Drzwi przeciwpożarowe mogą zapewnić założoną odporność ogniową jedynie w przypadku, gdy są w pozycji zamkniętej. W tym celu wyposaża się je w urządzenia powodujące samoczynne zamykanie. Jednak często dla zapewnienia właściwego funkcjonowania obiektu drzwi powinny być otwarte, a zamykane tylko w wyniku konieczności zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego. Taką sytuację umożliwia m.in. zastosowanie elektrycznych przytrzymywaczy otwarcia drzwi.

 

 

Wprowadzenie

 

 

Jak już powyżej podano, drzwi przeciwpożarowe zapewniają wymagany poziom bezpieczeństwa pożarowego przegrody, w której je zainstalowano tylko wtedy, gdy są zamknięte. Aby to osiągnąć, drzwi przeciwpożarowe powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby były:

a) normalnie utrzymywane w położeniu zamkniętym, ale regularnie i często otwierane oraz zamykane z użyciem urządzenia samoczynnie zamykającego,

b) normalnie utrzymywane w położeniu otwartym, przy pomocy przytrzymywacza otwarcia, w okresach, gdy budynek jest użytkowany, ale zamykane dla bezpieczeństwa pożarowego i/lub zabezpieczane poza okresem użytkowania, jak np. w nocy,

c) stale otwarte, dzięki zastosowaniu przytrzymywaczy otwarcia, a zamykane na sygnał instalacji przeciwpożarowej,

d) normalnie zamknięte i zablokowane w położeniu zamkniętym oraz odpowiednio oznakowane.

 

Ważna więc funkcja drzwi przeciwpożarowych, jaką jest zamykanie, wymaga w niektórych przypadkach zastosowania systemu przytrzymywania otwarcia, w tym elektrycznych przytrzymywaczy otwarcia.

 

Zgodnie z normą określającą wymagania, jakie powinny spełniać drzwi przeciwpożarowe, tj. PN-EN 14600:2005 Drzwi, bramy i otwieralne okna o właściwościach odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. Wymagania i klasyfikacja, przytrzymywaczami otwarcia nazywamy element systemu przytrzymywania otwarcia, który umożliwia samoczynnie zamykającym się drzwiom przeciwpożarowym i/lub dymoszczelnym pozostanie w pozycji otwartej w nastawionej albo wybranej pozycji, dopóki nie zostaną zwolnione. 

 

Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi rozwieranych mogą utrzymywać skrzydła przez dowolnie długi czas w pozycji nieruchomej, uwalniając użytkowników obiektu od konieczności codziennego, częstego otwierania dużej ilości drzwi, co w znacznym stopniu utrudnia swobodny ruch osobowy, a także towarowy. W przypadku wybuchu pożaru następuje uruchomienie ręczne lub automatyczne wykrycie zagrożenia przez czujniki przeciwpożarowe, co powoduje zwolnienie blokad, a wyposażone w samozamykacze drzwi ulegają automatycznie zamknięciu. Dzięki temu stają się barierą utrudniającą rozprzestrzenianie się ognia i dymu do innych pomieszczeń obiektu.

 

Przykładowe zastosowanie przytrzymywacza otwarcia drzwi przeciwpożarowych firmy D+H Polska przedstawiono na fot. 1.

 

 

2015 05 30 1 

Fot. 1. Przykład zastosowania przytrzymywacza (chwytaka) otwarcia drzwi firmy D+H Polska

 

 

2015 05 30 2

 

Fot. 1a. Podobne urządzenie firmy GEZE

 

 

 

Jednak nie zawsze są stosowane oryginalne przytrzymywacze otwarcia drzwi. Spotkać czasami można rozwiązania „zastępcze”, które są na pewno tańsze, lecz ich stosowanie w przypadku wybuchu  pożaru, a także kontroli uprawnionych organów, przynosi negatywne skutki. Na fot. 2 pokazano przykład „zastąpienia” przytrzymywaczy otwarcia drzwi przez skrzynki i sznurek.

