Architekci zawsze szukają nowoczesnych, niezwykłych detali i koncepcji dla projektowanych przez siebie obiektów. Stwarza to nowe wyzwania zarówno firmom oferujących systemowe materiały do wykonywania fasad budynków, jak i wykonawcom takich fasad.

 

Aby móc sprzedawać swoje nowe produkty na rynku europejskim, systemodawca przedstawia je do badań w ramach wstępnego badania typu (badania ITT).

 

Obejmują one w ten sposób większość projektowanych fasad budynków. Ale dla pewnej części obiektów odstępstwa projektowe dotyczące wyrobów poddanych badaniom typu są tak duże, że konieczne będzie badanie przeprowadzone na obiekcie. 

 

 

2018 10 26 1

 

 

2018 10 26 2

 

 

2018 10 26 3

Każda fasada jest inna

 

 

Przygotowanie do przeprowadzenia badań

 

Pierwszym warunkiem pomyślnego sprawdzenia obiektu jest dobra koordynacja między zaangażowanymi stronami. Są to generalnie architekci, projektanci, producenci, wykonawcy i instytuty badawcze. Oczywiście jest to na pierwszy rzut oka czasochłonne, ale niezbędne, jeśli wysiłek dotyczący kontroli będzie utrzymany w rozsądnych granicach. Pomocne będą tu: 

 

  • dobre i spójne specyfikacje i dokumentacja projektowa, 
  • jasne informacje od branżowego projektanta, 
  • szczegółowy program testów zatwierdzony przez wszystkie zaangażowane strony.

 

W przeciwieństwie do specyfikacji prac montażowych, program badań, zwany również instrukcją metodyki badań, opisuje np. szczegółowo etapy badań, określa punkty pomiarowe dla pomiaru ugięcia i określa punkty uderzenia dla testu odporności na uderzenie.

 

Program badań gwarantuje, że wszelkie rozbieżności w procedurze badań zostaną wykryte na wczesnym etapie i że strony uzgodnią optymalna procedurę badań. Pomaga to uniknąć irytujących i czasochłonnych dyskusji podczas prowadzenia badania.

 

Szczegółowe rysunki dotyczące montażu elementu badanego powinny być przygotowane i skoordynowane między stronami przed zamontowaniem w urządzeniu testowym. Zazwyczaj wymagana jest dodatkowa podkonstrukcja z przestrzennymi (trójwymiarowymi) układami badawczymi, których wystarczającą nośność musi zapewnić producent lub zleceniodawca.

 

 

2018 10 26 4

 

Wybór i przygotowane elementów próbnych do badań zgodnie z EN 13830:2015, załącznik F2. Niektóre z kwestii, które należy wziąć pod uwagę:

 

- max. wymiary kwatery fasady

- max. ugięcie słupka

- max. ugięcie rygla

- wysokość obejmująca dwie kondygnacje

- wypełnienie ram

- połączone/podzielone słupki

- całkowite odprowadzenie wody

- odprowadzenie wody (drenaż) z kwatery fasady

 

 

Sekwencja badań i procedury badawcze - Badania fasady budynku

 

W przypadku nowych rozwiązań w dziedzinie systemu profili fasadowych, testy koncentrowały się głównie na parametrach dotyczących przepuszczalności powietrza, wodoszczelności i odporności na obciążenie wiatrem.

 

Powinno sprawdzać się też odporność na uderzenia zgodnie z EN 14019 i dynamiczną wodoszczelność według EN 13050. Badanie tych cech było i jest wystarczające dla oznakowania CE.

 

Jednak w ostatnich latach nastąpiła zmiana, szczególnie w przypadku kontroli fasady wzniesionego budynku. Ze względu na rosnące wymagania, badania stają się coraz bardziej rozległe. Oznacza to, że wysiłek wkładany w przeprowadzenie badań nie jest łatwy do oszacowania.

 

Badania, takie jak sprawdzanie odporności na trzęsienia ziemi, zmienne obciążenie klimatyczne, odporność na natrysk wodą lub różne badania odporności na uderzenia, nie są niczym niezwykłym w przypadku testów obiektowych.

 

Ponadto badania parametrów opisywanych w różnych normach krajowych są często łączone. W szczególności należy wspomnieć o dodawaniu badań zgodnych z amerykańskimi normami AAMA (American Architectural Manufacturers Association).

 

 

2018 10 27 1

 

 

2018 10 27 2

 

 

2018 10 27 3

Podstawa normowa do badań UE: EN 13830 USA: AAMA Wielka Brytania: CWCT

 

 

(...)

 

2018 10 27 4

 Badanie odporności na natrysk wodą zgodnie z CWCT lub AAMA

 

 

W przypadku projektów budowlanych w Wielkiej Brytanii zwykle wymagany jest test według CWCT (Centre for Window and Cladding Technology). Badanie to zasadniczo jest zgodne z wymaganiami normy EN 13830. Należy jednak wziąć pod uwagę zwiększoną ilość natryskiwanej wody – wartość 3,4 l/m²min w porównaniu z 2,0 l/ m²min zgodnie z EN 13830. Podczas badania dynamicznej wodoszczelności można wybrać generator wiatru zgodnie z EN 13050 lub silnik samolotu.

