Technologia obróbki kół zębatych została opracowana przed wieloma laty i jest jednak nadal doskonalona dla potrzeb przekładni mechanicznych z ograniczonym luzem lub „bezluzowych”. Koła zębate dla przekładni z pasem zębatym zostały zakwalifikowane już przed wieloma laty, jako konstrukcja mało odpowiedzialna i precyzyjna. W związku z tym do ich produkcji stosuje się najtańsze technologie wytwarzania, pozostawiając dla gotowego wyrobu dużą tolerancję wykonania. Również ocena stanu technicznego kół w eksploatacji nie jest precyzyjna i najczęściej koła są wykorzystywane, dopóki posiadają zęby. Ten sposób podejścia powstał w czasie, kiedy dominującymi typami pasów zębatych były pasy opierające się wrębami o wierzchołki zębów kół pasowych.
Do najczęściej spotykanych wad produkcyjnych należy złe wykonanie tarcz brzegowych. Ten element koła nie został dotąd objęty standaryzacją i niespodzianką dla producentów maszyn może być koło wykonane z tarczami o takich średnicach, że nie mieszczą się w konstrukcji maszyny. Zbyt słabe przymocowanie tarcz do koła powoduje, że tarcze te spadają. Niewłaściwe ukształtowanie tarcz powoduje, że niszczą one bok pasa, przyczyniając się do odkrycia kordu, który zaczepiając o element koła lub maszyny zostaje wyrwany z pasa. Trudniej wykrywalnymi błędami są błędy wykonania wieńca zębatego. Poziom technologiczny urządzeń, na których produkowane są koła jest bardzo różny, zdarzają się także próby źle pojętej oszczędności. Pomiary kół często wskazują na błędy średnicy, co oznacza, że zęby pasa są niewłaściwie ukształtowane.
Jednym rodzajem frezu wykonywane są koła z całego zakresu średnic, często z niezachowaniem podziałki koła. Na skutek złego osadzenia materiału w obrabiarce może nastąpić inne niż prostoliniowe nacięcie zębów. Błędy wieńca zębatego są najczęściej zauważalne po krótkim okresie eksploatacji, kiedy obserwujemy nadmierne zużycie objętościowe pasa. Obraz tego zużycia pomaga zidentyfikować rodzaj błędu wieńca zębatego.
Pojawiają się jeszcze błędy kolistości, złego wykonania rowka pod klin w przypadku pasów z klinem prowadzącym oraz przypadki złego stanu powierzchni zębów koła. Niektórzy producenci wprowadzają dla określonych typów pasów pewne modernizacje konstrukcji, co powoduje, że nie jest możliwa zmiana pasa na produkt innego producenta, jest to nieczysta gra rynkowa i przypadki takie występują bardzo rzadko. Niektóre typy pasów i kół jak EAGLE, czy ATP, BAT, N objęte są długotrwałymi licencjami i produkowane są przez nielicznych producentów.
Pozostałymi rodzajami błędów wykonania przekładni są wadliwe wykonane otwory pod pierścienie osadcze lub otwory służące do bezpośredniego osadzenia na wałach. Technologia wykonania tych elementów jest prosta i te błędy występują rzadko, natomiast producenci wykonują najczęściej koła z otworem pilotowym oraz osadzeniem pozwalającym na dobre umocowanie koła w obrabiarce. Wady pierścieni osadczych, nierównoległość wałów należy już do błędów wykonania całej przekładni. 
Pasowe koła zębate wykonywane są z szerokiej gamy materiałów i normalny przejaw zużycia to starcie objętościowe elementów koła (il. 1). Zużycie występuje zazwyczaj nierównomiernie na szerokości koła, gdyż z powodu spiralnego nawinięcia kordu w pasie, pracuje on na kole przy jednej z tarcz brzegowych.
W przypadku przekładni o dużych przełożeniach intensywnemu zużyciu ulegają koła mniejsze. Zmniejszanie się podziałki powoduje coraz trudniejsze warunki współpracy pasa i koła. Powstaje tendencja do interferencji zębów pasa i koła. Użytkownicy są często zaskoczeni, że po umieszczeniu na kołach nowego pasa, został on szybko zerwany, jednak problem ten dotyczy nieklasycznych pasów lub pasów w przekładniach z ograniczonym luzem. W tego rodzaju przekładniach zużycie objętościowe kół diametralnie zmienia warunki sprzężenia pasa z kołami. W przekładniach opierających się o dna wrębu koła pasowego, ta część wieńca zębatego oraz boki zębów ulegają największemu zużyciu.
Na skutek zużycia kół zmienia się sposób oparcia pasa o koła i przekładnia traci możliwość przenoszenia momentu obrotowego, do którego wielkości została zaprojektowana. Dojść może wówczas do oderwania zębów pasa od warstwy nośnej. Bezpośredni kontakt kordu z kołami powoduje dalsze gwałtowne scieranie wierzchołków zębów. Zużycie objętościowe wieńc zębatego ma bardzo negatywny wpływ na eksploatację pasów z zębami nierównomiernie rozmieszczonymi na szerokości pasa (il. 2). Pasów tych nie dotyczy problem występujący bardzo często w pozostałych typach przekładni, odpadanie tarcz brzegowych.
Bardzo częstymi przypadkami uszkodzenia kół pasowych jest niewłaściwe zabezpieczenie w transporcie i magazynowaniu. Niezabezpieczenie kół, zwłaszcza w przekładniach, w których pas wykorzystywany jest jako transportujący powoduje, że odkształcane są tarcze brzegowe, niszczone są zęby kół i w efekcie pas ulega szybkiemu zniszczeniu.
Należy podkreślić konieczność właściwej identyfikacji stanu technicznego i typu pasowych kół zębatych. Niestety, do najczęstszych przypadków zbyt szybkiego uszkodzenia pasa należy zastosowanie pasa na niewłaściwych kołach. Mylone są koła typu T10 z kołami typu L, gdzie różnica podziałki nie przekracza 0,5 mm. Niewłaściwie umieszczane są pasy typu HTD lub STD na kołach typu Polychain, w tym przypadku występuje wyraźna różnica w wysokości zęba koła i tak umieszczone pasy zaczynają pracować jak pasy klasyczne. Niepoprawne jest również umieszczanie pasów typu HTD na kołach STD lub RPP, jednak w przypadkach awaryjnych umieszcza się czasem nawet pasy AT na kołach ATP.
WILHELM HERMAN MULLER
