W związku z akcesem Polski do Unii Europejskiej powstała konieczność dostosowania przepisów prawnych do praw unijnych. W dziedzinie budownictwa podstawowym dokumentem jest Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich nr 89/106/EEC w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych. Głównym celem dyrektywy jest stworzenie warunków umożliwiających wolną wymianę handlową wyrobami budowlanymi między Państwami Członkowskimi Wspólnoty. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest usunięcie barier technicznych wynikających z rozbieżności postanowień krajowych norm na wyroby budowlane, niejednolitych kryteriów przyjmowanych przy ocenie nowych wyrobów wchodzących na rynek, zróżnicowanych procedur przy atestacji i certyfikacji wyrobów. W Dyrektywie przyjęto założenie, że wymagania dla stosowanych powszechnie wyrobów budowlanych będą zawarte w normach europejskich (EN), natomiast dla nowych wyrobów będą wydawane europejskie aprobaty techniczne (ETA). Obydwa te dokumenty nazwano ustaleniami technicznymi grupy wyrobów zgodnymi z dyrektywą Unii Europejskiej
Szyby bezpieczne, ochronne budowlane
Szyby bezpieczne i ochronne budowlane stanowią ważny dział przetwórstwa szkła płaskiego. Rozwijająca się gospodarka stwarza zapotrzebowanie na coraz doskonalsze oszklenia, zwiększające estetykę i bezpieczeństwo ludzi a jednocześnie charakteryzujące się zwiększoną odpornością na przebicie i rozbicie szyby spowodowane atakiem zewnętrznym. Zarówno szyby bezpieczne jak i ochronne budowlane wytwarza się z wykorzystaniem szkła float lub ciągnionego.
Szyby hartowane produkowane są najczęściej metodą hartowania termicznego. Polega ono na nagrzewaniu tafli szkła do temperatury nieco poniżej punktu mięknięcia szkła i szybkim, równomiernym (z obu stron) schłodzeniu szkła do temperatury otoczenia. O jakości hartowania decyduje zwłaszcza około stustopniowy zakres temperatur poniżej temperatury punktu mięknięcia.
Inną znaną metodą stosowaną raczej do próbek o niewielkich rozmiarach lub skomplikowanych kształtach jest wzmacnianie szkła metodą wymiany jonowej. Szkła hartowane posiadają znacznie większą wytrzymałość mechaniczną. Nie mogą jednak podlegać dalszej obróbce - cięciu, szlifowaniu, grawerowaniu itp. Można je co najwyżej sklejać w pakiety przy użyciu żywic lub pokrywać powłokami z tworzyw sztucznych przez natrysk, przyklejanie folii lub malowanie.
Szyby ochronne budowlane wytwarzane są najczęściej przez sklejanie szyb w dwu- lub wielowarstwowe pakiety przy użyciu folii PVB (poli-winylo-butyralowej). Proces ten odbywa się w autoklawie w temperaturze około 115 oC i pod ciśnieniem około 10 at. Wcześniej podczas przygotowania tafli do klejenia należy odpompować powietrze z przestrzeni międzyszybowej, w której znajduje się już folia PVB.
Metodą powszechnie stosowaną do wytwarzania szyb ochronnych budowlanych, kulodpornych i odpornych na uderzenie fali detonacyjnej jest klejenie szyb w pakiety przy użyciu żywic chemoutwardzalnych lub utwardzalnych w promieniowaniu ultrafioletowym.
Oddzielną grupę szyb stanowią szyby ognioodporne. Są to szyby co najmniej dwuwarstwowe, których przestrzeń międzyszybowa wypełniona jest specjalnym żelem, który podczas silnego nagrzania zestala się, staje się nieprzejrzysty i zapobiega rozprzestrzenianiu się pożaru.
Szyby bezpieczne - są to szyby, które w przypadku rozbicia stanowią stosunkowo niewielkie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Szyba bezpieczna powinna w określonych warunkach nie rozbić się lub rozbić w sposób bezpieczny, to znaczy: w przypadku szyby hartowanej - rozpaść się na drobne kawałki o zaokrąglonych brzegach, bez „igieł” i klinów ostro zakończonych, a w przypadku szkieł klejonych - nie ulec rozbiciu lub spękać bez oddzielenia się ostro zakończonych odłamków. Niektóre szyby bezpieczne zostały umieszczone w wykazie Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji jako wytypowane do obowiązkowej certyfikacji wyrobów na znak bezpieczeństwa „B”.
