Zaspokojenie oczekiwań odbiorcy polega na zapewnieniu jakości odpowiadającej ryzyku odbiorcy i może być spełnione przez granicę akceptowanej jakości (AQL), lub jakość graniczną (LQ) dla wskazanych cech użytkowych. Prawidłowo ustawiona i uzgodniona z odbiorcą granica akceptowanej jakości lub jakość graniczna dla poszczególnych właściwości użytkowych ogranicza też ryzyko dostawcy związane z odrzuceniem partii dostaw.
    Jednostopniowe planowanie badań z użyciem granicy AQL podlega metodom statystycznym w ten sposób, że dla wartości AQL w % jednostek niezgodnych stosuje się rozkład dwumianowy, a dla wartości AQL w liczbie niezgodności na 100 jednostek stosuje się rozkład Poissona. Zależności pomiędzy oczekiwanym % przyjętych partii a jakością wyrobu przedstawionego do kontroli, są przedstawione w normie [PN ISO 2859-1: 2003] w postaci zbioru tablic i wykresów krzywych operacyjno-charakterystycznych (10A÷10S), gdzie litery oznaczają na znak literowy wielkości próbki.
 
Założenia i przykłady planowania badań

    W celu przejrzystego przedstawienia w krótkim artykule zależności poszczególnych parametrów planów badań SH i SZI, konieczne są następujące założenia i uproszczenia:
a) plan według uzgodnionej* granicy AQL dla niezgodności w postaci wad i niezgodności Klasy A,
b) przyjęcie uzgodnionego* poziomu kontroli,
c) przykłady dla uproszczenia dotyczą planu jednostopniowego i obejmują jedynie kontrolę normalną,
d) przyjęta w przykładach liczność partii przedstawianych do odbioru wynosi 100 jednostek wyrobu gotowego,
e) wartości AQL są wyrażone w liczbie niezgodności na 100 jednostek.

    Przykład I. Szyba bezpieczna hartowana (typ SH) jest wykonana ze szkła float o nominalnej grubości 6 mm, emaliowana i przeznaczona do ramowego przeszklenia nieprzeziernej fasady w budynku wysokim. Według przeznaczenia ten typ SH powinien mieć łącznie właściwości bezpieczeństwa do użytkowania w zakresie odporności na bezpieczne rozbicie, odporność na uderzenie, nagłe zmiany temperatury oraz odporności na wiatr, śnieg, obciążenia trwałe i/ lub zmienne przyłożone do szyby. To przeznaczenie zobowiązuje Producenta do użycia Systemu 3 przy ocenie zgodności tego Typu SH i Wstępnego Badania Typu (WBT) w akredytowanym lub notyfikowanym laboratorium. Wadą dla tego typu SH jest niezgodna z wymaganiem PN-EN 12150-1 siatka spękań próbki po rozbiciu w zakresie liczby (poniżej 40) i długości (ponad 100 mm) odłamków, niezgodnością Klasy A jest wytrzymałość na zginanie poniżej wartości 75 [MPa] (przy rozciąganiu strony emaliowanej), a niezgodnością klasy B jest przekroczenie wypukłości całkowitej i lokalnej ponad normowe wartości maksymalne.
    Plan badań w zakresie wady i niezgod ności klas A i B dla partii 100 jednostek SH przedstawiony jest w tabeli 1.

    Przykład II. Szyba zespolona izolacyjna (typ SZI) jest zaprojektowana jako wielofunkcyjna ramowa przegroda szklana o grubości nominalnej 33 mm i wykonana w układzie zespolenia 10,5+16 Argon+6, ze szkła warstwowego (określanie potoczne 54.5) oraz szkła hartowanego z powłoką niskoemisyjną i przeznaczona do zabezpieczenia ochronnego przed włamaniem od zewnątrz i również bezpiecznego oszklenia w użytkowaniu od wewnątrz, do zabudowy w obiekcie chronionym. To przeznaczenie zobowiązuje Producenta do użycia Systemu 3 przy ocenie zgodności tego Typu SZI i Wstępnego Badania Typu (WBT) w akredytowanym lub notyfikowanym laboratorium. Wadą dla każdego typu SZI są widoczne błędy wewnętrznego uszczelnienia w postaci przerwy lub nieciągłości wstęgi wewnętrznego uszczelnienia (butylu), natomiast niezgodności klasy A stanowią błędy wykonania w postaci niskiej adhezji uszczelniaczy, niskiej koncentracji gazu, błędy uszczelnienia zewnętrznego i inne cechy użytkowe kontrolowane według wymagań PN-EN 1279-6. Plan badań w zakresie wady i niezgodności klasy A dla partii do 100 jednostek SZI przedstawiony jest w tabeli 2.

