W latach 2012-2013, przy niekorzystnych uwarunkowaniach w gospodarce światowej i europejskiej oraz słabnącej koniunkturze krajowej, odnotowano spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego. PKB w 2012 r. wzrósł o 1,9%, a w 2013 r. o 1,6%. Natomiast w pierwszym półroczu 2014 r. gospodarka osiągała lepsze wyniki niż w poprzednim roku: w pierwszym kwartale br. wzrost PKB wynosił 3,4%, w drugim wg wstępnych ocen 3,3%. W latach 2012-2013 nastąpił spadek inwestycji zarówno w sektorze przedsiębiorstw, jak też inwestycji sektora rządowego i jednostek samorządowych, ale w 2014 roku ożywił się rynek inwestycyjny, a nakłady w półroczu wzrosły o ponad 8%.

 

2014-10-18-1

 

Polskie przedsiębiorstwa eksportują więcej do krajów Unii Europejskiej a eksport do Europy Środkowo- Wschodniej maleje. Niepewna sytuacja na Ukrainie i ograniczenia współpracy z Rosją negatywnie odbijają się na eksporcie i na produkcji przedsiębiorstw współpracujących z Europą Środkowo-Wschodnią. Wprawdzie w 1 półroczu 2014 r. większość wskaźników charakteryzujących gospodarkę uległa poprawie ale sytuacja nie jest stabilna, w wielu dziedzinach zależy od uwarunkowań międzynarodowych, szczególnie od skutków powiązań z gospodarkami Europy Środkowo- Wschodniej i Rosji.

Mimo wielu trudności Polska znajduje się wśród krajów UE o najwyższych wskaźnikach wzrostu PKB, a w żadnym kwartale nie wystąpił ujemny wskaźnik wzrostu gospodarczego.

 

2014-10-18-2

 

Budownictwo

Wartość rynku budowlanego szacowana była w 2011 r. na około 190 mld zł w cenach bieżących, w kolejnych 2 latach (2012-2013) uległa zmniejszeniu do 156 mld zł. W okresie 2 lat wartość rynku budowlanego zmniejszyła się o 20%.

Rynek budowlany jest zróżnicowany i rozdrobniony, silnie powiązany i uzależniony od wielu różnych dziedzin gospodarki, małe firmy (zatrudniające < 9 osób), które wypełniają lokalne nisze popytowe, w okresach dekoniunktury łatwo zawieszają działalność, przechodzą do szarej strefy, ale też elastycznie wchodzą na rynek. Szacuje się, że 1/3 lub więcej wartości rynkowej budownictwa pochodzi z firm małych.

 

(...)

 

Relacje strukturalne, inwestycyjne i popytowe, które w czasie dobrej koniunktury kształtowały rynek budowlany uległy zmianie w latach 2012-2013. Po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej podjęto duże programy infrastrukturalne i drogowe współfinansowane funduszami unijnymi, w efekcie do 2011 r. zmniejszał się udział budownictwa kubaturowego na korzyść budownictwa infrastrukturalnego. Natomiast kryzys rynku budowlanego w latach 2012-2013 dotknął głównie budownictwo infrastrukturalne.  Kolejną istotną zmianą w strukturze budownictwa była w latach 2005-2011 rosnąca działalność firm zagranicznych. Po wejściu Polski w struktury unijne coraz więcej przedsiębiorstw zagranicznych podejmowało działalność w Polsce. W latach 2005-2011 przy dwukrotnym wzroście wartości rynku budowlanego przedsiębiorstwa zagraniczne zwiększyły swoją działalność ponad 3-krotnie. Wg danych GUS, w 2013 r. przedsiębiorstwa zagraniczne i o własności mieszanej zrealizowały produkcję budowlaną o wartości 14,5 mld zł (około 9,3% wartości rynku budowlanego), a dwa lata wcześniej w 2011 r. 22.8 mld zł (11,9% wartości rynku).

 

Zmiany w budownictwie w latach 2008-2014

 

W budownictwie występują kryzysy częściej niż w innych dziedzinach gospodarki. 

 

Najgłębsze z dotychczasowych kryzysów na rynku budowlanym miały miejsce w latach 2000-2003 i w latach 2012-2013. Różne były skutki kryzysów w poszczególnych rodzajach budownictwa. W budownictwie kubaturowym na budownictwo mieszkaniowe wpływały ograniczenia kredytowe, a na usługowe zmniejszenie inwestycji zagranicznych. Najwyższy poziom budownictwa mieszkaniowego (165 tys. mieszkań oddanych do użytku) osiągnięto w 2008 r. i mimo wielu starań dotychczas (do 2014 r.) nadal buduje się mniej mieszkań.

