Popularne w dzisiejszej architekturze dążenie do osiągnięcia lekkości konstrukcji, zwiększenia ilości światła w budynkach oraz połączenia wnętrza obiektów z otaczającym je krajobrazem spowodowało wprowadzenie do budownictwa również szkła, jako materiału konstrukcyjnego.

 

Obecnie coraz powszechniejsze stało się wykorzystywanie szkła w szerszym zakresie, zarówno o znaczeniu użytkowym, jak również konstrukcyjnym.

 

Dziś już standardem są szklane daszki nad wejściami, balustrady, szklane schody, windy, podłogi, szklane słupy i belki a także szklane dachy oraz przeszklone ściany zewnętrzne budynków zwane fasadami.

 

   Popularne, ze względu na wysoką estetykę, stało się rozwiązanie polegające na wykorzystaniu szkła łączonego za pomocą mocowań punktowych z konstrukcją stalową lub żelbetową.

 

Na rynku budowlanym zarówno polskim, jak i zagranicznym, istnieje obecnie szeroki asortyment łączników punktowych. Czasami udaje się znaleźć między nimi cechy wspólne związane z wyglądem zewnętrznym i funkcjonalnością, co jednak trudno jednoznacznie uznać jako podstawę klasyfikacji mocowań.

 

Punktowe mocowanie tafli szklanych znajduje swoje zastosowanie zarówno w wykończeniu zewnętrznym budynków, jak również w elewacjach zewnętrznych, np. fasadach szklanych. Występowanie mocowań punktowych szkła w budownictwie klasyfikuje il. 1. Oczywiście, zastosowanie mocowań nie ogranicza się tylko do wymienionych sytuacji. Wystarczy choćby wskazać zastosowanie łączników talerzowych w szklanych ławkach, ogrodach zimowych, tablicach reklamowych, blatach czy nawet przeszkleniach mebli.



Podział mocowań punktowych
    Na podstawie oferowanego przez producentów, bogatego asortymentu mocowań punktowych dokonaliśmy umownego podziału okuć (il. 2). Stworzenie jednolitego podziału, uwzględniającego wszystkie kryteria, z uwagi na bardzo szeroki asortyment łączników, jest praktycznie niemożliwe

 

 

Powierzchnia zewnętrzna fasady
    Współpłaszczyznowe (jednostronne) – w takich mocowaniach brak jest talerza zewnętrznego, który zastąpiony jest odpowiednio zakończoną tuleją, aby umożliwić dokręcenie z zewnątrz (klucz imbusowy lub dwusztyftowy), a jednocześnie nie powodować zakłócenia gładkiej powierzchni oszklenia. Takie rozwiązania nie powinny być stosowane, gdy mamy przeszklenia nad głową.


    Z głowicą leżącą ponad powierzchnią szkła (dwustronne) – na zewnętrznej powierzchni szkła dokręcany jest zewnętrzny talerz, który powoduje, że powierzchnia fasady nie jest całkowicie płaska. Takie rozwiązanie powoduje zakłócenie współpłaszczyznowości, ale zapewnia sztywniejsze zamocowanie tafli szklanych. Z uwagi na to zaleca się stosowanie takich mocowań do oszkleń dachowych.


    Z głowicą leżącą pomiędzy szybami – taki rodzaj połączenia stosowany jest głównie w szybach zespolonych, wtedy tylko wewnętrzna szyba ma otwór, a zewnętrzna pozostaje nienaruszona. Łącznik przechodzi przez wycięcie w wewnętrznej szybie całkowicie i jest mocowany od środka szyby zespolonej talerzem zewnętrznym mocowania. Oba talerze montowane są w szybie przed wykonaniem zespolenia szyb.

 

 
  

 

Otwory w szkle
    Otwory w szkle (mocowania talerzowe) – dla takich przypadków stosuje się szkło odpowiednio wiercone, pojedyncze lub zespolone, które powinno być hartowane, aby wytrzymać naprężenia powstające wokół otworu. Wiercenie otworów musi się odbyć przed procesem hartowania. Obrabianie krawędzi otworów zazwyczaj nie jest wykonywane, ponieważ powoduje powstawanie szerszego zasięgu mikropęknięć szkła, a poprzez zastosowanie łączników talerzowych otwór jest całkowicie zasłonięty. Z tego też powodu nie widać niewykończonych krawędzi i osoby postronne nie mogą się o nie zranić.


