Studium współczesnej japońskiej architektury szkła podjęli autorzy w tym piśmie w swoim artykule Kulisy architektury szkła w Japonii [1].

 

Zostało ono rozwinięte w dwóch częściach artykułu Nowa architektura szkła w Japonii - Budynki komercyjne [2], [3], następnie w dwóch częściach artykułu Nowa architektura szkła w Japonii - Budynki użyteczności publicznej [4], [5], oraz kontynuowane w dwóch częściach artykułu Nowa architektura szkła w Japonii - Stacje kolejowe [6], [7]. Obecny artykuł stanowi dalszy ciąg i omawia następny rodzaj budynków publicznych związanych z transportem – terminale lotnicze.

 

Wstęp

Architektura japońska ostatniego dwudziestolecia cechuje się nowoczesnością konstrukcji i zastosowanych materiałów, a także nowatorstwem, jeśli chodzi o styl i koncepcje architektoniczne. Obiekty służące obsłudze transportu, szczególnie dworce kolejowe i terminale lotnicze, stwarzają architektowi możliwości operowania dużą bryłą, którą można ciekawie zakomponować, a konstruktorowi okazję do stworzenia dynamicznej konstrukcji i spektakularnego zadaszenia [8].

 

Terminale lotnicze od początku powstania wyróżniały się elegancką i ekspresyjną architekturą. Duże hole dworców lotniczych obsługujące przyloty i odloty wymagały przestrzennych zadaszeń, więc budynki wyróżniały się konstrukcjami hal i ich przekryć oraz wysokim poziomem wykończenia wnętrz kojarzących się z luksusem i nowoczesnością, z czym utożsamiano podróże samolotem.

 

Szkło stosowane na dużą skalę w dużych połaciach ścian osłonowych zapewniających doświetlenie światłem dziennym, a także w mniejszej skali – w detalach i jako materiał wykończeniowy – odgrywa wielką rolę w architekturze portów lotniczych.

 

Niniejszy artykuł omawia budynki terminali lotniczych, które zrealizowano w Japonii w ciągu ostatnich dwudziestu lat.

 

„Domestic Passenger Terminal”, New Chitose Airport (1992)

Na lotnisku New Chitose Airport w Sapporo znajdują się dwa terminale. Pierwszy z nich, to terminal krajowy „Domestic Passenger Terminal” (1991), a drugi to międzynarodowy „International Passenger Terminal” (2010). Terminal krajowy został zaprojektowany przez Voint Venture Design & Supervision Team (Japan Airport Consultants Inc., Yamamoto Create Architects & Engineers, Nikken Sekkei Ltd., Hokkaido Engineering Consultant, Co., Ltd.).

 

Budynek terminalu krajowego, jest pierwszym w Japonii terminalem na planie półkola otaczającego parking i jest bezpośrednio połączony ze stacją kolejową. Na pierwszej i drugiej kondygnacji znajdują się hale przylotów i odlotów, a na trzeciej znajdują się różne usługi i udogodnienia, w tym także akwarium i galeria sztuki.

 

Atrium znajdujące się na poziomie drugim i sięgając do czwartej kondygnacji – „Center Plaza” – stanowi luksusową, nieograniczoną przestrzeń, doświetloną światłem przenikającym przez przeszkloną konstrukcję zadaszenia. Ściany osłonowe terminalu wykonane są ze szkła refleksyjnego, w którym malowniczo odbija się błękit nieba. Koncepcja terminalu, w którym zastosowano szkło na dużą skalę, ma na celu oddanie uroków krajobrazu Hokkaido.

 

2013-12-12-1

 

Fot. 1. Osaka – terminal pasażerski Kansai International Airport”, 1994

 

Terminal pasażerski Kansai International Airport (1994)

Terminal pasażerski w Osace został zbudowany na sztucznej wyspie na zatoce Osaka Bay, jako pierwsze takie lotnisko na świecie. Budynek został zaprojektowany przez architektów, którzy wygrali międzynarodowy konkurs architektoniczny – Renzo Piano i Noriaki Okabe (Renzo Piano Building Workshop) oraz Ove Arup & Partners International, Nikken Sekkei, Aeroports de Paris, a także Japan Airport Consultants Inc.

