Wydanie 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Sposób wprowadzania polskich produktów budowlanych na rynek niemiecki jest ściśle uregulowany. Producent okien, który chce, aby jego wyroby znalazły zastosowanie w niemieckich (lub innych krajów UE) domach, nie musi ubiegać się w tym celu o uzyskanie specjalnego certyfikatu jakości.
Konieczna jest jednak jednorazowa
aprobata techniczna okna, która wydawana
jest przez wyznaczone jednostki
Pomiaru, Kontroli i Certyfikacji (PÜZ), autoryzowane
do tego celu przez Niemiecki
Instytut Techniki Budowlanej (DIBt). Testują
one techniczne właściwości okna:
izolację cieplną i akustyczną, współczynnik
infiltracji powietrza oraz szczelność
i odporność na działanie czynników atmosferycznych
– wiatru i deszczu. Stosowana
w czasie aprobaty technicznej
skala jest jednakowa we wszystkich jednostkach
Pomiaru, Kontroli i Certyfikacji
i odnosi się do wszystkich podlegających
kontroli produktów, niezależnie
czy są one pochodzenia krajowego czy
zagranicznego. Wytyczne stanowią tutaj
obowiązujące normy europejskie (EN).
Polskie produkty budowlane, wykonane
zgodnie z parametrami technicznymi
spełniającymi normy unijne, są dopuszczone
do użytku we wszystkich 25
krajach członkowskich Unii. Jeśli jeden
z wyznaczonych instytutów aprobaty
technicznej potwierdził zgodność właściwości
technicznych okna z obowiązującymi
minimalnymi parametrami, jego
producent może wytwarzać ten produkt
już we własnej kompetencji i wprowadzać
go na rynek. Niemieckie prawo budowlane
nie przewiduje również żadnej kolejnej
zewnętrznej kontroli produkcji.
Oczekuje się, że po uzyskaniu aprobaty
technicznej producent zapewni wymaganą
jakość z poczucia odpowiedzialności.
Te wytyczne dla aprobaty technicznej
odnoszą się tylko do okien wykonanych
przemysłowo lub na szczególne zlecenia
przy zastosowaniu produkowanych
przez przemysł wyrobów standardowych
(np. profile). Koszty aprobaty technicznej
w Niemczech są uzależnione od długości
okresu przeprowadzania pomiaru, asortymentu
produktu, typu okna i liczby testowanych
elementów – i oscylują w granicach
pomiędzy 5000 i 10 000 euro.
W przypadku całkowicie oryginalnych
egzemplarzy, przeznaczonych np. do prywatnych
domów lub kościołów, nie ma
konieczności uzyskania aprobaty technicznej.
Okno musi jednak spełniać wymogi
prawne obejmujące cały budynek,
dotyczące jego izolacji akustycznej lub
zużycia energii.
Dowolny wybór jednostki
certyfikacyjnej
Kontroli nie podlega trwałość wyrobu.
Formalnie nie są stawiane żadne
minimalne wymagania odnośnie przenikalności
ciepła przez okna. Jednak
szkło termoizolacyjne czy też termicznie
izolowane ramy z warstwą izolacyjną
w profilu należą dziś do standardowych
rozwiązań. Toteż jeśli ktoś oferuje dziś
okna o przenikalności cieplnej U powyżej
1,7 W/m2K, nie znajdzie z pewnością na
rynku odbiorców.
Wybór jednostki aprobaty technicznej
leży w wyłącznej gestii producenta
okien. W berlińskiej centrali Niemieckiego
Instytutu Techniki Budowlanej można
kupić listę wszystkich niemieckich jednostek
udzielających aprobat technicznych.
Fachowej informacji odnośnie ośrodków
uprawnionych do aprobaty technicznej
okien udziela Referat Produktów Przeciwpożarowych
i Izolacji Akustycznej.
Obecnie Niemiecki Instytut Techniki
Budowlanej współpracuje również z dużą
liczbą zagranicznych instytutów aprobaty
technicznej - między innymi z polskim
Instytutem Techniki Budowlanej (ITB)
w Warszawie. Również tutaj producenci
okien mogą otrzymać świadectwo aprobaty
technicznej obowiązujące także na
terenie Niemiec. Po jej uzyskaniu produkty
otrzymują znak „Ü”, poświadczający
ich przydatność do stosowania na
niemieckim rynku. Symbol „Ü” dla okien
będzie zastąpiony prawdopodobnie w
ciągu najbliższego roku (najpóźniej do
dwóch lat) znakiem „CE”, obowiązującym
na obszarze całej UE. W następstwie
tego wystarczy jedynie spełnienie wymogów
stawianych wobec norm okiennych
– EN 14351 – w jednym z krajów unijnych,
aby móc wystawiać na sprzedaż
swoje produkty na rynkach wszystkich
państw członkowskich UE.
Certyfikacja polskich produktów według
wymogów niemieckiego rynku jest także
tematem seminarium w ramach Dnia Polski
na targach BAUFACH i INNBAU, które
odbędą się w dniach 1-4 lutego 2006
w Lipsku. Polscy producenci zaprezentują
się na wspólnych stoiskach wystawowych.
Organizatorzy Targów Lipskich przygotowują
tę imprezę we współpracy z Polsko-
Niemiecką Izbą Przemysłowo-Handlową,
Polską Izbą Przemysłowo-Handlową Budownictwa
oraz z Polskim Związkiem Producentów,
Dostawców i Dystrybutorów
„Polskie Okna i Drzwi”.
