Płyty z PMMA (polimetakrylanu metylu) są sztywnym, naturalnie transparentnym materiałem termoplastycznym. Charakteryzują się doskonałą przejrzystością wyróżniającą je wśród innych przezroczystych tworzyw sztucznych. W wyniku barwienia uzyskuje się płyty w prawie nieograniczonej gamie barw i przepuszczalności światła.
Płyty mogą być wytwarzane metodą wytłaczania (ekstruzji) i wylewania. Są odporne na warunki atmosferyczne (posiadają naturalną odporność na promienie UV i nie ulegają starzeniu) oraz na działanie wielu żrących chemikaliów. Odznaczają się też łatwością w obróbce mechanicznej i kształtowaniu.
Płyty wylewane i wytłaczane - podobieństwa i różnice
Płyty wylewane są dostępne w zakresie grubości od 2 do 20 mm (oferowane są też tzw. bloki czyli płyty grubości 30-60 mm), natomiast wytłaczane - w zakresie od 1,5 do 15 mm. Płyty wylewane charakteryzują się dużo lepszą stabilnością termiczną i są bardziej odporne na działanie czynników chemicznych. Mogą być też poddawane termoformowaniu w szerszym zakresie temperatur. Ponadto płyty wylewane odznaczają się lepszą jakością powierzchni i równoległością powierzchni oraz wykazują lepsze własności optyczne. Natomiast płyty wytłaczane lepiej odwzoro-wywują delikatne i skomplikowane kształty, jak również mają lepszą tolerancję grubości.
Płyty ALTUGLAS DUAL SATIN i PERSPEX FROST
Wyroby sprzedawane pod marką ALTUGLAS DUAL SATIN produkowane są przez firmę ATOGLAS, natomiast PERSPEX FROST przez firmę LUCITE INTERNATIONAL. Są to wylewane płyty akrylowe o dwustronnym satynowym wykończeniu powierzchni, dającym efekt jedwabistej miękkości. Takie wykończenie powoduje rozjaśnienie i zmiękczenie kolorów szczególnie zauważalne, gdy światło przechodzi przez dany wyrób. Dzięki temu nawet intensywne i jaskrawe światło ulega rozproszeniu i jest przyjemne dla naszych oczu. Podobny efekt zauważamy w przypadku „mrożonego" szkła - czyli szkła pokrytego warstwą „szronu". Powierzchnię płyt możemy też porównać do powierzchni szkła matowionego przez trawienie chemiczne lub piaskowanie.
Wykończenie powierzchni otrzymuje się w specjalnym procesie produkcyjnym - masa akrylowa jest wylewana między dwiema taflami matowionego szkła. Dzięki temu na powierzchniach płyty akrylowej uzyskuje się mikroskopijne nierówności o kształcie sferycznym. Ta cecha znakomicie poprawia odporność materiału na zarysowanie i w dużym stopniu redukuje powstawanie śladów po dotknięciu palcami. Płyty akrylowe jak każde tworzywo termoplastyczne, mogą się elektryzować, więc aby ułatwić utrzymywanie ich w czystości można je powlekać preparatami antystatycznymi, które zmniejszają ilość osadzającego się kurzu i ułatwiają czyszczenie płyt. W przypadku zabrudzenia płyty mogą być myte łagodnymi detergentami lub specjalnymi płynami polecanymi przez producenta płyt (np. preparatem ALTUGLAS CLEANER)
Zastosowanie
Własności akrylowych płyt satynowych predystynują je do wykorzystywania ich w takich wyrobach jak:
• oszklenia
• wypełnienia ścianek działowych i drzwi
• meble wystawiennicze
• elementy wyposażenia wnętrz
• panele reklamowe
Doskonale nadają się do aranżacji wnętrz, wystaw, punktów sprzedaży (POS) oraz tworzenia znaków reklamowych. Od momentu wprowadzenia stały się one prawdziwym przebojem na rynku materiałów do reklamy i architektury wnętrz.
