Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1

W dobie poszukiwania sposobów na zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego budynków, wzrasta znaczenie okien, jako elementów odpowiedzialnych za oświetlenie światłem naturalnym i pasywne ogrzewanie budynku. Sprzyja temu dynamiczny rozwój technologiczny szklenia i jego popularność w nowoczesnej architekturze, sprzęgnięta z rosnącą świadomością ekologiczną projektantów i inwestorów.

Zoptymalizowane pod kątem energetycznym i przystosowane do pasywnego wykorzystywania energii słonecznej okna, nazywa się oknami słonecznymi (ang. solar windows). Ich rozwiązanie jest wynikiem uwzględnienia światła i ciepła słonecznego oddziałującego na budynek.
 

 
 Fot. 1. Budynek biurowo-administracyjny ''Inland Revenue Headquarters'' w Nottingham - typowe okno z elementami sterującymi pozyskiwaniem promieni słonecznych oraz stropy kolebkowe

Optymalizacja polega na takim ich rozwiązaniu, aby przynosiły korzyści nie tylko w zakresie oszczędności energetycznych, ale komfortu użytkowania wnętrza. Wymaga to uwzględnienia szeregu aspektów, począwszy od uwarunkowań lokalizacyjnych na zagadnieniach technologiczno-budowlanych skończywszy. Problem, zatem, jest złożony, lecz wart rozwiązania, gdyż korzyści mogą być niewspółmiernie duże do dodatkowych kosztów.

W naszych warunkach geograficznych, o oknach słonecznych można mówić wówczas, gdy mają wystawę południową. Odchylenie większe od tego kierunku niż 15 stopni, powoduje zmniejszenie słonecznych zysków cieplnych na tyle, że okien nie można traktować jako elementów pasywnego ogrzewania budynku zimą1). Wynika to z pozornej drogi słońca nad horyzontem. W okresie zimowym, efektywne zyski cieplne możliwe są praktycznie tylko z kierunku południowego (+/-15 stopni). Aspekt termiczny jest zatem determinantą definiowania okien słonecznych.

Jan Mikoś2) orientację okien uważa za główny czynnik ich efektywności. Drugim najistotniejszym czynnikiem są parametry szklenia w zakresie izolacyjności termicznej, przepuszczalności energii słonecznej i przepuszczalności światła.

Szklenie termoizolacyjne zmniejsza straty ciepła, przyczyniając się do poprawy bilansu strat i zysków cieplnych z nasłonecznienia. Bezpośrednie zyski słoneczne są z kolei tym większe, im większy jego współczynnik całkowitej przepuszczalności energii słonecznej ''g''. Dla zwiększenia udziału światła słonecznego w oświetlaniu pomieszczeń korzystne jest szklenie o wysokim współczynniku przenikania światła Lt i niskim współczynniku refleksyjności. Ogólnie rzecz ujmując, dobór szklenia w tym aspekcie jest wynikową potrzeb użytkowych budynku w zakresie potrzeb grzewczych i oświetleniowych pomieszczeń. Problem ten został opisany szeroko w numerze 12/05 ''Świata Szkła''3) i zostanie pominięty w dalszych rozważaniach.

Zagadnienie kształtowania okien słonecznych wykracza poza zasady ich ukierunkowania i doboru szklenia. Dotyczy ponadto nie tylko odpowiedniego rozwiązywania samych okien: podziałów, wielkości, procentowego udziału powierzchniowego, ale i pomieszczeń, które znajdują się pod wpływem ich oddziaływania a także odpowiedniego doboru elementów sterujących pozyskiwaniem promieni słonecznych, zarówno w ich obrębie jak i przedpolu (rys. 1).


Ten niezwykle złożony problem wymaga pogodzenia potrzeb wynikających z istoty funkcjonowania okien słonecznych, czyli wykorzystania światła i ciepła słonecznego z potrzebami funkcjonalno-użytkowymi, estetycznymi i konstrukcyjnymi. Jednocześnie wymaga systemowego podejścia w optymalizacji warunków mikroklimatycznych i oświetleniowych, czyli rozważenia wzajemnego wpływu obydwu zagadnień w aspekcie energetycznym i komfortu użytkowania.

