Dobra jakość, użyteczność i funkcjonalność komponentów powoduje, że poszczególne elementy (profile, oszklenie, okucia itp.) działają jako system i są odpowiednie do zastosowania w konstrukcji okna.

 

Jednak ostatnim ogniwem w jego „łańcuchu jakości” jest montaż, który decyduje, czy gwarantowane właściwości użytkowe będą osiągane również po jego zainstalowaniu.

 

 2019 12 24 1

 Rys. 1. Wpływ nowych i szczelnych okien na budynek niepoddany renowacji

 (kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć)

 

Dobra instalacja rozpoczyna się od profesjonalnego zaprojektowania i opracowania szczegółowego montażu, który będzie odpowiedni do typu okna, wymagań użytkowych oraz sytuacji montażowej w danym budynku.

 

Kompetentne firmy montażowe muszą być w stanie porównać wzorcowe parametry wyrobów z warunkami panującymi na budowie i opracować adaptacje, które spełniają wymagania statyki i fizyki.

 

Dotyczy to zwłaszcza wymiany okien w starym budynku. Ponieważ przy takich pracach mamy często do czynienia ze zmianą wymagań odnośnie fizyki budowli (usunięcie słabych punktów), dlatego często konieczna jest dodatkowa „poprawa” fasady budynku.

 

Przy renowacji starych budynków zwykle nie biorą udziału w projektowaniu tych modernizacji ani producent okien, ani firma montażowa.

 

A powinni oni wykonać projekt budowlany w zakresie montażu, który musi uwzględniać następujące aspekty:


- ponowna ocena spełnienia wymagań fizyki budowli, ponieważ nowe okna zmieniają szczelność i temperaturę powierzchni przegrody;


- wykrycie i minimalizowanie mostków termicznych, np. przez wykonanie termoizolacji ościeży, jeśli wartość U ściany zewnętrznej UAW > 1,0 W/(m²K);


- projektowanie możliwych zmian elementów budynku (parapety, ościeżnice, okiennice) z uwzględnieniem ochrony zabytków, redukcji kosztów, unikania zabrudzeń itp.;


- organizacja użytkowania i dostępności na etapie wykonywania budowlanych prac modernizacyjnych (dodatkowe środki ochronne);


- w przypadku wymiany więcej niż 1/3 okien w budynku należy opracować koncepcję wentylacji budynku zgodnie z normą DIN 1946-6. W przypadku zmiany ponad 10% powierzchni okna, zgodnie z EnEV § 9 (2) konieczne jest potwierdzenie ochrony przed przegrzewaniem w lecie i ewentualnie zaprojektowanie elementów systemu ochrony przeciwsłonecznej.

 

Projektowanie obejmuje też wybór odpowiednich i przetestowanych systemów mocujących i uszczelniających [3, 4], a także ich profesjonalną obróbkę.
W tym zadaniu firmy montażowe są wspierane przez udostępnienie typowego projektu montażu przez instytut ift, z którego można korzystać bezpłatnie na stronie internetowej ift.

 

W przypadku prywatnych inwestorów często jest pożądane, aby wymiana okna odbywała się bez poważnych uszkodzeń starej ramy i prowadzenia szeroko zakrojonych prac budowlanych.

 

W praktyce jednak okazuje się, że w starszych budynkach często należy wymienić lub uzupełnić uszkodzone wcześniej elementy budowlane, dodatkowo należy zainstalować nowe elementy (parapety, skrzynki roletowe itp.), a także wprowadzić zmiany położenia otworu okiennego. Wymaga to dodatkowych działań konstrukcyjnych i prac budowlanych.

 

Przykład pokazuje, że zapobieganie problemom związanym z kondensacją pary wodnej i pojawieniem się nalotów pleśniowych często można osiągnąć tylko dzięki kompleksowej koncepcji renowacji, ale firmy montażowe rzadko oferują takie rozwiązania.

 

  Wytyczne montażu okien i drzwi zewnętrznych [2]

  (wydanie polskie)

 „Instrukcja montażu…” RAL dokumentuje najnowszy stan techniki i opisuje teoretyczne i praktyczne aspekty montażu okien i drzwi zewnętrznych.

 Obejmuje to informacje dotyczące hydroizolacji, termoizolacji i mocowania, a także podstawy statyki i fizyki budowli – solidnie naukowo i praktycznie.

