Rolety okienne. Część 1

Elementy rolety okiennej
● skrzynka (kaseta) kryjąca
● wał umieszczony w skrzynce, na który nawija się płaszcz (pancerz) rolety
● elementy napędu służące do podnoszenia i opuszczania rolety
● płaszcz (pancerz) wykonany z połączonych przegubowo listew (profili) z PVC, aluminium, stali lub drewna

Listwy (profile, pióra)
     Budowa listew i odpowiednio wyprofilowany kształt zapewnia im sztywność, ułatwia zwijanie i ruch rolety oraz zapewnia ciasne zwinięcie listew umożliwiające stosowanie skrzynek o stosunkowo niewielkich rozmiarach. Listwy przesuwają się wzdłuż prowadnic bocznych, przymocowanych do ramy okiennej lub muru. Ostatnia z listew różni się od pozostałych budową – jest zwykle wzmocniona kształtownikami stalowymi chroniącymi przed podważeniem rolety, może być też wyposażona w dodatkowe rygle zamykające.
     Listwy mogą być jedno- lub dwuścienne. Jednościenne zapewniają ciaśniejsze zwiniecie rolety (mniejsze skrzynki), charakteryzują się jednak mniejszą izolacyjnością termiczną i akustyczną od dwuściennych.
     Listwy dwuścienne oferowane są najczęściej bez wypełnienia, ale dostępne są również listwy aluminiowe z wypełnieniem z pianki poliuretanowej (zwiększającej izolacyjność termiczną i akustyczną rolety) lub z żywicy epoksydowej (wzmacniającej sztywność listew i odporność rolety na włamanie).
     Listwy mogą mieć różną grubość i szerokość. Najczęściej stosowane są listwy o szerokości od 37 do 77 mm. Szerokość listew jest widoczna na elewacji jako wysokość cienkich poziomych pasków. Mniejsze listwy umożliwiają stosowanie skrzynek (kaset) o mniejszych rozmiarach, natomiast większe rozmiary listew zapewniają im większą sztywność i wytrzymałość, dlatego są stosowane w oknach o większej szerokości.
     Dostępne są listwy z otworami wentylacyjnymi lub bez nich. Rolety złożone z listew z otworami nawet po rozłożeniu zapewniają wentylacje i doświetlenie pomieszczenia chroniąc jednocześnie domowników przed nadmiernym słońcem, hałasem ulicznym czy ciekawskimi spojrzeniami.

Materiał rolet
     Rolety z PVC najczęściej wykonane są z profili dwuściennych. Mają one komory powietrzne oddzielone żebrami usztywniającymi. Profile wykonane z PVC łatwiej się brudzą niż listwy z innych materiałów (PVC elektryzuje się i przyciąga kurz). Nie stanowią też ochrony przed włamaniem. Są tanie i lekkie więc łatwo je opuszczać i podnosić. Mają jednak stosunkowo małą sztywność i wytrzymałość więc polecane są raczej do małych okien. W roletach większych rozmiarów niektórzy producenci proponują wzmocnienie profili od wewnątrz stalą ocynkowaną.
     Rolety aluminiowe złożone są z profili jedno- lub dwuściennych. Listwy wykonywane są przez odpowiednie kształtowanie i zawijanie blachy zimnogiętej lub przez wytłaczanie (ekstrudowanie) odpowiednich kształtowników. Profile wytłaczane mają grubsze ścianki – charakteryzują się więc większą sztywnością i wytrzymałością od profili zawijanych. Profile wytłaczane mogą również posłużyć do wykonania rolet antywłamaniowych. Odznaczają się jednak też zwiększonym ciężarem i jeśli rolety mają powierzchnię większą od 3 m2 zaleca się montować do nich napęd elektryczny.
     Rolety stalowe składają się przeważnie z profili jednościennych. Mogą one być pełne, perforowane lub mieć formę zwijanych krat. Odznaczają się dużą wytrzymałością mechaniczną i odpornością na włamanie. Mają jednak duży ciężar i dlatego wymagają napędu elektrycznego, co jeszcze podraża znaczny ich koszt. Dlatego montowane są raczej rzadko.
     Rolety drewniane złożone są z pełnych listew drewnianych zabezpieczonych (zaimpregnowanych) w celu ochrony przed wpływami atmosferycznymi. Oferowane są zwykle z oknami drewnianymi. Cenione są ze względu na swój naturalny wygląd, są jednak trudniejsze w utrzymaniu bo wymagają okresowej konserwacji.