Choć zagadnienia te wzajemnie się przenikają, złożoność problemu powoduje, że zasadne wydaje się oddzielne ich omówienie.


 

Aspekt termiczny okien słonecznych
W aspekcie termicznym, okna słoneczne stanowią jeden z pasywnych systemów słonecznych, oparty na najprostszym rodzaju zysków cieplnych, tzw. zysku bezpośrednim. Ciepło słoneczne pozyskiwane jest bezpośrednio do pomieszczenia, które ma ogrzewać (rys. 2).

W przeciwieństwie do innych okien, okna słoneczne należy rozpatrywać jako element sprzęgnięty z elementami pomieszczenia wraz z otaczającymi elementami obudowy, tj. jako układ kolektorowy, nie zaś tylko jako przeźroczyste pokrycie ochronne. Ten najprostszy pasywny system słoneczny tworzą elementy odpowiedzialne za wykorzystywanie energii słonecznej oraz elementy optymalizacji energetycznej i użytkowej. Samo szklane pokrycie jest elementem należącym do pierwszej z wymienionych grup i stanowi element pozwalający na pozyskiwanie energii promieniowania słonecznego, która zamieniana jest na użyteczną energię cieplną.

Wpływ na wykorzystanie energii słonecznej, poza wspomnianymi na wstępie orientacją i cechami szklenia, mają także inne czynniki projektowe, m.in.: kąt nachylenia oraz wielkość okna i spokrewniony z nią stosunek powierzchni szklenia do pełnych ścian zewnętrznych.

 

 
 Rys. 1. Przykładowy schemat rozwiązania okna słonecznego



Jak pisze Maria Mioduszewka-Wysocka4), okna słoneczne są rozwiązaniem, którego projektowany kąt nachylenia nie pociąga za sobą konieczności zmiany geometrii bryły i z tego powodu w fazie projektowej kąt ten, przy uwzględnieniu innych przesłanek projektowych, może być stosunkowo swobodnie dobierany.

Zasada jest ta sama, co w przypadku innych elementów aktywnych słonecznie (np. modułów PV lub płyt kolektorowych). Największe zyski słoneczne zapewnia nachylenie płaszczyzny szklenia tak, by tworzyła ona kąt prosty z kierunkiem padania promieni słonecznych w okresach, kiedy takie zyski są pożądane. W przypadku okien słonecznych kąt ten powinien być obliczany dla okresu zimowego, gdy potrzeby grzewcze są największe. W naszych warunkach geograficznych, za optymalną wartość kąta nachylenia powierzchni aktywnych słonecznie zimą uznaje się kąt 60o do płaszczyzny poziomej (max. kąt padania promieni słonecznych zimą z kierunku południowego wynosi 30 stopni do poziomu). Każde odchylenie od tego kierunku powoduje zmniejszenie zysków energetycznych. Najczęstsze więc rozwiązywanie okien jako płaszczyzn pionowych należy uznać w tym aspekcie za nieoptymalne.

Odchylenie od optymalnego kąta może być jednak działaniem celowym. Spotykane są rozwiązania, których elewacje z oknami odchylone są od pionu w kierunku przeciwległym do kierunku padania promieni słonecznych, co stanowi rodzaj zabezpieczenia przed nadmiernym oddziaływaniem ciepła słonecznego. Kąt nachylenia jest wynikową potrzeb grzewczych pomieszczenia, które z kolei wynika z jego funkcji i procesów użytkowych. Przykładowo budynki mieszkalne cechują się na ogół znacznym zapotrzebowaniem na energię termiczną do ogrzewania pomieszczeń, z kolei znaczna część budynków biurowych i przede wszystkim produkcyjnych boryka się z problemami przegrzewania się wnętrza przy minimalnych lub nawet zerowych potrzebach grzewczych.

