Z drugiej jednak strony można zakładać, że takie położenie nie sprzyja ich eksponowaniu jako elementu architektonicznego. Umieszczone na dachu mogą być słabo lub w ogóle niewidoczne. Należy też liczyć się z innymi problemami i wymaganiami natury użytkowej, technicznej i estetycznej. Czy zatem stosowanie technologii PV w obrębie dachów budynku sprzyja jej integracji z architekturą?

 

 

18-rys1

 

Rys. 1 Typowy moduł fotowoltaiczny [SCHUCO]

 

 

W architektonicznym i budowlanym świecie szkła, moduły PV to kolejny przeszklony komponent, który można wykorzystać w kształtowaniu elewacji i dachów budynku (rys. 1). Ich stosowanie wymaga jednak specjalnej uwagi, związanej przede wszystkim z poszukiwaniem miejsc, w których elementy te nie będą zacieniane.

 

Umieszczanie w partii dachu na ogół gwarantuje maksymalne wyeksponowanie ku słońcu i zredukowane ryzyko zacienienia przez obiekty w otoczeniu. Najkorzystniejsze w naszych warunkach geograficznych są dachy połaciowe o orientacji południowej i kącie nachylenia 30 stopni. Przy takich parametrach, moduły PV mogą pozyskiwać największą ilość energii słonecznej. Stąd dachy o takim lub zbliżonym nachyleniu i orientacji stanowią dogodnie ukształtowane podłoże dla zastosowania modułów.

 

 


18-fot1
 
Fot. 1 Biurowiec "Bussines Promotion Center" w Duisburgu
- moduły PV i kolektory słoneczne ułozone na "ściętym" dachu
 

Fakt ten może prowadzić do interesujących rozwiązań architektonicznych. Budynek biurowy ''Bussines Promotion Centre'' w Duisburgu posiada południową połać, dzięki ''ścięciu'' jego bryły. Połać wykorzystano do umieszczenia zespołu modułów PV i kolektorów słonecznych, a budynek zyskał niecodzienną formę przestrzenną. Elementy te nie są widoczne z poziomu parteru, a zatem nie można mówić o bezpośredniej roli estetycznej tych elementów. Jeżeli jednak uznać ukształtowanie bryły jako wynik ich zastosowania, pośredni wpływ jest znaczący (fot. 1).

 

Zastosowanie modułów PV w obrębie tradycyjnych, istniejących już dachów połaciowych, np. w domach jednorodzinnych krytych dachówką, nie przynosi na ogół pozytywnych efektów estetycznych. Moduły nałożone na pokrycie dachu odróżniają się zarówno wielkością, jak cechami plastycznymi (barwa, faktura, połyskliwość), przez co odbierane są jako obcy, sztucznie dodany element instalacyjny. Zastępowanie z kolei tradycyjnego pokrycia dachowego jest zadaniem trudnym, choćby z tego względu, że w przeciwieństwie do dachówki lub innych tradycyjnych pokryć dachowych, powierzchnia modułu PV wymaga przewietrzania od strony wewnętrznej.



Problemy te są mniejsze lub zanikają, gdy moduły PV zostają zastosowane w roli pokrycia dachowego, m.in. dachówki i ich aplikacja została przewidziana jeszcze przed realizacją dachu. Przynosi to interesujące i oryginalne efekty estetyczne. Nowa „dachówka” wyposażona w ogniwa PV i pokryta szkłem o metalicznej fakturze nadaje połaci lśniący, nowoczesny wygląd, jednocześnie zachowując podziały znajome. Producenci przewidują zazwyczaj odpowiednio przygotowane systemy konstrukcyjne.



W budynku gimnazjalnym „Ho-Oh High School” w Kagoshimie (Japonia), połacie pokryto prostokątnymi drobnymi modułami PV w roli dachówki. Moc szczytowa instalacji wynosi aż 151 kW. Moduły z krzemu polikrystalicznego dostarczyła firma „Gantan Beauty Industry”.



Lśniąca powierzchnia dachu zestawiona z zakładkowym ułożeniem modułów – analogicznym do ułożenia tradycyjnych dachówkach – tworzy nowatorskie zestawienie tradycji z nowoczesnością. Połać dachu, typowo dla japońskiej architektury, ma zakrzywiony profil. Jej kąt nachylenia waha się od 27 do 11 stopni do podłoża. Moduły PV położono na specjalnie przygotowanym stalowym stelażu konstrukcyjnym (fot. 2).

