2014-04-14-2Z Adamem Mścichowskim, współzałożycielem i głównym specjalistą Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej rozmawia Krzysztof Zieliński.

K.Z.: Jak powstała idea założenia Mobilnego Laboratorium Techniki Budowlanej?

A.M.: Ideą była poprawa obsługi klienta, połączona z efektem szkoleniowym. Zwykle producent okien nie zawsze ma czas aby pojechać do stacjonarnego laboratorium na badania – najczęściej wysyła próbkę i dostaje wyniki. Jeden z producentów będzie wiedział jak zinterpretować te wyniki i czemu one służą, ale wielu nie potrafi ich wykorzystać. Takie badania, wykonywane bezpośrednio w fabryce produkującej okna lub drzwi, umożliwiają obserwację pracownikom biorącym bezpośredni udział w produkcji. Widzi to nie tylko właściciel, kierownik produkcji, ale również zwykli pracownicy – będą wiedzieć na co zwrócić uwagę w przyszłości. Lepiej zrozumieją swoją pracę i zobaczą, że pewne parametry uzyskują poniżej oczekiwań. Można ocenić, czy błędy powstały w wyniku Źle dobranej technologii, czy niedokładności wykonania. Mogą też podpowiadać zmiany w organizacji produkcji i przedstawiać pomysły, jak produkowane przez nich produkty ulepszać. W większości wypadków jest to od razu widoczne w przedstawianych wskaźnikach.

 

K.Z.: Co odróżnia Was od typowego “stacjonarnego” laboratorium”?

A.M.: Mobilne Laboratorium zostało założone przeze mnie, i moją żonę Annę. Ja odpowiadam za sprawy techniczne i badania, a Anna za ogólną organizację i finanse. Jestem głównym specjalistą technicznym i mam już kilkunastoletnie doświadczenie pracy w laboratorium w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie. Zdecydowałem się na mobilność, co stało się elementem wyróżniającym i strategią rozwoju laboratorium.

Mobilność to również elastyczność działania i szybkie odpowiadanie na potrzeby klientów. Cały czas są wprowadzane nowe rodzaje badań, wynikające ze zmieniających się przepisów lub z nowych narzędzi i urządzeń badawczych wprowadzanych do wyposażenia laboratorium.

Badania są prowadzone szybko i profesjonalnie, klient nie czeka miesiącami na ich wyniki, ale standardowo otrzymuje je w ciągu 7 dni roboczych. W pilnych przypadkach, wyniki badań może otrzymać w następnym dniu po badaniu. Laboratorium działa w systemie informatycznym, w którym na bieżąco podczas badań wprowadzane są ich wyniki do systemu i po wprowadzeniu danych z dokumentacji technicznej jest w stanie wygenerować wnioski z badań. System pracuje na serwerach w systemie on-line, aby cały czas podnosić standardy obsługi.

Firma pracuje w ścisłym kontakcie z producentami – właściwie nie ma tematu badawczego, którego nie byłaby w stanie się podjąć. Wszystko zależy od potrzeb rynku: producentów okien lub inwestorów.

Proponujemy też nadzór nad Zakładową Kontrolą Produkcji i szkoleniami związanymi z produkcją, czy wprowadzaniem wyrobów na rynek. Szkolenia, wraz z wynikami badań można praktycznie wykorzystać w podnoszeniu jakości produkowanych wyrobów.

 

2014-04-14-1

Certyfikat akredytacji wydany przez PCA

 

K.Z.: Jaki zakres badań jest wykonywany, na jakie badania macie akredytację/notyfikację?

A.M.: W tej chwili laboratorium dysponuje dwoma stanowiskami mobilnymi – duże stanowisko (wymiary badawcze 2,3x2,3 m) umożliwia badania wstępne typu u producenta, bowiem do wstępnych badań typu przeznacza się większe okna czy drzwi, zwykle o maksymalnych wymiarach, jakie producent jest w stanie wyprodukować. Mniejsze stanowisko (wymiary badawcze 1,5x1,5 m) służy do badań kontrolnych. Do tych badań przeznacza się zwykle mniejsze wyroby, ale oczywiście z tej samej rodziny produktów. Trzecie stanowisko jest stacjonarne i umożliwia badania wyrobów o wiele większych wymiarach, bo szerokość badawcza wynosi 5 m, a wysokość 4 m. Umożliwia też badania nietypowych wyrobów, np. fragmentu szkieletowej ściany osłonowej z oknem. Komora ta umożliwia badanie fragmentów fasad, ale oferta laboratorium w przypadku fasad nie jest ukierunkowana na badania laboratoryjne, ale na badania obiektowe. Zakres akredytacji (nr AB 1054) dotyczy badania okien i drzwi zgodnie z normą wyrobu EN 14351-1+A1:2010 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.

