Zgodnie z przepisami o wyrobach budowlanych dla wszystkich produktów objętych którąkolwiek ze zharmonizowanych norm europejskich ich wytwórcy obowiązani są sporządzić dla tych produktów deklarację zgodności oraz oznakować je znakiem CE, przy czym stosowna deklaracja lub świadectwo musi być dostarczone razem z danym wyrobem.

 

 

Kasety rolet – niezharmonizowany produkt budowlany
Okna są w Europie objęte normą EN 14351-1. Jednakże kasety rolet lub żaluzji nie stanowią w Europie produktu budowlanego, który byłby objęty jednolitymi uregulowaniami. Pomimo to w Niemczech kasety rolet muszą być oznakowane znakiem zgodności.

 

Dokumentem określającym zarówno podstawowe wymagania, jak i stosowane metody weryfikacji, są wytyczne w sprawie kaset rolet (RokR1)) [3]. Z uwagi na fakt, że w praktyce zarówno okna, jak i kasety rolet mogą pochodzić równie dobrze od jednego i tego samego, jak i od różnych wytwórców, pojawia się problem oznakowania CE [1].

 


Okna i kasety rolet pochodzące od jednego wytwórcy
Jeżeli wytwórca okna łączy w jeden zespół wytworzone przez siebie okno oraz kasetę rolety pochodzącą od innego wytwórcy, może ów fakt zadeklarować oznaczając taki zespół jednym znakiem CE.


Zgodnie z ogólnie panującymi wymogami, w takim przypadku konieczne jest określenie dla okien współczynnika przenikalności cieplnej, współczynnika przepuszczalności powietrza oraz własności związanych z promieniowaniem.


Ponadto unijne rozporządzenie w sprawie oszczędnej gospodarki energią wymaga przedstawienia informacji na temat przepuszczalności powietrza, co oznacza przekazanie również informacji na temat złącza zastosowanego pomiędzy oknem i kasetą rolety. Informacje takie można uzyskać drogą badań wartości charakterystycznych parametrów całegozespołu okno-kaseta.

 


Okna i kasety rolet pochodzące od różnych wytwórców
Alternatywnie, wytwórca okna może odrębnie określić wartości parametrów charakterystycznych okna oraz kasety rolety – korzystając przy tym z normy EN 14351 (w odniesieniu do okna) oraz wytycznych w sprawie kaset rolet (w odniesieniu do kasety).

 

W takim przypadku należy koniecznie przedstawić dodatkowe informacje na temat termicznej i akustycznej izolacyjności kasety rolety. Informacje takie powinny być udokumentowane, a ów fakt potwierdzony znakiem zgodności. Poszczególne wartości wymienionych tu wielkości charakterystycznych będą następnie wykorzystywane odrębnie w obliczeniach izolacyjności termicznej oraz obliczeniach izolacyjności akustycznej.

 

Wytwórca obowiązany jest przy tym określić takie warunki montażu, które zapewnią wymaganą przepisami unijnego rozporządzenia w sprawie oszczędnej gospodarki energią szczelność na przenikanie powietrza, przez właściwe połączenie okna z kasetą rolety.

 

Wymagania stawiane kasetom rolet
Wymagania na temat szczelności na przepuszczanie powietrza oraz podstawowe wymagania w sprawie izolacyjności termicznej zewnętrznych elementów budowlanych składających się na „klimatyczną powłokę” budynku określa norma DIN 4108-2 [4].

 

W odniesieniu do kaset zastosowanie mają wytyczne w sprawie kaset rolet [3], które dodatkowo zawierają wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego oraz szczegółowe informacje na temat oznakowania izolacyjności akustycznej.

 

Bezpieczeństwo pożarowe
Elementy składowe kasety rolety muszą być wykonane z materiałów budowlanych sklasyfikowanych przynajmniej jako łatwozapalne. Wymóg ten odpowiada klasie B2 określonej normą DIN 4102-1 oraz klasie E określonej normą EN 13501-1.