Drugi istotny czynnik – powierzchnia szklenia zewnętrznego – decyduje o komforcie termicznym. Zbyt duża powierzchnia osłon szklanych w oknach słonecznych w stosunku do ścian pełnych powoduje nadmierne zyski słoneczne, co prowadzi do przegrzewania się pomieszczeń i nieefektywnej gospodarki energetycznej. Uważa się, że powierzchnia szklenia niemniejsza od 75% pełnej ściany uniemożliwia utrzymanie komfortu termicznego wewnątrz pomieszczeń bez zastosowania środków wspomagających.5)

 
 Rys. 2. Podstawowe rodzaje zysków słonecznych
 

Zapewnienie warunków dla pozyskiwania ciepła słonecznego nie gwarantuje efektywnej gospodarki energetycznej ani też wykreowania komfortowego środowiska termicznego w pomieszczeniach. Należy dodać, że okna słoneczne jako pasywne rozwiązania słoneczne z zyskiem bezpośrednim stanowią największe spośród innych rozwiązań zagrożenie stworzenia niekomfortowych warunków mikroklimatycznych we wnętrzu. Stąd szczególnie w ich przypadku istotne jest odpowiednie zestawienie z elementami optymalizacji wykorzystania energii słonecznej. Jednym z istotniejszych są tu elementy magazynujące energię termiczną tzw. „masa termiczna”.

 

W układzie kolektorowym, jaki tworzą okna słoneczne, są to wszystkie masywne przegrody wewnętrzne pomieszczenia, sprzęgnięte w system cieplny z przegrodą szklaną okna, a więc: stropodachy, stropy, podłogi oraz ściany przystosowane do akumulacji ciepła.

O wpływie na kształtowanie temperatury powietrza wewnętrznego z wykorzystaniem „masy termicznej” decyduje jej zestawienie z osłonami szklanymi, jako elementami pozyskującymi promieniowanie słoneczne. Zbyt duże przeszklenie w stosunku do powierzchni masywnych przegród wewnętrznych uniemożliwia całkowitą akumulację ciepła, zbyt małe zaś – nieefektywność jej wykorzystania. Oblicza się ponadto, że efektywność „masy termicznej” bezpośrednio wyeksponowanej na oddziaływanie ciepła słonecznego wrasta o ok. 30%.6)

Innym ważnym czynnikiem jest grubość i budowa przegród wewnętrznych jako „masy termicznej”. Zbyt mała ich grubość powoduje brak możliwości wchłonięcia całej nadwyżki ciepła, co prowadzi do przegrzewania się pomieszczeń.

Z kolei grubość zbyt duża, prowadzi m.in. do wzrostu zapotrzebowania pomieszczenia na ciepło w okresach bezsłonecznych. Badania przeprowadzone w Instytucie Podstawowych Problemów Technicznych w Warszawie wykazały, że grube przegrody murowane oznaczają się fragmentaryczną bezużytecznością akumulacyjną. Optymalne wartości określa na ok. 13-15 cm grubości warstwy aktywnej, co oznacza, że przy założeniu akumulowania ciepła przez obie płaszczyzny przegrody wewnętrznej, wartość tę należy podwoić, a ta z kolei pokrywa się mniej więcej z grubością typowych ścian konstrukcyjnych i nie przekracza grubości większości stropów.7)

O efektywności masy termicznej decyduje także materiał, z którego wykonana jest przegroda wewnętrzna oraz wielkość jej powierzchni czynnej, tj. „odsłoniętej” powierzchni zdolnej do akumulacji ciepła.

Wśród typowych materiałów konstrukcyjno-budowlanych, beton cechuje się jedną z największych wartości maksymalnej dobowej zdolności akumulacyjnej. Jest ona wyższa od wartości, jaką uzyskują przegrody z cegły o ok. 30% i o ok.75% w stosunku do przegród z gazobetonu. Pomieszczenia z sufitami podwieszonymi lub podniesionymi podłogami, stanowiącymi szczelną powierzchnię tudzież z cienkimi ściankami działowymi nie zapewniają na ogół wystarczającej „masy termicznej” zdolnej do zmagazynowania ciepła.