Jakość odpowiadająca ryzyku odbiorcy i ryzyko dostawcy
    W każdym przypadku kontroli wyrywkowej wyrobu metodą alternatywną występuje ryzyko po stronie Odbiorcy, a także po stronie Dostawcy. Zawsze podczas kontroli odbiorczej występuje ryzyko zarówno przyjęcia złych partii jak i ryzyko odrzucenia partii dobrych, ale ryzyko to powinno być tolerowane pod warunkiem, że AQL i poziom kontroli zostały dobrze wybrane i uzgodnione pomiędzy dostawcą i odbiorcą.
    Jakość odpowiadająca ryzyku Odbiorcy odpowiada określonemu procentowi jednostek niezgodnych, lub liczbie niezgodności na 100 jednostek, które może wystąpić w partii wyrobów gotowych podlegającej badaniu. W przypadku przyjęcia AQL w zakresie wartości od 2,5 do 10,0 należy stosować opcję liczby niezgodności na 100 jednostek pobranych losowo do badania i taka alternatywa występuje w przedstawionych przykładach.
    Ryzyko Dostawcy odpowiada określonemu procentowi nieprzyjętych partii dostaw, czyli jest prawdopodobieństwem nieprzyjęcia partii o jakości równej AQL. Dlatego istotne znaczenie ma właściwe ustalenie (uzgodnienie i przyjęcie) wartości AQL dla określonego typu szyb i ich właściwości podlegających sprawdzaniu.
    W odniesieniu do Przykładu I planów badań typu SH, szacowane ryzyko dostawcy i szacowana jakość odpowiadająca ryzyku odbiorcy w przypadku kontroli normalnej są przedstawione w tabeli 3, natomiast odpowiednie dane do Przykładu II i planów badań typu SZI zawiera tabela 4.

    Porównując statystyczne wskaźniki ryzyka w przedstawionych przykładach można zauważyć, że plany nastawione na ograniczenie liczności próbki do badań obniżają jakość stanowiącą ryzyko odbiorcy, tj. występowania wysokiego procentu jednostek niezgodnych w dostarczonej partii produktów. Producent jako organizacja powinien jednak mieć przekonanie o zapewnieniu jakości dostaw według uzgodnionej granicy AQL, inaczej bowiem wystąpią duże problemy odbioru jakościowego i reklamacje partii niezgodnych z wymaganiami.
    Istnieją metody, które mogą być zastosowane w celu redukcji ryzyka dla obu stron, tj. dostawcy i odbiorcy. Oczywistą metodą jest poprawianie jakości produkcji, ale warto też wskazać na możliwość użycia alternatywnego planu (po otrzymaniu zgody Jednostki Upoważnionej) dla tego samego AQL z liczbą kwalifikującą Ac=1, zamiast Ac=0. Wiąże to się jednak z pobieraniem próbki o liczności czterokrotnie większej i wzrostem kosztów badań jako ceną obniżonego ryzyka dla obu stron. W przypadku szyb bezpiecznych hartowanych oraz szyb zespolonych izolacyjnych w odniesieniu do wad (krytycznych) i stosowanych specjalnych poziomów ich kontroli, zastosowanie takiego planu badania jest uzasadnione.

Literatura
1. PN-EN 12150-2:2006 Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności z normą.
2. PN-EN 1279-5:2006 Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 5: Ocena zgodności.
3. PN-EN 1279-6:2004 Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 6: Zakładowa kontrola produkcji i badania okresowe.
4. PN-ISO 2859-0:2002 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Część 0: Wprowadzenie do systemu ISO 2859 kontroli wyrywkowej metodą alternatywną.
5. PN-ISO 2859-1:2003 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Część 1: Schematy kontroli indeksowane na podstawie granicy akceptowanej jakości (AQL) stosowane podczas kontroli partii za partią.
6. PN-ISO 2859-2:1996 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Część 2: Plany badania na podstawie jakości granicznej (LQ) stosowane podczas kontroli partii izolowanych (w planach ISO nowelizacja tej normy).
7. PN-ISO 2859-3:1996 Procedury kontroli wyrywkowej metodą alternatywną. Część 3: Procedury kontroli skokowej.

inne artykuły autora:

- Czy rzeczywiście alternatywa? , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Ocena zgodności typu szkła warstwowego , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub szyb zespolonych izolacyjnych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 3/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2009 

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2008

- Szyby zespolone w zastosowaniach specjalnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2008

- Szkła budowlane o podwyższonej wytrzymałości , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2007

- Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 9/2007

- Wady szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 1/2007

- Badanie wytrzymałości szkła hartowanego , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 10/2006

- Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeniem , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 6/2006

- Deklarowanie zgodności typu szyb zespolonych z zastosowaniem szkieł bezpiecznych i ochronnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2006

- Badania komponentów przy produkcji szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2005

- Wady szkła float i szyb zespolonych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 5/2005

- Typy szyb zespolonych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 4/2005

- Typy szyb zespolonych. Cz. 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2005

- Typy szyb zespolonych. Cz. 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2005


inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.