 

Fot. 2. Budynek gimnazjalny „Ho-Oh High School” w Kagoshimie – moduły PV w roli dachówki [NEDO, Japonia]



Rynek modułów PV jako alternatywy dla tradycyjnych pokryć dachowych rozwija się w szybkim tempie. Jedno z bardziej interesujących rozwiązań zaprezentowała firma Sanyo. Moduł PV cechuje się falistą powierzchnią na wzór dachówki „holenderki” (fot. 3).

 


Fot. 3. Moduły PV jako dachówka „holenderka” [SANYO]



Problemem tego typu aplikacji pozostaje aspekt ujednolicenia estetycznego wszystkich połaci, również połaci zacienionych, na których stosowanie modułów PV jest nieracjonalne. Wymaga to wprowadzania elementów imitacyjnych, np. szklonych zaślepek o zbliżonym do modułu wyglądzie. Innego podejścia wymaga stosowanie modułów PV w budynkach o dachach płaskich.



Sytuowanie modułów PV horyzontalnie na dachu zmniejsza ich efektywność z racji braku optymalnego nachylenia ku promieniom słonecznym. Moduły narażone są też na zaleganie opadów atmosferycznych, zwłaszcza śniegu. Ponadto występują problemy z odprowadzaniem  wody z ich powierzchni. Z tego powodu aplikacje takie są rzadko spotykane.  Bardziej typowym rozwiązaniem jest nachylanie modułów PV poprzez wsparcie ich na systemie konstrukcyjnym.



Wprowadza się przestrzenne stelaże konstrukcyjne ramowe lub obudowane. Są one na ogół przytwierdzane do konstrukcji dachu. Przy większych aplikacjach, cechujących się dużym ciężarem, instalacja może być postawiona na dachu bez zakotwienia.



Rozwiązania takie, jakkolwiek racjonalne z punktu widzenia optymalizacji energetycznej, nie sprzyjają integracji technologii PV z architekturą. Moduły nie zyskują rangi elementu budowlanego, a raczej osobnej instalacji. Są również często niewidoczne z poziomu przechodnia.

Istnieją jednak rozwiązania, w których wykorzystuje się stelaż konstrukcyjny jako ekspresyjny środek kształtowania architektonicznego.



Jeden z ciekawszych przykładów stanowi obiekt wystawowy „British Pavilon”, wybudowany na „Expo 92” w Sewilli. Dach budynku został zwieńczony zespołem modułów PV ułożonych na dziesięciu stalowych prefabrykowanych stelażach konstrukcyjnych. Stelaże o lekko falistym przekroju poprzecznym zostały silnie wyeksponowane ponad dach, tworząc artystyczne zwieńczenie budynku i jeden z ważniejszych elementów estetycznych. Budynek nadal pozostaje przykładem demonstracji i możliwości artystycznego wykorzystania modułów PV, przy jednoczesnym wykorzystaniu zaawansowanej technologii dla celów ekologicznych. Prąd z modułów PV służy tu bowiem zasilaniu urządzeń, które pompują wodę spływającą po szklanych ścianach budynku. Woda jest naturalnym czynnikiem chłodzącym, który redukuje potrzebę eksploatacji energochłonnych systemów klimatyzacyjnych.



Zwieńczenie służy także jako element chroniący przed nadmiarem słońca. Brytyjski pawilon zaprezentowany w Sewilli jest propozycją kształtowania proekologicznej architektury w ciepłym klimacie andaluzyjskim (fot. 4).

 


Fot. 4. „British Pavilon” – „Expo’92” w Sevilli – moduły PV umieszczone na dekoracyjnych stelażach konstrukcyjnych



Zbliżoną koncepcją charakteryzuje się budynek biurowo-przemysłowy „Solar Cell Plant” w Gelsenkirchen (Niemcy), w którym gęsto rozmieszczone zespoły modułów PV, wsparte na rozbudowanych stelażach konstrukcyjnych, przykrywają płaską halę produkcyjną. Moduły dominujące nad dachem i silnie widoczne z pozycji przechodnia stanowią urozmaicenie dość monotonnej „piątej elewacji” hal produkcyjnych. W tym przypadku ich układ zmienia geometrię dachu z płaskiego na szedowy – typowy dla architektury przemysłowej.



Wyeksponowane stelaże konstrukcyjne potęgują efekt „high-techowskiego” wizerunku fabryki. Olbrzymia instalacja PV umieszczona na rozległym dachu zapewnia, wraz modułami elewacyjnymi, ponad 1 MW mocy (patrz „Świat Szkła 4/05), co powoduje, że budynek może pełnić funkcję elektrowni zasilającej w prąd elektryczny inne obiekty (fot. 5).