 Uzupełniają to standardowe szczegóły i wiele praktycznych przykładów. Dlatego instrukcja montażu stanowi idealną praktyczną pomoc w projektowaniu i wykonaniu profesjonalnego montażu okien i drzwi. Instrukcja jest dostępna w języku niemieckim, angielskim oraz polskim.

 W Polsce jest dostępna dzięki staraniom miesięcznika „Świat Szkła”.
 www.ift-rosenheim.de/shop  i  www.swiat-szkla.pl/  

 

2019 12 24 14

 

 

 

 

 2019 12 24 2

Rys. 2. Typowe sytuacje związane z modernizacją/wymianą okien w istniejących budynkach
a) Modernizacja okna odbywa się w połączeniu z całkowitym remontem przegród zewnętrznych (idealny przypadek).
b) Podczas wymiany okna ościeża wewnętrzne i/lub zewnętrzne są odnawiane (rozmiary okien lub oszklenia doświetlającego są prawie zachowane).
c) Stara rama jest wycinana, a nowe okno jest umieszczane w tynku (rozmiary okien lub oszklenie doświetlające zmniejszają się).
d) Stara rama jest przycinana, a nowe okno jest wstawiane metodą nadbudowania. Rozmiary okien lub szklane powierzchnie są znacznie zmniejszone. Przydatne rozwiazanie tylko wtedy, gdy istniejąca rama z elementami montażowymi nie tworzy mostka termicznego, a pozostałej ramy nie naruszono w trakcie prac modernizacyjnych.

 2019 12 24 3

Rys. 3. Typowy projekt montażu, opracowany przez ift, pomaga firmom montażowym, proponując odpowiednie produkty i określając profesjonalne połączenia

 

 

2019 12 24 4

Rys. 4. Przykłady dodatkowych działań wymaganych w sąsiadujących z oknem elementach: ościeżu, nadprożu, obszarze parapetu

Wymiana okna bez dodatkowych środków
Tylna ściana skrzynki rolety tylko z lekkiej płyty z wełny drzewnej o grubości 20 mm
- mały mostek termiczny
Dodatkowa izolacja z powodu małej grubości ścianki nie jest możliwa
- znaczny mostek termiczny
Pokrywa inspekcyjna umieszczona w profilu wlotowym rolety i przykręcona do listwy drewnianej
- szczelne połączenie boczne niemożliwe
Panel zewnętrzny poluzowany podczas demontażu okien
- nie jest możliwe profesjonalne szczelne połączenie bez dodatkowych środków

 

 

2019 12 24 5

Rys. 5. Krytyczne sytuacje montażowe w starych budynkach z mostkami termicznymi oraz niebezpieczeństwo występowania
kondensacji pary wodnej i rozwoju pleśni

 


Tabela 1. Temperatura powierzchni przegrody 0 si i czynnik temperaturowy f 0,25 / 0,13 dla różnych rozwiązań podczas modernizacji lub wymiany okna (wyciąg z [2])

2019 12 24 tab1

(kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć)

 

 

Ochrona przed przenikaniem ciepła i zawilgoceniem w mostkach termicznych
Zwłaszcza przy renowacji starych budynków należy sprawdzić przylegające struktury pod  kątem występowania mostka termicznego w miejscu w montażu okien. Ponieważ mostki termiczne są często odkrywane tylko podczas demontażu starych okien, należy zwrócić uwagę na takie szczegóły na etapie wykonywania prac modernizacyjnych.

 

„Słabe punkty” pod względem termicznym istniejące w ścianie zewnętrznej nie mogą zostać „wchłonięte” przez montaż nowych okien o wysokiej izolacyjności cieplnej i mogą być konieczne dodatkowe działania w budynku w celu eliminacji wykrytych mostków termicznych. Należy to wcześniej wyjaśnić.

 

Podstawową zasadą oceny kondensacji i tworzenia się pleśni w obszarze ościeża (glifu) jest reguła, że przy wartości U ściany zewnętrznej (UAW) większej niż 1,0 W/(m² K) ościeże (glif ) należy zaizolować termicznie. Odpowiednim parametrem dla określenia wymaganego minimalnego zabezpieczenia termicznego jest czynnik temperaturowy fRsi, który musi być większy niż 0,70 w najbardziej niekorzystnym punkcie.