Interesujące doświadczenie dotyczące zbadania roli okien słonecznych jako układów kolektorowych w kształtowaniu środowiska termicznego pomieszczeń zaprezentował Klaus Daniels.8) Doświadczenie polega na porównaniu rozkładu wartości temperatury powietrza w typowej jednostce biurowej z oknami o orientacji południowej. Powierzchnia 2-osobowego biura wynosi 21 m2, jego wysokość netto - 2,9 m. Badaniom poddano pomieszczenia w sześciu konfiguracjach. Pomieszczenia różnią się względem siebie wielkością powierzchni czynnej masy termicznej i powierzchnią okien.

Zachowano równocześnie te same parametry energetyczne szyb (u=2.0 W/m2K i g=62%). W jednym z pomieszczeń zastosowano okna na całej wysokości kondygnacji, pięć pozostałych od wysokości 75 cm. Dwa pomieszczenia wyposażono w podwieszone sufity, pozostałe mają odsłonięte masywne żelbetowe stropy o grubości 25 cm. Zróżnicowanie dotyczy także braku lub zastosowania podniesionej podłogi oraz budowy ścian bocznych: murowanych lub cienkich działowych, obudowanych lub nie.

W doświadczeniu przeprowadzonym latem przy bezchmurnej pogodzie wykazano, że najkorzystniejsze warunki temperaturowe osiągnięto w pomieszczeniu z oknem osadzonym 75 cm nad podłogą i odsłoniętymi wszystkimi przegrodami budynku w roli „masy termicznej”.

 

 
 Wykres 1. Wpływ masy termicznej zestawionej z oknem słonecznym
na środowisko termiczne pomieszczenia biurowego [1]

Najmniej korzystne rezultaty, tj. największe dzienne wahania wartości temperaturowych uzyskano w pomieszczeniu, które wyposażono w okno o wysokości całej kondygnacji (szklaną ścianę) i pozbawiono odsłoniętej powierzchni czynnej masy termicznej – z sufitem podwieszonym, uniesioną podłoga i lekkimi ściankami działowymi (wyk. 1a).

Uzyskanie całkowicie odsłoniętych powierzchni nie zawsze współgra z potrzebami estetycznymi, użytkowymi i technicznymi. Często wymaga rozwiązań kompromisowych lub zastępczych. Przykładem jest stosowanie sufitów podwieszanych o perforowanej powierzchni, które nie powodują zasłonięcia powierzchni czynnej masywnego stropu. Innym przykładem jest podwieszanie do stropu pionowych paneli sufitowych, spełniających rolę elementów ochrony akustycznej ze względu na pogorszenie cech izolacyjności akustycznej przegród poziomych w wyniku ich odsłonięcia.


W pokrewnym doświadczeniu wykazano korzyści płynące ze stosowania otwieranych okien i związanej z tym faktem możliwości wykorzystania naturalnej wentylacji pomieszczeń, zwłaszcza nocą – tzw. strategii wietrzenia nocnego.

Poza bezpośrednim wpływem na wartość temperatury powietrza wewnętrznego, naturalne wentylowanie pomieszczeń ma wpływ na zwiększenie pojemności cieplnej przegród wewnętrznych, pełniących rolę „masy termicznej” i tym samym wzrost akumulacji nadwyżek cieplnych. Fakt ten powoduje z kolei obniżenie temperatury powietrza wewnętrznego (wyk. 1b).

Korzyści te są szczególnie istotne w silnie nagrzewających się pomieszczeniach, stanowiących miejsce pracy, które są użytkowane w porze nocnej. Zakumulowany w masywnych przegrodach chłód ulega wypromieniowaniu w ciągu dnia. Przegrody stają się elementem pasywnego chłodzenia wnętrza.

Wadą okien słonecznych jako rozwiązań słonecznych z zyskiem bezpośrednim jest w wielu przypadkach utrudniona możliwość wietrzenia pomieszczeń. Dotyczy to m.in. budynków wysokich i wysokościowych, gdzie powodem jest brak ochrony przed bezpośrednim oddziaływaniem wiatru, a dla strategii wietrzenia nocnego - budynków nieużytkowanych nocą i wymagających specjalnego zabezpieczenia przed osobami trzecimi (np. budynki badawcze z drogim sprzętem laboratoryjnym).

