Niniejszy artykuł stanowi dalszy ciąg artykułów poświęconych architekturze japońskiej w kontekście szkła [1-6] i jednocześnie drugą część artykułu Nowa architektura szkła w Japonii. Miejsca obsługi podróżnych [7]. Omawia on rodzaj budynków publicznych związanych z nowoczesnym transportem – miejsca obsługi podróżnych (MOP). Podczas, gdy część pierwsza była poświęcona nowoczesnym, ale bardziej tradycyjnym japońskim MOP-om, obecna część druga omawia miejsca obsługi podróżnych najnowszej generacji.

 

Wstęp

 

Jak zaznaczono w pierwszej części niniejszego artykułu [7], w Japonii miejsca obsługi podróżnych przy autostradach, których sieć liczy tutaj ponad 7000 km, są podzielone na dwie kategorie: „parking area” (PA) oraz „service area” (SA). „Parking area” są usytuowane co 15-35 km, a „service area” co 50-150 km. Istotę tych miejsc przedstawiono szczegółowo w pierwszej części artykułu [7]. 

 

Obecny artykuł omawia powstałe w przeciągu ostatnich kilku lat miejsca obsługi podróżnych najnowszej generacji na przykładzie autostrad Shin-Tōmei Expressway (Shin-Tōmei kōsoku dōro) oraz Meishin Expressway (Meishin kōsoku dōro). 

 

Najnowsza generacja miejsc obsługi pasażerów na autostradzie Shin-Tōmei Expressway

 

W ostatnich latach, po sprywatyzowaniu autostrad, miejsca obsługi podróżnych stały się, podobnie jak nowoczesne dworce kolejowe, nie tylko okazją do przystanku w trakcie podróży i odpoczynku, ale także celem samym w sobie. Stały się tak atrakcyjne, że podróżni chętnie je odwiedzają nie tylko dlatego, że muszą się zatrzymać. Dotyczy to przede wszystkim obiektów zbudowanych w ostatnich latach – szczególnie na autostradzie Shin-Tōmei, a także obiektów całkowicie przebudowanych na wcześniej istniejących autostradach. Wyróżnikami miejsc najnowszej generacji są: projekty tematyczne, stylowe, bardzo szeroki zakres usług przewyższający usługi standartowe, wyjątkowo atrakcyjne usługi gastronomiczne, wysoka jakość zastosowanych materiałów wykończeniowych, luksus i wyjątkowa czystość.

 

Nowa autostrada Shin-Tōmei Expressway, biegnąca równolegle do Tōmei Expressway, została otworzona częściowo w 2012 r. i obsługiwana jest przez NEXCO Central Japan. Znajdujące się na niej miejsca obsługi podróżnych są nie tylko funkcjonalne, ale także interesujące pod względem architektonicznym. Takie nowoczesne MOP-y odzwierciedlają tendencję w najnowszej architekturze japońskiej, której cechą charakterystyczną jest szerokie zastosowanie szkła [6]. Szkło przyczynia się do nadania budynkowi nowoczesnego wyrazu, lekkości, tekstury, koloru, wrażenia przejrzystości oraz do stworzenia innych ciekawych efektów wizualnych. 

 

(...)

 

Surugawan-Numazu SA (2012)

 

Miejsce obsługi podróżnych „Surugawan-Numazu SA” znajduje się na autostradzie Shin-Tōmei Expressway w prefekturze Shizuoka. W urządzeniach na obu kierunkach ruchu znajdują się kompleksy NEOPASA. Jest to unowocześniona wersja omawianych wcześniej EXPASA. NEOPASA wyróżniają się bardziej wyrafinowanymi projektami architektonicznymi oraz szerszym zakresem usług, ich celem jest zaspokajanie potrzeb wszystkich gości. 

 

Obiekt znajdujący się na autostradzie Tōmei Expressway w kierunku wschodnim nobori został zaprojektowany w stylu zabudowy miejskiej, masywny, z dużymi przeszklonymi oknami (fot. 11). Szklane tafle występujące w różnych kolorach są ważnym elementem kompozycji budynku. 

