Głównym zadaniem bram jest otwieranie i zamykanie otworów budowlanych usytuowanych w budynkach przemysłowych, magazynowych oraz użyteczności publicznej i mieszkalnych jedno- lub wielorodzinnych. Bramy mogą być uruchamiane przy pomocy napędu mechanicznego, sterowanego stosownymi urządzeniami. W tym zakresie najczęściej są stosowane bramy ze skrzydłami uchylnymi lub segmentowymi.

 

 

Stosowanie bram z napędem

 

Bramy składają się zazwyczaj z ościeżnicy, skrzydła, napędu ręcznego lub mechanicznego, urządzeń sterujących i zabezpieczających. Skrzydła mogą być przesuwne, składane, uchylne, rozwierane, albo segmentowe i zwijane, z wieloma wariantami konstrukcyjnymi. Ponadto mogą zawierać wbudowane w skrzydło drzwi przejściowe.

 

Podstawowym celem stosowania bram jest zapewnienie bezpiecznego dostępu dla towarów i pojazdów, wraz z towarzyszącymi lub kierującymi nimi osobami. Zasadniczo występują dwa rodzaje tych otworowych wyrobów budowlanych:

  • bramy przemysłowe,
  • bramy garażowe.

 

W podobny sposób dzieli się napędy – do bram przemysłowych oraz garażowych, przy czym w tych drugich rozróżnia się jeszcze: 

  • napędy do bram garaży domowych, 
  • napędy do bram garaży zbiorczych.

 

 

Brama garaży domowych powinna być stosowana wyłącznie dla potrzeb indywidualnego gospodarstwa domowego i nie otwierać się na teren publiczny. Obiekt taki obsługuje tylko jedno lub dwa stanowiska postojowe.

 

Brama garaży zbiorczych powinna być instalowana w garażach z wieloma stanowiskami postojowymi, występującymi w budynkach wielorodzinnych, obiektach handlowych, usługowych, biurowcach, hotelach itp.

 

Występuje szereg producentów różnych konstrukcji bram z napędem mechanicznym. Jednym z większych jest niemiecka firma HÖRMANN, oferująca m.in. przeszklone segmentowe bramy przemysłowe, której przykładowe rozwiązanie przedstawiono na fot. 1. Jest to brama wykonana z aluminiowych kształtowników z wiekoformatowym i energooszczędnym przeszkleniem, sięgającym do dolnego pola. Charakteryzuje się niewidocznymi łączeniami segmentów oraz przeszkleniem o długotrwałej przejrzystości. Wyroby tego typu mogą osiągać następujące maksymalne wymiary: szerokość – 8000 mm i wysokość – 7000 mm.

 

 

2016 2 33 1

Fot. 1. Przeszklona segmentowa brama przemysłowa

 

 

Bramy przemysłowe mogą być wyposażone w drzwi przejściowe i widok takiej bramy od strony wewnętrznej przedstawia fot. 2.

 

 

 2016 2 33 2

Fot. 2. Widok bramy z drzwiami przejściowymi od strony wewnętrznej

 

 

Drugim rodzajem bram, uwzględniającym sposób stosowania, stanowią bramy garażowe. Najczęściej spotykane są uchylne bramy garażowe, a przykład takiego wyrobu, zastosowanego w wielostanowiskowym garażu zbiorczym, pokazano na fot. 3.

 

 

2016 2 33 4

Fot. 3. Brama uchylna do garaży zbiorczych

 

 

Do zaprezentowanych bram, w tym także do garaży domowych, stosowane są zazwyczaj napędy mechaniczne oraz urządzenia sterujące ich ruchem. Szczegółowe rozwiązania takich napędów, a także sposoby sterowania, oraz ich podstawowe parametry, przedstawione zostały w dalszej części niniejszej publikacji.

 

Bramy z napędem są także wykonywane przez polskich producentów, jak np. firmę KRISPOL. Oferuje ona m.in. przemysłowe bramy segmentowe z kształtowników stalowych i aluminiowych. Wypełnienie skrzydeł bram stanowią różne ocieplone panele, a także możliwe są całkowite przeszklenia. Przedstawiany producent wykonuje także uchylne bramy garażowe, a do garaży zbiorczych proponuje bramy segmentowe z panelami z blachy perforowanej lub wypełnionych siatką aluminiową.

 

Innym polskim producentem bram z napędem jest firma WIŚNIOWSKI, oferująca podobny asortyment bram przemysłowych i garażowych.

