Szpros (niem. Sprosse) to potoczna nazwa szczebliny, czyli listwy dzielącej skrzydło okienne lub drzwiowe na mniejsze pola, nazywane kwaterami. Szczeblinę montuje się w ramiakach lub ościeżnicy. Istotną rolę w szprosach konstrukcyjnych odgrywają wręby przeznaczone do zamocowania szyb lub wietrzników. 

 

Należy podkreślić, że dawniej szczebliny były stosowane ze względu na brak dużych tafli szkła a obecnie używa się ich raczej w kontekście walorów estetycznych. Podział szyby na mniejsze tafle jest nie tylko pracochłonny ale i droższy. Bardzo często dla uzyskania efektu wizualnego uwzględnia się listewki „udające szprosy”.

 

Są one klejone do skrzydła okiennego, gdzie szyba jest jedną pojedynczą taflą obłożoną z obu stron ramką z listewek. Z kolei w układach dwuszybowych niejednokrotnie zastosowanie znajdują ramki metalowe umieszczane fabrycznie pomiędzy szybami. W takim rozwiązaniu tafle szkła są również pełnej wysokości.

 

Spektrum zastosowania okien ze szprosami jest bardzo szerokie. Obejmuje ono bowiem nowe budownictwo w kontekście zapewnienia walorów estetycznych w postaci podziałów okna. Szprosy niejednokrotnie uwzględniane są przy renowacji starych budynków, bowiem zyskuje się zachowanie małych podziałów starych okien, zapewniając przy tym zainstalowanie większych skrzydeł okiennych. Szprosy bardzo często znajdują zastosowanie w obiektach, gdzie stawia się na uatrakcyjnienie architektury budynku i nadanie mu szczególnych walorów estetycznych.

 

 

2015 02 29 1

VEKA

 

 

Szyby zespolone stanowią trwałe a zarazem hermetyczne połączenie dwóch lub więcej tafli szkła typu float. Istotną rolę odgrywa przy tym zastosowanie specjalnych metod produkcji, dzięki którym szyby float są płaskie i nie zniekształcają obrazu.

 

Zazwyczaj zastosowanie znajdują szyby o grubościach mieszczących się pomiędzy 4 a 10 mm. Nie mniej ważna jest oddzielona ramka dystansowa zazwyczaj o grubości 12 lub 16 mm. W przestrzeni międzyszybowej zamyka się gaz (argon). Dzięki wypełnieniu ramki dystansowej sitem molekularnym, będącym silnym środkiem o charakterze higroskopijnym w postaci granulatu, gaz zamknięty między szybami jest wolny od wilgoci.

 

 Za połączenie szyb odpowiada ramka dystansowa uwzględniona na całej długości obrzeża. Szczelność układu zapewniają specjalne materiały klejąco-uszczelniające, które minimalizują dopływ pary wodnej do wnętrza i ucieczkę i ucieczkę gazu szlachetnego, np. argonu, na zewnątrz.

 

 

2015 02 29 2

MS WIĘCEJ NIŻ OKNA

 

 

O izolacyjności termicznej szyb zespolonych decyduje przynajmniej kilka parametrów. Przede wszystkim kluczowe miejsce zajmuje rodzaj szkła, jaki zastosowano w zespoleniu, co jest szczególnie istotne w kontekście rodzaju powłoki niskoemisyjnej.

 

Nie mniej ważna pozostaje przy tym ilość tafli szkła z powłoką, rodzaj i ilość gazu w przestrzeni międzyszybowej, wielkość ramki dystansowej między szybami oraz rodzaj ramki dystansowej. Warto wspomnieć, że o izolacyjności termicznej szyb zespolonych w dużej mierze decyduje ilość komór w zestawie. 

 

 

2015 02 29 3

OKNOPLAST

 

 

Najlepszymi parametrami w tym zakresie, przy jednoczesnym szerokim dostępie na rynku, cechują się pakiety dwukomorowe, na które składają się 3 szyby. Istotną rolę w szkle stosowanym w zespoleniach odgrywa zespolenie bazujące na specjalnej powłoce odbijającej ciepło. Oprócz tego zwraca się uwagę na stosowanie różnego szkła w zespoleniach. 

