Warunki zewnętrzne a jakość okien drewnianych


 

Okna z ramami wykonanymi z drewna mają historię sięgającą kilkuset lat. Podobnie jak każdy inny wyrób ich konstrukcja zmieniła się wraz z postępem technicznym. W momencie pojawienia i rozpowszechnienia się szkła płaskiego ramy drewniane służyły do osadzania go.

Drewno znakomicie się do tego nadawało, a rolą okien było tylko wpuszczanie światła do pomieszczeń z zatrzymywaniem w nich ciepła. Kolejnym etapem rozwoju konstrukcji okien była konieczność ich otwierania po to by wietrzyć pomieszczenia, wpuszczając świeże powietrze i zachowując również funkcję doświetlania.



Nieco historii
Skutkowało to powstaniem takiej konstrukcji okien, która umożliwiała ich otwieranie i zamykanie przy zachowaniu dostatecznej szczelności po zamknięciu. Wraz z rozwojem techniki następował równolegle rozwój konstrukcji okien w kierunku ich maksymalnego dostosowania do wymagań użytkownika. W Polsce najczęściej wykonywano ramy okienne z drewna gatunków drzew iglastych, rzadziej z drewna dębowego, jesionowego, sporadycznie bukowego i grabowego.

 

Zasadnicza zmiana w konstrukcji okien drewnianych nastąpiła wówczas, gdy pojawiły się okna o konstrukcji otwieranej. Na ziemiach polskich były to okna tak zwane polskie, składające się z dwóch ram otwieranych, oddalonych od siebie o 120-140 mm, wykorzystujące izolacyjne właściwości powietrza,znajdującego się między skrzydłami osadzonymi w ościeżnicy o znacznej szerokości od 150 do 160 mm.

 

Okna te miały jednak jedną wadę: mogły być stosowane tylko w pomieszczeniach parterowych. Zewnętrzne skrzydła bowiem otwierały się na zewnątrz, uniemożliwiając mycie szyb z pomieszczenia. Wraz z rozwojem budownictwa wielopiętrowego pojawiła się odmiana w/w okien określana mianem okien skrzynkowych, w których wszystkie skrzydła otwierały się do wewnątrz. Skutkiem były różne rozmiary skrzydeł – większe wewnętrzne, mniejsze zewnętrzne. Zarówno okna polskie jak i okna skrzynkowe w niektórych budowlach przetrwały do naszych czasów, licząc sobie niekiedy ponad sto lat.

 

W dalszym ciągu spełniają swoją rolę, jeśli tylko były przyzwoicie konserwowane. Znaczący przełom w konstrukcji okien drewnianych nastąpił jednak w latach 80. i 90. XX w., kiedy to pojawiły się drewniane okna jednoramowe wykonane z drewna klejonego warstwowo, z szybami zespolonymi termoizolacyjnymi o bardzo małych współczynnikach przenikania ciepła na poziomie U = 1,0 W/m2K. Okna te charakteryzują się wysokimi walorami użytkowymi. Są proste i wygodne w obsłudze, szczelne, o wysokiej izolacyjności dźwiękowej, trwałe i stabilne. Zachowują swoje parametry w długim okresie użytkowania, pomimo, że każde drewno pod wpływem zmiennych warunków atmosferycznych zmienia swoje wymiary.

 







Wpływ doboru drewna na jakość ram okiennych
   Drewno wraz ze wzrostem wilgotności pęcznieje, a kurczy się wraz z jej spadkiem. Współczynniki pęcznienia i skurczu zależą od gatunku drewna, ale przede wszystkim od jego przekroju. Drewno najbardziej pęcznieje i kurczy się wzdłuż przekroju stycznego, mniej promieniowego a najmniej wzdłuż włókien. Dlatego też wszystkie płaszczyzny okien powinny pokrywać się z przekrojem promieniowym – czyli słoje powinny być do nich maksymalnie prostopadłe.

 

Celem maksymalnego wyeliminowania wypaczania się ram w oknach jednoramowych muszą być one wykonane z drewna klejonego warstwowo, najczęściej sklejanego z trzech warstw z zastosowaniem wysokiej klasy kleju (D4),odpornego na wysoką wilgotność drewna powyżej 30% i temp. powyżej 60°C.


Tylko odpowiednio dobrane drewno o odpowiednim usłojeniu, właściwie sklejone, jest gwarancją wysokiej jakości okien drewnianych, a głównie ich trwałości w okresie eksploatacji.

   Zabezpieczenie ram okien drewnianych przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych

Powłoki ochronne okien drewnianych stanowią ważny element świadczący o jakości okien drewnianych. Jakość powłok ochronnych, a przede wszystkim ich wygląd, są dla użytkowników głównym elementem w ocenie ich jakości. Nieprawidłowe wykonanie powłok ochronnych może powodować rezygnację potencjalnych klientów z zakupu okien drewnianych na rzecz okien wykonanych z PVC, włókien szklanych lub aluminium.