 

Izolacyjność akustyczna
W charakterze parametrów opisujących izolacyjność akustyczną kaset rolet stosuje się ważony współczynnik izolacyjności akustycznej Rw oraz przewidywaną, znormalizowaną różnicę poziomów ciśnienia akustycznego Dn,e,w.

 

Wymagana izolacyjność akustyczna kasety rolety jest wynikiem wymogów obejmujących wszystkie elementy budowlane tworzące zewnętrzną „powłokę” budynku. Zgodnie jednakże z wymaganiami wytycznych w sprawie kaset rolet konieczne jest określenie w dokumentacji znaku zgodności wyłącznie ważonego współczynnika izolacyjności akustycznej Rw.


Izolacyjność termiczna
W aktualnie obowiązującej wersji wytycznych w sprawie kaset rolet podstawowe wymagania dotyczące izolacyjności termicznej ustala się zarówno dla współczynnika przenikalności cieplnej Usb, jak i dla czynnika temperaturowego ƒRsi (służącego do oceny ryzyka wystąpienia kondensacji pary wodnej na wyrobie).

 

Określone tymi wytycznymi wymagania są spełnione wówczas, jeżeli wartość współczynnika przenikalności cieplnej Usb kasety rolety żaluzjowej jest ≤0,85 W/(m2K), natomiast obliczona wartość czynnika temperaturowego ƒRsi jest ≥0,70.

 

Szczelność na przepuszczanie powietrza
Zewnętrzne elementy budynku wchodzące w skład jego powłoki klimatycznej muszą wykazywać szczelność na przepuszczanie powietrza i spełniać wymagania wynikające z aktualnego stanu wiedzy. Aby spełnić wymóg szczelności na przepuszczanie powietrza, określona drogą pomiarów wartość współczynnika przepuszczalności powietrza złącza łączącego okno i kasetę rolety żaluzjowej musi być <0,10 m3/(m • h • daPa2/3).


Zgodnie z wytycznymi AB-02/1 [2] opracowanymi przez Instytut Techniki Okiennej Rosenheim2) szczelność na przepuszczanie powietrza kasety rolety można zweryfikować albo poprzez określenie odpowiednich cech projektowych albo też poprzez pomiar współczynnika przepuszczalności powietrza.

 


Rodzaje kaset rolet
Rozróżniamy następujące rodzaje kaset rolet żaluzjowych:
- kasety nadprożowe – są to kasety przeznaczone do montażu we wgłębieniach odpowiednio przygotowanych w zewnętrznej ścianie budynku na etapie budowy jego fasady zewnętrznej.
W tej kategorii rozróżniamy mogące przenosić obciążenia kasety nośne, kasety samonośne oraz kasety nie przenoszące żadnych obciążeń;
- kasety nadstawne – są to kasety, które się montuje razem z oknem jako elementy stanowiące z nim jedną całość;
- kasety montowane adaptacyjne – są instalowane po zewnętrznej stronie na ramie okiennej lub ścianie nad oknem.
Istnieją jeszcze specjalne kasety renowacyjne, nakładane (na placu budowy) na istniejące kasety rolet aby polepszyć ich parametry np. izolacyjność termiczną.

 

1) niem.: Richtlinien über Rollladenkästen (RokR).
2) niem.: Institut für Fenstertechnik (ift)

 

Tabela 1. Przegląd różnych rodzajów kaset rolet spełniających wymagania określone normą DIN 4108.

2019 06 22 2

 *) kasety zewnętrznych żaluzji mogą również zostać zaliczone do jednego z rodzajów wymienionych wyżej, albowiem różnią się one w istotny sposób wyłącznie szerokością rowka wylotowego przewidzianego w kasetach rolet.

 

W zamieszczonej tabeli 1 przedstawiono porównanie różnych rodzajów kaset rolet.

 

(...)

 

(...)

Zmiany sposobu obliczania wartości charakterystycznych parametrów termicznych
Zgodnie z wymogami wytycznych w sprawie rolet [3], zarówno współczynnik przenikalności cieplnej Usb, jak i czynnik temperaturowy ƒRsi powinny być obliczane w oparciu o normę EN ISO 10077-2:32012-05 [5]. Jesienią roku 2017 stara wersja tej normy została wycofana i zastąpiona jej znowelizowaną wersją [6].