Laboratorium ma też notyfikację (nr notyfikacji NB 2189) na podstawowy i niezbędny zakres badań potrzebnych do oznakowania znakiem CE wyrobów, jakim są okna i drzwi. W związku z powyższym, zostało upoważnione do przeprowadzania wstępnych badań typu (ITT) i dzięki temu wyniki badań Mobilnego Laboratorium uznawane są na całym obszarze Unii Europejskiej.

Jako metodę akredytowaną, jako jedyni w Polsce, mamy badanie przepuszczalności powietrznej budynku, czyli Blower Door Test – badanie bardzo istotne w przypadku budownictwa pasywnego.

Oprócz badań akredytowanych laboratorium wykonuje również badania takie, jak: badanie obiektowe izolacyjności akustycznej fasad, ścian wewnętrznych i stropów, a także wprowadzone niedawno badania kamerą termowizyjną.

 

2014-04-15-1

Samochody przystosowane do przewożenia wyposażenia badawczego

 

K.Z.: Jakie badania jeszcze wykonujecie na wybudowanych obiektach?

A.M.: Są to właśnie wspomniane badania poligonowe, wykonywane w trakcie lub po montażu na budowie. Badania te dają informacje inwestorowi, czy wymagania i właściwości, które zostały postawione w projekcie budynku i które są deklarowane, zostały spełnione w czasie realizacji. Mobilne laboratorium jest właściwie jedyną firmą w Polsce i wśród nielicznych firm w Europie, która ma te badania nie tylko w ofercie, ale je praktycznie wykonuje. Wymaga to oczywiście dużej elastyczności od firmy, przystosowania godzin pracy do potrzeb i możliwości inwestorów i montażystów fasad. Badania takie są coraz częściej wymagane przez coraz bardziej świadomych inwestorów.

Fragment fasady jest zabudowywany szczelną komorą od wewnątrz – sprawdzana jest przepuszczalność powietrzna tej fasady, i jej wodoszczelność. Wodoszczelność fasad (bez działania podciśnienia lub nadciśnienia) jako badanie poligonowe jest również w zakresie akredytacji. Natomiast badanie przepuszczalności powietrznej wykonuje się według znormalizowanych metod badawczych dla badań laboratoryjnych – przystosowanych do badań poligonowych (ponieważ nie ma norm na takie badanie w warunkach poligonowych – nie można więc uzyskać akredytacji; jest natomiast akredytacja na takie badanie laboratoryjne). Mobilne Laboratorium dla badań przepuszczalności powietrznej oraz wodoszczelności z działaniem podciśnienia i nadciśnienia, w oparciu o normy dla badań laboratoryjnych, opracowało własne procedury badawcze dla badań poligonowych.

W przypadku badań poligonowych inwestor i wykonawca oczekują wyniku, który jest zgodny z założeniami projektowymi. Jeśli jednak wynik ten nie jest osiągnięty, a zakładamy, że wyrób został wykonany zgodnie z projektem – poszukiwana jest tego przyczyna. Pracownicy laboratorium, na podstawie wieloletnich doświadczeń w badaniach, również mogą pokazać newralgiczne miejsca na fasadzie, które mogą się przyczynić do powstawania wady powodującej niewłaściwe wyniki badań. Przykładowo, w przypadku badania wodoszczelności fasady, w razie powstania przecieków mogą szybko zlokalizować miejsca, w których te przecieki powstały. Niekiedy mogą też podpowiedzieć wykonawcy fasady rozwiązanie tego problemu.

Badania kończą się raportem z badań, dokumentem, który przedstawia konkretne wyniki, parametry techniczne badanej fasady. Badania nie należy bowiem mylić z ekspertyzą, która jest opinią na podstawie określonych badań i wiedzy inżynierskiej. Raport z badań może być szczegółowo analizowany, szczególnie z wynikami negatywnymi, i analiza ta może prowadzić do zlokalizowania mankamentów i znalezienia rozwiązania problemu. W czasie badań na budowie przebieg badania mogą obserwować przedstawiciele inwestora, wykonawcy i projektanci. Są to więc specjaliści, którzy na podstawie obserwowanego badania i raportu z badań są w stanie zaproponować zakres napraw i polepszenie stanu istniejącego tak, aby spełniał założenia projektowe. Zwykle więc nie potrzeba dodatkowej – i często kosztownej – ekspertyzy.