 

 

Normy dotyczące bram wyposażonych w napęd

 

Postanowienia dotyczące bram są w dość szczegółowy sposób określone w szeregu norm europejskich. Podstawowym dokumentem normalizacyjnym, odnoszącym się do bram nie przewidzianych do zastosowań w ochronie pożarowej, jest norma PN-EN 13241-1+A1:2012 Bramy. Norma wyrobu. Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących odporności ogniowej lub dymoszczelności. W normie tej określono wymagania związane z bezpieczeństwem bram oraz ich eksploatacją, w tym uruchamianych przy pomocy napędu.

 

(...)

Problematyka napędu mechanicznego bram jest bezpośrednio uwzględniona w następujących normach: 

  • PN-EN 12445:2002 Bramy. Bezpieczeństwo użytkowania bram z napędem. Metody badań,
  • PN-EN 12453:2002 Bramy. Bezpieczeństwo użytkowania bram z napędem. Wymagania,
  • PN-EN 12604:2002 Bramy. Aspekty mechaniczne. Wymagania,
  • PN-EN 12605:2002 Bramy. Aspekty mechaniczne. Metody badań,
  • PN-EN 12635+A1:2010 Bramy. Instalowanie i użytkowanie,
  • PN-EN 12978+A1:2012 Drzwi i bramy. Urządzenia zabezpieczające do drzwi i bram z napędem. Wymagania i metody badań.

 

W wymaganiach związanych z napędami mechanicznymi bram przywoływane są również inne normy, w tym najczęściej: 

  • PN-EN ISO 13850:2006 (PN-EN 418:1999) Maszyny. Bezpieczeństwo. Wyposażenie do zatrzymywania awaryjnego: aspekty funkcjonalne. Zasady projektowania,
  • PN-EN 1037+A1:2010 Maszyny. Bezpieczeństwo. Zapobieganie niespodziewanemu uruchomieniu,
  • PN-EN 60204-1:2010 Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn. Część 1: Wymagania ogólne,
  • PN-EN 61000-6-2:2008 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC). Część 6-2: Normy ogólne. Odporność w środowiskach przemysłowych,
  • PN-EN 61000-6-3:2008 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC). Część 6-3: Normy ogólne. Norma emisji w środowiskach mieszkalnych, handlowych i lekko uprzemysłowionych.

 

 

Przykładowe napędy bram

 

Napędy bram przemysłowych

 

Wspomniany już w publikacji producent bram i napędów – firma HÖRMANN – stosuje w swoich wyrobach przeznaczonych do obiektów przemysłowych napędy osiowe typu WA 300 S4. Napęd taki jest przeznaczony do bram segmentowych o maksymalnej szerokości 6000 mm oraz maksymalnej wysokości 4500 mm i charakteryzuje się standardowym ograniczeniem siły, a także łatwym montażem i serwisowaniem. Zużycie prądu wynosi tylko około 1 W, jeżeli nie są podłączone inne elementy wyposażenia elektrycznego.

 

Brama z prezentowanym napędem otwiera się i zamyka na całym odcinku powyżej 2500 mm wysokości otworu z prędkością około 190 mm/s. Z przyczyn bezpieczeństwa zamykanie bramy poniżej 2500 mm wysokości otworu odbywa się ze zmniejszoną prędkością, która wynosi około 100 mm/s. Zamontowana fotokomórka wyprzedzająca (dostępna opcjonalnie) bądź zabezpieczenie krawędzi zamykającej, pozwala na eliminację tego ograniczenia.

 

Napęd typu WA 300 S4 przystosowany jest do maksymalnie 150 cykli otwarć i zamknięć bramy dziennie, a w przypadku garaży zbiorczych – do 100 miejsc postojowych.

 

Przykładowy napęd osiowy, w diagonalnym wariancie montażowym (możliwy jest także wariant pionowy), przedstawiono na fot. 4. Bardzo wydajne i wytrzymałe są inne napędy osiowe tej firmy, tj. typu WA 400. Napęd taki może być mocowany kołnierzowo, co umożliwia szybki i prosty montaż na wale sprężynowym. Zajmuje wówczas o wiele mniej miejsca z boku niż nasadowe warianty napędów innych producentów.

