Nie ma wątpliwości co do tego, że szkło nadaje zarówno wnętrzom, jak i elewacjom budynku wyjątkowych walorów estetycznych. Kluczową rolę odgrywają również okucia i łączniki. Oprócz właściwości wizualnych okucia (łączniki) pełnią również funkcje o charakterze konstrukcyjnym.
Podczas procesu hartowania szkła materiał poddaje się nagrzaniu do temperatury 620-680°C. W następnej kolejności ważne jest oziębienie szkła w strumieniu sprężonego powietrza, kiedy w warstwie powierzchniowej powstają naprężenia ściskające. Tym sposobem zdecydowanie podwyższana jest wytrzymałość szkła.
Powodów, dla których szkło poddaje się procesowi hartowania jest wiele. Przede wszystkim zyskuje się zwiększoną wytrzymałość mechaniczną (do 3 razy większą odporność na uderzenia w porównaniu do zwykłego szkła). Nie mniej istotny jest przy tym wyższy poziom odporności termicznej. Szacuje się, że parametr w tym zakresie jest o 4 razy większy w odniesieniu do zwykłego szkła (dla hartowanego szkła płaskiego 4 mm zakres stosowania wynosi od -50 do 200°C, gdzie dla zwykłego szkła o tej samej grubości: -20 do 50°C). Dzięki hartowaniu szkło jest bezpieczne: rozpada się na drobne, nieostre kawałki, tym samym ograniczając ryzyko skaleczenia.
Spektrum zastosowania szkła hartowanego jest bardzo szerokie. Jest ono wykorzystywane w miejscach o podwyższonym ryzyku i w aplikacjach, gdzie przepisy wymagają stosowania szyb bezpiecznych. Szkło hartowane znajduje zastosowanie chociażby w konstrukcjach przeszkleń pasaży oraz innych przestrzeni, w których ruch pieszych jest intensywny. Szkła hartowanego używa się w drzwiach i naświetlach, a także w kabinach prysznicowych, obudowach wanien, balkonach, barierkach oraz w innych systemach przeszkleń o charakterze strukturalnym. Przeszklenia pojedyncze oraz bazujące na szybach zespolonych, które stosuje się w konstrukcjach całoszklanych również nie obejdą się bez szkła hartowanego.
Warto podkreślić, że w konstrukcjach bazujących na szkle hartowanym istotną rolę odgrywają odpowiednie okucia i łączniki do szkła. Zapewniają one nie tylko estetykę konstrukcji szklanej ale również spełniają funkcje o charakterze konstrukcyjnym i funkcjonalnym.
Łączniki do mocowania punktowego
Nowoczesne elementy tego typu zapewniają elastyczność projektowania oraz możliwość zastosowania niemal w każdym rozwiązaniu architektonicznym. Typowe mocowanie bazuje na łączniku punktowym czyli tzw. rotuli w wersji sztywnej lub przegubowej. Tym sposobem zyskuje się możliwość mocowania do różnych konstrukcji nośnych.
Specjalne łączniki punktowe zaprojektowano z myślą o konstrukcjach wymagających regulacji. Tym sposobem zyskuje się dokładne usunięcie nierówności konstrukcji nośnej oraz tolerancji w szkle. Łączniki tego typu są istotnym elementem konstrukcji bazujących na dużych taflach szkła przy znacznej jego rozpiętości.
SPEL-REM
Niejednokrotnie zastosowanie znajdują uchwyty tzw. konsole (nazywane też pająkami ang. spider) z wieloma ramionami, które przejmują ciężar szkła we wszystkich punktach równomiernie.
Dostępne są łączniki mocujące szkło w wersji przelotowej (otwór w szkle walcowy – główka łącznika wystaje ponad powierzchnię szkła lub walcowy z rozwierceniem stożkowym – przy łączniku zlicowanym z powierzchnią szkła) lub nieprzelotowej – mocujące szkło w narożach (pozwalają one na montaż w szkle bez wiercenia otworów). Istotną rolę odgrywają pierścienie mocujące, które łączą tafle szklane odpowiednim zaciskiem i jednocześnie przekazując obciążenie (np. ciężar tafli szklanej i ssanie lub parcie wiatru) na konstrukcję, którą może być żelbetowy szkielet budynku, kratownica złożona ze sztywnych kształtowników lub elastycznych cięgien. Konstrukcje tego typu zapewniają elastyczność projektowania, a więc można kształtować zabudowę fasady, ściany, stropu, podłogi lub zadaszenia.