 

 

2018 10 27 5

Badanie wartości różnych parametrów według różnych norm badawczych

 

 

2018 10 27 6

Fragment fasady przeznaczony do badań może zawierać również elementy otwierane (okna, drzwi)

 

 

Elementy próbne (fragmenty fasad) przeznaczone są nie tylko do badania wybranych, charakterystycznych cech i odporności na określone działania, ale zazwyczaj również jako ostateczny dowód poprawności wykonania dla architektów i właścicieli budynków. Dlatego przywiązuje się szczególną wagę do integrowania elementów otwieranych (okna, drzwi) w elemencie próbnym do badań, zgodnie z ostatecznym projektem. Towarzyszy temu chęć sprawdzenia klas odporności elementów otwieranych równocześnie z testem elewacji. Ponieważ jednak do elementów otwieranych stosuje się nie tylko inną normę produktu (EN 14351-1), ale także inne metody badań i klasyfikacji, równoczesne testowanie jest możliwe tylko w ograniczonym zakresie. Pewne wymagania normy EN 1026, procedura badania przepuszczalności powietrza dla okien i drzwi, często nie mogą być spełnione w takich przypadkach. Klasyfikacja okien jest możliwa tylko dla wodoszczelności. Jest to ważna kwestia, która powinna być jasna dla wszystkich zaangażowanych stron przed testem. Instytut badawczy jest szczególnie ważny przy tych uzgodnieniach. Jednak satysfakcjonującym rozwiązaniem dla każdego jest zwykle odpowiednia porada – odnośnie wytycznych montażu elementu próbnego i procedur postępowania w czasie badania, oraz końcowe wyniki badań i wnioski z nich wynikające.

 

Poniższe przykłady pokazują różne sekwencje kolejności badań. Pokazane są też różnice w odniesieniu do wymaganych wartości parametrów i oczekiwanych dodatkowych wydatków.

 

 

2018 10 28 1

 

 

2018 10 28 2

Badanie wodoszczelności: wg EN 13830 2,0 l/m2min, wg CWCT 3,4 l/m2min 

 

 

 

2018 10 28 3 

 Badanie odporności na natrysk wodą wg AAMA 501.2 i wg CWCT TN41

 

 

2018 10 28 4

 Badanie wytrzymałości na obciążenie punktowe, związane z zaczepami stosowanymi podczas mycia fasady

 

 

 

2018 10 29 1

 

 

2018 10 29 2

 

 

2018 10 29 3

Badanie wytrzymałości na uderzenie EN 13830: 2015 – badania i klasyfikacja wg EN 14019 i EN 12600 CWCT: TN75 i TN76

 

 

2018 10 29 4

Badanie wytrzymałości na odkształcenia elementów fasady

 

 

2018 10 29 5

Badanie wytrzymałości na uderzenie wózkiem do mycia fasady

 

 

Tabela 1. Przykłady procedur badań fasad

2018 10 28 5

 

Wnioski

 

Oczywiście, pozytywny wynik badania elementów fasadowych jest ważnym kamieniem milowym, na który czekają wszyscy zaangażowani w projekt. Po ich otrzymaniu można uruchamiać zamówienia, a harmonogram prac jest wstępnie zabezpieczony.

 

Dlatego szybka i płynna realizacja badań jest zrozumiałą potrzebą. Jeśli badania są wykonywane z zapewnieniem odpowiednich wytycznych dotyczących przygotowania elementu próbnego, to generalnie kończą się pomyślnie. Jednak nigdy nie należy zapominać, że badania fasad często wiążą się z badaniem prototypów (makiet fragmentów fasad). Nieprzyjemne niespodzianki podczas wznoszenia rzeczywistych fasad mogą również wystąpić w przypadku najlepszych monterów. Ale, ostatecznie, słabe punkty powinny być również wychwytywane przez badania, co pozwala na ich unikanie w rzeczywistym projekcie budowlanym i rzeczywistych pracach montażowych.

 

Dipl.-Ing. (FH) Rolf Schnitzler
ift Rosenheim

 

Artykuł opiera się na wykładzie prezentowanym na 45. Konferencji OKNA I FASADY 2017, zorganizowanej przez ift Rosenheim.


Przedstawicielem Instytutu ift Rosenheim w Polsce jest Andrzej Wicha:Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Literatura:


[1] EN 13830:2015-06 Ściany osłonowe. Norma wyrobu
[2] EN 14351-1:2006 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności
[3] EN 1026:2016-04 Okna i drzwi. Przepuszczalność powietrza. Metoda badania
[4] CWCT, Norma dla fasad systemowych, Centrum Technologii Okiennych i Fasadowych, University of Bath, Wielka Brytania

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 10/2018

 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.