Podwójna fasada w Centrum Handlowym Arkady Wrocławskie

    Centrum Handlowe Arkady Wrocławskie rozpoczęło działalność w 28 kwietnia 2007 roku. Obiekt jest własnością firmy LC Corp. SA, której głównym akcjonariuszem jest najbogatszy wrocławianin Leszek Czarnecki. Projektantem budynku są architekci: Artur Szczepaniak i Paweł Szczepaniak (firma AP Szczepaniak sp. z o.o.). Bryła budynku wypełnia w całości kwartał zabudowy, ograniczony ulicami: Swobodną, Powstańców Śl, Komandorską i Nasypową. W skład kompleksu wchodzi galeria handlowa, gastronomia, zespół kin, oraz biurowiec.

To właśnie na południowej elewacji 13-kondygnacyjnego budynku zainstalowano drugą podwójną fasadę we Wrocławiu (pierwsza znalazła się na budynku Wydziału Mechanicznego i Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej – rozwiązanie opisaliśmy obszernie w dwuczęściowym artykule w „Świecie Szkła” 5 i 6 z 2004 r.). Fasada biurowca CH Arkady Wrocławskie to pierwsze rozwiązanie o takiej skali i pierwsze zrealizowane we Wrocławiu z wykorzystaniem systemu fasady strukturalnej firmy REYNAERS.
   
Podwójna elewacja na południowej fasadzie biurowca została przewidziana już na etapie wczesnej koncepcji projektowej. Rozwiązanie to, w zamierzeniach projektantów, miało zapewniać właściwe doświetlenie biurowca oraz odpowiednią izolacyjność akustyczną od ruchu ulicznego (skrzyżowanie ul. Powstańców Śląskich oraz Swobodnej jest jednym z bardziej ruchliwych w mieście). W pierwotnej koncepcji przewidziano zastosowanie szkła przezroczystego o formatach ok. 1200×3200 mm, mocowanego w systemie typowej ściany osłonowej. Otwory wentylacyjne fasady (czerpnie i wyrzutnie zapewniające grawitacyjny obieg powietrza) miały zapewniać cyrkulację powietrza na wysokości dwóch kondygnacji. Z wielu względów (w tym wytycznych ochrony przeciwpożarowej) z wielu pierwotnych założeń zrezygnowano, utrzymując jednak koncepcję wentylowania południowej elewacji obiektu biurowego.

    Opracowanie fasady powstało w zespole AP Szczepaniak sp. z o.o. we współpracy z firmami REYNAERS (dostawca systemów aluminiowych) oraz SAINT-GOBAIN i GUARDIAN (dostawcy szkła). Zespół projektowy tworzyli architekci Artur Szczepaniak, Paweł Szczepaniak oraz Agnieszka dykiel. detale i projekt szczegółowy wykonało specjalistyczne biuro projektowania fasad – firma ORKA sp. z o.o., pod kierunkiem arch. Błażeja dobrowolskiego, w ścisłej współpracy z zespołem projektowym firmy AP Szczepaniak sp. z o.o.

    Zrealizowana podwójna fasada jest konstrukcją dwupowłokową, o wysokości 11 kondygnacji i długości ok. 42 m. Przestrzeń pomiędzy termoizolacyjnym przeszkleniem wewnętrznym a zewnętrznym płaszczem szklanym wynosi 650 mm. Ze względów przeciwpożarowych fasada jest wentylowana na wysokości jednej kondygnacji. Moduł pionowy jest taki sam i przy wysokości kondygnacji 3,84 m wynosi 3230 mm dla przeszklenia i 610 mm dla kraty wentylacyjnej. Moduły poziome różnią się między sobą szerokością ze względu na częściowo krzywoliniową geometrię elewacji. Na części prostoliniowej moduł wynosi 1200 mm, na łukach wypukłych i łuku wklęsłym jest inny (np. na łuku wypukłym 1216,5 mm). Montaż fasady odbywał się na budynku ponieważ skomplikowana geometria fasady wykluczyła montaż wcześniej przygotowanych modułów prefabrykowanych.

