Tempo wzrostu gospodarczego w Polsce w 2016 r. wynosiło 2,7%, a w pierwszym kwartale 2017 roku 4%. Głównym czynnikiem wzrostu był konsumpcyjny popyt krajowy, przy neutralnym lub negatywnym oddziaływaniu inwestycji, odnotowano niewielki wpływ eksportu netto na wzrost gospodarczy. W pierwszym półroczu 2017 eksport (liczony w euro) wzrósł o 8,4% a import o 10,9%. Rośnie wymiana handlowa z krajami Europy Środkowo-Wschodniej.

 

W okresie styczeń – czerwiec 2017 eksport do Unii Europejskiej wzrósł o 7,3%, w tym czasie do krajów Europy Środkowo-Wschodniej eksport był wyższy o 24%. Porównując tempo wzrostu wymiany handlowej, należy pamiętać o niewielkiej skali obrotów krajów Europy Środkowo-Wschodniej w porównaniu z krajami UE. 

 

W 2016 r. inwestycje zmniejszyły się o 11,8%, przy czym spadek ten miał miejsce zarówno w inwestycjach sektora przedsiębiorstw, jak też sektora rządowego i samorządów. W 1 półroczu 2017 roku nie odnotowano oczekiwanego wzrostu nakładów inwestycyjnych, wstępne dane wskazują, że największe przedsiębiorstwa ograniczają inwestycje oczekując na trwałą stabilizację w gospodarce. Nie ma jeszcze informacji w jakiej skali nastąpi wzrost inwestycji sektora rządowego i jednostek samorządowych.

 

Na rynku pracy umacniają się pozytywne tendencje. W pierwszym półroczu 2017 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było wyższe o 4,3% od stanu przed rokiem, a stopa rejestrowanego bezrobocia w końcu czerwca wynosiła 7,1%. Odnotować trzeba duże różnice pomiędzy województwami, np. w woj. wielkopolskim stopa bezrobocia wynosiła. 4,2%, a w woj. warmińsko-mazurskim 12,1%.

 

Po wielomiesięcznej deflacji zwiększyły się wskaźniki cen towarów i usług. Przy inflacji średniej w pierwszym półroczu 2017, wynoszącej 1,9%, najbardziej wzrosły ceny żywności (3,7%) i transportu (7%). Inflacja zmieniła też relacje płac realnych i nominalnych. W 2016 r. wynagrodzenie nominalne wzrosło o 3,8%, a realne było wyższe o 4,4%. W pierwszym półroczu 2017 notowano wzrost przeciętnego wynagrodzenia nominalnego w sektorze przedsiębiorstw o 5% a realnego 3%.

 

 

2017 9 10 1

 

 

2017 9 10 2 

 

 

Podstawowe wskaźniki ilustrujące sytuację gospodarczą

 

 

2017 9 10 3

 

 

Budownictwo

 

Wartość rynku budowlanego szacowano w 2016 roku na 171,3 mld zł i był to najniższy poziom od 2011 roku. W latach 2014-2015 r., przy dużych wahaniach, produkcja budowlana osiągała wzrost około 3%. W 2016 roku wystąpił głęboki regres, produkcja budowlana zmniejszyła się o 14%.

 

 

2017 9 10 4

 

 

Pierwsze półrocze 2017 wskazuje na wzrost produkcji sprzedanej w przedsiębiorstwach zatrudniających >9 osób o 7,6% (liczony do bardzo niskiego poziomu roku poprzedniego)1 . Wzrastało zarówno budownictwo inwestycyjne, jak też remontowe, we wszystkich rodzajach budownictwa zwiększyła się produkcja. Jednak powszechne są opinie, że znaczącego i stabilnego wzrostu budownictwie można spodziewać się nie wcześniej niż w 2018 roku, jeżeli nie wystąpią nowe zagrożenia.

 

(...)

 

 

 2017 9 10 5

 

 

Niepokoi sytuacja ekonomiczna w budownictwie. W 2016 roku ponad 4% wskaźniki rentowności netto stwarzał nadzieję, że w tej dziedzinie można spodziewać się systematycznego wzrostu. Zaskoczeniem było pierwsze półrocze 2017 roku.

 

Wprawdzie początek roku w budownictwie zawsze jest słabszy, ale zmniejszające się wskaźniki rentowności w budownictwie ogólnym i specjalistycznym oraz straty w przedsiębiorstwach inżynierii lądowej i wodnej wskazują, że coraz więcej jest niewypłacalnych przedsiębiorstw budowlanych.

