Strzeżcie się podróbek!

Szczegóły: Kategoria: Wydanie 11/2013; Opublikowano: 09 grudzień 2013

Mimo tego, że sita molekularne są używane od dziesięcioleci, duża liczba producentów szyb zespolonych nie zna jeszcze zbyt dobrze mechanizmów ich funkcjonowania. W ostatnich latach ukazała się na rynku duża ilość nowych produktów, bardzo atrakcyjnych cenowo. Niestety, ich niska cena zwykle wiąże się z wadami technicznymi, które mogą drogo kosztować producentów szyb zespolonych, zarówno w zakresie kosztów gwarancyjnych, jak i dobrego wizerunku firmy.

Jaką rolę spełnia sito molekularne?

Sita molekularne używane w przemyśle od wielu lat są syntetycznymi zeolitami posiadającymi sieć otworów o średnicy równej lub większej niż 3 Angstremy (10 milionów Å = 1 cm). Nazwa „sito molekularne” pochodzi od ich właściwości selektywnego zatrzymywania [„przesiewania”] cząsteczek, między innymi wody.

Szyba zespolona o właściwościach termoizolacyjnych składa się z co najmniej dwóch szyb oddzielonych warstwą izolacyjną, wypełnioną powietrzem lub specjalnym gazem (argonem, kryptonem, SF6). Wilgotność powietrza znajdującego się we wnętrzu szyby zespolonej oraz dookoła niej jest bardzo niska i wynosi pomiędzy 2 a 5%.

Sita molekularne są wykorzystywane jako środki odwadniające, umożliwiające usuwanie wilgoci oraz zapobiegające kondensacji oparów, zwanej fogging – powstawanie mgły.

Jakie właściwości powinny posiadać sita molekularne?

Środki odwadniające powinny spełniać trzy najważniejsze wymagania:

Posiadać dużą zdolność adsorpcji wody, która zagwarantuje długą żywotność okna oraz niską wilgotność w przestrzeni między szybami.
Nie desorbować (usuwać) gazu wypełniającego, co zapobiega niebezpieczeństwu uszkodzenia szyb wskutek zmiany ciśnienia wewnętrznego.
Być wolne od zanieczyszczeń oraz nie powodować elektryczności statycznej.

Strzeżcie się imitacji

Imitacje sit molekularnych

W ostatnich latach ukazały się na rynku produkty pretendujące do miana „sit molekularnych”. Są to środki odwadniające nie przystosowane do szyb zespolonych, wyprodukowane najczęściej na bazie zwykłej glinki, wapna palonego lub chlorku wapnia. Ich jedyną zaletą jest niski koszt produkcji osiągnięty kosztem jakości produktu.

Przypomnijmy, że największą zaletą zeolitów (sit molekularnych) jest ich zdolność do adsorpcji wilgoci w szybach zespolonych przy niskiej wilgotności względnej (2 do 5%). Niektóre ze środków odwadniających proponowanych w atrakcyjnych cenach posiadają wysoką zdolność adsorpcji (aż do 32%), ale przy wilgotności względnej od 50% do 80%. Ich producenci reklamują je jako doskonałe środki adsorpcyjne. Jednakże przy zastosowaniu ich w szybach zespolonych, w których wilgotność jest bardzo niska, ich właściwości gwałtownie się obniżają, co natychmiast wywołuje zjawisko kondensacji objawiające się roszeniem szyb.

Ponadto ich gęstość jest o 50% większa niż gęstość sit molekularnych. Z tego też względu reklamowana „oszczędność” jest zniwelowana przez większy ciężar kulek wypełniających. Na przykład na 1 metr bieżący z odstępem 16 mm, producent klasycznych sit molekularnych zużyje 60 g kulek, a producent imitacji – 80 g. Wynika z tego, że reklamowane obniżenie kosztów tych środków odwadniających jest pozorne, pomimo atrakcyjnej ceny.

Także wykorzystanie niektórych substancji mających właściwości korozyjne, takich jak wapno lub chlorek wapnia, może powodować reakcje chemiczne, które mogą uszkodzić uszczelnienia szyb zespolonych.

Imitacje 3A

Na rynku dostępne są inne produkty, sprzedawane jako sita molekularne 3A, choć w rzeczywistości są to zeolity typu 4A, mieszanki z naturalnymi zeolitami, lub, co jeszcze gorsze, z dodatkami glinowymi lub wapniowymi. Koszty produkcji tych substancji są o wiele niższe niż zeolitu 3A i oczywiście substancje te nie dorównują zeolitowi swoimi właściwościami.

Zbyt duży rozmiar porów w tych produktach powoduje adsorpcję wody, ale również powietrza lub gazów specjalnych zawartych w przestrzeni między szybami. Problem pojawia się, gdy w czasie zmian temperatury gazy te są desorbowane, co wywołuje nacisk na szkło, powodując rozszczelnienie lub, w skrajnych przypadkach, rozbicie szyby.

Jak rozpoznać imitacje sit molekularnych?

Producenci szyb zespolonych mogą mieć problemy z rozpoznaniem imitacji sit. Nie mogą oni polegać na tradycyjnych parametrach, jak Delta T, na wskazaniach aktualnej normy EN 1279 lub na certyfikatach przeróżnych instytutów, które zostały wydane na podstawie badań przeprowadzanych w warunkach nie adekwatnych dla szyb zespolonych. Aby wybrać sito o odpowiedniej jakości należy zwrócić uwagę na następujące elementy:

wielkość adsorpcji wody podana przez producenta jest obliczona w odniesieniu do wilgotności względnej – producenci imitacji podają wartości zawyżone (32%, lub nawet 60%); wartość podana przez producentów sit molekularnych wynosi najwyżej 10%;
gęstość nie powinna przekraczać 800 g na litr. Większą gęstość osiąga się przez podanie dodatków, takich jak wapno, chlorek wapnia lub glinka. Producenci imitacji sit przedstawiają większą gęstość jako zaletę, co nie jest prawdą;
karty opisu technicznego sporządzone przez producentów imitacji nie zawierają żadnych danych dotyczących adsorpcji gazu: jest ona duża w przypadku imitacji;
loss on ignition (zwane także water pre-loading lub package moisture): producenci imitacji nie podają strat prażenia przy 950°C, tylko wartość desorbcji w temperaturze około 400°C, co jest wynikiem zaniżonym.

W przypadku niejasności producent szkła termoizolacyjnego powinien się skontaktować z renomowanym dostawcą sit molekularnych, aby sprawdzić jakość nowego, oferowanego mu produktu.

Używanie imitacji sit molekularnych niesie ze sobą bardzo duże ryzyko, a niniejszy artykuł starał się to udowodnić. Imitacje sit kuszą niską ceną, lecz wynika to z ich niskiej jakości i znacząco wpływa na pogorszenie jakości produktu finalnego – szyb zespolonych.

20131155arkema