 

 

2015 05 30 3

Fot. 2. Przykład zastąpienia przytrzymywaczy otwarcia drzwi przez skrzynki i sznurek

 

 

Dodać jeszcze można, że w Polsce nie opracowano dotychczas żadnych obligatoryjnych wytycznych dotyczących warunków stosowania, zasad montażu i odbioru oraz konserwacji i kontroli okresowych przytrzymywaczy otwarcia drzwi przeciwpożarowych. Takie dokumenty istnieją już od kilkudziesięciu lat w Niemczech, co przedstawiono w dalszej części publikacji.

  

(...)

 

Normy związane

 

 

Norma PN-EN 1155:1999/A1:2004 Okucia budowlane. Przytrzymywacze elektryczne otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych. Wymagania i metody badań

 

Norma zawiera wymagania dotyczące przytrzymywaczy otwarcia drzwi będących oddzielnymi urządzeniami, a także mechanizmów przytrzymujących otwarcie, wbudowanych w zamykacz drzwiowy. Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych, które zostaną wyprodukowane zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 1155:1999/A1:2004, mogą utrzymywać skrzydło drzwi w pozycji nieruchomej, jak również pozwalają na ich swobodny ruch rozwierany albo wahadłowy. 

 

W normie określono zastrzeżenie, iż przerwa w zasilaniu elektrycznym, spowoduje w każdym przypadku przymusowe zamknięcie drzwi wyposażonych w przytrzymywacze.

 

Prezentowany dokument zawiera m.in. definicje, klasyfikację, wymagania oraz metody badań wraz z niezbędną aparaturą badawczą. 

 

Jedna z definicji określa elektryczny przytrzymywacz otwarcia drzwi (występujący jako oddzielny wyrób) jako urządzenie, które umożliwia drzwiom wyposażonym w osobny zamykacz pozostanie w stanie otwarcia pod zaprogramowanym lub wybranym kątem, aż do elektrycznego zwolnienia.

 

Określone w normie wymagania obejmują dwie grupy zagadnień – dotyczące informacji o wyrobie i konstrukcji oraz odnoszące się do eksploatacji. 

 

Norma PN-EN 14637:2007 Okucia budowlane. Sterowane elektrycznie systemy przytrzymywania otwarcia do drzwi przeciwpożarowych/ dymoszczelnych. Wymagania, metody badań, stosowanie i konserwacja

 

W normie określono wymagania, metody badań oraz kryteria właściwości, według których należy oceniać kompatybilność i właściwości elementów składowych stosowanych w kombinacji tworzącej sterowany elektrycznie system przytrzymywania otwarcia drzwi. Sprecyzowano także wymagania umożliwiające zintegrowanie systemów przytrzymywania otwarcia, w przypadku ich podłączenia do systemów wykrywania lub sygnalizacji pożaru, a także do innych systemów. Ponadto zawarto w niej wymagania odnoszące się do stosowania sterowanych elektrycznie systemów przytrzymywania otwarcia drzwi przeciwpożarowych w budynkach, co do których istnieje wymaganie samoczynnego zamykania się drzwi.

 

W skład normy wchodzą również zasady projektowania, instalowania, rozruchu, użytkowania i konserwacji systemów przytrzymywania otwarcia, których celem jest utrzymanie ich trwałości i/lub właściwości. Systemy te oraz ich elementy składowe mogą występować samodzielnie, w indywidualnych obudowach.

 

Sterowane elektrycznie systemy przytrzymywania otwarcia drzwi, które są produkowane, instalowane i serwisowane zgodnie z prezentowaną normą, powinny być stosowane wszędzie tam, gdzie wymaga się niezawodnego trzymania otwartych skrzydeł i zwolnienie indywidualnych, samoczynnie zamykających się w razie pożaru drzwi przeciwpożarowych/dymoszczelnych.

 

Norma PN-EN 14637:2007 nie uwzględnia projektowania, instalowania, rozruchu, użytkowania i konserwacji systemów wykrywania i sygnalizacji pożarów w budynkach, ale uwzględnia przyłączenie systemów przytrzymywania otwarcia spełniających jej wymagania, do systemów wykrywania i sygnalizacji pożarów. Ponadto nie dotyczy tych sterowanych elektrycznie systemów przytrzymywania otwarcia, które nie są przewidziane do podłączenia do głównego zasilania energią, gdyż są zasilane z baterii.

