Cele i możliwości wymiany
     Poza ociepleniem masywnych przegród zewnętrznych (ściany, stropodachy, fundamenty) duże możliwości w omawianym zakresie wiążą się z wymianą okien i drzwi zewnętrznych.
     Nowe okna i drzwi zapewniają wymaganą szczelność eliminując dokuczliwe zimą „nawiewanie chłodnego powietrza”, a jednocześnie nowe typy oszkleń dają szereg udogodnień eliminując uciążliwości związane z przegrodami szklanymi, takie jak: nadmierne nagrzewanie pomieszczeń w słoneczne dni latem, wychładzanie przestrzeni około okiennych zimą itp.
     Poniżej podane są główne cele wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, zwłaszcza w odniesieniu do budynków jednorodzinnych lub innych wyodrębnionych:
     1. Potrzeba poprawy właściwości technicznych przegród typu okna, drzwi: polepszenie izolacyjności termicznej, zapewnienie dostępu powietrza, polepszenie izolacyjności akustycznej, poprawa zabezpieczenia przed włamaniem – przez zastosowanie oszkleń wielofunkcyjnych, a także okuć antywłamaniowych okiennych i drzwiowych itp.;
     2. Zbliża się termin (1.01.2009 r.) obowiązkowego posiadania dokumentu określającego zapotrzebowanie budynku w energię sezonową tzw. paszportu energetycznego budynku. Wymiana okien i drzwi, względnie łatwa wobec innych prac modernizacyjnych, znacząco wpływa na obniżenie energochłonności budynku;
     3. W konsekwencji wymiany stolarki okiennej i drzwiowej można oczekiwać zwiększenia wartości rynkowej budynku,
     4. Obniżenie kosztów użytkowania budynku przez zmniejszenie kosztów ogrzewania (ograniczenie zapotrzebowania na zakup materiałów opałowych lub na dostarczaną energię);
     5. Polepszenie komfortu użytkowania pomieszczeń (tzw. komfortu cieplnego), m.in. przez zwiększenie powierzchni użytkowej pomieszczeń w wyniku eliminacji miejsc o niższej temperaturze niż ogólnie panująca (w pobliżu okien);
     6. Potrzeba zmiany wystroju architektonicznego budynku od zewnątrz lub dostosowanie okien do funkcji pomieszczeń;
     7. Spełnienie wymagań firm ubezpieczeniowych przez wprowadzenie zabezpieczeń antywłamaniowych, co skutkuje możliwością obniżenia stawek ubezpieczeniowych.

      Potrzeba wymiany okien lub wymiany okien połączonej z równoczesną wymianą drzwi zewnętrznych może zaistnieć w różnych sytuacjach znacząco wpływających na decyzję o ich wyborze:
     a) wymiana okien na takie same kształtem i wymiarami, lecz o polepszonych właściwościach technicznych w budynku, w którym nie przewidywane są żadne inne prace modernizacyjne (tzw. budynki istniejące i standardowe);
     b) wymiana okien w budynku, w którym przewidywane są inne prace w celu zmniejszenia zapotrzebowania w energię do ogrzewania i na potrzeby bytowe jako celowe dążenie do uzyskania standardu budynku energooszczędnego, niekiedy połączone z generalnym remontem, ze zmianą wyglądu elewacji i usprawnieniem systemu ogrzewania i wentylacji;
     c) wymiana okien i drzwi połączona z wykonywaniem wielu prac termodernizacyjnych (w tym dostosowanie instalacji grzewczych, wentylacyjnych) jako celowe dążenie do standardu budynku pasywnego.

     Podstawą takiego rozróżnienia jest stosowana obecnie klasyfikacja budynków wg wskażnika sezonowego zapotrzebowania na ciepło, wg której, wymagania energetyczne budynku plasują się na następujących poziomach:
● istniejące stare domy 225 kWh/m2r,
● przeciętne domy aktualnie wznoszone 100 kWh/m2r,
● dom energooszczćdny <55 kWh/m2r,
● dom pasywny <15 kWh/m2r.