Zleceniodawcą badań poligonowych jest wykonawca fasady, zwykle na życzenie inwestora, aby udowodnić, że fasada jest właściwie wykonana i zgodnie z projektem. Czasami raport z badań może mieć też rolę rozstrzygającą, bo inwestor może mieć jakieś zastrzeżenia, a poprawne wyniki badań pozwalają udowodnić wykonawcy, że wszystko zrobił zgodnie z projektem.

Na zachodzie Europy badania poligonowe fasad są już właściwie standardem, w Polsce natomiast dopiero zdobywają popularność. Główną barierą jest brak dostatecznej informacji o takich badaniach, nawet wśród osób z branży. Zwykle wiadomo, że taką fasadę można zbadać w laboratorium, natomiast o badaniach poligonowych – nie. A montaż fasady w laboratorium i na budowie, to często dwa oddzielne światy, jeśli chodzi np. o dokładność montażu. W laboratorium próbna fasada jest bardzo dokładnie spasowana, a na budowie w Polsce popularne jest powiedzenie „centymetr nie kilometr”. Często są jakieś odchyłki i brak spasowania głównej konstrukcji budynku, co może się odbić na błędach w montażu fasady czyli lekkiej ściany osłonowej metalowo- szklanej. Zadaniem badań poligonowych jest właśnie sprawdzanie, czy w warunkach budowy parametry techniczne zmontowanej fasady mieszczą się w granicach dopuszczalnych tolerancji – czy też coś trzeba poprawić.

Fragment fasady do zbadania wybiera inwestor, jest to zwykle miejsce w górnych partiach budynku, narażone na silniejsze działanie wiatru lub miejsce “osłabione” ze względów konstrukcyjnych: np. dylatacja budynku, wbudowane otwierane okno, łączenie pasów okien fasadowych z pasami międzyokiennymi murowanymi (badana jest szczelność obróbek i uszczelnień łączących dwa rodzaje konstrukcji). Badania poligonowe to jedna z metod, za pomocą której można potwierdzić jakość wykonania fasady. Niektórzy wykonawcy są niechętnie ustosunkowani do badań poligonowych, bo to koszty i jednocześnie weryfikacja jakości ich pracy. Często jednak nastawienie przedstawiciela wykonawcy zmienia się w trakcie badania, bo gdy wynik jest pozytywny, to oczywiście firma ma potwierdzenie dobrej jakości montażu. Zresztą, nawet gdy wynik jest negatywny, to wykonawca uczestniczący w badaniach widzi, co powinien poprawić i jest to element zapewniania jakości na następnych montowanych fasadach.

 

2014-04-15-2

Nowy autorski prototyp toru kontrolno-pomiarowego do badań mobilnych oraz poligonowych okien, drzwi i fasad – w fazie testów

 

K.Z.: Czy fachowa wiedza pracowników Mobilnego Laboratorium wykorzystywana jest jeszcze w jakiś inny sposób?

A.M.: Wieloletnie doświadczenie zawodowe i rozległa wiedza techniczna wykorzystywana jest również przy sporządzaniu ekspertyz i opinii technicznych. Ekspertyzy są wykonywane zwykle w przypadku kwestii spornych: jest jakaś reklamacja od klienta, a producent nie reaguje. Ekspertyzy takie są zlecane Mobilnemu Laboratorium zwykle przez inwestorów. Ekspertyza jest po to, aby stwierdzić, co zostało Źle wykonane lub eksploatowane i jak to można naprawić.

Jako rzeczoznawca Stowarzyszenia Techników i Inżynierów Przemysłu Materiałów Budowlanych jestem uprawniony do wydawania takich ekspertyz technicznych w zakresie stolarki budowlanej (np. okien, drzwi i fasad) – ich produkcji i montażu. Jestem też biegłym sądowym, więc na zlecenie sądu mogę wykonywać takie opinie. Mogę też opracowywać opinie techniczne jako niezależny konsultant, przedstawiciel Mobilnego Laboratorium.

