Wydanie 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
W dniach 9-11 kwietnia 2005 r. w pawilonach wystawienniczych Targów Kielce odbyta się dwunasta edycja Targów Materiałów Budownictwa Mieszkaniowego i Wyposażenia Wnętrz DOM 2005. Patronat honorowy sprawowali: Grupa Polskie Składy Budowlane S.A., Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa, Polska Korporacja Techniki Sanitarnej, Gazowej, Grzewczej i Klimatyzacji; patronat medialny nad targami objęta Gazeta Wyborcza dodatek „DOM"; zaś patronat internetowy: portal meblarstwa www.Imeble.pl, portal wentylacji www.wentylacja.com.pl i portale: www.e-dach.pl,www.e-instalacje.pl oraz www.e-izolacje.pl.
Targi Kielce od lat prowadzą politykę specjalizacji branżowej wystaw oraz organizacji imprez dla przemysłu z wyraźnie określoną grupą profesjonalnych odbiorców, dlatego wystawie DOM towarzyszyły i ją uzupełniały VI Targi Techniki Sanitarnej, Grzewczej, Gazowej i Klimatyzacji INSTALTECH, XII Targi Ogrodnicze i Działkowe OGRÓD i TY, X Międzynarodowe Targi Kamienia i Maszyn Kamieniarskich INTERKAMIEŃ. Równolegle odbywały się IV Świętokrzyskie Targi Turystyki VOYAGER.
Dzięki konsolidacji wystaw materiałów budownictwa mieszkaniowego, ekspozycja w Targach Kielce jest jedną z największych w południowo-wschodniej Polsce. Tegoroczna edycja targów DOM i targów INSTALTECH skupiła wokół siebie 169 firm, które zaoferowały w szerokiej gamie swoje usługi: od ofert kredytowania i finansowania budownictwa, przez projektowanie do nadzoru. Na 153 stoiskach o łącznej powierzchni ponad 2000 m2, większej w stosunku do ubiegłego roku o 34%, można było zobaczyć najnowocześniejsze technologie budowlane, materiały budowlane i wykończeniowe oraz elementy wyposażenia i wystroju wnętrz. Nie lada atrakcją dla wszystkich odwiedzających Targi Kielce był duży wybór kominków oraz pieców CO, zaprezentowanych przez liderów na polskim rynku. Nowością tegorocznej wystawy była również specjalna oprawa targów DOM i targów INSTALTECH, które odbyły się w nowo oddanym, przestronnym pawilonie wystawienniczym. Uzupełnieniem różnorodności wystawy była szeroko reprezentowana prasa branżowa.
W trakcie trwania wystawy przyznano wyróżnienia i medale. Komisja Konkursowa w składzie:
Przewodniczący Komisji Konkursowej - dr inż. Janusz Rożniakowski (Polska Korporacja Techniki Sanitarnej Grzewczej Gazowej i Klimatyzacji Oddział Świętokrzyski) oraz Małgorzata Knigawka (Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa w Warszawie), mgr inż. Jerzy Partyka (Architekt Miasta Kielc) oraz dr inż. Stefan Szałkowski (Wydział Budownictwa Lądowego Politechniki Świętokrzyskiej) przyznała:
WYRÓŻNIENIE TARGÓW KIELCE:
• dla firmy: ENIRO POLSKA Sp.z o.o. z Warszawy za katalog branżowy BUDOWNICTWO 2005
• dla firmy: CICHEWICZ-KOTŁY C.O. Sp.z o.o. z Płońska za kocioł centralnego ogrzewania „FUTURA PICUS"
• dla Przedsiębiorstwa Wielobranżowego RBM APEX Ryszard B. Miazga z Lublina za naścienny grzejnik VERANO-KONWEKTOR
• dla firmy POLIPLAST Sp.z o.o. z Oleśnicy za przydomową oczyszczalnię ścieków EP-6.
MEDAL TARGÓW KIELCE:
• dla firmy: PPH - JEZIERSKI z Lekomina za okno Elita-Therm Golden Oak
• dla firmy: FLAM POLSKA z Kielc za wkład kominkowy FLAM MT 68/57
• dla firmy: P.P.H.U. „MILEWSKI" z Dąbrowy Zielonej za drzwi zewnętrzne -drewniane antywłamaniowe, sterowane na pilota
• dla firmy: MODERATOR Sp.z o.o. z Hajnówki za urządzenie do spalania bio-paliw SMOK
• dla firmy: P.H.U. GLOBAL-TECH z Dąbrowy Górniczej za system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
• dla Zakładu Metalowo-Kotlarskiego SAS z Buska Zdroju za kocioł grzewczy c.o. 2m3 SAS ECO
• dla firmy OCTOPUS ENERGI S.C. ze Szczecina za pompę ciepła OCTOPUS typu powietrze - woda.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Szkło, jego walory i różnorodne możliwości zastosowania są jednym z tematów pojawiających się podczas konferencji i spotkań organizowanych przez firmę Virtus: Design - nowoczesne trendy w architekturze wnętrz; Seminaria Sacro - spotkania dla inwestorów kościelnych; ochrona przeciwpożarowa - „nowoczesne zabezpieczenia przeciwpożarowe budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych"; Spotkania Architektów; Eskulap - dostosowanie placówek medycznych do nowych wymogów unijnych.
Oczywiście „szklana materia" pojawia się w adekwatnej formie do oczekiwań uczestników konferencji.
20 kwietnia w Centrum Biurowym Focus w Warszawie podczas Konferencji Design swoją ofertę przedstawiła firma Villa Glass Studio z Krosna. W odróżnieniu od wielu firm, wytwarzających w tym regionie wyroby szklane popularną metodą hutniczą, Studio stosuje metodę fusingu. Po latach doświadczeń ze stosunkowo niewielkimi formami użytkowo-ozdobnymi Villa Glass Studio postanowiło wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności do produkcji nietypowych elementów wystroju wnętrz.
W efekcie powstały niebanalne formy drzwi całoszklanych, przeszkleń i ścian działowych, a nawet kabin prysznicowych i mebli. Zastosowana technologia pozwala nadać szkłu trzeci wymiar - oprócz płaszczyzny i koloru widoczne są wyraźne reliefy i płaskorzeźby. Należy przy tym podkreślić, że zawsze jest to szkło hartowane, czyli bezpieczne. Dzięki temu można je stosować zarówno w domach prywatnych, jak i budynkach użyteczności publicznej.
Swoją ofertę - najnowsze rodzaje szkła do wnętrz, w tym nowe wzory szkła ornamentowego - przedstawiła również firma Saint-Gobain Glass Polska. Znajduje ono zastosowanie w przezroczystych elementach wystroju wnętrza, takich jak ścianki działowe, drzwi czy meble szklane. Te oraz inne produkty zostaną bliżej zaprezentowane przez Saint-Gobain Glass: 10 maja w Katowicach, 19 maja w Poznaniu oraz 2 czerwca 2005 r. w Łodzi.
Z kolei 21 kwietnia w Dworku Grafa w Lublinie w Seminarium Sacro wzięły udział firmy oferujące m.in. witraże kościelne: Vicon oraz Furdyna Pracownia Witraży.
Celem spotkań, organizowanych przez firmę VIRTUS, jest umożliwienie prezentacji oferty profesjonalistom, którzy z racji wykonywanego zawodu poszukują rzetelnych informacji.
Wszystkich zainteresowanych współpracą zapraszamy na stronę www.virtus.com.pl
Anna Szczepańska
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Umieszczony w samym sercu Berlina kompleks hotelowo-handlowy AquaDom przylega do historycznego centrum z berlińską katedrą, wznoszącą się na brzegu Sprewy i zapewnia kontakt z licznymi muzeami znajdującymi się w sąsiedztwie. Kompleks, oprócz akwarium, obejmuje również: Hotel DomAquaree sieci Radisson SAS, obiekty handlowe, rekreacyjne, biurowe i mieszkalne.
Woda jest architektonicznym tematem przewodnim kompleksu, a cylindryczne akwarium AquaDom - 16 m głębokość i 11 m szerokość - doskonale akcentuje tę ideę.
Atrium, w którym umieszczono akwarium, otoczone jest pokojami hotelowym tak, że goście hotelowi z jednej strony mogą oglądać życie wodnych stworzeń (100 pokoi z widokiem na „ocean"), a z drugiej historyczną zabudowę.
Podstawa akwarium wznosi się na wąskim postumencie o wysokości 8,72 m powyżej poziomu podłogi, aby jeszcze bardziej zadziwić zwiedzających.
Umieszczone nad głowami spacerujących ludzi akwarium utrzymuje prawie 1 mln l słonej wody. Jest domem dla 2500 przedstawicieli 100 różnych gatunków tropikalnych ryb, które zostały specjalnie dobrane - w zależności od głębokości, na jakich żerują - aby całe akwarium było równomiernie zasiedlone przez morskie organizmy.
Odwiedzającym dano niepowtarzalną możliwość przemieszczenia się do samego serca akwarium: w specjalnej szklanej windzie jest możliwy przejazd przez sam środek kolumny wody. Widzowie mogą obserwować idealnie odtworzony, tajemniczy i fascynujący świat raf koralowych i ich mieszkańców. Po podróży goście stają na przezroczystym pokryciu akwarium i mogą podziwiać bez przeszkód wodny świat pod stopami. Dalszą obserwację umożliwiają przezroczyste pomosty, łączące akwarium z najwyższym piętrem hotelu. Należy też dodać, że przezroczysty dach nad atrium zapewnia dostęp naturalnego światła do akwarium.
Do wykonania akwarium użyto 150 ton żywicy akrylowej, z której wykonano 39 paneli - 24 panele tworzyło pierścień zewnętrzny, a 15 pierścień wewnętrzny, w którym porusza się winda. Panele sklejono ze sobą na miejscu budowy tak, aby miejsca łączeń były niewidoczne. Uzyskano w ten sposób efekt jednorodnego, idealnie przejrzystego cylindra. Panele wykonała firma Reynolds Polymer Technology (RPT) wykorzystując żywice dostarczone przez Lucite International. Użycie tych materiałów zapewniło najwyższe własności optyczne, a przede wszystkim doskonałą przejrzystość - co może docenić każdy, kto będzie oglądał pływające w AquaDom ryby. Goście bez przeszkód mogą podziwiać wielobarwny świat organizmów zaludniających akwarium, „zanurzyć się" w głąb oceanicznego świata oraz oglądać popisy prawdziwych nurków karmiących ryby.
Duża wysokość i ogromne ciśnienie wody sprawiło, że zarówno projekt, jak i wykonanie stanowiło wyzwanie inżynierskie. Innym problemem było utrzymanie wody wypełniającej akwarium w takim stanie, aby mogły w niej żyć różnorodne zwierzęta i rośliny morskie. W ciągu godziny cała zawartość akwarium - prawie 1 milion litrów - jest prze-filtrowana i zwrócona do obiegu. Dzięki temu utrzymywane jest środowisko odpowiednie dla życia umieszczonych
w nim mieszkańców, a jego przezroczystość umożliwia obserwowanie zwierząt i zapewnia niezapomniane wrażenia oglądającym gościom. Za projekt konstrukcji i montaż akwarium oraz projekt i wykonanie systemu filtracji wody, a także za cały skomputeryzowany system utrzymywania życia w akwarium - odpowiedzialna była firma ICM.
Ten ambitny projekt rozpoczęto w maju 2002 r., a już na początku grudnia 2003 r. mogli je podziwiać pierwsi zwiedzający. Ogólne koncepcje projektowe były opracowane w pracowni architektonicznej NPS Tchoban Voss, natomiast organizacją i finansowaniem budowy zajmowała się firma DIFA Deutsche Immobilien Fonds
Tadeusz Michałowski
na podstawie materiałów LUCITE INTERNATIONAL
AquaDom w skrócie
. największe i najgłębsze na świecie akwarium znajdujące się wewnątrz budynku,
. wysokość 16 m, średnica 11 m, grubość ścianek z syntetycznego szkła 16-22 cm,
. zawieszone na poziomie 8 m nad podłogą,
. złożone z 39 paneli akrylowych - łącznie 150 ton akrylu,
. 2500 ryb pływających w wodzie morskiej o objętości prawie 1 miliona litrów,
. 30-osobowa, dwupiętrowa, szklana winda poruszająca się przez środek akwarium.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
fProblematyka wadliwości szkła float oraz wytwarzanych z tego szkła szyb zespolonych izolacyjnych jest rzadko podejmowana na łamach czasopism branżowych.
Wady jednak występują i warto przypomnieć, że każdy Producent składając obowiązującą Deklarację zgodności, ponosi wyłączną odpowiedzialność za wady lub niezgodność wobec innego Przedsiębiorcy albo niezgodność z umową zawartą z Konsumentem.
Zasada odpowiedzialności dotyczy Producenta, gdy wytwarzane szyby zespolone dostarcza Przedsiębiorcy lub Konsumentowi bezpośrednio, a także za pośrednictwem innego Sprzedawcy lub Przedsiębiorcy.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Każdy, kto ma do czynienia z wyrobami szklanymi, spotkał się z problemem rys na szkle. Często trudno jest określić czas i miejsce, w którym one powstały. Pomimo całej naszej ostrożności oraz dbałości o kontrolę jakości, rysy potrafią niejednemu producentowi szkła oraz firmie budowlanej spędzić sen z powiek. Uszkodzenia szkła powstają podczas procesu produkcji, transportu oraz montażu.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Szkło "Bajkał" to dekoracyjne szkło float, z powłoką w postaci wzorzystego i falistego "mrozu", naniesionego w sposób chaotyczny, którego matowe i polerowane fragmenty przeplatają się na powierzchni.
Estetyczna wyrazistość dekoracyjnej powłoki szkła „Bajkał" uzależniona jest od jego plastyczności i spójności fragmentów matowych z lśniącymi (polerowanymi), połączenie których daje orginalny, niepowtarzający się deseń. Szkło to produkowane jest na specjalnej linii szkła float.
Technologia produkcji szkła „Bajkał" jest niezwykle dynamiczna i pozwala na szybką produkcję, a tym samym i montaż oraz przystosowanie w krótkim czasie linii produkcyjnej do jego wytwarzania. Formowanie powłoki następuje w specjalistycznej wannie odlewniczej, gdzie szkło poddawane jest obróbce z odczynnikiem (reagentem), podczas której tworzone są specyficzne powłoki. Modyfikacji ulega też jego matowa warstwa, a przy kolejnej fazie następuje rozciągnięcie i wykształcenie makro oraz mikro wzorów. W zależności od technologicznych parametrów, szkło takie może mieć postać drobnej powłoki lub dużą ilość drobnych deseni.
Szkło „Bajkał" produkuje się o grubościach od 4 do 7 mm. Podstawową jego zaletą jest możliwość technologicznej regulacji postaci powłoki. Szkło posiada oryginalne, dekoracyjne właściwości rozpraszające promieniowanie świetlne. Modyfikowane jego rodzaje mogą być poddawane hartowaniu. Szkło to produkuje się w różnych gamach kolorystycznych: brązowych, szarych, niebieskich. Można na nie nanosić różne powłoki. W zależności od koloru i grubości nanoszonej powłoki można otrzymywać półprzezroczyste i nieprzezroczyste szkła „Bajkał", o szerokiej gamie kolorystycznej, z lustrzanym odbiciem - od „lodo-wo-chłodnych" niebieskich i szarych tonów do odcieni brązowych, a także złocistych i zielonkawych.
Wszystko to daje duże możliwości wykorzystania we wzornictwie wewnątrz pomieszczeń, w formie dekoracyjnych paneli drzwiowych, przegród, sufitów, ścian oraz elementów dekoracyjnych mebli, czy też w oprawach oświetleniowych.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Trwa proces dostosowania przepisów i norm przedmiotowych do unormowań unijnych. W dziedzinie budownictwa podstawowym dokumentem jest Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich nr 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych.
Celem dyrektywy jest stworzenie warunków umożliwiających wolną wymianę handlową wyrobami budowlanymi między Państwami Członkowskimi Wspólnoty. Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest usunięcie barier technicznych wynikających z rozbieżności postanowień krajowych norm na wyroby budowlane, niejednolitych kryteriów przyjmowanych przy ocenie nowych wyrobów wchodzących na rynek, zróżnicowanych procedur przy atestacji i certyfikacji wyrobów. W tym numerze prezentowany jest stan przystosowań dla kolejnych rodzajów szkła.
Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe
Szkła warstwowe wytwarzane są w różny sposób. Najczęściej są to tafle szkła klejone przy użyciu folii PVB, PET, PVB Acoustic oraz z zastosowaniem żywic akrylowych, utwardzanych chemicznie lub za pomocą promieniowania UV. Klejenie tafli (szyb) przy użyciu folii PVB wymaga wstępnego sklejenia w podwyższonej temperaturze i odpom-powania resztek powietrza lub wstępnego nacisku walcami, a następnie poddania procesowi autoklawizacji najczęściej w temperaturze 115oC i ciśnieniu około 10 bar. Proces klejenia żywicami jest znacznie prostszy, choć uzyskiwane wyroby charakteryzują się gorszymi parametrami wytrzymałościowymi, a jak się ostatnio pokazało po około 3 latach mogą wystąpić rozwarstwienia pogarszające estetykę szyb.
Wymagania jakościowe określone są w serii norm PN-EN ISO 12543:2000 Szkio w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkio warstwowe. Część 1^6.
Metody badań odporności określa arkusz Nr 4 tej normy: PN-EN ISO 12543-4:2000 Szkio w budownictwie. Szkio warstwowe i bezpieczne szkio warstwowe -Metody badań odporności.
Do najważniejszych badań należą:
• badanie odporności na wysoką temperaturę (100oC - 2 godz.),
• badanie odporności na wilgoć (50oC, wilgotność względna ok. 100% - 14 dni),
• badanie na symulowane promieniowanie słoneczne (16 lamp Vitalux - 2000 godz.),
• badanie odporności na uderzenie wahadłem wg PN-EN 12600 (tylko dla szkieł warstwowych bezpiecznych).
W próbkach poddanych badaniu odporności na wysoką temperaturę i działanie wilgoci nie powinny powstać żadne pęcherze, rozklejania lub zmętnienia.
Przepuszczalność światła próbek poddanych badaniu odporności na promieniowanie nie powinna ulec zmianie o więcej niż 10% swojej wartości przed badaniem. W próbkach nie powinny powstać również
Szyby ochronne budowlane
Szyby ochronne, budowlane można podzielić na:
• szyby o podwyższonej odporności na rozbicie, przebicie spowodowane atakiem zewnętrznym,
• szyby odporne na ostrzał z broni palnej, oraz
• szyby odporne na działanie fali detonacyjnej.
Szyby o podwyższonej odporności na rozbicie i przebicie
Badania przeprowadza się zgodnie z wymaganiami PN-EN 356 Szkio w budownictwie - Szyby ochronne - Badania i klasyfikacja odporności na ręczny atak.
Klasyfikacja i wymagania odporności podana jest w tabl. 5.
Stanowisko do badania wytrzymałosci mechanicznej szyb ochronnych budowlanych na uderzenie kulą o masie 4,11 kg pokazano na fot. 5
Warunki badania i wymagana suma udarów młota i siekiery dla danej klasy jest przytoczona za normą PN-EN 356 w tablicy 6.
Szyby odporne na ostrzał z broni palnej (kulowej i śrutowej)
Do tej grupy zaliczyć należy przede wszystkim szyby wielowarstwowe, często z wykorzystaniem warstwy z poliwęglanu. Wymagania określa norma PN-EN 1063: 2002 Szkio w budownictwie.
Bezpieczne oszklenia. Badanie i klasyfikacja odporności na uderzenie pociskiem.
Klasyfikację dotyczącą kuloodpor-ności oszklenia podano w tablicy 7 (z broni myśliwskiej), a dotyczącą odporności na ostrzał w z broni ręcznej w tablicy 8.
Szyby odporne na uderzenie fali po detonacji ładunku wybuchowego
Wymagania określa norma PN-EN 13541:2002 Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badania i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji. Klasyfikację przytoczono w tablicy 9.
W normie PN-EN 13541:2002 Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badania i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji przyjęto cztery klasy odporności na siłę maksymalnego ciśnienia fali uderzeniowej towarzyszącej eksplozji czystego materiału wybuchowego i czasu trwania impulsu - od ER1 do ER4, która zastępuje dotychczasową klasyfikację niemiecką D1^D3 według DIN 52 290.
Szyby warstwowe o określonych właściwościach przeciwpożarowych
Szkło jest materiałem niepalnym i może być użyte jako lekka przegroda przeciwpożarowa.
Jednakże pojedyncza tafla szkła nawet znacznej grubości stanowi słabą zaporę ogniową, gdyż po nagrzaniu łatwo może spękać na wskutek rozszerzalności termicznej, a nawet stopić się, gdyż w pożarze często występują temperatury znacznie przekraczające punkt mięknięcia szkła.
Jako przegrodę ogniową stosuje się w najprostszej postaci szkło zbrojone lub szkło warstwowe, w którym przestrzenie międzyszybowe wypełnione są galaretowatą masą-żelem, przezroczystym w normalnych temperaturach. Pod wpływem pożaru i wysokich temperatur żel ten mętnieje, staje się nieprzejrzysty, a następnie zestala się, spieka i stanowi sztywną ścianę, która może stanowić zaporę dla ognia i gazów przez czas stosunkowo długi.
Efekt ognioodporności kontrolowany jest przez:
• klasę odporności lub stabilności (R),
• klasę szczelności na płomienie i gazy (E),
• klasę izolacji cieplnej podczas pożaru (I).
Odporność ta jest istotna łącznie z ramami, sposobem zamocowania oraz z innymi elementami konstrukcji. Są to, jak już wspomniano, szyby warstwowe, całkowicie przezroczyste, przeznaczone do szklenia zewnętrznego i wewnętrznego. Szkło tego typu może być stosowane w przezroczystych ściankach działowych, drzwiach ognioodpornych, do przeszkleń fasad lub jako efektowne oszklenie dachu oraz wszędzie tam, gdzie przepisy wymagają oszklenia klasy F. Szkło tego typu, oprócz bariery mechanicznej dla ognia i dymu, stanowi również barierę dla promieniowania cieplnego od pożaru. Szkła ognioodporne mogą być łączone z innymi rodzajami szkła.
Klasyfikacja szkła ognioochronnego znajduje się w normie uznaniowej PN-EN 357:2002 (U) Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności.
Zakończenie
W okresie przejściowym producent decyduje, czy chce poddać się procedurom prowadzącym do oznakowania wyrobu znakiem CE czy też chce zachować dotychczas zdobyte prawa i legitymować się krajowym certyfikatem czy krajowym znakiem zgodności.
Według mojej oceny, wychodząc także z założenia, że przepisy unijne i dostosowane do nich krajowe mają ułatwiać wymianę handlową między krajami Unii i znosić wszelkie bariery oraz fakt, że nie uda nam się ochraniać jednostronnie rynku wewnętrznego, a jednocześnie zapewniając wysoką jakość produkowanych w Polsce budowlanych wyrobów szklanych, należy dokładnie precyzować kryteria jakim wyroby powinny odpowiadać w umowach pomiędzy dostawcą i odbiorcą. Jednakże brak wiedzy specjalistycznej przez osoby działające w marketingu i działach sprzedaży może prowadzić do sporów, wstrzymania zapłaty i niepotrzebnych konfliktów.
mgr inż. Tadeusz Tarczoń
ISiC, Oddział Zamiejscowy Kraków
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Szkło znajdujemy w budownictwie, architekturze, telekomunikacji, elektronice, medycynie, rolnictwie, czy w materiałach artystycznych, tworzących trwałe ślady naszego bytu i ewolucji kultury materialnej. Taka gama zastosowań możliwa jest dzięki specyficznej strukturze szkła i możliwościom modyfikowania jego właściwości. Ponadto, dzięki obecnym, nieograniczonym wręcz możliwościom technicznym rozwiązania, o których do niedawna nikt nie myślał, dziś są realizowane.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Istnieją dwie zasadnicze metody zdobienia szkła - metoda hutnicza, polegająca na dekorowaniu wyrobów szklanych podczas ich wytwarzania i metoda zdobnicza, której istotą jest dekorowanie produktów już ukształtowanych. W kolejnych częściach cyklu omówione zostaną sposoby dekorowania szkła metodą zdobniczą, głównie farbami ceramicznymi. Farby ceramiczne znajdują zastosowanie w różnorodnych technikach zdobienia: sitodruk pośredni, sitodruk bezpośredni, malowanie ręczne, natrysk.
Sitodruk pośredni polega na przenoszeniu barwnych wzorów z papieru na zdobione szkło, przy pomocy transparentnej błony, nazywanej kalką. Pierwowzorem sitodruku jest tzw. "malowanie szablonowe", stosowane już w starożytnych Chinach i Japonii. Wraz z rozwojem techniki zmieniała się forma stosowanych do druku sit - od siatek z włosów ludzkich lub zwierzęcych poprzez sita z nici jedwabnych do obecnie stosowanych z nylonu, poliestru lub metalu.
Dekoracja, którą uzyskujemy w postaci kalkomanii może być prostym jednobarwnym wzorem, wzorem wielobarwnym lub odwzorowanym zdjęciem. Zaletą stosowania kalki ceramicznej jest możliwość zdobienia wyrobów o różnych kształtach. Techniką sitodruku pośredniego zdobione są najczęściej wyroby szkła gospodarczego, gadżety reklamowe, szkło laboratoryjne, rzadziej szkło oświetleniowe (fot. 1).
Proces zdobienia wyrobów szklanych kalką ceramiczną składa się z wielu czynności wzajemnie ze sobą powiązanych.
Kolejne etapy procesu to:
• przygotowanie sita,
• przygotowanie stanowiska do druku,
• przygotowanie pasty do druku,
• drukowanie,
• nakładanie lakieru błonotwórczego,
• nakładanie kalki na wyrób,
• wypalanie.
Każdy z wymienionych etapów ma wpływ na końcowy efekt estetyczno-użyt-kowy uzyskanej dekoracji.
Przygotowanie sita
Siatkę rozpiętą na ramie pokrywa się światłoczułą emulsją. Emulsję nakłada się warstwami w taki sposób, aby wypełniła wszystkie wolne przestrzenie i wyrównała strukturę siatki, a od strony druku nawet ją nadbudowała. Po odparowaniu wody, na siatce tworzy się film światłoczuły, który jest nadal rozpuszczalny w wodzie. Na tak przygotowane sito nakłada się błonę fotograficzną ze zdjęciem pożądanego wzoru, naświetla się je i przemywa wodą. Powłoka emulsji w miejscach naświetlonych staje się nierozpuszczalna, zaś w miejscach zasłoniętych przed światłem rozpuszcza się w wodzie i odsłania siatkę. Tak więc naświetlona część emulsji tworzy trwałą warstwę nieprzepuszczalną dla farby. Natomiast nienaś-wietlona część jest wymywana i pozostawia wolne przestrzenie siatki, przez które przechodzi farba podczas druku.
Podczas przygotowania sita trzeba pamiętać, że jakość wykonywanego nadruku nigdy nie będzie lepsza od zastosowanego szablonu z zaprojektowanym wzorem. Przed przystąpieniem do sporządzenia szablonu sitodrukowego, należy dokładnie zapoznać się z rodzajami materiałów stosowanych do wykonywania matryc i spośród dostępnych na rynku środków, dobrać te najodpowiedniejsze do rodzaju wykonywanej dekoracji. Dobre odwzorowanie wykonywanych motywów zapewnia siatka o niewielkim stopniu sprężystości, wysokiej odporności na ścieranie i na działanie różnego rodzaju środków chemicznych. Parametry stosowanej siatki powinny być starannie dobrane do rodzaju wykonywanych prac drukarskich i stosowanych materiałów.
Przy wyborze siatki należy zwrócić uwagę na następujące parametry:
• gęstość - ilość oczek na cm lub cal,
• splot - sposób przeplotu nitek,
• otwarcie oczek - odległość pomiędzy dwiema nitkami biegnącymi równolegle obok siebie, podawana w mikronach lub calach,
• grubość - średnica nitki podawana w mikronach (cieńsza nitka wpływa pozytywnie na stopień otwarcia oczek),
• powierzchnia otwarta - % powierzchni nie zajętej przez nitki,
• grubość materiału siatki - odpowiada grubości warstwy farby znajdującej się w oczkach sita, (podawana w mikronach),
• teoretyczna objętość farby - ilość farby w cm3/m2, która znajdzie się na podłożu po przepchnięciu jej raklem,
• barwa siatki - siatki mogą być barwione kolorem żółtym lub pomarańczowym (barwne siatki pozwalają zachować lepszą ostrość krawędzi emulsji).
O przydatności sita do danego zadania decydują również specyficzne cechy zastosowanej emulsji, sposób nałożenia jej na sito oraz stopień utwardzenia. Szczególnie ważne przy druku szczegółów jest zachowanie ostrości krawędzi, o czym decyduje zarówno ostra krawędź szablonu, jak i struktura przekroju emulsji, która powinna być wystarczająco gładka i nie utrudniać przechodzenia porcji farby.
Gwarancją uzyskania ostrej krawędzi wydruku jest dokładne przyleganie szablonu do materiału drukowanego, co zapewnia odpowiednio wysoka i równa warstwa emulsji. Zbyt cienkie nałożenie emulsji daje w efekcie wydruk nieostry z nieregularnymi krawędziami, szczególnie niewskazany przy odwzorowywaniu szczegółów. Natomiast zbyt gruby szablon utrudnia przenoszenie farby na podłoże.
Przygotowanie stanowiska do druku
Drukowanie może być wykonywane ręcznie, przy pomocy drukarek półautomatycznych lub automatycznych. Druk ręczny wymaga większego doświadczenia operatora w zakresie uzyskiwania wydruków powtarzalnych pod względem grubości nadrukowanej warstwy farby.
Na zdjęciu pokazano przykład stanowiska do druku półautomatycznego.
Do przeciskania pasty służy specjalny rakiel. Istotny element stanowi rodzaj gumy raklowej - jej twardość i sposób naostrzenia. Zastosowanie zbyt twardej gumy może spowodować zbyt cienkie nałożenie farby.
Nie bez znaczenia dla jakości druku jest rodzaj używanego jako podłoże papieru odbijankowego, który powinien charakteryzować się gładkością powierzchni. Do wykonywania precyzyjnych prac oraz dekoracji z zastosowaniem metali szlachetnych zalecane jest stosowanie papieru o zwiększonej gramaturze.
Przygotowanie pasty do druku
Przygotowanie pasty polega na dokładnej homogenizacji proszku farbowego i medium sitodrukowego, zestawionych w odpowiednich proporcjach. Konsystencja pasty do druku powinna być tak dobrana do rodzaju sita, aby podczas drukowania pasta nie przeciekała przez jego otwory, a jednocześnie dawała się przez nie przeciskać przy pomocy rakla.
Zbyt mała ilość dodanego medium może być przyczyną nadrukowania zbyt grubej warstwy farby. Do przygotowania pasty wskazane jest stosowanie mediów o odpowiednio długim czasie schnięcia - im wolniej medium schnie tym lepsze rezultaty można osiągnąć pod względem stałości koloru w nakładzie.
Drukowanie
Podczas druku farba w postaci pasty przeciskana jest przez sito za pomocą rakla i w efekcie na podłożonym pod siatką papierze uzyskiwany jest pożądany wzór. Po nałożeniu jednej powłoki można na nią, po uprzednim wysuszeniu, nakładać następne uzyskując wzór wielobarwny. Należy nałożyć taką grubość warstwy farby, która po wypaleniu pozwoli na uzyskanie połysku i odpowiedniego odcienia dekoracji. Istotne jest, aby podczas druku zapewnić równomierny nacisk rakla poprzez jego równoległe ustawienie w stosunku do powierzchni sita.
Nakładanie lakieru błonotwórczego
Po wysuszeniu, arkusze z nadrukami pokrywa się lakierem błonotwórczym. Lakier najczęściej nanoszony jest przy pomocy specjalnie przygotowanego sita, w którym obszar nie pokryty emulsją odpowiada wielkości zadrukowanej powierzchni arkusza. Stosowany lakier ma zapewnić właściwe przenoszenie dekoracji z zachowaniem jej wymiarów. Podczas wypalania lakier powinien spalać się całkowicie nie pozostawiając na wyrobie śladów błony nośnej.