 ad a)
     W praktyce ten przypadek wymiany okien i drzwi wyłącznie związany jest z ich instalacją na nowe, o znacznie lepszych parametrach technicznych niż dotychczasowe, ponieważ tylko takie, wciąż udoskonalane pod różnymi względami, znajdują się w ofercie rynkowej. Choć kryteriów doboru okien jest co najmniej kilka, obecnie zdaje się dominować jeden – dobór ze względu na polepszoną izolacyjność termiczną – uzasadnienie tego jest oczywiste, ale jest to dobór jedynie pod względem jednego parametru wymiany.
     W praktyce jest to jedyny możliwy wariant wymiany w budynkach wielorodzinnych lub znajdujących się pod ochroną konserwatora zabytków. Jednak wydaje, że nawet w tym wariancie powinno być dokonywane pełniejsze rozpoznanie dostępnych udogodnień technicznych i nowych oszkleń tak, żeby m.in. umożliwić korzystanie z tzw. biernych zysków z energii słonecznej (rys. 1). Przydatne w tym zakresie są oszklenia specjalne regulujące dostęp promieniowania słonecznego i ograniczające straty ciepła z wnętrza (szyby z powłoką niskoemisyjną low-e (LE), z powłoką niskoemisyjną i jednocześnie refleksyjną, szyby gazochromowe z regulowanym stężeniem i zabarwieniem gazu wypełniającego przestrzeń międzyszybową w szybie zespolonej – o zmiennych parametrach U, L, g; szyby z wewnętrznymi żaluzjami o regulowanym kącie ustawienia lameli itp.).
     Inny, przydatny niekiedy typ oszkleń wiąże się z zastosowaniem w szybach zespolonych tzw. oszkleń stylizowanych. Ponieważ nowoczesne oszklenia ze szkła float dają niepasujące do dawnych obiektów efekty odbić, zalecane jest wtedy stosowanie szkła stylizowanego lub wykonywanego w dawnej technice tzw. szkła ciągnionego.
     Duże możliwości kształtowania wyglądu elewacji daje różnorodne wykończenie profili: PVC barwne, PVC foliowane w kolorze drewna, a nawet srebra. Również okna drewniane, wykonywane z różnych rodzajów drewna dostępne są w bogatej palecie kolorów.
     Okna – zarówno PVC jak i drewniane – mogą być wykonywane z profili wyposażonych w zewnętrzną osłonę metalową lub kompozytową, chroniącą zasadniczy materiał konstrukcyjny przed czynnikami zewnętrznymi.

ad b)
     Ten wariant wymiany daje dużo więcej możliwości niż poprzedni. Przede wszystkim w związku z możliwością dostosowania wielkości okien do ich usytuowania wg stron świata. W konsekwencji niesie to możliwość zmiany wyglądu elewacji oraz wprowadzenia nowego podziału pomieszczeń, w zależności od ich funkcji i od warunków nasłonecznienia (np. kuchnia i inne pomieszczenia gospodarskie, czy pomocnicze od strony płn).
     W odniesieniu do budynków jednorodzinnych lub innych wydzielonych wydaje się, że zbyt rzadko wykorzystywany jest okres wymiany na przeróbki związane z bardziej funkcjonalnym doborem okien do poszczególnych pomieszczeń lub nawet ze zmianą funkcji pomieszczeń pod kątem wykorzystania biernych zysków z energii słonecznej i zminimalizowania strat ciepła z budynku.

     Zmiana wielkości i rozmieszczenia otworów okiennych może wymagać zgody terenowych organów nadzoru budowlanego, ale w uzasadnionych przypadkach, dla mniejszego zakresu robót, może być dokonana w oparciu o opinie uprawnionego rzeczoznawcy, przy udziale architekta oraz doradcy energetycznego.
     Niekiedy główną przyczyną wymiany jest chęć podwyższenia walorów estetycznych budynku i/lub pomieszczeń przez instalację okien, które wpłyną na zmianę wyglądu budynku i funkcjonalność pomieszczeń. Przydatne dla tego celu są zarówno okna drewniane jak i PVC, których wygląd daje się swobodnie kształtować. Oprócz najpowszechniej stosowanych okien prostokątnych, można uzyskać w oknach kształty łuku, półłuku, koła.

