Prace nad normą dla drzwi wewnętrznych były prowadzone w Niemczech stosunkowo długo. Na początku lat 70. przedstawiciele przemysłu drzwi wewnętrznych połączyli siły w celu określenia standardów jakości dla swoich produktów.

 

Na poziomie europejskim za zaawansowanie pracy w tej dziedzinie jest odpowiedzialny Komitet Techniczny CEN/TC33 (drzwi dla ruchu pieszego, bramy przemysłowe i garażowe, okna, żaluzje, okucia budowlane i ściany osłonowe). Program prac Komitetu jest kompleksowy, obejmujący opracowanie kilku różnych norm. Pierwsze normy badawcze i klasyfikacyjne w tym obszarze zostały ukończone i opublikowano je na przełomie wieków. Komitet dokonał już kolejnych zmian w niektórych z nich w trakcie okresowych przeglądów norm (co pięć lat) – na przykład w EN 1191, EN 12046-2 i innych. 

 

Proces zatwierdzania normy EN 14351-1 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności został dawno zakończony, a norma ta już długo funkcjonuje na rynku. Była już też aktualizowana. 

 

Grupa robocza zakończyła również prace nad projektem drugiej części tej normy wyrobu, prEN 14351- 2:2009 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 2: Drzwi wewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności, które przeszły etap ankiety prowadzonej przez CEN. To jeszcze nie oznacza, że zostały już w pełni uzgodnione. Z powodu zmian w treści i zmian formalnych (na przykład ze względu na uchwalenie Rozporządzenia o wyrobach budowlanych CPR), konieczne były dalsze modyfikacje.Obecny projekt bardzo teraz różni się od wersji udostępnionej do publicznej ankiety. W październiku 2015 r. zaplanowano oficjalne głosowanie nad przyjęciem uaktualnionego projektu tej normy, a po ratyfikacji może ona zostać opublikowana w marcu 2016 r. Wciągnięcie do wykazu krajowych norm w Niemczech może nastąpić na przełomie czerwca i lipca 2016.

 

Wersje projektu normy różnią się w odniesieniu do struktury i zakresu oraz w kilku kluczowych obszarach, takich jak palność, zdolność „do uwalniania” drzwi na drogach ewakuacyjnych i odnośnie kilku określeń dotyczących Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP, ang. FCP). 

 

Te różnice odnoszą się do podstawowych aspektów procedury zgodności (1 lub 3) dla drzwi wyjściowych oraz kwestii, czy właściwość „zdolność do uwalniania” drzwi na drogach ewakuacyjnych odnosi się wyłącznie do urządzeń uwalniających (np. przytrzymywaczy elektromagnetycznych), czy też skrzydła drzwiowego w całości. Część 1 normy EN 14351 stosuje procedurę zgodności nr 1 dla drzwi zewnętrznych. Tylko raz rozwiązanie tych kwestii było poddane do opiniowania i konsultacje dotyczące rozwiązania tego zagadnienia w normie EN 14351-2 trwają. Ogólnie mówiąc struktura nowej normy prEN 14351-2 będzie bardzo się różniła od struktury normy EN 14351-1.

 

Po harmonizacji, a w czasie okresów przejściowych, oba wymogi: krajowe (np znak Ü) i oznakowania CE będą akceptowane. Po upłynieciu okresów przejściowych oznakowanie CE zgodne z EN 14351-2 będzie obowiązkowe dla wszystkich drzwi wewnętrznych sprzedawanych na rynku, zastępując krajowe wymagania (jak znak Ü) .

 

 

Zakres

 

 

Norma wyrobu określa właściwości użytkowe, które mogą być odpowiednie do drzwi wewnętrznych, niezależnie od materiału drzwi. „Zespoły drzwiowe/drzwi” to w pełni funkcjonalne zespoły drzwiowe/ drzwi (w tym ościeżnice), składające się z jednego lub kilku skrzydeł i związane z nimi okucia i urządzenia, uzyskane z kilku źródeł (zespoły drzwi/door assemblies) lub z jednego źródła (drzwi/doorsets). 