 

2014 7-8 5 1

Fot. 11. Prefektura Kanagawa – „Surugawan-Numazu SA” – „NEOPASA Surugawan-Numazu” (w kierunku wchodnim), 2012

 

 

W kierunku zachodnim prowadzącym do Nagoi znajduje się również NEOPASA, ale kompleksowi temu nadano zupełnie inną formę. Szkło zostało zastosowane w ścianach osłonowych elewacji oraz w centralnej, cylindrycznej bryle i zadaszeniach (fot. 12). Dzięki dużym połaciom przezroczystego szkła, z wnętrz rozciąga się wspaniały widok na okolicę (fot. 13). Budynek ma także niebieskie detale w elewacji oraz niebieską iluminację we wnętrzach. Błękitna kolorystyka oraz podświetlone fale zaaranżowane na sufitach nasuwają skojarzenia z przestworzami i oceanem (fot. 14).

 

2014 7-8 5 2

Fot. 12. „Surugawan-Numazu SA” – „NEOPASA Surugawan-Numazu” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 6 1

 

Fot. 13. „Surugawan-Numazu SA” – „NEOPASA Surugawan-Numazu” (w kierunku zachodnim)

 

2014 7-8 6 2

 

Fot. 14. „Surugawan-Numazu SA” – „NEOPASA Surugawan-Numazu” (w kierunku zachodnim)

 

 

Shimizu PA (2012)

 

Jednym z najbardziej atrakcyjnych i nowoczesnych miejsc obsługi podróżnych jest „Shimizu Parking Area” na autostradzie Shin-Tōmei. Urządzenia NEOPASA znajdują się w „Shimizu PA” na autostradzie w obu kierunkach ruchu i obejmują dużą przestrzeń, w której znajdują się m.in. rozległy „food court”, kawiarnie, sklepy, a wśród nich sklepy całodobowe, znane w Japonii jako „convenient store”, piekarnie i sklepy z lokalnymi produktami. Mimo, że jest to „parking area”, a nie „service area”, to w najnowszej koncepcji tego typu urządzeń przewiduje się także wiele różnych funkcji i rozbudowane usługi, których wcześniej nie było. 

 

Kompleks po stronie ruchu w kierunku zachodnim jest duży i szkło znalazło tutaj rozległe zastosowanie. Przede wszystkim widać je w elewacjach całego obiektu (fot. 15). W części komercyjnej szkło najczęściej jest przezroczyste, aby umożliwić dobre doświetlenie wnętrz, w innych częściach matowe (fot. 16, 17). Interesujące rozwiązanie ma segment, w którym znadują się bardzo ekskluzywne i bezpłatne, tak jak na wszystkich SA i PA w Japonii, toalety. Szkło w elewacji jest przezroczyste, o delikatnym zabarwieniu (fot. 18). Elewacja w tym miejscu składa się z dużych tafli szkła. Wejście, które stanowią rozsuwane automatycznie drzwi, jest zaakcentowane poprzez kamienne obramowanie w kontrastującym kolorze (fot. 19). W środku ścianki działowe zostały wykonane ze szkła matowego o jasnych barwach. Ze szkła przezroczystego są przegrody dzielące korytarze toalety z dekoracyjnym atrium (fot. 20). Szkło dobrze koresponduje z całym wystrojem toalet, w których są także przebieralnie, pomieszczenia do makijażu itp., oraz z urządzeniami elektronicznymi, takimi jak ekrany plazmowe pokazujące, która toaleta jest wolna i jakiego jest typu oraz ekrany z informacją drogową. Dzięki zastosowanym materiałom toaleta wygląda ekskluzywnie i bardzo nowocześnie, zupełnie nie jak przeciętna toaleta publiczna, a raczej jak toaleta w luksusowym domu towarowym.

 

2014 7-8 6 3

Fot. 15. Shimizu-shi, prefektura Shizuoka – „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 6 4

Fot. 16. „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim)

 

2014 7-8 6 5

Fot. 17. „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim)

 

2014 7-8 6 6

 

Fot. 18. „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim) – fragment toalet

 

2014 7-8 7 1

 

Fot. 19. „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim) – wejście do toalet

 

2014 7-8 7 5

 

Fot. 20. „Shimizu PA” – „NEOPASA Shimizu” (w kierunku zachodnim) – atrium w toalecie

 

 

Shizuoka SA (2012) 

 

To miejsce obsługi podróżnych na autostradzie Shin-Tōmei należy także do bardzo atrakcyjnych urządzeń najnowszej generacji. W „Shizuoka SA” w obu kierunkach znajdują się kompleksy NEOPASA. W kierunku wschodnim kudari – przeważa kolorystyka biała z akcentami pomarańczowymi, a w kierunku zachodnim nobori – biała z akcentami zielonymi (fot. 21). 