 

Koncepcja budynku o długości 1,7 km opierała się na stworzeniu dużej, nieprzerwanej przestrzeni wewnętrznej łączącej się w naturalny sposób z otaczającymi go morzem i niebem. Zastosowanie szkła umożliwiło zrealizowanie tej koncepcji. Plan terminalu jest niesymetryczny, ale oparty na symetrycznie rozplanowej wielopoziomowej konstrukcji, która otwiera się centralnie tworząc przestrzenne atrium.

 

2013-12-12-2

 

Fot. 2. Osaka – konstrukcja terminalu

 

(...)

 

Terminal pokryty jest ogromnym dachem o trójwymiarowej konstrukcji łączącej harmonijnie elementy strukturalne, architektoniczne i utylitarne w jeden wielki kompleks funkcjonujący przez 24 godzinny dziennie. Forma dachu wynikająca ze studiów aerodynamicznych kojarzy się z przepływem powierza, ruchem i przypomina „skrzydła” (fot. 1).

 

W przekroju ogromny dach o długości 800 metrów ma kształ serii łuków o zmieniającym się promieniu. Deflektory powodują właściwy przepływ powietrza i odbijają światło, dzięki czemu konstrukcja jest bardziej czytelna i jednocześnie bardziej interesująca (fot. 2).


Przestrzenna struktura holu wykonana jest ze stali nierdzewnej i przekryta panelami stalowymi oraz płytami szklanymi. Ogromne przeszklenia dachu doświetlają różne przestrzenie funkcjonalne terminalu (fot. 3). Przeszklone są ściany osłonowe i atrium (fot. 4). Lekkie stalowe elementy nośne mają organiczne kształty, dzięki czemu forma terminalu wydaje się bliska naturze (fot. 5). Elementy wykończenia, takie jak ściany szybów windowych, balustrady, ścianki działowe, i in. wykonane są ze szkła, dzięki czemu wymiary wnętrza wydają się większe pod względem wizualnym.

 

 

 2013-12-13-1

 

Fot. 3. Osaka – doświetlenie dachu

 

 
2013-12-13-2

 

Fot. 4. Osaka – ściana osłonowa

 

Efekt architektury organicznej inspirowanej naturą dodatkowo wzmacnia zieleń znajdująca się we wnętrzach budynku i świetnie komponująca się na tle przezroczystych ścian elewacji. Nowoczesna architektura high-tech, łącząca szkło i stal świetnie się komponuje z naturalnym krajobrazem waterfrontu.


- Terminal pasażerski Takamatsu Airport (1996)
Terminal mieści się w mieście Konan, w prefekturze Kagawa. Budynek tego lokanego lotniska został zaprojektowany przez Joint Venture Design & Supervision Team (Japan Airport Consultants Inc., Nagashima Architects, Kimura Structural Engineers, Yamamoto Create Architects & Engineers).


Koncepcja architektoniczna zakładała stworzenie wyrazistego budynku, który by dodawał energii podróżującym. Stąd też fasada, oparta na elemencie łuku oraz szklanych ścianach osłonowych ze stolarką  w kolorze czerwonym, stanowi silny akcent wizualny w całej kompozycji terminalu (fot. 6). Szkło zostało zastosowane w wielu elementach kompozycji, np. w poziomych łagodnie wyginających się pasmach ścian elewacji, w ścianach nachylonych pod kątem, w pionowych szybach windowych, czy też w formie zadaszenia deku, który w przekroju na planie półkola, prowadzi do holu widokowego na trzeciej kondygnacji.

 

 2013-12-13-4

 

Fot. 5. Osaka – „organiczna” konstrukcja

 

 
2013-12-13-3

 

Fot. 6. Konan, prefektura Kagawa – terminal pasażerski Takamatsu Airport, 1996

 

 


- Terminal pasażerski Sendai International Airport (1998)
Terminal pasażerski w Sendai został zaprojektowany przez biuro architektoniczne Hellmuth, Obata & Kassabaum (HOK), oraz Nikken Sekkei, jako modelowy, regionalny dworzec lotniczy. Mieści się w dwupoziomowym budynku pokrytym falującym dachem (fot. 7). Z holu w kształcie cylindrycznym prowadzą przejścia do jedenastu bramek wejściowych do samolotów.

 

Ogromne, szklane ściany osłonowe zapewniają widok z holu na płytę lotniska, którą widać na malowniczym tle gór i nieba. W nawiązaniu do miasta Sendai, które pomyślane zostało jako „garden city”, drogi prowadzące do terminalu obsadzone są zagajnikami. Skrzydła obsługujące ruch krajowy oraz zagraniczny są połączone poprzez centralne „Garden Atrium” zawierające udogodnienia obsługi pasażerów.