Rolety od wewnątrz      Roletki materiałowe montowane wewnętrzne pomieszczeń, to kolejne alternatywne rozwiązanie proponowane do regulacji oświetlenia zewnętrznego pomieszczeń. Produkowane są ze specjalnych materiałów, dających określony efekt zaciemnienia i ograniczenia nagrzewania się pomieszczeń. Obecnie jest bardzo popularną formą osłony przeciwsłonecznej, stosowaną również jako element dekoracyjny. Nowoczesne wzornictwo i bogata kolorystyka idealnie pasuje do nowego trendu urządzania mieszkań, biur, kawiarni itp. Zainstalowane w mieszkaniach służą zapewnieniu prywatności zamiast tradycyjnych firanek czy zasłon. Firmy oferują wewnętrzne rolety tekstylne (materiałowe) w szerokim wyborze wzorów i kolorów tkanin. Można również wybrać materiały charakteryzujące się odmiennymi współczynnikami przepuszczania światła, dzięki czemu rolety te można dopasować do określonych potrzeb użytkownika. Rolety tkaninowe mogą być wyposażone zarówno w sprężynowy, jak i łańcuszkowy mechanizm obsługi, dopasowany kolorystycznie do materiału rolety. Uniwersalne uchwyty mocujące umożliwiają montaż rolet do ścian, sufitu, we wnęce okiennej lub bezpośrednio do ramy okna. Dostępne są rolety wolnowiszące i rolety w kasetkach z prowadnicami, te ostatnie stosowane są również na oknach połaciowych (dachowych). Rolety o dużych rozmiarach występują w wersji elektrycznie sterowanej. Dostępne są również rolety z folii refleksyjnych, które zachowują swobodny widok na zewnątrz, zapewniając jednocześnie optymalną ochronę przed oślepianiem ostrymi promieniami słonecznym. Zapewniona jest rozproszona emisja wpadającego światła do pomieszczenia oraz ochrona przed przegrzewaniem pomieszczeń – refleksyjna powłoka zapewnia ochronę przez promieniowaniem cieplnym

Rolety przezroczyste... z poliwęglanu      Przejrzysta roleta z poliwęglanu jest produktem o wysokich właściwościach estetycznych, a użyty materiał stanowi skuteczne zabezpieczenie zamkniętego obiektu. Poliwęglan jest tworzywem sztucznym o przejrzystości szkła i wytrzymałości 250 razy większej od szkła. Rolety wykonane są z lameli z poliwęglanu o grubości 4 lub 6 mm połączonych z wytłaczanymi profilami aluminiowymi. Przeznaczona są do montażu wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Polecane są jako zamknięcia centrów handlowych, sklepów i restauracji – zapewniają najwyższą przejrzystość i możliwość niezakłóconej ekspozycji połączone z podwyższoną ochroną na włamanie. Szerokość maksymalna rolety to 6000 mm a wysokość 4000 mm. Poliwęglan pomimo swojej dużej wytrzymałości charakteryzuje się stosunkowo małym ciężarem.

Rolety na dachu      Aluminiowe rolety zewnętrzne nie są produkowane wyłącznie do okien umieszczanych w ścianach. Ich specjalne odmiany służą do zabezpieczania okien dachowych. W tym przypadku skrzynka nawojowa znajduje się na połaci dachowej nad oknem. Pancerz rolety porusza się w prowadnicach umieszczonych wzdłuż okna. Umieszczone w dwóch trzecich wysokości zawiasy pozwalają na jego uchylenie mimo opuszczonej rolety. Roleta ta stanowi najskuteczniejszą ochronę przeciwsłoneczną, gwarantując uzyskanie efektu całkowitego zaciemnienia w ciągu dnia, chroni przed hałasem oraz zabezpiecza szybę przed uszkodzeniami mechanicznymi (np. gradem). Niestety, tego typu rolety nie występują w wersji antywłamaniowej. Ciekawostką są obrotowe listwy tej rolety pozwalające płynne sterowanie dostępem promieni słonecznych do pomieszczenia. Dostępne są też w wersji z silnikiem elektrycznym zasilanym z baterii słonecznej i sterowane za pomocą pilota – nie wymagają wtedy montażu okablowania, nie jest bowiem konieczne podłączenie ich do zasilania z sieci elektrycznej. W oknach dachowych można również zastosować zewnętrzne rolety materiałowe lub wewnętrzne roletki z tkanin o różnym stopniu przepuszczalności światła

