Wg międzynarodowych agencji prasowych niektórzy chińscy producenci szkła z powłokami antyrefleksyjnymi znaleźli się w bardzo poważnych kłopotach1. Afera wynikła w związku z błędami odkrytymi w znaczącej liczbie poddanych badaniom chińskich paneli i kolektorów słonecznych, w których zastosowano szkło z powłokami antyrefleksyjnymi wykonanymi w technologii sol-gel. Powłoki te miały podnieść wydajność energetyczną paneli fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych, a tym czasem w wielu wypadkach drastycznie zmniejszają ich efektywność, redukując znacznie ilość produkowanej energii.

 

Postawiony sobie przez samych Chińczyków ambitny cel redukcji emisji gazów przy produkcji energii opartej na spalaniu paliw kopalnych zdaje się odpływać w trudną do określenia przyszłość. Wydano miliony (jeśli nie miliardy) dolarów na opracowanie i wdrożenie technologii sol-gel do produkcji wielkoprzemysłowej, lecz jak się okazało, z rezultatami nader skromnymi, żeby nie powiedzieć żałosnymi. Stwierdzono bowiem, co przyznali sami Chińczycy, że 23% badanych próbek szkła pobranych od kilkudziesięciu producentów, nie spełniło wymogów określonych przez chińskie standardy, które do zbyt restrykcyjnych nie należą. Przodujący w produkcji szkła do paneli fotowoltaicznych okręg Jangsu, „wykazał się” nawet 40% udziałem wadliwych próbek w partiach poddanych badaniom.

 

 

2015 07-08 52 1

Kolektory słoneczne służące do oceny jakości szkła antyrefleksyjnego

 

 

Podejrzewać można, że dyskwalifikujące wyniki tej oceny są końcowym rezultatem gorączkowych, nieprzemyślanych działań, mających na celu jak najszybsze wykazanie wzrostu udziału produkcji zielonej energii w globalnej produkcji energii w Chinach i jednocześnie potwierdzeniem celowości wydawania kolosalnych kwot. Uruchomiona przy tym machina propagandowa spowodowała ogromne zainteresowanie montażem małych, przydomowych, „dachowych” instalacji, oraz budową dużych farm słonecznych poza aglomeracjami miejskimi. Wzmożony przez to popyt wewnętrzny na szkło z powłokami antyrefleksyjnymi rekompensował słabnące zainteresowanie tymi produktami ze strony odbiorców europejskich.

 

Właściwości powłok antyrefleksyjnych nakładanych na szkło metodą koagulacyjną – przechodzenia z zolu w żel – były przedmiotem wielu badań najpoważniejszych ośrodków naukowych. W jednym z Instytutów Towarzystwa Fraunhofera, zajmującym się Energetyką solarną (Fraunhofer Institut für Solare Energiesisteme – ISE), stwierdzono, ponad wszelką wątpliwość, małą trwałość takich powłok. Potwierdzają to doniesienia z Chin.

 

Po około dwóch latach od uruchomienia instalacji pojawiają się pierwsze błędy powłoki zmniejszające jej antyrefleksyjne działanie, a co za tym idzie wydajność energetyczną instalacji. Jak przyznał Meng Xingan, wiceprezes Grupy Przemysłowców Chińskiego Towarzystwa Energii Odnawialnej: „Zmniejszenie produkcji energii spowodowane wadami urządzeń solarnych oznacza malejące zyski z inwestycji, a nawet straty w farmach słonecznych”. 

 

 

2015 07-08 52 2

Produkcja tafli szklanych z powłoką AR

 

 

Przyznać trzeba, że informacje o wadliwej produkcji, zostały opublikowane przez samych Chińczyków. Na pierwszy rzut oka wydawać się może, że jest to zwiastun pozytywnych zmian w polityce informacyjnej Państwa Środka w ogóle, bo tego rodzaju doniesienia jeszcze nie tak dawno były niemożliwe – informacje o jakichkolwiek kłopotach były skrzętnie ukrywane. Jeśli jednak weźmie się pod uwagę to, że produkty chińskich fabryk zarówno szkła, jak i paneli PV i kolektorów słonecznych znajdują się w całym świecie, to ukrycie informacji o błędach raczej nie miało i nie ma sensu. I tak prawda o jakości tych produktów wyjdzie wcześniej lub później na jaw, więc ukrywanie jej nic nie da.