 

 

2016 2 34 1

Fot. 4. Napęd osiowy typu WA 300 S4

 

 

Napęd typu WA 400 można także wyposażyć w przekładnię łańcuchową i jest wtedy zalecany do wszystkich typów bram o wysokości maksymalnej 7000 mm, wymagając z boku miejsca nie większego niż 200 mm. Przekładnia łańcuchowa umożliwia awaryjne ręczne otwieranie.

 

Produkowane są również napędy osiowe typu WA 400 M do montażu centralnego. Wersja ta, montowana centralnie na wale sprężynowym, nie wymaga z boku żadnego miejsca, ale należy uwzględniać wysokość nadproża. Napęd jest dostępny standardowo z zabezpieczonym odblokowaniem i nadaje się do niemal wszystkich wariantów prowadzenia bramy. Przykładowy napęd osiowy tego typu przedstawiono na fot. 5.

 

 

2016 2 34 2

Fot. 5. Napęd osiowy typu WA 400 M

 

 

Innym rozwiązaniem, polecanym szczególnie do obiektów z niskim nadprożem, jest napęd łańcuchowy z szyną prowadzącą typu ITO 400. Nie wymaga żadnego miejsca z boku i ma obudowę strugoszczelną. Charakteryzuje się odryglowaniem awaryjnym poprzez cięgno Bowdena oraz możliwością otwarcia z zewnątrz. Napęd może być stosowany do bram o maksymalnej wysokości 4500 mm, a prędkość otwierania wynosi około 210 mm/s. Prezentowany wyrób pokazano na fot. 6.

 

 

2016 2 34 3

Fot. 6. Napęd łańcuchowy typu ITO 400

 

 

Szeroki asortyment napędów do bram, w tym przemysłowych, oferuje włoska firma NICE. Są to np. napędy tzw. paskowe do bram segmentowych, typu SPIN o sile ciągnienia i nacisku do 1 000 N, które mogą być instalowane w bramach o powierzchni do 13,0 m².

 

Podobne rozwiązania napędów do bram garażowych i przemysłowych produkuje francuska firma SOMFY, której wyroby spotykane są także w Polsce. 

 

 

Napędy bram garażowych

 

Firma HÖRMANN dostarcza również różne konstrukcje napędów przeznaczonych do stosowania w bramach garażowych. Jednym z takich rozwiązań są napędy łańcuchowe z szyną prowadzącą typu SupraMatic. Wariantowa konstrukcja, oznaczona jako SupraMatic E, charakteryzuje się siłą ciągnienia i nacisku o wielkości 650 N oraz prędkością otwierania do 220 mm/s. Napęd może być montowany w segmentowych bramach garażowych o maksymalnej szerokości 5500 mm i powierzchni do 13,75 m².

 

Inny wariant tych napędów, oznaczonych jako SupraMatic P, dostarczany jest w komplecie z fotokomórką. Pozwala to na szybkie rozpoznanie osób i przedmiotów, co zwiększa bezpieczeństwo przechodzących dzieci i osób starszych oraz niepełnosprawnych. Jego podstawowe parametry są następujące:

  • siła ciągnienia i nacisku: 750 N,
  • prędkość otwierania: maksymalnie 220 mm/s,
  • maksymalna szerokość bramy: 6 000 mm,
  • maksymalna powierzchnia bramy: 15,0 m².

 

Napęd jest szczególnie polecany dla ciężkich bram drewnianych oraz wyposażonych w drzwi przejściowe.

 

Rozwiązaniem przewidzianym do bram instalowanych w garażach zbiorczych o maksymalnie 100 miejscach postojowych są napędy typu SupraMatic HT. Charakteryzują się łagodnym rozruchem i wyhamowaniem, co zapewnia cichą pracę, bardzo istotną w garażach znajdujących się w budynkach mieszkalnych oraz oszczędza mechanizmy bramy. Ponadto jest wyposażony w ryglowanie umieszczone w szynie napędu oraz w funkcję awaryjnego rozryglowania obsługiwanego od wewnątrz. Napęd cechuje się siłą ciągnienia i nacisku do 1000 N i może być stosowany do bram o maksymalnych wymiarach: szerokość – 6750 mm i wysokość – 3000 mm. Przykładowy napęd łańcuchowy typu SupraMatic HT przedstawiono na fot. 7.

