Ściany osłonowe powinny przede wszystkim spełniać swoją funkcję jako przegrody budowlane.

 

Muszą być spełnione wymagania dotyczące szczelności, izolacji termicznej, izolacyjności akustycznej itp.

 

Niemniej jednak, wrażenie wizualne wywoływane przez fasady oczywiście znajduje się również w centrum uwagi właściciela budynku i architektów. 

 

Jeśli architekt ma również wystarczającą swobodę projektowania, może stworzyć imponujące kształty fasad.

 

2019 01 16 1

Rys. 1. Badanie wodoszczelności – badanie poligonowe na miejscu budowy zgodnie z normą EN 13051:2001 (źródło: ift Rosenheim)

 

Wprowadzenie
Nawet jeśli elewacje są wymyślne i dziwaczne, a ich skomplikowane kształty często na początku wywołują dezaprobatę, to fasady tego typu są często pożądanym projektem referencyjnym dla wykonawców.

 

Jednak im bardziej innowacyjne są takie fasady i im mniejsze jest doświadczenie w ich konstrukcji, tym bardziej wykonawca jest zależny od tego, czy wybrana konstrukcja fasady została również dobrze przemyślana.

 

Dlatego też w takich przypadkach duża część odpowiedzialności spoczywa na konsultantach i inżynierach.

 

Przed wprowadzeniem nowego produktu przeprowadzana jest analiza kosztów i korzyści.

 

Jeśli produkty są innowacyjne, przynoszą klientom wartość dodaną, a ich cena jest właściwa, to zazwyczaj można je również dobrze sprzedawać. Dotyczy to zarówno wózków inwalidzkich, jak i fasad.

 

Jednak z tą różnicą, że wózki inwalidzkie nie zawsze muszą pokonywać tak zwaną „przeszkodę architektoniczną”.

 

Dlatego przy opracowywaniu nowych systemów fasadowych ważne jest, aby oprócz rozwoju technicznego, zapewnić atrakcyjną wizualnie różnorodność wariantów.

 

Są jednak sytuacje, w których – w pewnym momencie – każdy system fasadowy osiąga swoje granice po prostu ze względu na koszty magazynowania.

 


Czy badania związane z projektem są naprawdę konieczne?
Każdy system fasadowy podlega wstępnemu badaniu typu, czyli ITT, w celu możliwości znakowania CE.

 

Producent systemu stara się, oczywiście, uwzględnić całą gamę produktów w jednej lub kilku próbkach reprezentatywnych dla systemu.

 

Jednak, gdy architekt żąda modyfikacji systemu związanych z projektem, pojawia się pytanie, czy modyfikacje te mają wpływ na badaną charakterystykę działania, lub już zbadane, charakterystyczne parametry i właściwości.

 

Zmodyfikowane przekroje profili, nowe okucia, nowe sposoby otwierania okien lub zmiany w zakresie odporności na przenikanie wody, spowodowane przez zastosowanie żaluzji zewnętrznych, to tylko niektóre z najpoważniejszych zmian, jakie mogą mieć wpływ na charakterystyczne parametry i właściwości.

 

To samo dotyczy jednak sytuacji, gdy fasady są budowane wyłącznie ze zbadanych elementów systemu, ale wykonana z nich fasada ma zmodyfikowane kształty geometryczne, które nie zostały uwzględnione w badaniu typu.

 

Może to być nachylenie płaszczyzny fasady, elementy „wystające” poza płaszczyznę fasady, obszary wielokątne lub zakrzywione.

 

W takich przypadkach architekci i konsultanci zazwyczaj nie opierają się na istniejących świadectwach badań systemu podstawowego, ale wymagają przeprowadzenia badania elementów fasadowych wykonanych zgodnie z określonym projektem fasady.


W innym przypadku, to do producenta należy decyzja, czy zmiany techniczne w systemie doprowadzą do tej samej klasyfikacji, co system podstawowy, czy też wymagane jest nowe badanie.

 

Ocena ta jest wymogiem obowiązkowym do wydania deklaracji właściwości użytkowych. Odpowiedzialność za prawidłowość deklaracji właściwości użytkowych spoczywa na producencie.

 

Normy produktowe zapewniają producentom pomoc w tym zakresie. Wykorzystują one zasady rozszerzonego stosowania badań w celu określenia, na jakie produkty, z jak dużymi zmianami można przenieść zbadane już właściwości produktów z systemu podstawowego.