 


Fot. 5. Fabryka „Solar Cell Plant” w Gelsenkirchen – instalacja PV na dachu hali produkcyjnej



Pisząc o dachach szedowych, należy zaznaczyć, że w modernizowanych budynkach są one chętnie wykorzystywanym podłożem dla modułów PV, o ile tylko mają orientację południową i nie są zacienione.



Główny walor tego rozwiązania wynika z faktu, że korzystne nachylenie modułów uzyskuje się bez potrzeby stosowania stelaża konstrukcyjnego, co przekłada się na oszczędności finansowe. Rozmieszczenie modułów PV na tradycyjnych dachach istniejących budynków może napotykać na szereg problemów.



Podstawowy problem polega na takim ich rozmieszczeniu, by ich powierzchnia pozostawała nie zacieniona przez cały rok, a przynajmniej w okresach letnich oraz późnowiosennych i wczesnojesiennych, gdy nasłonecznienie jest najsilniejsze.



Zazwyczaj jednak, mimo znacznej „wolnej” powierzchni dachowej, jest ona okresowo zacieniana przez szereg istniejących tam elementów, jak np. kominy wentylacyjne, dymowe i spalinowe, centrale telefoniczne, centrale klimatyzacyjne, maszty antenowe, nadbudówki, wysokie gzymsy, attyki itp. Zespoły modułów PV układane szeregowo jeden za drugim, mogą wzajemnie się zacieniać.



Ryzyko jest tym większe im wyższy dany szereg. Aby tego uniknąć, zespoły modułów PV muszą być odsuwane od siebie na większą odległość. Przy nisko padającym słońcu zimowym, a więc i relatywnie dłuższym światłocieniu, odległość ta powinna wynosić przynajmniej trzy wysokości zespołu modułów PV, stanowiącego szereg zacieniający. Zespół taki musi być ponadto uniesiony na pewną wysokość, aby wyeliminować negatywne skutki zalegania pokrywy śnieżnej i wody. Nachylenie modułów zmniejsza wysokość instalacji PV, niemniej zabiera relatywnie więcej powierzchni poziomej dachu.



Należy liczyć się tu również z wymogami konstrukcyjnymi dotyczącymi maksymalnych obciążeń, jakie może przenieść stropodach. Inne ograniczenie stanowią warunki techniczne i normy budowlane, dotyczące np. relacji wysokościowych pomiędzy kominami lub wyprowadzeniami klimatyzacyjnymi, a innymi elementami dachu budynku. Poza sytuowaniem na tradycyjnych dachach, moduły PV stosowane są coraz częściej w obrębie dachów przeszklonych. Stanowi to kolejny krok w rozwoju technologii PV w budownictwie i architekturze.



Moduły PV mogą zastępować tradycyjne panele szklenia. Tworzą szklenie laminowane, w którym warstwę wewnętrzną stanowią ogniwa PV, podobnie jak w rozwiązaniach elewacyjnych, z tym, że moduły dachowe wymagają zazwyczaj odmiennych rozwiązań technologicznych (np. szklenia o podwyższonej odporności na obciążenia mechaniczne).



Jedną z ciekawszych realizacji szklanego dachu z wykorzystaniem technologii PV stanowi budynek biurowo-laboratoryjny „ECN-42” w Petent (Holandia), zaprojektowany przez znane holenderskie biuro projektowe BEAR Architekten.



Moduły PV firmy BP Solar, o łącznej powierzchni ok. 400 m2 i mocy szczytowej 42 kW zastosowano w górnej partii szklarni, która tworzy formę ogrodu zimowego budynku i łącznika z sąsiednim budynkiem „ECN-31” (por. „Świat Szkła” 11/04).



Szklarnię ukształtowano jako dynamiczną bryłę o profilu łukowym. Zakrzywienie to nie tylko potęguje ekspresję architektury, ale sprzyja uzyskaniu dogodnego kąta nachylenia dla modułów PV. Przeszklenie ma korzystną orientację południową. Każdy moduł PV posiada 32 rozsunięte względem siebie ogniwa PV z krzemu monokrystalicznego. Układ ogniw powoduje, że między szczelinami przedostaje się światło. Rozsunięcie wynosi od 1 do 2 cm, w zależności od modułu, a przepuszczalność światła - 30%. Moduły pełnią w ten sposób rolę elementów zacieniających, filtrując światło słoneczne i wprowadzając je do wnętrza w rozproszonej formie. Zapobiega to efektowi nadmiernej luminacji, jak i przegrzewaniu się szklarni w lecie. Zimą z kolei, przy niskim położeniu słońca nad horyzontem, promienie słoneczne mogą przedostawać się bezpośrednio do wnętrza przez całkowicie przeszklone panele, umieszczone w dolnej części przegrody. Możliwe są pasywne zyski słoneczne.