 

 

Procedury zgodności

 

 

Przemysł drzwiowy jest zasadniczo już zaznajomiony z różnymi procedurami zgodności (1-4) stosowanymi dla sprawdzenia zgodności właściwości użytkowych wyrobów budowlanych i ich wykorzystaniem w różnych dziedzinach. Znane są procedury zgodności typu 1, składające się ze wstępnych badań typu ITT, początkowego nadzoru i kontroli różnych firm przez jednostkę notyfikowaną i bieżącej fabrycznej kontroli produkcji przez producenta FCP – przykładowo w zakresie produktów odnoszących się do bezpieczeństwa pożarowego.

 

Znane sa procedury zgodności typu 3 (wstępne badania typu przez właściwy organ i fabryczna kontrola produkcji przez producenta) z zakresu izolacyjności akustycznej. Mamy też procedury zgodności typu 4 w odniesieniu do sprawdzania wymiarów i tolerancji, które producent określa na własną odpowiedzialność. 

 

 

Unikatowe właściwości i specjalne wymagania

 

 

W celu weryfikacji zgodności z odpowiednimi wymaganiami podstawowymi, „wstępne badania typu” muszą być przeprowadzane przez jednostkę notyfikowaną. 

 

W tych badaniach producent jest odpowiedzialny za wybór reprezentatywnej próbki do badań. Musi być również wykonany raport z przygotowania próbek. Kategoryzacja wyrobów w „rodziny produktów” okazała się być przykladem wykonalnego podejścia. Ponieważ uzyskane wyniki badań powinny być wykorzystywane do tak wielu różnych produktów, jak to możliwe, warto wybrać próbki o „niekorzystnych” wymiarach i konstrukcji tak, aby te same wyniki mogły być również wykorzystywane do badanych bardziej „korzystnych” próbek. Właściwości, dla których producent nie ma jeszcze badań lub nie chce dostarczać informacji może być oznaczony jako „NPD” (nie oznaczone/no performance determined). Jednak ta informacja musi pojawić się przy oznakowaniu CE. Po wykonaniu wstępnych badań typu, sporządzany jest raport ITT (Initial Type Test) z wyników tych badań.

 

Podstawowe właściwości, których oznaczenie jest obowiązkowe, są określone w załączniku ZA normy wyrobu dla drzwi.

 

Oznakowanie znakiem CE jest obowiązkiem producenta lub jego przedstawiciela. W uzupełnieniu do ogólnych informacji określających:

  • producenta,
  • numer deklaracji zgodności,
  • dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało umieszczone oznakowanie CE,
  • numery odpowiednich norm europejskich
  • krótki opis produktu 

deklaracje zgodności musi również zawierać informacje o wszystkich istotnych cechach (Tabela 1).

 

 

Tabela 1. Fragmenty z Tabeli ZA.1 „Podstawowe właściwości drzwi wewnętrznych”, z prEN 14351-2 E: 2009 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 2: Drzwi wewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności [3]

2015 05 28 2

   

(...)

 

Porównanie norm europejskich z niemieckimi krajowymi przepisami i regulacjami dotyczącymi drzwi wewnętrznych dla ruchu pieszego i drzwi wejściowych do mieszkania

 

 

W Niemczech normy badawcze i klasyfikacyjne w tym zakresie zostały już przyjęte. Przepisy krajowe i regulacje (normy, które istnieją tylko jako niemieckie normy DIN) albo zostały zastąpione lub, w niektórych przypadkach, zachowane jako „szczątkowe normy uzupełniające” (np DIN 4109).

 

Systemy certyfikacji, takie jak „ift certyfikacja dla drzwi wewnętrznych” już dawno zostały opracowane na podstawie norm badawczych i klasyfikacyjnych. Inne regulacje i przepisy zostały również opracowane zgodnie z tymi ogólnymi wymaganiami dla drzwi wewnętrznych i według obecnego stanu techniki oraz przy uwzględnieniu ostatnich zmian w normalizacji. Niemcy, na przykład, posiadają regulacje dotyczące jakości i specyfikacje procedur badawczych dla drzwi wewnętrznych (RAL-GZ 426, Części 1 do 4 z 07.2010).

 

Z porównania norm europejskich w zakresie drzwi wewnętrznych z niemieckimi przepisami krajowymi (RAL-GZ 426) wynika, że RAL-GZ 426, a w szczególności jego „Zalecenia dotyczące użytkowania”, są znacznie łatwiejsze do stosowania przez użytkowników końcowych, a także bardziej „zorientowane” na klienta. Podobne systemy oceny, czy ogólne wymagania mogą również nadal być w użyciu w takich krajach, jak Austria (normy Ö ) i Szwajcaria (arkusze VST), gdzie „profil aplikacji” jest przygotowany też dla drzwi.

