Właściwości techniczno-użytkowe przeszklonych ścian działowych |
Data dodania: 09.10.09 |
Podstawową funkcją ściany działowej jest rozdzielanie pomieszczeń wewnątrz budynków. Ściany działowe są przeważnie ścianami nienośnymi (nieprzenoszącymi obciążeń), które mogą być także przegrodami ogniowymi oraz posiadać określoną izolacyjność akustyczną lub termiczną. Mogą być wykonane jako pełne lub przeszklone. W tym drugim przypadku ich konstrukcja jest głównie oparta na kształtownikach stalowych lub aluminiowych.
Wprowadzenie
Zgodnie z powyższym oraz z Dyrektywą 89/106/EEC o wyrobach budowlanych i wdrażającą ją do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881), zestawy ścian działowych mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych po dokonaniu oceny zgodności z:
Zarówno europejskich jak i krajowych Aprobat Technicznych udziela w Polsce Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.
Na podstawie powyżej wymienionego mandatu opracowano Wytyczne do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 003 na „Zastawy wyrobów do wykonywania ścian działowych”.
![]()
Charakterystyka ścian działowych
Jak już wspomniano, ściany działowe są z zasady ścianami nienośnymi, tzn. że nie przenoszą sił pionowych od konstrukcji i których udział w stateczności konstrukcji budynku jest pomijany.
Podstawowy podział ścian działowych jest następujący:
Ściana działowa może zawierać:
W skład zestawu wyrobów do wykonywania przeszklonej ściany działowej wchodzą przeważnie:
Pionowy przekrój przykładowej przeszklonej ściany działowej (wg katalogu firmy DORMA) przedstawiono na zamieszczonym na poprzedniej stronie rysunku.
![]()
Zgodnie z normą PN-EN 1991-1-1:2004 Euro kod 1: Oddziaływanie na konstrukcje. Część 1-1: Oddziaływanie ogólne. Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach, powierzchnie w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej dzielą się na poszczególne kategorie, co przedstawiono tablicy 1 (opracowanej wg tabeli 1 zamieszczonej w ETAGu nr 003).
W wytworzonych do Europejskich Aprobat Technicznych ETAG nr 003 zawarto także cztery kategorie użytkowania. Kategorie użytkowania oraz ich związek z kategoriami pomieszczeń przedstawiono w tablicy 2 (opracowanie wg tabeli 2 ETAG nr 003).
Kategorie użytkowania mają bezpośredni wpływ na stosowane w wymaganiach i badaniach kryteria oceny. W zależności od kategorii przyjętej dla danego pomieszczenia, w którym zainstalowana będzie ściana działowa, określa się wielkość obciążenia, jakiemu poddany będzie wyrób.
Jako przykład podać można wymagania i związane z tym badanie dotyczące odporności na utratę funkcjonalności od uderzenia dużym ciałem miękkim, gdzie:
Zgodnie z ETAG nr 003 zestawy wewnętrznych ścian działowych, w zależności od kategorii pomieszczeń i użytkowania, powinny spełniać właściwości użytkowe w odniesieniu do poniżej podanych wymagań.
Zwrócić należy uwagę, że w powyższych właściwościach nie zostały uwzględnione właściwości z zakresu wymagania podstawowego, dotyczącego wytrzymałości mechanicznej i stateczności. Wynika to z faktu, że ściany działowe są nienośną częścią budynku. Jednak samonośność ściany uwzględniono w wymaganiu dotyczącym bezpieczeństwa użytkowania.
Jak wynika z zapisu w przedmowie ETAGu nr 003, przedstawione w nim wymagania zostały wybrane na podstawie analizy aspektów technicznych związanych z właściwościami użytkowymi systemów ścian działowych, wykonywanych z materiałów tradycyjnych.
Podkreślono w nim także, że wybór poddawanych ocenie właściwości użytkowych oraz wybór klas i kategorii dla każdej właściwości użytkowej zależy całkowicie od producenta. Opracowana na podstawie ETAGu nr 003 Europejska Aprobata Techniczna dotyczy tylko wyrobu i podaje klasy lub tylko właściwości użytkowe wyrobu, wykorzystywane później przez projektanta obiektu.