 

Podstawowe wielkości w budownictwie

 

 

2017 9 10 6

 

 

W budownictwie mieszkaniowym spodziewane jest przyśpieszenie. W 2016 oddano do użytkowania 163,4 tys. mieszkań, o 10,8% więcej niż przed rokiem, ale nie osiągnięto jeszcze poziomu budownictwa mieszkaniowego z roku 2008.

 

W pierwszym półroczu 2017 r. zakończono 78,3 tys. mieszkań, o 6,1% więcej niż rok temu. Wzrost uzyskano zarówno w budownictwie indywidualnym, jak też przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (realizowanym przez developerów).

 

 

2017 9 11 3

 

 

Zapowiedzią szans na oczekiwany wzrost liczby budowanych mieszkań jest zwiększająca się liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto (o prawie ¼) oraz wydawanych pozwoleń na budowę mieszkań (o 1/3). Rozpoczęty program „mieszkanie+” przeznaczony jest głównie dla osób o niskich dochodach. W programie tym wykorzystywane będą preferencje dla obniżenia kosztu budowy mieszkania. Istotnym czynnikiem obniżającym koszt budowy mieszkań jest udostepnienie nieodpłatnie (lub po niskich cenach) działek z zasobów jednostek państwowych.

 

Trzeba się jednak liczyć z tym, że lokalizacja wielu z tych działek nie posiada niezbędnej infrastruktury, co wiąże się z nakładami. Pierwsze efekty programu „mieszkanie+” zapowiadane są na początek 2018 roku. W przeszłości wielokrotnie realizowano programy mieszkaniowe przeznaczane dla „młodych”, ale przynosiły one umiarkowane efekty. Oczekuje się, że program „mieszkanie+” będzie koncepcją spełniającą oczekiwania.

 

Drugi dział budownictwa, na który zwrócone są „wszystkie oczy”, to budownictwo infrastruktury drogowej. W budownictwie dziedziną preferowaną jest budowa autostrad i dróg ekspresowych. Program ten, współfinansowany środkami unijnymi, realizowany jest od wielu lat, niestety z licznymi opóźnieniami, przekraczane były też koszty budowy.

 

Według obecnych założeń długość dróg szybkiego ruchu docelowo liczyć będzie 7650 km, na co złoży się 2000 km autostrad i 5650 km dróg ekspresowych. Opierając się na danych Wikipedii (z lipca 2017 roku) na realizację autostrad i dróg szybkiego ruchu składają się następujące wielkości:

 

Autostrady. Gotowych zrealizowanych dotychczas odcinków autostrad jest 1660,6 km. Jeżeli do tego doliczy się odcinki w budowie i w przetargach, odcinki z jedną jezdnią oraz objęte decyzjami o środowiskowym uwarunkowaniu (DŚU) – to łącznie autostrady przekroczą niebawem długość docelową.

 

Drogi ekspresowe. Realizacja dróg ekspresowych wskazuje na niższe zaawansowanie zadań. Odcinków gotowych dotychczas zrealizowano 1599 km. Jeżeli do tego doliczy się odcinki w budowie (1022,5 km) i w przetargach (567,7 km), odcinki z jedną jezdnią oraz objęte decyzjami o środowiskowym uwarunkowaniu (DŚU) to – po zrealizowaniu wszystkich obecnych założeń – łączna długość dróg ekspresowych wyniosłyby 4493,6 km, tj. około 80% długości docelowej.

 

 

2017 9 11 4

*/ łącznie autostrady i drogi szybkiego ruchu: 1/ odcinki w realizacji i w przetargu 2/ odcinki jedną jezdnią i DŚU 

 

Oceniając perspektywy wzrostu budownictwa nie można pominąć klimatu koniunktury. Według badań (z czerwca 2017 r.) ogólny klimat koniunktury w budownictwie kształtował się na poziomie plus 6,4 (przed miesiącem plus 2,5). Poprawę koniunktury sygnalizowało 20,5% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie – 14,1%. Prognozy portfela zamówień na produkcję budowlano-montażową są pozytywne po raz pierwszy od wielu miesięcy.