Podczas kiedy na antresoli nad poziomem odlotów znajdują się sklepy i restauracje, na poziomie terenu zlokalizowane są powierzchnie wystawowe, a także pomieszczenia konferencyjne dla przyjezdnych oraz dla miejscowej społeczności. Szklane elementy konstrukcji i wykończenia nadają terminalowi nowoczesny, a jednocześnie przyjazny człowiekowi wygląd.

 


2013-12-14-1


Fot. 7. Sendai – terminal „Passenger Terminal”, Sendai International Airport, 1998

 


- Terminal pasażerski Fukuoka International Airport (1999)
Port lotniczy w mieście Fukuoka jest największym portem lotniczym na wyspie Kiushu. Wcześniejszy budynek terminalu – „New Domestic Passenger Terminal – 2” (1993) został zaprojektowany przez Azusa Sekkei Co., Ltd. Najnowszy terminal międzynarodowy (1999) został zaprojektowany, podobnie jak w Sendai, przez brytyjskie biuro architektoniczne Hellmuth, Obata & Kassabaum, Azusa Sekkei, Mishima Architects i MHS Planners, Architects & Engineers.


Wygięty łukowo dach opiera się na wyeksponowanych kratownicach ze stalowych rur kompozytowych, co pozwala na uzyskanie dużych nadwieszeń Fot. 10. Tokio – konstrukcja terminalu Haneda Airport, 2004 po stronie wschodniej i zachodniej budynku. Zarówno ściany szczytowe, jak i podłużne są przeszklone, co nadaje lekkości całemu kompleksowi (fot. 8).

 

Szkło ścian osłonowych zapewnia doświetlenie światłem dziennym, co jest istotne w tak dużych przestrzeniach wewnętrznych. Szkło pozwala także na wizualne wyeksponowanie konstrukcji, która jest widoczna w elewacji budynku.

 

 2013-12-14-2


Fot. 8. Fukuoka – terminal „International Airport Passenger Terminal”, Fukuoka

 


- „Terminal 2”, Haneda Airport (2004)
Nowoczesny budynek dworca lotniczego – „Terminal 2” został zbudowany w 2004 r., aby rozładować zagęszczenie istniejącego terminalu oraz powiększyć powierzchnię lotniska dla zwiększającej się liczby lotów i uczynić ją bardziej atrakcyjną. Terminal został zaprojektowany przez biuro architektoniczne Cesar Pelli & Associates oraz biuro Jun Mitsui & Associates Inc. Architects. Kompleks jest wyposażony w nowoczesne centrum handlowe i restauracje, zespół kilkukondygnacyjnych parkingów oraz znajdujący się obok hotel – Haneda Excel Hotel Tokyu.


Budynek o powierzchni 180 000 m2 posiada sześć kondygnacji. Wyróżnia się atrakcyjną bryłą dominującą nad otoczeniem (fot. 9). Oparty jest na lekkiej konstrucji stalowej z zastosowaniem szkła (fot. 10, 11).

 

 
2013-12-14-3

 

Fot. 9. Tokio – „Terminal 2”, International Airport, 1999

 

 
2013-12-14-4

 

Fot. 10. Tokio – konstrukcja terminalu Haneda Airport, 2004

 

2013-12-15-1


Fot. 11. Tokio – konstrukcja terminalu

 

 

 

Jest bardzo przestrzenny, posiada kilkukondygnacyjne  atrium ze schodami ruchomymi łączącymi kilka poziomów, prowadzącymi do przetrzeni hadlowo-usługowej „Market Place” (fot. 12).

 

Różne detale, takie jak balustrady, podświetlane panele ścian wewnętrznych, itp. zostały wykonane ze szkła, dzięki czemu wnętrze jest bardziej przestrzenne (fot. 13). Wiele uwagi przywiązano do zapewnienia uniwersalnego dostępu poprzez np. zastosowanie przystosowanych dla osób niepełnosprawnych ruchomych chodników, których jest 26.