Są to:
- szyby hartowane i hartowane emaliowane,
- skrzydła drzwiowe ze szkła hartowanego,
- szyby hartowane do kabin prysznicowych
- szkło zbrojone (surowe i polerowane)
- szkło profilowe zbrojone i niezbrojone (tzw. vitrolit),
- pustaki szklane (służące do budowy ścianek działowych i innych elementów niekonstrukcyjnych)
Kryterium bezpieczeństwa dla szkieł budowlanych bezpiecznych stanowiła dotychczas przede wszystkim wytrzymałość na uderzenie workiem ze śrutem ołowianym oraz charakter siatki spękań, który określa wielkość i ilość odłamków po rozbiciu szyby.
Szyby bezpieczne hartowane stosowane są do bezpiecznego szklenia ścian zewnętrznych i wewnętrznych, okien i drzwi, balustrad schodów, oraz fasad.
Szyby bezpieczne hartowane termicznie będą wkrótce badane zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 12150-1:2000 „Szkło w budownictwie, Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis”. Norma ta obejmuje następujące wymagania: Wymiary i tolerancje, wykończenie obrzeży, otwory, wycięcia i nacięcia, badanie charakteru siatki spękań oraz badanie własciwosci fizycznych takich jak: zniekształcenia optyczne, opalizacja anizotropowa, odporność termiczna, wytrzymałość mechaniczna oraz klasyfikacja zachowania szkła w sytuacji przypadkowego zderzenia człowieka z szybą. Norma ta określa np. wymagania co do siatki spękań, aby w dowolnie wybranym kwadracie o boku 50 mm ilość odłamków wynosiła dla szkła ciągnionego i float o grubości nominalnej 3 mm co najmniej 40 a dla szyb pozostałych (w tym emaliowanych) co najmniej 30. Niedopuszczalne jest także występowanie odłamków o długości przekraczającej 10 cm.
Tablica 1. Typowe parametry techniczne szyb hartowanych
właściwość jednostka wartość
grubość mm 3-10
masa właściwa kg/m3 2491
moduł sprężystości (na zginanie) MPa 66 000 - 73 500
wytrzymałość na rozciąganie (przy zginaniu) MPa 200
współczynnik rozszerzalności 20-300oC 85.10-7 - 90.10-7 K-1
przewodność właściwa ciepła W.m-1K-1 0,93
opór cieplny m2.K.W-1 5,34.10-3
dźwiękochłonność IL (Rw) 5mm dB 28
przepuszczalność światła (5 mm) % 89
odporność na działanie wody klasa IV
Zrezygnowano w tej normie z badania wytrzymałości na uderzenie kulą 227g na rzecz badania wytrzymałości mechanicznej na zginanie z użyciem prasy. Wartości wymaganej wytrzymałości mechanicznej, którą odniesiono do kwazistatycznego krótkotrwałego obciążenia (np. w związku z obciążeniem wiatrem) podano w tablicy 2.
Tablica 2. Wartośći minimalnej wytrzymałości mechanicznej szkła hartowanego
Rodzaj szkła Wartość wytrzymałości mechanicznejN/mm2
Float: bezbarwne, barwne, powlekane 120
Float: emaliowane 75
Szkło wzorzyste i płaskie ciągnione 90
Norma PN-EN 12150-1 zaleca badanie i klasyfikację szyb według EN 12600 w tych przypadkach, gdy konieczna jest ochrona przed niezamierzonym zderzeniem człowieka z szybą. Zakres normy nie obejmuje szyb giętych hartowanych termicznie –ze względu na brak dostatecznych danych dla znormalizowania wyrobu z wyjątkiem informacji odnoszących się do grubości, wykończenia obrzeży i siatki spękań
Szyby bezpieczne warstwowe - stosowane są do bezpiecznego szklenia ścian zewnętrznych i wewnętrznych, okien i drzwi, balustrad, schodów, oraz fasad.
Podstawowe parametry techniczne bezpiecznych szyb warstwowych podano w tablicy 3.