 

Z technicznego punktu widzenia uregulowania dotyczące postrzegania i sposobu traktowania wypełnionych powietrzem pustych przestrzeni (komór) kaset rolet uległy istotnym zmianom, co z kolei wywarło wpływ na metody określania oporu cieplnego komory kasety, w której mieści się roleta. W tabeli 2 przedstawiono zasadnicze różnice pomiędzy dwoma wersjami wspomnianej normy, które dotyczą sposobu podejścia do traktowania komór kaset rolet.

 

Przewidziane w obu wersjach normy procedury postępowania w przypadku pozbawionych wentylacji i nieznacznie wentylowanych komór rolet różnią się od siebie. Natomiast w przypadku dobrze wentylowanych komór rolet procedury postępowania są identyczne, dlatego też nie należy się spodziewać jakichkolwiek różnic w wynikach obliczeń.

 

W przypadku pozbawionych wentylacji komór rolet obliczenia przeprowadzone zgodnie z wymogami normy EN ISO 10077-2:2018-01 dają w wyniku wartości współczynnika przenikalności cieplnej, które są takie same, lub niższe od wartości tego współczynnika obliczonej zgodnie z wymogami normy EN ISO 10077-2:2012-06. Z tego względu uzyskiwane wartości współczynnika temperaturowego ƒRsi są nieco wyższe – czyli lepsze.


W przypadku nieznacznie wentylowanych komór rolet, wewnątrz których znajduje się materiał izolacyjny, wartości współczynnika przenikalności cieplnej Usb, obliczone zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w obydwóch wersjach omawianej normy, są podobne do siebie.

 

Natomiast w przypadku izolowanych od zewnątrz kaset rolet z nieznacznie wentylowanymi komorami, wartości współczynnika przenikalności cieplnej, obliczone według nowej metody obliczeniowej przedstawionej w normie EN ISO 10077-2:2018-01, są wyższe, choć w niektórych wypadkach są one w znacznym stopniu porównywalne do wartości uzyskanych w oparciu o metodę przewidzianą w pochodzącej z 2012 roku wersji tej normy.

 

Dzieje się tak dlatego, że izolacja termiczna umieszczona po zewnętrznej stronie komory rolety jest mało skuteczna. Obliczenia czynnika temperaturowego ƒRsi dają również nieco niższe wartości.

 

Tabela 2. Różnice w sposobie podejścia do i traktowana komór kaset rolet na przykładzie porównania dwóch różnych wielkości wyjściowych określonych starą i nową wersją normy EN ISO 10077-2 [5, 6].

2019 06 22 3

 

 

Rodzaje komór rolet oraz szerokość otworu wylotowego
Komora rolety to przestrzeń potrzebna do tego, by można było w niej zmieścić zwiniętą roletę, wałek nawojowy, łożyska oraz zespół napędowy. Natomiast otwór wylotowy to otwór przewidziany w kasecie rolety, przez który roleta jest wypuszczana i chowana. Ocena energetyczna komory rolety uzależniona jest od wielkości otworu wylotowego. Zamieszczony niżej rys. 1 przedstawia odpowiednie kryteria oceny odpowiadające wymogom normy EN ISO 10077-2.

 


Kaseta rolety jako element okna
Aby zgodnie z wymogami normy EN 14351-1 zweryfikować wartość współczynnika przenikalności cieplnej Uw okna, stanowiącego jeden zespół wraz z kasetą rolety, należy pole powierzchni tej kasety dodać do pola powierzchni odniesienia okna.

 

Obliczenia porównawcze wykazały, że w przypadku elementów ramy wykonanych z tworzywa sztucznego i drewna można pominąć liniowy współczynnik przenikania ciepła strefy przejściowej (złącza) pomiędzy kasetą rolety oraz oknem.