Źródło: Polsko-Niemiecka Izba
Przemysłowo-Handlowa
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Szkło hartowane jest stosowane w fasadach, ściankach działowych, drzwiach całoszklanych i innych konstrukcjach, od których wymaga się użycia szkła o podwyższonej wytrzymałości mechanicznej i odporności termicznej. Nie bez znaczenia jest też bezpieczne zachowanie się szkła hartowanego w przypadku rozbicia - rozpada się ono na drobne, nieostre kawałki, które nie powodują zagrożenia skaleczeniem osób postronnych. Wysoka odpowiedzialność za produkcję i instalację tych konstrukcji sprawia, że szkło hartowane podlega ścisłym wymaganiom normowym i należy do tej grupy wyrobów szklanych, na które w pierwszej kolejności opracowano zharmonizowane normy europejskie i system znakowania CE.
Wymagania
(wg PN-EN 12150-1 Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis)
Dopuszczalne wypukłości
Charakter procesu hartowania uniemożliwia otrzymanie wyrobu tak płaskiego jak szkło odprężone. Występują odkształcenia tafli szkła zwane wypukłościami. Odkształcenia te zależą od grubości szkła, wymiarów tafli (szerokości i wysokości) i stosunku między tymi wymiarami.
Wyróżniamy:
. wypukłość całkowitą – gdy odkształcenie jest mierzone wzdłuż obrzeży tafli szkła lub wzdłuż jej przekątnych
. wypukłość lokalną – gdy odkształcenie mierzymy na długości 300 mm
Dopuszczalne odkształcenia obrzeża powstałe podczas hartowania pionowego
Zaciski stosowane do zawieszenia szkła podczas hartowania pionowego powodują zagłębienia w powierzchni znane jako ślady od zacisków. Środki śladów od zacisków powinny znaleźć się maksymalnie 20 mm od górnego obrzeża. Występujące w obrębie śladu od zacisku odkształcenie obrzeża powinno być mniejsze niż 2 mm, obszar zniekształcenia optycznego nie może być większy niż w promieniu 100 mm.
Średnica otworów – nie powinna być mniejsza niż nominalna grubość szkła. Możliwość wykonania mniejszych otworów powinno być uzgodnione z producentem.
Rozmieszczenie otworów
wzajemne usytuowanie otworu i obrzeża szyby – odległość „a” obrzeża otworu od obrzeża szkła nie powinna być mniejsza niż „2d” (d –nominalna grubość szkła)
wzajemne usytuowanie dwóch otworów – odległość „b” między obrzeżem dwóch otworów nie powinna być mniejsza niż „2d”
wzajemne usytuowanie otworu i naroża szyby – odległość „c” obrzeża otworu od naroża szyby nie powinna być mniejsza niż „6d”
Tolerancje rozmieszczenia otworów – są takie same jak tolerancje szerokości B i długości H (patrz tab. 2)
Badanie charakteru siatki spękań
Badanie przeprowadza się na 5 próbkach o wymiarach 360 x 1100 mm, uderzając ostro zakończonym stalowym narzędziem w odległości 13 mm od obrzeża w środku dłuższego boku próbki
Obszar o promieniu 100 mm wokół punktu uderzenia i pas wokół obrzeża o szerokości 25 mm nie podlegają ocenie.
Do oceny siatki spękań należy policzyć odłamki mieszczące się w obrębie szablonu (umieszczonego na spękanej próbce) o wymiarach (50 ±1) x (50 ±1) oraz zmierzyć długość największego odłamka. Liczenie odłamków należy wykonać w obszarze największych odłamków (mając na celu ustalenie minimalnej ich liczby)
Maksymalna długość najdłuższego odłamka – nie powinna przekraczać 100 mm.
Właściwości fizyczne
(wg PN-EN 12150-1)
Zniekształcenia optyczne
szkło hartowane pionowo – ślady od zacisków mogą spowodować dodatkowe zniekształcenia optyczne, które nie powinny jednak występować poza obszarem o promieniu 100 mm, liczonym od środka śladu
szkło hartowane poziomo – gdy gorące szkło porusza się w trakcie procesu hartowania po wałkach, powstaje odkształcenie powierzchni pogarszające ich płaskość znane jako „falistość od wałków”. Falistość ta jest zwykle widoczna w odbitym świetle. Na powierzchni szkła hartowanego o grubości powyżej 8 mm, mogą pojawić się znaki małych odcisków „odbicia wałków”
Anizotropia (opalizacja)
W przekroju poprzecznym szkła hartowanego można wyróżnić obszary o różnych naprężeniach. Różnice w naprężeniach wytwarzają efekt dwójłomności w szkle, widoczny w świetle spolaryzowanym. Oglądając szkło hartowane w świetle spolaryzowanym strefy o różnych naprężeniach ukazują się jako barwne strefy zwane „plamkami lamparta”. Polaryzacja światła może wystąpić również w normalnym dziennym świetle. Stopień polaryzacji zależy od pogody i kata padania promieni słonecznych. Efekt dwójłomności jest lepiej widoczny przy patrzeniu na taflę szkła pod kątem.
Odporność termiczna
Termicznie hartowane szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe zachowuje niezmienione właściwości mechaniczne w warunkach ciągłego oddziaływania temperatury do wysokości 250oC. Jest też ono odporne na nagłe zmiany temperatury oraz różnicę temperatur wynoszącą do 200oC.