Okucia do drzwi składanych
Niejednokrotnie w budownictwie zastosowanie znajdują konstrukcje w postaci przeszklonych drzwi przesuwanych lub rozwieranych, a nawet całych ścian składanych (złożonych z pojedynczych tafli, które mogą być samodzielnie przesuwane). Stąd też specjalne okucia i łączniki pozwalają na konstruowanie ścian i drzwi całoszklanych, systemów ramowych oraz konstrukcji mających za zadanie izolowanie pomieszczenia od wpływów warunków atmosferycznych. W praktyce zastosowanie znajduje kilka wariantów systemów całoszklanych ścian składanych. Architekt może uwzględnić skrzydło z górnym i dolnym profilem drzwiowym (metalowe listwy mocujące i chroniące szkło) i wolną krawędzią boczną tafli szklanej. Albo też zastosowanie znajdują skrzydła z mocowaniem punktowym, czy skrzydła z przeszkleniem umieszczonym w metalowym profilu ramowym („zimnym” lub „ciepłym”). W systemach przeznaczonych do drzwi składanych istotną rolę odgrywa szyna prowadząca, bazująca zazwyczaj na mocnych profilach aluminiowych. Jest przy tym możliwe tworzenie elementów prostych oraz giętych dla różnych przebiegów linii zabudowy.
Okucia i łączniki do szklanych drzwi działowych
Specjalne łączniki produkowane są z myślą o szklanych drzwiach działowych. Łączniki pozwalają na montaż drzwi do ściany, stropu lub nadproża. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują warianty z naświetlami bocznymi. Niektóre wersje okuć i łączników pozwalają na zaprojektowanie konstrukcji sprzęgającej dla drzwi przesuwnych, gdzie skrzydła leżące naprzeciwko siebie otwierają się jednocześnie podczas gdy użytkownik porusza tylko jednym skrzydłem. Pamiętać należy aby wózek jezdny dobrać do ciężaru przenoszonej tafli szkła (zależnego od grubości szkła i rozmiarów tafli).
W przypadku zaprojektowania systemu przesuwnego można przewidzieć montaż na ścianie lub do stropu. Możliwe jest przy tym wykonanie zabudowy jedno- lub wieloskrzydłowej. Również i w tym przypadku uwzględnić można naświetla boczne. Dobrze wygląda również zachowanie łukowej linii przesuwu dzięki specjalnym profilom.
SZKLANA ELEGANCJA
Typowy system przeznaczony do drzwi przesuwnych pozwala również na projektowanie konstrukcji wahadłowej oraz przymykowej (rozwieranej). W niektórych rozwiązaniach przewiduje się samozamykacze ukryte w skrzydle, które są niewidoczne dla użytkownika.
Jest możliwe wykonanie skrzydła drzwiowego z samozamykaczem podłogowym.
SZKLANA ELEGANCJA
Specjalne okucia wybierane są w przypadku uwzględnienia w budynku całoszklanych ścianek harmonijkowych. Skrzydła w takiej zabudowie wyposaża się zarówno w górne jak i dolne profile drzwiowe dobierane w zależności od grubości szkła. Maksymalna wysokość typowej zabudowy wynosi 3000 mm przy szerokości skrzydła 1 000 mm i masie nie przekraczającej 80 kg. Skrzydła w takiej zabudowie łączone są zawiasami.
Należy podkreślić, że systemy do całoszklanych ścian harmonijkowych zapewniają składanie ścianki dwu- lub czteroelementowej na jedną lub dwie strony. Szereg elementów określa się projektując konstrukcje ramowe, w których umieszczone są tafle szklane. Odpowiednie termoizolacyjne elementy ramowe są szczególnie istotne w przypadku, gdy konstrukcja ma zapewnić ochronę przed działaniem warunków atmosferycznych. Ramy tego typu stosuje się do szkła pojedynczego hartowanego, ale i zespolonego. W takich profilach ramowych przewidziano przekładki termiczne.
Pochwyty, klamki, zamki
Z pewnością konstrukcji szklanej niebanalnych walorów estetycznych nadadzą pochwyty. Ważne jest aby harmonizowały one z pozostałymi elementami okucia. Materiał wykonania pochwytów zazwyczaj stanowi stal nierdzewna, zarówno satynowa, jak i polerowana. Ciekawych walorów estetycznych nadaje aluminium anodowane (srebrne, mosiądz lub ciemny brąz).
Konstrukcje całoszklane nie obejdą się bez łączników narożnych, które łączą szkło w optyczną całość. Nie mniej istotne są profile drzwiowe i profile naświetli bocznych. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują listwy dolne chroniące krawędzie szkła, po to aby szkło było optymalnie chronione i uszczelnione. Odpowiednie listwy chroniące krawędzie dobiera się w zależności od konstrukcji szklanej – ciężkiej, szerokiej lub z kontrolą dostępu.
SZKLANA ELEGANCJA
Warto zadbać o odpowiednie zamki (górne, dolne, centralne i narożne), które oferowane są z myślą o użytkowaniu w obiektach publicznych, a w szczególności, w ciągach komunikacyjnych o znacznym poziomie intensywności ruchu. Efekt optycznego zmniejszenia szkła uzyskać można stosując zaokrąglone kształty okuć. Na rynku nie brakuje zamków o klasycznym kształcie z prostymi krawędziami, które są nieodzownym elementem pomieszczeń funkcjonalnie i nowocześnie zaprojektowanych.
