Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa

 

Z moich obserwacji wdrażania Dyrektywy Budowlanej nr 98/106/EWG wynika, że producenci wyrobów szklanych zaniedbują obowiązek deklarowania zgodności w sposób, wynikający z aktualnych przepisów prawa budowlanego i wymagań Polskich Norm. 

 

W związku z tym przy każdej okazji przypominam, że każdy Producent wyrobu budowlanego, w tym szklanego wprowadzanego do obrotu i stosowania w budownictwie, powinien dowieść, że określony typ wyrobu jest zgodny z wymaganiami podstawowymi dla przewidywanego zastosowania.

 

Zasady ogólne
     Dokumentem zgodności dla organów kontrolnych, a także dla Stron (uczestników) procesu budowlanego jest właściwa Deklaracja Zgodności, natomiast dla odbiorcy, użytkownika i/ lub konsumenta jest zapewnienie w formie stosownego oznakowania wyrobu i dołączonej informacji techniczno-użytkowej o produkcie.



     Deklaracja Zgodności jest ważnym oświadczeniem producenta jako uczestnika procesu budowlanego bowiem obliguje do pełnej odpowiedzialności w przypadku niezgodności z wymaganiami podstawowymi, wskazuje na deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego dla określonego zastosowania jako dane niezbędne do identyfikacji typu w powiązaniu z programem badań.


      Szkło w budownictwie stosownie do przewidywanego zastosowania może podlegać następującym wymaganiom podstawowym:
- bezpieczeństwa pożarowego,
- bezpieczeństwa użytkowania,
- odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
- ochrony przed hałasem i drganiami,
- oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności przegród.



     Wyrób budowlany nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli jest:
     1. oznakowany CЄ, co oznacza, że dokonano oceny jego zgodności z normą zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną bądź krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi, lub
     2. oznakowany znakiem budowlanym B (wzory oznakowania są podane w Ustawie o wyrobach budowlanych).



     Przedstawione reguły oznaczają, że każdy wyrób budowlany, a w tym różnego rodzaju typy użytego szkła w budownictwie i przeszkleń fasad w postaci szyb hartowanych, warstwowych oraz wszelkich typów (odmian) szyb zespolonych, mogą być wprowadzone legalnie do obrotu i stanowić przedmiot użytkowania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie wtedy, jeżeli zostaną odpowiednio oznakowane przez producenta oznakowaniem CЄ (zgodnie z europejskim systemem wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu), albo znakiem budowlanym B (zgodnie z krajowym systemem wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu).

 


     W praktyce może też wystąpić sytuacja, że wyrób będzie równocześnie oznakowany CЄ i znakiem B, jeśli jest to uzasadnione skierowaniem tego typu wyrobu do obrotu w kraju i zagranicę jednak pod warunkiem, że znak budowlany B, lub inne cechy nie ograniczają czytelności oznakowania (CЄ), a forma graficzna i sposób umieszczenia oznakowania zgodności nie wprowadzają w błąd znaczeniowy.



     Producent krajowy o ile wprowadza wyrób wyłącznie na rynek polski, nie ma obowiązku stosowania oznakowania CЄ, natomiast może alternatywnie i powinien dokonać oceny zgodności w systemie krajowym i oznakować wyrób znakiem B, przy czym można spotkać wyroby budowlane dopuszczone do jednostkowego stosowania w polskim budownictwie, które nie podlegają procedurze oznakowania znakiem B, ale wymagane jest wówczas Oświadczenie Producenta o zgodności wyrobu z indywidualną dokumentacją techniczną umiejscowionego obiektu oraz informacją o projektowanych właściwościach użytkowych.



     Ważnym obowiązkiem producenta lub dostawcy wobec odbiorcy i/ lub użytkownika wyrobów budowlanych jest rzetelna informacja o podstawowych cechach technicznych i właściwościach użytkowych, a zakres informacji, sposób jej umieszczania oraz znakowania wyrobów jest określony w przepisach wykonawczych prawa budowlanego.