Wytrzymałość mechaniczna
Wytrzymałość określono przy stałym obciążeniu działającym w krótkim czasie np. obciążenie wiatrem, przy 95% poziomie ufności
Zachowania szkła w sytuacji przypadkowego zderzenia człowieka z szybą – badania przeprowadzane są wg prEN 1260 Szkło w budownictwie. Test wahadłem. Próba uderzeniowa dla płaskiego szkła i wymagania eksploatacyjne.
Tadeusz Michałowski
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Firmy Innovent Technologieentwicklung i SURA Instruments GmbH z Jeny, opracowały urządzenie do powlekania szkła techniką "Pyrosil". Tworzona jest w ten sposób warstwa podkładowa dla dalszych modyfikacji powierzchni. Nowe urządzenie, pracujące pod ciśnieniem atmosferycznym, ma udostępnić producentom wyrobów ze szkła płaskiego powlekanie płomieniowe jako korzystną kosztowo alternatywę dla innych technik modyfikacji szkła.
Krzemianowanie płomieniowe pod nazwą „Pyrosil” zostało z sukcesem wprowadzone na rynek jako alternatywa do trawienia i wywabiania, stosowanych jako obróbka wstępna metali celem pokrycia warstwą tworzyw sztucznych w dziedzinie dentystyki, opracowanych w latach 80.
Nakładanie warstwy podkładowej za pomocą krzemianowania płomieniowego jest prostą i szybką metodą, która może być również wykorzystywana do pokrywania dużych powierzchni. Obok działania zwiększającego transmisyjność szkła stanowi ona wspaniałą bazę chemiczną dla celów dalszej modyfikacji powierzchni (np. lakierowania, hydrofobizacji, a także klejenia szkła).
Podstawowe własności
Podstawową zasadą technologii „Pyrosil” jest nanoszenie cienkiej (cieńszej niż 100 nm), mocnej warstwy krzemianowej na różne podłoża metodą płomieniowo-pyrolityczną. Mogą to być np. powierzchnie metalowe, szklane, ceramiczne lub z tworzyw sztucznych.
Do zoptymalizowanego płomienia gazowego dodaje się specjalną dla danego zastosowania kombinację związków krzemowo-organicznych o niewielkim stężeniu. Tworzą one w czasie spalania, w krótkotrwałym kontakcie płomienia z powierzchnią, strukturę warstwy krzemianowej. Czas trwania tego procesu liczy się w sekundach.
Urządzenie „CCVD”
Budowa pilotażowego urządzenia do powlekania o szerokości roboczej 1,2 m i prędkości powlekania 3-12 m/min była technologicznym wyzwaniem.
Urządzenie pilotażowe miało pozwalać na wykonywanie powlekań w skali technicznej. Zbudowano system palników, który wytwarza warstwy przy minimalnym zużyciu ciepła, jak również odpowiednią linię oczyszczania wstępnego, podgrzewania oraz chłodzenia.
Sterowanie temperaturą jest decydujące, gdyż obok normalnego szkła float powlekaniu ma być poddawane również szkło hartowane. Metoda ta, biorąc pod uwagę zakładane właściwości technologiczne i dające się przewidzieć niskie koszty inwestycyjne przy porównywalnie wysokiej przepustowości podłoża, jest atrakcyjną alternatywą w porównaniu z innymi metodami powlekania, względnie ich uzupełnieniem.
Urządzenie do powlekań wielkopowierzchniowych „Pyrosil” (rys. 1) składa się głównie z komory z palnikiem i taśmy rolkowej służącej do transportu szkła, które ma być powlekane. Poprzez rozszerzenie o odpowiednie strefy oczyszczania, podgrzewania wstępnego i studzenia, urządzenie to może być używane również na innych odcinkach dalszego przetwarzania szkła, np. poprzez lakierowanie proszkowe, hydrofobowanie lub klejenie.
Przykłady zastosowań
Zwiększanie transmisyjności szkła float
Dotychczas stosowane szkła o zwiększonej transmisyjności produkowane są albo w próżni, albo za pomocą metody zol-żel. Są one kosztowne i wraz ze zwiększającą się powierzchnią szkła pojawiają się problemy w produkcji.
Poprzez krzemianowanie płomieniowe można osiągnąć korzystne zwiększenie transmisyjności o ok. 4%.
Lakierowanie proszkowe na szkle płaskim
Lakierowanie proszkowe na szkle było dotychczas dużym problemem, gdyż nie było możliwe nanoszenie lakieru proszkowego trwale i w sposób odporny na działanie czynników atmosferycznych.
Aby ten mankament usunąć, firma Innovent opracowała specjalną odmianę technologii „Pyrosil”. Umożliwia ona naniesienie lakieru proszkowego na szkło trwale, a jego powłoka ma nadzwyczaj wysokie parametry wytrzymałościowe.
Teraz za pomocą obróbki wstępnej na wyżej opisanym urządzeniu można również przygotować i wielkopowierzchniowe elementy szkła float do lakierowania proszkowego i uzyskać odpowiednią przejrzystość kolorystyczną oraz inne efekty barwne (rys. 4).
Korzystna alternatywa
Opracowane urządzenie „CCVD” oferuje wykonywanie powlekania płomieniowego w technologii „Pyrosil” jako alternatywne, korzystne kosztowo rozwiązanie dla producentów szkła płaskiego.