Tablica 3. Podstawowe parametry techniczne bezpiecznych szyb warstwowych
właściwości jednostka wartość
grubość (tafle podstawowe 33.1) mm 6,2
masa właściwa kg/m3 2491
moduł sprężystości (na zginanie) MPa 22 750 - 42 660
wytrzymałość na rozciąganie (przy zginaniu) MPa 25
współczynnik rozszerzalności 20-300oC 85.10-7 - 90.10-7 K-1
przewodność właściwa ciepła W.m-1K-1 0,93
opór cieplny m2.K.W-1 5,34.10-3
dźwiękochłonność IL (Rw) 5mm dB 29-31
przepuszczalność światła (5 mm) % 85-90
odporność na działanie wody klasa IV
Polski Komitet Normalizacji przyjął serię norm PN-EN ISO 12543:2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe” Część 16. Seria tych norm utrzymuje klasyfikację trzystopniową bezpieczeństwa szyb badanych przy użyciu elementu z oponami o masie 50 kg według normy EN 12 600, oraz wprowadza badanie odporności na promieniowanie UV w czasie 2000 godzin.
Przepuszczalność światła próbek poddanych badaniu odporności na promieniowanie nie powinna ulec zmianie o więcej niż 10% swojej wartości przed badaniem. Klasyfikację wytrzymałości szyby na uderzenie elementem z oponami podano w tablicy 4
Tablica 4. Klasyfikacja szyb bezpiecznych według EN 12600
Klasa szyby bezpiecznej
Typ szkła Wysokość uniesienia elementu uderzającego w szybę o masie 50 kg (z oponami)
1 A, B, C 150 mm
2 A, B, C 200 mm
3 A, B, C 300 mm
Fot. 4 Stanowisko do badania szyb bezpiecznych przy użyciu elementu z oponami
A- sposób rozbicia typowy dla szkła zwykłego (szyba nie pęknie)
B - sposób rozbicia typowy dla szkła klejonego (szyba nie pęknie lub po rozbiciu nie powstanie otwór przez który przejdzie kula o średnicy 76 mm pod naciskiem siły 50N).
C - sposób rozbicia typowy dla szkła hartowanego (szyba nie pęknie lub rozpadnie się na drobne kawałki, a 10 największych odłamków będzie miało powierzchnię nie większą niż 65 cm2.
Szyby wzmacniane termicznie tzw. „półhartowane” i wzmacniane chemicznie
W nowoczesnych fasadach i strukturach szklanych w ostatnich latach zaistniał problem wytwarzania i określenia własciwości szkła taflowego wzmocninego ale w mniejszym stopniu niż szkła hartowanego. Związane to jest z problemem jakości wizualnej fasady a także z bezpieczeństwem klejonych do konstrukcji szyb zespolonych, w których jedna lub obydwie szyby składowe sa szybami hartowanymi. Powstawało realne zagrożenie odpadnięcia od konstrukcji pozostałości szyby w przypadku rozbicia szyby hartowanej wewnętrznej fasady strukturalnej.
Lukę normalizacyjną w tym zakresie wypełniły dwie normy europejskie:
PN-EN 1863-1:2000 „Szkło w budownictwie. Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis” oraz PN-EN 12337-1:2000 „Szkło w budownictwie. Chermicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis”.
Obydwa typy szyb nie są szybami bezpiecznymi.
Zasadniczymi wymaganiami tych norm jest oszacowanie charakteru siatki spękań oraz wartości wytrzymałosci mechasnicznej badanej wg PN-EN 1288-3 „Szkło w budownictwie. Okreslenie wytrzymałosci szkła na zginanie. Część 3: Badanie na próbkach podpartych w dwóch punktach” Charakter siatki spękań określa się poprzez liczenie oraz ważenie w celu przaliczenia na powierzchnie odłamków „wyspowych”, i tzw. „cząstek”
Szyby ochronne budowlane
Szyby ochronne, budowlane można podzielić na:
- szyby o podwyższonej odporności na rozbicie, przebicie spowodowane atakiem zewnętrznym,
- szyby odporne na ostrzał z broni palnej, oraz
- szyby odporne na działanie fali detonacyjnej.
Szyby o podwyższonej odporności na rozbicie i przebicie
Większość szyb ochronnych budowlanych spełnia też wymagania dotyczące szyb bezpiecznych. Zgodnie z normą PN - EN 356 (2000) dla klas P1÷P5 określone są wysokości spadku kuli o masie 4,11 kg i średnicy 100 ±0,2 mm, wykonanej ze stali o twardości 60÷65 HRC w skali Rockwella C według ISO 6508. Kula nie może przebić szyby w żadnej z trzech próbek poddanych trzykrotnemu udarowi w wierzchołki wyznaczonego trójkąta równobocznego o boku 13 2 cm. Klasyfikację tę podano w tablicy 3.