 

(...)

 

Wadliwe szkło wykryte w trzecim kwartale 2014 roku wśród próbek pochodzących od 30 producentów zostało przez Pekin zgłoszone do agencji nadzorującej – Głównego Urzędu ds. Nadzoru Jakości, Inspekcji i Kwarantanny (AQSIQ), bo sprawa stała się bardzo poważna. Tym bardziej, że technologie produkcji szkła antyrefleksyjnego metodą sol-gel zostały sprzedane do Europy, Korei Południowej, Stanów Zjednoczonych. W tych ostatnich, wszystkie 4 wytwórnie już nie działają – są zamknięte. Głos w tej sprawie zabrała także Jenny Chase – główny analityk ds. solarnych z New Energy Finance: „byłoby nierozsądnym dla inwestorów wpadanie w panikę, lecz niezwykle ważne jest zachowanie przez nabywców należytej staranności technicznej przy ocenie projektów i doborze dostawców urządzeń przed dokonaniem zakupu”2.

 

Trudno zachować staranność w doborze dostawców, bo choć Chiny ogłosiły, że producenci wadliwego szkła antyrefleksyjnego stanowią około połowy wszystkich producentów tego szkła, to ich danych AQSIQ nie ujawniła. Sami Chińczycy, jak to stwierdził Stephan Yao, rzecznik United Photovoltaics Group Limited, przygotowali dla siebie listę preferowanych dostawców paneli i wyposażenia farm słonecznych. Dodać warto, że OPG Ltd. w 2013 r. uzyskał przyłączenie do sieci energetycznych elektrowni słonecznych o łącznej mocy 531.7 MW, więc ma się o co martwić.

 

Jeśli ruszą, a zapewne tak będzie, pozwy do sądów o odszkodowania dla deweloperów farm słonecznych z tytułu mniejszych zysków lub wręcz strat spowodowanych wadliwym szkłem, to oznaczać to może bardzo poważne kłopoty całego sektora chińskiej gospodarki. Zapewne odbije się to negatywnie na wszystkich, bo jeśli stwierdzono, że prawie jedna trzecia z 425 instalacji użytkowych, badanych przez Chińskie Centrum Certyfikacji Jakości w Pekinie(CQC), miała wady, to trudno spodziewać się innego wyniku w przypadku instalacji opartych na chińskich produktach w Europie czy USA. 

 

Podkreślić należy, że problemy z jakością powłok antyrefleksyjnych na nieszczęście nie pojawiają się natychmiast, lecz ujawniają się po około 2 latach pracy, czasem, w niekorzystnych warunkach atmosferycznych (duże zapylenie, silny wiatr), wcześniej. Stwarza to nieokreślone ryzyko inwestycyjne – swojego rodzaju „kupowanie kota w worku”.

 

 

2015 07-08 53 1

Oprogramowanie sterujące pracą kolektorów doświadczalnych

 

 

Skala tych zjawisk jest ogromna, co łatwo sobie wyobrazić, jeśli się weźmie pod uwagę fakt, że Chiny stały się w 2013 r., największym na świecie rynkiem energii słonecznej na świecie i, zgodnie z danymi opublikowanymi przez Bloomberg New Energy Finance w 2014 roku, produkcja energii pochodzącej z paneli fotowoltaicznych w Chinach stanowiła około ¼ całej światowej produkcji zielonej energii. Rozwój tej energetyki jest niezwykle dynamiczny, bo moc uruchomionych w Chinach instalacji słonecznych w ciągu ostatnich trzech lat wzrosła 10-krotnie i wyniosła 33 GW! 