 

2014 7-8 7 2

Fot. 21. Shizuoka – „Shizuoka SA” – „NEOPASA Shizuoka” (w kierunku zachodnim), 2012

 

 

Szkło znajduje się w elewacjach budynku oraz zadaszeniach (fot. 22). Zadaszenia z przezroczystego szkła opartego na konstrukcji metalowej dodają obiektowi lekkości, a przy tym są funkcjonalne, zapewniając osłonięte przejście. W „Shizuoka SA”, szkło znalazło także zastosowanie w pomieszczeniu dla palących, które zostało zupełnie wydzielone i obsadzone zielenią. Dzięki zastosowaniu szkła, palący mają przyjemny widok, a pomieszczenie nie razi w krajobrazie (fot. 23). We wnętrzach mieści się wiele usług, m.in. specjalne sklepy firmowe nawiązujące do lokalizacji, a także rozbudowana gastronomia, informacja i pomieszczenia rekreacyjne.

 

2014 7-8 7 3

Fot. 22. „Shizuoka SA” – „NEOPASA Shizuoka” (w kierunku zachodnim)

 

2014 7-8 7 4

 

Fot. 23. „Shizuoka SA” – „NEOPASA Shizuoka” (w kierunku zachodnim) – pomieszczenie dla palących

 

Fot. 23. „Shizuoka SA” – „NEOPASA Shizuoka” (w kierunku

zachodnim) – pomieszczenie dla palących

Fujieda PA (2012)

 

„Fujieda PA” w prefekturze Shizuoka na autostradzie Shin-Tōmei w kierunku zachodnim, jest w mniejszej skali i nie posiada centrum komercyjnego NEOPASA, znajdują się tam jednak sklepy, „food court” i różne usługi. Elewacja budynku ma duże przeszklenia. Wejście do części, w której znajdują się eleganckie toalety (fot. 24), jest zadaszone szklanym dachem. Duże przeszklenia ścian umożliwiają doświetlenie powierzchni „food court” oraz restauracji i sklepów (fot. 25). Miejsce obsługi pasażerów w kierunku przeciwnym zostało zbudowane wg. innego projektu, w stylu letniego bungalowu, ze szklanymi ścianami osłonowymi. Oba miejsca wyróżniają się architekturą, która jest nowoczesna, funkcjonalna i dopasowana do miejsca. Wiele elementów wyposażenia „service area” wykonano także z zastosowaniem szkła, np. pomieszczenia dla palących, kosze do sortowania śmieci i in. (fot. 26).

 

2014 7-8 7 6

Fot. 24. Fujieda-shi, prefektura Shizuoka – „Fujieda PA” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 7 7

Fot. 25. „Fujieda PA” (w kierunku zachodnim) – widok z wnętrza „food court”

 

2014 7-8 7 8

Fot. 26. „Fujieda PA” (w kierunku zachodnim) – widok na przeszklone kosze do sortowania śmieci

 

 

 

Kakegawa PA (2012)

 

Jeszcze bardziej oryginalną architekturą wyróżnia się miejsce obsługi pasażerów „Kakegawa PA”, położone na autostradzie Shin-Tomei w kierunku zachodnim. Budynek ze szklaną elewacją składa się z szeregu segmentów przedzielonych otwartą przestrzenią (fot. 27). Posiada szklane ściany osłonowe, dzięki czemu z sal jadalnych i wielofunkcyjnych jest widok na sąsiednie skrzydła (fot. 28). Szeroko stosowane szklane drzwi, rozsuwane automatycznie, zapewniają dobry dostęp do różnych części budynku. MOP Kakegawa nie posiada centrum NEOPASA, ale znajduje się tam sporo zaprojektowanych estetycznie różnych usług. Pomieszczenia wewnętrzne są dobrze doświetlone dzięki szklanym ścianiom osłonowym (fot. 29). Cały kompleks sprawia nowoczesne i ekskluzywne wrażenie.