 

 

2016 2 35 1

Fot. 7. Napęd łańcuchowy typu SupraMatic HT

 

 

Drugą grupą napędów do bram garażowych, oferowanych przez firmę HÖRMANN, stanowią napędy typu ProMatic. Wyroby te gwarantują niezawodność działania przy stosunkowo niskiej cenie. Napędy łańcuchowe z szyną prowadzącą typu ProMatic charakteryzują się następującymi parametrami:

  • siła ciągnienia i nacisku: 350 N,
  • prędkość otwierania: 140 mm/s,
  • maksymalna szerokość bramy: 5000 mm,
  • maksymalna powierzchnia bramy: 11,0 m².

 

Scharakteryzowany powyżej napęd przedstawiono na fot. 8.

 

 

2016 2 35 2

Fot. 8. Napęd łańcuchowy typu ProMatic

 

 

Nawet w garażach, które nie mają przyłącza sieci energetycznej, można do skrzydeł bram nstalować napęd pozwalający na mechaniczne otwieranie. Umożliwia to napęd łańcuchowy typu ProMatic Akku, współpracujący z akumulatorem przystosowanym do łatwego przenoszenia. Czas ładowania akumulatora trwa od 5 do 10 godzin, a podłącza się go do gniazdka przy pomocy załączonej ładowarki, w sposób podobny, jak w telefonie komórkowym. Czas eksploatacji prezentowanego napędu wynosi około 40 dni, przy średnio 4 cyklach otwarcia i zamknięcia bramy dziennie. Napęd typu ProMatic Akku cechują następujące parametry: siła ciągnienia i nacisku: 350 N, prędkość otwierania: maksymalnie 130 mm/s, maksymalna szerokość bramy: 3000 mm, maksymalna powierzchnia bramy: 8,0 m².

 

Istnieje również opcja zastosowania modułu solarnego.

 

Producent prezentowanych wyrobów oferuje także awaryjny akumulator HNA do napędów bram garażowych. Zainstalowany do napędu akumulator zasila go awaryjnie w przypadku zaniku napięcia sieciowego, trwającego do 18 godzin. Jego moc wystarcza na wykonanie maksymalnie 5 cykli otwarć i zamknięć bramy. Awaryjny akumulator ładuje się samoczynnie w trakcie normalnej eksploatacji. Można go podłączyć do wszystkich produkowanych przez firmę HÖRMANN napędów bram garażowych, a przykładowy wyrób przedstawiono na fot. 9.

 

 

2016 2 35 3

Fot. 9. Awaryjny akumulator HNA do napędów bram garażowych

 

 

Sterowanie napędami bram

 

Sterowanie napędami bram tak przemysłowych, jak i garażowych jest bardzo ważnym zagadnieniem, gwarantującym pełne bezpieczeństwo ich działania oraz ułatwiającym codzienne użytkowanie. 

 

W odniesieniu do bram przemysłowych, proponowane są rozwiązania systemowe, ujednolicające koncepcję obsługi i obejmujące wszystkie komponenty współpracujące przy transporcie i przeładunku realizowanych w danym obiekcie. Dotyczy to zarówno bram, napędów i urządzeń sterujących, jak również ramp przeładunkowych i dodatkowego wyposażenia. Dzięki temu wszystkie te wyroby współpracują ze sobą w sposób optymalny i efektywny, obniżając jednocześnie zużycie energii elektrycznej. Na fot. 10 przedstawiono kompaktowy zespół sterujący, wyposażony w siedmiosegmentowy wyświetlacz. Obudowy tej samej wielkości i zespoły przewodów w znacznym stopniu upraszczają wykonanie montażu.

 

 

2016 2 36 1

Fot. 10. Kompaktowy zespół sterujący

 

 

W firmie HÖRMANN opracowano również nowoczesny system sterownia radiowego napędami bram przemysłowych, oznaczony jako BiSecur. Jest to dwukierunkowy system sterowania radiowego, wykorzystujący nowatorską technologię do komfortowej i bezpiecznej obsługi bram przemysłowych. Ten wyjątkowo bezpieczny system kodowania gwarantuje maksymalne zabezpieczenie wysyłanego sygnału radiowego przed skopiowaniem przez niepowołane osoby. Ponadto sygnał jest odporny na zakłócenia i ma stabilny zasięg działania, a także umożliwia komfortowy odczyt położenia bramy. W skład systemu wchodzi m.in. nadajnik przemysłowy HSI BS, służący do sterowania nawet tysiącem bram. Wyposażony jest w czytelny wyświetlacz i wygodne duże przyciski szybkiego wyboru, umożliwiające bezproblemową obsługę, bez konieczności zdejmowania rękawic roboczych. Kody nadajnika można kopiować również do innych, kompatybilnych urządzeń. Nadajnik HSI BS przedstawiono na fot. 11.