 


Uszczelnienie
Uszczelnienie połączeń budowlanych musi zapewnić trwałą ochronę przed przenikaniem wody, powietrza i hałasu zewnętrznego, dlatego jest to obowiązkowym wymogiem dla komponentów budowlanych. Decydujące są nie tylko materiały uszczelniające, ale także odpowiednio ukształtowane „boki złącza” i całościowa „geometria złącza”.

 

W starym budynku prace przygotowujące odpowiednio powierzchnię złącza powinny być wykonane przez firmę montażową zarówno przy oknie (np. montaż profili do wypełniania rowków), jak i przy konstrukcji ściany (np. wypełnienie zaprawą głębokich spoin w murze lub – w razie potrzeby – wygładzenie ościeża/glifu). Oprócz zapewnienia podczas montażu odpowienich warunków w otoczeniu, takich jak temperatura i wilgotność oraz stan boków złącza (brak zawilgoceń, duża wytrzymałość, ochrona przed zabrudzeniem powierzchni itp.), należy zapewnić prawidłowe przetwarzanie stosowanych komponentów.

 

Elementy okna są narażone na wilgoć przenikającą zarówno z zewnątrz, jak i od wewnątrz pomieszczeń. Podczas, gdy warunki zewnętrzne są zwykle brane pod uwagę jako obciążenia klimatyczne, to obciążenie wilgocią wynikające z klimatu w pomieszczeniu są często ignorowane, a mogą powodować kondensację pary wodnej i tworzenie się pleśni. W zależności od oczekiwanego obciążenia wynikającego z lokalizacji budynku, sytuacji montażowej (pozycji okna w obrębie ściany), konstrukcji okna, określa się główne procedury w zakresie montażu i prace uzupełniające – muszą być one specyficznie dopasowane do danego obiektu

 

Przy wyborze systemu uszczelnienia, bierze się przykładowo pod uwagę następujące aspekty:
1. kompensację oczekiwanych odkształceń (ugięcie stropu, zmiany wymiarów z powodu zmian temperatury lub wilgotności),
2. charakter (stan, właściwości) krawędzi złącza i sąsiednich materiałów,
3. geometrię i wymiary złącza,
4. istniejące tolerancje konstrukcyjne,
5. dodatkowe problemy projektowe (złącza widoczne dla użytkownika).

 

 

Tabela 2. Ocena termiczna dla różnych sytuacji montażowych (wyciąg z [2])

2019 12 24 tab2

 (kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć)

 

 

2019 12 24 6

Rys. 6. Konstruowanie połączeń w zależności od obciążenia wewnętrznego i zewnętrznego – zagrożenia dochodzące z zewnątrz i z wewnątrz pomieszczeń (zdjęcie z [2])

 (kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć)

 

 

2019 12 24 7

Rys. 7. Złącza kompensacyjne i ich uszczelnienia np. za pomocą mas uszczelniających, taśm, folii wielofunkcyjnych i listew tynkarskich (zdjęcie z [2])

 (...)

2019 12 24 8

Rys. 8. Typowe błędy wykonawcze przy stosowaniu wielofunkcyjnych taśm uszczelniających

(kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć) 

 

Zamocowanie okien
Łączniki mocujące muszą niezawodnie przenosić (przekazywać) na zewnętrzną ścianę nośną wszystkie planowane siły (obciążenia), wynikające z ciężaru własnego (obciążenia stałe), sposobu użytkowania oraz parcia lub ssania wiatru oraz innych obciążeń mechanicznych (obciążenia zmienne).

 

Nieodpowiednie zamocowanie może spowodować, że okna będą się „ruszać” lub „zakleszczać”, złącza będą przeciekać, a nawet okno może wypaść ze ściany. Siły działające w płaszczyźnie okna są przekazywane przez bloczki wsporcze (dolny lewy i prawy) i bocznie po przekątnej (dolna strona zawiasu, strona zamykająca powyżej) na ścianę zewnętrzną w budynku. Siły prostopadłe do płaszczyzny okna należy przekazywać za pomocą elementów mocujących na ścianę zewnątrzną w budynku.

 


W praktyce przypadek obciążeń „ciężar skrzydła” i „nośność pionowa” jest często decydujący dla projektu. Należy brać pod uwagę obciążenie pionowe, klasa 2 (400 N) dla budynków prywatnych i klasa 3 (600 N) dla budynków użyteczności publicznej zgodnie z EN 13115. Jednak w przypadku elementów o dużych powierzchniach, dużych obciążeniach wiatrem i mocowania nieobwodowego – wpływ wiatru może być również decydujący.