    Bez otworów w szkle (zaciskowe uchwyty brzegowe) – tafla szklana opiera się całkowicie na mocowaniu przypominającym kształt litery U, które obejmuje całą grubość tafli i jest izolowane od szkła za pomocą odpowiednich uszczelek. Dla takich rozwiązań stosuje się tafle zarówno hartowane, jak i warstwowe niehartowne. Wielkość mocowań musi być odpowiednia, aby powierzchnia docisku zapewniała utrzymanie szklanej tafli. Zwykle zasada działania jest w przypadku zaciskowych uchwytów brzegowych taka sama, niezależnie od producenta. Spotyka się tylko różne formy ukształtowania uchwytów zaciskowych. Mocowania takie mogą mieć rozbudowaną formę, która pozwala na załamania linii np. balustrady.


    Bez otworów w szkle (łączniki klejone) – korzystając z takiego rozwiązania mocowanie nie ma talerza zewnętrznego, a powierzchnia talerza wewnętrznego musi być większa, tak aby zwiększony był obszar, na którym łącznik będzie połączony z szybą, co zapewni wystarczającą nośność i przyczepność. W takim systemie szyba nie posiada otworów, a powierzchnia zewnętrzna oszklenia pozostaje gładka.

 

 

Schemat pracy
    Przegubowe – stosowane są głównie w fasadach, aby zapewnić możliwość obrotów szklanych powierzchni na skutek działania wiatru. W zależności od producenta można  wyróżnić dwa rodzaje takich łączników:
- z kulką,
- z pierścieniem.



    Sztywne – są najczęściej stosowanym mocowaniem w różnych typach konstrukcji, uniemożliwiają obroty konstrukcji, ale zapewniają stabilność i odpowiednią sztywność.



Kształt mocowań
    Rotule są to pojedyncze mocowania wykonane ze stali szlachetnej, stanowiące podporę dla oszklenia tylko w jednym punkcie.


    Spidery (pająki) – są to elementy wykonane również ze stali szlachetnej, łączące mocowania punktowe podtrzymujące oszklenie z podkonstrukcją fasady. W zależności od rozwiązań danej realizacji fasady spidery mają od 1 do 4 ramion. Stosowane są zarówno w fasadach jak również w dachach (tu liczba ramion może być większa). Korpus tego mocowania składa się z umieszczonego centralnie pierścienia (zwanego środnikiem) o średnicy charakterystycznej dla danego producenta systemu, do którego  w zależności od typu konstrukcji przymocowywana jest odpowiednia liczba ramion.

 

Ramiona mają różny kształt, ale wszystkie zakończone są pierścieniami do przykręcenia łączników punktowych (zwanymi główkami). W środkowym pierścieniu wykonane jest połączenie śrubowe łączące konstrukcję ze szklaną fasadą. Za każdym razem do ramion przykręcane są elementy zapobiegające samorozkręceniu się całego mocowania.


    Zestawy dwupłaszczyznowe – to zestawienie dwóch rotul w taki sposób, że każda z nich trzyma szklaną taflę leżącą w innej płaszczyźnie. Znajduje to zastosowanie przy łączeniu dwóch wzajemnie prostopadłych tafli szklanych. Stosuje się rozwiązania, w których rotule połączone są przegubowo do wspólnego ramienia (rys. 7b) i takie, w którym rotule przykręcone są do ramienia bez możliwości obrotu (rys. 7a).



Zastosowania mocowań punktowych
Schody
    Stopnie schodów wykonane są zazwyczaj ze szkła hartowanego, klejonego trójwarstwowo. Stopnie pokryte są różnymi warstwami antypoślizgowymi. Konstrukcja wsporcza pod schody wykonana jest ze stali malowanej lub nierdzewnej. To ona stanowi główny element konstrukcyjny, do którego przymocowane są elementy do przykręcenia stopni szklanych, w których umieszczone są łączniki punktowe. Z uwagi na to, że powierzchnia stopni musi być gładka najczęściej stosuje się mocowania  współpłaszczyznowe lub kończące się na środkowej warstwie szklanej.