Urządzenie, zainstalowane w firmie SURA Instruments, można obejrzeć w trakcie pracy. Tam też udzielane są informacje dotyczące szczegółów
technicznych.
Christian Tiller, Bernd Grünler, Thomas Richter, Peter Ködderitzsch
Glaswelt 4/2005
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Zautomatyzowane urządzenia do sterowania przesłonami słonecznymi oraz kierowania oświetleniem można w sposób zdecentralizowany dopasować do indywidualnych potrzeb użytkownika za pomocą elementów składowych systemu firmy J. Stehle+Söhne GmbH ze Szwabii, specjalizującej się w napędach. W prezentowanym budynku przykładowym pokazano, jak w sposób fachowy i zoptymalizowany można sprostać zróżnicowanym wymaganiom wielu użytkowników budynku.
Tego typu budynki można spotkać w każdym mieście: na parterze cukiernia i jubiler, powyżej prywatny gabinet lekarski i pomieszczenia biurowe, na drugim piętrze duże mieszkanie rodzinne, na poddaszu atelier z balkonem na dachu oraz dużym przeszkleniem frontonu, zamieszkane przez pracujące, bezdzietne małżeństwo. Szczególne wyzwanie dla projektanta takiego budynku, usytuowanego w obszarze usługowo-mieszkaniowym w atrakcyjnej peryferyjnej części miasta: są różnorodni mieszkańcy i użytkownicy budynku, różnorodne również wymagania stawiane instalacjom technicznym budynku oraz urządzeniom sterującym zacienieniem i oświetleniem.
Podczas gdy w przypadku pracy z komputerem wymagane jest oświetlenie nie oślepiające przy jednoczesnym nie rezygnowaniu ze światła dziennego, w innym przypadku należy uwzględnić możliwość przysłaniania okna wystawowego chroniąc towar przed zbyt intensywnym nasłonecznieniem, jednak tak, aby prezentacja towarów nie była ograniczona.
Innego oświetlenia wymaga skierowany na południe, ciągnący się przez kilka kondygnacji ogród zimowy z przeszklonym dachem, a innego trzykondygnacyjna przybudówka szklana z balkonem dachowym skierowanym na zachód. Inna jest konstrukcja okien dachowych, które integrują się z dachem dwuspadowym od szklanego świetlika. Energooszczędny sposób budowania z uwzględnieniem ekonomicznych rozwiązań poszczególnych elementów, przy zachowaniu maksimum komfortu obsługi, charakteryzuje inteligentny dom przyszłości.
Koncepcja na czasie
Dzisiejszy sposób budowania wymaga energooszczędnych rozwiązań ogrzewania, klimatyzacji i oświetlenia budynku. Dawno już wykorzystywanie pozyskiwanego ciepła słonecznego dla potrzeb energetycznych budynku stało się oczywistością. Urządzenia solarne wykorzystują w sposób aktywny ciepło do podgrzewania wody, ogrody zimowe oraz przeszklenia fasad pozyskują zmniejszają zapotrzebowanie na energię grzewczą.
Aby rachunek był wyrównany, należy z jednej strony zapobiec stratom ciepła poprzez powierzchnię szkła, wprowadzając szkło niewypuszczające ciepła – z drugiej strony należy zatroszczyć się o odpowiednie zacienienie, aby koszty klimatyzacji (chłodzenia) nie rosły ponad miarę. Coraz większe współgranie technik ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji i przesłaniania światła słonecznego stawia branży producentów rolet i żaluzji nowe wyzwanie: manualna obsługa urządzeń zacieniających oraz oświetlających wychodzi już z użycia – takie urządzenia mogą być jeszcze wykorzystywane w przypadku prac renowacyjnych w starym budownictwie.
I to nie dlatego, że nie spełniają one oczekiwań komfortu nowoczesnego sposobu mieszkania, lecz w pierwszym rzędzie dlatego, że tylko dzięki zastosowaniu automatyzacji systemów można zrealizować optymalizujące energię rozwiązania kompleksowe.
Firma J. Stehle + Söhne GmbH ze Szwabii, specjalizująca się w urządzeniach napędowych, już przed laty rozpoznała ten kierunek rozwoju i oferuje systemy sterowania odpowiadające potrzebom odbiorców, które mogą sprostać nieomal każdemu zapotrzebowaniu, czy to pod względem napędu czy zabudowy. Spektrum produktów rozciąga się od urządzeń przekaźnikowych, poprzez urządzenia radiotechniczne aż do wysoko technologicznie rozwiniętych koncepcji sterowania magistralami danych w sieciach informatycznych.
Technika kompleksowa jest przyjętym zwyczajem Przewidziane ustawowo w budownictwie zasady regulacji temperatury w poszczególnych pomieszczeniach powodują, że nie można dziś zrezygnować z kompleksowych systemów sterowania i regulacji. Przy zastosowaniu czujników temperatury zewnętrznej oraz wyłączników czasowych z indywidualnie ustawianymi programami dziennymi, tygodniowymi i urlopowymi zużycie energii dla każdego pomieszczenia może być zoptymalizowane z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb.