Fot. 1. Powierzchnia płyty ALTUGLAS DUAL SATIN w powiększeniu (fot. ATOGLAS)
Formaty i kolory
Płyty satynowane sprzedawane są w postaci płaskich płyt w standardowym rozmiarze: 3050x2030 mm. Dystrybutorzy jednak zwykle świadczą usługę docinania płyt na żądany wymiar, a w przypadku większych zamówień możliwe jest wykonanie przez producenta płyt w innych wymiarach.
Płyty dostępne są w następujących grubościach:
• 3, 4, 6, 8, 10, 12, 15, 20 mm (ALTUGLAS DUAL SATIN)
• 3, 4, 5, 6, 8, 10, 15, 20 mm (PERSPEX FROST)
Płyty satynowe oferowane są w kilkunastu standardowych kolorach. W przypadku PERSPEX FROST podstawowa paleta barw składa się z 12 kolorów, a w przypadku ALTUGLAS DUAL SATIN - 28 kolorów.
W większości są to chłodne i subtelne kolory pastelowe, ale ostatnio producenci wprowadzają płyty w intensywnych wyrazistych kolorach. Kolory pastelowe nadal jednak pozostają podstawowym materiałem wybieranym przez projektantów poszukujących niepowtarzalnych, delikatnych efektów. Gdy jednak chodzi o stworzenie dramatycznego, wyrazistego akcentu - wykorzystywane są płyty w nasyconych, żywych barwach.
W przypadku większych zamówień możliwe jest wykonanie płyt w szerszej gamie kolorów. Aby zapewnić powtarzalność barw w kolejnym zamówieniu i ułatwić komunikację między projektantem i producentem, barwy płyt określane są wg skali PANTONE popularnej w branży reklamowej i znanej projektantom wnętrz. Możliwe jest również perfekcyjne odtworzenie innych nietypowych barw, które nierzadko stanowią estetyczny element kształtujący wizerunek danej firmy.
Fot. 2. Płyty ALTUGLAS DUAL SATIN w kolorze Glass Look stanowią alternatywę dla szkła, są bardziej elastyczne, łatwiejsze w obróbce mechanicznej i montażu (fot. ATOGLAS)
Fot. 3. Płyty satynowe mogą mieć zarówno stonowane jak i wyraziste zabarwienie (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 4. W wyniku termoformowania możliwe jest uzyskanie wygięcie płyty akrylowej w dowolnym kształcie (fot. ATOGLAS)
Własności techniczne
Własności optyczne ALTUGLAS DUAL SATIN
Połysk (60o - kąt padania promieni świetlnych) - 7%±5%
Przepuszczalność światła (dla płyt gr. 3 mm) - bezbarwnych -90%, opal (mleczne) - 77%, glass look (w zielonkawym odcieniu jak naturalne szkło) - 84%.
Pozostałe własności fizyczne i chemiczne jak dla płyt akrylowych wylewanych.
Fot. 5. Płyty Perspex Frost zostały użyte do wykonania giętych drzwiczek w meblach kuchennych, a nowoczesne oświetlenie diodami LED wchodzi w interakcję z użykownikiem odpowiednio dobierając jasność i kolor oświetlenia. Wykonanie tego projektu umożliwiła doskonała przezroczystość płyt i „dotykowe" własności powierzchni (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 6. Perspex Frost został wybrany ze względu na swoją przejrzystość i własności przepuszczania światła oraz czysty, nowoczesny wygląd, połączony z doskonałą funkcjonalnością i własnościami strukturalnymi (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 7. Światło przenikające przez powierzchnie satynowane i całkowicie przejrzyste daje nowe rozwiązania w aranżacji pomieszczeń biurowych (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 8. Płyty Perspex Frost łatwe do modelowania, delikatne w dotyku i pozwalające na delikatne podświetlenie - zainspirowały projektantów prezentujących panele łazienkowe (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 9
Techniki obróbki wykończeniowej:
Płyty satynowe zachowują wszystkie zalety wylewanych płyt akrylowych dotyczące łatwości obróbki. Mogą być cięte, wiercone, frezowane, gięte a nawet termoformowane bez zmiany własności optycznych i mechanicznych wyrobu. Wszystkie pozostałe własności fizyczne i chemiczne charakterystyczne dla płyt akrylowych również nie ulegają zmianie.
