Szkło laminowane, czyli warstwowe, złożone jest z dwóch lub więcej tafli, połączonych ze sobą za pomocą syntetycznej warstwy klejącej, np. folii poli-winylo-butyralowej (PVB). Głównym atutem tego typu szkła jest wysoki poziom bezpieczeństwa spowodowany faktem, że w przypadku oddziaływania siły mechanicznej (np. podczas uderzenia) szkło nie pęka na wiele niebezpiecznych odłamów, tylko pozostaje w formie jednego, zwartego kawałka ograniczając tym samym ryzyko zranienia. 

 

 

2017 5 52 1

 

 

Wielofunkcyjne szkło warstwowe

 

Szkło laminowane pełni też wiele innych, istotnych funkcji. W zależności od składu i budowy konkretnej tafli może ono: zwiększać izolacyjność dźwiękową przegrody szklanej (tłumić hałas), chronić przed przenikaniem promieniowania UV, zapewniać wysoki poziom prywatności bądź zwiększać odporność na pęknięcia, uderzenie lub atak (np. kamieniem, bronią palną, falą detonacyjną).

 

Jednak szkło laminowane, obok funkcji stricte konstrukcyjnych i architektonicznych pełni też rolę dekoracyjną. Dzięki stosowanym w procesie laminacji foliom, szkło warstwowe może stać się bardzo atrakcyjnym i estetycznym elementem wystroju i stylizacji wnętrza. Wszystko dlatego, że szkło warstwowe można poddawać takim procesom jak: gięcie, zdobienie grafikami, malowanie całopowierzchniowe czy łączenie z kolorowymi foliami lub innymi dekoracyjnymi dodatkami.

 

 

 

Laminować, ale jak?

 

Szkło laminowane często pełni funkcję ochronną, dzięki czemu stosuje się je wszędzie tam, gdzie istnieje zapotrzebowanie na szkło o podwyższonych parametrach bezpieczeństwa. Świetnie sprawdza się w przypadku szklenia obiektów (np. sklepów, przedszkoli, urzędów), ochrony budynków (np. muzeów, banków, kantorów), budynków użyteczności publicznej o dużym zagrożeniu pożarowym, okien, drzwi, ścian działowych, balustrad, klatek schodowych, wind, kabin prysznicowych, mebli, podłóg czy przeszkleń komód i szaf.

 

 

2017 5 52 2

 

 

Choć jednym z głównych celów laminowania jest zwiększenie walorów użytkowych i estetycznych laminowanego szkła, proces ten zapewnia jednocześnie podwyższenie odporności mechanicznej poddawanych obróbce tafli. W przemyśle szklarskim stosuje się dwie podstawowe technologie uzyskiwania szkła laminowanego: prelaminacja z laminowaniem właściwym, za pomocą autoklawu oraz pieca do laminowania z workiem próżniowym.

 

Prelaminacja polega na przełożeniu folią PVB odpowiednio przygotowanego – pociętego, oszlifowanego, a w razie konieczności również zahartowanego – szkła. Proces ten, odbywa się w specjalnym, sterylnym i klimatyzowanym pomieszczeniu, zwanym clean room, które wyposażone jest w funkcję elektrostatycznego usuwania kurzu.

 

Przełożone folią formatki trafiają na system walców i pieców, których głównym zadaniem jest scalenie ze sobą wszystkich elementów składowych. W celu zapewnienia nierozerwalności związku szkła i folii formatki poddaje się autoklawizacji w temperaturze ok. 140oC oraz ciśnieniu 12 atm.

 

Całość trwa od jednej do kilku godzin. Po wyjęciu szkła z autoklawu obcina się naddatki folii, które zostały na brzegach formatek, a całość poddaje czyszczeniu.

 

Do mycia i suszenia szkła stosuje się specjalne myjko-suszarki. Istotne, by wodę wykorzystywaną do mycia tafli cechowała odpowiednia twardość. Stąd niektóre myjki wyposażone są dodatkowo w demineralizatory, inne zaś – w tarcze polerskie służące do wstępnego czyszczenia i polerowania szkła.