 

Gdy zależy nam na zwiększonej odporności na włamanie, stosujemy szkło VSG (laminowane), a gdy na ochronie przed zranieniem w razie rozbicia szyby – szkło ESG (hartowane). Z kolei zastosowanie szyb barwionych w masie lub szyb typu antisol zapewnia dodatkową ochronę przed promieniowaniem słonecznym. Niejednokrotnie zastosowanie znajduje szkło ornamentowe lub ozdobne różnego typu.

 

 

2015 02 30 1

UNILUX

 

 

(...) 

Rodzaje szprosów

 

 

Wewnątrzszybowe

 

Jednym z rodzajów szprosów są rozwiązania wewnątrzszybowe, stanowiące element pakietu szybowego. Szprosy tego typu mocuje się na stałe w ramce międzyszybowej. Jako ich zalety wymienia się fakt, że nie wymagają one konserwacji i mycia ze względu na umieszczenie wewnątrz wkładu szybowego.

 

Niejednokrotnie oklejane są powłoką drewnopodobną lub lakierowane na dowolny kolor z palety RAL. Oprócz tego zastosowanie znajduje kolorystyka dwubarwna, gdzie inny kolor jest widoczny od wewnątrz a inny od zewnątrz pomieszczenia. Oferowane na rynku szprosy mają szerokość 8, 18, 26 i 45 mm. Należy podkreślić, że na chwilę obecną szprosy wewnątrzszybowe, montowane przez producenta szyb zespolonych, stanowią najrzadziej stosowaną formę podziału szyb.

 

Naklejane

 

Warto zwrócić uwagę na szprosy naklejane z PVC. Po naklejeniu na szybę imitują one pakiety szybowe z ramką aluminiową wewnątrz pakietu szybowego, tym samym, dzieląc szybę zgodnie z podziałem tworzonym przez elementy PVC. Szerokość szprosów tego typu zazwyczaj wynosi 27, 45 i 65 mm. 

 

Wiedeńskie

 

Dużym uznaniem cieszą się szprosy wiedeńskie, które przeznaczone są do stolarki okiennej, imitujące oddzielne pakiety szybowe z aluminiową ramką umieszczoną wewnątrz pakietu szybowego. Ramka dzieli szybę zgodnie z podziałem, jaki tworzą elementy drewniane. Szprosy wiedeńskie zazwyczaj są oferowane w szerokościach 26 mm jednak w razie potrzeby wykonuje się wersje o innych wymiarach.

 

Szprosy tego typu stanowią rozwiązanie pośrednie pomiędzy szprosami konstrukcyjnymi a międzyszybowymi. Wewnątrz pakietu szybowego uwzględniany jest tzw. „ślepy szpros”, na który od strony zewnętrznej z obu stron na specjalnych taśmach nakleja się 30 mm drewniane listewki. Tym sposobem szyba od zewnątrz jest podzielona na drobne pola. 

 

 

2015 02 30 4

WĘGIEL

 

 

Konstrukcyjne 

 

Dzielą one taflę szyby na mniejsze kwatery. Jest to najbardziej klasyczna forma szprosów. Montowane są zwykle w oknach drewnianych dla wzmocnienia konstrukcji i poprawy wyglądu klasycznych, drewnianych okien, szczególnie w budynkach zabytkowych utrzymanych w stylu rustykalnym.

 

 

2015 02 30 5

UNILUX

 

 

Otwierane (zawieszane)

 

Interesujące rozwiązanie stanowią szprosy otwierane – nakładane, które wykonywane są ze spienionego PVC o wysokim poziomie odporności na działanie zewnętrznych czynników atmosferycznych lub listewek drewnianych. Szprosy nakładane bazują na ramkach dzielących optycznie płaszczyznę szkła, montowanych po zewnętrznej stronie skrzydła przy użyciu zawiasów i dodatkowych zaczepów. Szprosy tego typu nie przylegają w sposób bezpośredni do powierzchni szyby, tym samym nie stanowią przeszkody dla wody, która spływa po szybie. Podczas mycia szyby, po otwarciu zaczepów, ramka ze szprosami otworzy się na zewnątrz i zapewni bezpośredni dostęp do całej tafli szyby.

