Odporność szkła płaskiego na uderzenia

Ta istotna z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowania cecha szkła płaskiego określana jest wg normy PN-EN 12600:2004 Szkło w budownictwie. Badanie wahadłem. Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego.


Szkło płaskie klasyfikowane jest tam w zależności od skutków jakie powoduje w nim upadek ciała udarowego z różnych wysokości oraz od oceny sposobu pękania szkła.

 


      Norma obejmuje swym zakresem następujące rodzaje szkła płaskiego:
1. szkło odprężone (EN-572-1);
2. termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe (EN 12150-1);
3. termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe (EN 1863-1);
4. chemicznie wzmocnione szkło sodowowapniowo-krzemianowe (EN 12337-1);
5. szkło warstwowe bezpieczne (EN ISO 12543-1);
6. szkło zbrojone (EN572-1);
7. szkło zbrojone polerowane (EN 572-3);
8. szkło odprężone z naklejona folią.



     Sposób, w jaki poszczególne rodzaje szkła ulegają rozbiciu w przypadku przyłożenia obciążenia udarowego, jest zróżnicowany i w różnym stopniu stwarza zagrożenie dla osób znajdujących się w pobliżu rozbijanej szyby.

 

W normie wyodrębniono 3 typy pękania szkła płaskiego:


Typ A – liczne spękania występujące w postaci rozdzielonych fragmentów o ostrych obrzeżach, niektóre fragmenty duże – typ charakterystyczny dla szkła odprężonego (rodzaje szkła wg p. 1, 3, 4) – ten sposób pękania stwarza duże zagrożenie dla osób postronnych.


Typ B – liczne spękania lecz z odłamkami trzymającymi się razem i nierozdzielonymi – typ charakterystyczny dla szkła warstwowego (rodzaje szkła wg p. 5, 6, 7, 8) – zmniejszone ryzyko zranienia osób postronnych.


Typ C – wystąpienie rozpadu obejmującego liczne małe odłamki stosunkowo nieszkodliwe – typ charakterystyczny dla szkła hartowanego (rodzaj szkła wg p. 2) – niewielkie ryzyko zranienia osób postronnych.



      Badanie przeprowadza się na czterech próbkach szkła płaskiego o jednakowej budowie i grubości nominalnej. Próbki powinny mieć wymiary 876x1938 (±2) mm.


     Podczas badania żadna próbka nie powinna pęknąć lub powinna się rozbić zgodnie z jednym z opisanych sposobów, wg a) lub b), tj.:


     a) Liczne występujące pęknięcia wewnątrz próbki są dopuszczalne, poza wyłamaniem lub otworem, przez które może przejść kula o średnicy 76 mm przy przyłożeniu maksymalnej siły 25 N. Ponadto, jeśli odłamki oderwą się od próbki po 3 min. od uderzenia, to ich całkowita masa nie powinna być większa od masy równoważnej, odpowiadającej 10 000 mm2 oryginalnej próbki. Największy pojedynczy odłamek powinien ważyć mniej niż masa równoważna 4400 mm2 oryginalnej próbki.


     b) Po rozpadzie próbki, 10 największych nie popękanych odłamków zebranych w ciągu 3 min. po uderzeniu i zważonych razem z odłamkami zebranymi w ciągu 5 min. po uderzeniu nie powinno ważyć więcej niż równoważna masa 6500 mm2 oryginalnej próbki. Odłamki należy wybierać tylko z odsłoniętej części próbki, z ramy badawczej. Przy określeniu równoważnej masy, należy brać pod uwagę tylko odsłonięty obszar, ze wszystkimi odłamkami pozostałymi w ramie badawczej.


     Klasyfikacja wyrobu szklanego określana jest następująco: α (β) φ
gdzie:
α jest najwyższą wysokością spadania w danej klasie, przy której wyrób albo nie został rozbity, lub rozbity według wymagań a) lub b)
β jest sposobem pękania
φ jest najwyższą wysokością spadania w danej klasie, przy której wyrób nie został rozbity lub został rozbity, a rozbicie jest zgodne z wymaganiami a)


     Odporność szkła płaskiego na uderzenia wg PN-EN 12600:2004 jest cechą, pozwalającą określić zarówno klasę odporności pojedynczych tafli szkła płaskiego, jak również na tej podstawie, klasę odporności na uderzenia szyb zespolonych wykonywanych z tego szkła.


     Badanie szkła płaskiego wg PN-EN 12600:2004 wraz z jego klasyfikacją jest jednym z istotnych elementów wchodzących w zakres zadań producenta i/lub jednostki notyfikowanej przy ocenie zgodności izolacyjnych szyb zespolonych według systemów oceny zgodności 1, 3 lub 4.


     Badanie to wraz z klasyfikacją wykonuje Laboratorium Badawcze Zakładu Badań Lekkich Przegród i Przeszkleń ITB w Warszawie.

 

Jacek Retajczyk
Instytut Techniki Budowlanej

 

więcej informacji: Świat Szkła 12/2007

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.