 

 

2017 5 52 3

 

(...)

 

 

Z kolei, laminowanie za pomocą worka próżniowego polega na umieszczeniu szkła przełożonego folią PVB w specjalnym, szczelnym worku, a następnie dokładnym odessaniu z niego powietrza celem uzyskania całkowitej próżni. Tak przygotowane szkło umieszcza się w piecu do laminowania i poddaje procesowi laminacji. Klejenie szkła składa się z dwóch etapów: sklejania wstępnego i właściwego.

 

W trakcie klejenia wstępnego dochodzi do usunięcia powietrza znajdującego się między szkłem a folią, a następnie połączeniu tych obu powierzchni. Szyby sklejone folią można poddawać dalszej obróbce (np. giąć i ciąć).

 

Należy przy tym pamiętać, że proces laminowania szkła z folią musi odbywać się w sterylnych warunkach, które skutecznie uniemożliwią dostanie się niepożądanych zanieczyszczeń, substancji czy elementów między scalane powierzchnie.

 

Ponadto, w procesie produkcji szkła laminowanego konieczne jest spełnienie wymogów w zakresie jakości szkła, stopnia jego oczyszczenia i odtłuszczenia jak również obróbki samej folii.

 

 

2017 5 53 1

 

2017 5 53 2

 

2017 5 53 3

 

 

Folia PVB

 

Jedną z najczęściej stosowanych folii w procesie laminacji są folie poliwinylobutyralowe – PVB. W zależności od producenta różnią się one między sobą składem, grubością, zabarwieniem, przeznaczeniem oraz sposobem przechowywania. Z reguły występują pod postacią mrożoną, pudrowaną lub z przekładką polietylenową. Warto przy tym wiedzieć, że folia mrożona nie powinna być przechowywana ani transportowana w temperaturze przekraczającej 10oC.

 

Z kolei folia pudrowana wymaga, by przed użyciem poddać ją myciu, suszeniu i sezonowaniu. Folia PVB charakteryzuje się wysokim poziomem przezroczystości, dobrą przyczepnością do szkła w wysokiej temperaturze, wysoką odpornością na rozerwanie oraz możliwością regulacji siły przyczepności do szkła.

 

Poza tym, wykazuje też znaczną odporność na wpływ takich czynników, jak temperatura czy promieniowanie ultrafioletowe. Z kolei jedną z wad tego typu folii jest wodochłonność. Cecha ta, może bowiem wpłynąć negatywnie na jakość scalenia folii ze szkłem.

 

 

2017 5 54 1

 

 

Folie PVB do laminowania mają różne grubości. Najpopularniejsze z nich to 0,38 mm, 0,76 mm oraz 1,52 mm. W zależności od potrzeb klienta mogą też pełnić rozmaite funkcje, między innymi: sklejania, elektroprzewodzenia czy pochłaniania lub odbijania promieniowania. Folię PVB można barwić na szereg jednolitych kolorów, co sprawia, że świetnie sprawdza się np. w produkcji witraży.

 

Folia kolorowa, np. zielona, niebieska lub grafitowa może też zwiększać walory wizualne i estetyczne szkła. Z kolei folia matowa zwana również mleczną i dająca efekt „zaparowanej” lub „zmrożonej” szyby, może mieć dowolny stopień transparentności, przez co – za jej pomocą – możliwa jest regulacja poziomu prywatności i intymności danego elementu wyposażenia wnętrza (np. szafki) lub pomieszczenia (np. pralni, łazienki, sypialni).

 

 

2017 5 54 2

 

2017 5 55 1

 

 

Dużą zaletą laminacji jest fakt, że pomiędzy scalanymi taflami szkła można umieszczać nie tylko folię jednokolorową, ale również dekoracyjną lub holograficzną jak również wszelkie inne materiały zdobnicze, takie jak: wydruki solwentowe, materiały tekstylne (np. wstążki, płótno) albo papiery ozdobne. Zabiegi te, pomagają odpowiednio wystylizować nasze wnętrze oraz dodać mu niepowtarzalnego charakteru.