Tablica 3. Klasyfikacja szyb według metodyki badania spadającą kulą .
Klasa odporności Wysokość spadku kuli o masie 4,11 kg (mm) Ilość uderzeń w wierzchołki trójkąta o wymiarach 130 ± 20 mm
P 1 A 1500 ± 50 3
P 2 A 3000 ± 50 3
P 3 A 6000 ± 50 3
P 4 A 9000 ± 50 3
P 5 A 9000 ± 50 9
Dla pozostałych trzech najwyższych klas przewidziano inny rodzaj badań, polegający na wycięciu utworu o średnicy 400 x 400 mm poprzez uderzenia młotem o masie 2,0 kg i po destrukcji wszystkich warstw szkła na obwodzie tego kwadratu oraz przez wycięcie otworu uderzeniami siekiery, której głowica ma także masę 2,0 kg O spełnieniu wymagań dla danej klasy szyby ochronnej, decyduje suma udarów młota i siekiery dla wykonania wspomnianego otworu.
Warunki badania i wymagana suma udarów młota i siekiery dla danej klasy jest przytoczona za normą PN-EN 356 w tablicy 4.
Tablica 4. Klasyfikacja szyb ochronnych budowlanych według metodyki badania młotem i siekierą.
Klasa Symulacja uderzeń trzymanego w ręku toporka
odpor- Udar młota Udar siekiery Łączna
ności szybkość udaru
(m/s) energia udaru
(Nm) szybkość udaru
(m/s) energia udaru
(Nm) liczba
udarów
P 6 B 12,5 ± 0,3 350 ± 15 11,0 ± 0,3 300 ± 15 30 ÷ 50
P 7 B 12,5 ± 0,3 350 ± 15 11,0 ± 0,3 300 ± 15 51 ÷ 70
P 8 B 12,5 ± 0,3 350 ± 15 11,0 ± 0,3 300 ± 15 ponad 70
Szyby odporne na ostrzał z broni palnej (kulowej i śrutowej).
Do tej grupy zaliczyć należy przede wszystkim szyby wielowarstwowe, często z wykorzystaniem warstwy z poliwęglanu. Wymagania określa norma PN-EN 1063 : 2002 „Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badanie i klasyfikacja odporności na uderzenie pociskiem”. Klasyfikację dotyczącą kuloodporności oszklenia podano w tablicy5 (z broni myśliwskiej) a dotyczącą odporności na ostrzał z broni ręcznej w tablicy 6.
Tablica 5. Klasyfikacja i wymagania dotyczące badania kuloodporności oszklenia na ostrzał strzelba myśliwską (sg)
Warunki badania
Klasa Typ
broni Kaliber Typ Masa
(g) badawcza odległość ostrzału
(m) prędkość pocisku
(m/s) liczba uderzeń odległość między uderze-niami
(mm)
SG1 strzelba myśliwska cal. 12/70 lita kula ołowiana 231±0,5 10 ±0,5 420 ±20 1 -
SG2 strzelba myśliwska cal. 12/70 lita kula ołowiana 31±0,5 10 ±0,5 420 ±20 3 125 ±10
Tablica 6. Klasyfikacja i wymagania dotyczace badania kuloodporności oszklenia na ostrzał pistoletami i karabinami.
