Architekci zawsze szukają nowoczesnych, niezwykłych detali i koncepcji dla projektowanych przez siebie obiektów. Stwarza to nowe wyzwania zarówno firmom oferujących systemowe materiały do wykonywania fasad budynków, jak i wykonawcom takich fasad.
Aby móc sprzedawać swoje nowe produkty na rynku europejskim, systemodawca przedstawia je do badań w ramach wstępnego badania typu (badania ITT).
Obejmują one w ten sposób większość projektowanych fasad budynków. Ale dla pewnej części obiektów odstępstwa projektowe dotyczące wyrobów poddanych badaniom typu są tak duże, że konieczne będzie badanie przeprowadzone na obiekcie.
Każda fasada jest inna
Przygotowanie do przeprowadzenia badań
Pierwszym warunkiem pomyślnego sprawdzenia obiektu jest dobra koordynacja między zaangażowanymi stronami. Są to generalnie architekci, projektanci, producenci, wykonawcy i instytuty badawcze. Oczywiście jest to na pierwszy rzut oka czasochłonne, ale niezbędne, jeśli wysiłek dotyczący kontroli będzie utrzymany w rozsądnych granicach. Pomocne będą tu:
- dobre i spójne specyfikacje i dokumentacja projektowa,
- jasne informacje od branżowego projektanta,
- szczegółowy program testów zatwierdzony przez wszystkie zaangażowane strony.
W przeciwieństwie do specyfikacji prac montażowych, program badań, zwany również instrukcją metodyki badań, opisuje np. szczegółowo etapy badań, określa punkty pomiarowe dla pomiaru ugięcia i określa punkty uderzenia dla testu odporności na uderzenie.
Program badań gwarantuje, że wszelkie rozbieżności w procedurze badań zostaną wykryte na wczesnym etapie i że strony uzgodnią optymalna procedurę badań. Pomaga to uniknąć irytujących i czasochłonnych dyskusji podczas prowadzenia badania.
Szczegółowe rysunki dotyczące montażu elementu badanego powinny być przygotowane i skoordynowane między stronami przed zamontowaniem w urządzeniu testowym. Zazwyczaj wymagana jest dodatkowa podkonstrukcja z przestrzennymi (trójwymiarowymi) układami badawczymi, których wystarczającą nośność musi zapewnić producent lub zleceniodawca.
Wybór i przygotowane elementów próbnych do badań zgodnie z EN 13830:2015, załącznik F2. Niektóre z kwestii, które należy wziąć pod uwagę:
- max. wymiary kwatery fasady
- max. ugięcie słupka
- max. ugięcie rygla
- wysokość obejmująca dwie kondygnacje
- wypełnienie ram
- połączone/podzielone słupki
- całkowite odprowadzenie wody
- odprowadzenie wody (drenaż) z kwatery fasady
Sekwencja badań i procedury badawcze - Badania fasady budynku
W przypadku nowych rozwiązań w dziedzinie systemu profili fasadowych, testy koncentrowały się głównie na parametrach dotyczących przepuszczalności powietrza, wodoszczelności i odporności na obciążenie wiatrem.
Powinno sprawdzać się też odporność na uderzenia zgodnie z EN 14019 i dynamiczną wodoszczelność według EN 13050. Badanie tych cech było i jest wystarczające dla oznakowania CE.
Jednak w ostatnich latach nastąpiła zmiana, szczególnie w przypadku kontroli fasady wzniesionego budynku. Ze względu na rosnące wymagania, badania stają się coraz bardziej rozległe. Oznacza to, że wysiłek wkładany w przeprowadzenie badań nie jest łatwy do oszacowania.
Badania, takie jak sprawdzanie odporności na trzęsienia ziemi, zmienne obciążenie klimatyczne, odporność na natrysk wodą lub różne badania odporności na uderzenia, nie są niczym niezwykłym w przypadku testów obiektowych.
Ponadto badania parametrów opisywanych w różnych normach krajowych są często łączone. W szczególności należy wspomnieć o dodawaniu badań zgodnych z amerykańskimi normami AAMA (American Architectural Manufacturers Association).
Podstawa normowa do badań UE: EN 13830 USA: AAMA Wielka Brytania: CWCT
(...)
Dipl.-Ing. (FH) Rolf Schnitzler
ift Rosenheim
Artykuł opiera się na wykładzie prezentowanym na 45. Konferencji OKNA I FASADY 2017, zorganizowanej przez ift Rosenheim.
Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha:
Literatura:
[1] EN 13830:2015-06 Ściany osłonowe. Norma wyrobu
[2] EN 14351-1:2006 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności
[3] EN 1026:2016-04 Okna i drzwi. Przepuszczalność powietrza. Metoda badania
[4] CWCT, Norma dla fasad systemowych, Centrum Technologii Okiennych i Fasadowych, University of Bath, Wielka Brytania
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 10/2018