 

 2013-12-15-2

 

Fot. 12. Tokio – „Market Place”

 

 
2013-12-15-3

 

Fot. 13. Tokio – detale ze szkła

 

 

 

Wiele szybów windowych, także ułatwiajacych dostęp, jest całkowicie przeszklonych Najbardziej charaktersytyczną cechą budynku jest jego transparentność, wynikająca z zastosowania paneli szklanych odbijających przezroczystą wodę oceanu. 


Zastosowanie szkła jest formą realizacji koncepcji architektonicznej opartej na wykorzystaniu i podkreśleniu transparentności morza. Dzięki zastosowaniu materiałów szklanych korytarze na antresolach wyglądają lekko, a system konstrukcyjny ścian osłonowych jest wizualnie estetyczny (fot. 14). Szklane ściany osłonowe umożliwiają też podziwianie z terminalu panoramy lotniska Haneda, w której elementem symbolicznym jest most wantowy z charakterystycznym czerwonym łukiem – Haneda Sky Arch.

 

 2013-12-15-4

 

Fot. 14. Tokio – system ścian osłonowych i symboliczna panorama Tokio

 


- Terminal pasażerski Central Japan International Airport (Chubu Centrair) (2005)
Terminal w mieście Tokoname, w prefekturze Aichi, jest położony na sztucznie zbudowanej wyspie niedaleko metropolii Nagoya. Został zaprojektowany przez brytyjskie biuro architektoniczne Hellmuth, Obata & Kassabaum, Arup oraz Nikken Sekkei i Azusa Sekkei. Chubu Centrair został uznany w 2011 r. za najlepszy port lotniczy w Azji i uzyskał nagrodę Skytrax World Airport Award.


Budynek terminalu został zaplanowany tak, aby wnętrza były klarowne, łatwe dla odczytania przez użytkowników i funkcjonalne. Zasadniczą częścią terminalu jest budynek w kształcie litery „T”, o długości 1000 m w kierunku osi północ-południe, oraz 500 m na osi wschód-zachód. Ważnym elementem architektonicznym jest ogromny dach o powierzchni 80 000 m2. Konstrukcja budynku jest kombinacją kratownic przestrzennych opartych na kolumnach zwieńczonych czterema ukośnie nachylonymi elementami stalowymi (fot. 15).

 

 
2013-12-15-5


Fot. 15. Nagoya – terminal „Passenger Terminal”, Central Japan International Airport, 2005

 

Ekspresję architektoniczną uzyskano dzięki odsłonięciu kratownic przestrzennych, które tworzą sufit przypominający elementy tradycyjnych japońskich origami (sztuka składania papieru; fot. 16). Szkło zostało zastosowane przede wszystkim w fasadzie budynku (fot. 17). Wraz z metalowymi panelami nadaje elewacji wrażenia transparentności i lekkości. Dodatkowo światło dzienne jest korzystne dla roślin znajdujących się we wnętrzach. Duża płaszczyzna szklanej ściany osłonowej znajduje się po stronie zachodniej budynku, która zwrócona jest w stronę zatoki Ise.


Dzięki zastosowaniu szkła, uzyskano wizualny efekt otwartości i przenikania się wnętrza z przestrzenią zewnętrzną. Na szklanych ścianach osłonowych zainstalowano ocieniające żaluzje z izolacją termiczną, dzięki czemu oszczędza się energię, a wewnątrz terminalu panują komfortowe warunki pod względem temperatury i wilgotności. Szkło zastosowano także do innych elementów konstrukcyjnych, np. zadaszeń nad podjazdami oraz na pokrycie ścian wewnętrznych, na schody, balustrady i windy.

 

 2013-12-15-6

 

Fot. 16. Nagoya – konstrukcja i doświetlenie wnętrz

 


2013-12-16-1

 

Fot. 17. Nagoya – fasada

 

 

 
- „Terminal building”, Kitakyushu Airport (2006)
Terminal w Kitakyushu, zlokalizowany na sztucznej wyspie, około 3 km od brzegu i 15 km od centrum miasta, został – podobnie jak kilka innych terminali w Japonii – zaprojektowany przez biuro architektoniczne Hellmuth, Obata & Kassabaum, Arup i Azusa Sekkei.


Budynek terminalu jest rozplanowany symetrycznie w stosunku do osi płyty postoju dla samolotów. Charakteryzuje się modularnym dachem, inspirowanym kształtem lampionów, których używa się w czasie tradycyjnego festynu Gion (Gion matsuri) w Kioto. Kompozycja dachu współgra z widocznymi na horyzoncie pasmami górskimi. Wydaje się, że dach dryfuje ponad ogromnymi szklanymi fasadami budynku. Wygląda to spektakularnie zarówno w ciągu dnia, jak i o zmroku, kiedy modularny dach jest podświetlony.