 

Opierając się na tych, jakby nie oceniać, rewelacyjnych danych, pozwalających z pełnym optymizmem patrzeć w przyszłość, Chiny jesienią 2014 r. podpisały ze Stanami Zjednoczonymi porozumienie w sprawie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Postawiono w nim za cel uzyskanie do 2030 roku aż 20% energii ze źródeł ekologicznie czystych. A tymczasem…..

 

W Europie import tej chińskiej technologii niestety trwa nadal i jest obserwowany przez Fraunhofer Institut für Solare Energiesisteme. Powodują ten import zapewne dwa zjawiska: zwiększony popyt i większa konkurencja obniżająca ceny. W tej sytuacji wielu producentów paneli i kolektorów słonecznych decyduje się na montaż szkła z powłokami nakładanymi technologią sol-gel, z powodów czysto ekonomicznych, tym bardziej, że badania transmitancji – przepuszczalności światła słonecznego – świeżego szkła są prawidłowe i zgodne z wymaganiami. Rzecz jednak w tym, że po stosunkowo krótkim okresie pracy, przepuszczalność tego szkła gwałtownie i bardzo znacznie maleje, zmniejszając wydajność energetyczną urządzeń solarnych.

 

Ma to znaczenie także czysto prestiżowe dla całej gałęzi energetyki odnawialnej. Stwarza bowiem wrażenie, że opiera się ona na niesprawdzonych, niedoskonałych technologiach i zamiast zysków, może generować straty. Jeśli taka opinia rozpowszechni się, będzie to miało negatywny wpływ na wyniki finansowe producentów urządzeń solarnych, stan środowiska naturalnego, zawartość portfeli odbiorców energii.

 

Rozwiązaniem tych problemów jest rezygnacja z technologii sol-gel. Powłoki nakładane tą metodą nadają się do produkcji okularów, lecz nie do produkcji paneli fotowoltaicznych, czy kolektorów słonecznych.

 

Polska firma DAGlass opracowała i z powodzeniem wdrożyła technologię chemicznej modyfikacji powierzchni szkła, dzięki której uzyskuje się warstwę antyrefleksyjną będącą integralną częścią samego podłoża. Dzięki temu, nawet teoretycznie, nie ma mowy o rozwarstwieniach i utracie właściwości antyrefleksyjnych. Cienka warstwa nie jest nakładana na szkło, lecz wytwarzana w samym szkle, pozostając jego częścią. Jej trwałość nie jest ograniczona w czasie podobnie jak trwałość samego szkła. 

 

Dodać należy, że technologia produkcji szkła antyrefleksyjnego DAGlass jest technologią ekologicznie czystą i mimo, że chemiczną, nie szkodzi środowisku naturalnemu. Nie wytwarza żadnych produktów szkodliwych dla środowiska i nie wymaga specjalistycznych maszyn, urządzeń, drogich substancji chemicznych. Dzięki jej zaletom została zaliczona w 2014 r. do zielonych technologii GreenEvo Ministerstwa Środowiska.

 

Firma oferuje zarówno sprzedaż samej technologii produkcji szkła antyrefleksyjnego, jak i sprzedaż instalacji „pod klucz”.

 

Oferuje także instalacje do sprawdzania wydajności kolektorów słonecznych, w zależności od zastosowanego szkła antyrefleksyjnego, a więc oferuje wszystkie elementy procesu.

 

Miejmy nadzieję, że oferta tej firmy, stworzy dla wielu producentów paneli i kolektorów słonecznych doskonałą alternatywę dla szkła pochodzenia zagranicznego o niepewnej jakości.

 

 

dr Tomasz Pardela

 

 

1 http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-20/defectivepanels-threatening-profit-at-china-solar-farms-energy

2 http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-20/defectivepanels-threatening-profit-at-china-solar-farms-energy

 

 Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła  07-08/2015  
  


 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.