      Razem z oznakowaniem zgodności (oznakowanie CЄ) wyrobu należy podać co najmniej następujące informacje:
     1. nazwa, siedziba i adres producenta, w tym adres zakładu produkcyjnego,
     2. nazwa, siedziba i adres upoważnionego przedstawiciela, jeśli producent ma siedzibę poza Europejskim Obszarem Gospodarczym,
     3. ostatnie dwie cyfry roku, w którym umieszczono oznakowanie,
     4. numer certyfikatu zgodności, jeśli był wymagany (w/g systemu zgodności 1 i 2+),
     5. dane identyfikujące cechy i właściwości użytkowe, wynikające ze zharmonizowanej specyfikacji technicznej i/ lub europejskiej aprobaty technicznej (w/g danego typu i jego właściwości użytkowych, związanych z wymaganiami podstawowymi).



     Do wyrobu budowlanego z oznakowaniem zgodności (znakiem budowlanym B) producent jest obowiązany dołączyć następujące informacje w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi przez użytkownika:
     1. nazwę, siedzibę i adres producenta, w tym adres zakładu produkcyjnego,
     2. identyfikację wyrobu, tj. nazwę, nazwę handlową, typ, odmianę, gatunek i klasę według specyfikacji technicznej (w/g danego typu i jego właściwości użytkowych, związanych z wymaganiami podstawowymi),
     3. numer i rok publikacji Polskiej Normy wyrobu lub Aprobaty Technicznej, z którą potwierdzono zgodność (dla danego typu i odnośnych specyfikacji technicznych),
     4. numer i datę wystawienia Krajowej Deklaracji Zgodności,
     5. inne dane, wynikające ze specyfikacji technicznej (dla danego typu i odnośnych specyfikacji technicznych).



Aktualne normy i przepisy
     Deklaracja Zgodności powinna być wystawiona przed oznakowaniem wyrobu i jedynie w oparciu o dokonaną ocenę zgodności z właściwą specyfikacją techniczną, tj. z Polską Normą i/lub Aprobatą Techniczną (Europejską Aprobatą Techniczną). Większość wyrobów szklanych dla budownictwa i komponentów szklanych do produkcji szyb zespolonych jest już objęta normami o statusie PNhEN, tj. norm zharmonizowanych z Dyrektywą Budowlaną nr 98/106/EWG. Wykaz Polskich Norm stanowiących specyfikacje techniczne związane z wytwarzaniem oszkleń budowlanych przedstawia tablica 1, w której zaznaczam pogrubionym drukiem normy przedmiotowe dla szyb zespolonych, szyb hartowanych wygrzewanych (po obróbce heat soak test) oraz szyb warstwowych, w związku z zakończeniem tzw. okresu przejściowego.



Oznacza to, że od 1 marca 2007 r. Producent musi prowadzić ocenę zgodności i wystawiać Deklaracje Zgodności dla wszystkich typów szyb zespolonych, szyb hartowanych i szyb warstwowych oraz wszelkich ich wzajemnych kombinacji konstrukcyjnych według podanych norm.



     Producent szkła i szklanych wyrobów finalnych powinien wskazać zakres stosowania (w tym podać ewentualne zastrzeżenia) według przewidywanego użycia typu wyrobu w obiekcie budowlanym, stosownie do specyfikacji technicznej oraz użyć adekwatny do tego program badań w celu sprawdzenia normatywnych parametrów technicznych przed ich wpisaniem do Deklaracji Zgodności.