 

 

2014 10 19 1

 

Tabela 1. Podstawowe wskaźniki ilustrujące sytuację gospodarczą
Źródło: GUS Biuletyny Statystyczne, Informacje o sytuacji społeczno gospodarczej kraju

 

 

Inna była sytuacja budownictwie infrastrukturalnym. Powszechna była opinia, że czynniki związane z kryzysem na rynkach finansowych w niewielkim stopniu będą wpływały na budownictwo infrastrukturalne, które ze względu na uwarunkowania i finansowanie funduszami unijnymi powinno być czynnikiem pro wzrostowym w okresie dekoniunktury. Początkowo nie przewidywano, że pojawią się i będą silnie oddziaływały czynniki organizacyjne i systemowe, które osłabią presję na realizację programów infrastrukturalnych. Sytuacja zmieniła się w latach 2012-2013, był to dwuletni okres głębokiego regresu w budownictwie, pogorszającej się sytuacji finansowej i upadłości wielu firm.

 

Podstawowe przyczyny opóźnień realizacji programów infrastrukturalnych

 

Do pierwotnej wersji programu budowy sieci autostrad i dróg ekspresowych wprowadzano liczne zmiany. Zgodnie z programem i z późniejszymi decyzjami łączna sieć liczyć będzie około 7200 km, w tym około 2000 km autostrad. 

 

Autostrady i drogi szybkiego ruchu budowano nie tylko z opóźnieniem ale przy wyższych kosztach od zakładanych. Wg danych z sierpnia 2014 r. oddano do eksploatacji 1521 km autostrad i 1399 km tras szybkiego ruchu (łącznie jest to 2920 km). 

 

Najczęściej wymieniane są następujące przyczyny tej sytuacji:

  • Ze względu na olbrzymie zadania wynikające z zatwierdzonych programów nastąpiło nagromadzenie kontraktów w skali nieznanej w dotychczasowej działalności budownictwa. Realizacja programów przewidywana początkowo na 4-5 lat była niejednokrotnie rozpoczynana z opóźnieniem (m.in. zgłaszano zastrzeżenia ochrony środowiska), a następnie terminy były skracane, co wymuszał zbliżający się termin EURO 2012.
  • Przedsiębiorstwa podejmowały zadania przekraczające ich doświadczenie, umiejętności organizacyjne i logistyczne.
  • Przy wyborze wykonawców nie stosowano preselekcji dla eliminowania kandydatów nie posiadających niezbędnych warunków i zasobów (kadr, kapitału, doświadczenia) gwarantujących terminowe wykonanie podejmowanego zadania. 
  • Istotnym problemem była zbyt niska (nierealna) wycena kontraktów. W przetargach jako najprostsze kryterium wyboru stosowano cenę. Pomijano takie czynniki, jak np. czas wykonania, udokumentowane referencje, doświadczenie.
  • Przekraczane były koszty kontraktów nie tylko dlatego, że nierealna była ich wycena, ale rosły ceny materiałów i płace.
  • Dokumentacja projektowa opracowywana była w „ostatniej chwili”. Niezbędne były liczne zmiany w trakcie realizacji obiektów.

 

Budowlany rynek pracy

 

W 2011 r. przeciętny stan zatrudnienia w przedsiębiorstwach budowlanych >9 osób wynosił 477 tys. osób, a w 2012 był nawet nieco wyższy (486 tys.). W 2013 zatrudnienie wynosiło 444 tys. osób, a w pierwszym półroczu 2014 było niższe niż rok temu o około 35 tys. osób, na co wpływały masowe upadłości firm budowlanych. Działalność budowlaną „wspomagają” firmy małe zatrudniające poniżej 9 osób. Szacuje się, że 150-200 tys. osób zajmuje się działalnością budowlaną w małych firmach. 

 

 

2014 10 19 2

Tabela 2. Wartość rynku budowlanego w mld zł
GUS Budownictwo Wyniki działalności 2013, GUS Mały Rocznik Statystyczny 2014 oraz szacunki własne

 

 

2014 10 19 3

 

 

 

 

Płace w budownictwie

 

Słabnąca koniunktura w budownictwie spowodowała, że w latach 2012-2013 wywierana była mniejsza presja na płace, płace nominalne w przedsiębiorstwach >9 osób były prawie stabilne lub niewiele wzrastały (o 0,7%), dopiero w pierwszym półroczu 2014 r., przy zwiększającej się działalności budowlanej płace wzrastały o około 5%.