W przypadku profili metalowych z przekładką izolacyjną wartość liniowego współczynnika przenikania ciepła Ψ jest tak niska, że nie ma żadnego istotnego wpływu na wartość współczynnika Uw.

 

2019 06 22 1

Rys. 1. Kryteria determinujące rodzaj komory rolety w oparciu o szerokość otworu wylotowego – zgodnie z wymogami normy DIN EN ISO 10077-2 [5, 6].

 

Podsumowanie i wnioski
Z punktu widzenia doboru odpowiednich produktów potrzebnych na etapie łączenia okien i kaset rolet, dla przedsiębiorstwa specjalistycznego, przedsiębiorstwa wykonującego roboty montażowe względnie przedsiębiorstwa handlowego rzeczą o fundamentalnym znaczeniu powinno być to, by posiadały one odpowiedni znak CE oraz inne niezbędne świadectwa czy oznakowania (np. znak zgodności) wydane dla okien i kaset rolet, jakie mają być montowane; a także, by otrzymały one od danego wytwórcy wymagania i instrukcje związane z montażem jego produktów. Taka bowiem współpraca umożliwia zapewnienie, że obowiązujące wymagania zostaną rzeczywiście spełnione w trakcie budowy.


Materiały użyte do wykonania kasety rolety należy dobierać w taki sposób, by spełniały wymagania bezpieczeństwa pożarowego odnoszące się do zewnętrznej ściany budynku. Poprawę szczelności na przepuszczanie powietrza można uzyskać poprzez użycie stosowanych w budownictwie materiałów uszczelniających pokrywy rewizyjne, otwory wylotowe oraz złącza łączące kasetę rolety z profilem okna.

 

Wymagania dotyczące izolacji termicznej można również spełnić drogą optymalizacji parametrów komory rolety albo też poprzez pomysłowe i rozsądne rozmieszczenie materiału izolacyjnego. Szczegółowe i praktyczne wymagania oraz wskazówki dotyczące montażu okien i kaset rolet umożliwią zapewnienie, że stanowiąca istotny element „klimatycznej powłoki” budynku kaseta będzie dobrze spełniała swą rolę w przyszłości.

 

(...)

 

mgr inż. (FH) Manuel Demel
M.BP. ift Rosenheim

 

 

Artykuł powstał na podstawie wystąpienia na konferencji tematycznej IFT Rosenheim, odbywajacej się w czasie targów BAU 2019.

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Bibliografia
[1] Publikacja prasowa 15-01-43: Oznakowanie CE okien z montowanymi u góry kasetami rolet żaluzjowych. Instytut Techniki Okiennej Rosenheim, styczeń 2015
[2] Wytyczne AB-02/1 Instytutu Techniki Okiennej Rosenheim: Aeroszczelność kaset rolet żaluzjowych. Wymagania i badania. Instytut Techniki Okiennej Rosenheim, marzec 2010
[3] Projekt modelowych zasad zarządzania – Przepisy techniczne w budownictwie (MVV TB). Wydanie z sierpnia 2017; Załącznik 13 – Wytyczne w sprawie kaset rolet żaluzjowych 2016-07. Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej, Berlin
[4] Norma DIN 4108-2:2013-02: Izolacyjność termiczna i gospodarka energetyczna w budynkach. Część 2: Podstawowe wymagania izolacji termicznej. 
[5]  EN ISO 10077-2:2012-06: Sprawność cieplna okien, drzwi i żaluzji. Obliczanie współczynnika przenikalności cieplnej. Część 2: Numeryczne metody obliczania ram. 
[6] EN ISO 10077-2:2018-01: Sprawność cieplna okien, drzwi i żaluzji. Obliczanie współczynnika przenikalności cieplnej. Część 2: Numeryczne metody obliczania ram. 
[7] Hessinger J., Saß B.: Izolacyjność akustyczna okien i drzwi, Fizyka budowli, Kalendarz 2014. Wydawnictwo Wilhelm Ernst & Sohn, Berlin 2014

 

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji:  Świat Szkła 6/2019
 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.