Opis stanu wyjściowego: fasada budynku krytej pływalni została wykonana przy użyciu ponad 1000 szyb termoizolacyjnych. W wielu szybach zespolonych doszło do odrywania się warstwy złącza brzegowego od podłoża. Odcinki profili ramek dystansowych umieszczonych w przestrzeni wewnętrznej szyb uległy częściowemu wyboczeniu, przyjmując kształt falisty.
Stan stwierdzony w ramach sesji wyjazdowej sądu
W trakcie sesji wyjazdowej sądu poświęconej zbadaniu budynku krytej pływalni rzeczoznawca stwierdził, co następuje:
● Elewacja badanego budynku została wykonana w formie fasady z mocowaniem słupowo-ryglowym; w około 80 procentach użytych do jej wykonania szyb termoizolacyjnych doszło (z reguły w narożnej strefie boków usytuowanych pionowo) do utraty przyczepności i oderwania się złączy do podłoża oraz wyboczenia się ramek dystansowych, zlokalizowanych w komorach wewnętrznych szyb (fot. 1).
● Szyby termoizolacyjne (wszystkie ich boki) zostały zabudowane po wewnętrznej stronie budynku pływalni i osadzone w neoprenowych „korytkach” uszczelniających. Dolne krawędzie szyb zostały osadzone na dwóch kostkach aluminiowych, część tych kostek uległa znacznym uszkodzeniom spowodowanym reakcją chemiczną (fot. 2).
● Od strony zewnętrznej szyby termoizolacyjne zostały zamocowane przy użyciu poziomych listew mocujących przykręconych przy użyciu śrub (fot. 3). W pionowych złączach szyb i elementów konstrukcyjnych umieszczono profilowane uszczelki silikonowe. Miejsca styku szyb z konstrukcją zewnętrzną zostały następnie – od zewnątrz i od wewnątrz – uszczelnione masą silikonową (fot. 4).
Konstrukcja fasady została częściowo zdemontowana. Usunięto zewnętrzne listwy mocujące szyby oraz rozcięto pionowe złącza między szybami i elementami konstrukcyjnymi. Okazało się przy tym, że przewidziane we wręgach szyb uszczelnienia oraz kanaliki wentylacyjne i odprowadzające wodę były absolutnie niewystarczające do tego, by spełniały swoje funkcje. Przeszklenia budynku, które od strony jego pomieszczeń powinny odznaczać się wymaganymi własnościami paroizolacyjnymi zostały wykonane wadliwie. We wręgach szyb stwierdzono obecność znacznej ilości nagromadzonej tam wody pochodzącej z zawilgocenia (fot. 5).
Dzięki przeprowadzonym badaniom laboratoryjnym próbek wody pobranych z wręg szyb wykazano, że woda ta zawierała chlor. Fakt ów dowodzi tego, że woda, która przeniknęła do wręg szyb pochodziła z basenu pływalni. Białe cząsteczki widoczne na uszkodzonych kostkach aluminiowych (fot. 2) są wynikiem procesu korozji aluminium wywołanego obecnością chloru w otaczającej je atmosferze.
Przyczyna utraty przyczepności złącza
W wypadku badanych szyb termoizolacyjnych znajdujące się w ich strefie brzegowej złącze zostało wykonane jako uszczelnienie dwuwarstwowe. Pierwszą warstwą jest tzw. uszczelnienie pierwotne, łączące ramkę dystansową z szybami znajdującymi się po obu jej stronach (sznur butylowy), drugą zaś tworzy tzw. uszczelnienie wtórne, pełniące rolę „ochronną” i wykonane w postaci kitu, wypełniającego rowek pomiędzy ramką dystansową a wystającymi poza nią krawędziami szyb (kit tiokolowy).
Na powierzchni granicznej pomiędzy zewnętrznym uszczelnieniem wtórnym i wewnętrznym uszczelnieniem pierwotnym nie występowały żadne siły przyczepności. Wilgoć, której obecność stwierdzono we wrędze badanej szyby dyfundowała poprzez warstwę uszczelnienia wtórnego do szczelin obecnych pomiędzy uszczelnieniem pierwotnym i wtórnym, co w konsekwencji spowodowało oderwanie się warstwy sznura butylowego od szyb przylegających doń po obu stronach ramki.
Przyczyny uszkodzeń szyb
Stwierdzona jakość wykonania przeszkleń budynku pływalni nie spełniała bardzo wysokich wymagań, jakie w wypadku budynków tego rodzaju obowiązują w stosunku do znajdujących się po stronie wewnętrznych pomieszczeń budynku uszczelnień, które powinny chronić te przeszklenia przed możliwością infiltracji wilgoci poprzez złącza znajdujące się w strefie brzegowej tych szyb. Przeszklenia budynku nie były w wymaganym stopniu szczelne, dlatego też wilgoć znajdująca się w atmosferze wypełniającej pomieszczenia pływalni mogła infiltrować do przewidzianych w elementach konstrukcyjnych wręg szyb.
Tak silne zawilgocenie wręg szyb, jakie stwierdzono w badanym budynku, musiało wcześniej lub później doprowadzić do infiltracji wilgoci przez każde złącze brzegowe szyb, a w konsekwencji do utraty jego przyczepności oraz do utraty szczelności szyb termoizolacyjnych.
Proces infiltracji, względnie dyfuzji, do wręg szyb ciepłego i bardzo wilgotnego powietrza wypełniającego pomieszczenia pływalni, którego cząsteczki wilgoci zawierają znaczne ilości chloru oraz środków czyszczących, związany jest z ich silnym oddziaływaniem chemicznym na materiały znajdujące się w strefie brzegowej szyb.
W omawianym wypadku oddziaływanie chemiczne było miejscami tak silne, że nawet wykonane z aluminium belki nośne podtrzymujące szyby (na których oparte były kostki aluminiowe) uległy w znacznym stopniu skorodowaniu (fot. 2).
Stwierdzona we wrędze szyby obecność odznaczającej się znaczną zawartością chloru wody nagromadzonej w wyniku infiltracji wilgoci jest z całą pewnością główną przyczyną utraty przyczepności warstwy sznura butylowego łączącego ramkę dystansową ze znajdującymi się po jej stronach szybami.
Opinia i wnioski rzeczoznawcy
Wilgoć jest czynnikiem wywierającym bardzo niekorzystny wpływ na każde uszczelnienie brzegów szyby zespolonej. Tymczasem, zwłaszcza w wypadku przeszkleń budynków krytych pływalni, konieczne jest spełnienie bardzo wysokich wymagań związanych ze szczelnością wręg, w których osadzane są szyby.
Ta część przeszkleń strukturalnych budynków pływalni, która ma kontakt z ich pomieszczeniami wewnętrznymi, musi odznaczać się bardzo dobrymi własnościami paroizolacyjnymi, ponieważ powietrze wypełniające pływalnię odznacza się wyjątkowo wysoką zawartością wilgoci. Jednocześnie konieczne jest zapewnienie kompensacji ciśnienia pary oddziaływującego w kierunku zewnętrznym.
Te trzy czynniki – nieszczelność przeszkleń od strony wewnętrznej, niewystarczające odwodnienie wręg szyb oraz niedostateczna kompensacja ciśnienia pary wywieranego na zewnątrz – były w omawianym przypadku przyczynami, które w konsekwencji doprowadziły do infiltracji wilgoci do wręg szyb, co z kolei doprowadziło do uszkodzeń szyb termoizolacyjnych.
Glaswelt 3/2009
więcej informacji : Świat Szkła 4/2009
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