Balustrady
    W przypadku balustrad klasycznym i już dość dawno znanym rozwiązaniem jest mocowanie punktowe szyb wypełniających za pomocą zaciskowych uchwytów brzegowych. Przy projektowaniu należy uwzględnić możliwość uszkodzenia szyby przez przechodniów, dlatego powinno się zastosować taki rodzaj szyby bezpiecznej, aby nie stanowiła zagrożenia dla użytkowników.


    Łączniki talerzowe występują w balustradach dopiero od niedawna, ale stały się bardzo popularne i często spotykane. Szyba przytrzymywana jest poprzez okucie talerzowe obejmujące taflę z obu stron, okucia z kolei mocowane są bezpośrednio do stalowych słupków. Inne rozwiązanie polega na tym, że okucia mocujące są wkręcane bezpośrednio w niższy strop (podłogę) lub przytwierdzane są do policzka biegu schodowego i na tym poziomie też przymocowywana jest tafla szklana.



Windy
    Zwykle mocowania punktowe są używane nie w samym oszkleniu wind, choć takie przypadki też się zdarzają, lecz w oszkleniu szybów windowych. Mocowania łączone są do profili stalowych, które stanowią tutaj podkonstrukcję, szkło natomiast stanowi obudowę szybów, dzięki czemu przemieszczający się windami (również z obudową szklaną) mają poczucie otwartej przestrzeni, mimo niewielkich wymiarów samej windy.  Łączniki punktowe przymocowane są bezpośrednio do głównych elementów podkonstrukcji (dwuteowniki, ceowniki) lub do mniejszych blach, które przyspawane są do tych zasadniczych profili. Rozwiązanie takie najczęściej spotkać można w dużych centrach handlowych, w obiektach kilkupiętrowych.



Drzwi
    Stosowanie drzwi całoszklanych rozszerzyło możliwości aranżacji wystroju wnętrz pomieszczeń. W zależności od stopnia przezroczystości i sposobu zamocowania okucia występuje mniejsze lub większe zagrożenie dla użytkowników takich drzwi. Mocowania punktowe w drzwiach wykorzystywane są zarówno jako element przymocowania klamki (tzw. uchwyt sztangowy), jak również jako część systemu przesuwnego umożliwiającego samoczynne otwieranie się drzwi działających na fotokomórkę.



Fasady
    Ściana osłonowa wykonana z użyciem mocowań punktowych składa się ze stalowych łączników, rozmieszczonych na brzegach szklanych tafli i zamocowanych do podkonstrukcji stanowiącej główną część ściany. Tak ukształtowana stanowi ciągłe pokrycie zamykające przestrzeń, które spełnia – samodzielnie lub w połączeniu z konstrukcją budynku – wszystkie normalne funkcje ściany zewnętrznej, lecz nie przejmuje żadnych właściwości nośnych konstrukcji budynku. Fasady mają za zadanie przenieść obciążenie pochodzące od ciężaru własnego i parcia wiatru.



 Daszki
    Daszki szklane stanowią zadaszenie wejść do budynków. Zadaszenia wykonywane mogą być z wykorzystaniem odciągów stalowych. Tafla szklana jest wówczas przymocowana do budynku za pomocą konsol, do których przykręcane są cięgna. Daszki mogą być także wykonane tak, że dolną część konstrukcji stanowią stalowe elementy, do których przymocowane są elementy do wkręcenia łącznika umieszczonego w szklanej tafli. Belki stalowe stanowią tutaj element nośny. Szyba powinna być wykonana ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG. Do mocowania przeszkleń nad głową powinny być stosowane uchwyty talerzowe.