 

Najlepiej wykonane powłoki ochronne nie będą jednak w stanie zachować swoich właściwości w dłuższym okresie czasu i dlatego muszą być odnawiane, gdyż ich uszkodzenia będą prowadzić do przyspieszonej degradacji drewna (gnicie). Problem renowacji powłok drewnianych nie jest przez część użytkowników akceptowany i skłania ich do wyboru okien z PCV lub innych. Nietrwałość powłok ochronnych na oknach drewnianych to opinia powszechnie ugruntowana przed kilkunastoma laty, kiedy to były produkowane okna drewniane tzw. szwedzkie lub skrzynkowe, o wyraźnie niskiej jakości, tzn. bez właściwego doboru drewna, jego przygotowania oraz stosowania farb i lakierów chemoutwardzalnych.

 

Powłoki ochronne szybko pękały, złuszczały się odsłaniając surowe drewno, a był to efekt ich braku elastyczności. Obecnie zjawiska te zostały wyeliminowane, a stosowane środki chemiczne na powłoki ochronne charakteryzują się dużą elastycznością, przyczepnością do powierzchni drewna, dzieki czemu powłoki są prawidłowo wykonane. Te powłoki wytrzymują nawet do 10 lat, szczególnie, gdy choć w minimalnym stopniu są konserwowane (rodzaj środków konserwujących powinien określić każdy szanujący się producent okien).

 

Szczególnie ważnym elementem każdej powłoki ochronnej jest prawidłowe wykonanie powierzchniowej impregnacji drewna, która spełnia dwa zasadnicze zadania: poprawia zdecydowanie trwałość powłok ochronnych i zabezpiecza drewno przed rozkładem (gniciem) w przypadku uszkodzenia powłoki. Na podkreślenie zasługuje tu fakt, że trwałość powłok ochronnych wykonanych na zaimpregnowanym drewnie jest nawet kilkakrotnie większa, niż takich samych powłok wykonanych na drewnie niezaimpregnowanym.

 


   Paradoksalnie, konieczność renowacji powłok ochronnych okien drewnianych w pewnych sytuacjach może okazać się wręcz pożyteczna, np. wraz ze zmianą kolorystyki elewacji lub wystroju wnętrz. Tu również zasługuje na uwagę fakt, że wykonanie nowych powłok w oknach drewnianych jest możliwe nawet dla niefachowców, ponieważ mimo, że operacja ta jest pracochłonna, to nie jest skomplikowana. Tego rodzaju czynności nie można powtórzyć z oknami PVC lub aluminiowymi, ponieważ zmiana kolorystyki tych okien wymaga specjalnych środków, albo wręcz demontażu i malowania w zakładach wykonujących tzw.malowanie proszkowe na specjalistycznych urządzeniach.

 



Izolacyjność termiczna okien
   Wszystkie okna drewniane, nawet te o starej konstrukcji, charakteryzują się wysoką izolacyjnością termiczną, ponieważ drewno z samej swojej natury jest dobrym izolatorem ciepła. Jedynym warunkiem zachowania ich dobrej izolacyjności jest ich szczelność. Szczelność okien zależy przede wszystkim od niezmienności kształtu ram w czasie eksploatacji. Termiczną wartość izolacyjną okien określa tzw. współczynnik U. Watrość ta określa ilość energii (ciepła) przedostającej się przez okna z ogrzewanych pomieszczeń na zewnątrz.

 


   Niestety producenci szyb i okien w swoich danych najczęściej podają wartość tego współczynnika dla środkowej części szyb, gdzie jego wartość jest najkorzystniejsza - tzn. najmniejsza (jest to punkt najlepszej izolacyjności termicznej). Dla przykładu okno 2-dzielne 2-skrzydłowe o typowych rozmiarach typ. 034 (szer. 147 cm, wys.145 cm) ma ogólny współczynnik U około 1,7 W/m2K, a więc znacząco wyższy. Jest to wynik nieszczelności na uszczelkach przymykowych (większość okien ma za zadanie dostarczyć świeże powietrze do pomieszczeń), a także wpływ średniego współczynnika izolacji termicznej całych szyb, który jest wyrażnie wyższy od najlepszej ich izolacji w środku, ponieważ strefy obrzeży szyb mają znacząco wyższą przewodność cieplną, powodowaną łączącą je ramką dystansową – najczęściej aluminiową, będącą bardzo dobrym przewodnikiem ciepła.

 

Drugim elementem wpływającym na wysokość współczynnika przenikania ciepła jest izolacyjność ramy drewnianej (zestawu – ościeżnica, skrzydło okienne), która dla okien drewnianych jest stosunkowo dobra i oscyluje w wysokości – dla okien DJ68 – w granicach 1,2-1,3. Jest to wartość wyrażnie lepsza od przeciętnych okien z ramami PVC, a zdecydowanie lepsza od okien z ramami aluminiowymi, szczególnie wykonanymi bez tzw. termicznych wkładek izolacyjnych (plastikowych), o dobrej izolacyjności termicznej.