 

 

Nieograniczone spektrum kolorów

 

Przykładem kolorowej folii PVB jest folia Vanceva, która oferuje architektom dynamiczną paletę dekoracyjnych przeszkleń. Producent folii umożliwił klientowi wybór spośród szerokiego spektrum odcieni i kolorów (ponad dwa tysiące przezroczystych, półprzezroczystych lub nieprzeźroczystych opcji barw), których otrzymywanie jest możliwe dzięki łączeniu ze sobą poszczególnych folii. Kolorowe folie można laminować ze szkłem barwionym lub odbijającym światło. Stosuje się je w atriach, ścianach osłonowych, świetlikach lub ścianach działowych.

 

 

2017 5 56 1

 

 

Folie Vanceva wykonuje się z zastosowaniem barwników i pigmentów stabilnych, dodatkowo pod działaniem ciepła, co zapewnia wysoki poziom trwałości barw oraz zapobiega blaknięciu kolorów np. pod wpływem światła słonecznego. Ponadto folie te, chronią przed szkodliwym promieniowaniem UV, zmniejszają przepuszczalność energii słonecznej, zapobiegając tym samym nadmiernemu nagrzewaniu się pomieszczeń.

 

 

2017 5 55 2

 

 

Folia EVA

 

Innym rodzajem folii, również często stosowanym przy produkcji szyb zespolonych jest folia EVA. Materiał ten, wyróżnia się wysokim poziomem przejrzystości i trwałości. Z tego względu nadaje się do zastosowania zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz budynków.

 

Ponieważ folia EVA jest materiałem elektrostatycznym, a co za tym idzie – wykazuje tendencje do przyciągania cząstek kurzu z powietrza – rolki z folią zaopatruje się specjalny wkład pośredni, który pełni funkcję filmu ochronnego między warstwami, zabezpieczającego przed zanieczyszczeniem drobinami kurzu. Dzięki folii EVA możliwe jest zespajanie szkła w niskich temperaturach (np. 80oC). Poza tym, folia EVA wykazuje wyższą odporność na wilgoć od folii PVB.

 

Występuje ona w trzech podstawowych grubościach – 0,25 mm, 0,38 mm, 0,40 mm oraz trzech kolorach: mlecznym, przezroczystym i super przezroczystym. Dużą zaletą tego materiału jest możliwość umieszczenia między jej warstwami elementów dekoracyjnych (np. PET, drewno, żelazo, płótno).

 

Ponadto, zastosowanie folii praktycznie eliminuje problem pojawiania się nieestetycznych pęcherzyków powietrza pomiędzy scalanymi elementami. Stosuje się ją do produkcji szkła laminowanego, bezpiecznego, giętego, paneli solarnych czy ekranów LCD.

 

 

Folia z diodami LED

 

Produkcja szkła laminowanego, a konkretnie zastosowanie właściwych folii do scalenia poszczególnych tafli, umożliwiło tworzenie szyb warstwowych o właściwościach elektrogrzejnych oraz świecących.

 

Do ich produkcji wykorzystuje się między innymi tlenek indu, materiał przezroczysty oraz przewodzący prąd. Rozpyla się go bezpośrednio na szkło lub folię, jeszcze w procesie laminowania. W warstwie pośredniej umieszcza się świecące mikro diody, które połączone są niewidocznymi ścieżkami przewodzącymi. W efekcie uzyskujemy „świecącą ścianę”, której światło jest ciągłe bądź zmienne - sterowane za pomocą odpowiedniego programatora.