 

 

2016 2 36 2

Fot. 11. Nadajnik przemysłowy HSI BS

 

 

System BiSecur można także stosować w przypadku bram garażowych. Możliwe jest wówczas obsługiwanie jednym nadajnikiem (zwanym popularnie pilotem) wielu funkcji, jak otwieranie i zamykanie bramy garażowej oraz wjazdowej na posesję, zapalanie oświetlenia garażu lub bramy itp. 

 

Urządzenie pozwala także na sprawdzenie, czy brama jest na pewno zamknięta. Naciśnięcie odpowiedniego przycisku spowoduje zapalenie się kolorowej diody na nadajniku, rozpoznającej położenia bramy. W przypadku zainstalowania w bramie dodatkowej fotokomórki, ponowne naciśniecie przycisku spowoduje zamknięcie otwartej bramy. 

 

 

Wymagania związane z bezpieczeństwem użytkowania

 

Ponieważ głównym zadaniem bramy jest otwieranie i zamykanie otworu budowlanego usytuowanego w obiekcie, ruch ten może stwarzać sytuację zagrożenia dla osób, towarów i pojazdów znajdujących się w pobliżu, których z natury rzeczy nie da się uniknąć drogą konstrukcyjną. Możliwe zagrożenia zależą od rodzaju bramy i sposobu jej użytkowania.

 

Jeżeli brama i jej wyposażenie są we właściwym stanie oraz właściwie użytkowane, albo też niewłaściwie użytkowane, lecz w sposób możliwy do przewidzenia, wtedy brama z napędem może stwarzać zagrożenia sformułowane w normie PN-EN 12453:2002. Najistotniejsze z nich to:

  • zagrożenie zgnieceniem, ścinaniem i wciągnięciem,
  • zagrożenie spowodowane możliwością uniesienia osób przez skrzydło,
  • zagrożenie uderzeniem,
  • zagrożenie spowodowane przez napęd lub źródło energii,
  • zagrożenie uwięzieniem,
  • zagrożenie spowodowane przez bramę niesprawną, zagrożenie spowodowane przez urządzenia blokujące.

 

Powyższe sytuacje zagrożenia powinny być wyeliminowane lub należy zastosować odpowiednie zabezpieczenia. Środki bezpieczeństwa przewidziane dla ochrony osób powinny być tak pomyślane, aby również wystarczająco chroniły towary i pojazdy. W normie podającej wymienione zagrożenia, określono również wymagania, których realizacja pozwala na ich eliminację.

 

Eliminowanie zagrożeń lub zabezpieczenie miejsc zagrażających zgnieceniem, ścinaniem i wciągnięciem

Wszystkie miejsca niebezpieczne (podane powyżej wg normy PN-EN 12453:2002) powinny być wyeliminowane lub należy zastosować odpowiednie zabezpieczenia. Może to być uzyskane przez zastosowanie, pojedynczo lub w kombinacji, następujących środków:

  • wprowadzenie bezpiecznych odległości, przy czym jeżeli są zależne od warunków instalowania i miejsc zastosowania, to odpowiednia instrukcja powinna dokładnie opisać sposób postępowania,
  • zainstalowanie osłon, takich jak obudowy, pokrywy, osłony pełne i stałe skrzydła ochronne, przy czym miejsca niebezpieczne powinny być zabezpieczone do wysokości 2,5 m nad podłożem,
  • ukształtowanie we właściwy sposób elementów wystających i powierzchni zewnętrznych skrzydeł, oraz wyeliminowanie ostrych krawędzi,
  • uruchamianie bramy systemem sterowania czuwakowego,
  • ograniczenie sił, wytwarzanych przez skrzydło bramowe, jeśli napotka człowieka lub przeszkodę,
  • instalowanie czujkowych urządzeń zabezpieczających w postaci:
    • urządzeń zabezpieczających czułych na nacisk – PSPE,
    • urządzeń zabezpieczających elektroczułych – ESPE

 

Zabezpieczenia przed zagrożeniami spowodowanymi możliwością uniesienia człowieka przez bramę

Sytuacje takie powinny być uniemożliwione poprzez jedno z poniższych działań:

  • ograniczenie siły skrzydła bramowego, możliwej do osiągnięcia,
  • niedopuszczenie, aby ktokolwiek przemieszczał się wykorzystując skrzydło bramowe lub został przez nie uniesiony,
  • zainstalowanie sterowania czuwakowego włączanego kluczem lub podobnego,
  • zatrzymanie ruchu bramy przez włączające urządzenie zabezpieczające w przypadku uniesienia człowieka przez bramę, zanim części jego ciała znajdą się w miejscach niebezpiecznych.