Kolejną istotną grupą elementów optymalizacyjnych funkcjonowania okien słonecznych są elementy sterujące pozyskiwaniem promieniowania słonecznego (spps). Zaliczyć do nich należy elementy przeciwsłoneczne i elementy refleksyjne, które potęgują napływ promieniowania słonecznego do wnętrza.

Do elementów refleksyjnych zaliczają się głównie tzw. reflektory promieniowania słonecznego w postaci np.: refleksyjnych „półek podokiennych” – zewnętrznych i wewnętrznych, a także ekrany refleksyjne. Funkcję tę mogą pełnić także powierzchnie refleksyjne: wnęki okiennej, obudowy rolety, żaluzji ruchomych itp.

Do elementów przeciwsłonecznych zalicza się m.in.:
. elementy przestrzenneelementy stałe, m.in.: gzymsy i okapy, pryzmaty i lamele stałe (brise-solleil), a także zieleń oraz elementy ruchome, m.in.: pryzmaty i lamele ruchome, markizy, rolety, zasłony wewnętrzne;
. elementy materiałoweelementy stałe, m.in.: osłony zewnętrzne ze szkła rozpraszającego, refleksyjnego, absorbcyjnego, zadrukowanego, lustrzanego i hologramy czasowe oraz elementy regulowane, m.in.: osłony ze szkła termotropowego, foto- i elektrochromatycznego.9)

Większość elementów przestrzennych, zwłaszcza ruchomych może przy tym spełniać rolę zarówno elementów refleksyjnych, jak i zacieniających. Ponadto mobilne elementy przestrzenne wykorzystuje się często jako ruchomą izolację termiczną.

Z pewnym uproszczeniem można przyjąć, że w naszych warunkach klimatycznych zasadą jest, iż elementy spps winny chronić przed napływem promieni słonecznych latem i potęgować, w sposób kontrolowany, ich dopływ w okresie grzewczym.

O dostępie promieni słonecznych do wnętrza budynku decydują trzy główne cechy elementów spps: mobilność, miejsce utwierdzenia względem zewnętrznych osłon szklanych oraz współczynnik „g” (całkowitej przepuszczalności energii słonecznej). Cechy te wpływają na możliwości kontroli i stopień przepuszczania promieni słonecznych do wnętrza budynku.

Im większa mobilność (regulacja lub samoregulacja tych elementów), tym większa możliwość kontroli dostępu promieni słonecznych do wnętrza budynku. Wraz z polepszeniem kontroli, rosną możliwości utrzymania temperatury powietrza wewnętrznego na komfortowym poziomie w ciągu całego roku: w lecie - poprzez efektywną ochronę przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym, w okresie grzewczym zaś – przez doprowadzanie (przepuszczanie, odbijanie) promieni słonecznych do wnętrza budynku.

Utwierdzenie przestrzennych elementów zacieniających po zewnętrznej stronie umożliwia redukcję efektu szklarniowego przez odbijanie promieni słonecznych na zewnątrz, zanim promienie te zetkną się z osłoną szklaną. Wpływa to na redukcję niepożądanych zysków cieplnych. Elementy wewnętrzne nie zapobiegają efektowi szklarniowemu, gdyż przepuszczają promienie słoneczne do wnętrza. Eliminacja nadmiernych zysków cieplnych jest utrudniona.

Im mniejsza wartość współczynnika „g” materiału, z którego wykonane są elementy spps, tym większa ich skuteczność jako ochrony przeciwsłonecznej. Powyższe cechy mają znaczenie głównie w okresie letnim, w aspekcie obniżenia temperatury powietrza w przestrzeni wewnętrznej pomieszczeń.