     Okna i drzwi stały się bardzo zróżnicowane – istnieją obecnie duże możliwości wyborów, np.:
● ze względu na kształt i wielkość - można dobrać różne okna do pomieszczeń dziennych, do kuchni, do salonu czy sypialni;
● ze względu na specjalne zastosowania: okna połaciowe, okna i drzwi tarasowe itp.;
 ● ze względu na walory funkcjonalno-użytkowe: np. okna i drzwi tarasowe rozwieralne, rozsuwane, składane, rozwieralno-składane.

     Oprócz wyglądu zewnętrznego okna kształtują charakter pomieszczeń – wymiana połączona z przebudową może sprawić, że pomieszczenie stanie się bardziej ustawne, lepiej doświetlone, nabierze „klimatu” itd. (rys. 3).
     Chociaż znaczną popularnością cieszą się niezakłócone, duże powierzchnie przeszklone, to jednak podział okien na mniejsze kwatery ma odmienną estetykę i duże znaczenie użytkowe – małe skrzydła są wygodniejsze do uchylania i częstego przewietrzania pomieszczeń oraz przy myciu okien, a niekiedy przy wymianie oszklenia.
 
ad. c)
     Niezwykle aktualny w chwili obecnej temat modernizacji budynków, ukierunkowanej na budynki pasywne jest na razie w w warunkach krajowych w fazie dyskusji lub występuje jako budownictwo eksperymentalne, choć np. w Austrii istnieją oficjalne  plany zmodernizowania w najbliższych latach ok. 70% starych zasobów mieszkalnych na standard budynków pasywnych.

Wartość techniczna okien i drzwi
     Okna i drzwi zewnętrzne cechują parametry techniczno-użytkowe związane z warunkami zewnętrznymi, dla jakich są przeznaczone (np. zależne od strefy klimatycznej obciążenie wiatrem i wahania temperaturowe, usytuowanie w terenie, sposoby użytkowania, warunki bezpieczeństwa).
     Parametry te dotyczą:
● izolacyjności cieplnej,
● szczelności na przenikanie wody opadowej i powietrza,
● izolacyjności akustycznej,
● właściwości mechanicznych (odporność na oddziaływanie wiatrem i odporność na obciążenia eksploatacyjne; a dodatkowo: na przypadkowe uszkodzenie lub na włamanie, przestrzał z broni palnej itd.).

      Szczegółowe informacje o parametrach technicznych i metodach badań okien i ich składowych elementów znaleźć można w normach oraz różnego typu wytycznych i rozporządzeniach administracyjnych. Przykładem jest obowiązujący, krajowy dokument, tzw. Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, będący wykładnią obowiązującego w kraju prawa budowlanego.
     Podstawowe informacje związane z opisywaną problematyką, przydatne dla osób, które chcą być bardziej zorientowane przy wymianie okien i drzwi zawarte są w:
● PN-EN 14351 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne, bez odporności ogniowej i dymoszczelności. Część 1,
● Dokument krajowy ogłoszony w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. wraz z Aneksami z r. 2003 i 2004 pt. Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wyd. 2004 r.
● PN-EN ISO 13790:2005 Cieplne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zapotrzebowania na energię do ogrzewania.
● Dokument europejski tzw. Rozporządzenie o ochronie energii EnEV – Energieeinsparverordnung 2007.


     Dla potencjalnego klienta wystarczającym dowodem jakości okien lub drzwi jest fakt, iż wyrób posiada znak CE lub B, tzw. deklarację zgodności z aprobatą lub normą lub certyfikat uznanej jednostki badawczej.
     Wiodącym elementem przy wyborze nowych okien jest współczynnik przenikania ciepła okna Uw. Poniższy wzór wskazuje jak różne elementy składowe wpływają na jego finalną wartość.



Ag – powierzchnia oszklenia
Af – powierzchnia ramy okna
lg – długość obwodu oszklenia
Ug – współczynnik przenikania ciepła szyby
Uf – wpółczynnik przenikania ciepła ramy okiennej
Ψg – liniowy współczynnik przenikania ciepła

     Obecnie łatwo dostępne są w handlu okna i drzwi zewnętrzne o niskich wartościach współczynnika Uw przydatne dla wymiany w budynkach standardowych, energooszczędnych a nawet w budynkach pasywnych.

cdn.
Maria Makarewicz

więcej informacji: Świat Szkla 3/2008  
  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.