 

Często zapomina się o właściwym zamocowaniu podczas transportu w przypadku ciężkich elementów, w których uszkodzenie może być już spowodowane transportem za pomocą dźwigu do miejsca użytkowania.

 

Aby mieć pewność, że wymiarowanie statyczne, specyficzne dla obiektu w kontekście planowania prac warsztatowych i montażowych nie musi być przeprowadzane dla każdego zespołu, konieczna jest dokładna analiza sytuacji montażowej.

 

Instrukcja „Wytyczne montażu…” opisuje, dla orientacji, trzy przypadki montażu w oparciu o zasady techniczne i wymagania przepisów budowlanych. Upraszcza to wykonanie, a jednocześnie zapewnia wysoki stopień pewności prawnej.

- Norma opisuje znane zasady montażu z mocowaniem czterostronnym, z punktami mocowania o rozstawie co 700 mm dla okien z PVC i co 800 mm dla okien drewnianych i metalowych.
- W przypadku szczególnym nr 1 łączniki i rozstaw punktów mocowania muszą być zwymiarowane zgodnie z siłami określonymi w projekcie montażu.
- Przypadek szczególny nr 2 wynika z przepisów budowlanych lub sytuacji montażowej, wymagającej dodatkowych atestów (zamocowanie okien zabezpieczających przed upadkiem z wysokości, o zwiekszonej odporności na włamanie lub z wymogami ochrony przeciwpożarowej) i musi zostać zweryfikowany przez inżyniera budowlanego lub organ inspekcyjny.

  

Praktyczny przykład: „przeoczone” wymagania dotyczące mocowania
W razie sporów regularnie pada zdanie: „To zawsze działało”. Jednak zmieniające się obciążenia, wymagania prawne lub oczekiwania klienta nie zawsze pasują do „tradycyjnego” projektu.

 

Zwłaszcza w przypadku określania mocowania i nośności okuć pojawiają się problemy, gdy rozmiar okna i ciężar szkła są wieksze od typowych lub zwiększają się wymagania wobec okien, na przykład okna z zabezpieczeniem przed upadkiem z wysokości. Bowiem podczas projektowania i instalowania elementów zabezpieczających przed upadkiem wymagana jest pełna weryfikacja ich odporności na uderzenie – konstrukcji nośnej i oszklenia (rys. 11).

 

Tabela 3. Zakres projektu statycznego oraz, w stosownych przypadkach, weryfikacji w zależności od czynników wpływu i wymagań (tab. 5.2 z [2])

2019 12 24 tab3

(kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć) 

 

2019 12 24 9

Rys. 9. Kryteria wyróżniające rodzaje montażu w odniesieniu do przypadku standardowego i specjalnego 1, zgodnie z „Wytycznymi do montażu…” [2]

(kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć) 

 

Unikaj błędów i reklamacji
Chociaż istnieje wiele certyfikowanych materiałów budowlanych do do prac związanych z mocowaniem do ściany budynku i montażem, ciągle pojawiają się błędy właściwego zastosowania na budowie, ponieważ objaśnienia napisane „drobnym drukiem” są ignorowane.

 

Nowoczesne produkty budowlane są trwałe tylko wtedy, gdy:

- przestrzegany jest zakres zastosowania (maksymalne ciężary, zgodność z sąsiednimi materiałami, limity obciążenia...),
- przetwarzanie ich jest prawidłowe (np. odpowiednie warunki atmosferyczne panujące w otoczeniu, temperatury oraz prace przygotowawcze),
- przeprowadzana jest określona pielęgnacja i konserwacja.

 

Dlatego kwalifikacje personelu montażowego mają ogromne znaczenie, niezależnie od tego, czy montaż jest zlecany przez producenta, czy przez dealera. Dobra instalacja rozpoczyna się od szczegółowego, profesjonalnego zaplanowania i przeprowadzenia prac podczas montażu, odpowiednio do rodzaju okna, wymiarów i sytuacji montażowej.

 2019 12 24 10

Rys. 10. Odległości pomiędzy punktami mocowania [2]

 (kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć) 

 

2019 12 24 11

Rys. 11. Te same elementy okna, ale różne sytuacje montażowe. W określonym przypadku (bez balkonu) okno pełni funkcję zabezpieczenia przed upadkiem i musi zostać zweryfikowane statycznie, łącznie z okuciami mocującymi do ściany budynku.