Nakładanie kalki na wyrób
Po wyschnięciu lakieru, wycina się z arkusza odbitki wzorów barwnych. Kalkę po namoczeniu w wodzie nakłada się na przygotowany do zdobienia wyrób i przyciska starannie do jego powierzchni tak, aby między szkłem i odbitką nie było powietrza i zbyt dużo wody. Przed nałożeniem kalki należy sprawdzić czystość powierzchni wyrobu. Woda, w której moczy się kalka, powinna być często zmieniana. Należy zaznaczyć, że nakładanie kalki wykonywane jest ręcznie i czynność ta wymaga dużego doświadczenia.
Wypalanie
Po wyschnięciu odbitek wyrób wypala się w temperaturze odpowiedniej do rodzaju zdobionego szkła. Do wypalania dekoracji stosowane są piece komorowe lub tunelowe. Warunki wypalania powinny zagwarantować całkowite spalenie części organicznych kalki. Należy zapewnić dobrą wentylację pieca i zwrócić uwagę na sposób ustawienia wyrobów - zwłaszcza w przypadku stosowania pieca komorowego. Jednorazowy wsad do pieca nie powinien być zbyt duży, a wyroby zdobione farbami "wrażliwymi" na temperaturę lub atmosferę podczas wypalania należy ustawiać w określonym miejscu pieca (np. w środku). Odpowiednie ustawienie często pozwala uniknąć różnic kolorystycznych na zdobionych wyrobach.
Efekt końcowy zdobienia kalką ceramiczną możemy podziwiać dopiero po wypaleniu dekoracji na wyrobie. Niestety, również dopiero wówczas ujawniają się w postaci wad wszystkie błędy, które zostały popełnione podczas przygotowania kalki ceramicznej.
Należy w tym miejscu zwrocic uwagę, że bezbłędne przygotowanie kalki ceramicznej nie gwarantuje uniknięcia wad dekoracji. Wady te mogą powstać również podczas nakładania i wypalania dekorowanego wyrobu. Technika sitodruku pośredniego nie należy do najłatwiejszych i wymaga od stosujących ją wieloletniego doświadczenia polegającego głównie na „uczeniu się na błędach".
Przez producentów szkła chętniej stosowana jest technika sitodruku bezpośredniego. Ten proces zdobienia nie wymaga stosowania papieru odbijanko-wego, pokrywania arkuszy z nadrukowanym wzorem lakierem błonotwórczym i nakładania kalki na wyrób. Technika sitodruku bezpośredniego zostanie szczegółowo omówiona w drugiej części rozpoczętego cyklu.
mgr inż. Małgorzata Marecka mgr inż. Irena Witosławska
ISiC, Zakład Badawczo-Produkcyjny Farb Ceramicznych
Zdjęcia: mgr inż. Małgorzata Warda
patrz też:
- Wyroby ze szkła zdobione farbami ceramicznymi – wymagania i badania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2009
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2006
- Techniki zdobienia szkła - Matowanie , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2006
- Techniki zdobienia szkła - Natrysk , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2005
- Techniki zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 10/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk bezpośredni , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 7-8/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk pośredni (kalkomania) , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 5/2005
oraz:
- Techniki Zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione,
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Nowe normy na szkło budowlane ustanowione przez Polski Komitet Normalizacyjny w języku polskim.
• PN-EN 572-1 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Definicje oraz ogólne właściwości fizyczne i mechaniczne".
• PN-EN 572-2 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Szkło float"'.
• PN-EN 572-3 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Szkło zbrojone polerowane".
• PN-EN 572-4 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Szkło płaskie ciągnione".
• PN-EN 572-5 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Wzorzyste szkło walcowane".
• PN-EN 572-6 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Wzorzyste szkło zbrojone".
• PN-EN 572-7 styczeń 1999 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby ze szkła sodowo-wapniowo-krzemianowego. Zbrojone i niezbro-jone szkło profilowe".
• PN-EN 673 wrzesień 1999 „Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła U - Metoda obliczeniowa".
• PN-EN 674 wrzesień 1999 „Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła U - Metoda osłoniętej płyty grzejnej".
• PN-EN 675 „Szkło w budownictwie. Określenie współczynnika przenikania ciepła U - Metoda pomiaru przepływu ciepła miernikiem".
• PN-EN-ISO 12543-1 marzec 2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Definicje i opis części składowych".
• PN-EN-ISO 12543-2 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Bezpieczne szkło warstwowe".
• PN-EN-ISO 12543-3 marzec 2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Szkło warstwowe".
• PN-EN-ISO 12543-4 marzec 2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Metody badań odporności".
• PN-EN-ISO 12543-5 lipiec 2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wymiary i wykończenie obrzeża".
• PN-EN-ISO 12543-6 lipiec 2000 „Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Wygląd".
• PN-EN 356 lipiec 2000 „Szkło w budownictwie. Szyby ochronne. Badania i klasyfikacja odporności na ręczny atak".
• PN-EN 1036 wrzesień 2001 „Szkło w budownictwie. Lustra ze szkła float ze srebrną powłoką do użytku zewnętrznego".
• PN-EN 1096-1 wrzesień 2001 „Szkło w budownictwie. Szkło z powłokami. Definicje i klasyfikacja".
• PN-EN 410 wrzesień 2001 „Szkło w budownictwie. Określenie charakterystyk świetlnych i słonecznych właściwości oszklenia".
• PN-EN 1748-1 wrzesień 2001 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Szkło borokrzemianowe.
• PN-EN 1748-2 wrzesień 2001 „Szkło w budownictwie. Podstawowe wyroby specjalne. Tworzywa szklano-krystaliczne".
• PN-EN 1288-1 czerwiec 2000 „Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 1: Podstawy badań szkła.
• PN-EN 1288-2 czerwiec 2000 „Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 2: Metoda współosiowego dwu-pierścieniowego badania płaskich próbek o dużych powierzchniach".
• PN-EN 1288-3 czerwiec 2000 „Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 3: Badanie na próbkach podpartych w dwóch punktach (czteropunktowe zginanie)".
• PN-EN 1288-4 grudzień 2002 „Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 4: Badanie szkła profilowego w kształcie litery U".
• PN-EN 1288-5 grudzień 2002 „Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 5: Metoda współosiowego dwupierścieniowego badania płaskich próbek o małej powierzchni badanej".
• PN-EN 12150-1 grudzień 2002 „Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis".
• PN-EN 357 lipiec 2000 „Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności".
• PN-EN 1063 listopad 1999 „Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badanie i kwalifikacja odporności na uderzenie pociskiem".
• PN-EN 13541listopad 2000 „Szkło w budownictwie. Bezpieczne oszklenia. Badanie i kwalifikacja odporności na siłę eksplozji.
• PN-EN 1096-2 2001 „Szkło w budownictwie. Szkło powlekane - Część 2: Wymagania i metody badań dla powłok kategorii A, B i S".
• PN-EN 1096-3 2001 „Szkło w budownictwie. Szkło powlekane - Część 3: Metody badania trwałości powłok kategorii Ci D"
• PN-EN 12337-1 2001 „Szkło w budownictwie. Chemicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe - Część 1: Definicje i opis"
• PN-EN 12898 2001 „Szkło w budownictwie - określenie emisyjności"
• PN-EN 1863-1 „Szkło w budownictwie - cieplnie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe - Część 1: "Definicje i opis"
• PN-EN 12600 „Szkło w budownictwie. Badanie wahadłem. Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego"
• PN-EN 1279-2 „Szkło w budownictwie. Szyby zespolone. Izolacyjne. Część 2: Długotrwała metoda badania dotycząca przenikania wilgoci i wymagania".
• PN-EN 1279-3 „Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 3: Długotrwała metoda badania i wymagania dotyczące szybkości ubytku gazu oraz tolerancje koncentracji gazu".
• PN-EN 1279-4 „Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 4: Metody badania fizycznych właściwości uszczelnień obrzeży".
• PN-EN 1279-6 „Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 6: Zakładowa kontrola produkcji i okresowe badania".
Opracowała: mgr inż. Teresa Siekierska
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Konstruowanie szyb chroniących przed hałasem towarzyszącym nam w dużych skupiskach ludzkich oraz wszędzie tam, gdzie występuje wysoki stopień urbanizacji, jest jednym z najważniejszych i również jednym z najtrudniejszych do rozwiązania aspektów użytkowych szyb zespolonych stosowanych w oknach, fasadach i ściankach wewnętrznych.
Dzieje się tak ponieważ dźwięk słyszany przez człowieka jest falą składającą się wielu różnych częstotliwości. Ponieważ ucho ludzkie w zależności od częstotliwości w różnym stopniu odczuwa dźwięk o tym samym natężeniu, hałas nie jest równie groźny dla człowieka w całym paśmie słyszalnym.
Aby należycie dobrać szybę zespoloną konieczna jest dokładna informacja jakiego rodzaju hałas (natężenie, częstotliwość) będzie obecny w miejscu wbudowania szyby oraz jaki poziom dźwiękochłonności posiada szyba w danym zakresie częstotliwości. Na tej podstawie można dokonać analizy widma dźwięku i dobrać zestaw szybowy tłumiący hałas w pasmach częstotliwości o najwyższym występującym poziomie natężenia, przy uwzględnieniu różnej wrażliwości ucha ludzkiego.
Aby jednoznacznie określić poziom dźwiękochłonności szyb konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych. Badania takie powinny być przeprowadzone w renomowanych instytutach badawczych zapewniających spełnienie wszystkich warunków stawianych przez normy przedmiotowe. Firmy produkujące okna, wykonujące fasady oraz ścianki działowe powinny otrzymać od dostawcy szkła dokumenty potwierdzające współczynnik Rw [dBA] oraz współczynniki poprawkowe C i Ctr [dBA].
Firma Press-Glas, chcąc zapewnić o najlepszych parametrach produkowanych szyb zespolonych, przeprowadziła badania zestawów szybowych o podwyższonej dźwiękochłonności w instytucie IFT w Rosenheim, uzyskując dla swoich produktów wartości Rw na poziomie 34, 36, 38, 39, 40, 42 i 51 [dBA].
Press-Glas dokonując wyboru szyb zespolonych do badań postawił sobie za cel spełnienie wszystkich wymogów stawianych przez klientów. Odbiorcy Press-Glas mieli możliwość przedstawienia swoich oczekiwań poprzez wypełnienie specjalnie przygotowanej i rozesłanej ankiety.
Głównymi wymogami dodatkowymi, stawianymi przez odbiorców szybom dźwiękochłonnym, były:
• jak najlepsza ciepłochronność,
• brak obecności gazów ciężkich, takich jak SF6,
• ograniczenie szerokości pakietu szybowego.
Press-Glas spełnił wszystkie te wymogi. Szyby poddane badaniom zostały wykonane z użyciem ramki dystansowej 16 mm i wypełnione gazem szlachetnym (argonem), a jedna z użytych szyb posiadała powłokę niskoemisyjną. Jedynie zespolenie charakteryzujące się wskaźnikiem Rw = 51 [dBA] zostało wykonane na bazie ramki 20 mm.
Na podstawie wyników uzyskanych z badań zestawów ciepłochronnych Top-Glas o konstrukcji float 4/16 Argon/Thermofloat 4 mm na wsp. U [W/m2K] można zapewnić, iż szyby jednokomorowe, posiadające w swojej konstrukcji ramkę dystansową 16 mm szybę Thermofloat 1,1 o grubości minimalnej 4 mm oraz z przestrzeń dystansową wypełnioną argonem posiadają współczynnik U=1,1 W/m2K.
Ze względu na swoje właściwości akustyczne w testowanych zestawach użyto również ochronne szkła warstwowe VSG 44.1; 44.2; 44.4; 66.2 z akustyczną lub zwykłą folią PVB.
Szyby o podwyższonej dźwięko-chłonności produkowane przez Press--Glas, są więc produktem atrakcyjnym dla klienta pod wieloma względami:
• są zestawami ciepłochronnymi o współczynniku U = 1,1 W/m2K dla zestawów z ramką dystansową 16 mm
oraz zbliżonym do 1,1 dla zestawów z ramką dystansową 20 mm, zapewniając tym samym:
- oszczędność energii cieplnej,
- niższe koszty ogrzewania,
- optymalną temperaturę w pomieszczeniu,
• są zestawami mogącymi czasowo chronić przed włamaniem o klasach wytrzymałości na uderzenie P1A; P2A; P4A w zależności od konstrukcji szyby,
• nie zawierają w przeciwieństwie do starszych konstrukcji gazu ciężkiego SF6, nie obciążają więc środowiska naturalnego,
• są zestawami zapewniającymi skuteczną redukcję przenikania promieniowania UV.
Press-Glas posiada świadectwa badań dla wszystkich produkowanych rodzajów zespoleń dźwiękochłonnych. Badania wykonane w instytucie IFT Rosenheim są przeprowadzone zgodnie z wymogami stawianymi szybom zespolonym przez normy EN 20140-3: 1995-01 oraz EN ISO 717-1:1996-12. Klienci Press-Glas mogą posługiwać się Świadectwami Badań zarówno w Polsce jak i zagranicą, w krajach które jako obowiązujące przyjęły powyżej podane normy.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Woda odgrywa najważniejszą rolę w naszym życiu. Aby zapewnić sobie czystość wody w przyszłości musimy już dzisiaj starać się używać jej rozsądnie i próbować ją odzyskiwać. Woda przemysłowa może cyrkulować w obiegach zamkniętych. Wiele przemysłowych aglomeracji stosuje systemy oczyszczania wody, których celem jest jej powtórne użycie. Stąd coraz więcej zamkniętych oraz pół-zamkniętych systemów cyrkulacyjnych wody. W zgodności z tymi trendami firma Selutor ma do zaoferowania podobne rozwiązania dla przemysłu szklarskiego i ceramicznego.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Belgijski koncern SOUDAL w kilku fabrykach w Belgii, Niemczech i Francji wytwarza profesjonalne pianki montażowe, uszczelniacze i kleje dla wielu gałęzi przemysłu. We własnym dziale badawczo-rozwojowym koncernu w Turnhout cały czas trwają intensywne prace nad innowacyjnymi grupami produktów opartych na bazie MS POLYMER® lub własnej autorskiej technologii SMX® (Soudal Modified eXtension).
Dzięki temu rozwiązaniu można w bardzo szerokim zakresie modyfikować pożądane cechy wielu produktów: silikonów, poliuretanów, akryli, a nawet mas butylenowych. W 2005 roku Soudal chce wprowadzić na rynek całą gamę uszczelniaczy wyprodukowanych w technologii SOUDAL SMX®. Pierwszy z nich - uszczelniacz do szkła samoczyszczącego SOUDASEAL 505 przeznaczony jest dla przemysłu okniarskiego.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Na rynku obecnych jest wiele typów konstrukcji aluminiowych umożliwiających uzyskanie odporności ogniowej EI 15 i EI 30. Niektóre z nich umożliwiają również osiągnięcie odporności EI 60, a nawet EI 120. Opracowane konstrukcje często się różnią zasadniczo co do koncepcji, ale charakteryzują się jedną właściwością wspólną: spełniają stawiane wymagania co do kryterium szczelności i izolacyjności ogniowej.
Stosowanie profili aluminiowych w konstrukcjach o zwiększonej odporności ogniowej ma wiele zalet:
• Estetyka powierzchni profili, które można anodować i lakierować pro-szkowo w nieograniczonej palecie kolorów przed produkcją gotowego wyrobu (drzwi, ścianki).
• Estetyka połączeń profili wobec typowych spawanych połączeń profili stalowych, które następnie podlegają szlifowaniu; w przypadku profili stalowych malowaniu podlega gotowy wyrób co utrudnia proces produkcyjny i ogranicza możliwość transportu i montażu dużych konstrukcji; wprowadzane obecnie do konstrukcji stalowych połączenia zaczerpnięte z technologii profili aluminiowych podwyższają zauważalnie cenę tych konstrukcji.
• Lekkość konstrukcji.
• Możliwość produkcji na ogólnie dostępnych maszynach do produkcji popularnych konstrukcji aluminiowych.
• Duża łatwość uzyskiwania specjalnych efektów wzorniczych dzięki możliwości uzyskiwania dowolnych kształtów widocznych powierzchni oraz różnych wariantów ich wykończenia (lakier proszkowy w dowolnym kolorze, anodowanie naturalne, anodowanie barwne oraz anodowanie o wyglądzie stali nierdzewnej), jak również możliwość uzyskania różnych typów powierzchni po wewnętrznej i zewnętrznej stronie przegrody.