 

 

Wymagania 

 

 

Wynikające z normy PN-EN 14600:2005

 

Drzwi przeciwpożarowe i związane z nimi okucia powinny spełniać wymagania wynikające z normy PN-EN 14600:2005. Zawarte w niej wymagania, które dotyczą przytrzymywaczy otwarcia, związane są z trwałością funkcji samoczynnego zamykania oraz z bezpieczeństwem użytkowania drzwi. Z normy wynika wymóg, iż w przypadku zastosowania przytrzymywacza otwarcia w celu pominięcia normalnego trybu działania drzwi przeciwpożarowych (czyli stanu zamkniętego) i gdy jest on dostarczany jako część wyrobu, aby takie urządzenie było zgodne z prezentowaną już normą PN-EN 14637:2007. Ponadto powinien być sterowany systemem przytrzymywania otwarcia, także zgodnym z wymienioną normą. 

 

Jeżeli przytrzymywacz otwarcia nie jest dostępny do określonych typów drzwi przeciwpożarowych, to powinien być sprawdzony na próbce przygotowanej do badania odporności ogniowej lub podczas odrębnego badania, które przedstawiono w dalszej części publikacji.

 

Drzwi przeciwpożarowe wyposażone w przytrzymywacz otwarcia umożliwiający normalne ich utrzymywanie w położeniu otwarcia, a które są zwalniane w celu zamknięcia w warunkach wystąpienia ognia lub dymu, powinny mieć nastawioną prędkość zamykania nie przekraczającą:

  • w przypadku drzwi rozwieranych – 300 mm/s (w odniesieniu do krawędzi prowadzącej),
  • w przypadku drzwi przesuwnych – wartości 1/10 szerokości skrzydła na sekundę, ale maksymalnie 300 mm/s.

 

Podczas rzeczywistego pożaru lub próbnych warunków badania, drzwi przeciwpożarowe, które są normalnie utrzymywane w położeniu otwartym, mogą być zwolnione z przytrzymywacza otwarcia za pomocą miejscowej czujki ciepła/dymu, pod warunkiem, że elektrycznie sterowane czujki są dobrane i umiejscowione zgodnie z normą PN-EN 14637:2007.

 

Przytrzymywacze otwarcia, które mogą zawierać miejscowe czujki ciepła i są stosowane do zmiany normalnego trybu działania drzwi przeciwpożarowych, mogą być założone na próbkę przygotowaną do badania odporności ogniowej według normy PN-EN 1634-1:2009 Badania odporności ogniowej i dymoszczelności zespołów drzwiowych, żaluzjowych i otwieralnych okien oraz elementów okuć budowlanych. Część 1: Badanie odporności ogniowej drzwi, żaluzji i otwieralnych okien. 

 

Tam, gdzie takie urządzenie już zamontowano, należy je badać pod kątem spełniania wymagań funkcjonalnych, wykonując 25 cykli otwarć i zamknięć, przed badaniem odporności ogniowej. Badanie to może być połączone z badaniem zdolności do działania, polegającym również na wykonaniu 25 cykli od położenia całkowicie zamkniętego do położenia całkowicie otwartego.

 

W przypadku, gdy urządzenie przytrzymujące otwarcie drzwi jest częścią okucia budowlanego (np. samozamykacza), które już zostało przebadane pod kątem spełnienia wymagań, odpowiednio z normy PN-EN 1155:1999/A1:2004 lub PN-EN 14637:2007, badanie przytrzymywacza otwarcia nie jest konieczne. 

 

 

Wynikające z normy PN-EN 1155:1999/A1:2004

 

 

Wymagania eksploatacyjne

 

W normie zawarto szereg wymagań eksploatacyjnych, które elektryczny przytrzymywacz otwarcia drzwi, badany zgodnie z postanowieniami odpowiednich rozdziałów tego dokumentu, powinien spełniać. Poniżej przedstawiono najistotniejsze wymagania.

 

1. Zwolnienie elektryczne.

Po usunięciu zasilania elektrycznego i gdy przyłożone napięcie zostało zredukowane do 10% wartości napięcia znamionowego, przytrzymywacz powinien zwolnić drzwi i umożliwić ich zamknięcie się pod kontrolą zamykacza drzwiowego. Przytrzymywacz powinien zwolnić drzwi w ciągu 3 sekund od odłączenia zasilania.