 

Nowa norma wyrobu dla fasad EN 13830:2015 (jeszcze niezharmonizowana) opisuje to w załączniku F, tabela F1.

 

Alternatywnie, ift-Rosenheim oferuje możliwość wydania ekspertyzy oceniającej wpływ dokonanych zmian na właściwości użytkowe.

 

Jeżeli nie można jednoznacznie stwierdzić możliwości przenoszenia właściwości użytkowych, badanie możliwości stosowania (wyrobów po wprowadzeniu zmian) powinno być przeprowadzone przez akredytowane i notyfikowane laboratorium badawcze.

 

Tylko w ten sposób raport z badań może być wykorzystany do oznakowania CE zestawu wyrobów użytych do wykonania fasady budynku.

 


Badania na miejscu montażu
W badaniach fasad zgodnie z normą EN 13830 sprawdzana jest szczelność elementu próbnego przedstawionego do badań w laboratorium (badanie typu), ale nie szczelność elementu zainstalowanego na zaprojektowanym obiekcie.

 

Testy zamontowanych fasad przeprowadzane na budynku pozwalają ocenić, czy osiągnięto wymagane właściwości.

 

2019 01 16 2

Rys. 2. Badanie odporności na natrysk strumieniem wody zgodnie z AAMA 501.2-03 (źródło: ift ift Rosenheim)


Dostępne są normy opisujące procedury badań. Na przykład, badanie szczelności na natrysk wodą (symulacja deszczu) już zamontowanej fasady można sprawdzić zgodnie z normą EN 13051 (rys. 1).

 

W tym celu przed fasadą zamontowane są tryskacze zraszające wodą elementy fasady. Natrysk wodą może być też przeprowadzony łącznie z obciążeniem ciśnieniem dodatnim lub ujemnym (imitującym parcie lub ssanie wiatru).

 

Inną, podobną procedurę (rys. 2) opisuje norma AAMA 501.2-03 Quality Assurance and Diagnostic Water Leakage Field Check of Installed Store Fronts, Curtain Walls and Sloped Glazing Systems (Kontrola jakości i diagnostyka przecieków wody w miejscu montażu witryn sklepowych, ścian osłonowych i nachylonych systemów oszklenia).

 

Chociaż jest to norma amerykańska, metoda ta jest również popularna w Europie, głównie ze względu na łatwość użycia.

 


Wnioski
Innowacyjne i efektowne wizualnie kształty fasad z pewnością wymagają większego wysiłku w zakresie testowania możliwości stosowania. Ważne jest, aby zająć się tą kwestią na wczesnym etapie projektowania i aby wszystkie strony zaangażowane w projekt otwarcie informowały o możliwych „słabościach”.

 

Doświadczenie pokazuje, że jest to najlepszy sposób kontroli kosztów ponoszonych w celu sprawdzenia możliwości stosowania zestawu elementów do montażu fasady.

 

Jeżeli producent nie może na własną odpowiedzialność zagwarantować spełnienia wymagań dotyczących charakterystycznych parametrów fasady (wykonanej ze zmodyfikowanych elementów – w stosunku do zbadanego systemu podstawowego), możliwe jest uzyskanie opinii eksperta lub atestu instytutu badawczego jako alternatywy dla badania typu (zmodyfikowanego systemu).

 

Jednak im poważniejsze są modyfikacje techniczne (związane z określonym projektem fasady) zbadanego systemu profili fasadowych, tym mniej jest możliwości uniknięcia konieczności przeprowadzania nowych, właściwych badań prowadzących do oznakowania CE zmodyfikowanego systemu.


Artykuł opiera się na wykładzie prezentowanym na 45. Konferencji OKNA I FASADY 2017, zorganizowanej przez ift Rosenheim.

 

Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Rolf Schnitzler
ift Rosenheim

 

Literatura
[1] EN 13830:2015-06 Ściany osłonowe. Norma wyrobu
[2] EN 13051:2001 Ściany osłonowe. Wodoszczelność. Badanie poligonowe
[3] AAMA 501.2-03 Quality Assurance and Diagnostic Water Leakage Field Check of Installed Store Fronts, Curtain Walls and Sloped Glazing Systems (Kontrola jakości i diagnostyki przecieków wody w miejscu montażu witryn sklepowych, ścian osłonowych i nachylonych systemów oszklenia)
[4] EN 12153:2004 Ściany osłonowe. Przepuszczalność powietrza. Metoda badania

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 

Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 1/2019

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.