2019 12 24 12

Rys. 12. Certyfikowane firmy montażowe polecane są architektom i właścicielom budynków na stronie internetowej ift oraz na listach KPK (Kommission Polizeiliche Kriminalprävention) udostępnianych przez policję niemiecką

2019 12 24 13a

Rys. 13. Zakres projektu statycznego oraz, w stosownych przypadkach, weryfikacji w zależności od czynników wpływu i wymagań [2]

 (kliknij na rysunek/tabelę aby powiekszyć) 

 

Aby zapewnić stałą jakość montażu, pomocne jest regularne monitorowanie procesu montażu. W tym celu ift Rosenheim opracował program certyfikacji QM 352. Certyfikacja opiera się na instrukcji montażu, wraz ze szczegółowymi wytycznymi montażowymi, ze zweryfikowanymi szczegółami montażu i sprawdzeniu, czy kwalifikacje ekipy montażowej są wystarczające. W certyfikacji sprawdzane są kwalifikacje kierownika montażu, instalatorów i podwykonawców poprzez przegląd dzienników budowy i miejsc montażu na budowie.

 

Dodatkowe szkolenie w zakresie instalacji okien antywłamaniowych i modernizacji mechanicznych umożliwia wpisanie na listy KPK (Kommission Polizeiliche Kriminalprävention) udostępnianych przez policję niemiecką. Tutaj wykwalifikowane i certyfikowane firmy montażowe są polecane osobom szukającym porady. Firmy te są również umieszczone w wykazie na stronie internetowej ift kierowanej do budowniczych, inwestorów i architektów.

 

(...)

 

Wolfgang Jehl ift Rosenheim

Jürgen Benitz-Wildenburg ift Rosenheim

 

Artykuł powstał na podstawie wystąpienia na konferencji ift Rosenheim, Fenstertage 2019

 

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Literatura
1. Komentarz do EN 14351-1 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności prof. Ulrich Sieberath; prof. Christian Niemöller, ift Rosenheim, 11/2013
2. Wytyczne dotyczące projektowania i wykonania montażu okien i drzwi wejściowych (Leitfaden zur Planung und Ausführung der Montage von Fenstern und Haustüren), RAL-Gütegemeinschaft Fenster und Haustüren e.V. , Bundesglungsverband der Glaserhandwerks, 03/2014
3. Wytyczne ift MO-01/1. Mocowanie okien, Część 1: Metoda określania właściwości użytkowych systeów uszczelniającyc (Baukörperanschluss von Fenstern, Teil 1: Verfahren zur Ermittlung der Gebrauchstauglichkeit von Abdichtungssystemen), ift Rosenheim 2007
4. Wytyczne ift MO-02/1. Mocowanieokien, Część 2: Metoda określania właściwości użytkowych systemów mocujących (Baukörperanschluss von Fenstern, Teil 2: Verfahren zur Ermittlung der Gebrauchstauglichkeit von Befestigungssystemen), ift Rosenheim 3/2014

 2019 12 24 15

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 12/2019
 

 

patrz też:

 

- Montaż okien w starym budynku. Praktyczne wskazówki dotyczące profesjonalnego projektowania i realizacji , Wolfgang Jehl , Jürgen Benitz-Wildenburg, Świat Szkła 12/2019

- Montaż okien i drzwi o zwiększonej odporności na włamanie w murach z pustaków termoizolacyjnych , Fabian Kutscher, Świat Szkła 12/2017


- Trendy w zakresie odporności na włamanie Standaryzacja, badania i techniki montażu , Christian Kehrer, Świat Szkła 12/2017


- Montaż okna w warstwie ocieplenia , Wolfgang Jehl, Świat Szkła 4/2013


- Jakość montażu i szczelność konstrukcji okna Część 3: najczęstsze nieszczelności , Katarzyna Jarocka

 

- Montaż okien a prace „mokre” , Jerzy Płoński

 

 

wytyczne montazu

    Informacje na temat Wytycznych montażu mozna uzyskać bezpośrednio w redakcji miesięcznika Świat Szkła:

   - Agata Kostrzewa       Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

   - Agnieszka  Roguska   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


   oraz dziale dystrybucji

   - Iwona Markowska   Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 więcej informacji też na stronie o Wytycznych do montaż okien i drzwi zewnętrznych tzw Instrukcja RAL

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.