 

Dlatego też przy zamawianiu okien należy uzyskać od producenta rzeczywisty(całościowy) współczynnik ich izolacyjności (U), który może być niezbędny do obliczenia mocy urządzeń grzewczych w danym pomieszczeniu. Innym negatywnym skutkiem niedostatecznej izolacyjności ram okiennych może być zjawisko wykraplania się na nich pary wodnej, a nawet ich oszraniania, co jest zjawiskiem występującym w oknach PVC i AL o niedostatecznej izolacyjności ram w okresie występowania niskich temperatur rzędu -15, -20°C.



Trwałość okien
   Tak jak każdy wyrób również okna nie są wieczne, a mają określony okres użytkowania, który zależy od ich konstrukcji, materiałów, z których są zrobione, warunków i sposobu ich użytkowania oraz funkcji, jakie mają spełniać oraz jakości ich montażu. Właściwy montaż okien ma duży wpływ na trwałość okien, zapewnia właściwe ich funkcjonowanie. Niewłaściwy montaż powoduje, że okna tracą najważniejsze swoje walory. Montaż powinien się odbywać w pomieszczeniach po zakończonych pracach wykończeniowych, szczególnie tzw. murarskich pracach mokrych.

 

Solidny i prawidłowy montaż okien to nie tylko zachowanie w pionie i poziomie odpowiednich płaszczyzn, ale również:
• zachowanie kątów prostych ram,
• solidne zamocowanie ościeżnic w ścianie z zastosowaniem kotew metalowych zapobiegających wypadaniu lub przesuwaniu się okien pod działaniem wiatru,
• precyzyjne uszczelnianie ościeżnic w ścianie z zastosowaniem odpowiedniego uszczelniacza i taśm,
• powierzanie montażu okien kwalifikowanym ekipom montażowym.





   Jak ważny jest prawidłowy montaż okien świadczyć może analiza zgłaszanych reklamacji w f-mie STOLARKA WOŁOMIN SA w latach 2001-2003, gdzie stwierdzono że ponad 80% wszystkich reklamacji stanowiły reklamacje dotyczące nieprawidłowego montażu i skutków z niego wynikających.


   Osadzenie okien w ścianach musi być wykonane z dużą precyzją, przy zachowaniu odpowiednich pionów i poziomów. Brak odpowiedniej dokładności ustawienia okna w otworze ściennym może skutkować jego zwichrowaniem, co w konsekwencji powoduje jego odkształcenie się, trudności w zamykaniu i otwieraniu, a więc ma negatywny wpływ na szczelność. Prawidłowo zamontowane okno jest szczelne, bo jego płaszczyzny przymykowe skrzydeł okiennych dokładnie przylegają do płaszczyzny ościeżnicy.


   Ościeżnice muszą być do ścian trwale przytwierdzone, z zastosowaniem odpowiednich kotew, a w przypadku dużych okien 3-dzielnych lub balkonów montaż ościeżnic powinien być wykonany z zastosowaniem specjalnych śrub z kołkami rozporowymi, gwarantującymi usztywnienie ościeżnic w ścianie. Zadaniem kotew i śrub z kołkami rozporowymi jest zabezpieczenie okien przed przesuwaniem się w otworze ściennym pod działaniem wiatru, który może w krańcowym przypadku nawet wyrwać okno.

 

Dlatego nie można montować okien tylko na pianki uszczelniające. Po zakończeniu montażu, wykonaniu niezbędnych obróbek, do trwałego uszczelnienia połączeń ościeżnicy ze ścianą należy zastosować specjalne taśmy uszczelniające. Są to taśmy samoprzylepne zabezpieczające strefę połączenia okna ze ścianą przed wnikaniem w nie wody i pary wodnej.


   Są dwa typy taśm: szczelne – nieprzepuszczające pary wodnej i przepuszczalne dla pary wodnej. Pierwszy rodzaj taśm montuje się od wewnątrz okna drugi zewnątrz. Jest to ważny warunek prawidłowego funkjonowania okien, który często jest pomijany przez niedoświadczonych montażystów. Odwrotne zamontowanie taśm będzie prowadzić do szybkiego zawilgocenia ościeży, skutkującego pojawieniem się na nich grzyba.Montaż okien to bardzo operacja wymagająca dużej solidności, doświadczenia i wiedzy fachowej. Producenci okien uzależniają udzielaną gwarancję od tego, czy ekipy monażowe posiadają certyfikaty na wykonanie tych prac.



Andrzej Podobas
Zdjęcia: SOKÓŁKA


 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.