Wbrew pozorom wymiana starych pieców wcale nie jest pierwszym krokiem na drodze do osiągnięcia optymalnego bilansu cieplnego domów.
To niewystarczająca izolacja termiczna budynku czy wręcz jej brak są przyczyną nieekonomicznego gospodarowania energią, które szkodzi nie tylko klimatowi, ale i naszym portfelom oraz zdrowiu.
Częstym winowajcą jest przestarzała stolarka okienna, w tym kiepskiej jakości pakiety szybowe. Ich wymiana to pierwszy przystanek na drodze do dekarbonizacji środowiska i osiągnięcia komfortu energetycznego oraz ekonomicznego gospodarstw.
Statystyki pozbawiają złudzeń
Jak wynika z danych zawartych w Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków, uchwalonej w marcu 2022 r., w Polsce znajduje się ok. 14,2 mln obiektów budowlanych, z których nawet 5,5 miliona to domy jednorodzinne, ogromnie zróżnicowane pod kątem standardu energetycznego1. Problem niewłaściwie ocieplonych czy też w ogóle nieocieplonych budynków mieszkalnych dotyka zarówno mniejszych miejscowości czy wsi, jak i dużych, rozwiniętych miast.
Historia tych budynków sięga często czasów PRL i wcześniejszych, kiedy przepisy budowlane w ogólnie nie uwzględniały pojęć takich, jak izolacyjność termiczna przegród, energia pierwotna czy bilans energetyczny.
Jeśli na przestrzeni lat ich stan techniczny nie uległ zmianie, zastosowane tam systemy ogrzewania są dziś mało wydajne, a większość wygenerowanego ciepła ucieka przez nieszczelne stropy, dachy, ściany czy okna i drzwi, co wiąże się z ogromnymi stratami energii i pieniędzy, nie pomijając przy tym nadmiernej konsumpcji paliw czy olbrzymiej ilości zanieczyszczeń emitowanej do atmosfery w sezonie grzewczym. Według danych resortu rozwoju i technologii, termomodernizacji musi zostać poddane ok. 160 tys. budynków wielorodzinnych i ok. 4 milionów jednorodzinnych, by odpowiadały współczesnym standardom energetycznym.
Wedle europejskiej dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków, wszystkie nieruchomości w Polsce od 2024 roku mają zostać podzielone na klasy energetyczne od A+ do G. Przy klasyfikacji oceniany będzie m.in. roczny poziom zużycia energii końcowej przez dany budynek czy poziom emitowanych zanieczyszczeń.
Obiekty najgorszej klasy, zużywające najwięcej energii na poczet ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, przygotowywania ciepłej wody użytkowej czy oświetlenia, do 2030 roku będą musiały zostać poddane termomodernizacji podnoszącej ich standard minimum o poziom wyżej, by w kolejnych latach systematycznie dążyć do osiągnięcia najwyższej klasy – A oznaczającej budynek zeroemisyjny lub A+ pasywny.
Zgodnie z Europejskim Prawem Klimatycznym kraje członkowskie UE zobligowane są do 2050 roku do osiągnięcia neutralności klimatycznej, a do 2030 r. ograniczenia emisji CO2 o co najmniej 55%.
Termomodernizacja stała się więc nieodłączną częścią procesu dekarbonizacji sektora budowlanego. Zmiana standardu energetycznego domów to również klucz do poprawy dobrostanu ludzi, ich zdrowia oraz codziennego komfortu funkcjonowania w przysłowiowych czterech ścianach.
Budowa z klimatem
To jednak nie koniec alarmujących statystyk. Jak wskazują eksperci, dzisiejszy sektor budowlany jest odpowiedzialny za ok. 39% światowych emisji gazów cieplarnianych (w tym CO2), przy czym aż 28% z nich pochodzi wyłącznie z eksploatacji budynków.
Pozostały odsetek stanowi wbudowany ślad węglowy, będący wynikiem niewydajnych i energochłonnych procesów produkcyjnych zastosowanych tam materiałów konstrukcyjnych oraz wykończeniowych.
Smog, będący rezultatem ogrzewania nieszczelnych budynków wyposażonych w piece niespełniające standardów emisyjnych, to dziś jeden z poważniejszych problemów środowiskowych, z jakimi przychodzi się mierzyć człowiekowi.
Według WHO aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się właśnie w Polsce. To kolejny z argumentów przemawiających na rzecz jak najsprawniejszego przeprowadzenia pogłębionej termomodernizacji obiektów przy wykorzystaniu efektywnych pod tym kątem rozwiązań.
W kwestie renowacji budynków mieszkalnych zaczynają się angażować także inwestorzy prywatni, którzy z niepokojem patrzą na rosnące rachunki za energię. Obawa o przyszłość finansową, jak i klimatyczną, jest coraz silniejszym motorem napędowym do zainteresowania się tematem gruntowej modernizacji termicznej przez właścicieli domów.
Inwestycja w tego typu działania dla wielu może okazać się jednak zbyt kosztowna, dlatego też na popularności zyskują szeroko zakrojone programy pomocowe. Jednym z nich jest projekt „Czyste Powietrze”, który umożliwia wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne oraz przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych, jak ocieplenie przegród zewnętrznych budynku czy wymianę nieszczelnych okien.
– Po stronie przedstawicieli branży budowlanej leży przekonywanie konsumentów do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu termomodernizacji przy wykorzystaniu proekologicznych materiałów, podobnie jak oferowanie pomocy w zakresie uzyskania stosownych dotacji rządowych. Misja ta przyświeca dziś wiodącym producentom stolarki okienno-drzwiowej zrzeszonym w Koalicji Termomodernizacji – mówi Maciej Mańko, Marketing Manager Saint-Gobain Glassolutions Polska.