 

2014 10 19 4

Tabela 3. Zmiany produkcji budowlano-montażowej; rok poprzedni = 100 (ceny stałe)1
GUS. Wyniki działalności budownictwa 2013 

1produkcja zrealizowana na terenie kraju przez podmioty budowlane zatrudniające > 9 osób

 

 

2014-10-19-5

 

 

 

2014 10 20 1

 

 

2014-10-20-2

 

 

Kondycja finansowa budownictwa 

 

Średnia rentowność netto firm budowlanych zatrudniających >49 osób do 2011 r. była dodatnia, ale niepokojąco wzrastał udział przedsiębiorstw nie przynoszących zysku. W 2012 r. nastąpiło załamanie sytuacji finansowej w budownictwie, warunki finansowe uległy pogorszeniu, szczególnie w firmach budujących autostrady, drogi i obiekty infrastrukturalne, w których 35-45% przedsiębiorstw przynosiło straty. W 2013 r. nastąpiła niewielka poprawa sytuacji finansowej ale ¼ przedsiębiorstw przynosiło straty. W pierwszym półroczu 2014 r. sytuacja finansowa firm budowlanych niewiele zmieniła się w porównaniu do roku 2013, średnia rentowność zmniejszyła się i więcej przedsiębiorstw, niż rok temu, nie osiąga zysku.

 

 

2014 10 20 3

Tabela 4. Wyniki finansowe sektora budownictwa w zakładach zatrudniających >49 osób
Źródło: GUS Biuletyny Statystyczne. W 2013 r. badaniami objęto 1575 przedsiębiorstw o zatrudnieniu > 49 osób.

 

 

Analiza rentowności przedsiębiorstw budowlanych różnej wielkości wskazuje, że w 2013 r. straty przynosiły firmy największe (wskaźnik rentowności netto wynosił -0,9%), natomiast najwyższą rentowność (5%) osiągały zakłady małe zatrudniające od 10-49 osób. Jednostki średnie (o zatrudnieniu 50-249 osób) wykazywały w 2013 r. rentowność 2,6%. 

 

 

2014-10-20-4

 

 

Słabnąca sytuacja finansowa wywołała falę upadłości firm budowlanych. Rosnące zadłużenie, zatory płatnicze, brak płynności finansowej i opóźnienia płatności podwykonawcom doprowadzały do upadłości przedsiębiorstwa budowlane do niedawna dobrze funkcjonujące na rynku. Wg różnych ocen liczba upadłości firm na rynku budowlanym i nieruchomości w 2012 r. wynosiła 250-270 (¼ wszystkich firm ogłaszających upadłość). W 2013 r. zahamowano rosnąca w ubiegłym roku tendencję upadłości firm budowlanych, nadal budownictwo jest uważane za ryzykowne i ma problemy z pozyskiwaniem kredytów. 

 

 

2014 10 21 1

 

 

Prognoza na najbliższe lata 

 

Podstawowym problemem obecnie jest „wyjście” z głębokiego regresu budownictwa, jaki miał miejsce w ostatnich 2 latach. Kryzys ten, oprócz uwarunkowań makroekonomicznych, spowodowany był w znacznym stopniu wewnętrznymi czynnikami organizacyjnymi. Byłoby korzystne, gdyby te doświadczenia zostały obecnie wykorzystane. 

 

Pierwsze półrocze 2014 r. daje nadzieję na trwały powrót budownictwa na ścieżkę wzrostu, ale przewidywania są ostrożne. Kolejne miesiące półrocza charakteryzowały się wzrostem produkcji budowlanej ale uwzględniając niską bazę odniesienia realne wyniki są umiarkowanie korzystne. Produkcja budowlano-montażowa zrealizowana przez przedsiębiorstwa budowlane o liczbie pracujących powyżej 9 osób, była w pierwszym półroczu 2014 r. (w cenach stałych) o 9,8% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku ale dwa lata temu (w 2012 roku) poziom produkcji budowlanej był w pierwszym półroczu wyższy o około 15% niż obecnie. Tak więc dystans nadal jest znaczny i w kolejnych miesiącach nie zmniejsza się. 

 

Jest wiele czynników warunkujących sytuację w budownictwie. Budownictwo jest powiązane (m.in. poprzez inwestycje) z sytuacją makroekonomiczną, która nie jest stabilna, ulega zmianom również na skutek uwarunkowań międzynarodowych. Wśród uwarunkowań wewnętrznych budownictwa przeważają obecnie czynniki negatywne.

