Fot. 1. Widok naprężenia szczątkowego w niecce
umywalki w postaci jasnego względnie ciemnego
zacienienia widocznego przy oświetleniu
 
 Fot. 2. Widok przebiegu pęknięcia w niecce
umywalki począwszy od otworu odpływowego
 
 Fot. 3. Widok otworu odpływowego z dołu
wraz z miejscem powstania pęknięcia z nieuszkodzonym
brzegiem otworu odpływowego
 
Dla strony skarżącej sytuacja jest jasna: szklana umywalka, którą pewna rodzina kupiła jakiś czas temu w firmie Bad&Glas, posiada pęknięcie długości 12 do 15 cm. Przyczyną tego pęknięcia jest prawdopodobnie wada materiału lub wada produkcyjna. Opinia rzeczoznawcy powinna dać wyjaśnienie tej sprawy.

W przypadku umywalki chodzi o kwadratową płytę szklaną o grubości 19 mm o wymiarach zewnętrznych 60x60 cm. W środku utworzono za pomocą metody gięcia termicznego nieckę o średnicy górnego brzegu 40 cm.

Niecka posiada w swoim najgłębszym miejscu centralnie położony wywiercony otwór o średnicy 4,5 cm, służący do zamontowania armatury odprowadzającej wodę. Na górnej krawędzi otwór ten posiada fazę o kącie nachylenia 45o, której zewnętrzna średnica wynosi 7 cm. Dolna krawędź otworu jest lekko sfazowana.

Patrząc z góry, od prawej krawędzi otworu biegnie rysa, która prowadzi do góry aż pod krawędź wygięcia a następnie biegnie w prawo, wokół krawędzi wygięcia. U źródła pęknięcia na krawędzi otworu nie ma żadnych uszkodzeń. W odległości około 5 cm od źródła tej rysy powstała w okresie późniejszym druga rysa. Ze względu na to, że krawędź otworu w miejscu powstania pęknięcia szkła nie wykazuje żadnych uszkodzeń, które mogłyby być przyczyną pęknięcia szkła, przyczyny upatruje się w naprężeniach termicznych, które mogły pozostać w szkle w wyniku procesu termicznej obróbki przy kształtowaniu z płyty szklanej niecki umywalki oraz następującego po nim procesu schładzania.

Dokonano próby uwidocznienia tego rodzaju naprężeń szczątkowych za pomocą źródła światła ze specjalnej lampy oraz dwóch folii polaryzacyjnych. Stwierdzono, że naprężenia szczątkowe w niecce umywalki istnieją, chociaż w efekcie pęknięcia umywalki właściwie naprężenia powinny być zniwelowane.

Wyjaśnienia
Proces produkcji umywalki szklanej przebiega w następujący sposób: najpierw podgrzewana jest płaska powierzchnia płyty umywalki do momentu zmięknienia a następnie za pomocą specjalnego narzędzia kształtowana jest niecka umywalki. Jeśli następnie schładzanie nie będzie następować równomiernie i/lub nastąpi zbyt szybko, w szkle mogą pozostać naprężenia szczątkowe, które – jeśli są zbyt duże – podczas używania umywalki prowadzą do pęknięć szkła. Ze względu na to, że w miejscu powstania pęknięcia nie ma żadnych uszkodzeń, które mogłyby być przyczyną pęknięcia szkła, jako przyczynę pęknięcia brano pod uwagę również naprężenia termiczne. Naprężenia termiczne w szkle można zobaczyć przy użyciu światła polaryzowanego.

Proces fizyczny można w prosty sposób opisać następująco: Światło drga wokół swej osi rozchodzenia się we wszystkich płaszczyznach.

Tzw. folie polaryzacyjne przepuszczają światło tylko w jednej płaszczyźnie. Jeżeli dwie takie folie położymy jedną na drugiej w taki sposób, że jedna folia przepuszcza światło drgające tylko poziomo a druga światło drgające tylko pionowo, to przez folie nie powinno przejść żadne światło. Jeśli jednak między tymi foliami znajduje się płyta szklana, która posiada naprężenia, to naprężenia te zmieniają płaszczyzny drgań światła i po przejściu przez folie są widoczne w formie jasnych lub ciemnych plamek.

Odpowiedź na postawione pytanie
Można powiedzieć z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że pęknięcie długości 12 do 15 cm powstałe w umywalce szklanej firmy Bad&Glas spowodowane zostało wadą materiału lub wadą produkcyjną w postaci naprężeń szczątkowych pozostałych w szkle. Przyczyną było niedostateczne dopilnowanie przebiegu schładzenia w procesie produkcji.

Wolf-Dietrich Chmieleck
Glaswelt 12/2005 

więcej informacji: Świat Szkła 2/2006

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.