Szklarnia, jako przestrzeń tymczasowego przebywania ludzi, nie jest ogrzewana tradycyjnie. Pełni rolę bufora termicznego lub słonecznego kolektora ciepła. Ograniczono się do zastosowania szkła laminowanego, rezygnując tym samym z droższego i bardziej rozbudowanego szklenia zespolonego.



Szklarnia ma konstrukcję drewnianą, co jest kolejnym przejawem holistycznej myśli proekologicznej w kształtowaniu architektury budynku. Wykorzystano materiał ze źródeł odnawialnych, o niskim zapotrzebowaniu na tzw. embodied energy, tj. energię potrzebną do jego wytworzenia. Konstrukcję tworzą wygięte belki z laminowanego drewna klejonego. Powtarzalny element konstrukcyjny nazwany „główną belką” złożony jest z dwóch drewnianych pojedynczych belek, połączonych ze sobą profilami stalowymi. Do górnej powierzchni zewnętrznej belki przymocowane są profile aluminiowe, które stanowią konstrukcję zarówno dla paneli szklanych, jak i dachowych modułów PV. Szczególnego wysiłku wymagało uzyskanie zakrzywienia powierzchni modułów zgodnego z geometrią belek. Każdy element był nacinany i zaginany co 120 mm, by stworzyć wrażenie płynnie wygiętej płaszczyzny. Moduły mają wymiary 575x1175 mm. Zachowano tym samym modularny podział, który wprowadza harmonię i porządek w rysunku elewacji (fot. 6).

 


Fot. 6. Przeszklony dach PV w budynku “ECN-42” w Petent [BEAR Architekten]




Równie interesujące rozwiązanie szklanego dachu z wykorzystaniem technologii PV prezentuje budynek biurowy „Rohm Building” w Kyoto (Japonia). Moduły PV zostały zintegrowane ze szklanym  dachem, który przekrywa przestrzeń pomiędzy dwoma przeszklonymi „pylonami” mieszczącymi powierzchnie biurowe. Przestrzeń ta tworzy półotwarte atrium – z jednej strony nie posiada ściany. Dach jest rodzajem baldachimu, który chroni przed słońcem zarówno przestrzeń atrialną, jak i przyległe powierzchnie biurowe. Oryginalnym rozwiązaniem jest możliwość przesuwania dachu w zależności od warunków pogodowych.



Moduły PV z ogniw z krzemu polikrystalicznego ułożono modularnie w rzędach, na przemian z tradycyjnymi panelami szklanymi. Podobnie jak w budynku „ECN-42” moduły te, dzięki rozsunięciu ogniw PV, są półprzeźroczyste. Wymieszanie z panelami szklanymi pozwoliło na uzyskanie efektywnego i równomiernego oświetlenia naturalnego wnętrza, pozbawionego światłocieni. Uniknięto w ten sposób problemu związanego z powstawaniem  tzw. efektu kalejdoskopowego, tj. migotania światła, który często występuje we wnętrzu przeszklonych struktur i pogarsza komfort wizualny. Naprzemienne rozmieszczenie modułów PV i paneli szklanych ma także uzasadnienie natury estetycznej. Dach widziany z przestrzeni atrialnej tworzy interesującą kompozycję graficzną, której walory potęguje widoczna partia nieboskłonu, stanowiąca tło kompozycji (fot. 7).

 

 

Fot. 7. Biurowiec „Rohm Building” w Kyoto – moduły PV jako szklane zadaszenie [NEDO, Japonia]




W budynku biurowo-laboratoryjnym Instytutu Fraunhofera we Freiburgu (Niemcy) szklany dach z technologią PV przekrywa wewnętrzne atrium. Interesująca jest geometria dachu, którą cechuje „pilasty” przekrój poprzeczny. Półprzeźroczyste moduły PV kształtujące dach ustawione są szeregowo i nachylone pod pewnym kątem. Pionowe płaszczyzny, które  powstają na skutek nachylenia modułów zostały wypełnione przejrzystym szkleniem.