  • Pierwszym sygnałem kondycji ruchu budowlanego są zezwolenia na budowę. W ostatnich trzech latach utrzymuje się tendencja spadkowa zezwoleń na budowę. Korzystną informacją jest wzrost zezwoleń na budowę w pierwszym półroczu 2014 (na razie niewielki o około 1,5%).
  • W okresie dobrej koniunktury wzrastają ceny produkcji budowlanej. W budownictwie ceny są stabilne lub wykazują spadek.
  • Opinie przedsiębiorców budowlanych o koniunkturze w gospodarce i w budownictwie są umiarkowanie korzystne.

 

W dłuższej perspektywie powrót koniunktury jest nieunikniony

 

Budownictwo charakteryzuje się wysokim (i trwałym) potencjalnym popytem na wszystkie rodzaje budownictwa. Ponadto jest wiele rozpoczętych zadań wymagających kontynuacji, m.in. oczekiwane jest dokończenie programu budowy dróg i autostrad, modernizacja kolei, rozbudowa i modernizacja energetyki, opracowanie i realizacja racjonalnego programu budownictwa mieszkaniowego. 

 

Sektor budownictwa posiada zasoby kadrowe o wysokich kwalifikacjach (niewykorzystane obecnie), umiejętności przystosowawcze przedsiębiorstw do wykorzystywania zdolności produkcyjnych i zmian zachodzących na rynku budowlanym. 

 

Przedsiębiorstwa budowlane dysponują własnym nowoczesnym potencjałem sprzętowym oraz doświadczeniem w kooperacji z firmami obcymi przy robotach specjalistycznych.

 

Występują też zagrożenia wykorzystania istniejącego potencjału sektora budownictwa 

 

Czynnikiem sprzyjającym wykorzystaniu potencjału są środki unijne. Mogą jednak wystąpić trudności z zapewnieniem potrzebnego „wkładu własnego”. Budownictwo narażone jest na kryzysy związane z otoczeniem zewnętrznym, są one pogłębiane własnymi, wewnętrznymi problemami. Doświadczenia z ostatnich lat wskazują, że źle funkcjonują w budownictwie rozwiązania systemowe, nie zostały dotychczas wypracowane metody ich zlikwidowania lub ograniczania. 

 

Wymieniając zagrożenia należy wskazać, że budownictwo przystępuje do realizacji nowej perspektywy osłabione finansowo, m.in. na skutek pogarszającej się kondycji finansowej w latach 2012-2013 i upadłości wielu przedsiębiorstw.

 

Przemysł

 

Kryzysy na europejskich rynkach finansowych wpływały na sytuację polskiego przemysłu uzależnionego w znacznym stopniu od eksportu do krajów UE. Po spadku produkcji w 2009 r., kiedy nastąpiło drastyczne zmniejszenie eksportu, w latach 2010-2011 osiągano wysokie wskaźniki wzrostu produkcji sprzedanej. Polscy producenci odbudowywali swoją pozycję na rynkach zagranicznych, rosnący eksport był ważnym czynnikiem wzrostu produkcji. Produkcja wzrastała nie tylko w dziedzinach przetwórstwa nastawionych na eksport ale też pracujących na rynek krajowy. Ta dobra sytuacja nie trwała długo i w latach 2012-2013 wzrost produkcji sprzedanej przemysłu był coraz słabszy, w tych latach wynosił 0,9-2,2%, przy dużych wahaniach w kwartałach

 

 

2014-10-21-2

 

 

W pierwszym półroczu 2014 r. odnotowano wzrost produkcji, przy czym najkorzystniejsze wskaźniki osiągały branże eksportujące swoje wyroby. Na przełomie roku odnotowano osłabienie wzrostu, na co wpływały ograniczenia eksportu do Rosji i na Ukrainę.

 

Do przemysłów pracujących na rzecz budownictwa należy m.in. przemysł mineralnych materiałów budowlanych. Kryzysy i brak stabilności w budownictwie powodowały wahania w zapotrzebowaniu na wiele materiałów budowlanych. Wprawdzie w latach 2010-2011 odnotowano rosnące wskaźniki wzrostu produkcji sprzedanej mineralnych materiałów budowlanych (wzrost o 14-17% rocznie) ale przy dużym zróżnicowaniu w branżach; niższe wskaźniki wzrostu produkcji notowały branże „rynkowe”, natomiast producenci materiałów dla budownictwa infrastrukturalnego osiągali wysokie wyniki w związku z przyśpieszaniem terminów zakończenia projektów związanych z EURO-2012. W tych 2 latach wzrastała produkcja cementu, betonów, stali konstrukcyjnej. 