Właściwie nie ma sensu w pełni ogrzewać pomieszczeń, jeżeli domowników cały dzień nie ma w domu czy też utrzymywać taką samą temperaturę w pokoju do majsterkowania, jak w pokoju dziecinnym. Również używanie rolet, markiz i żaluzji można ustawiać za pomocą programów czasowych i w ten sposób dopasowywać do potrzeb życiowych mieszkańców. Za pomocą systemów napędowych można np. sterować urządzeniem odpowiedzialnym za zacienianie i kierunkowanie światła każdego okna indywidualnie lub też grupowo urządzeniami innych powierzchni okiennych.
Czym w technice grzewczej jest czujnik temperatury zewnętrznej, tym w technice zacieniania i kierunkowania oświetlenia jest czujnik jasności, który zgodnie z ustawionym programem odpowiada za podniesienie i opuszczenie rolety oraz za właściwy kąt zacienienia w przypadku lameli żaluzji. Tak jak kocioł grzewczy jest ustawiany na tryb pracy letni lub zimowy, tak w przypadku systemów zacieniania i kierunkowania oświetlenia są programy rocznego zacieniania, które uwzględniają położenie słońca i wynikające z tego przebiegi oświetlenia i zacieniania dla danego budynku. Nic prostszego, jak wszystkie instalacje wewnętrzne budynku zintegrować w interaktywną sieć. Większa ilość słońca powoduje oszczędności w energii grzewczej.
Jeśli jednak urządzenie klimatyzacyjne zużywa energię do chłodzenia pomieszczenia, może dać sygnał urządzeniu sterującemu zacienieniem, aby dopuszczało mniej światła. Ono z kolei steruje zacienieniem tylko w obrębie zadanej przez użytkownika tolerancji, gdyż nie chce on całkowicie rezygnować ze światła dziennego, sztuczne oświetlenie oznacza przecież zużycie energii elektrycznej.
W rezultacie użytkownik korzysta ze znacznego zmniejszenia kosztów ogrzewania i energii oraz z komfortu obsługi. Tendencja do stosowania systemów sieciowych jest wyraźnie zauważalna.
Zdecentralizowana technika regulacji
W inteligentnym domu przyszłości wszystkie procesy są sterowane za pomocą centralnego systemu zarządzania budynkiem. Dzieje się to dzięki połączeniu wszystkich urządzeń i instalacji elektrycznych, a więc również i napędów urządzeń kierujących zacienieniem i kierunkowaniem światła w jedną wspólną, komunikującą się wewnętrznie sieć danych.
Centralą dla takiego systemu jest komputer, poprzez który następuje ustawienie parametrów np. dla ogrzewania, ochrony przeciwsłonecznej i oświetlenia.
Przedstawiony na wstępie budynek jest reprezentatywnym przykładem nowoczesnego sposobu budowania i mieszkania.
Istnienie wielu użytkowników posiadających różne oczekiwania sprawia, że powstają konflikty celów i powodują, że nieodzowne staje się stosowanie rozwiązań lokalnych, szczególnie w zakresie uzyskiwania optymalnych warunków świetlnych, bezpieczeństwa i ogrzewania odpowiadającego zapotrzebowaniu.
Napędy i elementy sterowania, takie jak regulatory czasu, elementy sterowania silników czy czujniki jasności, dają teraz projektantom prawie nieograniczone możliwości w zakresie realizacji pomysłów użytkowników. Szczególnie wrażliwe pod względem oświetlenia obszary, jak pomieszczenia biurowe ze stanowiskami pracy wyposażonymi w komputery, korzystają z zaawansowanej techniki kierowania światłem, otrzymującej sygnały od inteligentnych czujników. Systemy zautomatyzowane, które same działają według zadanych programów, muszą również dać sobie radę w sytuacjach nieprzewidzianych, aby zapewnić bezpieczeństwo człowiekowi i urządzeniom – np. w czasie burzy czy w przypadku użycia przemocy z zewnątrz. Zadanie to przejmują inne inteligentne komponenty, które są częściami składowymi systemu.
W ten sposób np. czujniki wiatru podają informację rozłożonym markizom lub żaluzjom o nadchodzącej burzy, czujniki pęknięcia szkła uruchamiają w przypadku pękniętej szyby czynność spuszczenia rolety.
W podanym przykładzie ze względu na rodzaj użytkowania – jubiler, pomieszczenia do prowadzenia działalności gospodarczej i przychodnia lekarska – sensowne jest wprowadzenie dodatkowych urządzeń bezpieczeństwa. Tak więc do systemu zarządzania budynkiem mogą być włączone np. urządzenia alarmowe, kraty czy czujki dymowe.
Również system obsługi basenu kąpielowego należącego do tego budynku może być centralnie sterowany i zarządzany.
Zarówno pompa cyrkulacyjna, która posiada zintegrowane urządzenie do absorpcji energii słonecznej w celu ogrzewania basenu, zadaszenie basenu, które na noc wysuwa się, zakrywając basen i utrzymując w nim ciepło, jak również nastrojowe oświetlenie ogrodu – wszystko pracuje zgodnie z programem.
Glaswelt 2/2005
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Komputer i internet skracają drogę od producenta do klienta. Również w branży szklarskiej. Taki skrót to lepszy dostęp do informacji, szybszy przegląd ofert, a w konsekwencji - większy zysk. Toteż firmy coraz więcej inwestują w usprawnienie połączeń sieciowych.
