Zachowanie optymalnych parametrów termicznych osłon okiennych nabrało jeszcze większego znaczenia od czasu wprowadzenia w życie Dyrektywy 2002/91/EC O energochłonności budynków, która została ogłoszona w Oficjalnym Dzienniku UE i weszła w życie z dniem 4 stycznia 2003 r. Dokument ten wprowadza obowiązek sporządzania tzw. Świadectwa energetycznego budynku, które wyszczególnia współczynniki przenikania ciepła U [W/m2K] dla ścian zewnętrznych, okien, stropodachu, dachu lub stropu pod nieogrzewanym poddaszem oraz stropu nad nieogrzewaną piwnicą. Montaż nowoczesnych bram, okien, rolet i wszelkiego rodzaju zasłon poprawi charakterystykę energetyczną budynku.

     Norma PN-EN 14501:2005 Zasłony i żaluzje -- Komfort cieplny i wizualny -- Właściwości eksploatacyjne i klasyfikacja ma zastosowanie do wszystkich żaluzji, markiz i zasłon, określonych w normie terminologicznej PN-EN 12216 i dla potrzeb niniejszej normy nazywanych urządzeniami ochrony przeciwsłonecznej. Jest ona ściśle związana z inną normą, a mianowicie PN-EN 14500:2008 Zasłony i żaluzje -- Komfort cieplny i wizualny -- Metody badań i obliczeń. W normie PN-EN 14501:2005 określono właściwości dotyczące komfortu cieplnego i wizualnego, które należy uwzględniać przy porównywaniu wyrobów. Najważniejszą część normy stanowi przyporządkowanie wartości współczynników określających wspomniane wyżej właściwości odpowiednim klasom wyrobu Dokument podaje definicje podstawowych pojęć oraz parametry i klasy służące liczbowemu wyrażeniu właściwości odpowiedzialnych za uzyskanie komfortu cieplnego i wizualnego w pomieszczeniu. Natomiast norma PN-EN 14500:2008 podaje dokładne metody ich badań lub sposoby obliczania. Normie tej będzie poświęcony inny artykuł.

     Norma określa następujące właściwości, które należy wziąć pod uwagę przy porównywaniu produktów:
● dla komfortu cieplnego:
− współczynnik promieniowania słonecznego (całkowitą ilość przepuszczanej energii słonecznej),
− pomocniczy współczynnik wymiany ciepła,
− bezpośrednia przenikalność promieniowania słonecznego,
● dla komfortu wizualnego:
− przezroczystość,
− zapewnienie prywatności w nocy,
− kontakt wzrokowy z otoczeniem zewnętrznym,
− zapobieganie olśnieniu,
− użycie światła dziennego,
− zapewnienie naturalności kolorów.

      Znaczenia poszczególnych parametrów nikomu wyjaśniać chyba nie potrzeba. Zdajemy sobie sprawę, że wszystkie one są istotne z punktu widzenia użytkownika, który zamierza w domu lub w miejscu pracy zainstalować urządzenie ochrony przeciwsłonecznej, czyli żaluzje, roletki, vertikale, rolety zewnętrzne czy markizy. Omawiana tu norma, w konsekwencji, pomoże odbiorcom wybrać optymalne osłony zapewniające komfort cieplny i wizualny.

     W części wstępnej normy podano definicje podstawowych parametrów, takich jak:
● przepuszczalność światła t (stosunek strumienia przepuszczonego do padającego), (rys.1)
● współczynnik odbicia r (stosunek strumienia odbitego do padającego), (rys.1)
● współczynnik pochłaniania a (stosunek strumienia pochłoniętego do padającego), (rys.1)
● współczynnik otwartości (stosunek powierzchni otworu do całkowitej powierzchni materiału),
● współczynnik promieniowania słonecznego g (stosunek całkowitej energii słonecznej przepuszczonej przez okno do energii padającej na okno),
● współczynnik zacienienia FC (stosunek współczynnika promieniowania słonecznego oszklenia i urządzenia ochrony przeciwsłonecznej do współczynnika promieniowania samego oszklenia),
● pomocniczy współczynnik wymiany ciepła qi,tot (część całkowitego promieniowania pochłoniętego, które wpada do pomieszczenia poprzez przeszklenie i urządzenie ochrony przeciwsłonecznej),
● indeks naturalności kolorów Ra (indeks stworzony do umownego ilościowego wyrażenia różnicy koloru pomiędzy ośmioma kolorami testowymi rozświetlonymi standardowym oświetlaczem D65 i kolorem uzyskanym przez oświetlenie tym samym oświetlaczem urządzenia ochrony przeciwsłonecznej),
● temperatura operatywna θop (jednolita temperatura pomieszczenia, w której użytkownik wymienia taką samą ilość ciepła przez promieniowanie i konwekcję jak w warunkach niejednolitego środowiska)