Korzystny jest również sposób zachowania się konstrukcji aluminiowych w czasie pożaru, co również można zaobserwować w trakcie laboratoryjnych badań odporności ogniowej:
• Aluminiowe ramy konstrukcji przeszklonych dzięki mniejszej sztywności w czasie pożaru niż konstrukcje stalowe, zdecydowanie łatwiej utrzymują szczelność na styku z krawędzią szyb. Profil aluminiowy, w takiej sytuacji, nie „walczy" ze szkłem, ale w pewnym stopniu „podąża" za jego odkształceniami skutecznie „spinając" wzajemnie poszczególne krawędzie oszklenia.
• W przegrodach klasy EI wymaganiem jest aby w żadnym punkcie konstrukcji temperatura nie wzrosła o więcej niż 180oC co oznacza, że znaczna część przekroju profilu utrzymuje temperaturę znacznie niższą od temperatury topienia aluminium (600-700oC).
Konstrukcje wykonywane w systemie SAPA SYSTEM SFB 2074/3074 wykorzystują kształtowniki główne o symetrycznej konstrukcji, składające się z dwóch profili aluminiowych, zespolonych przekładką termiczną wykonaną z poliamidu zbrojonego włóknem szklanym. W przegrodach klasy EI 30 wkłady izolujące wykonane z płyt gipsowo-kartonowych umieszcza się w środkowej komorze profili. Przegrody klasy EI 60 wykonane mogą być w 2 wariantach. W pierwszym wariancie, gipsowe wkłady izolujące umieszcza się w środkowej komorze profili oraz dodatkowo w komorach zewnętrznych (rys. 1, 2 i 3). W drugim wariancie przegród EI 60, wkłady izolujące produkowane na bazie szkła wodnego stosuje się wyłącznie w komorze środkowej (rys. 4).
Szkło zabezpieczane jest stalowymi klipsami w rozstawach co 400 mm, mocowanymi do profili głównych za pomocą stalowych nitów zrywalnych lub wkrętów. W przypadku stosowania szyb pojedynczych, każdy zestaw klipsów składa się z uniwersalnego elementu głównego i dwóch elementów dodatkowych, dobieranych do grubości oszklenia (rys. 1).
Dla szyb zespolonych stosuje się niesymetryczny element główny i jeden element dodatkowy dobierany do grubości oszklenia (rys. 2). W konstrukcjach wykonanych w systemie SFB 2074/3074 dookoła krawędzi oszklenia oraz w strefie przymyku drzwi montowana jest pęczniejąca taśma uszczelniająca (rys. 1÷4).
Wszystkie uszczelki wykonane są z EPDM. Warto zaznaczyć, że system SFB 2074/3074 jako jedyny z dostępnych na rynku, aprobowanych systemów do produkcji aluminiowo-szkla-nych przegród przeciwpożarowych, bazuje na systemie przeznaczonym do wykonywania „zwykłych" drzwi i ścianek. Omówiony powyżej system posiada Aprobatę Techniczną ITB od czerwca 2000 roku. Obecnie wprowadzany jest na rynek system ścianek klasy EI 120 (SAPA SYSTEM SFB 3092).
Przegrody ognioodporne RC SYSTEM SECUR II klasy EI 30 (rys. 5 i 6) wykorzystują aluminiowe profile wyposażone w zdublowane przekładki termiczne, wykonane z krzemianów zbrojonych włóknem szklanym. Przekładka ta ma za zadanie izolować termicznie i chłodzić profile podczas pożaru. Na przekładkach termicznych po stronie oszklenia oraz po stronie przymyku drzwi (na ościeżnicy i skrzydle) montowane są pęczniejące taśmy uszczelniające. Szkło zabezpieczane jest stalowymi klipsami, przykręcanymi do profili głównych w rozstawach co 300 mm.
Wszystkie uszczelki wykonane są z EPDM. SECUR II jest jedynym z nielicznych systemów klasy EI, które nie wymagają stosowania izolujących wkładek wsuwanych w profile. Niestety system ten nie posiada polskiej aprobaty technicznej.
Wzrastające zapotrzebowanie na przegrody przeciwpożarowe wpływa na ciągły rozwój konstrukcji ognioodpornych. Liderzy rynku poszukują coraz nowszych rozwiązań, które, gdy tylko znajdują pozytywny oddźwięk rynku, są podstawą kolejnych „klonów".
W najbliższym okresie można spodziewać się rozpowszechnienia konstrukcji bez-szprosowych, rozpowszechnienia aluminiowo-szklanych przegród klasy EI 120 oraz rozwiązań upraszczających i przyspieszających produkcję gotowych elementów (takie jak np. wprowadzenie pojedynczej wkładki w miejsce trzech w konstrukcjach klasy EI 60 systemu SAPA SFB 2074/3074.
Mariusz Buchnajzer
SAPA SYSTEM Sp. z o.o.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Rosnące potrzeby poczucia bezpieczeństwa użytkowników pomieszczeń nie muszą być powodem do ograniczania wizji architektów. Systemy firmy HÖRMANN mogą dziś spełnić praktycznie każdy postawiony wymóg w określonym czasie i zakresie kosztów.
Wprowadzany właśnie na polski rynek system przegród przeciwpożarowych i dymoszczelnych, bazujący na profilach aluminiowych daje możliwość wykonania następujących konstrukcji:
• drzwi jednoskrzydłowe - wymiary maksymalne - 1500 x 2800 mm
• drzwi dwuskrzydłowe - wymiary maksymalne - 2800 x 2800 mm
• ściany działowe - wysokość do 4500 mm, a szerokość nieograniczona, pod warunkiem wykonania dylatacji między elementami co 6000 mm
Ochrona przed pożarem i dymem w kombinacji z innymi funkcjami zabezpieczającymi
Systemy firmy Hormann umożliwiają wykonanie przegród w następujących klasach odporności ogniowej: EI 15, EI 30, EI 45, EI 60 (wg PN EN 1634-1:2002, PN EN 1634-3:2002 oraz PN-B-02851-1:1997).
Zaletą systemu jest możliwość łączenia drzwi i ścian o dowolnym kształcie i funkcjach w jeden, kompatybilny element montażowy. Aluminiowe zamknięcia przeciwpożarowe posiadają dodatkowo funkcję dymoszczelną (klasa S 30, zgodnie z Ustaleniami Aprobacyjnymi GS VII.01/98 lub klasa Sm oraz Sa zgodnie z normą EN 13501-2:2003) i dźwiękoszczelną (od 34 dB wg DIN 52210), a niektóre z nich spełniają także wymagania zwiększonej odporności na włamanie (wg ENV 1627).
Ponieważ wydzielające się podczas pożaru produkty spalania stanowią największe zagrożenie dla ludzi, firma
Hormann oferuje swoje zamknięcia dymoszczelne w standardzie. Systemy dymoszczelne mogą spełniać równocześnie wymagania odporności ogniowej (cztery klasy).
Na drogach ewakuacyjnych, łączące ogrzewane i nieogrzewane obszary budynków lub graniczące z nimi, warto dla zmniejszenia kosztów energii stosować systemy na bazie profili ciepłych. Wykonane są one z profili z przekładką termiczną i z przeszkleniem, zapewniającym izolację termiczną (szyba zespolona).
Opisane zamknięcia mogą być wyposażone w osprzęt elektryczny (np. elektrozaczepy) zapewniający włączenie ich w system kontroli dostępu. Zamknięcia te mogą być też stosowane na drogach ewakuacyjnych, z zapewnieniem współpracy z systemem kolejności otwierania i zamykania.
W ewakuacyjnych ciągach komunikacyjnych zaleca się montaż drzwi dymoszczelnych z opadającą uszczelką podłogową, aby wykluczyć ewentualne potknięcia osób podczas ewakuacji. W innych miejscach można stosować drzwi z półokrągłym nabiegowym progiem aluminiowym z uszczelką wargową (wysokość <5 mm).
Systemy zamknięć mogą być dostarczane zarówno w ramie aluminiowej, jak również w kombinacji z ościeżnicami stalowymi. Dzięki temu możliwe jest spełnienie wielorakich wariantów łączenia z różnego rodzaju ścianami (ściany lekkie, murowane, betonowe, gazobetonowe oraz konstrukcje stalowe). Ościeżnice stalowe zapewniają zachowanie szerszej drogi ewakuacyjnej w porównaniu z ościeżnicą na bazie profili aluminiowych. Zastosowanie ościeżnic stalowych stanowi ponadto ogromną zaletę w przypadku renowacji zabytkowych obiektów, gdzie ilość miejsca do montażu jest często niewystarczająca.
Gorący temat estetycznie opakowany
Nieważne, czy wymagana jest zwiększona odporność ogniowa drzwi, czy też dymoszczelność, ewentualnie kombinacja obu tych funkcji naraz, w połączeniu z funkcją dźwiękoszczelności i właściwościami antywłamaniowymi - w drzwiach firmy Hormann spełnienie tych funkcji nie wpływa ujemnie na ich ogólną estetykę. Drzwi, które pełnią funkcję ochronną, stają się elementem harmonijnie komponującym się z wystrojem pomieszczeń. Kolory i kształty architektury wnętrza znajdują odzwierciedlenie we wzornictwie kreatywnie zaprojektowanych zamknięć. Wysoki poziom estetyki wykonania sprawia, że z powodzeniem są stosowane również w reprezentacyjnych wnętrzach - w takich obiektach jak hotele, obiekty użyteczności publicznej, biura.
Jako wypełnienie drzwi mogą być stosowane elementy przezierne lub nieprzezierne (różne rodzaje tafli szklanych, z odpornością ogniową lub bez oraz innych płyt). Profile aluminiowe mogą mieć różne wykończenia powierzchni: anodowane, malowane proszkowo (kolory wg palety RAL) lub z okleinami drewnopodobnymi.
Dostępny też jest wybór kształtów listew przyszybowych: tradycyjne prostokątne lub delikatniejsze soft-line. Możliwe jest również zastosowanie różnorodnych okuć i funkcji - do wyboru są różne rozwiązania materiałowe (okucia z aluminium, ze stali nierdzewnej, tworzywa sztucznego), funkcje (samozamykacze, elektrozaczepy, dźwignie antypaniczne). W zależności od potrzeb projektantów proponujemy bogate wzornictwo i kolorystykę.
Opisane wyżej systemy posiadają Aprobaty Techniczne nr AT-15-6201/2004, AT-15-6198/2004 i AT-15-6202/2004 oraz Certyfikaty Zgodności nr ITB-0865/W, ITB-0866/W i ITB--0867/W wydane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Systemy ochrony przeciwpożarowej słusznie kojarzą się z poważnymi problemami ochrony życia ludzkiego i minimalizacji szkód materialnych. Schüco International z powodzeniem przekonuje architektów, inwestorów, a także nadzory budowlane, że w budynku można uzyskać "systemowe" maksimum bezpieczeństwa, stosując rozwiązania systemowe, bez wprowadzania ograniczeń aranżacyjnych.
„Bezpiecznie - ale niewidocznie" tak brzmi aktualne motto programu Schuco dającego architektom i projektantom możliwość wyboru szeregu kompatybilnych rozwiązań w zakresie przeszklonych ścian, przekryć dachowych i drzwi. Duże możliwości aranżacyjne są ważne również dla firm budowlanych i montażowych. Istotną rolę odgrywa też czynnik ekonomiczny, który w przypadku systemów Schuco oznacza mniejszą powierzchnię magazynową oraz wysoką racjonalizację produkcji i montażu.
System Firestop II
Aluminiowa konstrukcja Schuco Firestop II stanowi system, w którym wykonuje się elementy drzwi i przeszklonych ścian działowych o odporności ogniowej E30 i EI30, a od niedawna także w klasach E60 i EI60. Ewenementem jest fakt, że są to konstrukcje wykonane wyłącznie z profili aluminiowych, co w znakomity sposób ułatwia obróbkę oraz pozwala uzyskać elegancką estetykę. Jednoskrzydłowe lub dwuskrzydłowe drzwi Firestop II są wyposażane w systemowe okucia, zamknięcia przeciwpaniczne i ewakuacyjne, samozamykacze oraz np. efektowne wąskie zawiasy rolkowe.
Systemy fasadowe FW50+BF i FW60+BF
Na specjalną uwagę zasługuje nowa konstrukcja ognioodpornej fasady słupowo-ryglowej Schuco FW 50+ BF i FW 60+ BF o bardzo szerokim spektrum zastosowań. Może być ona wykorzystana do budowania fasad (lekkich ścian osłonowych) o odporności ogniowej E 30, 45 i 60 lub EI 30, 45 i 60 z przeziernym lub nieprzeziernym pasem międzykondygnacyjnym. W jednej fasadzie konstrukcja pasa może być mieszana: przezierna i nieprzezierna, co umożliwia realizację wielu koncepcji architektonicznych.
Systemy Schuco FW 50+ BF i FW 60+ BF są wykorzystywane również do budowy ścian działowych, pochyłych ścian osłonowych oraz, co szczególnie wyróżnia tę konstrukcję, do budowy aluminiowych świetlików i przeszklonych przekryć dachowych w klasach E 30 i EI 30.
Kompatybilność systemów gwarantuje estetyczne, wymiarowe i funkcjonalne dopasowanie systemów ognioodpornych FW 50+ BF i FW 60+ BF z ognioodpornymi drzwiami systemu
Schuco Firestop II oraz zgodność systemów ognioodpornych z klasycznymi systemami fasadowymi Schuco FW 50+ i FW 60+.
Seria profili FW 50+ BF/FW 60+ BF umożliwia formalnie i estetycznie eleganckie połączenie przeszkleń dachowych z fasadą pionową lub optycznie "niewidoczne" połączenie klasycznej fasady FW 50+ i FW 60+ z fasadą ognioodporną. Serie FW 50+ BF i FW 60+ BF umożliwiają budowę nie tylko płaskich fasad i ścian, ale także fasad i ścian segmentowanych. Atrakcyjność serii podkreślają wąskie lica profili (50 lub 60 mm) oraz możliwość stosowania bardzo dużych przeszkleń.
Ognioodporne systemy FW 50+ BF i FW 60+ BF cechuje bardzo wysoka szczelność i odporność na przenikanie wody opadowej oraz bardzo dobre parametry izolacyjności cieplnej i akustycznej, co wziąwszy pod uwagę rozmaitość zastosowań oraz estetykę wykonania, czyni je systemami unikalnymi na rynku.
System Royal S 50N RS
System Schuco Royal S 50N RS to znakomity przykład realizacji lekkich aluminiowych drzwi dymoszczelnych do zastosowań wewnętrznych. W systemie tym możliwe jest wykonywanie drzwi jedno- i dwuskrzydłowych oraz zespołów drzwi w ściankach działowych z doświetlem i naświetlem. Drzwi Royal S 50N RS są wyposażane w wargowe lub automatyczne uszczelnienia progu.
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
W dzisiejszych czasach nie możemy sobie wyobrazić nowoczesnych, wielofunkcyjnych budynków bez dużych powierzchni przeszklonych stanowiących różnorodne formy architektoniczne. Zarówno właściciele budynków, jak i projektanci stają się coraz bardziej wymagający i coraz chętniej decydują się na stosowanie w nich szklanych przegród - również w ścianach, dla których zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi wymagane jest zapewnienie odporności ogniowej, w tym w ścianach spełniających funkcję oddzieleń przeciwpożarowych - głównie z uwagi na ich walory estetyczne i funkcjonalne.
Wprowadzenie
Tymczasem przepisy budowlane i przeciwpożarowe na świecie, ze względu na surowe wymagania, ograniczają w znaczny sposób stosowanie przeszkleń w elementach oddzielenia przeciwpożarowego. Aby sprostać problemom związanym ze stosowaniem przeszkleń w elementach oddzieleń przeciwpożarowych i zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa pożarowego, National Fire Laboratory (NFL) w National Research Council of Canada jako pierwsze w świecie przeprowadziło w 1986 roku serie kompleksowych badań i opracowało metodę ochrony szklanych przegród poprzez wykorzystanie tzw. „filmu wodnego" (water film)1.
Metoda ta polega na wykorzystaniu urządzeń gaśniczych tryskaczowych, pozwalających uzyskać lepszą bierną ochronę przeciwpożarową, z zapewnieniem odpowiedniej szczelności i izolacyjności ogniowej elementu, czego w warunkach pożaru nie zapewni zastosowanie samego przeszklenia ze szkła hartowanego (tempered glass) czy o podwyższonej odporności na ciepło. Badania dowiodły, że szkło hartowane lub o podwyższonej odporności na ciepło chronione przez dedykowane urządzenia gaśnicze tryskaczowe pozostaje nienaruszone przez więcej niż jedną godzinę, a skuteczność danego systemu zależy m. in. od takich czynników, jak czas zadziałania tryskacza i intensywność zraszania.
Tabela 1. Klasa odporności ogniowej ścian wewnętrznych w zależności od klasy odporności pożarowej budynku
Oznaczenia w tabeli: E - szczelność ogniowa (w minutach) I - izolacyjność ogniowa (w minutach).
Polskie przepisy techniczno-budowlane
Podstawowe wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej elementów budynku, w zależności od jego klasy odporności pożarowej reguluje § 216 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.). Zgodnie z tym zapisem ściany wewnętrzne w budynku powinny w zakresie klasy odporności ogniowej spełniać wymagania podane w tabeli 1. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że zgodnie z § 241 ust. 1 tego rozporządzenia obudowa poziomych dróg ewakuacyjnych powinna posiadać klasę odporności ogniowej wymaganą dla ścian wewnętrznych, nie mniejszą jednak niż EI 15. Wymaganie klasy odporności ogniowej dla obudowy poziomych dróg ewakuacyjnych nie dotyczy krytego ciągu pieszego - pasażu, do którego przylegają lokale handlowe i usługowe.
Klasy odporności ogniowej oznaczone są literami według spełnianych funkcji oraz liczbowo, zgodnie z czasem w minutach, przez który oszklenie spełnia podaną funkcję. | |
• Szczelność na płomienie i gazy (E) - oznacza zdolność przegrody do szczelnego odcięcia pomieszczenia przed ogniem i gazami w przypadku jednostronnego obciążenia ogniem - przeniesienie się pożaru w wyniku przedostawania się płomieni lub znacznych ilości gazów jest wykluczone. |
|
• Izolacja cieplna podczas pożaru (I) - oznacza zdolność przegrody do ograniczenia wzrostu temperatury po stronie chronionej, co uniemożliwia przeniesienie się pożaru i zapobiega zapaleniu się palnych materiałów po stronie chronionej - stwarza to możliwość korzystania z dróg ewakuacyjnych. | |
• Tłumienie promieniowania cieplnego (W) - oznacza zdolność przegrody do tłumienia promieniowania cieplnego w taki sposób, że promieniowanie to mierzone po stronie chronionej nie może przez wskazany czas przekroczyć maksymalnej wartości Np.: przegrodzie, która jest szczelna i izoluje przez 60 minut nadawana jest klasa EI 60 |
Charakterystyka odporności różnych rodzajów szkła na temperaturę i zraszanie wodą
Badania prowadzone w małej skali wykazały, że zraszanie zimną wodą gorącego szkła może spowodować jego uszkodzenie2. Bez zastosowania ochrony „filmem wodnym", szkło hartowane i o podwyższonej odporności na ciepło może wytrzymać temperaturę po stronie nagrzewanej większą niż 350oC, jednak w razie podania wody na rozgrzane przeszklenie pęknięcie szkła nastąpi przy znacznie niższych temperaturach. Temperatury krytyczne ustalone dla szkła hartowanego i o podwyższonej odporności na ciepło wynoszą odpowiednio 150-165oC i 200oC. Natomiast temperatura krytyczna szkła zwykłego (80-90oC) jest zbyt niska, by pozwoliła na skuteczną ochronę przy wykorzystaniu urządzeń gaśniczych tryskaczowych. Badania te wykazały, że tryskacze zapewnią skuteczną ochronę wówczas, gdy zostaną uruchomione, zanim przeszklenie osiągnie temperaturę krytyczną.
Rys. 1. Krzywa standardowa „temperatura-czas"
Opis procedury badawczej
Pierwsze kompleksowe badania skuteczności ochrony urządzeniami gaśniczymi tryskaczowymi przegród szklanych przeprowadziło w 1986 r. kanadyjskie laboratorium badań ogniowych. Badania przeprowadzono w pełnej skali w pomieszczeniu o wymiarach 1,83 x 2,44 m i wysokości 3,05 m. Warunki oddziaływania pożaru zapewniono przy użyciu palnika zasilanego propanem, zlokalizowanego przy podłodze po przeciwnej stronie przeszklenia, którego spalanie podtrzymywało powietrze dostarczane kanałem znajdującym się pod palnikiem z szybkością 0,9 m3/s. Produkty spalania były usuwane z pomieszczenia przez dwa otwory wylotowe o wymiarach 60 x 45 cm, zlokalizowane blisko poziomu podłogi, zapewniające wentylację naturalną. Uzyskanie w pomieszczeniu badawczym temperatury zgodnej z krzywą standardową (rys. 1), która służy do określania klasy odporności ogniowej elementów budynku, wymagało ustawienia odpowiedniego natężenia przepływu propanu. Palnik, przed zalaniem strumieniem wody z tryskacza, chroniła ścianka z cegły o wysokości 65 cm i wystająca ponad palnik o ok. 20 cm.
Podczas badań wykorzystano trzy rodzaje zestawów okiennych (przeszkleń), po jednym w każdej serii testów. Szczegóły dotyczące serii testów i zastosowanych przeszkleń przedstawia tabela 2.
Tabela 2
Tabela 3
1) W - zbrojone, T - hartowane, P - zwykle
2) Czas pęknięcia szkła
3) Tryskacz po stronie nie nagrzewanej
Urządzenia gaśnicze tryskaczowe
We wszystkich trzech seriach testów zastosowano urządzenia gaśnicze trys-kaczowe, za wyjątkiem dwóch przypadków w serii 1, gdzie badano przegrodę szklaną bez ochrony tryskaczowej. Podczas badań wykorzystano przyścienne tryskacze standardowe (RJA-1) oraz szybkiego reagowania (FR-1/Q-60), wyposażone w deflektor zapewniający pokrycie strumieniem wody całej powierzchni przeszklenia, łącznie z górnymi narożnikami. Zastosowano tryskacze o stałej K=78 i temperaturze zadziałania równej 74oC. Szczegółowe dane dotyczące rodzaju i parametrów tryskaczy podano w tabeli 3.
Rys. 2. Temperatura pomieszczenia i przeszklenia podczas testu 105
Obserwacje
Należy zwrócić uwagę, że w serii 1 w teście 8 tryskacz został umieszczony po stronie nienarażonej na bezpośrednie oddziaływanie płomienia, stąd dłuższy czas do jego zadziałania. We wszystkich testach rozpylona woda pokrywała całą powierzchnię przeszklenia w dosyć regularny wzór, jednak przy zmniejszonej intensywności zraszania tworzyły się suche miejsca wzdłuż środka szyby, skierowane ku dołowi.
W serii 2, podczas której badano podwójne przeszklenie, zewnętrzna szyba (ze szkła zwykłego) pękała po 10-15 minutach, a wewnętrzna (ze szkła hartowanego) pozostawała nienaruszona.
We wszystkich testach, gdzie zastosowano szkło zbrojone, pojawiły się pęknięcia, zanim zadziałał tryskacz (powiększyły się one po jego uruchomieniu). W żadnym przypadku nie pojawiły się jednak w szkle zauważalne otwory. Przy szkle hartowanym, kiedy tryskacz zlokalizowany był po stronie nagrzewanej, nie odnotowano pęknięć, natomiast przy braku ochrony tryskaczami, pęknięcia wystąpiły już po 5 i 6,5 minutach.
Tabela 4
Niektóre wyniki badań
omieszczeniu badawczym podczas wszystkich testów, odnotowany na trzech termoparach, zbliżony był znacznie do krzywej standardowej (rys. 2).
Różnice pomiędzy krzywymi dla górnej i dolnej termopary wynikały głównie z tego, że para wodna i woda rozpylona z tryskacza opadała w kierunku dolnej części pomieszczenia i chłodziła mniej intensywnie. W teście 1-8 rozkład temperatury w pomieszczeniu dla wszystkich trzech termopar był niemal taki sam jak dla krzywej standardowej, ponieważ tryskacz zamontowany został po stronie zewnętrznej - nie narażonej na bezpośrednie oddziaływanie płomienia.
Podczas testu 1-2 i 1-3 niemożliwym było uzyskanie rozkładu temperatury zgodnie z krzywą standardową, szczególnie w drugiej części badania (po ok. 20 minutach), głównie z powodu znaczącego obniżania się temperatury w dolnej części pomieszczenia. W związku z tym, aby zwiększyć temperaturę w pomieszczeniu i zbliżyć jej rozkład do krzywej standardowej, zainstalowano stalową przegrodę, która kierowała znaczną ilość pary wodnej i rozpylonej wody w kierunku otworu wylotowego na zewnątrz pomieszczenia.
Należy zwrócić uwagę, że całkowita ilość ciepła wprowadzanego do pomieszczenia była średnio o 60% większa w przypadku zadziałania tryskacza niż bez, po to aby wyrównać ilość ciepła pochłoniętego przez rozpylony strumień wody.
W czasie trwania testów, po około 20 minutach od zadziałania tryskacza, temperatura szkła po stronie zewnętrznej osiągnęła stan ustalony. Średnia temperatura w dolnej części przeszklenia była średnio o 30 % wyższa niż w górnej części, co spowodowane było absorbowaniem ciepła przez wodę spływającą po szkle. Również temperatura na zewnętrznej szybie podwójnego przeszklenia była wyższa niż na pojedynczym przeszkleniu, ponieważ zewnętrzna szyba nie była chłodzona wodą z tryskacza.
W testach 1-1, 1-2 i 1-3 intensywność zraszania była zróżnicowana, ponieważ badano jej wpływ na temperaturę szkła po stronie zewnętrznej - nie narażonej na bezpośrednie oddziaływanie płomienia. W trakcie testów, kiedy intensywność zraszania była mniejsza niż 100 l/min, temperatura zewnętrznej strony przeszklenia rosła, natomiast gdy intensywność zraszania była większa niż 100 l/min - stabilizowała się na poziomie od 65oC do 100oC.
Podczas testów 1-6 i 1-7, gdzie nie zastosowano tryskaczy, temperatura szkła po stronie nie nagrzewanej była znacznie wyższa niż temperatura szkła w testach z wykorzystaniem tryskaczy, w tych samych momentach badania. W teście 1-6 w momencie pęknięcia szkła po 6,5 minutach, średnia i maksymalna temperatura szkła po stronie zewnętrznej wyniosła odpowiednio 260oC i 290oC, a po stronie wewnętrznej w części środkowej przeszklenia -380oC. W teście 1-7 szkło pękło po 5 minutach, kiedy osiągnęło temperaturę po stronie nagrzewanej równą 290oC, wtedy średnia temperatura szkła po stronie zewnętrznej wynosiła 240oC, a maksymalna - 260oC.
Fot. 1. Pomieszczenie badawcze podczas jednego z testów
W teście 1-8, w którym tryskacz zamontowany był po zewnętrznej stronie pomieszczenia badawczego, temperatura szkła (przed uruchomieniem trys-kacza) po tej stronie urosła do wartości 270oC. Po zadziałaniu tryskacza temperatura szkła po stronie wewnętrznej odnotowana na termoparach gwałtownie spadła do wartości 50oC.
Maksymalne wartości strumienia promieniowania cieplnego przepuszczanego przez przeszklenie podano w tabeli 3. Mierniki promieniowania były rozmieszczone zarówno na środku oraz w dolnej i górnej części przeszklenia.
Wartość promieniowania cieplnego wewnątrz pomieszczenia badawczego wynosiła średnio 100 kW/m2. Maksymalna wartość strumienia promieniowania cieplnego zmierzona na powierzchni szkła po stronie nienarażonej na bezpośrednie oddziaływanie płomienia wyniosła 6 kW/m2, co wskazywałoby na pochłanianie więcej niż 90 % ciepła przez wodę i szkło. Obserwacje te potwierdziły badania prowadzone w Australii.
Strumień ciepła potrzebny do zapalenia materiałów celulozowych wynosi 33,5 kW/m2. Podczas badań wielkość strumienia promieniowania cieplnego nie przekroczyła 20% tej wartości. Warto dodać, że człowiek jest w stanie przez 10 sekund wytrzymać (bez odczuwania bólu) intensywność promieniowania cieplnego o wartości 5,9 kW/m2. Może więc bez problemu przejść drogą ewakuacyjną wzdłuż przeszklonego pomieszczenia, w którym pożar w pełni się rozwinął.
Oprócz wyżej opisanych testów przeprowadzono także badania systemów okiennych o dużych rozmiarach, obejmujących powierzchnie szklane zabudowane od poziomu podłogi do sufitu, przedzielone w niektórych przypadkach słupkami okiennymi. Przy ustalaniu metody badania uwzględniono takie parametry, jak szerokość okna i grubość słupka okiennego, a także wpływ sposobu ochrony przeszklenia tryskaczami pojedynczymi lub działającymi grupowo.
Celem badań było określenie maksymalnej szerokości przeszklenia, które może być chronione przy zastosowaniu jednego tryskacza, a ponadto ustalenie warunków ochrony grupowej. Badania prowadzono w podobnym pod względem rozmiarów pomieszczeniu badawczym (fot. 1). Układ pomieszczenia przedstawia rys 3.
Rys. 3. Przekrój pionowy przez pomieszczenie badawcze
We wszystkich badaniach zastosowano tryskacze szybkiego reagowania, zainstalowane poziomo w stosunku do przeszklenia i w środku jego górnej części (rys. 4).
Rys. 4. Lokalizacja tryskacza w odniesieniu do pełnego rozmiaru przeszklenia
Wyniki badań wskazują, że aby zapewnić skuteczną ochronę, tryskacz szybkiego reagowania musi posiadać znamionową temperaturę otwarcia równą 74oC i wskaźnik szybkości zadziałania RTI równy 22,7 m1/2s1/2 lub niższy. Ciśnienie wody uzyskiwane przy wylocie tryskacza wynosi 145 kPa.
Dla pojedynczego przeszklenia o szerokości 3000 mm, bez słupków dzielących szybę, woda rozpylona z pojedynczego tryskacza zapewnia pokrycie całej powierzchni obejmującej okno i obramowanie, tworząc odpowiednią kurtynę wodną na powierzchni przeszklenia (rys. 5).
Rys. 5. Lokalizacja pojedynczego tryskacza chroniącego pelno-wymiarowe przeszklenie
Badania prowadzono także dla systemów okiennych przedzielonych słupkami o grubości 10 i 25 mm. Wyniki pokazały, że słupek o grubości 25 mm i większej przeszkadza w rozpyleniu wody na całej powierzchni przeszklenia. Pojedynczy tryskacz nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej ochrony dla takiego zestawu okiennego, dlatego należy w tym przypadku rozważyć zastosowanie systemu z wieloma tryska-czami (ochrony grupowej). Rozwiązanie takie przedstawia rys. 6.
Rys. 6. Lokalizacja systemu wielu tryskaczy chroniącego szerokie przeszklenie przedzielone słupkami
Metoda ochrony szklanych przegród przy wykorzystaniu urządzeń gaśniczych tryskaczowych nie ma zastosowania, gdy przeszklenie dodatkowo przedzielone jest słupkiem poziomym (rys. 7). W tym przypadku nie ma możliwości zapewnienia pokrycia całej powierzchni przeszklenia strumieniem wody z tryskacza.
Rys. 7. Przegroda szklana przedzielona słupkiem pośrednim (poziomym)
Przeprowadzone testy wykazały, że dla bardzo dużych przeszkleń bez słupków dzielących, czasy zadziałania tryskaczy zlokalizowanych w odległości 2000 mm od siebie mieściły się w zakresie od 5 do 7 minut. Uruchomienie tryskaczy nastąpiło zanim temperatura krytyczna przeszklenia mogła zostać osiągnięta, tzn. przed upływem 11 minut. W związku z tym system wielu tryskaczy może służyć do ochrony dużych przeszkleń, bez obawy opóźnienia zadziałania tryskaczy, pod warunkiem, że odległość między tryskaczami nie przekracza 2000 mm (rys. 8).
Jeżeli pomiędzy tryskaczami będzie występować słupek o grubości większej niż 50 mm, rozpylona woda nie będzie miała znaczącego wpływu na opóźnienie uruchomienia sąsiedniego tryskacza. W badanym przypadku drugi tryskacz uruchomił się po 40 sekundach. Przy stosowaniu do ochrony okien o dużej szerokości lub przedzielonych słupkami systemu z wieloma tryskaczami, należy zwrócić uwagę, że woda rozpylona z pierwszego tryskacza może spowodować opóźnienie w uruchomieniu tryskacza sąsiedniego.
Zastosowanie wiszących tryskaczy sufitowych do ochrony szklanych przegród ma ogromne znaczenie dla projektantów, z uwagi na walory estetyczne wykończenia pomieszczeń. Skuteczność takiego systemu zależy od dwóch czynników:
- czasu zadziałania tryskacza,
- kształtu strugi rozpylonej wody, tworzącego się na powierzchni przeszklenia.
Tryskacze sufitowe, zarówno standardowe, jak i szybkiego reagowania, nie uruchamiają się na tyle szybko, by ochronić pełnowymiarowe hartowane przeszklenie przed oddziaływaniem nawet małego pożaru zlokalizowanego w pobliżu szkła.
To znacznie ogranicza ich stosowanie do ochrony przegród szklanych. Mogą jednak być stosowane w przypadku, gdzie podstawa przeszklenia znajduje się co najmniej 1000 mm powyżej poziomu podłogi. W takich sytuacjach pożar zlokalizowany blisko przeszklenia nie będzie bezpośrednio oddziaływał na szkło.
Rys. 8. Lokalizacja systemu wielu tryskaczy chroniących szerokie przeszklenie
Serie badań kształtu strugi rozpylonej wody, tworzącego się na powierzchni przeszklenia, pokazały, że im większa głębokość parapetu, im większa odległość zamontowania tryskacza zarówno od górnej płaszczyzny przeszklenia, jak i od powierzchni okna -tym większe prawdopodobieństwo pęknięcia szkła w wyniku oddziaływania pożaru. Wiąże się to z wielkością suchej powierzchni tworzącej się na przeszkleniu.
Im większa będzie ta powierzchnia, tym większe będzie prawdopodobieństwo pęknięcia szkła, spowodowane tzw. „szokiem termicznym". Na podstawie wyników tych badań określono następujące parametry graniczne (rys. 9.): maksymalna głębokość parapetu - 150 mm; maksymalna wysokość zamocowania tryskacza powyżej górnej płaszczyzny przeszklenia - 450 mm; maksymalna odległość tryskacza od okna - 600 mm. Te parametry są współzależne. Projektanci powinni dobierać je tak, aby zapewnić pokrycie wodą całej powierzchni przeszklenia.
Rys. 9. Lokalizacja tryskacza sufitowego w odniesieniu do przeszklenia
Paweł Królikowski
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Pożarnictwa Oddział Katowice
inne artykuły tego autora:
- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 2, Paweł Królikowski, Świat Szkła 10/2008
- Atria i pasaże handlowe a ochrona przeciwpożarowa. Część 1, Paweł Królikowski, Świat Szkła 9/2008
- Drzwi automatyczne a wyjścia ewakuacyjne - wymagania dla bezpieczeństwa pożarowego , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2006
- Wymagania stawiane urządzeniom do usuwania dymu oraz zapobiegającym zadymieniu, Paweł Królikowski, Świat Szkła 12/2005
- Wpływ instalacji gaśniczych tryskaczowych na ochronę przegród przeszklonych. Część 2 , Paweł Królikowski, Świat Szkła 6/2005
- Wpływ instalacji gaśniczych tryskaczowych na ochronę przegród przeszklonych. Część 1 , Paweł Królikowski, Świat Szkła 5/2005
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
1 Richardson J. K., Oleszkiewicz I., Fire tests on window assemblies protected by automatic sprinklers, Fire Technology, Vol. 23, No. 2 (May 1987), pp. 115-132
2 Kim A.K. i Lougheed G.D., The protection of glazing systems with dedicated sprinklers, Journal of Fire Protection Engineering, Vol. 2, 1990, pp. 49-59
3 Moulen A. W., Grubits S. J. Water curtains to shield glass from radiant heat from building fires, Technical Record 44/153/422, Department of Housing and Construction, Australia 1975
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Kąpiel pod prysznicem ma wiele zalet. Zapewnia zdrową kąpiel, przy jednoczesnej oszczędności: wody zużywanej do kąpieli, czasu przeznaczonego na kapiel i... miejsca w łazience. Niektóre kabiny oprócz zwykłej kąpeli oferują również hydromasaż lub kąpiel parową. Pałace kąpielowe umożliwiają też dostęp do funkcji terapeutycznych - za pomocą zapachów (aromaterapii), kolorów (chromaterapii) w pełni multimedialnym środowisku - bez rozłąki z telefonem, radiem i telewizorem.
Okucia i profile w kabinach prysznicowych
Drzwi przesuwane (rozsuwane) - mogą się poruszać na rolkach lub specjalnych suwakach, które umieszczane są na szynach lub prowadnicach podtrzymujących górną i dolną krawędź szkła. Dokładna regulacja wypoziomo-wania drzwi gwarantuje prawidłową pracę tych urządzeń - zapewniają niezawodne, płynne i ciche przesuwanie ruchomych części kabiny prysznicowej. Drzwi takie mogą składać się z jednego lub częściej z dwóch skrzydeł rozsuwanych na boki. Zajmują one najmniej miejsca w pomieszczeniu w czasie otwierania, gdyż zwykle poruszają się wewnątrz kabiny. Odmianą tego rozwiązania są drzwi teleskopowe, w których przesuwane skrzydła składają się z dwóch tafli - w czasie ruchu zachodzących za siebie. Niektórzy producenci podwyższenie komfortu korzystania z tych kabin starają się uzyskać przez zastosowanie łożyskowanych kółek (rolek) dla lżejszego i cichszego przesuwania drzwi. Natomiast możliwość wypinania skrzydeł drzwiowych ułatwia ich mycie i konserwację.Drzwi rozwierane (uchylne) zwane też skrzydłowymi - montowane są na zawiasach i otwierają się jak drzwi tradycyjne. Mogą być jedno lub dwuskrzydłowe. W czasie otwierania wymagają one dużo wolnego miejsca (szczególnie jednoskrzydłowe). Ich odmianą są drzwi o przesuniętej osi obrotu, które w czasie obrotu częściowo wchodzą do kabiny i dzięki temu wymagają mniej wolnego miejsca w pomieszczeniu.
Tafle szklane w drzwiach rozwieralnych są utrzymywane na zawiasach. W niektórych rozwiązaniach konstrukcję podtrzymująca i zawiasy zredukowano do niezbędnego minimum - takie konstrukcje słusznie więc zwane są całoszklanymi. Ze względu na utrzymywanie tafli szklanych o znacznym ciężarze (1 m2 szkła gr. 6 mm waży 15 kg) zawiasy wymagają odpowiednich wycięć w tafli szkła. Jest to o tyle kłopotliwe, że wycięcia te (i wszelka inna obróbka szkła) muszą być wykonane przed procesem hartowania szkła.
Nowatorskim rozwiązaniem jest więc możliwość zastosowania przyklejanych zawiasów, które nie wymagają wycięć w szkle, a ponadto zwykle umieszczane na zewnątrz ułatwiają utrzymywanie kabiny w czystości. Zawiasy zapewniają lekkie uniesienie drzwi w czasie ich otwierania, dzięki czemu umożliwiają łatwiejsze ich otwieranie i przedłużoną trwałość dolnej uszczelki.
Drzwi harmonijkowe składają się na jedną lub dwie strony. Zajmują stosunkowo mało miejsca w pomieszczeniu. Nie wymagają one prowadnic nad krawędzią brodzika, dzięki czemu są proste w montażu. Najczęściej są stosowane w kabinach wnękowych. Tafle szkła są utrzymywane na zawiasach, analogicznie jak w drzwiach rozwieralnych.
Ścianki i drzwi
Ze szkła hartowanego.
Wzrastająca dostępność wyrobów ze szkła hartowanego sprawia że obecnie wszyscy producenci kabin mają w swojej ofercie wyroby ze szkłem hartowanym. Do wykonywania kabin wykorzystuje się zarówno tafle płaskie jak i szkło gięte. Stosowane jest szkło o grubości od 3 do 8 mm. Najbardziej popularne jest stosowanie zwykłego szkła bezbarwnego. Możliwe jest jednak zamówienie kabin ze szkłem barwionym w masie lub ze specjalnie wykończoną powierzchnią: ornamentową, matowioną (satynowaną). Powierzchnia może być też zdobiona wzorami naniesionymi metodą sitodruku lub piaskowania. Niektórzy producenci mają kabiny z naniesionymi najbardziej popularnymi wzorami w standardowej ofercie. Natomiast na specjalne zamówienie powierzchnia może być zdobiona metodą grawerowania lub fusingu.
Z polistyrenu.
Płyty polistyrenowe odznaczają się wysoką odpornością na uderzenia i elastycznością. Ścianki wykonane z polistyrenu są ponadto tańsze od szklanych, ale niestety mniej trwałe - łatwiej ulegają zarysowaniu. Szyby polistyrenowe mają wytłoczony w czasie produkcji specjalny wzór (ornament), który tuszuje naloty wapienne osadzające się na ściankach kabiny. Płyty polistyrenowe mają zwykle grubość ok. 2 mm i stanowią wyłącznie element wypełniający. Mają jednak ogromną zaletę - można je docinać ogólnie dostępnymi narzędziami. W przypadku krzywej ściany lub montażu pod skośnym dachem, cechę tą można z powodzeniem wykorzystać.
Profile konstrukcyjne i okucia
Najczęściej produkowane są z aluminium lub mosiądzu. Są one pokryte powłokami metalicznymi (niklowane, chromowane, anodowane) lub malowane proszkowo. Mogą mieć powierzchnie matową, półmatową (satynową) lub z połyskiem. Najbardziej popularnym kolorem powłok lakierniczych jest biały, chociaż do dyspozycji jest cała gama kolorów z palety RAL. W ekskluzywnych kabinach stosowane są okucia i profile ze stali nierdzewnej, najczęściej satynowej. Aby podkreślić związek z naturą oferowane są też okucia i inne elementy ze specjalnie przygotowanego drewna cedrowego, odpornego na podwyższona wilgotność panującą w kabinach.
Uszczelki
Kabina powinna być idealnie dopasowana do brodzika i ścian łazienki, aby woda w czasie kąpieli nie wydostawała się na zewnątrz. Dodatkowo szczelność zapewniają specjalne elastyczne uszczelki z tworzywa sztucznego. W niektórych modelach kabin w drzwiach umieszczone są magnesy, które zapewniają samoczynne, dokładne domknięcie drzwi. Również szczelina między brodzikiem, a ścianami łazienki powinna być wypełniona uszczelniajacą masą elastyczną np. silikonem.
Brodziki
Kabiny najczęściej oferowane są z brodzikami dopasowanymi do nich pod względem kształtu i wielkości. Dostępne są brodziki akrylowe, stalowe lub ceramiczne. Najpłytsze, gotowe brodziki mają głębokość tylko 3 cm, najgłębsze zaś - 30 cm. Kabiny można montować bez brodzika pod warunkiem wyprofilowania posadzki ze spadkiem w kierunku kratki ściekowej zamontowanej w kabinie. Posadzka może być wyłożona płytkami ceramicznymi, kamiennymi lub mozaiką szklaną.
Pełna zabudowa kabin
Kabiny, w których oprócz natrysku oferowana jest również kąpiel parowa, mają większe wymiary i stanowią zamkniętą konstrukcję. Od góry są one zamknięte specjalną kopułą, mają też tylną ściankę i podłogą wykonaną z tworzywa sztucznego.
Nietypowe kabiny
Ścianki kabiny mogą być też otwarte lub mieć kształt spirali, co zapewnia intymność korzystającym z nich osobom. Spiralne kabiny są wykonywane ze specjalnie wygiętego szkła lub montowane z wyginanych płyt wodoodpornych obłożonych zwykle mozaiką ceramiczną lub szklaną. Do wykonywania kabin otwartych często wykorzystuje się pustaki szklane
Powłoki ułatwiające utrzymywanie czystości
W kabinach najczęściej stosowane jest hartowane szkło float, które charakteryzuje się dużą gładkością i przejrzystością. Jednak badanie powierzchni szkła pod mikroskopem ujawnia, że struktura szkła zawiera jednak nierówności i porowate zagłębienia, w których mogą gromadzić się zanieczyszczenia, bakterie i kamień. Naniesienie na szkło specjalnych powłok sprawia ze staje się ono gładsze, a zanieczyszczenia nie osadzają się, ale spływają wraz z wodą. Niewielkie ślady po wyschniętych kroplach wody można usunąć bez trudu łagodnymi środkami czyszczącymi.
Powłoki fabryczne. Niektóre firmy produkujące kabiny oferują swoje wyroby, w których elementy szklane mają już naniesioną powłokę ochronną. Może być ona naniesiona przez producenta szkła hartowanego i utwardzana w procesie hartowania, ale możliwe jest również nakładanie preparatów jedno-lub dwuskładnikowych „na zimno". W procesach tych tworzy się jednorodna warstwa chemicznie związana ze szkłem, która wygładza i hydrofobizuje powierzchnie szkła.
Powłoka ta zapewnia, że:
• krople wody są odpychane od szkła i szybko spływają zabierając ze sobą ewentualne zanieczyszczenia,
• najmniejsze krople, które utrzymają się na szkle, po wyschnieciu zostawiają pewien osad, ale dzięki wygładzeniu powierzchni nie może on wniknąć w mikropory szkła i nie jest związany chemicznie z jego powierzchnią.
Trwałość powłoki zależy od składu chemicznego wody stosowanej do kąpieli. Niekonserwowana powłoka ma trwałość od 6 miesięcy do 5 lat, a jeśli będzie poddawana konserwacji to jej trwałość może się zwiększyć do 10 lat.
Powłoki nakładane w trakcie eksploatacji. Oferowane są też specjalne preparaty, które mogą być nakładane na powierzchnie szklane gotowej kabiny. Aplikacja tych środków jest bardzo prosta - najczęściej oferowane są jako pianka w sprayu. Aby zapewnić trwałość tej powłoki należy uprzednio dokładnie wyczyścić powierzchnię szkła. Najlepiej jest wykonać to preparatem sprzedawanym w komplecie z tym, który służy do wykonania powłoki. Operacje te może wykonać samodzielnie posiadacz kabiny - i chociaż trwałość takiej powłoki jest mniejsza od fabrycznej to jednak fakt, że można ją również samodzielnie odnawiać zapewnia jej długą skuteczność.
Tadeusz Michałowski
Zdjęcia firm: VARTWEGER, HANSGROHE, KORALLE/SANITEC KOO, VICTORY/TECHNIC INDUSTRY, VILLEROY&BOCH
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Promieniowanie słoneczne stanowi podstawowy czynnik podtrzymujący życie na naszej planecie, lecz aby mogło ono pełnić tę funkcję, jego energia kierowana w stronę Ziemi nie może w całości i bezpośrednio osiągać jej powierzchni.
Musi ono być filtrowane i zubażane w niektórych zakresach długości fal, co ma miejsce podczas jego przechodzenia przez warstwę atmosfery.
Dalszemu ograniczeniu i modyfikacji widmowej przepuszczalności tego promieniowania służą między innymi oszklenia zawierające rodzaje szkła o odpowiednich charakterystykach optycznych w zakresie długości fal odpowiadających promieniowaniu słonecznemu.
Rys. 1. Przykład podziału promieniowania słonecznego padającego na oszklenie (szyba zespolona, Z = szyba zewnętrzna, W = szyba wewnętrzna ).
Efektywność oszkleń w tej mierze może być kształtowana w szerokim zakresie, dzięki stosowaniu szkieł o odpowiednim składzie chemicznym (zawartości składników tlenkowych nadających szkłom właściwości absorpcyjne) i grubości szyb wchodzących w skład oszklenia oraz sposobach wykończenia ich powierzchni, zwłaszcza polegających na zastosowaniu powłok o odpowiednich właściwościach przeciwsłonecznych i/lub niskoemisyjnych.
Wpływ na przepuszczalność energii promieniowania słonecznego ma też budowa oszklenia (jedno- lub więcej szybowe, w tym zespolone o zróżnicowanej szerokości i rodzaju gazowego wypełnienia przestrzeni międzyszybowej).
Współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego i parametry związane
Jednym z podstawowych kryteriów oceny właściwości przeciwsłonecznych szkieł i oszkleń jest współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego „g", zwany też współczynnikiem promieniowania słonecznego lub nasłonecznienia (od ang. solar factor).
Wielkość tego współczynnika, teoretycznie zawierająca się w przedziale 0 - 1, określa jaka część (frakcja) promieniowania słonecznego, padającego na szkło, jest całkowicie przez nie przepuszczana bezpośrednio, jak również pośrednio -w wyniku absorpcji z następnym wtórnym przekazaniem w postaci energii cieplnej, w kierunku wnętrza.
Ilość energii cieplnej przekazywanej do wnętrza budynków za pośrednictwem oszkleń kształtuje warunki termiczne, a przez to komfort przebywania wewnątrz pomieszczeń. W związku z tym wielkość współczynnika g stanowi jeden z podstawowych parametrów charakteryzujących właściwości użytkowe oszkleń.
Oznacza to, że w cieplejszych klimatach preferowane będą szkła o niskich współczynnikach g, tj. o obniżonej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego. W warunkach klimatycznych charakteryzujących się niższymi temperaturami ogółem i/lub dużymi różnicami temperatur sezonowych czy dobowych, bardziej przydatne będą natomiast oszklenia cechujące się raczej wyższymi wartościami współczynnika g.
Współczynnik przepuszczalności całkowitej energii promieniowania słonecznego - g, oblicza się jako sumę współczynnika bezpośredniej przepuszczalności promieniowania słonecznego τe i współczynnika wtórnego przekazywania ciepła qi oszklenia w kierunku wnętrza, określającego ciepło przekazywane przez konwekcję oraz długofalowe promieniowanie podczerwone (IR). Odpowiada tej części padającego promieniowania słonecznego, która została zaabsorbowana przez oszklenie.
g = τe + qi (1)
Ogółem, strumień promieniowania słonecznego padającego na oszklenie dzieli się na trzy części:
a) część przepuszczona, określana jako τe φe;
b) część odbita, określana jako ρe φe;
c) część zaabsorbowana, określana jako αe φe,
przy czym:
τe - jest współczynnikiem bezpośredniej przepuszczalności promieniowania słonecznego,
ρe - jest współczynnikiem bezpośredniego odbicia promieniowania słonecznego,
αe - jest współczynnikiem bezpośredniej absorpcji promieniowania słonecznego.
Na rys. 1 przedstawiono przykład podziału promieniowania słonecznego padającego na oszklenie (Z = szyba zewnętrzna, W = szyba wewnętrzna).
Zależność pomiędzy tymi trzema wielkościami charakterystycznymi dla oszklenia, jest tego rodzaju, że ich suma zawsze równa się 1, t:
τe + ρe + αe = 1 (2)
Zaabsorbowana przez oszklenie część padającego strumienia promieniowania słonecznego, oznaczana jako αe φe, ulega następnie rozszczepieniu na dwie, zwykle nierówne części qi φe oraz qe φe, odpowiadające energii przekazywanej do wnętrza (qi φe ) i na zewnątrz oszklenia (qe φe).
W związku z tym:
αe = qi + qe (3)
gdzie:
qi - jest współczynnikiem wtórnego przekazywania ciepła przez oszklenie w kierunku wewnętrznym,
qe - jest współczynnikiem wtórnego przekazywania ciepła przez oszklenie w kierunku zewnętrznym.
Współczynnik bezpośredniej przepuszczalności promieniowania słonecznego τe oszklenia oblicza się według wzoru:
(4)
w którym:
Sλ - jest względnym rozkładem widmowym promieniowania słonecznego.
Wartości Sλ Δλ ujęte są w tablicach norm przedmiotowych PN-EN 410 oraz (ISO 9050) i opracowane w ten sposób, że Σ Sλ Δλ = 1 . Dla uproszczenia, ponieważ związany z tym błąd jest bardzo niewielki, założono, że rozkład widmowy promieniowania słonecznego nie jest zależny od warunków atmosferycznych (jak: zawartość wilgoci i pyłów, stopień zamglenia) i że na oszklenie pada prostopadle wiązka promieniowania równoległego;
τλ - jest widmowym współczynnikiem przepuszczalności oszklenia;
Δλ - jest przedziałem długości fali.
Współczynnik bezpośredniego odbicia promieniowania słonecznego ρe - jest obliczany ze wzoru:
(5)
w którym:
Sλ - jest względnym rozkładem widmowym promieniowania słonecznego; założenia jak przy wzorze (4),
ρλ - jest widmowym współczynnikiem odbicia oszklenia,
Δλ - jest przedziałem długości fali. Współczynnik absorpcji bezpośredniej promieniowania słonecznego - αe oblicza się z wzoru (1).
Do obliczania współczynnika wtórnego przekazywania ciepła do wewnątrz - qi, niezbędne są współczynniki wtórnego przekazywania ciepła przez oszklenie w kierunku na zewnątrz - he i do wewnątrz - hi. Wartości te zależą głównie od usytuowania oszklenia, prędkości wiatru, temperatury zewnętrznej i wewnętrznej, a ponadto od temperatury dwu zewnętrznych powierzchni oszklenia.
W celu uproszczenia w przedstawianych przedmiotowych normach podstawowych informacji na temat oszkleń, przyjmuje się pewne umowne warunki, jak:
- usytuowanie oszklenia w pozycji pionowej;
- dla powierzchni zewnętrznej: - prędkość wiatru około 4 m/s, emisyjność skorygowana 0,87;
- dla powierzchni wewnętrznej: naturalna konwekcja, emisyjność opcjonalna;
- nie przewietrzane przestrzenie powietrzne.
W tego rodzaju umownych, typowych warunkach, standardowe wartości he i hi wynoszą:
he = 23 W/(m2K)
hi=3,6 + 4,4 εi / 0,837 W/(m2K)
gdzie:
εi - emisyjność skorygowana powierzchni wewnętrznej.
Dla niepowlekanego szkła sodowo-wapniowego i borokrzemianowego, εi = 0,837, a hi = 8 W/(m2K).
Emisyjność skorygowana powinna być określana i mierzona zgodnie z EN 673 lub EN 12898 (są już dostępne wersje PN-EN tych norm). Wartości ei niższe niż 0,837, dzięki zastosowanym na powierzchni szkła powłokom o wyższym współczynniku odbicia w dalekiej podczerwieni, mogą być uwzględniane tylko w przypadku pewności, że można wykluczyć występowanie kondensacji na powierzchni powlekanej.
W przypadku oszklenia pojedynczego, współczynnik wtórnego przekazywania ciepła przez oszklenie w kierunku wewnętrznym - qi, jest obliczany z następującego wzoru
(6)
gdzie:
αe - jest współczynnikiem bezpośredniej absorpcji promieniowania słonecznego;
he i hi są odpowiednio, współczynnikami o przekazywania ciepła w kierunku na zewnątrz - he i do wewnątrz - hi.
W przypadku oszkleń podwójnych i wielokrotnych, niezbędne jest uwzględnianie w obliczeniach także przewodności cieplnej i przepływu ciepła przez poszczególne szyby oszklenia. Powoduje to znaczne skomplikowanie wzorów obliczeniowych, dlatego w tym artykule pominięto ich prezentację. Zainteresowani mogą je znaleźć w wyżej wzmiankowanych normach EN-410 oraz ISO 9050.
Stosują one wzory obliczeniowe o tym samym kształcie i dla długości fal promieniowania słonecznego mieszczącego się w zakresie 300 - 2500 nm, oraz przyjmują to samo źródło promieniowania D65 dla pomiarów spektrofotometrycznych. Pewną różnicę pomiędzy normą EN-410 i ISO 9050 stanowi natomiast przyjęcie różnych parametrów mas powietrza branych pod uwagę przy sporządzaniu stabelaryzowanych danych odnośnie znormalizowanego względnego rozkładu widmowego (Sλ Δλ ) całkowitego (bezpośredniego i rozproszonego) promieniowania słonecznego, służących do obliczania parametrów fotometrycznych i współczynników przekazywania ciepła przez oszklenie.
W normie EN 410 wzięto pod uwagę dane dla masy powietrza =1 (Air Mass, AM = 1), uwzględniające zawartość w atmosferze wody w postaci wydzielonej (opadowej lub wyroszonej) równą 1,42 cm, zawartość ozonu (w przeliczeniu na grubość warstwy) równą 0,34 cm w warunkach standardowej temperatury i ciśnienia, widmową grubość optyczną ekstynkcji (wygaszania) promieniowania równą 0,1 (przy długości fali λ = 500 nm) oraz albedo widzialne powierzchni ziemi = 0,2.
Albedo dla części widzialnej promieniowania słonecznego, obejmujące tylko stosunek ilości światła odbitego do części widzialnej całkowitego promieniowania słonecznego, padającego na ziemię. Stanowi ono integralną część całkowitego albedo powierzchni Ziemi, określanego stosunkiem promieniowania elektromagnetycznego o wszystkich długości fali, odbitego od powierzchni ziemi do całkowitego, padającego na ziemię, które wynosi około 36-43 %, przy średnim zachmurzeniu nieba na poziomie 52 %).
W normie ISO 9050, przy określaniu znormalizowanego względnego rozkładu widmowego całkowitego (tj. bezpośredniego i rozproszonego) promieniowania słonecznego Sλ Δλ , zawarte w tabelach dane oparto na warunkach zakładanych dla masy powietrza AM = 1,5. Zostały one obliczone w oparciu o regułę trapezów (metodę obliczania przybliżonej wartości całki oznaczonej przez wyznaczanie wartości funkcji podcałkowej przy skończenie wielu punktach), według normy ISO 9845-1). Uwzględniają one następujące warunki atmosferyczne: zawartość wody w postaci wydzielonej pary wodnej równą 14,2 mm (1,42 cm), całkowitą zawartość ozonu na poziomie 3,4 mm (0,34 cm), poziom zamglenia (w standardowych warunkach, przy długości fali λ = 500 nm) wynoszący 0,27 (także według ASTM E 892). Należy podkreślić, że dla celów normalizacyjnych, warunki wyjściowe do obliczeń mas powietrza ustala się dla poziomu morza.
Elżbieta Żelazowska
Instytut Szkła i Ceramiki Oddział zamiejscowy w Krakowie
patrz też:
- Współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego "g". Część 2 , Elżbieta Żelazowska, Świat Szkla 6/2005
- Współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego "g". Część 1 , Elżbieta Żelazowska, Świat Szkla 5/2005
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
ρ φ τ α γ λ Δ Σ ε
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Nowoczesne elewacje, jakie pojawiły się w latach 90. w naszych miastach, to przede wszystkim lekkie ściany osłonowe z profili aluminiowych (najczęściej z przekładkami termicznymi) oraz z profili stalowych, również dzielonych przekładkami termicznymi. W rozwiązaniach tych podstawowymi materiałami, oprócz kształtowników metalowych, jest: szkło, okładzinowe płyty ceramiczne i kamienne, kasety aluminiowe bądź stalowe.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Wiosną 2004 roku zostało wykonane, bardzo ciekawe, trudne konstrukcyjnie, szklane przekrycie patia wejścia głównego nowego budynku TVP przy ul. Woronicza w Warszawie. Zostało zaprojektowane w pracowni architektonicznej DIM'84 DOM I MIASTO pod kierunkiem Czesława Bieleckiego.
Oryginalna forma architektoniczna, znaczne rozmiary i rozpiętości konstrukcji oraz wymogi ochrony przeciwpożarowej, wymagały zaprojektowania specjalnych rozwiązań podkonstrukcji nośnej oraz zastosowania odpowiedniego, sprawdzonego systemu przeciwpożarowych przeszkleń dachowych, jakim jest system VISS(r) Fire TV S szwajcarskiej firmy JANSEN A.G.
Elewacja wewnętrzna nowego gmachu Telewizji Polskiej, w którą wpisano prezentowany szklany dach, ma obrys kołowy o promieniu około 20 m na długości około 35 m, a na dalszej długości około 25 m odgięta jest w przeciwną stronę. Powstałe w ten sposób patio, w którym umiejscowiono główne wejście do budynku zostało przykryte przeciwpożarowym dachem szklanym. Przekrycie ma postać dwu połączonych wycinków stożków, wewnętrznego, wklęsłego w pierwszej części oraz wyeksponowanego bardziej na zewnątrz, wypukłego w części drugiej.
Krawędź spływu ograniczona jest również łukami, w pierwszej części ciasnym łukiem wewnętrznym o promieniu około 2 m, a w drugiej części bardzo łagodnym łukiem zewnętrznym, o zmieniającym się promieniu w granicach od 29 m w części środkowej do 23 m na końcu. Obie części są połączone wzdłuż wspólnej tworzącej tak, że stanowią jedną, wspólną powłokę o łagodnie przenikających się krzywiznach.
Opisany, złożony kształt dachu oraz jego znaczne rozmiary, najdłuższe rozpiętości krokwi między punktami podparcia wynoszą około 20 m a powierzchnia dachu około 900 m2, wymogły zastosowanie oryginalnej, bardzo ciekawej konstrukcji nośnej wspierajacej przekrycie. Konstrukcja ta, zaprojektowana przez pracownię PRO INVEST, została wykonana w formie dźwigarów rurowych, usztywnionych cięgnami. Dźwigary te, wykonane z rur o średnicy 219 mm, wyposażone są w spawane, odpowiednio użebrowane głowice przegubowe, które oparte są na rurze średnicy 300 mm, wygiętej zgodnie z krzywizną fasad budynku i przymocowanej do konstrukcji budynku przykręcanymi wspornikami. Zastosowanie przegubowych głowic i wsporników, które przy montażu zabezpieczane są przykręcaną obejmą, dopasowaną do średnicy rury na której się opierają pozwala na obrót głowicy na rurze oraz umożliwia montaż pod wymaganym kątem.
Przegub ten daje dla dźwigara swobodne podparcie, przez co pozwala na czystą pracę konstrukcji. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskano również znaczną unifikację konstrukcji (z geometrii świetlika wynika, że każdy przegub montowany jest pod innym kątem). Konstrukcję nośną oparto na słupach o zmiennej wysokości od około 7,5 m do 9 m, które ustawiono po linii łuku z przesunięciem względem krawędzi spływu świetlika od ok. 0,5 m na jednym końcu do ok. 7,5 m na drugim. Wystająca poza tymi słupami część konstrukcji nośnej przekrycia podparta jest skośnymi słupami opartymi w jednym punkcie na wspólnym fundamencie.
Pionowe słupy rurowe, na których oparto konstrukcję świetlika, usztywnione są na całej długości czterema smukłymi żebrami. Wszystkie elementy konstrukcji nośnej świetlika wykonanała firma MOSTOSTAL PŁOCK, stosując odpowiedniej jakości, grubo-ścienne, bezszwowe rury konstrukcyjne, które dostarczyła firma KONIG STAHL zapewniając wymagany, szybki termin dostawy materiałów posiadających znak bezpieczeństwa „B", wraz z kompletem potrzebnych w budownictwie dokumentów, atestów i certyfikatów. Całość konstrukcji została zabezpieczona odpowiednimi farbami pęczniejącymi, dzięki którym uzyskano wymaganą odporność ogniową.
Przeciwpożarowy dach szklany, oparty na opisanej podkonstrukcji wykonała firma ELJAKO-AL według projektu firmy ALTECH, z cienkościennych (grubości 2-2,5 mm) słupowo-ryglowych profili stalowych, w systemie Jansen VISS Fire TV S produkcji szwajcarskiej firmy JANSEN A.G. Powierzchnia dachu została podzielona krokwiami i płatwiami na płaskie trapezowe pola o wielkości odpowiedniej dla zastosowanego szkła przeciwpożarowego. W dachu zastosowano szkło laminowane typu Pyroswiss firmy Vetrotech Saint-Gobain jako przeciwpożarowa szyba wewnętrzna dająca odporność ogniową klasy E30, w zespoleniu z hartowaną szybą niskoemisyjną refleksyjną, zapewniającą wymaganą izolacyjność cieplną przekrycia. Dla przekrycia dachu potrzeba było około 600 szyb, wszystkie nieprostokątne i każda o innym nachyleniu krawędzi względem siebie. Siatka podziałów krokwiami i płatwiami została dostosowana do konstrukcji nośnej dachu oraz do przebiegu fasady wejściowej, w którą wbudowane są słupy konstrukcji nośnej. Wzdłuż krokwi następuje stopniowe, łagodne „załamanie" płaszczyzny powłoki, kształtujące w perspektywie odpowiednią krzywiznę przekrycia.
Wsporniki łączące profile konstrukcyjne przekrycia z podkonstrukcją nośną zaprojektowano tak, aby były możliwie zunifikowane i możliwy był ich montaż pod potrzebnym kątem i na potrzebną wysokość. Wyposażono je w stopę dostosowaną do średnicy rury dźwigara, do której się je przykręca w potrzebnej pozycji. Po wstępnym montażu, wsporniki połączono z krokwiami w sposób docelowy dopiero po zaszkleniu całej konstrukcji, kiedy dźwigary ugięły się obciążone ciężarem szkła. Pozwoliło to uzyskać poprawną, zgodną z projektem geometrię gotowego przekrycia.
Kształt powłoki pozwolił zaprojektować krokwie w postaci wie-loprzęsłowych, prostoliniowych belek, opartych przesuwnie na podkonstrukcji. Najdłuższe z krokwi mają prawie 22 m długości i składają się z czterech odcinków profilu Jansen VISS o przekroju 50 x 80 mm połączonych przesuwnie, teleskopowo. Tylko takie „elastyczne" wykonanie powłoki mogło zapewnić swobodę pracy konstrukcji nośnej, której znaczne ugięcia eksploatacyjne nie wniosą dodatkowych obciążeń w konstrukcję przekrycia.
Na krokwiach zastosowano specjalne, kątowe uszczelki wewnętrzne pozwalające uzyskać potrzebne załamanie płaszczyzny szklenia. Dają one podparcie dla szyb na krawędziach bocznych i zapewniają wymaganą szczelność przekrycia. Poprzecznie do krokwi zamontowano płatwie wykonane z profilu Jansen VISS o przekroju 50x60 mm. Uszczelki wewnętrzne płatwi dają podparcie poprzecznych krawędzi szkła. Razem z uszczelkami krokwi stanowią one system drenażu, odprowadzający kondensat z przestrzeni przyszybowych i zapewniający wentylację tej przestrzeni oraz skutecznie rozdzielają obszar wewnętrzny, pod dachem od warunków zewnętrznych. Wszystkie elementy systemu, które znajdują się powyżej tych uszczelek, wykonane są z materiałów odpornych na korozję (stal nierdzewna, EPDM, aluminum).
Systemy ślusarki budowlanej Jansen, między innymi fasadowe i dachowe systemy słupowo-ryglowe oraz okienno-drzwiowe w tym również przeciwpożarowe produkowane są od wielu lat i stosowane z powodzeniem w całej Europie. Systemy te są stale rozwijane i uzupełniane o nowe elementy tak, aby sprostać rosnącym wymaganiom rynku. Poza profilami konstrukcyjnymi w systemie tym znajdują się wszystkie niezbędne akcesoria, uszczelki, łączniki i profile zewnętrzne zapewniające spełnienie oczekiwań architekta i użytkownika, gwarantujące uzyskanie wymaganej szczelności i izolacyjności cieplnej w warunkach normalnej eksploatacji oraz szczelności i izolacyjności ogniowej w warunkach pożaru.
W Polsce systemy Jansen są już obecne ponad dziesięć lat i pozwoliły na realizację wielu znaczących obiektów. Wyłącznym dystrybutorem słupowo-ryglowych oraz okienno-drzwiowych w tym również przeciwpożarowych systemów Jansen, w Polsce jest firma KONIG STAHL, która zapewnia również doradztwo techniczne, szkolenia i pomoc dla architektów i firm partnerskich. Produkcją i montażem ślusarki zajmują się odpowiednio wyposażone i przeszkolone firmy partnerskie, co potwierdzają wymagane certyfikaty.
Do przeszkleń w systemach Jansen można stosować pełną gamę produktów firmy Vetrotech Saint-Gobain. Wyróżnia je wiele elementów takich jak: bezpieczeństwo (laminowane lub hartowane), odporność na promieniowanie UV, mogą być produkowane w dużych formatkach (do 4 m jedna krawędź w klasie E; do 3,5 m krawędź w klasie EI). Są nie zastąpione w realizacjach świetlików dachowych gdzie można stosować nawet pojedyńcze szkło 6 mm typu Pyroswiss lub Pyroswiss Extra. Firmy specjalizujące się w montażu przeszkleń dachowych wiedzą doskonale jak uciążliwe jest manewrowanie ciężkimi szybami. Rozwiązania firmy Vetrotech dają nam możliwość stosowania lekkich przeszkleń świetlikowych w klasie E30. Szkła ognioodporne typu Pyroswiss są proponowane również jako barwione w masie i/lub z naniesionymi powłokami magnetronowymi typu Planitherm lub Cool-Lite.
Jednocześnie w gamie produktów klasy EI firmy Vetrotech Saint-Gobain znajdują się dwie rodziny produktów: Contraflam, na bazie szkieł hartowanych oraz Swissflam docinany pod konkretny wymiar z produkowanej na bazie szkieł laminowanych tafli o wymiarach 2250 x 3125 mm. Szkło Contraflam 23 mm zostało sklasyfikowane w systemie Jansen jako EI 60 / E 120 stanowiąc doskonałą alternatywę, nieporównywalnie tańszą od przegród EI 120.
Sprzedawane w Polsce systemy Jansen posiadają wymagane Aprobaty Techniczne i Certyfikaty. W zależności od zastosowanych szyb przekrycie Jansen uzyskało Klasyfikację Ogniową w klasie E 30, E 45 lub EI 30. Systemy fasadowe posiadają Klasyfikację Ogniową dla obszarów przeziernych w klasie E 30, E 60, EI 15, EI 30, EI 60 a dla pasów międzykondygnacyjnych nieprze-ziernych w klasie EI 30, EI 60 oraz EI 120. Dostępne są również systemy okienno-drzwiowe zapewniające ochronę przeciwpożarową w klasie E 30, ES 30, E 60, ES 60, E 120 a także EI15 / E-W30, EI 15/ E-W 60, EI 30, EI 60, EI 60 / E 120 oraz dymoszczelność klasy S60 i Sm.
Wojciech Gardoliński
KONIG STAHL
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 5/2005
Niewiele materiałów doczekało się takiego uświęcenia, tylu symbolicznych znaczeń i jednocześnie, po stuleciach, takiej wszechobecności jak szkło. Przez wieki zapewniało ono dzięki swym fizycznym właściwościom nie tylko światło i ciepło, ale stawało się - jak w gotyckich świątyniach nośnikiem najdonioślejszych znaczeń.
I to właśnie mistyczne odczucie, towarzyszyło otwierającej Wystawę Światową królowej Wiktorii, gdy przestępowała próg Kryształowego Pałacu.
Do realizacji wyobrażeń o szklanych pałacach i szklanych świątyniach zbliżali się niekiedy w swoich utopijnych projektach wielcy wizjonerzy. Miał je spełnić jednak nie wizjoner, nawet nie architekt, a skromny domorosły wynalazca i konstruktor szklarni, ogrodnik księcia Devonshire - Joseph Paxton (1801-1865). Poproszony o zaprojektowanie wielkiego pawilonu wystawowego zaproponował wzniesienie gigantycznej oranżerii, która przejść miała do historii jako Crystal Palace (il.). Marzenie pokoleń spełniło się w ciągu zaledwie kilku miesięcy - ponad 300 tys. szklanych modułów przekryło 72 tys. m2 wielkiej hali. Powstała największa szklana konstrukcja w dotychczasowych dziejach architektury. Nikt jeszcze nie przypuszczał, że to kuriozum na stałe wejdzie do podręczników historii budownictwa i na stałe zmieni jego oblicze. Gdy 1 maja 1851 roku królowa Wiktoria przestąpiła próg wielkiej szklanej hali doznała ponoć mistycznego olśnienia.
Powściągliwa królowa mówiła potem o wypełnieniu pobożnością. Trudno się dziwić, gigantyczna oranżeria była największą i najnowocześniejszą konstrukcją ówczesnego świata, o kubaturze 6 razy większej od londyńskiej Katedry Świętego Pawła. Urzekała nie tylko rozmiarem, ale przede wszystkim materiałem - potężną masą szkła, kryjącą miniaturę całego ówczesnego świata, widzianego z perspektywy Londynu. Pałac stał się manifestem nowej, rodzącej się architektury czasów nowoczesnych. Jednak nie znaleziono szybko przełożenia możliwości rozwijającej się techniki, której manifestacją był pawilon Paxtona, na potrzeby zwykłej architektury. Trzeba było poczekać jeszcze kilkadziesiąt lat, by szkło stało się nie tylko możliwym, ale i rzeczywistym składnikiem budowli. Konieczna była do tego prawdziwa rewolucja w architekturze. A ta nastąpiła dopiero w pierwszych dziesięcioleciach zeszłego wieku, przynosząc światu kierunki, które nazywamy funkcjonalizmem i modernizmem, do dziś w dużej mierze kształtujące oblicze współczesności.
Wszystko wybuchło dość nagle i w odległych geograficznie punktach Kontynentu.
W 1918 roku w ogarniętej rewolucją Rosji Władimir Tatlin (1885-1953) rzeźbiarz i scenograf zapatrzony w ideały nowej rzeczywistości postanowił wykreować dla niej nową architekturę. Ze szkła osadzonego w żelaznej konstrukcji, powstać miała największa manifestacja komunistycznej władzy: 400-metrowa Wieża III Międzynarodówki (il.) utylitarnego pomnika mieszczącego siedzibę rewolucyjnych władz. Żelazo i szkło miały stać się materiałami współczesnego klasycyzmu. W swojej surowości były nowoczesnymi, proletariackimi odpowiednikami marmuru.
Wieża nigdy nie powstała. Przerosła możliwości kraju pogrążonego w chaosie rewolucji. Pozostała jednak symbolem dążeń XX-wiecznych architektów-utopistów.
Podobnie rewolucyjną wizję szklanej architektury zaledwie rok później zaprezentował inny wielki marzyciel minionego stulecia - niemiecki architekt Ludwig Mies van der Rohe (1886-1969). Kiedy w 1919 stanął do konkursu na wieżowiec przy dworcu Friedrichstrasse w Berlinie i zaproponował potężną, wysoką konstrukcję ze szkła i stali, przekraczało
zarówno ograniczenia mentalne, jak i możliwości techniczne jego czasów (il.). Ale to właśnie te rzucane przez Miesa z niezwykłym uporem i konsekwencją kolejne projekty szklanych domów opanowały wyobraźnię całego pokolenia. Szybko, bo już w dekadzie lat 30. stały się częścią społecznej świadomości. Stąd już droga bliska do pełnej realizacji.
Ale dopiero po katastrofie II Wojny Światowej przemysł podjął ofertę lat 20.: pomysł szklanej ściany osłonowej o samonośnej konstrukcji. Pisma architektoniczne tamtego okresu zaroiły się od reklam informujących o coraz doskonalszych efektach prac wielkich laboratoriów i różnych firm budowlanych. Rosła powszechna fascynacja szkłem.
I tak szkło zaczęło zalewać bogatą część świata. Masowa produkcja spowodowała spadki cen materiału. Kolejne budowle roztaczały swój szklany splendor we wszystkich metropoliach Europy i Ameryki. Szkło stało się obowiązującym materiałem stylu międzynarodowego, a ten - obowiązującym stylem modernizującej się Ameryki i odbudowywanej za amerykańskie pieniądze Europy. Lśnienie szklanej architektury szybko stało się nie tylko symbolem nowoczesności, ale i ulubionym fetyszem wielkiego biznesu. Klasycznymi już przykładami są wieżowce Levera (1951) (il.), czy Chase Manhattan Bank (1955-62) Miesa, wyznaczające drogę rozwoju szklanej architektury na kolejne dziesięciolecia. Kurtynowa ściana po podbiciu świata zachodniego wraz z jego kapitałem szybko podbiła triumfalnie wszystkie uprzemysławiające się kraje - od Japonii i Australii po Amerykę Łacińską. Na nowo odnalazły się źródła słowa luksus. Szklane budowle zaczęły hojnie rozsiewać swój blask wśród slumsów Caracas i Rio, wśród niskiej, dywanowej zabudowy Tokio i Stambułu, w końcu i w centrach komunistycznych stolic, jako nowe symbole potęgi i metropolitalnych aspiracji. Nocą oddają światło swych wnętrz, za dnia - chłoną łapczywie światło do wnętrz rozdając je odbite w gładkich elewacjach.
Festiwal szkła trwa. Materiał staje się tak wszechobecny, że trudne byłoby nawet wskazanie najbardziej szklanych ze szklanych budowli. Szkło jest wszędzie, choć szybko zmieniają się architektoniczne mody. Szklane prostopadłościany propagowane w latach 50. i 60. przez Miesa i jego spadkobierców zaczęły być nudne. Nikomu nie znudziło jednak szkło. Zmieniło się tylko z przejrzystej tafli w wielki ekran odbijający otoczenie. Na chwilę, w epizodzie postmodernizmu, główną rolę zagrało szkło refleksyjne. Upatrywano w nim
materiału zdolnego zapewnić budynkom lub ich partiom niewidoczność -swoiste zakłamanie obrazu przestrzeni przez multiplikację wizerunku otoczenia. Ale to tylko epizod w najnowszej historii szklanych domów.
Ostatnie dziesięciolecie przyniosło nam powrót do podstawowej, jak się wydaje, cechy szkła - przejrzystości, triumfalnie wróciło szkło nierefleksyjne. Ta, na nowo odkryta przezroczystość, ponownie nadaje szkłu znaczenie symboliczne. Po dziesięcioleciach bardzo funkcjonalistycznego podejścia do tego materiału, w latach 90. okazało się ponownie, że ma on potężny ładunek znaczeń symbolicznych. Szkło odpowiada swoją przejrzystością bardzo istotną potrzebę, szczególnie po upadku komunizmu, ostentacyjnej otwartości i transparentności nowoczesnych demokracji.
Nie tak dawno cały świat usłyszał o architektonicznych manifestacjach demokracji, za jakie uznać należy nowe gmachy rządowe Berlina. Ciężki korpus Reichsbanku, autorstwa Alberta Speera, z bezlitosnym rytmem okien ujętych w kamienne oprawy, setkami tajemniczych pokoi, połączonych opresyjnym labiryntem korytarzy, przeznaczono na gmach Ministerstwa Spraw Zagranicznych wyposażając go jednak w nowe, lekkie skrzydło frontowe. Wchodzi się do niego przez wysokie, całkowicie przeszklone i ogólnodostępne atrium. Z kolei megagwiazda brytyjskiej architektury, sir Norman Foster, otworzył stare ciężkie mury Reichstagu, przekrywając budynek szklaną kopułą - kreując tym samym nowy symbol odradzającego się po podziałach Berlina (il.). Z wewnętrznego tarasu kopuły przez szklany strop widzowie mogą się przyglądać obradującym deputowanym. Fosterowska kopuła doczekała się już kilku naśladownictw i doczeka się niebawem kolejnych. Jest nie tylko piękna, ale i wymowna.
Architektura najnowsza coraz częściej odwołuje się do tak zwanych form bimorficznych, chętnie przejmując obłe kształty znane z dotąd natury. Nie rezygnuje przy tym ze szkła - wręcz przeciwnie: nadaje mu nowe formy dostosowane do obłości. Wybitnych przykładów jest wiele. W londyńskim City wyrósł ukończony przed zaledwie rokiem wielki kokon - szklany wieżowiec Swiss Re (il.) projektu sir Fostera. Także w 2004 roku austriackim Grazu wylądował „przyjazny obcy" - gmach Kunsthausu (il.) projektu Petera Cooka i Colina Fouriera, który mimo bimorficznej, niezwykle odważnej formy, w całości pokryty został szklaną skórą. W Kornwalii zaś jakby wykluły się z ziemi szklane bańki potężnej oranżerii - Eden Project (2001) (il.) - dzieło Nicolasa Grimshawa*).
I tak, podążając drogą szkła we współczesnej architekturze, od oranżerii Paxtona doszliśmy do oranżerii Grimshawa. To zaledwie kilka punktów, mały wycinek ze 155 lat burzliwej historii architektury - architektury szkła. Materiału rozpiętego między funkcjami czysto użytkowymi a symbolicznymi, między geometrią o biomorficznościa, między transparentnością a odbiciem. To jednak nie koniec wielkiej kariery transparent-nej, twardej, kruchej substancji - przed szkłem jeszcze długa droga.
Jarosław Trybuś
więcej informacji: Świat Szkla 5/2005