Zawarte w ówczesnych Aprobatach wymagania były oparte głównie na opracowanej przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie Instrukcji ITB nr 222 pt. Wymagania techniczno-użytkowe dla lekkich ścian działowych w budownictwie ogólnym. Aprobaty dotyczyły przeważnie ścian działowych ze szkieletem wykonanym z kształtowników metalowych, wypełnionych płytami drewnopochodnymi i z tworzyw sztucznych oraz szkłem.
Na podstawie analizy dotychczas udzielonych krajowych Aprobat Technicznych, do wykonywania których, w chwili obecnej, uprawniony jest tylko Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie, określić można poniżej podane właściwości, stawiane najczęściej wewnętrznym ścianom działowym.
Ruszty wykonywane są także z kształtowników stalowych, giętych z blachy o grubości 0,8–1,5 mm, gatunków DC 01 wg normy PN-EN 10152:2004 Wyroby płaskie stalowe walcowane na zimno ocynkowane elektrolitycznie, do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy lub DX51D wg normy PN-EN 10142:2003 Taśmy i blachy ze stali nisko węglowej ocynkowane ogniowo w sposób ciągły do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy. Kształtowniki powinny być zabezpieczone przed korozją powłoką cynkową o grubości nie mniejszej niż 7 μm (100 g/m2).
Oba rodzaje kształtowników pokrywane są również lakierowaną powłoką o grubości nie mniejszej niż 60 μm.
Płyty wypełniające. Do wypełnienia segmentów rusztów ścian działowych stosowane są przeważnie następujące rodzaje płyt:
Szyby. Do wypełnienia przeszklonych segmentów ścian działowych stosować można następujące rodzaje szkła o grubości 6÷12 mm:
Okucia. Wchodzące w skład ścian działowych okna i drzwi powinny być wyposażone w okucia, odpowiadające wymaganiom norm przedmiotowych i dostosowane do masy skrzydeł oraz obciążeń eksploatacyjnych.
Uszczelki. W skład zestawu wyrobów do wykonywania ścian działowych wchodzą także uszczelki przeznaczone do osadzania szyb oraz wykończeniowe i maskujące. Uszczelki powinny spełniać wymagania normy PN-EN 12365-1:2006 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do okien, drzwi, żaluzji i ścian osłonowych. Część 1: wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja.
Nośność i sztywność. Ugięcie ściany, od przyłożonych osobno obciążeń:
Wytrzymałość na obciążenia poziome udarowe. Ściana działowa powinna spełniać wymagania odporności w postaci braku przebicia i zawalenia się oraz braku innych niebezpiecznych uszkodzeń na uderzenia:
Wykonanie. Kształtowniki i pozostałe elementy oraz wykonane ściany nie powinny posiadać ostrych lub tnących krawędzi.
Izolacyjność akustyczna. Jeżeli producent deklaruje tą właściwość ściany działowej, to powinien na podstawie badań laboratoryjnych określić następujące wskaźniki izolacyjności akustycznej właściwej:
Odporność ogniowa. Jeżeli producent deklaruje tą właściwość ściany działowej, to powinien na podstawie przeprowadzonych stosownych badań ogniowych określić klasę odporności ogniowej według kryteriów normy PN-EN 13501-2:2007 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część 2: Klasyfikacja na podstawie badań odporności ogniowej z wyłączeniem instalacji wentylacyjnej. Dodać należy, że zarówno badania jak i klasyfikację może wykonać tylko upoważniona instytucja, jaką jest m.in. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. Ponadto, zarówno klasa odporności ogniowej ściany działowej jak i jej wskaźniki izolacyjności akustycznej powinny być zgodne z odpowiednimi wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich otoczenie.