Terminal główny składa się z konstrukcji kratownicowej, którą można w razie potrzeby powiększyć, na której opierają się elementy zadaszenia w kształcie piramid, inspirowane lampionami. Podobnie, na jak w przypadku terminalu Chubu Centrair, w Kitakyushu także koncepcja budynku została oparta na fuzji architektury nowoczesnej z tradycyjną. Mechaniczna wymiana powietrza jest zintegrowana z systemem podpierających kolumn.

 

Układ kratownicowy organizuje przestrzeń terminalu, dzieli na mniejsze strefy i ułatwia hierarchizowanie poszczególnych przestrzeni. Szkło zastosowane w ścianach osłonowych pozwala na penetrację światła naturalnego, które z kolei uwypukla walory tekstury wzorowanej na detalach tradycyjnej japońskiej architektury, które są czasem subtelne, a czasem bardziej zdecydowane i ozdobne.

 

Wzdłuż strony wschodniej od płyty lotniska, oraz strony zachodniej od lądu, w terminalu głównym znajdują się pomieszczenia dla pasażerów przylatujących i odlatujących, w których, dzięki stalowo-szklanej konstrucji, jest dobry widok na pas startowy i na otoczenie lotniska. Szklane ściany osłonowe umożliwiają kontakt wizualny pasażerów z oczekującymi na płycie lotniska samolotami.

 

Od strony lądu znajduje się dodatkowy szklany pawilon, umożliwiający pionowe połączenie komunikacyjne pomiędzy halą przylotów i odlotów, który pełni funkcję hali przylotów oraz przestrzeni wystawowej. Dzięki zastosowaniu szkła, budynek terminalu jest „eco-friendly”, ponieważ kolorowe szklane ściany warstwowe pozwalają z jednej strony na zastosowanie światła dziennego oraz z drugiej na wyeliminowanie zbytniego przegrzewania.


- Terminal międzynarodowy New Chitose Airport (2010)
Terminal międzynarodowy jest mniejszym budynkiem niż terminal krajowy i usytuowany jest po jego wschodniej stronie. Budynek został zaprojektowany przez Kume Sekkei Co., Ltd., Arup Japan, Kume Sekkei Co., Ltd. oraz Japan Airport Consultants, Inc.


Na powierzchni całkowitej wynoszącej 61 000 m2 funkcje terminalu rozplanowano na pięciu kondygnacjach.


Koncepcja budynku wyrażająca symbolikę „lasu”, wynika z chęci podkreślenia naturalnego piękna rejonu Hokkaido. W budynku nie tylko zastosowano lokalne drewno, ale także windy udekorowano lokalną sztuką ludności rdzennej Ainu.

 

Drewno zastosowane we wnętrzach uzyskało podobne wzronictwo jak elementy stalowe, np. w postaci kratownicy. Jednocześnie formy geometryczne skontrastowano z miękkimi formami nieregularnymi, np. wzorów na posadzce. Ściany osłonowe są przeszklone, dzięki czemu uzyskano efekt świetlistości (fot. 18). Stalowa stolarka przeszklenia w ścianie osłonowej współgra estetycznie z elementami stalowymi konstrucji dachu i stropów podwieszonych. Podział szklanej elewacji przypomina tradycyjne japońskie ekrany papierowe shoji. W budynku zastosowano szereg nowoczesnych technologii wynikających m.in. z zastosowania szkła, np. utylizację śniegu.

 

 2013-12-16-2

 

Fot. 18. Sapporo – terminal „International Terminal”, New Chitose Airport, 2010

 


- Międzynarodowy terminal pasażerski Tokyo (Haneda) International Airport, (2010)
Najnowszy „International Terminal” (2010) został zaprojektowany przez Pelli Clarke Pelli Architects Japan, Inc., Yasui Architects & Engineering Inc., i Azusa Sekkei Co., Ltd. Kolejny nowy terminal, w związku z oddaniem do użytku czwartego pasa startowego, został przeznaczony dla obsługi lotów międzynarodowych.