Potwierdza to jeszcze jedno doświadczenie zaprezentowane przez Klausa Danielsa.10)

Doświadczenie przeprowadzono w warunkach letnich przy bezchmurnym niebie. Tym razem, wspomniane wcześniej pomieszczenia biurowe wyposażono w przestrzenne elementy epps w kilku konfiguracjach. Zróżnicowanie dotyczyło wartości współczynnika „g” materiału, z którego wykonano te elementy (12-60%) oraz ich utwierdzenia: na zewnątrz lub od strony pomieszczenia.

Wykazano największą efektywność zewnętrznych półek przeciwsłonecznych o najmniejszej wartości „g” w kształtowaniu komfortowego środowiska termicznego. Najmniej korzystne w tym aspekcie, tj. powodujące przegrzewanie się wnętrza w ciepłe dni i największą amplitudę wartości temperatury powietrza wewnętrznego okazało się rozwiązanie z wewnętrznymi elementami przeciwsłonecznymi o najwyższej wartości współczynniki „g” (wyk. 2).

 

W architekturze nurtu proekologicznego poszukuje się naturalnych materiałów mogących pełnić funkcje budowlane. Jednym z nich jest zieleń pnąca, która może znaleźć zastosowanie jako przestrzenny element spps. Zwolennicy stosowania tych naturalnych elementów wskazują na korzyści, jakie mogą one przynosić i pewną przewagę w stosunku do tradycyjnych elementów spps.

Korzyści te wynikają z faktu, że roślinne elementy obniżają w ciepłe dni temperaturę powietrza przy powierzchni szklenia, którą zacieniają, a także zwiększają wilgotność powietrza, co w rezultacie może pozytywnie przekładać się na kształtowanie warunków  mikroklimatycznych w pomieszczeniu. Badania wykazują, że ok. 60% zaabsorbowanej radiacji słonecznej jest oddawane w postaci ciepła utajonego w wyniku transpiracji.11)

 

W skali całego roku, zieleń przyczynia się do redukcji wahań wartości temperaturowych. Interesujące badania, dotyczące zastosowania zieleni pnącej jako elementu spps, przeprowadzono na Uniwersytecie w Brighton w Wielkiej Brytanii.12)

Zieleń typu Virginia Creeper, umieszczono od zewnątrz na stalowym ruszcie konstrukcyjnym na całej wysokość podwójnych okien. Okna mają orientację południowo-zachodnią (rys. 3).

 

 
 Rys. 3. Zieleń pnąca w roli elementu sterującego pozyskiwaniem promieni słonecznych [2]



Doświadczenie prowadzono przez okres 14 miesięcy, badając zachowanie się zieleni jako elementu zacieniającego. Jednym z przedmiotów badań były pomiary współczynnika nazwanego współczynnikiem zacienienia dynamicznego (dynamic shading coefficient), który ulega zmianie wraz ze zmienną charakterystyką roślinności.

Pomiary pokazały, że badana zieleń spełnia rolę elementów zacieniających od maja do października, a więc w okresach potencjalnych nadwyżek cieplnych z nasłonecznienia, przy czym uzyskanie największej wartości współczynnika zacienienia dynamicznego (ponad 0,5) zbiega się w czasie z najsilniejszą radiacją słoneczną, która przypada na miesiące letnie: lipiec i sierpień (wyk. 2).

 

 
Wykres 2. Zachowanie się roślinności jako elementu zacieniającego uzależnione od zmiennej czasowej [2] 

Wartość współczynnika uwarunkowana jest gęstością listowia rośliny zacieniającej, czasem wzrostu roślinności, przepuszczalnością promieniowania słonecznego listowia i jego poszczególnych warstw. Wpływ ma również, co oczywiste, rodzaj roślinności.

W przeprowadzonym doświadczeniu przepuszczalność promieniowania słonecznego listowia wyniosła 0,43-0,14 w zależności od liczby warstw (5-1).

Rezultaty te potwierdziły racjonalność stosowania pewnych gatunków roślin w roli elementów zacieniających w pokojach z oknami słonecznymi.

Do wyżej opisanej roli nadaje się jedynie zieleń liściasta, mogąc ograniczać dostęp promieni słonecznych latem, zaś w okresach grzewczych, przy braku listowia nie stanowiąc bariery dla pożądanego napływu ciepła i światła słonecznego.