 

Szkło laminowane z zastosowaniem diod LED można z powodzeniem stosować do produkcji elementów o podwyższonej wytrzymałości i odporności na warunki atmosferyczne, dzięki czemu świetnie nadaje się do wykorzystania zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz budynków, w tym również w środowisku o podwyższonej wilgotności. Przy użyciu folii z diodami LED można laminować różne gatunki szkła – zarówno bezbarwne, jak i kolorowe.

 

Co więcej, tego typu folie również poddaje się dodatkowej obróbce, polegającej np. na szlifowaniu czy polerowaniu krawędzi. Należy jednak uważać, by podczas takiej obróbki nie doszło do przerwania obwodów elektrycznych. Warto przy tym wiedzieć, że podczas laminowania szkła z foliami LED temperatura szkła i folii nie może przekroczyć 125oC. Zalecenie to nie dotyczy temperatury pieca, która może osiągać znacznie wyższe wartości.

 

 

Folie z diodami LED RGB

 

Na rynku dostępne są również folie, które umożliwiają montaż kolorowych diod LED RGB (red, green, blue – telewizyjny standard obrazowania koloru). Od standardowych folii różnią się odcieniem oraz wysokim poziomem przewodzenia. Kolorowe diody umieszcza się na pasmach szerokości 37 mm.

 

Niestety, pasma te mogą być widoczne, dlatego przy diodach LED RGB zaleca się wykonanie dowolnego nadruku na wierzchniej części tafli, celem ukrycia niepożądanych łączeń. Należy wiedzieć, że choć diody LED montuje się na bezbarwnych foliach, ich kolorowe światło może mniej lub bardziej intensywnie zabarwić szkło.

 

Efektem niepożądanym przy dekoracji wnętrza jest odprowadzenie od folii (np. na schodach czy meblach) przewodów przyłączeniowych. Świetnym rozwiązaniem tego problemu jest zastosowanie folii z zamontowanymi, niewielkimi płytkami przyłączeniowymi, które umieszcza się na dolnej płaszczyźnie szkła, co czyni je całkowicie niewidocznymi.

 

 

Priva-Lite: Folia ze sterowaną przeziernością

 

Jeszcze innym, bardzo innowacyjnym rozwiązaniem jest zastosowanie szkła laminowanego z linii Priva-Lite, które dzięki specjalnej folii z ciekłymi kryształami zapewnia zmienną przezierność – od całkowitej transparentności do półprzezroczystości.

 

 

2017 5 56 2

 

 

Unikalne, aktywne szkło przechodzi ze stanu nieprzeziernego do przeziernego pod wpływem działania prądu elektrycznego, nie powodując przy tym zmiany w zakresie przepuszczalności światła. Mechanizm działania tego szkła polega na tym, że pod wpływem napięcia elektrycznego chaotycznie ukierunkowane ciekłe kryształy ulegają uporządkowaniu, przez co szkło staje się przezierne. Z kolei odcięcie dopływu prądu powoduje natychmiastowy powrót do stanu nieprzeziernego.

 

Tego typu szkło można laminować zarówno z kolorową folią PVB, jak i tkaninami czy siatką metalową. Dzięki temu możemy uzyskać interesujące efekty wizualne i dekoracyjne. Dużą zaletą laminowania szkła z folią z ciekłymi kryształami jest możliwość natychmiastowej zmiany (za pomocą przełącznika) właściwości wizualnych szkła.

 

Ponadto, szkło laminowane odznacza się wyższą odpornością, a co za tym idzie może chronić np. przed pożarem lub włamaniem. Gwarantuje też niskie zużycie prądu oraz cechuje się zdolnością zatrzymywania promieniowania UV.

 

Szkło aktywne znajduje wiele zastosowań – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Wewnątrz wykorzystuje się je do produkcji szklanych ścianek, drzwi, okien, płyt podłogowych, okienek obsługi klienta oraz matowych ekranów do rzutników. Z zewnątrz stosowane są do okien, elewacji czy ekranów do rzutników.

 

 

 

 Magdalena Prokop-Duchnowska

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 05/2017

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.