 

 

2015 05 28 1

Rys. 1. Nowe urządzenia IFT do badań określających zachowanie drzwi w różnych klimatach i przy zastosowaniu różnych sił operacyjnych

 

 

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w stosowaniu norm badawczych i klasyfikacyjnych, przemysł drzwi wewnętrznych w krajach niemieckojęzycznych jest znakomicie przygotowany do nadchodzących zmian. Przemysł ten był, i nadal jest, znany z wprowadzenia „profilu aplikacji”, który jest stale aktualizowany i wdrażany w celu umożliwienia dostawcy udziela informacji na temat stopnia, w jakim ich produkty spełniają indywidualne wymagania, aby pomóc im oprzeć się międzynarodowej konkurencji, To ułatwia drogę dla powstania wysokich standardów jakości dla „europejskich drzwi”.

 

Ze względu na różnice narodowe, różne kraje mają różne „profile aplikacji” (instrukcje doboru drzwi i ich montażu), ale do chwili obecnej nie istnieją nawet jednolite wytyczne odnośnie dostarczania informacji i uzyskiwania określonych klas. Gdy norma wyrobu EN 14351-2 produktu stanie się normą zharmonizowaną (hEN), nie będzie żadnej przeszkody na drodze do opracowania zharmonizowanego systemu oznaczania drzwi wewnętrznych.

 

 

Więcej czynności „przygotowawczych”

 

 

Oprócz tych ogólnych wymagań, dalsze dodatkowe wymagania są w trakcie wprowadzania. Podobnie jak w innych branżach, przemysł drzwi wewnętrznych nie tylko dyskutuje o takich kwestiach, jak dostępność wyrobów, lotne związki organiczne (VOCs, ang. volatile organic compounds) i zapewnienie zrównoważonego rozwoju, ale działa także aby wprowadzać je w życie. Deweloperzy, spółdzielnie mieszkaniowe, architekci, planiści i projektanci oraz władze publiczne mają swoje dodatkowe wymagania i żądania już na etapie przetargu, aby dostawcy dostarczali dokumenty potwierdzające, że te wymagania zostały spełnione.

 

 

Dostępność

 

 

Ze względu na brak innych, istotnych europejskich postanowień, wprowadzanie drzwi wewnętrznych na rynek jest regulowane przez normy i przepisy krajowe wprowadzone w Niemczech już w 1970 r. W tym czasie opracowano dwie normy, z których każda składała się z dwóch części. Wszystkie te cztery publikacje zostały aktualizowane w latach 1990. Podjęte już wtedy idee oferowania drzwi jako „konstrukcji przyjaznej dla osób niepełnosprawnych” dziś wpisuje się w logikę pojęć, takich jak „projektowanie dla wszystkich” i „projektowanie uniwersalne”.

 

 

2015 05 29 1

Rys. 2. Zasady projektowania uniwersalnego (na podstawie: Centrum projektowania uniwersalnego w NC State, www: design.ncsu.edu/cud)

 

 

Normy określają wymagania techniczne, które wyroby budowlane muszą spełniać, aby mogły być dostępne na rynku. Normą dotyczącą budynków mieszkalnych jest DIN 18040-2 Budownictwo bez barier. Zasady projektowania. Część 2: Budownictwo mieszkaniowe, która zastąpiła dotychczasowe normy DIN 18025-1 i DIN 18025-2 we wrześniu 2011 r.

 

Obecny, szybki wzrost liczby osób w podeszłym wieku jest głównym czynnikiem, który skłonił projektantów i planistów oraz deweloperów do podjęcia działań gwarantujących dostępność budynków dla osób niepełnosprawnych. Według prognoz w Niemczech, w roku 2030, co trzecia osoba będzie w wieku 60 lat lub wyższym, a ci ludzie będą musieli mieszkać w odpowiednio zaprojektowanych domach. Obecnie nie ma wystarczającej ilości domów przeznaczonych dla osób starszych i zapewnienie dostępności takich budynków będzie poważnym problemem w najbliższej przyszłości.