 

Lata 2012-2013 charakteryzowały się malejącym tempem wzrostu produkcji mineralnych materiałów budowlanych. Przy wahaniach w kwartałach i zróżnicowaniu w branżach, w 2012 r. produkcja sprzedana była niższa o 3,8%, a w 2013 r. o 0,8%. Znacznie zmniejszyła się produkcja takich materiałów, jak cement, masa betonowa prefabrykowana, cegła ceramiczna. W korzystniejszej sytuacji były branże związane z rynkiem krajowym i eksportujące swoje wyroby, należały do nich m.in. wyroby przemysłu szklarskiego. Wzrosła produkcja szkła typu „float”, szyb zespolonych wielokomorowych, szkła gospodarczego.

 

 

2014-10-22-1T

Tabela 5. Produkcja materiałów budowlanych i wyrobów szklarskich

 

 

Przemysł szklarski

 

Przemysł ten dostarcza wyroby na rynek krajowy ale znaczną część swojej produkcji eksportuje. Wahania w produkcji tej branży wiązane są zarówno ze zmianami popytu krajowego, jak też z koniunkturą na rynkach europejskich. 

 

 

2014-10-22-2

 

 

W latach 2008-2009 miał miejsce spadek produkcji sprzedanej przemysłu szklarskiego; zmniejszyła się produkcja wyrobów ze szkła, podobnie jak prawie wszystkich wyrobów zaliczanych do grupy materiałów mineralnych. Zmniejszył się eksport wyrobów ze szkła do krajów Europy Zachodniej gdzie trwał kryzys. Ograniczano też produkcję asortymentów szkła przeznaczanego na rynek krajowy. 

 

 

2014-10-23-1T

 

Tabela 6. Eksport w latach 2008-2013

 

 

Ożywienie nadeszło w 2010 r. w przemyśle przetwórczym i w przemyśle materiałów budowlanych, również przemysł szklarski notował wysoki wzrost produkcji sprzedanej (o ponad 20%) i ilości produkcji podstawowych asortymentów. Przemysł szklarski uzyskiwał w 2010 r. dobre wyniki, ponieważ wzrastał eksport i poprawiała się koniunktura w polskiej gospodarce, zwiększał się popyt rynku krajowego. Tendencja taka utrzymywała się jeszcze w 1 półroczu 2011 r. ale drugie półrocze było słabsze i w skali całego roku 2011 produkcja sprzedana szkła i wyrobów ze szkła wzrosła o 3,2%. Wzrost ten był niższy niż w przemyśle przetwórczym i w materiałach budowlanych mineralnych, ponieważ nastąpiło znaczne zmniejszenie produkcji artykułów przemysły szklarskiego przeznaczanych na eksport.

 

 

2014-10-23-2

 

 

2014-10-23-3

 

 

W 2012 r. miały miejsce głębokie zmiany; w przemyśle ogółem osiągnięto zaledwie 0,9% wzrost, spadała produkcja mineralnych materiałów budowlanych. Na tym tle przemysł szklarski uzyskiwał wyższe niż rok temu, relatywnie dobre wyniki. Wzrost produkcji sprzedanej wyniósł w 2012 r. 3,7%. W 2013 r. popyt krajowy na wyroby przemysłu szklarskiego był niski, ale produkcja sprzedana przedsiębiorstw przemysłu szklarskiego wzrosła o 6,7% bowiem czynnikiem wspomagającym producentów był eksport. 

 