 

2. Trwałość.

Elektryczne przytrzymywacze otwarcia powinny być zdolne do zwolnienia drzwi próbnych spełniających określone wymagania (np. o wysokości 2000 mm i szerokości od 750 mm do 1200 mm), z położenia otwarcia o kąt 90°, co najmniej 25 000 razy poprzez usunięcie zasilania elektrycznego oraz kolejne 25 000 razy poprzez mechaniczne ciągnięcie drzwi przytrzymywanych w położeniu otwarcia.

 

3. Kąt przytrzymanego otwarcia.

Zamykacze drzwiowe z elektrycznym przytrzymywaczem otwarcia nie powinny przytrzymywać otwartych drzwi pod kątem mniejszym niż 65°. Różnica pomiędzy kątem przytrzymanego otwarcia a kątem otwarcia drzwi niezbędnym do osiągnięcia kąta przytrzymanego otwarcia, nie może przekraczać 5°.

 

4. Zwolnienie ręczne. 

Moment potrzebny do ręcznego zwolnienia drzwi przytrzymywanych w położeniu otwarcia pod kątem 90° nie powinien być większy niż 120 Nm i mniejszy niż 40 Nm. Wymaganie dotyczące zwolnienia ręcznego można również osiągnąć zapewniając dostępny i wyraźnie rozpoznawalny przycisk, wbudowany w urządzenie lub umieszczony w pobliżu.

 

5. Ciągłe przytrzymywanie otwarcia. 

Zamykacze drzwiowe z elektrycznym przytrzymywaczem otwarcia nie powinny pozwolić drzwiom na przemieszczenie się w kierunku położenia zamknięcia więcej niż o 2° przy zasilaniu energią przez 48 godzin.

 

6. Opóźnione zwolnienie. 

Jeżeli urządzenie jest wyposażone w funkcję opóźnionego zwolnienia, to powinno ono mieć możliwość wyregulowania opóźnienia na czas krótszy niż 30 s.

 

7. Udział w odporności ogniowej przeciwpożarowego zespołu drzwiowego. 

Elektryczny przytrzymywacz otwarcia, reprezentatywny dla swego typu, powinien być wbudowany w zespół drzwiowy, który spełnia odpowiednie kryteria badań ogniowych. Badania powinny być przeprowadzone na zespole drzwiowym naturalnej wielkości, zgodnie z procedurą wynikającą z normy PN-EN 1634-1:2009. Każdy deklarowany zakres stosowania należy ograniczyć do stosowania w drzwiach o podobnej konstrukcji i typie.

 

 

Wymagania dotyczące informacji o wyrobie i konstrukcji

 

Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi produkowane zgodnie z postanowieniami normy PN-EN 1155:1999/A1:2004, powinny być dostarczane z przejrzystą, szczegółową instrukcją dotyczącą wymagań w zakresie zasilania elektrycznego, montażu, regulacji i konserwacji, która powinna zawierać wszelkie ograniczenia dotyczące kąta montażu. W przypadku przytrzymywacza otwarcia, który nie jest wbudowany w zamykacz drzwiowy, w instrukcji powinien być precyzyjnie określony zakres wielkości zamykacza drzwiowego, do którego przytrzymywacz jest przeznaczony.

 

Ponadto norma wymaga, aby produkowane zgodnie z nią elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi:

  • umożliwiały ręczne i elektryczne zwolnienie drzwi od każdego kąta, przy którym ich skrzydło może być przytrzymywane,
  • miały konstrukcję uniemożliwiającą w jakikolwiek łatwy sposób wstrzymanie zwolnienia,
  • powinny być zaprojektowane dla napięcia znamionowego 24 V prądu stałego, ze współczynnikiem tętnień nie przekraczającym 30%. 