Warunki badania
Klasa Typ
broni
Kaliber
Typ Masa
(g) badawcza odległość ostrzału
(m) prędkość pocisku
(m/s) liczba uderzeń odległość między uderzeniami
(mm)
BR1 karabin 0,22 LR L/RN 2,6±0,1 10 ±0,5 360 ±10 3 120 ±10
BR2 pistolet 9 mm Luger FJ1)/RN/SC 8,0±0,1 5 ±0,5 400 ±10 3 120 ±10
BR3 pistolet 0,357 Magnum FJ1)/CB/SC 10,2±0,1 5±0,5 430 ±10 3 120 ±10
BR4 pistolet 0,44 Rem Magnum FJ2)/FN/SC 15,6±0,1 5 ±0,5 440 ±10 3 120 ±10
BR5 karabin 5,56x45 FJ2)/PB/SCP1 4,0±0,1 10 ±0,5 950 ±10 3 120 ±10
BR6 karabin 7,62x51 FJ1)/PB/SC 5,5±0,1 10 ±0,5 830 ±10 3 120 ±10
BR7 karabin 7,62x51 FJ2)/PB/HC1 9,8±0,1 10 ±0,5 820 ±10 3 120 ±10
1) pełny płaszcz stalowy (platerowany)
2) pełny płaszcz ze stopu miedziowego
L - ołów
CB - pocisk stożkowy
FJ - cała metalowa osłona pocisku
FN - czubek spłaszczony
HC1 - rdzeń z twardej stali, twardość powyżej 63 HRC, masa 3,7 g ±0,1 g
PB - pocisk spiczasty
RN - zaokrąglony czubek
SC- rdzeń miękki (Pb)
SCP1 - rdzeń miękki i stalowy penetrator (typ SS109)
Klasyfikacja obejmuje również wskaźnik dodatkowy S – dla szyby odpryskowej oraz
NS – dla szyby bezodpryskowej
Szyby odporne na uderzenie fali po detonacji ładunku wybuchowego.
Wymagania określa norma PN-EN 13541:2002 „Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badania i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji”. Klasyfikację przytoczono w tablicy 7.
Tablica 7. Klasyfikacja oszklenia odpornego na siłę eksplozji
Charakterystyka płaskiej fali uderzeniowej
Oznaczenie
klasy Dodatnie maksymalne nadciśnienie odbitej fali podmuchowej
Pr (kPa) Dodatni impuls właściwy
i+
(kPa . ms) Czas trwania dodatniej fali ciśnienia
t+ (ms)
Uwaga: Odporność na uderzenie fali detonacyjnej zależy także od sposobu zamocowania szyby
W normie PN-EN 13541:2002 „Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badania i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji” przyjęto cztery klasy odporności na siłę maksymalnego ciśnienia fali uderzeniowej towarzyszącej eksplozji czystego materiału wybuchowego i czasu trwania impulsu i ER1 do ER4, która zastępuje dotychczasową klasyfikację niemiecka D1 D3 wedługg DIN 52 290.
Szyby warstwowe o określonych właściwościach przeciw pożarowych
Szkło jest materiałem niepalnym i może być użyte jako lekka przegroda przeciwpożarowa.
Jednakże pojedyncza tafla szkła nawet znacznej grubości stanowi słabą zaporę ogniową, gdyż po nagrzaniu łatwo może spękać na wskutek rozszerzalności termicznej, a nawet stopić się, gdyż w pożarze często występują temperatury znacznie przekraczające punkt mięknięcia szkła.
Jako przegrodę ogniową stosuje się w najprostszej postaci szkło zbrojone lub szkło warstwowe, w którym przestrzenie międzyszybowe wypełnione są galaretowatą masą -żelem, przezroczystym w normalnych temperaturach. Pod wpływem pożaru i wysokich temperatur żel ten mętnieje, staje się nieprzejrzysty, a następnie zestala się, spieka i stanowi sztywną ścianę, która może stanowić zaporę dla ognia i gazów przez czas stosunkowo długi.
Efekt ognioodporności kontrolowany jest przez:
- klasę odporności lub stabilności (R)
- klasę szczelności na płomienie i gazy (E)
- klasę izolacji cieplnej podczas pożaru (I)
Odporność ta jest istotna łącznie z ramami, sposobem zamocowania oraz z innymi elementami konstrukcji. Szkła tego typu spełniają wymagania polskiej normy, według której w wymaganym czasie 30, 60 i 90 minut średni wzrost temperatury na powierzchni nie nagrzewanej szkła wynosi nie więcej niż 150 K. Szkło tego typu może być stosowane w przezroczystych ściankach działowych, drzwiach ognioodpornych, do przeszkleń fasad lub jako efektowne oszklenie dachu oraz wszędzie tam gdzie przepisy wymagają oszklenia klasy F. Szkło tego typu oprócz bariery mechanicznej dla ognia i dymu stanowi również barierę dla promieniowania cieplnego od pożaru. Szkła ognioodporne mogą być łączone z innymi rodzajami szkła.
Klasyfikacja szkła ognioochronnego znajduje się w normie PN-EN 357:2002 „Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności”. Norma ta zastąpi normę PN-B-2851:1990.
Normy Polskie (PN) a Normy Europejskie (EN).