 
Pomimo wprowadzenia szklenia pionowego i rozsunięcia ogniw PV w obrębie modułów, kameralne atrium jest słabo doświetlone, przez co jego przestrzeń może być odbierana jako ciasna i ponura. Z drugiej strony rozwiązanie dachu wprowadza artystyczną grę światła i cienia. Z uwagi na fakt, że atrium służy jako przestrzeń komunikacyjna i nie wymaga wysokich standardów oświetleniowych, poziom oświetlenia naturalnego w kontekście użytkowym można uznać za wystarczający (fot. 8).

 


Fot. 8. Moduły PV w przekryciu wewnętrznego atrium budynku „Fraunhofer Institute” we Freiburgu



Ograniczenia dotyczące zastosowania modułów PV w szklanych przekryciach centralnych atriów (otoczonych ścianami z czterech stron) pojawia się w momencie, gdy przekrycie ma postać dachu połaciowego, kopuły, kolebki lub innej formy przestrzennej wprowadzającej podział na płaszczyzny o różnej orientacji względem stron świata. Jako, że moduły PV powinny zajmować jedynie części nasłonecznione dachu, całościowe lub przynajmniej równomierne rozmieszczenie modułów PV w jego obrębie nie jest racjonalne.



W budynku Politechniki w Monachium, szklane przekrycie centralnego atrium ma postać sklepienia kolebkowego. Moduły PV zajmują jedynie dolną część południowej płaszczyzny kolebki. Pozostała powierzchnię wypełniają panele szklane. Takie rozwiązanie pozwala na znaczne wykorzystanie światła dziennego, słabo jednak chroni przed silnym promieniowaniem letnim, przy wysokim położeniu słońca na niebie. W zimie, półprzeźroczyste moduły stanowią barierę dla pożądanych w tym okresie promieni słonecznych, padających pod mniejszym kątem. Należy również wskazać na ograniczenie powierzchniowe stosowania modułów w tego typu przykryciach, a więc i moc całkowitą instalacji PV. W monachijskim budynku całkowita moc szczytowa wynosi niecałe 19 kW (fot. 9).

 


Fot. 9. Moduły PV w przekryciu wewnętrznego atrium budynku Politechniki w Monachium [NEDO, Japonia]




Odmienne podejście w zastosowaniu modułów PV w obrębie dachów przeszklonych przedstawia budynek Europejskiej Siedziby Digital Equipment Corporation w Genewie (fot. 10).

 

 

Fot. 10. Fragment przeszklonego dachu z wykorzystaniem modułów PV jako elementów zacieniających w budynku „Digital Equipment Corporation” w Genewie

 

Szklany dach w kształcie piramidy, który przekrywa wewnętrzne atrium, został wyposażony w gęsto rozmieszczone moduły PV w formie poziomych lameli zacieniających. Moduły te zostały przytwierdzone od zewnątrz do konstrukcji szklenia. Elementy te pokrywają trzy połacie szklanego dachu, za wyjątkiem połaci północnej, gdzie wprowadzono tradycyjne lamele zewnętrzne. Moduły PV zostały wyposażone w urządzenia nadążne. Mogą zmieniać położenie, dostosowując kąt nachylenia do kierunku padania promieni słonecznych.



Fakt ten ma też niebagatelne znaczenie w aspekcie pozyskiwania ciepła słonecznego zimą i ochrony przed przegrzewaniem się wnętrza w porze letniej. Sprzyja też optymalizacji wykorzystania światła naturalnego. Zmienność położenia modułów podnosi wreszcie walory estetyczne przestrzeni atrialnej.



***

Reasumując, należy wskazać na odrębność dotyczącą wykorzystania technologii PV na dachach tradycyjnych i w obrębie dachów przeszklonych. W kontekście integracji z architekturą, aplikacja technologii PV na dachach tradycyjnych wypada zdecydowanie korzystniej, gdy jest przewidziana już fazie projektowej. Pozwala to przede wszystkim na harmonijne sprzężenie modułów PV z innymi elementami architektoniczno-budowlanymi, a moduły mogą stać się wartościowym elementem funkcji estetycznej. Zredukowane są problemy natury technologicznej i użytkowej (np. dobór odpowiedniej konstrukcji mocującej, wyeksponowanie modułów PV, możliwości chłodzenia ich powierzchni).



Problemy te pojawiają się z większym prawdopodobieństwem wówczas, gdy instalacja PV dodawana jest w obręb istniejącego już dachu budynku. Problem braku możliwości wyeksponowania dachowych modułów PV dotyczy tylko niektórych zastosowań. W dachach połaciowych są na ogół elementem dobrze widocznym. Można je również wyeksponować poprzez wprowadzanie rozbudowanych stelaży konstrukcyjnych.