 

 

Charakterystyka wyrobów

 

 

Aby zapewnić właściwe działanie drzwi przeciwpożarowych w chronionym obiekcie, należy tak dobrać rodzaj przytrzymywacza otwarcia, aby pewnie i mocno trzymał skrzydło/skrzydła otwartych drzwi. Na rynku budowlanym występuje dość szeroka gama przytrzymywaczy otwarcia, co pozwala na dobranie odpowiedniego wyrobu do konkretnej sytuacji. Szerokie zastosowanie mają przytrzymywacze (zwane także chwytakami) uniwersalne, wyposażone w głowicę obrotową oraz ramię o zmiennej długości, co umożliwia na optymalne dostosowanie do dowolnych drzwi przeciwpożarowych. Dostępne są różnego rodzaju przytrzymywacze ścienne i podłogowe, dzięki czemu nawet nietypowe drzwi lub zainstalowane w sposób niestandardowy, będą utrzymywane we właściwy sposób.

 

Poszczególne rozwiązania przytrzymywaczy charakteryzują się różną siłą chwytu, dochodzącą nawet do 1300 N, co pozwala na utrzymanie drzwi w pozycji otwartej nawet przy gwałtownych i bardzo silnych szarpnięciach.

 

Przytrzymywacze otwarcia drzwi działają na zasadzie elektromagnesu, więc dopóki podawane jest zasilanie – urządzenie utrzymuje drzwi w pozycji otwartej, uniemożliwiając jego zamknięcie. W przypadku odcięcia zasilania, np. przez centralkę przeciwpożarową albo z ręcznego przycisku, a także gdy zaniknie napięcie, elektromagnes zwalnia zworę i drzwi za pomocą samozamykacza zostają zamknięte. Przykładowe elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi oraz współpracujące z nimi zwory przedstawiono na fot. 3.

 

 

2015 05 32 1

Fot. 3. Przykładowe przytrzymywacze otwarcia drzwi oraz zwory

 

 

2015 05 32 2

 

2015 05 32 3

Fot. 3a. Zwora produkowana przez GEZE

 

 

 

Jednym z producentów elektrycznych przytrzymywaczy otwarcia drzwi jest firma GEZE. Ich produkty (zwane w katalogach chwytakami) charakteryzują się następującymi podstawowymi parametrami technicznymi:

  • napięcie zasilania – 24 VDC ±10 %,
  • natężenie prądu – około 60 mA,
  • moc znamionowa – około 1,5 W,
  • siła trzymania – około 490 N.

 

Duży asortyment przytrzymywaczy otwarcia drzwi, określanych także jako chwytaki elektromagnetyczne, oferuje firma D+H Polska. Tego typu wyrobem, który może być montowany do ściany, a przy pomocy specjalnego wspornika także do podłogi, jest przytrzymywacz GTR 048 A07, przedstawiony na fot. 4. Charakteryzuje się następującymi parametrami technicznymi:

  • napięcie zasilania – 24 VDC,
  • natężenie prądu – 67 mA,
  • siła trzymania – 400 N,
  • moc znamionowa – 1,6 W,
  • stopień ochrony – IP 42.

 

 

2015 05 32 4

Fot. 4. Przytrzymywacz otwarcia drzwi GTR 048 A07 firmy D+H Polska

 

 

Przytrzymywacz otwarcia współpracuje ze zworą kątową typu GT 50 R6 produkowaną również przez firmę D+H Polska.

 

Innym rozwiązaniem przytrzymywacza otwarcia drzwi wymienionej firmy jest wyrób oznaczony jako GTR 048 A06, współpracujący również ze zworą kątową typu GT 50 R6. Przedstawiony na fot. 5, cechuje się identycznymi parametrami technicznymi jak przytrzymywacz GTR 048 A07.

 

 

2015 05 33 1

Fot. 5. Przytrzymywacz otwarcia drzwi GTR 048 A6 firmy D+H Polska

 

 

Kolejnym wyrobem z asortymentu oferowanego przez firmę D+H Polska jest uniwersalny przytrzymywacz otwarcia drzwi GTR 063 A10 z obrotową głowicą i ramieniem o zmiennej długości. Charakteryzują go następujące parametry techniczne:

  • napięcie zasilania – 24 VDC,
  • natężenie prądu – 92 mA,
  • siła trzymania – 850 N;
  • moc znamionowa – 2,2 W,
  • stopień ochrony – IP 42.

 

Powyżej opisany przytrzymywacz pokazano na fot. 6.