 

Dostępność budynków bez barier architektonicznych sprawi, że życie będzie bezpieczniejsze i bardziej komfortowe dla każdego. Użyteczność budynków, a tym samym jakość życia doceniana i wymagana przez coraz większą liczbę osób – niezależnie od ich wieku i poziomu zdrowia – poprawia się cały czas. W przyszłości rynek będzie domagać się głównie produktów zaprojektowanych zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego (bez barier architektonicznych). Takie wyroby nie będą już postrzegane jako specjalistyczne produkty odpowiednie tylko dla małej grupy osób niepełnopsprawnych.

 

 

Emisja lotnych związków organicznych

 

 

Instytucjom normalizacyjnym jeszcze nie udało się w pełni zaimplementować wszystkich wymagań w zakresie higieny, ochrony zdrowia i środowiska w rozporządzeniu dotyczącym wyrobów budowlanych. Podczas intensywnej pracy przy opracowaniu zharmonizowanych norm wprowadzanie tych wymagań było realizowane na poziomie europejskim, ale w niektórych krajach – zarówno w Europie, jak i poza nią – zostały sformułowane wymagania alternatywne i były rozwijane własne systemy oceny spełniania wymagań odnośnie poziomu emisji lotnych związków z wyrobów budowlanych. Istnieje również duża liczba dobrowolnych systemów znakowania „ekologicznych” produktów. W rezultacie producenci (głównie małe i średnie firmy) i dystrybutorzy drzwi wewnętrznych są coraz bardziej zdezorientowani co do wymagań odnośnie „higieny, ochrony zdrowia i środowiska”, które powinny być wypełnione. 

 

W ramach przygotowań do przyszłych debat i dyskusji na temat specyficznych problemów branży oraz formułowania odpowiedzi na prawdopodobne pytania, oraz na temat sposobów radzenia sobie z tymi problemami w przyszłości, instytuty takie jak: Institut für Holzforschung, Fraunhofer Wilhelm-Institut-Klauditz, WKI oraz IFT Rosenheim przeprowadziły wspólny projekt badawczy zatytułowany „Emisja lotnych związków organicznych z drzwi wewnętrznych”. Wyniki projektu zostałyrównież przedstawione na Międzynarodowej Konferencji Drzwiowej zorganizowanej w Rosenheim w dniach na 24-25.05.2012 r.

 

 

Zrównoważony rozwój

 

 

Siłą napędową idei zrównoważonego rozwoju odnośnie wyrobów budowlanych jest popyt na zrównoważone, energooszczędne budynki. Budynki powinny osiągnąć certyfikaty DGNB, BNB, LEED lub BREEAM.

 

Instytut IFT opracował własny system, który sprawił, że producenci elementów łatwo mogli podkreślić zalety swoich produktów wobec projektantów, planistów oraz właścicieli budynków, prezentując wszystkie odpowiednie dokumenty i charakterystyczne wartości z Deklaracji Środowiskowej Produktu (EPD Environmental Product Declaration). Środowiskowe deklaracje produktu tego rodzaju są wymienione w nowym Rozporządzeniu o wyrobach budowlanych, w pkt 56 w stwierdzeniu że: Do oceny zrównoważonego wykorzystania zasobów i wpływu obiektów budowlanych na środowisko powinny być stosowane Deklaracje Środowiskowe Produktów, gdy są dostępne.

 

 

Andreas Schmidt

IFT Rosenheim

 

 

Artykuł pochodzi z International Rosenheim Window & Facade Conference 2014 Przedstawicielem IFT Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

Literatura

[1] EN 14351-1: 2006 + A1: 2010 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności pieszych ogniowej i/lub dymoszczelności

[2] prEN 14351-2: 2009 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 2: wewnętrzne doorsets pieszych bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub charakterystyka wycieku dymu

[3] Przedruk za zgodą DIN, Deutsches Institut für Normung eV Powinny być stosowane tylko w najnowszej wersji (ostatnia data wydania) z normami DIN. Są one dostępne od Beuth Verlag GmbH, Burggrafenstraße Berlinie 6, 10787.

[4] RAL-GZ 426 Drzwi wewnętrzne z drewna i płyt drewnopochodnych (tylko po niemiecku)

[5] Wensing, dr Michael; Bliemetsrieder Benno, Raport końcowy VOC. Emisja drzwi wewnętrznych (tylko po niemiecku), Fraunhofer Institut für Holzforschung, Wilhelm-Institut-Klauditz WKI, Braunschweig, ift gemeinnützige Forschungsgesellschaft mbH, Rosenheim 2011

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.