 

Konstrukcja budynku ze stalowych ram jest całkowicie przeszklona, dzięki czemu jest on dobrze doświetlony światłem dziennym, a o zmroku wygląda jak świetlista latarnia (fot. 19).


Przestrzeń komunikacyjna wyposażona jest w ogromne windy ze szklanymi ścianami szybów ze szkła z nadrukiem kojarzącym się z delikatnym tradycyjnym japońskim papierem washi (for. 20).

 

 
2013-12-16-3

 

Fot. 19. Tokio – „International Passenger Terminal”, Tokyo (Haneda) International Airport, 2010

 


2013-12-16-4

Fot. 20. Tokio – szyb windowy w holu

 

Budynek jest bardzo przestrzenny, posiada ogromne zadaszenie przekrywające różne przestrzenie funkcjonalne, m. in. halę wylotów (fot. 21). Dach ma w swojej konstrukcji także doświetlenie (fot. 22). Na antresoli pod szklanym dachem w hali odlotów znajduje się centrum handlowe w tradycyjnym stylu – „Edo Koji” (fot. 23).


Obecnie terminal jest rozbudowywany. Powiększy się o nowe skrzydło prowadzące do ośmiu bramek do samolotów, nowe miejsca postojowe dla samolotów oraz nowy hotel, a także inne, nowe powierzchnie operacyjne. Ukończenie rozbudowy jest planowane w 2014 r. W terminalu międzynarodowym panuje miły nastrój, dzięki ciekawemu doświetleniu wnętrza poprzez ściany osłonowe oraz przeszklenie zadaszenia, a także dzięki pastelowej bieli elementów konstrukcyjnych i przeszkleniu z jasnym nadrukiem szybów windowych. Z tymi subtelnie zaprojektowanymi elementami, umiejętnie podświetlonymi, dobrze komponuje się naturalna zieleń (fot. 22). Elementy szklane opasują estetyczną i przyjazną przestrzeń.

 

 2013-12-17-1

 

Fot. 21. Tokio – hala wylotów

 

2013-12-17-2


Fot. 22. Tokio – konstrukcja zadaszenia

 


Podsumowanie
Szkło zastosowane w najnowszych terminalach japońskich portów lotniczych wpływa znacznie zarówno na funkcjonowanie tych budynków, jak i na ich walory wizualne. Zastosowanie szkła wiąże się z nowymi technologiami konstrukcyjnymi. We wnętrzach pozwala ono na nowoczesne formy wentylacji budynku, zastosowanie panoramicznych wind, transparentnych schodów i balustrad, na wprowadzenie koloru oraz zieleni naturalnej.


W elewacjach zewnętrznych dzięki szkłu uzyskuje się efekty iluminacji, a także wrażenie dominanty architektonicznej (landmark). Można śmiało stwierdzić, że materiały szklane są obecnie niezbędne w projektowaniu nowoczesnych terminali lotniczych i że zaawansowanie  technologiczne tych materiałów wpływa bezpośrednio na efekty architektoniczne jakie prezentują te obiekty.

 

 2013-12-17-3

 

Fot. 23. Tokio – „Edo Koji”

 

 2013-12-17-4

 

Fot. 24. Tokio – szkło, konstrucja, kolorystyka, oświetlenie i zieleń

 

 dr Ewa Maria Kido

CTI Engineering Co., Ltd., Tokio

prof. Zbigniew Cywiński
Politechnika Gdańska

 

Bibliografia
[1] Cywiński Z., Kido E.M.: Kulisy architektury szkła w Japonii. „Świat Szkła” 4/2012.
[2] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki komercyjne, Część 1. „Świat Szkła” 6/2012.
[3] Kido E.M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii –  Budynki komercyjne, Część 2. „Świat Szkła” 7-8/2012.
[4] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki użyteczności publicznej, Część 1. „Świat Szkła” 11/2012.
[5] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Budynki użyteczności publicznej, Część 2. „Świat Szkła” 12/2012.
[6] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Stacje kolejowe, Część 1. „Świat Szkła” 5/2013.
[7] Kido E. M., Cywiński Z.: Nowa architektura szkła w Japonii – Stacje kolejowe, Część 2. „Świat Szkła” 11/2013
[8] Kido E.M.: Nowa architektura japońska  The New Japanese architecture. Studia z zakresu architektury nowoczesnej, Wydawnictwo UMK, Toruń 2011.

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

Więcej informacj: Świat Szkła 12/2013

 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.