Przykładowo w odniesieniu do szyb zespolonych, możliwy zakres jednofunkcyjnego albo wielofunkcyjnego, znanego lub przewidywanego zastosowania, podany jest jako wykaz norm, właściwości i wymagań dotyczący tzw. jednostek szkła izolacyjnego, podany w punkcie 4.3.2 normy PN-EN 1279-5:2005, a mianowicie:
 4.3.2.2 Bezpieczeństwo w przypadku pożaru- Odporność na ogień, według PN-EN 13501-2, PN-EN 357,
4.3.2.3 Bezpieczeństwo w przypadku pożaru- Reakcja na ogień, według PN-EN 13501-1,
4.3.2.4 Bezpieczeństwo w przypadku pożaru- Oddziaływanie ognia zewnętrznego, według PN-EN 13501-5:2006,
4.3.2.5 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na pociski: Zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak, według PN-EN 1063,
4.3.2.6 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na wybuch: Zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak, według PN-EN 13541,
4.3.2.7 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na włamanie: Zachowanie się w przypadku rozbicia i odporność na atak, według PN-EN 356,
4.3.2.8 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność na uderzenia wahadłem: Zachowanie się w przypadku rozbicia (bezpieczne pękanie) i odporność na uderzenie, klasyfikacja według PNEN 12600,
4.3.2.9 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność mechaniczna: Odporność na nagłe zmiany temperatury i różnice temperatur, według zbioru norm PNEN 1863-1, PN-EN 12150-1, PN-EN 12337-1, PN-EN 13024-1, itp
4.3.2.10 Bezpieczeństwo użytkowania – Odporność mechaniczna: Odporność szyb na wiatr, śnieg, obciążenie trwałe i/ lub dodatkowe, według prEN 13474,
4.3.2.11 Bezpośrednia izolacyjność od dźwięków powietrznych, według PN-EN 12758,
4.3.2.12 Oszczędność energii i zatrzymywanie ciepła – Właściwości termiczne, według PN-EN 673 (obliczenie U), PN-EN 12898 (emisyjność ?),
4.3.2.13 Oszczędność energii i zatrzymywanie ciepła – Właściwości radiometryczne: Współczynniki przepuszczalności i odbicie światła, według PN-EN 410,
4.3.2.14 Oszczędność energii i zatrzymywanie ciepła – Właściwości radiometryczne.



Charakterystyka energii słonecznej, według PN-EN 410.
     Deklarowane właściwości użytkowe i cechy techniczne (parametry, kategorie, klasy) dla określonego typu szyby zespolonej, powinny być dotrzymane przez cały, ekonomicznie racjonalny okres użytkowania wyrobu i spełniać wymagania podstawowe, wynikające z powołanych specyfikacji technicznych w Deklaracji Zgodności. Wyroby szklane stosownie do znanego lub przewidywanego ich zastosowania w obiekcie budowlanym podlegają ocenie zgodności według systemów, podanych w tablicy 2, a wyroby objęte systemem 1, 2+ oraz 3, ponadto podlegają ocenie zgodności przy udziale jednostki notyfikowanej (certyfikowanej).



     Dnia 7 stycznia 2007 roku nastąpiła nowelizacja ustawy o systemie oceny zgodności z której m.in. wynika, że ocenie zgodności podlegają także wyroby budowlane udostępnione nieodpłatnie przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela, kwalifikowane odtąd jako wyroby wprowadzone do obrotu. Z dalszych ustaleń wynika, że pod pojęciem producenta należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną, która projektuje i wytwarza wyrób, albo dla której zaprojektowano lub wytworzono wyrób w celu wprowadzenia go do obrotu lub oddania do użytku (zgodnie z przeznaczeniem użycia wyrobu) pod własną nazwą lub znakiem. Ponadto producent lub jego upoważniony przedstawiciel jest obowiązany przechowywać dokumentację dotyczącą wyrobów oraz wyników dokonanej oceny zgodności przez 10 lat od daty wyprodukowania ostatniego wyrobu, którego dokumentacja ta dotyczy.