Dachy
    Dachy budynków wykorzystujące mocowania punktowe wykonane są najczęściej na konstrukcjach cięgnowych. Brak ram okiennych i podziałów umożliwia tu uzyskanie efektu otwartej przestrzeni. Elementy szklane mają w takich konstrukcjach duże gabaryty i nie stosuje się ich jako samodzielnych konstrukcji nośnych. Stosowane szkło musi być szkłem bezpiecznym, laminowanym, aby w przypadku zniszczenia nie spowodowało zranienia osób znajdujących się wewnątrz obiektu. Przy projektowaniu tego typu konstrukcji należy wziąć pod uwagę obciążenia wiatrem i śniegiem, należy także uwzględnić możliwość chodzenia pojedynczych osób po takiej konstrukcji (np. konserwatorów, osób naprawiających dach). Istotna jest także temperatura, która może powodować zmiany objętości elementów konstrukcji na skutek nagrzewania przez promienie słoneczne i różnic temperatur w okresie zimowym (wewnątrz ciepło, na zewnątrz temperatury ujemne). Bardzo istotne są łączenia między poszczególnymi taflami, aby nie było przecieków, muszą być one wykonane precyzyjnie i dokładnie. Silikon łączący poszczególne tafle musi yć odporny na działanie promieni UV i starzenie się.

 

mgr inż. Barbara Szczerbal
mgr inż. Dariusz Włochal
dr hab. inż. Adam Glema
prof. Tomasz Łodygowski

Instytut Konstrukcji Budowlanych
Politechnika Poznańska
 

Literatura:
1. B. Szczerbal, D. Włochal., Analiza eksperymentalna i numeryczna punktowych mocowań elementów szklanych. Praca magisterska napisana na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej, promotorzy: prof. dr hab. inż. Tomasz Łodygowski, prof. dr hab. inż. Adam Glema, Poznań 2008.
2. Gesamtkatalog_2007 – katalog firmy SWS Gesellschaft für Glasbaubeschläge mbH.
3. Nowoczesne Systemy Mocowań – katalog firmy Novaglas Maksymilian Rejman.

 

więcej informacji: Świat Szkła 1/2009

 

wszytkie artykuły cyklu:

Łączniki punktowe w szklanych konstrukcjach , Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski , Świat Szkła 1/2009

Projektowanie szklanych konstrukcji mocowanych punktowo , Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski , Świat Szkła 2/2009

Badanie doświadczalne konstrukcji szklanych mocowanych punktowo , Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski , Świat Szkła 3/2009 

Analiza numeryczna konstrukcji szklanych mocowanych punktowo cz. 1 , Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski , Świat Szkła 4/2009

Analiza numeryczna konstrukcji szklanych mocowanych punktowo cz. 2 , Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski , Świat Szkła 6/2009

 

patrz też:

- Badania mocowania punktowego szkła, Artur Piekarczuk, Świat Szkła 9/2010

Oszklenia mocowane punktowo - wymagania, metody badań i oceny , Krzysztof Mateja, Świat Szkła 9/2010

-  Szkło mocowane mechanicznie Część 2 , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 5/2010  

- Szkło mocowane mechanicznie Część 1 , Robert Sienkiewicz, Świat Szkła 4/2010  

- Kryterium pękania i zniszczenia szkła konstrukcyjnego , Dobrosława Jaśkowska, Świat Szkła 9/2008,
- Badania elementów szklanych w różnych warunkach obciążenia i pracy , Dobrosława Jaśkowska, Świat Szkła 1/2009,
- Budowa wewnętrzna i właściwości szkła konstrukcyjnego , Dobrosława Jaśkowska, Świat Szkła 3/2009
- Technologia szkła stosowanego w budownictwie , Dobrosława Jaśkowska, Świat Szkła 4/2009,
- Od biżuterii do materiału konstrukcyjnego , Dobrosława Jaśkowska, Świat Szkła 6/2009,  
 

oraz:

- Analiza numeryczna konstrukcji szklanych mocowanych punktowo Cz. 2, Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski, Świat Szkła 6/2009 

- Analiza numeryczna konstrukcji szklanych mocowanych punktowo Cz. 1, Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski, Świat Szkła 4/2009  

- Badanie doświadczalne konstrukcji szklanych mocowanych punktowo, Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski, Świat Szkła 3/2009   

- Łączniki do punktowego mocowania szkła Cz. 3, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 3/2009 

Konstrukcje wsporcze fasad szklanych , Jan Gierczak, Świat Szkła 2/2009   

- Projektowanie szklanych konstrukcji mocowanych punktowo, Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski, Świat Szkła 2/2009    

- Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2009   

- Łączniki punktowe w szklanych konstrukcjach, Barbara Szczerbal, Dariusz Włochal, Adam Glema, Tomasz Łodygowski, Świat Szkła 1/2009    

- Stosowanie mas uszczelniających do fasad, Szymon Nadzieja, Świat Szkła 9/2008

- Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2008

- Specyfika połączeń metalowo-szklanych i metody analizy, Maciej Cwyl, Świat Szkła 4/2008

- Rozwój fasad budynków reprezentacyjnych w oparciu o konstrukcje cięgnowe, Maciej Cwyl, Świat Szkła 2/2008 

- Konstrukcje cięgnowe w budownictwie wielkopowierzchniowym, Maciej Cwyl, Świat Szkła 11/2007

- Podstawy projektowania przeszkleń mocowanych punktowo, Marek Czupkiewicz, Świat Szkła 7-8/2007

- Wymagania techniczne i kryteria oceny ścian osłonowych wg PN-EN 13830 Cz.1, Krzysztof Mateja, Świat Szkła 4/2007 

- Silikony w mocowania punktowych i liniowych, Tomasz Wierzchowski, Świat Szkła 1/2007 

Modelowanie i analiza połączeń punktowych, Marcin Cwyl, Leszek Kwaśniewski, Wojciech Żurawski, Świat Szkła 10/2006 

- Badania punktowych połączeń klejonych w konstrukcjach fasad metalowo-szklanych, Marcin Cwyl, Wojciech Żurawski, Świat Szkła 7-8/2006 

- Mocowania punktowe jako takie, Maksymilian Rejman Novaglas , Świat Szkła 12/2005 

- Mocowania punktowe – utrzymają wiele, Gerhard Bertsch Langle Glas, Świat Szkła 11/2005

- Delikatne formy budowlane, Franz-Jörg Dall, Świat Szkła 9/2005

- Ściany osłonowe z oszkleniem mocowanym mechanicznie Cz. 2, Artur Piekarczuk, Świat Szkła 6/2005

- Ściany osłonowe z oszkleniem mocowanym mechanicznie Cz. 1, Artur Piekarczuk, Świat Szkła 5/2005

- POLIEDRA SKY GLASS fasada z punktowym mocowaniem szkła, METRA, Świat Szkła 3/2005

- Polski rodowód, GLASS-MAL, Świat Szkła 3/2005

Bezramowe przekrycia i fasady szklane, Jan Gierczyk, Świat Szkła 10/2004

- Sprawdzone narzędzia, GUARDIAN, Świat Szkła 9/2004

- Połączenia w elewacjach szklanych, Jan Gierczak, Świat Szkła 6/2004

- Uwarunkowania techniczne projektowania i realizacji, Marcin Brzezicki, Świat Szkła 6/2004

- KDG w Warszawie, Krzysztof Sznajder, Maria Białoskórska POLRING-GLAS Świat Szkła 5/2004
 
- Pierwsza wrocławska podwójna fasada, Marcin Brzezicki, Magdalena Baborska-Narożny, Świat Szkła 5/2004

- Oszklenie mocowane mechanicznie – znak czasu, Bartosz Stasieńko Jordahl-Pfeifer, Świat Szkła 4/2004

- SPINIG – punktowe mocowanie szkła, GLASS-MAL, Świat Szkła 4/2004

- Przegrody z oszkleniem mocowanym punktowo, Krzysztof Mateja, Świat Szkła 12/2003

- Kopuła nad BLUE CITY, Jadwiga Wrzesińska , Świat Szkła 12/2003

- STRUCTURA system mocowania punktowego, Glaverbel, Świat Szkła 12/2003

- Planar – nowa śruba,  Świat Szkła 12/2002

- Okucia punktowe DORMA,  Świat Szkła 7/2002

- Szklane ściany mocowane mechanicznie  Cz. 3, Jolanta Lessig, Świat Szkła 4/2002

- Szklane ściany mocowane mechanicznie Cz. 2, Jolanta Lessig, Świat Szkła 2-3/2002

- Szklane ściany mocowane mechanicznie Cz. 1, Jolanta Lessig, Świat Szkła 1/2002

 

inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.