    Zastosowane szczegółowe rozwiązania techniczne były konsultowane z dostawcami systemów aluminiowych i producentami szkła. istotną zmianą, w stosunku do projektu koncepcyjnego, było wykonanie zewnętrznego płaszcza przeszklenia w systemie strukturalnym. Ograniczyło to znacznie wielkość tafli; pojedyncza tafla o wymiarach ok. 1200×3220 mm, mocowana w systemie tradycyjnej ściany osłonowej, została podzielona na dwie mniejsze formatki o wymiarach ok. 1200×1610 mm. Spowodowało to wprowadzenie na wysokości ok. 1600 mm nad posadzką poziomego rygla szerokości ok. 100 mm. Rygiel znajdujący się na wysokości oczu stojącej osoby znacznie pogarsza widok z wnętrza na zewnątrz, choć należy przyznać, że zastosowanie szklenia strukturalnego poprawiło wyraźnie efekt „gładkości” widocznej od zewnątrz, falującej powierzchni fasady.

    Wewnętrzne, termoizolacyjne przeszklenie, zostało wykonane w systemie typowej ściany osłonowej CW50 firmy REYNAERS. Co druga kwatera jest rozwierano-uchylna (opcja otwierania dostępna jest wyłącznie dla konserwatorów fasady, którzy posługują się specjalnym kluczem, użytkownicy mogą skrzydło jedynie uchylić). Komunikacja w przestrzeni fasady zapewniona jest na kratach pomostowych, które jednocześnie umożliwiają swobodny przepływ powietrza pomiędzy czerpnią znajdującą się u dołu a wyrzutnią znajdującą się u góry. W przestrzeni fasady znajdują się żaluzje firmy WAREMA, o szerokości lamelki 80 mm Sterowanie zainstalowano wewnątrz pomieszczeń, pozwalając użytkownikom na regulację, w zależności od indywidualnych preferencji. W słoneczny dzień widać to wyraźnie, kiedy znaczne partie fasady pozostają zasłonięte przez żaluzje, podczas gdy inne nie są chronione przez dopływem światła słonecznego.

    Przestrzeń pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym płaszczem przeszklenia zaprojektowano jako naturalnie wentylowaną. Wstępna koncepcja, szerokość tzw. korytarza powietrznego, gabaryty i sposób ukształtowania otworów wentylacyjnych zostały poddane analizom w laboratoriach firmy REYNAERS w Belgii, których przedstawiciele ostatecznie zaakceptowali fasadę z punktu wiedzenia właściwego przepływu powietrza (materiały z badań laboratoryjnych nie zostały udostępnione). Ostatecznie zrealizowane rozwiązanie sięga do najbardziej sprawdzonych wzorców z budynków istniejących, w których wymiana powietrza odbywa się przez otwory wentylacyjne, pełniące naprzemienne funkcję czerpni i wyrzutni.

Szczegółowe rozwiązanie przewiduje tu – przy zachowaniu typowej obudowy zewnętrznego płaszcza – zastosowanie odpowiednio ukształtowanej blachy, która, montowana w odpowiednich polach fasady, determinuje funkcję danego otworu wentylacyjnego. dzięki temu, czerpnie wentylują partie fasady znajdujące się powyżej, a wyrzutnie partie znajdujące się poniżej danego pasa otworów wentylacyjnych. Naprzemienna lokalizacja otworów pozwala uniknąć niekorzystnego mieszania się powietrza świeżego ze zużytym, oraz znacznie ułatwia konstrukcję i standaryzację rozwiązania.

    Wentylacja fasady umożliwia zarówno odprowadzenie ciepła gromadzącego się w przestrzeni korytarza powietrznego, jak i swobodną migrację pary wodnej. Zewnętrzna tafla szkła moderuje siłę podmuchów wiatru, które uderzają w budynek, a tym samym ogranicza straty ciepła. Możliwość naturalnego wentylowania pomieszczeń pracy nie została jednak do końca wykorzystana.