Glaspol
Na swojej stronie internetowej firma udostępnia specjalnie
dla niej opracowany program easyDoor służący projektowaniu
i kalkulacji konstrukcji drzwi szklanych. Program pozwala
w kilku etapach:
wybrać odpowiednie szkło i dobrać właściwe okucia;
wykonać kalkulację zaprojektowanej konstrukcji;
wydrukować rysunek techniczny rozwiązania;
przekształcić sporządzoną ofertę w zamówienie i przesłać
on-line do zakładu produkcyjnego.
Każda zapisana w programie oferta jest opatrzona własną
referencją, co umożliwia w dowolnym czasie wrócić do wykonanego
wcześniej opracowania i wykonać w nim ewentualne
modyfikacje.
Glaverbel Polska
Specjalnie opracowana strona internetowa dostępna jest
powszechnie oraz dla użytkowników zarejestrowanych. Zamieszczane
są na niej wiadomości o najnowszych produktach
oraz o optymalnie do nich dopasowanych metodach szklenia.
Także podstawowe informacje o produktach, przepisy i normy
oraz instrukcje techniczne.
Użytkownicy zarejestrowani mogą ponadto sięgać po narzędzia
kalkulacyjne, najnowsze prospekty, certyfikaty. Rejestrując
się na stronie użytkownik może wybrać jeden z czterech zakresów
informacji: Asortyment, Zastosowanie, Funkcje, Rodzaje szkieł.
I tak np. wejście w Asortyment pozwala zorientować się w ofercie
firmy i dostosować ją do własnej wizji i potrzeb; opcja Zastosowania
umożliwia wybór odpowiedniej metody szklenia, w zależności
od wybranego produktu; jego pełniejszemu poznaniu służą
na bieżąco aktualizowane dane z opcji Aktualne Właściwości
Produktów; możliwe jest też szukanie optymalnego Rozwiązania
poprzez Funkcje (czyli przedstawienie oferty ze względu na cechy
szkła np. izolacyjność, design, ochrona przed słońcem itd.).
Pilkington
Od czasu opublikowania przed dwoma laty Pilkington Spectrum
poddane zostało wielu modyfikacjom. Program opracowano
w celu umożliwienia teoretycznego konstruowania szyb
zespolonych bez konieczności wytwarzania i pomiaru ich parametrów
technicznych. Program jest łatwy w użyciu, a jego
wyniki są zrozumiałe także dla personelu nietechnicznego.
Podstawowe funkcje programu:
teoretyczna konstrukcja szyb zespolonych;
obliczanie zintegrowanych wartości przepuszczalności i odbicia
światła widzialnego oraz przepuszczalność, odbicie
i absorpcja energii słonecznej według EN 410;
CRI (wskaźnik oddawania barw);
kolor (obliczany dla standardów CIE 1931 i 1964).
Natomiast najnowsza aktualizacja programu obejmuje:
bardziej przejrzysty interfejs użytkownika;
automatyczne zachowywanie poszczególnych koncepcji
oszklenia jako plików w formacie mapy bitowej, które mogą
być przesyłane pocztą elektroniczną wraz z dodatkowymi
komentarzami i załącznikami;
wyszukiwanie poprzednio zapisanych obliczeń według zdefiniowanych
kryteriów;
możliwość ograniczenia konstrukcji szyb jedynie do dopuszczalnych/
prawidłowych konfiguracji przeszkleń;
obliczanie temperatury szyb, z ostrzeżeniem o możliwości
osiągnięcia przez daną szybę nadmiernej temperatury,
a tym samym ryzyka pękania termicznego.
Nowa wersja oprogramowania jest dostępna na stronie
internetowej firmy.
MATERIAŁY, TECHNOLOGIE
Redakcja Świata Szkła zaprasza wszystkie
firmy do podzielenia się swoimi osiągnięciami
w wykorzystaniu technik komputerowych do
obsługi klientów.
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Wybór materiału
Przy wyborze typu kleju należy zwrócić uwagę na materiał, do którego ma być użyty. Zależnie od wybranego materiału i zależnego od niego typu kleju (patrz punkt 3) wynikają różne wartości wytrzymałości wiązania.
Wszystkie dane dotyczą przezroczystych szyb typu float przepuszczających światło UVA. Bez problemu klei się klarowne szkło typu float, lustra (również od strony przedniej), szkło hartowane (ESG) i szyby zbrojone.
W przypadku szkła specjalnego może występować gorsza wytrzymałość wiązania lub też nie będzie możliwości ich sklejenia. Pewne problemy mogą przysparzać szyby strukturalne. Przepuszczalność promieni UVA jest zależna od grubości szyby i natężenia koloru.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Świadomość ekologiczna w architekturze wsparta wysokim poziomem technologii materiałowej procentuje nowym podejściem w kształtowaniu budynku. Obiekt nie jest już strukturą skierowaną na ujarzmienie otoczenia, w którym się znajduje. Z założenia staje się jego integralną częścią. Na tym tle wydobywa się rola ścian zewnętrznych jako elementów pośredniczących pomiędzy wnętrzem a otoczeniem.
Pojmowanie ściany zewnętrznej, jako monofunkcyjnej przegrody budowlanej staje się coraz bardziej nieaktualne. W nowym pojęciu, ściana zewnętrzna jest przegrodą interaktywną o wielorakim spektrum zadań - przegrodą reagującą na zmienne warunki otoczenia i w kontrolowany sposób wykorzystującą jego energię. Jednym z bardziej interesujących przejawów tego podejścia jest kształtowanie wielofunkcyjnych ścian aktywnych słonecznie.