 

Zabezpieczenia przeciwdziałające zagrożeniu uderzeniem

Obrażenia osób, spowodowane uderzeniem przez poruszające się skrzydło bramowe, które nie jest sterowane w systemie czuwakowym, powinny być wyeliminowane przez:

  • ograniczenie siły dynamicznej wytwarzanej przez skrzydło, odpowiednio do wartości 400 N lub 1400 N,

albo

  • zapewnienie, aby w żadnych okolicznościach poruszające się skrzydło nie mogło zetknąć się z człowiekiem.

 

Eliminowanie zagrożeń spowodowanych przez napęd lub źródło energii

Powinny być wyeliminowane wszystkie zagrożenia powodowane przez napęd lub źródło energii, takie jak: porażenie prądem, pożar w wyniku przegrzania, uszkodzenie urządzeń elektrycznych, pneumatycznych lub hydraulicznych, niezatrzymanie się skrzydła po wyłączeniu napędu albo z powodu niezadziałania urządzeń zabezpieczających. 

 

Elektryczne jednostki napędowe do bram wszelkiego rodzaju powinny spełniać wymagania normy PN-EN 60335-1:2004/AC:2011 Elektryczny sprzęt do użytku domowego i podobnego. Bezpieczeństwo użytkowania. Część 1: Wymagania ogólne.

 

Osprzęt elektryczny (z wyjątkiem wymienionej powyżej jednostki napędowej) powinien być zaprojektowany i skonstruowany zgodnie z wymaganiami wynikającymi z postanowień powołanej już w publikacji normy PN-EN 60204-1:2010.

 

Z kolei hydrauliczne jednostki napędowe powinny spełniać wymagania normy PN-EN 982:2008 

 

(PN-EN ISO 4413:2011) Bezpieczeństwo maszyn. Wymagania bezpieczeństwa dotyczące układów hydraulicznych i pneumatycznych i ich elementów. Hydraulika, natomiast pneumatyczne jednostki napędowe, wymagania wynikające z normy PN-EN 983+A1:2008 (PN-EN ISO 4414:2011) Bezpieczeństwo maszyn. Wymagania bezpieczeństwa dotyczące układów hydraulicznych i pneumatycznych. Pneumatyka.

 

Załączanie napędu przez ręcznie pobudzany element nastawczy, który przeznaczony jest do impulsowego i/lub automatycznego, i/lub zdalnego i/lub programowego sterowania, powinno być możliwe tylko wtedy, kiedy miejsca niebezpieczne bramy są wyeliminowane albo odpowiednio zabezpieczone. Jeśli jednak miejsca niebezpieczne są wyeliminowane przez zastosowanie bezpiecznych odległości, stałe osłony i/lub odpowiednie ukształtowanie, wtedy powyższe wymagania nie mają zastosowania.

 

W odniesieniu do wyłączania napędu, należy zastosować urządzenia (np. hamulce lub przekładnia samohamowna), które po jego wyłączeniu lub w razie przerwy w zasilaniu energią, spowodują zatrzymanie ruchu skrzydła, jeśli dalszy ruch mógłby być niebezpieczny. Droga wybiegu skrzydła po pobudzeniu polecenia zatrzymania nie powinna być >50 mm dla szczeliny otwarcia ≤500 mm i nie powinna być >100 mm, jeśli szczelina otwarcia jest >500 mm. 

 

Każda brama z elektryczną jednostką napędową powinna być wyposażona w urządzenie odłączające zasilanie, przez odłączenie wszystkich przewodów doprowadzających energię. Jeśli napęd elektryczny połączony jest z siecią układem wtykowym, wtedy zastosowanie innego urządzenia odłączającego zasilanie nie jest konieczne. Urządzenie odłączające, w tym układ wtykowy, powinno być zabezpieczone przed niezamierzonym i nieuprawnionym ponownym przyłączeniem do sieci.