 

2014 7-8 8 1

Fot. 27. Kakegawa-shi, prefektura Shizuoka – „Kakegawa PA” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 8 3

Fot. 28. „Kakegawa PA” (w kierunku zachodnim) – widok na sąsiednie skrzydło

 

2014 7-8 8 5 

 Fot. 29. „Kakegawa PA” (w kierunku zachodnim) – szklane ściany osłonowe

 

 

Enshū-Morimachi PA (2012)

 

Budynek zespołu parkingowego „Enshū-Morimachi PA” na autostradzie Shin-Tōmei w kierunku zachodnim, jest zbudowany nowocześnie, ale w stylu nawiązującym do tradycyjnej japońskiej architektury. Tutaj również nie ma komercyjnego zespołu NEOPASA, są natomiast różne usługi, restauracje i sklepy. Dolne partie elewacji są całkowicie przeszklone, a górne imitują tradycyjne ściany, eksponujące drewnianą konstrukcję szkieletową. Duże, przeszklone zadaszenia na konstrukcji stalowej znajdują się nad wejściami do toalet (fot. 30). Atrium, wzdłuż którego są zlokalizowane restauracje, posiada także przeszklony dach, przez który przenika naturalne światło (fot. 31).

 

2014 7-8 8 7

Fot. 30. Prefektura Shizuoka – „Enshū-Morimachi PA” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 8 8

Fot. 31. „Enshu-Morimachi PA” (w kierunku zachodnim) – atrium

 

 

 

Hamamatsu SA (2012)

 

Hamamatsu SA reprezentuje ciekawy design, komplementarny po obu stronach ruchu, wyposażony w NEOPASA. W kierunku zachodnim kudari – występuje motyw czarno-białej klawiatury z przewagą koloru białego (fot. 32), a w kierunku wschodnim nobori – z przewagą koloru czarnego – zarówno w elewacji budynku, jego wnętrzach (fot. 33), jak i w małej architekturze. Miasto Hamamatsu jest siedzibą firmy YAMAHA produkującej instrumenty muzyczne (np. fortepian Roland) i znane jest z muzyki fortepianowej. Odbywa się tam Hamamatsu International Piano Competition i dlatego motyw projektu nawiązuje do muzyki, zwłaszcza fortepianowej. Koncepcja NEOPASA wykracza poza program tradycyjnych miejsc obsługi podróżnych, stąd znajduje się tam „Music Spot Hamamatsu” – wydzielone szklanymi ścianami pomieszczenie muzyczne (fot. 34). Szkło zastosowane na ściany osłonowe doświetla bryłę i nadaje jej lekkości, a we wnętrzach powiększa je wizualnie. Dwa kolejne miejsca obsługi podróżnych na tej autostradzie – „Shitaragahara PA” i „Okazaki SA” są jeszcze w budowie i zostaną oddane do użytku w 2014 r. 

 

2014 7-8 8 2

Fot. 32. Hamamatsu – „Hamamatsu SA” – „NEOPASA Hamamatsu” (w kierunku zachodnim), 2012

 

2014 7-8 8 4

Fot. 33. „Hamamatsu SA” – „NEOPASA Hamamatsu” (w kierunku zachodnim) – wnętrza

 

2014 7-8 8 6

Fot. 34. „Hamamatsu SA” – „NEOPASA Hamamatsu” (w kierunku zachodnim) – „Music Spot Hamamatsu”

 

 

Najnowsza generacja miejsc obsługi pasażerów na innych autostradach

 

Poza miejscami obsługi podróżnych na nowowybudowanej autostradzie Shin-Tōmei, obiekty o bardziej wyrafinowanym charakterze znajdują się także na innych austostradach. Firma NEXCO West Japan opiera rozwój tego typu infrastruktury na trzech koncepcjach: „Pavarie” – miejsce, które ma realizować cel, jakim jest zadowolenie klientów; „Advanced Area” – miejsce, które ma odzwierciedlać specyfikę regionu i służyć rekreakcji zarówno turystów, jak i mieszkańców; oraz „Motenasu” – miejsce, które ma witać gości i dostarczać rozrywki. Do nowo zrealizowanych lub zrewaloryzowanych według nowatorskich koncepcji miejsc obsługi należą.: „Miyahara SA” na Kyūshū Expressway (Kyūshū Jidōsha-dō) w kierunku wschodnim, zrealizowane jako „Advanced Area” (2012), „Ōtsu SA” na Meishin Expressway (w kierunku zachodnim), zrealizowane jako „Pavarie Biwako Otsu” (2013), „Fukuyama SA” na Sanyō Expressway (San’yō Jidōshadō; w kierunku wschodnim), zrealizowane jako „Pavarie Rōzumaindo” (2013), oraz „Yamada SA” na Ōita Expressway (Ōita Jidōsha-dō; w kierunku wschodnim do Fukuoka), zrealizowane jako „Advanced Area” (2013). 