Eksport jest dla gospodarki polskiej ważnym czynnikiem wpływającym na wzrost produkcji przemysłu przetwórczego. Przemysł szklarski jest liczącym się od lat eksporterem swoich wyrobów, wiele rynków europejskich wysoko ocenia jakość polskich wyrobów ze szkła. Dobre wyniki osiągano do 2008 r. zarówno ze względu na rosnące ilości eksportu, ale też na skutek korzystnych cen na rynkach zagranicznych. Rok 2009 – to załamanie eksportu, który był niższy o prawie 1/4, zmniejszyła się nie tylko ilość eksportowanych wyrobów ze szkła, ale spadły też ceny na rynkach światowych. Wpływało to negatywnie na produkcję, rynek krajowy (który też miał problemy) nie mógł „wchłonąć” tak znacznych ilości wyrobów ze szkła, które mogli dostarczyć producenci. Od 2010 r. następowała stopniowa „odbudowa” rynków zagranicznych; eksport szkła i wyrobów ze szkła zwiększał się w kolejnych 2 latach i „wspomagał” branżę przemysłu szklarskiego, wzrastał też popyt rynku krajowego. W latach 2012-2013 zmieniły się relacje popytowe na rynku. Zmniejszył się popyt rynku wewnętrznego ale eksport był coraz wyższy. Średnie ceny uzyskiwane przez polskich eksporterów za szkło płaskie pod różnymi postaciami obniżyły się, natomiast ceny uzyskiwane za wyroby ze szkła (głównie szkło gospodarcze) były wyższe. 

 

 

2014-10-23-4

 

 

Wprawdzie przedsiębiorstwa-eksporterzy wyrobów przemysłu szklarskiego utrzymywali dobrą pozycję na rynkach zagranicznych ale dekoniunktura na rynkach Europy Zachodniej i sygnały niepokojów na Ukrainie odbijały się niekorzystnie na eksporcie. Mimo to w 2013 r. wartość wyeksportowanych wyrobów ze szkła była o 13% wyższa niż rok temu, ale eksport wzrastał głównie do krajów unijnych, a nie do Europy Środkowo-Wschodniej. Wzrost notowano w eksporcie szkła „float” (wzrastały też ceny szkła), natomiast eksport szkła gospodarczego był niższy w porównaniu w rokiem poprzednim (niższe były średnie ceny). 

 

Zarówno przemysł materiałów budowlanych, jak też przemysł szklarski należą do branż o wysokiej rentowności; chociaż rentowność w okresie słabnącej koniunktury w przemyśle ogółem zmniejszała się, to średnie wskaźniki rentowności netto w zakładach przemysłu materiałów budowlanych w latach 2010-2011 wynosiły ponad 7% (niezależnie od wahań w produkcji), w latach 2012-2013 ulegały niewielkiemu pogorszeniu (do 4,3%). W przemyśle szklarskim rentowność zależy głównie od opłacalności eksportu, chociaż trzeba uwzględniać też sytuację produkcyjną w zakładach przemysłu szklarskiego, popyt i ceny na rynku krajowym. 

 

W analizowanym okresie rentowność w przemyśle szklarskim wzrastała (obniżyła się w niewielkim stopniu dopiero w 2013 r.) mimo braku stabilności w branży, głównie na skutek wahań popytu krajowego. Może to wskazywać na coraz lepszą organizację produkcji i obniżanie kosztów. 

 

Podsumowanie 

 

Polska jest silnie powiązania gospodarczo z krajami unijnymi ale też z Europą Środkowo-Wschodnią. Problemy polityczne i gospodarcze na Ukrainie odbijają się ujemnie na naszej sytuacji gospodarczej. Wystąpiło wiele niekorzystnych zjawisk powodujących spowolnienie wzrostu gospodarczego. W pierwszym półroczu 2014 r. coraz wyraźniejsze były sygnały, że sytuacja gospodarcza ulega poprawie i są szanse na wejście na trwałą ścieżkę wzrostu. W czerwcu i lipcu sygnały te zostały osłabione. Wprawdzie gospodarka polska wykazuje zdolności przystosowawcze do zmieniających się warunków ale uzależnienie do uwarunkowań międzynarodowych i brak stabilności już obecnie wskazuje na możliwość zahamowani korzystnych prognoz. 

 

Oceniając perspektywy zmian w przemyśle szklarskim należy podkreślić, że jest to dziedzina silnie powiązana i uzależniona od eksportu, której sytuacja zależy od zamówień eksportowych. Istotny jest też popyt rynku krajowego, który jest obecnie słaby. Oczekiwania, że budownictwo mieszkaniowe będzie wywoływało popyt na szkło okienne i inne wyroby ze szkła stosowane w budownictwie przesuwają się na dalsze lata (nie ma przełomu w budownictwie mieszkaniowym). Przemysł szklarski wykazywał dotychczas dużą odporność na kryzysy. Chociaż na funkcjonowanie przemysłu wpływa wiele uwarunkowań niekorzystnych, to koniunktura w przemyśle szklarskim może ulegać poprawie szybciej, niż w innych dziedzinach przemysłu przetwórczego.

 

 

Prof. dr Zofia Bolkowska

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacj: Świat Szkła 10/2014

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.