 

Sterowanie i kompatybilność elektromagnetyczna

Użytkownicy i inne osoby powinny być zabezpieczone przed zagrożeniami spowodowanymi uszkodzeniami lub defektami sterowania, systemów sterujących lub funkcji sterujących. Elementy sterowania bramy, które są jednocześnie częściami urządzeń zabezpieczających, np.: 

  • urządzenia sterujące ograniczeniem siły, 
  • jednostki sterujące i łączniki sygnału wyjściowego urządzeń zabezpieczających,
  • urządzenia sterujące ograniczeniem krańcowym drogi skrzydeł

powinny być tak zaprojektowane, aby spełniały wymagania kategorii bezpieczeństwa dla urządzeń zabezpieczających pod względem ich zachowania się w przypadku defektu.

 

Również ręczne elementy sterownicze powinny być tak zaprojektowane, aby: 

  • jeśli są zamocowane na stałe, osoba obsługująca je nie znajdowała się w miejscu niebezpiecznym, 
  • nie było możliwe niezamierzone włączenie elementu sterowniczego.

 

Bramy, a właściwie wchodzące w ich skład napędy i urządzenia sterujące, powinny spełniać, w odniesieniu do kompatybilności elektromagnetycznej, wymagania stosownych norm w zakresie emisji zakłóceń i odporności na te zakłócenia, w tym przedstawianych już norm PN-EN 61000-6-2:2008 oraz PN-EN 61000-6-2:2008.

 

Domowe bramy garażowe przewidziane do zastosowania w indywidualnych gospodarstwach domowych powinny spełniać jedynie wymagania zawarte w normach: PN-EN 55014-1:2012 Kompatybilność elektromagnetyczna. Wymagania dotyczące przyrządów powszechnego użytku, narzędzi elektrycznych i podobnych urządzeń. Część 1: Emisja oraz PN-EN 55014-2:2015 Kompatybilność elektromagnetyczna. Wymagania dotyczące przyrządów powszechnego użytku, narzędzi elektrycznych i podobnych urządzeń. Część 2: Odporność. Norma grupy wyrobów.

 

Obsługa ręczna

W przypadku, gdy bramy z napędem mechanicznym są zaprojektowane tak, że skrzydło również może być poruszane ręcznie (głównie przy braku zasilania energią), wtedy system napędu i system obsługi ręcznej powinno się wyposażyć w urządzenie rozłączające lub blokujące, jeśli mechanizm napędu może mieć niebezpieczny wpływ na mechanizm obsługi ręcznej. 

 

Urządzenia do obsługi ręcznej nie powinny być usytuowane w bezpośredniej bliskości miejsc zagrażających zgnieceniem, ścinaniem i wciągnięciem oraz nie powinny tworzyć żadnych takich miejsc przez stałe lub ruchome części otoczenia zespołu bramy.

 

Dodatkowe zagrożenia

Jeżeli w skrzydło bramy z napędem wbudowane są drzwi przejściowe, należy zastosować urządzenia uniemożliwiające działanie napędu, gdy te drzwi nie są całkowicie zamknięte, oraz zatrzymujące ruch bramy, jeśli drzwi przejściowe zostaną otwarte. 

 

Nie dopuszczalne jest zaistnienie sytuacji, w której osoby mogłyby zostać uwięzione na obszarze pomiędzy bramami z napędem, np. w halach, śluzach albo w pomieszczeniach, w których bramy z napędem stanowią jedyną drogę ucieczki (np. pojedyncze garaże). W razie awarii napędu bramy lub zasilania – i jeśli brama stanowi jedyną możliwość wyjścia – uwięziona osoba powinna być w stanie przenieść skrzydło ręcznie przez wysprzęglenie napędu skrzydła albo przez wprawienie w ruch napędu łatwo dostępnymi środkami pomocniczymi.

 

Skrzydło bramy powinno samoczynnie i niezawodnie zatrzymywać się w swoich krańcowych położeniach. Ponadto powinno w nich pozostawać w bezpiecznym stanie i nie powinno spowodować żadnego zagrożenia.

 

W odniesieniu do bram poruszających się pionowo, wymagane jest zabezpieczenie przed spadnięciem w wyniku przełączenia się na obsługę ręczną, jeśli jest ona przewidziana, oraz po wystąpieniu uszkodzenia systemu równoważącego lub układu zawieszenia. 

 

 

inż. Zbigniew Czajka

 

 

Literatura

Normy PN-EN i PN-EN ISO

Materiały informacyjne firm: HÖRMANN, KRISPOL, WIŚNIOWSKI, NICE, SOMFY

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 02/2016

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.