Uwagi praktyczne
     Zbiór Deklaracji zgodności na poszczególne wyroby zastosowane w projektowanym obiekcie budowlanym jest zwyczajowo umieszczony w dokumentacji powykonawczej, ale także stanowi podstawę do ewentualnej weryfikacji jakości z tytułu rękojmii i/ lub udzielonej gwarancji. Prawidłowo sporządzona Deklaracja Zgodności dla danego typu wyrobu powinna obejmować wszystkie związane specyfikacje techniczne, w tym Aprobaty Techniczne, a deklarowane cechy techniczne (parametry) muszą być oparte na rzetelnych wynikach badań i pomiarów. Pomiary i badania powinny być objęte normatywnym planem badań, a Producent ma obowiązek prowadzić zapisy wyników.



     W celu przypomnienia i porównania wymaganej treści alternatywnych dokumentów Deklaracji Zgodności na wyroby budowlane, przedstawiam je w tablicy 3.



     Deklaracja Zgodności wystawiana przez Producenta w przypadku wyrobu szklanego powinna być oparta o parametry określane przez dostawcę szkła oraz wyniki badań uzyskane przez producenta w toku zakładowej kontroli produkcji, wstępnego badania typu oraz badań kontrolnych (o ile dany system zgodności to przewiduje), według znormalizowanych metod badawczych i obliczeniowych. Producent wyrobu gotowego określa zakres zastosowania i deklaruje zgodność z wymaganiami oraz ponosi za to pełną odpowiedzialność, a zatem powinien dysponować danymi do obliczeń i weryfikacji jakości. Producent powinien posiadać wyposażenie badawczo-kontrolne w zakresie wytwarzanych typów wyrobów, a także odpowiednio przeszkolony personel.



     Niektóre badania jakości stosowanych przez Producenta komponentów mogą być wykonywane przez dostawców w ramach zawartych szczegółowych umów o jakość, których istotą jest zapewnienie określonych procedur badawczych i świadectw odbioru.



     Każda Deklaracja Zgodności typu wyrobu szklanego ma kluczowe znaczenie w systemie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i może być przedmiotem kontroli w treści i formie ze strony Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Wiąże się z tym odpowiedzialność producenta i dostawcy, a w przypadku wystąpienia niezgodności z wymaganiami podstawowymi może nastąpić wpisanie danego typu wyrobu do Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów.



     Poważne skutki karne może wywołać wprowadzenie do obrotu wyrobu budowlanego nie nadającego się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych lub umieszczenie oznakowania zgodności na wyrobie, który nie spełnia wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych.



W związku z tym zaniedbania Producenta w zakresie oceny zgodności, a następnie wystawienie nieprawidłowej Deklaracji Zgodności albo brak Deklaracji Zgodności, mogą także spowodować decyzję administracyjną o wycofaniu zakwestionowanego wyrobu z obrotu i/ lub wymiany niezgodnego wyrobu, zabudowanego w obiekcie wraz ze wszystkimi uzasadnionymi kosztami towarzyszącymi.



Wojciech Korzynow
SZKLAREXPERT
www.szybexp.of.pl Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

inne artykuły autora:

- Czy rzeczywiście alternatywa? , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Ocena zgodności typu szkła warstwowego , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub szyb zespolonych izolacyjnych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 3/2009

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2009 

- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2008

- Szkła budowlane o podwyższonej wytrzymałości , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2007

- Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 9/2007

- Wady szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 1/2007

- Badanie wytrzymałości szkła hartowanego , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 10/2006

- Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeniem , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 6/2006

- Deklarowanie zgodności typu szyb zespolonych z zastosowaniem szkieł bezpiecznych i ochronnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2006

- Badania komponentów przy produkcji szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2005

- Wady szkła float i szyb zespolonych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 5/2005

- Typy szyb zespolonych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 4/2005

Typy szyb zespolonych. Cz. 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2005

- Typy szyb zespolonych. Cz. 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2005

 

więcej informacji: Świat Szkła 9/2007

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.