 

 

2015 05 33 2

Fot. 6. Przytrzymywacz otwarcia drzwi GTR 063 A10 firmy D+H Polska

 

 

 

Urządzeniem przeznaczonym do poziomego mocowania jest przypodłogowy przytrzymywacz otwarcia drzwi CSA 1369. Wyrób cechują m.in. takie parametry jak:

  • napięcie zasilania – 24 VDC,
  • natężenie prądu – 65 mA,
  • siła trzymania – 490 W.

 

Przytrzymywacz przypodłogowy typu CSA 1369, produkowany przez firmę D+H Polska, przedstawiono na fot. 7.

 

 

2015 05 33 3

Fot. 7. Podłogowy przytrzymywacz otwarcia drzwi CSA 1369 firmy D+H Polska 

 

 

Stosowanie przytrzymywaczy otwarcia drzwi w Niemczech

 

 

Wytyczne dotyczące stosowania przytrzymywaczy otwarcia drzwi zostały opracowane w Niemczech przez Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej (DIBt) już w 1988 roku. Celem wytycznych jest określenie zasad stosowania i montażu przytrzymywaczy otwarcia (zwanych w Niemczech blokadami) przeznaczonych do ruchomych zamknięć pomieszczeń, które powinny mieć cechę samozamykania. Urządzenia te, stosowane zgodnie z wytycznymi, gwarantują – pod warunkiem odpowiedniej konserwacji – samozamykanie zamknięć pomieszczeń w razie pożaru. Jako ruchome zamknięcia rozumieć należy drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne oraz inne zamknięcia, które powinny się zamykać samoczynnie.

 

W zawartych w wytycznych warunkach stosowania podano m.in., iż w przestrzeni wymaganej do zamknięcia drzwi przeciwpożarowych i podobnych wyrobów utrzymywanych przez przytrzymywacze w pozycji otwarcia, zabrania się ustawiania jakichkolwiek przedmiotów. Przestrzeń tę należy wyraźnie oznaczyć przy pomocy napisów, oznakowania posadzki itp. W razie potrzeby należy dostosować konstrukcję w taki sposób, aby zagwarantować, że żadne przewody, drzwi magazynowe czy elementy budynku (np. sufity podwieszane lub ich części) nie spadną do tej strefy.

 

Zamontowanie przytrzymywaczy otwarcia drzwi w zamknięciach przeciwpożarowych wymaga zgody niższego organu nadzoru budowlanego. Urządzenia te należy montować zgodnie z postanowieniami Instytutu Kontroli Technicznej VdS. Po zamontowaniu przytrzymywacza otwarcia drzwi w miejscu przeznaczenia, należy przeprowadzić przegląd odbiorczy pod kątem zgodnej z przepisami instalacji i prawidłowego działania. Odbioru może dokonać wyłącznie producent tych wyrobów, fachowy personel autoryzowany przez producenta lub fachowy personel powołanej jednostki kontrolnej. Producent przytrzymywaczy otwarcia jest zobowiązany do poinformowania o konieczności dokonania takiego odbioru, a jego wykonanie zleca użytkownik. Po dokonanym odbiorze w sąsiedztwie przytrzymywacza otwarcia należy umieścić trwałą tabliczkę zawierającą informację o dopuszczeniu.

 

Wytyczne zawierają także wymóg dla użytkownika o obowiązku utrzymywania przytrzymywaczy otwarcia drzwi w stanie umożliwiającym właściwą eksploatację i sprawdzania prawidłowości ich działania raz w miesiącu. Ponadto użytkownik jest zobligowany do przeprowadzania przynajmniej raz w roku kontroli poprawnego i bezawaryjnego współdziałania wszystkich urządzeń i zlecania ich konserwacji. Powyższe kontrole i czynności konserwacyjne mogą być wykonywane wyłącznie przez specjalistę lub osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia albo wykształcenie. Należy prowadzić rejestr okresowych kontroli, ich zakresu i terminu przeprowadzania, a użytkownik jest zobowiązany do jego przechowywania.

 

 

inż. Zbigniew Czajka

 

 

Literatura

Normy: PN-EN 14600:2005, PN-EN 1155:1999/A1:2004, PN-EN 14637:2007, PN-EN 1634-1:2009

Materiały informacyjne firm: GEZE, D+H Polska, Alfa-System, Hörmann Polska

 

 

Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym 
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne 
Więcej informacji: Świat Szkła 5/2015

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.