Potwierdzeniem kompetencji pracowników Mobilnego Laboratorium, a więc wiarygodności otrzymywanych wyników, jest akredytacja wydana przez niezależny urząd, czyli Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Instytucja ta szczegółowo sprawdziła objęte akredytacją metody badawcze: czy wykonywane są ściśle zgodnie z normą oraz czy jest zachowywana spójność pomiarowa. Sprawdzono też wszystkie przyrządy: czy są wzorcowane (czyli mają świadectwo wzorcowania wystawione przez inne akredytowane laboratorium), aby właśnie zapewnić spójność pomiarową.

Powtarzalność wyników gwarantuje też to, że Laboratorium działa też zgodnie z systemem zarządzania jakością wg PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.

 

2014-04-16-1

Tor kontrolno-pomiarowy do mobilnych badań okien, drzwi i fasad

 

K.Z.: Jakie macie plany na przyszłość, jakie kierunki rozwoju przewidujecie?

A.M.: Obecnie wiodącymi usługami jest obsługa producentów okien i drzwi – wszystkich typów: z PVC, drewnianych i aluminiowych. Uruchamiamy też kilka nowych usług.

Program Kontroli ZKP. Od niedawna świadczymy usługę wspierania Zakładowej Kontroli Produkcji, organizowanej przez producentów. Producent “zamawia” nadzorowany przez Mobilne Laboratorium program kontroli. Uzgadniana jest z producentem, w zależności od potrzeb, liczba kontroli – mogą to być przykładowo cztery kontrole w ciągu roku, mogą to być kontrole zapowiadane lub niespodziewane.

W czasie takiej kontroli sprawdzany jest wybrany fragment obszaru Zakładowej Kontroli Produkcji. Sprawdzany jest proces technologiczny produkcji. Wtedy nasi pracownicy towarzyszą sukcesywnie we wszystkich procesach produkcyjnych, sprawdzając, czy wszystkie czynności i procesy są wykonywane zgodnie z procedurami ZKP. W ramach takich pośrednich kontroli pobierana jest losowo próbka do badań – np. jakieś okno z magazynu – i jest ono badane w zakresie przepuszczalności powietrznej lub wodoszczelności. Na koniec uzgodnionego okresu kontrolnego, oprócz sprawdzenia ponownego wszystkich procedur produkcyjnych, wykonywany jest też pełen zakres badań na wybranym oknie schodzącym z taśmy produkcyjnej: przepuszczalność powietrzna, wodoszczelność, odporność na obciążenie wiatrem, nośność urządzeń zabezpieczających, przenikalność cieplna, izolacyjność akustyczna – czyli pełen zakres wymagań wyszczególnionych w normie wyrobu.

Pozwala to producentowi doskonalić swój system kontroli jakości. Efektem tego jest stała, dobra jakość produkowanych przez producenta okien i drzwi i minimalna ilość reklamacji na oferowane wyroby, a więc zmniejszone koszty obsługi tych reklamacji. Polska jest obecnie potentatem, jeśli chodzi o eksport okien, które docierają do odległych krajów w Europie i często również jeszcze dalej za ocean – zatem koszty obsługi takich reklamacji mogą być niebagatelne. Dzięki prawidłowej ZKP, wspieranej przez kontrolę naszego niezależnego laboratorium, producent ma pewność, że każde wyprodukowane przez niego okno schodzące z taśmy produkcyjnej ma założone parametry techniczne. Koszty takiej dodatkowej, niezależnej kontroli, wspierającej ZKP, są o wiele niższe niż wycofywanie wadliwych produktów z rynków zagranicznych. Wiadomo też, że rodzimi producenci działający na rynkach zagranicznych, nie są zadowoleni z eksportu polskich okien i starają się chronić swoją produkcję. Jedną z metod ochrony przed ekspansją okien z Polski jest weryfikacja ich jakości, np. przez wyrywkowe badania prowadzone na zlecenie stowarzyszeń firm okiennych w danych krajach.

Obecnie taka weryfikacja jest nawet łatwiejsza, bo producent nie deklaruje, jak dawniej, zgodności z określoną normą wyrobu czy też specyfikacją techniczną, ale jest zobowiązany wraz z partią wyrobu udostępnić odbiorcy deklarację właściwości użytkowych, z podaniem parametrów technicznych charakteryzujących dany wyrób. Jeśli wyrób nie będzie spełniał któregokolwiek parametru, da podstawę do reklamacji jego jakości.

Koszty takich reklamacji, oprócz wizerunkowych, „bijących” w całą branżę okienną, są też dotkliwe finansowo – więc warto dbać o jakość.