Termoformowanie
Gięcie na gorąco i termoformowanie próżniowe nie wpływają ujemnie na jakość powierzchni przy zachowaniu maksymalnej temperatury do 200oC. Zaleca się jednak aby termoformowanie przeprowadzać w temperaturze 160-180oC.
Drukowanie
Na płytach z powierzchnią satynową może być wykonany nadruk metodą sitodruku w ten sam sposób jak na zwykłych płytach akrylowych.
Polerowanie
Zalecane są te same techniki polerowania krawędzi jak przy innych akrylowych płytach - polerowanie ogniowe lub diamentowymi materiałami ściernymi. Jednakże przy polerowaniu ogniowym należy unikać przegrzania powierzchni, gdyż satynowe wykończenie może ulec zniszczeniu.
Klejenie
Kleje stosowane do klejenia płyt akrylowych mogą być stosowane do klejenia płyt satynowanych. Używane są zarówno kleje jedno- jak i dwuskładnikowe. Zaleca się stosowanie klejów firmowanych przez producentów płyt gdyż zbyt agresywne rozpuszczalniki mogą zniszczyć satynowe wykończenie powierzchni. Należy również ostrożnie aplikować klej, który chociaż jest przezroczysty po wyschnięciu, jego nadlewy mogą być widoczne na satynowej powierzchni.
Oświetlenie
Dzięki swojej strukturze i specjalnemu wykończeniu powierzchni płyt satynowych - światło z punktowych lub liniowych źródeł podświetlających ulega rozproszeniu i cała powierzchnia płyty jest równomiernie naświetlona. Szczególne efekty estetyczne otrzymuje się w przypadku oświetlenia krawędziowego (źródła światła podświetlają krawędzie płyty), zarówno za pomocą tradycyjnych świetlówek jak i coraz bardziej popularnych diod LED. Oświetlenie diodami LED jest bardziej elastyczne (można je ukryć w bardzo wąskiej obudowie), może być włączone do systemu oświetlenia włączającego odpowiednie diody aby zapewnić oświetlenie o odpowiedniej jasności i kolorze.
Na podstawie materiałów firm: ATOGLAS, LUCITE INTERNATIONAL i TUPLEX: Krzysztof Zieliński
Fot. 10. Zastosowanie podświetlanych płyt Perspex Frost w kolorze Opal pozwoliło na skonstruowanie unikalnego stoiska do efektownej prezentacji towarów. Koncepcja przekazana w projekcie wymagała stworzenia czegoś, co zapewniłoby dyskretne w swoim wyrazie tło, podkreślające i uwydatniające wysoką jakość prezentowanych produktów, tworzące jednocześnie nietypowy i interesujący klimat wnętrza sklepu (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 11. Perspex Frost pozwala na grę iluzji - przestrzeni i światła, Przepuszczające światło powierzchnie umożliwiają wydzielenie przestrzeni oświetlonej przytłumionym światłem, a powstała trwała i mocna platforma pozwala na wykonanie stoiska do prezentacji towarów i jednocześnie będącego ozdobą sklepu (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
Fot. 12. Płyty Perspex Frost wykorzystane zostały do wykonania pomostu do prezentowania modnych kreacji. Projektant wybrał te płyty ze względu na jednolitą, wyraźną przezroczystość, z klarownymi kolorami, które budziły żywą rekcję po podświetleniu i współgrały z prezentowanymi nowoczesnymi ubiorami (fot. LUCITE INTERNATIONAL)
więcej informacji: Świat Szkla 1/2005