 

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują szprosy krzyżowe, które przeznaczone są do okien, gdzie skrzydło okienne jest półzlicowane z ramą okienną. Szprosy tego typu nie mają ramy obwodowej i montuje się je do skrzydła za pomocą zatrzasków. Jako zalety szprosów otwieranych-nakładanych wymienia się możliwość montażu zarówno w nowych oknach, jak i w oknach już zamontowanych. Szprosy otwierane powodują stosunkowo niewielką utratę światła dziennego.

 

 

 

2015 02 30 2

 

 

2015 02 30 3

 

 

Przewodzenie ciepła przez szprosy

 

 

Producenci okien zazwyczaj podają współczynnik, który określa przenikanie ciepła „U”, definiowanego dla środkowego punktu szyby. To właśnie w tym miejscu współczynnik przenikania ciepła zwykle wypada najkorzystniej. Gorsze wartości osiągane są wraz ze zbliżaniem do styku szyby z profilem. Tym sposobem element, który przerywa ciągłość zespolenia szyb (jak szpros) powoduje pogorszenie właściwości cieplnych. Każde zwiększenie powierzchni szprosów w danym oknie zmniejsza powierzchnię szyby, a co za tym idzie, okno jest zimniejsze. Okno, gdzie przewidziano szprosy cechuje się współczynnikiem o około 10-15% wyższym w porównaniu z takim samym oknem bez szprosów. Jednak końcowa wartość parametru jest determinowana przez wielkość okna, a także jego wymiary i rodzaje szczeblin.

 

 

2015 02 31 1

OKNOPLAST

 

 

Na współczynnik przenikania ciepła okna mało wpływają szprosy naklejane na szybę lub nakładane w osobnych ramkach. W szprosach typu wiedeńskiego, gdzie w przestrzeni międzyszybowej przewidziano ramki dystansowe obszar bliższy krawędzi ma o około 15% gorsze parametry cieplne niż środek szyby zespolonej.

 

 

2015 02 31 2

STOLBUD-WŁOSZCZOWA

 

 

Najwięcej ciepła jest tracone przez szprosy konstrukcyjne. Wynika to z podziału całych zespoleń szybowych i szerokości szprosów. Zazwyczaj w szprosach konstrukcyjnych przewiduje się budowę podobną do profili ram, a więc współczynnik przenikania ciepła osiąga średnio U = 1,3-1,5 W/(m²K), czyli jest on gorszy niż deklarowany U = 1,1 W/(m²K) dla szyby, a co za tym idzie, średni współczynnik dla okna również jest podwyższony. 

 

W zasadzie wszystkie szprosy, które umieszczone są w przestrzeni międzyszybowej, wychładzają okno. Dotyczy to również szprosów międzyszybowych, chociaż konstrukcyjnie nie stykają się one z powierzchnią szyby, ani nie dzielą jej.

 

 

2015 02 31 3

OKNOPLAST

 

 

Pogorszenie właściwości cieplnych w tym wypadku wynika z faktu, że szprosy te wykonane są z aluminium o lepszej przewodności cieplnej w porównaniu z gazem wypełniającym komorę szyby zespolonej. Dlatego współczynnik okna ze szprosami międzyszybowymi jest wyższy w porównaniu do okna z szybą zespoloną wypełnioną wyłącznie gazem. W skrajnych wypadkach, zimą, od wewnętrznej strony okna, wzdłuż szprosów wewnątrzszybowych powstają wyroszenia wilgoci, gdyż miejsca te są zimniejsze niż pozostała powierzchnia szyby.

 

 

2015 02 31 4

OKNOPLAST

 

 

Dla zapewnienia dobrych właściwości termicznych okna najlepiej zastosować trzy szyby o parametrze „U” mieszczącym się w przedziale 0,9-0,8 W/m2K. 

 

Zwraca się uwagę, aby projektować możliwie jak najwięcej przeszkleń o maksymalnej wielkości okna – bez podziałów, bez szprosów itd. W przypadku, gdy część okien nie będzie miała konstrukcji otwieranej, to poprawią się nie tylko właściwości o charakterze  izolacyjnym ale również szczelność domu.

 

 

Damian Żabicki

 

 


Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 2/2015

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.