Baldachim rozciągający się nad eliptycznym forum zamyka większą część przestrzeni otoczonej szklanymi wieżowcami Sony Center. Jedynie z jednej strony przestrzeń Centrum jest otwarta na jeszcze nie zabudowaną część Potsdamer Platz.
fot. 1. Widok Sony Center. W tle zabudowania Potsdamer Platz
Sony Center składa się, choć to zależy od sposobu liczenia, z siedmiu obiektów, połączonych na różnych poziomach w jednolitą całość. Obiekty mają różne przeznaczenie: od biur i apartamentów, przez sklepy, kina po restauracje i miejsca rozrywki.
W centrum trójkąta zabudowy architekt Helmut Jahn z Chicago wykreował eliptyczne forum przekryte gigantyczną, rozciągniętą strukturą, zwisającą nad dachami 11 piętrowych bloków budynków biurowych. Silnym akcentem struktury baldachimu jest maszt i zbiegające się w jednym punkcie liny, jakby pozostałość po stojącym w tym miejscu jeszcze do niedawna dźwigu.
Pierwsze wrażenie wywiera na patrzącego na Sony Center jego kolor: szara struktura i zielone szkło kontrastuje z kolorami ziemi i materiałami otaczających budynków, zaprojektowanych przez Piano, Rogersa i Japończyka Isozaki. Szkło dominuje w całym kompleksie budynków, które posiadają głównie podwójne, wentylowane fasady. Zewnętrzne, pojedyncze szkło bezbłędnie odbija otaczającą rzeczywistość. Nie ma tu efektu „krzywych zwierciadeł” tak powszechnych, gdy w rozwiązaniu fasady występują szyby zespolone, nierzadko z zewnętrzną szybą hartowaną. W tych przypadkach każda wada szkła powoduje zakrzywienie powierzchni, a co za tym idzie zniekształcenie odbitego obrazu.
fot. 2. Konstrukcja nośna zadaszenia nad forum.
Niewiele jest tu szkła refleksyjnego. Podwójne szklane fasady są przezroczyste. Widać co dzieje się w środku.
Helmut Jahn, główny projektant rozwiązań architektonicznych zaproponował architekturę bardzo zwartą i koncepcyjnie zbliżoną, gdzie poszczególne budynki różnią się jedynie detalami szklenia i detalami łączenia szkła.
Indywidualny charakter każdemu budynkowi nadaje przede wszystkim kondygnacja przyziemna, sposób jej oświetlenia i integracji z całą strukturą.
fot. 3. Kino IMAX, będące częścią Sony Center.
Wchodząc na forum doznajemy wrażenia solidności konstrukcji. Nie ma tu gry światła i cienia, nie ma otwartej przestrzeni. Perfekcja gładkich, szklanych fasad zbliża je do forum. Baldachim nad forum jest prosty, wykorzystuje geometrię koła rowerowego z elementem, jakby pozostałym po obecnym tu jeszcze niedawno dźwigu. To ładne, ciekawe i nowatorskie rozwiązanie przestrzenne.
Rozrywka jest decydującym elementem w wizerunku Sony jako firmy. Centrum w Berlinie to nie tylko budynki biurowe, ale także miejsce demonstrowania nowych technologii i produktów, miejsce gdzie blisko sąsiadują ze sobą kina (IMAX i MUSIC BOX), „mediathek” (biblioteka i muzeum TV i radia), „cinemathek” (świat kina), miejsce interaktywnej rozrywki, będące jednocześnie muzeum.
Innym elementem rozrywki w Centrum Sony są obiekty gastronomiczne. SONY CENTER objęło fragment historii Berlina, a mianowicie część Grandhotel Esplanade – sławny „Kaisersaal”. Jest on „zapakowany” w szklany budynek i przechodnie mogą podziwiać wspaniałość sal z zewnątrz szklanej fasady.
fot. 4. Szklana fasada biurowca, w której odbija się struktura zadaszenia.
Całość zabudowy forum wieńczy olbrzymi, 26-piętrowy półokrągły biurowiec, w którego fasadzie odbija się bliski budynek z cegły, zaprojektowany przez Kollhoffa. Precyzja szklanych elementów tego biurowca, rozdzielonych żebrami jest urzekająca i godna uwagi.
Potsdamer Platz prezentuje zachwycającą perspektywę wysokich budynków Piano, Kollhoffa i Jahn’a stanowiących bramę do nowej urbanistyki Berlina.
Nowa Potsdamer Strasse jest główną arterią łączącą wschodnią i zachodnią część Berlina. Niestety, zwiększony ruch, przejeżdżające ciężarówki, czynią to miejsce mało przyjaznym dla spacerów i rekreacji, czy kontemplowania architektury.
fot. 5. Transparentne fasady obiektów handlowych i przestrzeni publicznej.
Po całym dniu pracy obszar Sony Center pustoszeje jak pustynia. Wieczorami i w weekendy widać pojedyncze przejawy życia. Może za kolejnych kilka lat, gdy zakończone zostaną realizacje na pobliskim Leipziger Platz i wolnych przestrzeniach na północy, obszar ten będzie tętnił życiem przez cały dzień i we wszystkie dni tygodnia.
Sony Center jest próbą stworzenia architektury ekspresyjnej. Nie nawiązuje do rozwiązań historycznych, ale kreuje nową estetykę dla nowego Berlina w nowej rzeczywistości.
Tekst i zdjęcia: Jadwiga Wrzesińska
Właściciel Bellevuestrasse Developement First Real Estate
Developer Tishman Speyer Properties
Architekt Murphy Helmut Jahn
Architekt krajobrazu Peter Walker and Partners
Konstrukcja BGS Ingenieursocietet, Ove Arup&Partners
Rozwiązania specjalne Wener Sobek Ingenieure
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 9/2003