Program wsparcia ZKP prowadzony przez Mobilne Laboratorium ma edukować producenta, szczególnie w związku ze zmieniającymi się przepisami (np. ostatnio wprowadzonym Rozporządzeniem nr 305/2011 – tzw. CPR), co powinien aktualnie zrobić, aby produkt właściwie wprowadzić do obrotu. Drugim elementem tego programu jest kontrola procesów produkcyjnych, a więc kontrola systemu zachowywania stałej jakości wyrobu. Badania wyrobów na miejscu u producenta i okresowe audyty procesów produkcyjnych mają pomóc w tym, aby wszyscy pracownicy, szczególnie ci biorący udział w produkcji, rozumieli to co robią – żeby np. wiedzieli, że nieprawidłowe przykręcenie zaczepu może prowadzić do nieszczelności okna i kosztownej reklamacji. Świadomi pracownicy dbają o jakość na każdym stanowisku pracy.

Szczególnie szkoleniami obejmowani są pracownicy działu jakości w danych firmach, którzy na bieżąco kontrolują jakość. Pracownicy ci są też szczegółowo szkoleni z zasad ZKP i w zakresie aktualnych przepisów odpowiednich dla danego wyrobu.

Następną usługą, którą Mobilne Laboratorium chce zaoferować to system wsparcia informatycznego dla producentów – Asystent CE. To program, który zawiera m.in. kalkulator, który liczy współczynniki przenikania ciepła dla różnych rodzajów okien, w zależności od ich rozmiarów, konfiguracji i komponentów składowych. Niekiedy są bowiem wymagania, aby podawać te współczynniki nie tylko dla okna o wymiarach referencyjnych, ale dla konkretnego okna. Dane do programu, czyli współczynniki przenikalności składników, mogą być otrzymane od producentów, ale wszelkie mostki liniowe mogą być pomierzone przez Mobilne Laboratorium – i wynik z programu może być opatrzony atestem, że został zweryfikowany przez laboratorium.

W programie będą zawarte też kalkulatory do obliczania izolacyjności akustycznej okien bez nawiewników i okien wyposażonych w nawiewniki.

Będą też narzędzia ułatwiające oznakowanie wyrobów znakiem CE (czyli drukowanie etykiety na okno z oznakowaniem CE) i drukowanie Deklaracji Właściwości Użytkowych – do której będą wstawione wartości parametrów technicznych lub klas, z badań przeprowadzonych w laboratorium w zakresie badania typu. Program, zgodnie z nazwą, będzie wyposażony we wszystkie narzędzia, które prowadzą do oznakowania CE. Będzie to rodzaj kreatora, do którego będą wprowadzane wymiary okna, typ konstrukcji (okna jedno-, dwu- czy trzyskrzydłowe), system okienny (PVC, pięciokomorowy, producent XX), rodzaj szyby, okucia i inne komponenty.

Program będzie sprawdzał również, czy producent nie przekroczył dozwolonych wymiarów dla danego typu okna i systemu okiennego, które zostały ustalone w badaniach typu.

Będzie też podpowiadał, które wartości z badań mogą być przeniesione na okna o wymiarach mniejszych czy większych, o zmienionych w stosunku do badania typu komponentach (tzw. zamiennikach nie wpływających na wielkość parametrów technicznych).

Ważne jest też to, że Deklaracja Właściwości Użytkowych powinna być wystawiana dla określonej partii wyrobów i o określonym przeznaczeniu (domy jednorodzinne czy wieżowce, lokalizacja w danej strefie klimatycznej itp.).

Program będzie mógł drukować etykiety energetyczne dla okien, gdy będą ostatecznie ustalone przepisy i procedury ich wypełniania.

Asystemt CE będzie zlokalizowany na serwerze laboratorium, z dostępem on-line zalogowanych przedstawicieli producenta. Program będzie na bieżąco aktualizowany, z uwzględnieniem zmieniających się przepisów i uzupełniany o kolejne narzędzia.

Program jest w fazie opracowywania, ale wiele firm wykazało już duże zainteresowanie tą usługą.

W planach jest też konstruowanie następnych komór do badań mobilnych oraz szersze dotarcie do inwestorów i wykonawców fasad z ofertą badań poligonowych.

 

K.Z.: Dziękuję za rozmowę i życzę dalszego rozwoju firmy.

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym  I elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacj: Świat Szkła 04/2014 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.