Nieusatysfakcjonowani dokonanym zakupem składamy reklamacje najczęściej na podstawie zapisów zawartych w gwarancji dostarczanej przez sprzedawcę lub producenta. Nie jest to jednak jedyna metoda dochodzenia swoich praw. Choć niewiele osób o tym wie, podstawą roszczenia może być również rękojmia, opisana w Kodeksie cywilnym. Prawo to obowiązuje również na rynku budowlanym.
Najczęściej reklamacje dotyczące jakości wykonania lub niewłaściwego funkcjonowania zakupionego produktu, składane są na podstawie zapisów zawartych w gwarancji. Za jej opracowanie, jak również udostępnienie odpowiedzialny jest producent lub sprzedawca danego wyrobu albo usługi. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że udzielenie gwarancji, jak również określenie zakresu jej obowiązywania pozostaje w gestii gwaranta, bowiem nie ma regulacji, które nakładałyby na przedsiębiorcę taki obowiązek.
For. CDA Polska
- Zgodnie z przepisami prawa gwarantem może być producent, sprzedawca, dystrybutor a także importer – komentuje Joanna Kamuda, pełnomocnik Zarządu CDA Polska ds. Zakładowej Kontroli Produkcji. – Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na opracowanie treści gwarancji musi mieć na uwadze, ze powinna ona być napisana w sposób jasny i zrozumiały, a także jasno wskazywać jakie są obowiązki gwaranta oraz uprawnienia konsumenta – dodaje. Ponadto gwarancja zawierać powinna informacje takie jak adres oraz nazwa gwaranta, precyzować czas obowiązania a także jej zasięg terytorialny.
Co równie istotne, jeżeli reklamując produkt lub opisując go w katalogach produktowych przedstawiamy jego określone cechy (przykładowo odporny na korozję lub promieniowanie UV), takie same cechy powinny zostać uwzględnione w treści gwarancji. O tym, co uwzględnia gwarancja, w tym przede wszystkim zakres uprawnień kupującego określa sam gwarant w momencie opracowywanie jej treści. Zapisy Kodeksu cywilnego mają zastosowanie tylko wtedy, jeżeli nie określi on wybranych zagadnień. Przykładowo czas trwania gwarancji może wynosić od roku do 5 lat, może być również udzielona dożywotnio.
Natomiast jeżeli gwarant nie określi tego w treści oświadczenia przyjmuje się, że czas obowiązywania gwarancji wynosi 2 lata. Podobna reguła dotyczy terminu wykonania obowiązku gwarancyjnego. Jeżeli gwarant tego nie określił, na podstawie Kodeksu cywilnego przyjmuje się, że powinien uczynić to niezwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni od dostarczenia rzeczy przez konsumenta. Niemniej to od gwaranta zależy zakres jego odpowiedzialności, a także różne wyłączenia z gwarancji.
Zasady funkcjonowania rękojmi
W przeciwieństwie do gwarancji będącą dobrowolną formą ochrony kupującego przez sprzedawcę, rękojmia jest instytucją prawa cywilnego obowiązującą z mocy prawa
i obejmuje wszystkie towary konsumpcyjne, w tym również wyroby budowlane. Jej treść nie może być doborowa, ani opracowana przez przedsiębiorcę, gdyż jej zakres jasno określa Kodeks cywilny. Jest to sposób dochodzenia odpowiedzialności przedsiębiorcy na podstawie ujawnionej wady fizycznej produktu lub wady prawnej zakupionego produktu.
For. CDA Polska
Jako wadę fizyczną określa się niezgodność produktu z umową, w tym m.in. brak właściwości, jakie dany produkt powinien mieć lub o których konsument został zapewniony przez sprzedawcę lub komunikat reklamowy. O wadzie fizycznej mowa także wtedy, gdy produkt nie spełnia swojego celu (np. zawias nie pozwala na komfortowe otwarcie drzwi lub przekręcenie zamka nie powoduje zamknięcia) albo wydany został wyrób niekompletny (przykładowo brakuje płytki montażowej lub śrub pozwalających na właściwe przykręcenie). Z kolei o wadzie prawnej będzie mowa w sytuacji, gdy towar był własnością osoby trzeciej, jest obciążany prawem osoby trzeciej, albo cechuje się ograniczeniami w korzystaniu.
Jednak w przypadku rynku budowlanego w zdecydowanej większości roszczenia dochodzone są na podstawie ujawnionej wady fizycznej. W przypadku jej wystąpienia konsument może skorzystać z szeregu alternatywnie przysługujących mu uprawnień: wymiany produktu na nowy, naprawy, obniżenia ceny lub, o ile wada jest istotna, odstąpienia od umowy. Co ważne, to konsument decyduje o wyborze uprawnienia, z którego chce skorzystać w ramach rękojmi, a jeśli przedsiębiorca zaproponuje mu inne rozwiązanie, nie musi na nie przystać.