 

 

Korzystne zmiany w przemyśle

 

Produkcja sprzedana przemysłu ogółem w 2016 r. wzrosła o 3,1%, był to wynik słabszy w niż w latach wcześniejszych. Poprawę odnotowano w pierwszym półroczu 2017 r., kiedy wzrost wynosił 5,7%, w przetwórstwie przemysłowym osiągnięto wskaźnik jeszcze wyższy (6,2%). Wysokie wskaźniki osiągnęli producenci m.in. maszyn i urządzeń, samochodów, metali i wyrobów z metali, tworzyw sztucznych, producenci materiałów mineralnych dla budownictwa praz przemysłu szklarskiego.

 

 

 2017 9 12 1

 

 

Na tle zróżnicowanych tendencji w przetwórstwie przemysłu należy podkreślić, że do dziedzin o najwyższych wskaźnikach w produkcji zalicza się przemysł szklarski. Zarówno w 2016 roku, jak też w pierwszym półroczu 2017 roku, produkcja przemysłu szklarskiego dynamicznie wzrastała. Udział szkła i wyrobów ze szkła w przemyśle mineralnych materiałów systematycznie wzrasta.

 

Wzrasta też produkcja najważniejszych wyrobów ze szkła. Wprawdzie na rynku pojawiają się wyroby z różnych materiałów (np. tworzywa sztuczne), które mogłyby zastąpić szkło w wielu zastosowaniach, jednak szkło jest wyrobem najwyżej cenionym przez odbiorców, a szczególnie preferowane są nowoczesne wyroby ze szkła. Zmniejsza się produkcja ze szkła lanego i walcowanego, natomiast wzrasta produkcja szkła „float”, szyb zespolonych jedno- i wielokomorowych, szkła bezpiecznego wielowarstwowego o wymiarach i kształtach odpowiednich do wbudowania.

 

Odnotowano w 2016 r. około 9% wzrost szkła typu „float”, szkła powlekanego i polerowanego w arkuszach. Wzrost produkcji szyb zespolonych wielokomorowych wynosił w 2016 roku 10%, ponad 3% wzrost miał miejsce w produkcji szyb zespolonych jednokomorowych. Szkło gospodarcze utrzymywało się na poziomie nieco niższym niż rok temu.

 

W strukturze produkcji przemysłu szklarskiego największy udział (ponad 56%) ma szkło płaskie profilowane i poddawane dalszej obróbce, tradycyjne szkło lane i walcowane nie przekracza 11%. Udział szkła gospodarczego (szklanki, kieliszki, butelki, wyroby stołowe lub kuchenne) w wartości całej produkcji branży wynosi ¼, pozostałe rodzaje szkła to: włókna szklane, szkło techniczne, laboratoryjne, dla farmacji.

 

W porównaniu do lat wcześniejszych zmniejsza się udział szkła gospodarczego, a wzrasta udział nowoczesnych rodzajów szkła profilowanego. Wzrost nowoczesnego szkła płaskiego jest efektem rosnącego udziału budownictwa mieszkaniowego wysokiego i obiektów użyteczności publicznej.

 

W ocenie tendencji zmian przemysłu szklarskiego należy zwrócić uwagę, że wzrost produkcji sprzedanej szkła i wyrobów ze szkła był wyższy niż przemysłu przetwórczego, również wyższy niż mineralnych materiałów budowlanych. Dotyczy to lat 2015-2017, kiedy wartość produkcji sprzedanej szkła i wyrobów ze szkła systematycznie wzrastała.

 

 

2017 9 12 2

 

 

2017 9 12 3

 

 

Korzystnie kształtują się w przemyśle wskaźniki rentowności netto. Wskaźnik w przetwórstwie przemysłowym 2016 r., na poziomie 5,2%, był wyższy niż rok temu, kiedy odnotowano 4,7%. W pierwszym półroczu 2017 rentowność netto wynosiła 5,4%, wszystkie branże były rentowne, w niektórych osiągano rentowność nawet do 10%, np. w produkcji wyrobów farmaceutycznych, przemysłu papierniczego, sprzętu transportowego, wyrobów chemicznych, również w przemyśle szklarskim.

 

Produkcja przemysłu ogółem i przemysłu szklarskiego

 

 

2017 9 12 4

Źródło: GUS Biuletyny Statystyczne, Produkcja wyrobów przemysłowych. Nakłady i wyniki przemysłu 1/ dane w zakładach > 49 osób, ponadto zakłady małe wytwarzają rocznie 2-6% produkcji szkła płaskiego oraz około ¼ produkcji szkła gospodarczego.