Drzwi. W skład ściany działowej wchodzą bardzo często wewnętrzne drzwi rozwierane lub przesuwne. Drzwi powinny spełniać wymagania, które przewidywane są dla tego typu wyrobów. Ponieważ nie wprowadzono dotychczas normy wyrobu na drzwi wewnętrzne, powinny odpowiadać wymaganiom zawartym w stosownych Zaleceniach Udzielania Aprobat Technicznych ITB:
inż. Zbigniew Czajka
Instytut Techniki Budowlanej Zakład Aprobat Technicznych
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym patrz też: - Drzwi wewnętrzne. Badania i zakładowa kontrola produkcji, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2009 - Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2009 - Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła nr 7-8/2009
inne artykuły tego autora: - Zawiasy jednoosiowe. Klasyfikacja i wymagania, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2011 - Rodzaje i klasyfikacja zamków , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 11/2010 - Metalowe ościeżnice rozwieranych drzwi wewnętrznych. Badania i ocena , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 9/2010 - Przeszklone balustrady - wymagania, mocowanie, stosowanie , Zbigniew Czajka, Świat Szkla 5/2010 - Elementy mocujące ościeżnice okien, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2010 - Drzwi wewnętrzne. Badania i zakładowa kontrola produkcji, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2009 - Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2009 - Drzwi wewnętrzne. Wymagania i ocena zgodności cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła nr 7-8/2009 - Właściwości techniczno-użytkowe przeszklonych ścian działowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2009 - Wymagania i badania automatycznych napędów , Zbigniew Czajka , Świat Szkła 4/2009 - Łączniki do punktowego mocowania szkła Cz. 3, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 3/2009 - Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2009 - Łączniki do mechanicznego mocowania szklanych elewacji Cz. 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2008 - Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2009 - Wymagania związane z bezpieczeństwem drzwi z automatycznym napędem. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2008 - Bezpieczeństwo automatycznych drzwi obrotowych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2008 - Specjalistyczne wymagania i ocena zgodności okuć do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2008 - Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2008 - Okucia do drzwi i ścianek działowych całoszklanych. Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2008 - Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 2 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2008 - Wymagania i klasyfikacja zamknięć przeciwpanicznych i awaryjnych Część 1 , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2007 - Zamykacze drzwiowe – wymogi związane z wprowadzeniem do obrotu , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2007 - Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej EN 14351-1. Część 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2007 - Wymagania i badania niezbędne do oznakowania CE okien według zharmonizowanej normy europejskiej EN 14351-1. Część 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 5/2007 - Ocena zgodności okien i drzwi zewnętrznych bez właściwości dotyczących ognioodporności i/lub dymoszczelności Część 2, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 3/2007 - Ocena zgodności okien i drzwi zewnętrznych bez właściwości dotyczących ognioodporności i/lub dymoszczelności. Część 1, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 2/2007 - Właściwości eksploatacyjne i klasyfikacja drzwi zewnętrznych, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2007 - Właściwości eksploatacyjne i klasyfikacja okien, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2006 - Okna i drzwi bez właściwości związanych z odpornością ogniową, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2006 - Napędy do drzwi automatycznych - wymagania zawarte w przepisach i normach, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 4/2006 - Charakterystyka, wymagania i metody badań zamykaczy drzwiowych z regulacją przebiegu zamykania, Zbigniew Czajka. Świat Szkła 3/2006
- Przepisy dotyczące okien, drzwi i bram a "Warunki technicznie..." , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 1/2006 - Zasady wprowadzania do obrotu automatycznych napędów i drzwi z napędem , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 12/2005 - Zagadnienia dotyczące normalizacji żaluzji i zasłon, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 11/2005 - Daszki nad drzwiami wejściowymi , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 10/2005 - Odporność na włamanie okien a tymczasowe normy europejskie ENV (prenormy) , Zbigniew Czajka, Świat Szkła 9/2005 - Drzwi z napędem automatycznym - wymagania w świetle norm, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 7-8/2005 - Żaluzje i zasłony przeciwsłoneczne, Zbigniew Czajka, Świat Szkła 6/2005
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne więcej informacji: Świat Szkła 9/2009 |