GEZE HS KIARA
W drzwiach szklanych niejednokrotnie zastosowanie znajdują samozamykacze. Dostępne są one z różnymi siłami zamykania. Od samozamykaczy podłogowych należy odróżnić samozamykacze montowane do ościeżnicy lub skrzydła drzwi. Urządzenia tego typu można montować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Regulacji poddaje się: prędkość zamykania, końcową fazę domykania oraz siłę zamykania. Jako elementy wyposażenia dodatkowego zastosować można blokady: otwarcia i zamknięcia.
Do szklanych schodów
Szereg elementów łącznikowych przewiduje się z myślą o stosowaniu w konstrukcjach szklanych schodów. Warto zwrócić uwagę na łączniki pozwalające na montaż balustrad w różnych wersjach. Interesująco wyglądają konstrukcje samonośne, gdzie szkło jest montowane za pomocą rotul. Jest przy tym możliwe zastosowanie dodatkowej poręczy nakładanej na górną krawędź szkła. Oprócz tego niejednokrotnie uwzględniana jest listwa podtrzymująca szkło, którą mocuje się do podłogi. Warto zwrócić uwagę na słupki mocowane do podłogi, klamry podtrzymujące szkło oraz poręcz. Konstrukcja balustrady może bazować również na systemie basenowym, gdzie szkło jest podtrzymywane za pomocą niewielkich słupków przytwierdzonych do podłoża. Zastosować można przy tym dodatkową poręcz nakładaną na górną krawędź szkła.
BI ZIOBERSKI
Z szeregu elementów i okuć do szkła, które znajdują zastosowanie przy montażu balustrad, przydadzą się klamry kwadratowe na słupek okrągły oraz na słupek płaski. Z pewnością przydadzą się łączniki, w tym pionowe, do poręczy okrąglej i prostokątnej. Warto zadbać o łączniki poręcz-szkło oraz poręcz-ściana.
FARAONE
Daszki szklane
Interesujących walorów estetycznych nadają budynkowi daszki szklane, zazwyczaj montowane jako zadaszenia drzwi zewnętrznych, schodów oraz tarasów. Daszki szklane o konstrukcji prostej są nieodzownym elementem nowoczesnego budownictwa. Z myślą o konstrukcjach tego typu przewiduje się szereg łączników i elementów konstrukcyjnych. Zapewniają one montaż do elewacji z ociepleniem lub jego brakiem oraz na konstrukcji stalowej i aluminiowej. Podstawę w zakresie elementów konstrukcyjnych daszków stanowią kompletne systemowe łączniki (wraz z elementami kotwiącymi) oraz gotowe wsporniki i belki nierdzewne.
GLASTECH
Specjalne elementy stalowe umożliwiają wykonanie daszka bazującego na jednej tafli oraz dwóch lub więcej pojedynczych zawiesiach. Tym sposobem zyskuje się maksymalny wysięg daszku 1,5 m. Tafla szkła, o takim samym maksymalnym wysięgu daszku, może być również zamontowana na systemie zawiesi w układzie „V”. Zastosować można również daszki wykorzystujące pojedyncze zawiesie oraz podwójne zawiesia łączące dwie tafle szkła. Niejednokrotnie zastosowanie znajduje daszek z pojedynczymi zawiesiami oraz podwójnymi zawiesiami w układzie „V”. Szerokość daszku jest dowolna, dzięki możliwości łączenia poszczególnych modułów zadaszenia.
BLASI
Od daszków bazujących na zawiesiach należy odróżnić daszki wspornikowe. Wykonuje się je z uwzględnieniem dwóch lub więcej wsporników przy punktowym mocowaniu szkła. Również i w tym przypadku szerokość daszku może być dowolna poprzez łączenie poszczególnych modułów zadaszenia.
EUROPLAST
W konstrukcjach szklanych uwzględniane jest liniowe lub punktowe podparcie szkła. W przypadku podparcia liniowego podkreśla się, aby mocowanie podpierało wszystkie krawędzie szkła celem zapewnienia zdolności do przenoszenia obciążeń. Zastosowanie znajduje przy tym specjalna podkładka najczęściej wykonana z elastomerów o twardości od 60° do 70° w skali Shore’a. Wymagane jest, aby został wyeliminowany bezpośredni kontakt szkło-szkło lub szkło-metal. Zamontowanie poszczególnych elementów powinno nastąpić w sposób niewymuszony, czyli bez wciskania. Wszystkie połączenia, bazujące na śrubach, muszą być zabezpieczone przed odkręceniem. Niejednokrotnie w tym celu zastosowanie znajduje specjalny, anaerobowy klej. Zastępuje on zawleczki i podkładki sprężynujące. Zwróćmy uwagę, że w razie potrzeby klej można łatwo usunąć.
Ważne jest, aby przed montażem elementów szklanych sprawdzić krawędzie szyb. Nie mniej istotna pozostaje także kontrola nawierconych otworów pod kątem uszkodzeń mechanicznych, powstałych podczas obróbki, których rozmiar przekracza 15% grubości szyby. Nie należy montować uszkodzonych szyb. Warto zadbać o sprawdzenie, przynajmniej losowe, pod kątem prawidłowości podparcia oraz o kontrolę punktowego mocowania elementów szklanych. Chodzi bowiem o wczesne wykrycie wszelkich dodatkowych obciążeń.