 

„Ōtsu SA” (2013)

 

Całkowicie przebudowane „Ōtsu SA”, w którym znajduje się „Pavarie Biwako Ōtsu”, robi wrażenie nowoczesnego, kompleksowo zrealizowanego obiektu. Jest to duży, dwukondygnacyjny budynek ze szklanymi ścianami osłonowymi, przez które widać kolorowe szyby windowe (fot. 35). Wyposażony jest w taras widokowy, który posiada zadaszenie w postaci przestrzennej konstrukcji stalowej (fot. 36). We wnętrzach „Ōtsu SA” posiada m.in. atrakcyjną przestrzeń wypoczynkową, food court, restauracje, kawiarnie, toalety, pomieszczenia dla dzieci, itp. Z tarasu rozciąga się malowniczy widok na znajdujące się nieopodal Jezioro Biwako.

 

2014 7-8 9 2

Fot. 35. Ōtsu, prefektura Shiga – „Ōtsu SA” – „Pavarie Biwako Ōtsu” (w kierunku zachodnim), 2013

 

2014 7-8 9 1

Fot. 36. „Ōtsu SA” – „Pavarie Biwako Ōtsu” (w kierunku zachodnim) – taras widokowy

 

 

„Service area” po obu stronach będą tutaj połączone drogą, która jest obecnie w budowie. „Ōtsu SA” we wschodnim kierunku ruchu jest bardziej konwencjonalne, ale zawiera hotel oraz spa. Dzięki drodze łączącej oba miejsca, rozszerzy się w sumie gama oferowanych usług dla podróżnych jadących w obu kierunkach.

 

Podsumowanie

 

Szkło jest materiałem niezbędnym we wszelkich obiektach będących na autostradach miejscami obsługi podróżnych. W Japonii stosuje się je szeroko nie tylko ze względu na funkcję, jaką jest doświetlenie budynków, ale także ze względów estetycznych. Rozległe ściany osłonowe wykonane w zależności od potrzeb – z przezroczystego, matowego, kolorowego lub półprzejrzystego szkła – wyglądają nowocześnie. Część MOP-ów w Japonii jest obiektami bardziej tradycyjnymi – estetycznymi, ale przede wszystkim funkcjonalnymi, a część jest bardzo nowoczesna i reprezentuje obiekty nowej generacji. Najnowsza generacja miejsc obsługi podróżnych charakteryzuje się bardziej wyszukaną formą architektoniczną, adekwatną dla różnorodnych funkcji i będącą wizytówką regionu. Nacisk kładzie się tam przede wszystkim na estetykę i nowatorstwo rozwiązań. Tego typu miejsca obsługi podróżnych oferują także szeroki wachlarz usług służących zaspokajaniu różnorakich potrzeb zarówno turystów, jak i mieszkańców okolic. Ze względu na swoje właściwości, właśnie szkło umożliwia zrealizowanie tych wyrafinowanych projektów.

 

dr Ewa Maria Kido
CTI Engineering Co., Ltd., Tokio;
Tokyo City University, Tokio

 

prof. Zbigniew Cywiński
Politechnika Gdańska

 

Bibliografia

[1] Cywiński Z., Kido E.M.: Kulisy architektury szkła w Japonii. „Świat Szkła” 4/2012.
[2] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Budynki komercyjne. „Świat Szkła”: 6/2012 – Część 1 i 7-8/2012 – Część 2.
[3] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Budynki użyteczności publicznej. „Świat Szkła”: 11/2012 – Część 1 i 12/2012 – Część 2.
[4] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Stacje kolejowe. „Świat Szkła”: 5/2013 – Część 1 i 11/2013 – Część 2.
[5] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii. Terminale lotnicze, „Świat Szkła” 12/2013. 
[6] Kido E.M.: Nowa architektura japońska. The New Japanese architecture. Studia z zakresu architektury nowoczesnej, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.
[7] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii.

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 7-8/2014

Miejsca obsługi podróżnych, Część 1. „Świat Szkła” 6/2014.

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.