Lista norm zharmonizowanych z dyrektywą 89/106/EWG na 14 lutego br. obejmowała
71 norm europejskich z których żadna nie dotyczy szkła i wyrobów ze szkła (wyjątek stanowią materiały izolacyjne ze szkła piankowego). Dyrektywa 89/106/EWG przewiduje objęcie normami zharmonizowanymi około 500 grup wyrobów, które maja istotne znaczenie dla Wymagań Podstawowych stawianych obiektom budowlanym i ich częściom. W przypadku wyrobów ze szkła CEN ma możliwość wykorzystania istniejących i wprowadzonych do wielu krajowych systemów normalizacyjnych norm EN serii 572, 12534, 1096 jako punktu wyjścia do opracowania norm zleconych do opracowania przez Komisje Europejską.
Nadanie normie statusu normy zharmonizowanej z dyrektywą następuje po publikacji komunikatu Komisji Europejskiej w Dzienniku Urzędowym UE. Komunikat określa te dwie daty:
- datę początku okresu przejściowego, od której jest możliwe prowadzenie oceny zgodności według normy zharmonizowanej i oznakowanie wyrobu znakiem CE
- datę końca okresu przejściowego, po której oznakowanie wyrobu objętego normą zharmonizowaną znakiem CE jest obowiązkowe
W okresie przejściowym producent decyduje, czy chce poddać się procedurom prowadzącym do oznakowania wyrobu znakiem CE czy też chce zachować dotychczas zdobyte prawa i legitymować się krajowym certyfikatem czy krajowym znakiem zgodności.
Z danych CEN o normach w trakcie ankietyzacji i ratyfikacji nie znajduje się jeszcze żadna norma dotycząca szkła budowlanego chociaż docierają informacje, że protokoły harmonizujące normy europejskie dotyczące wyrobów szklanych mają ukazać sie do końca bieżącego roku.
Podsumowanie
Wymagania inwestorów, instytucji ubezpieczających stwarzają zapotrzebowanie na potwierdzenie badaniami odporności mechanicznej szyb na atak zewnętrzny.
Szyby te przydatne są do oszklenia witryn hoteli, biur, obiektów handlowych o znacznej wartości chronionej oraz okien willi i aptek. Szyby o zwiększonej odporności na włamanie klasy P5A i P6 B mogą być stosowane do oszklenia muzeów, sklepów z antykami, galerii sztuki, sal operacyjnych banków, kantorów wymiany walut, sklepów o dużej wartości chronionej. Szyby klasy P7B i P8B posiadają najwyższy stopień odporności na włamanie i przeznaczone mogą być do szklenia zakładów i sklepów jubilerskich, banków, wystaw obiektów handlowych o dużej wartości chronionej, do szklenia obiektów specjalnych itp. Oszklenia szybami ochronnymi podnoszą estetykę pomieszczeń oraz okien i witryn budynków i obiektów handlowych. Szyby odporne na ostrzał z broni palnej i działanie fali detonacyjnej przeznaczone są m.in. do oszkleń budynków administracji państwowej, central telefonicznych, samochodów do przewozu pieniędzy, central komputerowych banków, boksów kasowych, zakładów karnych, obiektów militarnych i innych o szczególnym zagrożeniu ostrzałem lub wybuchem. Ramy i elementy mocujące szyby antywłamaniowe i kuloodporne powinny być odporne na atak zewnętrzny w sposób nie mniejszy niż szyba.
Z prac Komisji Europejskiej wynika, że szyby ochronne budowlane, szyby odporne na ostrzał z broni palnej i na działanie fali uderzeniowej podczas eksplozji materiału wybuchowego a także szyby bezpieczne będą wytwarzane w oparciu o normy zharmonizowane z dyrektywą, a ich obowiązkowe oznaczanie znakiem CE będzie wymagało badań wykonanych przez stronę trzecią to znaczy przez notyfikowane w Unii Europejskiej laboratorium badawcze
Podpisy pod rysunkami:
Rys. 1 Stanowisko do badania siatki spękań
Rys. 2 Stanowisko do badania wytrzymałości szkła elementem z oponami
Rys. 3 Stanowisko do badania wytrzymałości szkła na uderzenia młota i siekiery
mgr inż. Tadeusz Tarczoń
Instytut Szkła i Ceramiki
Oddział w Krakowie
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 7-8/2003