Fasada nie została sprzężona z systemem klimatyzacyjnym budynku. uchylenie okna przez użytkownika, choć możliwe, powoduje zaburzenie pracy klimatyzacji i wiąże się z możliwością kondensacji pary wodnej (różnica temperatury i wilgotności w pomieszczeniach i na zewnątrz). Znaczne ograniczenia w wentylacji fasady wystąpiły ze względu na możliwe rozprzestrzenianie się dymu i możliwość przeniesienia ognia pomiędzy kondygnacjami budynku.

    Zastosowanie dodatkowego płaszcza przeszklenia znacznie podnosi izolacyjność akustyczną elewacji, co jest szczególnie ważne z uwagi na lokalizację budynku. użytkownicy obiektów o wentylowanych fasadach zgłaszali jednak wiele uwag dotyczących wydzielenia akustycznego poszczególnych pomieszczeń, znajdujących się w ramach tej samej kondygnacji. Przy uchylonych oknach wewnętrznego przeszklenia, muzyka, rozmowy czy hałas z pomieszczeń sąsiadujących jest doskonale słyszalny. Problemy te dotyczą zarówno rozwiązań stosowanych w Europie Zachodniej, jak i krajowych (np. Focus Filtrowa oraz biurowiec LOT, arch. APA Kuryłowicz&Associates).

Aby tego uniknąć, w podwójnej fasadzie biurowca Arkad Wrocławskich przewidziano pionowe podziały w przestrzeni fasady przebiegające zgodnie z podziałem pomieszczeń w biurowcu, prostopadle do powierzchni elewacji. ideę zrealizowano przy wykorzystaniu szklanych drzwi wykonanych z pojedynczej hartowanej tafli grubości 8 mm, na profilach dostarczonych przez firmę C.D.A. sp. z o.o. (drzwi widoczne na fotografiach fasady w zbliżeniu, oznaczone strzałką).

Redukują one rozprzestrzenianie się dźwięku, a tym samym zwiększają komfort użytkowników. Po wykonaniu drzwi okazało się, że w znacznym stopniu ograniczyły one gwałtowne przeciągi, które były wyraźnie wyczuwalne w przestrzeni korytarza powietrznego przed ich montażem. To doświadczenie pokazuje, że przy fasadach o znacznej długości (tu ok. 42 m), przestrzeń pomiędzy szklanymi płaszczami elewacji powinna być dzielona na mniejsze odcinki. Jest to jedyny sposób ograniczenia poziomego ruchu powietrza, który jest wynikiem różnicy ciśnień na przeciwległych krańcach elewacji.

    Zróżnicowany układ zamkniętych i otwartych żaluzji czyni fasadę interesującą w dzień. Nocą, dzięki sztucznemu oświetleniu, zyskuje ona urok szczególny. Świetlówki zamontowane w przestrzeni korytarza powietrznego podkreślają krzywoliniową geometrię obiektu, iluminując od góry poszczególne moduły elewacji. Sztuczne światło inaczej załamuje się na lamelkach żaluzji, inaczej w miejscach, gdzie zostały one podciągnięte. Obiekt staje się lampionem, ewidentnym drogowskazem, a w końcu efektowną reklamą centrum handlowego.

    Realizacja podwójnej fasady na biurowcu Arkad Wrocławskich to przykład twórczego dostosowania rozwiązań standardowych do potrzeb inwestora oraz specyficznych uwarunkowań klimatycznych i lokalizacyjnych. Rozwiązanie, choć nie nowatorskie w skali światowej, niewątpliwie wyznacza nowe standardy w realizacji budynków biurowych na rynku lokalnym. Biurowiec to realizacja interesująca, która – dzięki staraniom zespołu projektowego – stanowi zarówno o prestiżu samego centrum handlowego, jak i czytelnie potwierdza ambicje firmy LC Corp. SA, także inwestora najwyższego wznoszonego obecnie budynku we Polsce: 258-metrowego wieżowca Sky Tower we Wrocławiu