W ostatnich latach kamera termowizyjna stała się podstawowym narzędziem pracy audytora energetycznego. Wciąż jednak nie jest sprzętem tanim. Dlatego podejmując decyzję o zakupie, trzeba dokładnie określić, jakie funkcje będą nam potrzebne i jaki typ sprzętu sprosta naszym oczekiwaniom oraz możliwościom naszego portfela.

 

Technologię termowizyjną można wykorzystywać w wielu dziedzinach, ale najczęściej znajduje zastosowanie w elektroenergetyce i budownictwie.

 

2013-06-44-1

 

Badanie przegród budowlanych wykonuje się, aby wykryć mostki termiczne. Szuka się wad izolacji termicznej powłok zewnętrznych budynków ogrzewanych i obiektów technologicznych np. chłodni. Badania takie są bardzo precyzyjne i, co ważne, bezinwazyjne.

 

Typowe miejsca występowania mostków termicznych to:

- połączenia stropów ze ścianami zewnętrznymi,

- połączenie dwóch ścian w narożniku budynków,

- nadproża,

- połączenia ścian zewnętrznych z dachem,

- połączenia ścian zewnętrznych z podłogą na gruncie,

- połączenia balkonów ze ścianą,

- połączenia schodów ze ścianą,

- okna i drzwi montowane w ścianie zewnętrznej.

 

Za pomocą kamery termowizyjnej można również badać:

- kierunek ciągu nieizolowanego kanału wentylacyjnego,

- miejsca nieszczelności instalacji ciepłowniczych,

- nieprawidłowości izolacji termicznej instalacji ciepłowniczych,

- trasy przebiegu podtynkowych instalacji elektrycznych i ciepłowniczych.

 

Pomiary termowizyjne budynków wykonuje się najczęściej w zimie. Najlepiej jest, gdy temperatura powietrza zewnętrznego nie jest wyższa niż 8°C. Chodzi o to, by różnice temperatury między wewnętrzną i zewnętrzną stroną przegrody były jak największe.

 

Badania kamerami termowizyjnymi można robić również w lecie. Należy jednak pamiętać, że powinny być wykonywane przy możliwie dużej różnicy temperatury powietrza zewnętrznego i wewnątrz budynku. Taką różnicę można osiągnąć, gdy słońce nagrzeje przegrody.

 

Metoda jest skuteczna jedynie dla przegród o małej masie, niezacienionych i wystawionych na działanie promieni słonecznych przez cały dzień. Warunki te spełniają więźby dachowe i drewniane ściany usytuowane od strony południowej. Do tego należy utrzymywać stosunkowo niską temperaturę wewnątrz budynku. Jest to możliwe w przypadku domów o bardzo dobrej izolacji termicznej, czyli energooszczędnych i pasywnych (współczynnik przenikania ciepła powinien wynosić nie więcej niż 0,20 W/m2K. Skuteczność badania latem poprawia sprawna klimatyzacja działająca w obiekcie.

 

 Mądry wybór kamery

Osoby decydujące się na zakup sprzętu do wykonywania analizy termowizyjnej budynków mają tendencję do wybierania modeli o maksymalnych możliwościach i bardzo dużej liczbie funkcji. Niestety, podnosi to cenę. Dodatkowo, bardziej skomplikowane urządzenie jest cięższe, pobiera więcej energii, a więc potrzebne są większe i cięższe akumulatory.

 

Często w czasie pracy okazuje się, że większość skomplikowanych funkcji jest nam niepotrzebna i nie przydaje się w codziennych pomiarach. Dlatego, jeśli nie chcemy niepotrzebnie wydawać pieniędzy, dokładnie musimy określić potrzeby. Pozwoli to na dokonanie właściwego wyboru.

 

Oprócz kosztów zakupu ważna jest również dostępność fachowego serwisu i dobrego oprogramowania do obróbki termogramów. Zapytajmy przy zakupie o możliwość uzupełnienia sprzętu o dodatkowe wyposażenie, np. obiektyw szerokokątny, teleobiektyw, poszerzony zakres mierzonej temperatury. Argumentem przemawiającym za wyborem konkretnej firmy oferującej kamery są również organizowane przez nią szkolenia dla użytkowników. Bardzo przydatna jest również usługa okresowej kalibracji sprzętu.

 

 

Testowanie przed zakupem

Dobrym sposobem na podjęcie właściwej decyzji jest przetestowanie wybranego modelu kamery. Niektóre firmy oferują taką usługę kupującym. Warto również wziąć udział w szkoleniu z obsługi i efektywnego wykorzystania możliwości kamer termowizyjnych. Z doświadczenia osób wykonujących termogramy wiadomo, że równie ważna, a może nawet ważniejsza od jakości kamery, jest jakość oprogramowania komputerowego, służącego do obróbki danych. Wykonanie dużej liczby raportów zawierających czasem i 300 termogramów wymaga dobrego interfejsu użytkownika i szybkiej obróbki danych. Obróbka danych odbywa się głównie na plikach graficznych i czekanie ok. 40 minut na wgranie się samego raportu nie jest czymś dziwnym.