 

Wał, napęd i sterowanie
     Napęd jest również ważnym elementem rolety, bo od niego zależy dobra praca i wygoda użytkowania. Najprostszy jest napęd ręczny, tzw. zwijacze ręczne. Może mieć on formę taśmy (pasa), sznura (linki, cięgna) lub korby. Taśma lub sznur mogą być używane do podnoszenia tylko lekkich rolet (ciężar płaszcza do ok. 10 kg). Większe i cięższe rolety (do ok. 20 kg) mogą być podnoszone za pomocą korby – jednak czas podnoszenia w taki sposób rolety jest bardzo długi i jeśli w domu jest kilka takich rolet to czas ten się jeszcze wydłuża – zwykle rano nie mamy wiele czasu, więc takie rolety są najczęściej nie używane.
     Przy cięższych roletach zaleca się montowanie napędu automatycznego. Może być on realizowany za pomocą sprężyny skrętnej (umieszczonej na wale – waga rolety do ok. 25 kg), która rozciąga się w czasie opuszczania rolety i wspomaga jej podnoszenie lub napędu elektrycznego, który najczęściej ma formę silnika rurowego, umieszczonego w wale napędowym lub silnika umieszczonego w niewielkiej skrzynce dostawionej do kasety. Silnik rurowy ma więcej zwolenników bo jest niewidoczny i nie psuje estetyki, ponadto może być zainstalowany już w trakcie użytkowania rolety. Jednak decyzję o jego montażu należy podjąć wcześniej, bo wał do silnika rurowego ma większą średnicę niż wał do napędu ręcznego. Zwiększenie średnicy wału powoduje konieczność zwiększenia wymiarów skrzynki, więc konieczny jest większy zakres prac i dodatkowe koszty.

     Dostępne są również silniki elektryczne do rolet z awaryjnym ręcznym podnoszeniem, który umożliwia ręczne poruszanie rolety w przypadku braku napięcia. Do niedawna zalecano aby instalację elektryczną potrzebną do zasilania silnika elektrycznego zaprojektować i wykonać przed tynkowaniem, w przeciwnym wypadku przewody zasilające prowadzone są po wierzchu ściany (co jest mało estetyczne) lub w wykuwanych w tynku bruzdach (co powoduje nieporządek w często wykończonym już mieszkaniu i podraża koszty). Ostatnio dostępne są jednak rolety ze skrzynkami na których zamontowano ogniwa PV, które wytwarzają prąd (w wyniku działania promieni słonecznych) potrzebny do zasilania silnika rolety.

 

     Użytkowanie rolet z napędem elektrycznym ułatwiają sterowniki. Umożliwiają one podnoszenie pojedynczej rolety w wybranym pomieszczeniu, grupy rolet lub wszystkich rolet w mieszkaniu. Najprościej roletę można uruchomić przełącznikiem ściennym, wygodniej jest to robić zdalnie za pomocą pilota. Dostępne są też piloty wielokanałowe, które mogą sterować pracą również innych urządzeń zasilanych elektrycznie (oświetlenie, automatyczne zamykanie okien, drzwi, bramy garażowej i wjazdowej, a nawet automatyczne podlewanie w ogrodzie). Większość sterowników ma również możliwość zaprogramowania czasowego. Umożliwia ono opuszczanie i podnoszenie rolet w zaplanowanym czasie – co jest bardzo wygodne na co dzień, a może ponadto służyć do markowania obecności właścicieli domu, nawet gdy zostawią go bez opieki podczas dłuższego wyjazdu. Sterowniki ponadto mogą być połączone z różnego rodzaju czujnikami, które mierzą siłę wiatru, temperaturę wewnętrzną i zewnętrzną, nasłonecznienie i opady. Dzięki temu mogą spowodować automatyczne opuszczenie rolet w częściach budynku narażonych na silny wiatr lub na zbytnie nasłonecznienie. Bardzo popularna jest również tzw. funkcja zmierzchowa, powodująca automatyczne opuszczanie i podnoszenie rolet w zależności od stopnia zaciemnienia na dworze. Sterowniki przeciążeniowe wykrywają przeszkody na drodze ruchu rolety lub oblodzenie prowadnic. W tym przypadku opuszczanie rolety zostaje zatrzymane i, w zależności od ustawienia albo po określonym czasie, ponownie następuje próba opuszczenia rolety lub roleta zostaje automatycznie podnoszona i zwijana z powrotem do skrzynki.