Fakt ten wykorzystuje się w prostszych sposobach wykorzystania zieleni, projektując ją w postaci pasmowych układów drzew i wysokich krzewów liściastych na przedpolach budynków od stron nasłonecznionej. Zieleń ta w przypadku niższych budynków może spełniać wówczas nie tylko rolę elementów spps. Poprzez schładzanie, nawilżanie i oczyszczanie powietrza, sprzyja wykorzystaniu naturalnej wentylacji pomieszczeń.

 

Przypisy
1) Leszek Laskowski Projektowanie systemów biernego ogrzewania słonecznego w energooszczędnych budynkach. Ogrzewnictwo cz. II, Kielce 1993
2) Jan Mikoś, Budownictwo ekologiczne, Gliwice 1996
3) Janusz Marchwiński, Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Świat Szkła 12/05, s.20-27
4) Maria Mioduszewska-Wysocka, Kształtowanie form architektonicznych, jako wynik wykorzystania naturalnych źródeł energii, praca doktorska – Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1984
5) L.Laskowski, Projektowanie systemów..., op.cit., s.70
6) Ewa Wala, Architektoniczne kształtowanie struktur przeszklonych w aspekcie pasywnego wykorzystania energii
słonecznej, praca doktorska –Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996, s.152
7) L. Laskowski, Projektowanie systemów..., op.cit., s.76

8) Klaus Daniels, The Technology of Ecological Building, Basel-Boston-Berlin 1997, s. 126-7
9) E. Wala, Architektoniczne kształtowanie..., op.cit.
10) K. Daniels, The Technology of…, op.cit., s.148
11) Marta Hoi Yan, Thermal shading effect of climbing plants on glazed facades, materiały konferencyjne z Solar World Congress –Tokyo 2005.
Ciepło utajone (ciepło przemiany fazowej) to ilość energii termicznej wymienionej pomiędzy układem a otoczeniem podczas przejścia fazowego, prowadzonego w warunkach ściśle izotermicznych (wg Wilkipedia)
12) Marta Hoi Yan, Thermal shading…, op.cit.


dr inż. arch. Janusz Marchwiński
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, Warszawa


Bibliografia :
1. Daniels K.: The Technology of Ecological Building, Basel-Boston-Berlin 1997, s. 126-7
2. Hoi Yan M.: Thermal shading effect of climbing plants on glazed facades, materiały konferencyjne z Solar World Congress – Tokyo 2005
3. Laskowski L.: Projektowanie systemów biernego ogrzewania słonecznego w energooszczędnych budynkach. Ogrzewnictwo cz. II, Kielce 1993
4. Lisik A.: Odnawialne źródła energii w architekturze (praca zbiorowa), Gliwice 1998
5. Marchwiński J.: Rola pasywnych i aktywnych rozwiązań słonecznych w kształtowaniu architektury budynków biurowych i biurowo-przemysłowych, praca doktorska – Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005
6. Mikoś J.: Budownictwo ekologiczne, Gliwice 1996
7. Mioduszewska-Wysocka M.: Kształtowanie form architektonicznych, jako wynik wykorzystania naturalnych źródeł energii, praca doktorska – Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1984
8. Voss K.: Towards Lean Buildings, opracowanie Fraunhofer Institute of Solar Energy, Freiburg 2000, Solar Energy Research Institute, materiały informacyjne Fraunhofer Institute of Solar Energy, Freiburg 11/2001
9. Wala E.: Architektoniczne kształtowanie struktur przeszklonych w aspekcie pasywnego wykorzystania energii słonecznej, praca doktorska – Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996, s. 152

 

 

patrz też:

 

- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,

 

- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007 
 
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński,  Świat Szkła 5/2007


- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007

 

- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007 

 

- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007

 

- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007

 

- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej ,  Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007 

 

- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007

 

- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007

 

- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006 

 

- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006

 

- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006

 

- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006

 

- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006

 

- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006

 

- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006

 

- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005

 

- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005 

 

- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005

 

- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005

 

- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005

 

- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005 

 

- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005

- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005

- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.