Wielofunkcyjna ściana z kolektorem i ogniwami PV
Interesujący prototyp ściany z absorberem i ogniwami PV przedstawiono na międzynarodowej konferencji EuroSun 2004 we Freiburgu (fot. 6).
Multifunkcyjny system ściany słonecznej składa się z trzech podstawowych elementów:
przegrody szklanej o podwyższonych właściwościach termoizolacyjnych;
ruchomych elementów żaluzjowych o funkcji refleksyjno-zacieniającej;
kolektora (absorbera z rurą do przepływu czynnika grzewczego) oraz ogniw fotowoltaicznych.
Dzięki takiej budowie, ściana może pełnić jednocześnie zadania: pasywnego i aktywnego wykorzystania energii słonecznej, optymalizacji dostępu światła dziennego oraz jako element budowlany zintegrowany z architekturą.
Działanie ściany opiera się w głównej mierze na mobilności systemu żaluzjowego. Ściana występuje w dwóch pozycjach – otwartej i zamkniętej. W pozycji otwartej umożliwia dostęp światła słonecznego do wnętrza. Żaluzje spełniają rolę elementów refleksyjnych, odbijając promienie słońca w kierunku pomieszczeń.
W pozycji zamkniętej stanowią z kolei ochronę przed dostępem promieni słonecznych, zacieniając pomieszczenie. Jednocześnie w tej pozycji, żaluzje są optymalnie dostosowane do aktywnego wykorzystywania energii słonecznej w przemianie fototermicznej i fotowoltaicznej.
W tym położeniu kolektor oraz ogniwa PV są całkowicie wyeksponowane na oddziaływanie promieni słonecznych. Żaluzje mają kształt wycinka paraboli. Ich kształt jest wynikiem obliczeń matematycznych mających na celu wypracowanie optymalnego kształtu w aspekcie odbijania światła do środka lub na zewnątrz. Do ich budowy wykorzystano wysoko refleksyjną aluminiową powłokę.
Funkcją żaluzji, obok zadań refleksyjno-zacieniających jest: uatrakcyjnienie estetyczne wnętrza, ochrona termiczna szklanej ściany oraz koncentrowanie promieniowania słonecznego na absorberze. Dwa ostatnie zadania wiążą się ze wzrostem efektywności funkcjonowania kolektora. Im większa ochrona termiczna, tym mniejsze straty ieplne. Koncentracja wiązki promieniowania słonecznego na powierzchni absorbera z kolei, zwiększa ładunek energetyczny ulegający konwersji w ciepło.
Budowa ściany jest też wynikiem respektowania potrzeb estetycznych. Zdaniem jej twórców ściana może być znakomicie zintegrowana z architekturą budynku. Wartymi podkreślenia walorami ściany są według nich mobilność i interesujący kształt żaluzji.
W tej chwili ściana testowana jest z myślą o wdrożeniu w domach jednorodzinnych. Powstał prototyp oraz zastosowanie w domu jednorodzinnym w Alvkarleby (Szwecja). W przyszłości podobne rozwiązania mają być testowane dla zastosowań w budynkach większych, w tym m.in. biurowych. Znaczne nadzieje wiąże się z ich zastosowaniem jako elementów podwójnych elewacji szklanych.
Wielofunkcyjne ściany ze ściennymi kolektorami słonecznymi
W budynku biurowym „WAT GmbH” w Karlsruhe (Niemcy – fot. 7) południowa elewacja stanowiąca fasadę obiektu jest zaprojektowana z myślą o maksymalnej utylizacji energii słonecznej zarówno w sposób pasywny i aktywny. Rozwiązanie aktywne reprezentuje tu 59 płaskich kolektorów powietrznych o łącznej powierzchni 59m2. Są to kolektory ścienne, które zostały wbudowane w pas podokienny i zintegrowane z kanałami cyrkulacyjnymi w stropie. Wykorzystuje się je bezpośrednio do ogrzewania i chłodzenia przylegających celkowych pomieszczeń biurowych (fot. 7a).
W okresie grzewczym (1), kolektory podgrzewają zimne powietrze zewnętrzne (Z), które za pośrednictwem kanałów cyrkulacyjnych, przedostaje się do wnętrza budynku. Przepływ powietrza umożliwiają wentylatory elektryczne. Wstępnie ogrzane powietrze (C) wydostaje się otworami cyrkulacyjnymi w podłodze pokoi biurowych oraz na korytarzu. W okresie letnim, po ustaniu operacji słonecznej (3), kanały cyrkulacyjne służą wietrzeniu nocnemu pomieszczeń.
Chłodne powietrze zewnętrze przedostaje się do pomieszczeń, jednocześnie schładzając masywne, żelbetowe stropy budynku, które pełnią rolę elementów magazynujących ciepło. W trakcie dnia (2), schłodzone stropy pochłaniają ciepło i stanowią element pasywnego chłodzenia budynku. Ponadto następuje odcięcie przepływu powietrza ogrzanego w kolektorze do kanałów cyrkulacyjnych.
Ciepłe powietrze z kolektora odprowadzane jest na zewnątrz, zapobiegając przegrzewaniu się wnętrza. Kontrola warunków termicznych odbywa się poprzez regulację prędkości obrotowej wentylatorów, które rozprowadzają powietrze w kanałach cyrkulacyjnych.