Wartość samego pomiaru termograficznego zależy głównie od detektora i optyki kamery oraz od doświadczenia operatora. To operator decyduje o tym, z jakiej odległości wykonuje pomiary, pod jakim kątem ustawia sprzęt, a także sprawdza czy obiekt nie jest przesłonięty, np. krzakami.

Najrozsądniejsze wydaje się zaczynanie przygody z termowizją od zakupu tańszego sprzętu, który pozwoli nabrać doświadczenia. Po takim, np. kilkuletnim treningu, zmieniając kamerę na droższą na pewno docenimy wszystkie dodatkowe funkcje.

 

Wykonywanie pomiarów

Sposób wykonania zdjęcia za pomocą kamery termowizyjnej przypomina robienie zwykłego zdjęcia fotograficznego. Należy skierować obiektyw na interesujący nas obiekt i nacisnąć spust migawki. Termogram zostanie zarejestrowany. W tym momencie kończą się podobieństwa, bo zdjęcie jakie jest, prawie każdy widzi. Operator kamery termograficznej musi wykonać dodatkowe czynności – mianowicie właściwie zinterpretować otrzymane zdjęcie termograficzne, czyli termogram. Termogramów w ciągu dnia pracy (a w zasadzie nocy) można wykonać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset. Wnioski wynikające z oceny poszczególnych termogramów powinny być jednoznaczne. Tylko wówczas dokonane pomiary mają sens. Nad każdym termogramem i zdjęciem do niego przypisanym należy się pochylić i zastanowić. Rozpoznać temperaturę prawidłową i nieprawidłową, określić jej wartość: maksymalną, minimalną i średnią, porównać do wartości oczekiwanych dla danego typu przegrody itd.

 

2013-06-45-1

 

Odczyt temperatury a rozdzielczość kamery

Na zdjęciach pokazano 4 przykłady pomiarów dotyczących usterek. Dla każdego pomiaru warunki pomiarowe nastawy sprzętu i odległości od obiektu były prawie identyczne. Termogramy zostały wykonane za pomocą czterech typów kamer termograficznych firmy Flir System AG o czterech różnych rozdzielczościach detektorów:

  • 120 x 120 pikseli,
  • 320 x 240 pikseli,
  • 200 x 150 pikseli
  • 640 x 480 pikseli.

Im większa rozdzielczość detektora, tym pomiar powinien być dokładniejszy. Tak jest w tym przypadku. Jak widać na termogramach, miejsce wykrycia usterki pokrywa pole pomiarowe z funkcją wykrywania najwyższej temperatury. Najwyższą temperaturę mierzono kamerą o najwyższej rozdzielczości 640 x 480 pikseli.

Różne odczyty temperatury mają związek z wielkością obserwowanego obiektu, czyli widzianą przez kamerę wielkością miejsca występowania usterki i rozdzielczością kątową kamery termograficznej. Wynik pomiaru jest zdeterminowany głównie przez rozdzielczość detektora. Im mniejszy jest widziany obiekt, czyli im dalej jesteśmy, tym słabsze jego sumaryczne promieniowanie cieplne docierające do obiektywu kamery.

Jest to wada, którą można zniwelować przez skrócenie dystansu kamery do obiektu. Wystarczy się zbliżyć i poprawić dokładność pomiaru termograficznego. Można też zastosować teleobiektyw.

 

Podsumowanie

Zajmując się na co dzień zagadnieniami związanymi z certyfikacją energetyczną budynków, zdajemy sobie sprawę z wagi jakości zastosowanych rozwiązań w danym budynku i jak te wybory rzutują na oszczędności energii w trakcie eksploatacji. Niestety wiedza energetyczna o budynku nie jest tak powszechna jak mogłoby się wydawać. Zagadnienia ucieczki ciepła przez przegrody uważane są za skomplikowane i niejednoznaczne. Tymczasem świadomość, że trzeba poprawiać izolacyjność termiczną budynków powinna być powszechna, a prestiż zawodu doradcy energetycznego rosnąć.

Dla wielu osób czytających ten tekst jest to oczywiste. Jeśli jednak zapytamy znajomych spoza branży, to okaże się, że niewielu ma wiedzę na temat energooszczędności.

Termogramy to dobry sposób, by pokazać, którędy ucieka ciepło i wyciekają pieniądze wydawane na ogrzewanie domu.

 

inż. Gabriel Miczka
audytor energetyczny,
członek Zrzeszenia Audytorów Energetycznych

 

(...)

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne


Więcej informacj: Świat Szkła 06/2013

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.