     Czym jest komfort cieplny? To parametry powietrza, tj. temperatura i wilgotność względna oraz jego prędkość dobrane tak, aby zapewnić poczucie komfortu, tzn. aby człowiekowi przebywającemu w pomieszczeniu wyposażonym w instalację wentylacyjną nie było zbyt ciepło i aby nie odczuwał chłodu, inaczej mówiąc – aby odczucie człowieka względem temperatury, wilgotności i prędkości ruchu powietrza było przyjemne. Duży wpływ na komfort cieplny mają wszelkiego rodzaju „przesłony” okienne – Urządzenia ochrony przeciwsłonecznej. Zyski ciepła od nasłonecznienia powinny być kontrolowane poprzez ograniczenie temperatury operatywnej. Urządzenia ochrony przeciwsłonecznej mają wpływ na zachowanie komfortu cieplnego w trzech aspektach:
● zyski ciepła wpływają na średnią temperaturę operatywną i/lub obciążenie urządzeń klimatyzacyjnych i zależą od rozmiarów okna (lub przegrody oszklonej) i ilości przepuszczonej przez przegrodę energii słonecznej,
● urządzenia ochrony przeciwsłonecznej mogą powodować wzrost temperatury operatywnej, gdy rośnie temperatura ich wewnętrznej powierzchni, w wyniku oświetlenia przez słońce (efekt ten określa pomocniczy współczynnik wymiany ciepła),
● urządzenia ochrony przeciwsłonecznej mogą chronić ludzi i otoczenie przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

     Norma PN-EN 14501:2005 określa 5 klas komfortu cieplnego, które zapewniają urządzenia ochrony przeciwsłonecznej. Od klasy „0” – o najmniejszej skuteczności, do klasy „4” – największej skuteczności. Poszczególne współczynniki, będące składowymi ogólnego komfortu cieplnego, mają określone wartości, przy spełnieniu których urządzenie ochrony przeciwsłonecznej zaliczane jest do odpowiedniej klasy. Dla każdego ze współczynników podaje się zakresy wartości przyporządkowujące wyrób do klas od „0” do „4”, gdzie klasa”4” jest zawsze najlepszą.

     Podobny system oceny przyjęto dla określenia komfortu wizualnego. Tutaj również klasa „0” oznacza wyrób najsłabszy, a „4” najlepszy. Czynniki – elementy stanowiące o komforcie wizualnym – wymienione zostały na początku artykułu. Stanowią one o przydatności danego urządzenia do zapewnienia komfortu wizualnego w pomieszczeniu. Bardzo trudne jest jednoznaczne wyliczenie lub dokładne zmierzenie rzeczywistego współczynnika przepuszczania światła dla całego urządzenia ochrony przeciwsłonecznej (w stosunku do obliczeń, które wykonuje się dla samej kurtyny) ze względu na prześwity boczne oraz różne systemy prowadzenia. Także wartości pozostałych współczynników są trudne do określenia i mogą być zmienne w zależności od typu osłony i jej elementów składowych (np. dla żaluzji, z powodu różnej geometrii listewek) Ponieważ nie ma możliwości uwzględnienia wszystkich parametrów mających wpływ na wartości składników komfortu wizualnego, norma zakłada pewne uproszczenia – pominięcie mniej istotnych i trudno mierzalnych wartości. Jednak, pomimo tego, klasyfikacja zaproponowana w normie jest rzetelnym sposobem podziału osłon okiennych na te, które w większym lub mniejszym stopniu zapewniają komfort cieplny i wizualny w pomieszczeniu.

     Na zakończenie – w aneksach podano:
● w aneksie A – zestawienie właściwości cieplnych dla różnych typów oszklenia – dla szyby pojedynczej (4 mm), podwójnej 4+12+4 – z przestrzenią międzyszybową wypełnioną powietrzem, szyby 4+12+4 – z powierzchnią wewnętrzną z szyby niskoemisyjnej i przestrzenią wypełnioną argonem oraz dla szyby 4+12+4 z powierzchnią zewnętrzną z szyby niskoemisyjnej i przestrzenią wypełnioną argonem.
● w aneksie B – wartości pomocniczego współczynnika wymiany ciepła, niezbędnego do określenia temperatury wewnętrznej strony osłony przeciwsłonecznej. Temperatura wewnętrznej strony przegrody zależna jest od natężenia promieniowania, temperatury zewnętrznej, temperatury wewnętrznej, współczynnika przenikania ciepła oszklenia, pomocniczego współczynnika wymiany ciepła oraz współczynniki wymiany ciepła przez promieniowanie i konwekcję.
● w aneksie C znajdziemy przykładowy sposób prezentacji klasyfikacji poszczególnych własności komfortu cieplnego i wizualnego.

Maciej Ignaszak
ITO
więcej informacji: Świat Szkła 12/2008
  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.