25 kwietnia obchodzić będziemy Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem. To dobra okazja, aby jeszcze mocniej wybrzmiał dialog na temat dobrych praktyk w zakresie standardów akustycznych w budownictwie. Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym wymaganiom oraz zweryfikowanym rozwiązaniom, które są w stanie zapewnić komfort i bezpieczeństwo w tych miejscach, w których spędzamy najwięcej czasu – w polskich domach, biurach czy szkołach.
Zacznijmy od początku, a więc od wyjaśnienia najważniejszych pojęć. W przypadku budownictwa mówimy o dwóch podstawowych typach hałasu: dźwiękach powietrznych i dźwiękach uderzeniowych. Pierwsze z nich powstają i rozprzestrzeniają się, jak sama nazwa wskazuje, w powietrzu, w wyniku działalności osób lub urządzeń znajdujących się w sąsiednich pomieszczeniach. Drugie stanowią rodzaj dźwięków materiałowych powstałych na skutek pobudzania do drgań konstrukcji budowlanych w ramach ich użytkowania.
Oznacza to, że parametry akustyczne materiałów izolacyjnych w ścisły sposób zależą od rodzaju przegrody, którą mają zabezpieczać. – W kontekście ścian wewnętrznych bardziej interesować nas będzie wskaźnik izolacyjności akustycznej Rw dla dźwięków powietrznych, w przypadku stropów międzykondygnacyjnych i podłóg bardzo duże znaczenie ma wskaźnik izolacyjności akustycznej Ln,w, który odnosi się do dźwięków uderzeniowych i określa zdolność przegrody do absorpcji niepożądanego hałasu uderzeniowego – wyjaśnia Adam Buszko, ekspert firmy Paroc Polska.
Co mówi prawo?
Ochrona przed hałasem to jedno z sześciu podstawowych wymagań Ustawy o Prawie Budowlanym. Zgodnie z polską normą PN-B-02151-2:2018-01, przegrodom i elementom w budynkach stawiane są wymagania zarówno w zakresie izolacyjności akustycznej, jak i dźwiękochłonności. W przepisach możemy odnaleźć m.in. minimalne wskaźniki izolacyjności akustycznej właściwej oraz maksymalne wskaźniki przybliżonego znormalizowanego poziomu uderzeniowego dla poszczególnych przegród wewnętrznych, w tym ścian wewnętrznych i stropów pomiędzy kondygnacjami. Wartości te prezentuje poniższa tabela.
Ściany wewnętrzne – izolacja akustyczna
Podczas ogólnego określania charakterystyki akustycznej przegrody, izolację akustyczną ocenia się pojedynczą wartością. W odizolowanych przypadkach, projektanci i wykonawcy mogą skorzystać z kilku gotowych przykładów efektywnych rozwiązań izolacyjnych dla ścian wewnętrznych z uwzględnieniem wysokich, średnich i niskich wymagań akustycznych. Poniższe tabele, osobno odnoszące się do ścian o konstrukcji drewnianej i metalowej, prezentują dane zgodne z Europejską Aprobatą Techniczną ETA-07/0071, uzyskaną przez firmę Paroc.
Norma EN ISO 717-1 określa metodę ewaluacji za pomocą ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej RW, który uzupełnia się dwoma dodatkowymi współczynnikami C i Ctr dla rożnych modeli widm hałasu. Podczas obliczeń zdecydowanie warto wziąć je pod uwagę. – Dzięki uwzględnieniu dodatkowych zmiennych otrzymujemy bardziej wiarygodne wyniki przy porównywaniu odmiennych konstrukcji. Różnice mogą wynosić nawet do kilkunastu decybeli – podkreśla Adam Buszko. – Z punktu widzenia budownictwa mieszkalnego czy biurowego, szczególnie powinien nas interesować współczynnik RW + C dla hałasów o wysokiej częstotliwości, takich jak działania bytowe użytkowników pomieszczeń obejmujące rozmowy, włączone radio czy telewizję – dodaje ekspert firmy Paroc Polska.
Poniższa tabela prezentuje szczegółowe, uwzględniające współczynniki C i Ctr obliczenia izolacyjności akustycznej ścian zabezpieczonych płytami izolacyjnymi PAROC UNS 37z.
Stropy i podłogi – izolacja akustyczna i dźwiękochłonność
Osobną kwestię stanowi zdolność materiałów i konstrukcji budowlanych do absorpcji dźwięku. Właściwości dźwiękochłonne izolacji zazwyczaj przedstawia się za pomocą współczynników mierzonych w różnych częstotliwościach. W praktyce oznacza to, że jeden materiał ma wiele różnych współczynników pochłaniania w zależności od częstotliwości dźwięku. Ważony współczynnik pochłaniania dźwięku, αw jest wynikiem porównania wartości współczynnika pochłaniania dźwięku przy standardowych częstotliwościach i krzywej odniesienia, zgodnie z ISO 11654. Wartość αw = 1,00 oznacza maksymalne pochłanianie dźwięku przez dany materiał izolacyjny.
Zgodnie z przepisami krajowymi, maksymalne wartości wskaźnika L’n,w dla stropów w różnego rodzaju budynkach zawierają się w przedziale 43-63 dB. Do obliczeń przewidywanej izolacyjności akustycznej można stosować model kalkulacyjny zawarty w europejskich normach EN-12354-1 i EN-12354-2. Aby zapewnić satysfakcjonującą izolacyjność od dźwięków uderzeniowych, przeważnie stosuje się rozwiązanie podłogi pływającej.
W tym celu, oprócz dokładności samego wykonania, bardzo dużą rolę odgrywa dobór konkretnego wyrobu izolacyjnego. Najlepiej postawić na rozwiązania o niższej sztywności dynamicznej. – Wartość ta określa wytrzymałość danego produktu na obciążenia dynamiczne, takie jak na przykład wibracje. Im mniejsza wartość sztywności dynamicznej, tym lepsza izolacyjność od dźwięków uderzeniowych – podkreśla Adam Buszko.
Przedstawione poniżej przykłady zastosowań płyty izolacyjnej PAROC SSB 1 prezentują rozwiązania techniczne spełniające obowiązujące wymagania akustyczne, z uwzględnieniem osobnych parametrów izolacyjności od dźwięków powietrznych (R’w) i uderzeniowych (L’n,w).
Tabela: Konstrukcje specjalne o wartościach L’n,w w przedziale 20 - 30 dB
Tabela: Konstrukcje o wartościach L’n,w w przedziale 31 - 40 dB
Tabela: Konstrukcje o wartościach L’n,w w przedziale 41 - 45 dB