Dofinansowanie na wymianę okien
Zapoczątkowany w 2018 roku program rządowy „Czyste Powietrze” do 2029 r. oferuje inwestorom wsparcie finansowe na wydatki związane m.in. z wymianą okien na energooszczędne.
Dotacja sięga nawet 135 000 zł, a za sprawą nowych warunków trzeciej edycji programu ubiegać się o nią mogą właściciele czy współwłaściciele domów jednorodzinnych lub wydzielonych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Zmiany wprowadzone 3 stycznia 2023 obejmują zarówno zwiększenie wysokości finansowania, jak i podwyższenie progów dochodowych oraz możliwość ponownego składania wniosków dla tych, którzy skorzystali już ze wsparcia w ramach poprzednich edycji.
Dzięki Koalicji Termomodernizacji powołanej z inicjatywy Centrum Analiz Branżowych, dilerzy stolarki okienno-drzwiowej pomagają konsumentom w skutecznym wypełnianiu formularzy i przeprowadzają beneficjentów przez cały proces związany z dofinansowaniem w ramach programu „Czyste Powietrze” 3.0.
Koalicjanci podpowiadają także, jakie produkty dostępne na rynku będą odpowiednie dla potrzeb domów, promując tym samym termomodernizację jako działanie służące zwiększeniu bezpieczeństwa cieplnego gospodarstw, komfortu ekonomicznego ich właścicieli, jak również zmniejszeniu emisyjności sektora mieszkalnego.
Wśród partnerów strategicznych Koalicji Termomodernizacji znajduje się m.in. Saint-Gobain Glassolutions. Marka na co dzień zajmująca się produkcją pakietów szybowych o doskonałych parametrach izolacyjnych kładzie ogromny nacisk przede wszystkim na istotne znaczenie szyb okiennych, które często traktowane są przez nas „po macoszemu”. Tymczasem to one w największej mierze determinują właściwości energooszczędne stolarki.
Dlaczego powinniśmy zwrócić uwagę na szyby?
Na ogrzewanie pomieszczeń zużywamy często ponad 70% pobieranej energii. Jednak zaraz potem przez wysłużone okna tracimy ok. 30% ciepła wygenerowanego przez system grzewczy, znacznie uszczuplając domowy budżet. To dostateczna motywacja, by zastanowić się, jak poprawić taki stan rzeczy. Wymiana okien na energooszczędne z ciepłą ramką i pakietami trzyszybowymi powinna stanowić pierwszy etap modernizacji termicznej domu.
Wymagania prawne ujęte w Warunkach Technicznych z 2021 roku ściśle określają wartości maksymalne współczynników przenikania ciepła U okien fasadowych (0,9 W/m2K) oraz dachowych (1,1 W/m2K). Wpływ na nie ma m.in. współczynnik izolacyjności cieplnej szyb. Szczególnie, że pakiety szybowe stanowią ponad 80% powierzchni okna, a zatem warunkują jego parametry.
Zatem im niższy Ug zastosowanych pakietów szybowych, tym cieplejsze okna w bilansie końcowym. Najlepsze na rynku rozwiązania mogą pochwalić się Ug na poziomie 0,5 W/m2K, co stanowi gwarancję skutecznego zatrzymywania ciepła we wnętrzach i poprawę energooszczędności domu.
– Ucieczce ciepła przez okna zapobiegają szyby z warstwą niskoemisyjną, która zapewnia zwiększoną izolację termiczną dzięki odbijaniu długich fal podczerwonego promieniowania cieplnego z powrotem ku wnętrzu budynku, znacząco redukując straty ciepła – wyjaśnia Maciej Mańko.
– Przykładem takiego rozwiązania, które zalecamy klientom podejmującym się termomodernizacji domów i mieszkań, są lekkie pakiety trzyszybowe CLIMATOP® LIGHT z powłoką niskoemisyjną PLANITHERM® XN (Ug równe 0,5 W/m2K).
– Co dodatkowo ważne, w skład takiego zespolenia wchodzi szkło grubości 3 mm, dzięki czemu całe przeszklenie waży nawet 25% mniej w porównaniu ze standardowymi rozwiązaniami ze szkła 4 mm. A to oznacza mniejsze obciążenie okiennych ram i ich przedłużoną żywotność, a tym samym długofalową inwestycję, która w krótkim czasie przyniesie profity w postaci niższych kosztów ogrzewania czy okresowych konserwacji.
Dodając do tego o 10% niższy ślad węglowy produktu, z uwagi na zrównoważoną produkcję w oparciu o recykling stłuczki szklanej, zyskujemy w pełni proekologiczne rozwiązanie do domów przyszłości – dodaje Maciej Mańko.
Zważywszy, że 2033, a następnie 2050 rok są już niemal za progiem, podjęcie działań mających na celu realną poprawę sytuacji ekonomicznej gospodarstw, jak i klimatycznej Europy musi rozpocząć się właśnie teraz.
Wyścig z czasem trwa i aby zakończył się oczekiwanym przez wszystkich sukcesem, termomodernizacji domów nie możemy odkładać na ostatnią chwilę. Jeśli do tego można skorzystać z pomocy finansowej na zakup wydajnych, zrównoważonych rozwiązań i wsparcia merytorycznego, warto zrobić to bez wahania!
Więcej o Koalicji Termomodernizacji na stronie: https://dotacjenaokna.pl/
1 https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/Dlugoterminowa-strategia-renowacji-budynkow