 

 

Przemysł szklarski należy do dziedzin o wysokiej rentowności. Rentowność w przemyśle szklarskim utrzymuje się od wielu lat na wysokim poziomie. Główne czynniki wpływające na rentowność przedsiębiorstw wytwarzających szkło i wyroby ze szkła to wolumen i opłacalność eksportu. Wpływ mają też ceny na rynku krajowym oraz obniżające się koszty.

 

Na zmiany strukturalne zapewniające wzrost produkcji przy korzystnej sytuacji ekonomicznej wpływa wysoki udział eksportu w produkcji sprzedanej przemysłu szklarskiego. Oceniając sytuację przemysłu szklarskiego należy podkreślić, że branża ta wykazuje korzystne wskaźniki charakteryzujące pozycję na rynku, kondycja finansowa jest dobra i stabilna, a trwałość powiązań eksportowych jest zabezpieczeniem przed wahaniami popytu krajowego.

 

 

2017 9 12 5

 

 

Eksport

 

Polski eksport ogółem w 2016 roku wynosił 184,8 mld euro i był wyższy o 2,9% w porównaniu z rokiem poprzednim, dodatnie saldo w obrotach zagranicznych ukształtowało się w 2016 roku na poziomie 3,9 mld euro. W pierwszym półroczu 2017 przy 8,4% wzroście eksport osiągnął 99,1 mld euro.

 

Największym odbiorcą polskich wyrobów kierowanych na eksport są Niemcy, ich udział w polskim eksporcie wynosi ponad 27%. Inne kraje o liczącym się udziale w polskim eksporcie to Wlk. Brytania, Czechy, Francja, Włochy, Holandia. Kraje Europy Środkowo- Wschodniej zwiększają obroty z Polską ale są to ilości niewielkie w porównaniu z UE.

 

Eksport w latach 2013-2016

 

 

2017 9 13 1

Źródło: GUS Eksport i import

 

 

2017 9 13 2

 

 

Przedsiębiorstwa polskie są znanymi i dobrze ocenianymi na rynkach europejskich eksporterami wyrobów ze szkła. Eksport jest liczącym się czynnikiem w rozwoju przemysłu szklarskiego i wpływa inspirująco na tempo wzrostu produkcji. Rok 2016 był korzystny dla eksporterów szkła; ogółem wartość wyeksportowanych wyrobów przemysłu szklarskiego wynosiła 1650 mln euro i było to o prawie 6% więcej niż rok temu.

 

Występowało zróżnicowanie asortymentowe eksportu przemysłu szklarskiego: wyższe tempo wzrostu uzyskuje się w eksporcie różnych rodzajów profilowanego szkła płaskiego niż w eksporcie szkła gospodarczego. Różnie kształtowały się średnie ceny na rynkach europejskich; w latach 2013-2016 ceny szkła gospodarczego ulegały niewielkim zmianom, natomiast ceny nowoczesnych wyrobów szkła płaskiego wzrosły o ¼.

 

 

Podsumowanie

 

W wielu obszarach gospodarki wyniki pierwszego półrocza 2017 są pozytywne, np. wzrastała produkcja przemysłu, budownictwa, obrotów w handlu detalicznym, poprawiała się kondycja finansowa przedsiębiorstw, obniżało się bezrobocie. Jednak trwałe i korzystne zmiany powinny opierać się na inwestycjach, co jest zapowiadane ale jeszcze nie realizowane.

 

W kolejnych miesiącach mogą występować różnokierunkowe zmiany pod wpływem zarówno negatywnych, jak też pozytywnych skutków realizowanej polityki gospodarczej rządu. Ale zauważyć trzeba wyniki badań koniunktury wskazujące na opinie przedsiębiorstw, które oceniają swoje szanse lepiej niż w poprzednich miesiącach Wzrost gospodarczy w najbliższych kwartałach będzie zależał m.in. od uwarunkowań politycznych, proinwestycyjnych działań przedsiębiorstw. Oznaczałoby to poprawę na rynku inwestycji prywatnych i publicznych, utrzymanie rosnącej konsumpcji prywatnej oraz eksportu netto.

 

W przemyśle szklarskim istotnym czynnikiem wpływającym na zmiany strukturalne i zapewniającym wzrost produkcji jest wysoki udział eksportu w produkcji sprzedanej. Przemysł szklarski charakteryzuje się korzystnymi wskaźnikami ekonomicznymi, ma dobrą pozycję na rynku, a trwałość powiązań eksportowych jest zabezpieczeniem przed wahaniami popytu krajowego.

 

 

 

 prof. Zofia Bolkowska

 

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 09/2017 
 

 

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.