Rolety nie tylko na okna - bramy rolowane      Ich atutem jest fakt, że nie wymagają dodatkowego miejsca na podjeździe podczas otwierania. Skrzynka bramy rolowanej poprawia estetykę i powoduje wyciszenie. System ten stwarza możliwość pozostawienia wolnej przestrzeni pod sufitem, aby w dowolny sposób ją wykorzystać. Bramy te są jednak drogie co sprawia, że montuje się je głównie w sytuacjach, w których względy architektoniczne uniemożliwiają montaż pozostałych typów bram. Bramy rolowane to nic innego, jak masywne rolety zbudowane z wąskich, aluminiowych lub stalowych profili dwuściennych, które podczas otwierania nawijają się na wał napędowy. Bramy rolowane wyposażone są zwykle w napęd elektryczny, ale posiadają możliwość ręcznego otwierania w przypadku awarii prądu. Mogą być stosowane jako bramy garażowe (głównie w budynkach jednorodzinnych) lub przemysłowe (głównie w obiektach magazynowych). Rolowane bramy garażowe możemy dopasować w zakresie kolorów i wzornictwa do rolet okiennych.      Listwy płaszcza (pancerza) bram rolowanych wykonane są z wysokogatunkowych blach aluminiowych – listwa zwykle ma wysokość 77 mm. Producenci kładą nacisk na walory zabezpieczające profilu. Specjalny kształt profili, odpowiednia grubość blachy pozwalają zbudować stabilny pancerz, odporny na działania mechaniczne. Zastosowanie wysokiej jakości lakierów, sprawiają, iż powłoka profilu charakteryzuje się bardzo dobrą trwałością i zwiększoną wytrzymałością na ścieranie. Profil odporny jest na działanie czynników atmosferycznych i łatwy w utrzymaniu czystości. Zaletą jest jego duża trwałość i nieduży ciężar. Zastosowanie profili aluminiowych wypełnionych poliuretanem zapewnia dobre właściwości termoizolacyjne, a wysoka jakość materiałów w połączeniu z najnowszą elektroniką pozwala na cichą i bezawaryjną pracę przez długie lata. W zależności od potrzeb profile pełne łączyć można w pancerzu z profilami z przeszkleniem i wentylacyjnymi.

Rolowane kraty      Dzięki funkcjonalności i estetyce wykonania (możliwość wykonania w dowolnym kolorze i z różnym ażurowym „wzorem”) antywłamaniowe kraty rolowane gwarantują ekspozycję towarów w chronionym sklepie i nadają cechy dekoracyjne prostym witrynom sklepowym, stanowiąc jednocześnie doskonałe zabezpieczenie. Różne rodzaje profili zaspokoją wymagania techniczne i estetyczne każdego klienta. W zależności od rodzaju kraty rolowanej spełniają wymagania 2 lub 3 klasy bezpieczeństwa. Pancerz kraty podobnie jak w przypadku bram rolowanych zwijany jest do skrzynki aluminiowej montowanej w obrębie nadproża. Kraty napędzane są siłownikiem rurowym z awaryjnym otwieraniem korbowym.      Dostępne są rodzaje krat: - stalowe - zbudowane z sinusoidalnych rurek połączonych stalowymi spinkami lub z prostych rurek stalowych połączonych w układzie prostokątnym oraz złożone z perforowanych listew stalowych (z otworami średnicy 2 mm), które w razie potrzeby mogą być dowolnie łączone z profilami pełnymi - aluminiowe - wykonanych z tłoczonych profili aluminiowych ze sztancowanymi otworami oraz z profil aluminiowych połączonych poprzeczkami dystansowymi

wiecej informacji: Świat Szkła 7-8/2009 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne