Ekrany dotykowe, technologia LED, ultracienkie szkło: wielofunkcyjność szkła w technologii informatycznej i architekturze prowadzi w długim okresie do połączenia obu tych dziedzin. Budowle, budynki i publiczne ulice staną się nośnikami informacji i elementami sterowania.

Czy budynki pokazywać będą na elewacji, co dzieje się w środku? Czy ulice same zwracać będą uwagę na zagrożenia, pokazywać indywidualne tablice i wskazówki i do tego zaopatrzą gospodarstwa domowe w prąd?

A poza tym: czy przy znanych właściwościach można znaleźć sposób produkcji szkła o grubości zaledwie dziesięciu mikrometrów? Kilka najbardziej spektakularnych przykładów znajdzie się we wrześniu na największej światowej wystawie branży szklarskiej, GLASSTEC 2016 w Düsseldorfie. 

  

2016 06 47 1

Parinee Tower to projekt wieży świetlnej w centrum indyjskiego Bollywood w Mumbaju (fot.: dbox/Courtesy of James Law Cybertecture International)

 

 

Interaktywne ściany zewnętrzne budynków

 

Szklane fasady, które są jednocześnie ekranami projekcyjnymi i pokazują zarówno mieszkańcom wewnątrz, jak i przechodniom na zewnątrz interesujące informacje. To nie wizja przyszłości, ale opis istniejących możliwości technicznych. Architekci budynków reprezentacyjnych traktują w swoich modelach elewację nie tylko jako element osłaniający gmach, ale przypisują jej funkcje interaktywne.

Liczy się przy tym nie tylko efektywność energetyczna i trwałość, ale także wykorzystanie szkła jako części technologii informatycznej. James Law, architekt z Hongkongu, nazywa tę nową architekturę „Cybertecturą”. Aktualnie w budowie znajduje się jego projekt „Parinee I” w Mumbaju w Indiach. Będzie to centrum biurowe, wykorzystywane w przyszłości głównie przez kreatywne głowy indyjskiego przemysłu filmowego. Gotowy budynek, dzięki technologii LED, będzie nośnikiem reklamy tego, co zostanie wymyślone w środku.

Międzynarodowe biuro inżynierskie Arup dostarcza całą technikę do elewacji tej jedynej w swoim rodzaju wieży o wysokości 160 m. Ponad 3700 m2 powierzchni służyć będzie jako ekran multimediów i ekrany LED.

Będzie mieć różne funkcje świetlne. Powierzchnie mogą być przy tym łączone w większe jednostki lub niezależnie od siebie pokazywać różne treści. I dzięki temu przypadkowa osoba na ulicy, bez zaproszenia, może zobaczyć, kto w środku uczestniczy w uroczystej premierze. W czasie rzeczywistym na fasadzie budynku mogą być pokazywani prominentni goście.

  

2016 06 47 2

Wieża mieszkalna „The Bandra Ohm” ukształtowana jest jak grecka litera „Omega“, która ze swojej strony inspirowana jest ruchem kropli wody i obrazuje rzekę i płynięcie. Na zewnątrz motyw ten dobitnie wyraża się w specjalnym kształcie balkonów, które są prywatnymi basenami przed apartamentami. Budynek ma mieć 140 m wysokości i na 30 piętrach odkrywać swoje luksusy dla odpowiednio zasobnej w pieniądz klienteli (fot.: Courtesy of James Law Cybertecture International)

 

 

Oczywiście, transparentne szkło pozwala także sterować nasłonecznieniem pomieszczeń z centralnej dyspozytorni tak, aby było ono dopasowane do pory dnia i aby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię i emisję CO2.

 

 

2016 06 47 3

„The Bandra Ohm” nazywa się nowy budynek biura architektonicznego James Law Cybertecture International. Design i styl życia celnie podkreśla spektakularny widok na miasto Mumbaj i własny basen na wysokości stu metrów (fot.: Courtesy of James Law Cybertecture International)

 

(...)

 

Nowinki nie tylko dla „świata glamour”, ale i na co dzień 

 

Parking w USA. Optycznie powierzchnia przypomina ul. Wykładzina posadzki składa się z pancernego szkła w formie plastra miodu, o nośności po 1500 ton na panel. Oznakowanie torów jazdy świeci bardzo wyraźnie, widać strzałki kierunkowe, strefy zamknięte i przejścia dla pieszych, zarówno w nocy, jak i w dzień. W ciemności panele pokazują, co w nich tkwi: wtopione baterie słoneczne, które ładują się światłem dnia, oddają zgromadzoną energię wbudowanym diodom LED w nocy. Oznakowanie torów jazdy jest bardzo dobrze widoczne, w razie potrzeby może zmieniać barwę lub mrugać, aby na przykład zwrócić uwagę na miejsca niebezpieczne. Poza tym moduły słoneczne mogą oddawać zgromadzoną energię w postaci ciepła do paneli podłoża, aby ich powierzchnia w zimie była wolna od lodu i śniegu. 

 

 

2016 06 48 1

W mieście, na jezdni Solar Roadways oznakowanie świeci się i może też ostrzegać przed zagrożeniami lub pieszymi (fot.: Scott and Julie Brusaw)

 

 

Taki parking już istnieje. Jest to powierzchnia testowa Solar Roadways, projekt, który w Idaho (USA) realizują Julie i Scott Brusaw. Według wypowiedzi tego małżeństwa jeden kilometr ulicy pokryty wykładziną Solar Roadway wystarczyłby do zaopatrzenia w prąd 1000 gospodarstw domowych. Przy tak dużej nośności technicznie nic nie stoi na przeszkodzie by wykorzystać te panele na drogi komunikacyjne lotnisk. Wytworzony prąd mógłby być wykorzystywany jako źródło energii elektronicznych pojazdów lotniskowych.

 

 

2016 06 48 2

Przykład kombinacji różnych elementów solarnych (fot.: Scott and Julie Brusaw)

 

 

Jak dotąd projekt realizowany jest przy coraz większej pomocy rządu USA. W przedsięwzięciu mogą także uczestniczyć organizacje Crowdfundingowe. 

 

 

Dobra widoczność w pojazdach 

 

Na mniejszej powierzchni, ale na pewno z nie mniejszym sensem, działa zespół naukowców z Massachusetts Institute of Technology (MIT) w USA. Że szkło reaguje na nasłonecznienie, automatycznie się przyciemnia lub rozjaśnia, przekształca padające światło w prąd elektryczny – to wszystko jest znane. Jednak coś zupełnie nowego ma zadbać o to, aby właściciele samochodów bez garażu mogli zimą pospać kwadransik dłużej.

 

 

2016 06 48 3

Tak mogłaby wyglądać w przyszłości droga z Solar Roadways (fot.: Scott and Julie Brusaw)

 

 

Bawarski producent samochodów BMW silnie zaangażował się finansowo w opracowanie przejrzystego i elastycznego nośnika, który eliminowałby konieczność uciążliwego skrobania szyb. Projekt realizowany jest w MIT, w USA, pod kierunkiem profesora Jeffrey’a Grossmana.

 

Nośnik, według danych zespołu badawczego, ma mieć grubość poniżej 1 mm. Składa się on z substancji chemicznych, które mogą pochłaniać energię i oddawać ją po zadziałaniu określonego impulsu (elektronicznego, akustycznego lub zegarowego). 

 

 

2016 06 48 4

Próba stosowania Solar Roadways: Scott i Julie Brusaw testowali elementy we własnym domu z użyciem traktora (fot.: Scott and Julie Brusaw)

 

W przyszłości materiał ten, jako jedna z warstw szyb samochodowych, mógłby zadbać o to, aby światło dzienne było wychwytywane i oddawane w postaci ciepła na określony sygnał. Zaktywowane szkło ma być przy tym o 10°C cieplejsze od otoczenia.

 

Według wypowiedzi pana prof. Grossmana materiał ten ma być jeszcze wydajniejszy i pozwalać na wykorzystanie zgromadzonej energii do powiększania zasięgu pojazdów elektrycznych.

  

2016 06 48 5

W smartfonie przyszłości ultracienkie szkło SCHOTT pełnić będzie ważne funkcje: jako hartowane szkło wierzchnie w giętkim ekranie OLED lub kamery, sensor linii papilarnych, jako substrat cienkowarstwowej baterii lub jako stabilny termicznie i mechanicznie składnik w procesorze (patrz kolejne izometrie) (rys.: SCHOTT)

 

 

Technologia szkła na ekrany dotykowe

 

Każdy ma je codziennie pod opuszkami palców, kiedy obsługuje swojego smartfona: szkło wyświetlacza. W samych Niemczech jest to 44 miliony obywateli – z tendencją wzrostową. Najwyraźniej ultracienkie szkło wyświetlaczy towarzyszy nam na każdym kroku. Musi być niezwykle odporne na uderzenia i zadrapania, aby sprostać zwykłym obciążeniom. Powinno być także przyjemne w dotyku i łatwe do wyczyszczenia. Nie może być przy tym ciężkie. Prawdziwy taniec na linie w produkcji. 

 

 

2016 06 49 1

SCHOTT wytwarza ultracienkie szkło w tzw. procesie Down-Draw. Szkło jest przy tym pobierane z wanny topliwej w sposób ciągły w dół przez dyszę i formowane we wstęgę. Ta z kolei nawijana jest na rolkę do dalszego przerobu (fot.: SCHOTT)

  

Mimo wszystko szkło jest materiałem bezkonkurencyjnym. Nawet jeżeli w przyszłości coraz więcej możliwości musiałoby się zmieścić na coraz mniejszej powierzchni. Skutkuje to tym, że tworzy się coraz więcej ciepła wydzielanego przez coraz mniejsze i wydolniejsze elementy elektroniczne. Ultracienkie szkło ekranu rozwiązuje ten problem. Tylko szkło, jako materiał konstrukcyjny, zachowuje swoją stabilność także w rosnącej temperaturze i dzięki temu utrzymuje kształt.

 

Tajemnicą ultracienkiego szkła jest materiał. W branży w powszechnym użyciu jest szkło aluminiowo-krzemowe, materiał wytrzymujący duże obciążenia, który na dodatek ma taką właściwość, że ogranicza odbicia. Chemicznie, przez wymianę jonów wstępnie naprężone szkło float staje się ekranem dotykowym, kiedy jego powierzchnia pokryta zostanie warstwą półprzewodnikową. Dzięki temu uzyskuje właściwości optyczno-pojemnościowe. 

  

2016 06 49 2

W kolejnym etapie obróbki wstęga szkła podawana jest do specjalnych urządzeń tnących, w których obrabiane są krawędzie i pasy (fot.: SCHOTT)

 

Szkło cienkie – szkło z rolki

 

Jeszcze bardziej filigranowo wygląda postęp w rozwoju szkła w sektorze szyb ultracienkich. Po nazwą KONFEKT trzy branżowe olbrzymy: SCHOTT AG, TESA SE i Von Ardenne GmbH, ze wsparciem Federalnego Ministerstwa Edukacji i Badań, pracują nad stworzeniem ultracienkiego szkła do stosowania w elektronice organicznej i OLED. Cele są bardzo ambitne, gdyż chodzi o to, aby przebadać procesy wytwarzania i dalszej obróbki szkła z rolki do elektroniki organicznej i OLED. Przy tym użytkownicy bardzo sobie cenią pierwotną właściwość szkła, czyli ochronę elementów składowych przed działaniem wilgoci i tlenu.

 

 

2016 06 49 3

Giętkie szkło, cieńsze od ludzkiego włosa otworzy w przyszłości nowe szanse dla przemysłu elektronicznego i półprzewodnikowego. Koncern technologiczny SCHOTT jest jednym z niewielu producentów na świecie, którzy potrafią wytworzyć niezawodne ultracienkie szkło o grubości od 100 do 25 mikrometrów. W laboratoriach SCHOTT pracuje się już nad szkłem o grubości 10 mikrometrów. Innowacyjne pola zastosowań cieniutkiego szkła rozciągają się od osłon chipów przez ekrany dotykowe i baterie cienkowarstwowe aż po koncepcje giętkich smartfonów (fot.: SCHOTT)

 

 

Proces wytwórczy

 

W procesie Down-Draw niemieckiego producenta szkła, firmy SCHOTT, wstęga szkła ciągnięta jest przez dyszę w dół, wzdłuż układu chłodzącego. Dzięki precyzyjnej kontroli procesu możliwe jest uzyskanie bardzo wąskich tolerancji, jak na przykład minimalnych odchyłek nawet przy najmniejszych grubościach szkła. W ten sposób produkowane jest szkło o grubości zaledwie 25 mikrometrów. Jest to mniej, niż grubość ludzkiego włosa (ok. 50 mikrometrów). Takie szkło wykorzystywane jest już dzisiaj w biotechnologii i na sensory. Taki materiał można zamówić w arkuszach, płytkach lub w rolce.

 

Już sama wizja giętkiego ekranu LED, który można nanieść, jak folię, na dowolny materiał nośny pobudza ciekawość, co z tego powstanie w Silicon Valley i nie tylko tam.

  

2016 06 49 4

Zależnie od życzeń klientów SCHOTT dostarcza ultracienkie szkło w formie arkuszy lub płytek (na zdjęciu). Jako surowiec stosowane jest bezalkaliczne szkło aluminiowo – krzemowe AF 32® eco lub niskoalkaliczne szkło borowo – krzemowe D 263® eco, obydwa rodzaje produkowane w szczególnie ekologiczny sposób (fot.: SCHOTT)

 

Z równym zainteresowaniem można oczekiwać, jakie innowacje lub ich rozwinięcie zobaczyć będzie można na GLASSTEC 2016 od 20. do 23. września w Düsseldorfie. Już dzisiaj wiadomo, że na wiodącej w świecie imprezie targowej branży szklarskiej na pewno takie nowości się pojawią. Najważniejsze pomysły zaprezentowane będą przez ekspertów w ramach sympozjum „glass technology live“, organizowanym 21. września pod auspicjami VDMA Forum Glastechnik albo na konferencji „Function meets Glass” 19. i 20.09.2016.

 

 

Daniel Krauß
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Brigitte Küppers
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 06/2016

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.