Wydaje się, że w tych zastosowaniach stelaże takie nie powinny być traktowane jedynie jako element konstrukcyjny ale, w miarę możliwości, również jako „high-techowski” środek wyrazu artystycznego. Szeregowe ułożenie modułów PV na przestrzennych stelażach konstrukcyjnych należy uznać za szczególnie korzystne dla uatrakcyjniania monotonnych i rozległych płaskich dachów, tzw. „piątych elewacji” hal przemysłowych, zwłaszcza, że ich rozległa powierzchnia sprzyja swobodzie sytuowania modułów PV i uzyskiwania instalacji PV o dużych całkowitych mocach szczytowych. Wreszcie działania polegające na kształtowaniu bryły budynku pod wpływem stosowania technologii słonecznych należy uznać za interesujący przejaw integracji technologii PV z architekturą.



Moduły PV stosowane w obrębie dachów przeszklonych są na ogół elementami silnie zintegrowanym z architekturą budynku, jako że stanowią komponent budowlany, a nie odrębną instalację. Dlatego, z punktu widzenia estetyki, można mówić o znacznych walorach tego typu aplikacji, głównie walorach plastyczno-malarskich i kompozycyjnych, które wynikają m.in. z faktury, barwy, połyskliwości i budowy tych elementów. Walory te mogą być częściej dostrzegane od wnętrza, np. z przestrzeni dziedzińców i pasaży, choć, jak pokazuje biurowiec „Rohm Building” czy budynek „ECN-42”, wpływ dachowych modułów PV na architekturę zewnętrzną może być także znaczący.



W tego typu zastosowaniach należy jednak liczyć się z ograniczeniami dotyczącymi łącznej powierzchni modułów PV i całkowitej mocy szczytowej instalacji PV. W tym aspekcie, stosowanie modułów PV w obrębie dachów tradycyjnych jest korzystniejsze.

Zastosowanie modułów PV w obrębie szklanych dachów wymaga gruntownych analiz dotyczących wpływu tych elementów na kształtowanie środowiska wewnętrznego, głównie w aspekcie komfortu termicznego i wizualnego.



Moduły PV wymagają sprzężenia z pasywną architekturą słoneczną, również po to, by zwielokrotnić ich rolę w budynku. W tym świetle, na szczególną uwagę zasługują moduły PV w postaci ruchomych lameli przeciwsłonecznych. Inny istotny aspekt stanowi geometria przeszklonego dachu, która powinna uwzględniać wymagania lokalizacyjne modułów PV, nie ograniczając nazbyt możliwości ich zastosowania, jako elementów aktywnych słonecznie. Odnosi się to głównie do przeszklonych przekryć atriów centralnych.



dr inż. arch. Janusz Marchwiński



BIBLIOGRAFIA:
1. BEAR Architekten – oficjalna strona internetowa, www.bear.nl
2. Humm O., Toggweiler P., Photovoltaics in Architecture, Basel-Boston-Berlin, 1993
3. Marchwiński J., Rola pasywnych i aktywnych rozwiązań słonecznych w kształtowaniu architektury budynków biurowych i biurowo-przemysłowych, Warszawa, 2005
4. Photovoltaic Architecture Design Guide, New Energy and Industrial Technology Development Organization-NEDO-Japan, Tokyo 2001
5. SANYO – materiały reklamowe
6. SCHŰCO – materiały reklamowe

 

patrz też:

 

- Czarne fasady - fotowoltaiczne okładziny CIS, Magdalena Muszyńska-Łanowy, Świat Szkła 7-8/2010

 

- Szkło fotowoltaiczne, Magdalena Muszyńska-Łanowy, Świat Szkła 6/2010

 

- BiPV - fotowoltaika zintegrowana z budynkiem , Magdalena Muszyńska-Łanowy, Świat Szkła 5/2010

 

- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,

 

- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007 
 
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński,  Świat Szkła 5/2007


- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007

 

- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007 

 

- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007

 

- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007

 

- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej ,  Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007 

 

- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007

 

- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007

 

- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006 

 

- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006

 

- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006

 

- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006

 

- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006

 

- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006

 

- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006

 

- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005

 

- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005 

 

- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005

 

- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005

 

- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005

 

- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005 

 

- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005

- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005

- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005 

 

 

więcej informacji: Świat Szkła 6/2006

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.