System kolektorowy nie jest jednak wystarczający do utrzymania komfortowych warunków termicznych i współpracuje z innymi rozwiązaniami słonecznymi: m.in. ścianą kominową (formą tzw. komina słonecznego). Za pasywne zyski słoneczne z kolei odpowiedzialne są okna słoneczne wyposażone w rozbudowany system półek przeciwsłonecznych i rolet. Półki wsparte są na samodzielnym stelażu konstrukcyjnym, który wysunięto przed lico ściany.
Niestety takie wysunięcie powoduje okresowe zacienienie powierzchni kolektorów słonecznych i tym samym spadek efektywności ich funkcjonowania. Z drugiej strony, dzięki zastosowaniu tak rozbudowanego systemu zacieniającego, sterowanie dopływem promieni słonecznych jest skuteczne i przekłada się na efektywną kontrolę oświetlenia naturalnego oraz zysków cieplnych z nasłonecznienia. Wpływa też na wykreowanie wizerunku obiektu zaawansowanego technologicznie o ekspresyjnej architekturze.
Kolektory, choć słabo widoczne, w sensie estetycznym są integralnym elementem budynku, niejako przedłużeniem przeszklonego pasa okiennego. Mimo odmiennej faktury i monotonnej czarnej kolorystyki nie wpływają negatywnie na estetykę fasady – przeciwnie, przyczyniają się do „ożywienia” elewacji, w pewnym stopniu podnosząc jej walory kompozycyjne i plastyczno-malarskie.
Należy jednak podkreślić, że jednym z większych problemów hamujących proces integracji kolektorów słonecznych z architekturą jest ich brak różnorodności kolorystycznej i adaptacyjności do konkretnych uwarunkowań formalno--przestrzennych. Problem ten jest szczególnie odczuwalny, gdy planowane jest zastosowanie tych elementów w obrębie fasady, czyli płaszczyźnie, która podlega silnej percepcji wzrokowej.
Badania ankietowe wykazują, że prawie 80% architektów uważa ten fakt za poważny problem. Ponadto kolektory słoneczne są często uważane za elementy o niskim poziomie estetycznym, które mogą wręcz obniżać walory architektoniczne budynku. Problemem są tu na ogół widoczne przez szybę kolektora: niedoskonałości powierzchni czarnego absorbera oraz widoczne ukty nośników ciepła. Architekci wykazują potrzebę zmiany tego stanu, nawet kosztem zmniejszenia wydajności kolektorów.
Powstał austriacki program prowadzony przez ALE INTEC, który zmierza do zwiększenia atrakcyjności kolektorów słonecznych jako elementów budowlano-architektonicznych.
Jednym z przedmiotów badań są płaskie kolektory ścienne z zewnętrzną, różnobarwną warstwą szklenia (fot. 8). Różnobarwność kolektorów uzyskuje się poprzez nałożenie na zewnętrzną taflę szklenia kolorowej powłoki antyrefleksyjnej. Powłoka ta odbija jedynie niewielką część pasma widzialnego, pozwalając większości energii słonecznej na przechodnie przez nią.
Częściowo zakrywa niekorzystne cechy estetyczne kolektora, m.in. nierówności powierzchni absorbera, rury rozprowadzające ciepło. Różnobarwność i zmniejszenie przejrzystości są w aspekcie estetycznym głównymi zaletami, przyczyniając się do „ożywienia” i podniesienia walorów plastyczno-malarskich elewacji.
W ramach projektu badawczego prowadzonego przez Laboratory of Solar Energy w Bazylei we współpracy z tamtejszym Uniwersytetem, prowadzone są badania nad modyfikacją przeźroczystości szklenia bez ponoszenia kosztu w postaci spadku efektywności.
Ostatnio opracowano cienkie powłoki (błony), które w niewielkim stopniu zmniejszają dostęp energii promieniowania słonecznego na powierzchnię absorbera. Można dość swobodnie dobierać stopień refleksyjności (=przejrzystości) oraz kolor tych powłok.
Wydaje się, że kolektory te stanowią przyszłościowe rozwiązanie dla kształtowania szklanych fasad budynku zintegrowanych z technologią kolektorów słonecznych. Przez zestawienie okien i półprzejrzystych paneli szklanych stanowiących kolektor, można uzyskać jednolitą estetycznie, szklaną fasadę.
Możliwe jest też ich stosowanie w podwójnych elewacjach szklanych. W tym ostatnim przypadku, kwestią otwartą będzie pozostawać pytanie, jak optymalnie dobrać przeźroczystość szklenia, aby ukryć wady estetyczne absorbera, jednocześnie zachowując efekt przestrzenności elewacji.
Innym ciekawym rozwiązaniem jest zestawienie kolorowej warstwy szklenia kolektora z technologią szklenia typu „frosted” (szkło „zamarznięte”). Otrzymuje się półprzeźroczysty, kolorowy materiał o interesujących cechach fakturowych. Wreszcie badania prowadzone są pod kątem możliwości w zakresie sposobu montowania kolektorów ściennych. Jednym z celów jest znalezienie optymalnego rozwiązania dla bezramowego łączenia kolektorów w obrębie szklanej elewacji.
Powyższe przykłady potwierdzają zróżnicowanie podejścia w kształtowaniu ścian aktywnych słonecznie. Można wskazać jednak pewne tendencje przeważające. Wydaje się, że jedną z istotniejszych ról odgrywa stosowanie systemów zacieniających bądź zacieniająco-refleksyjnych.
Mogą to być elementy tradycyjne (np. żaluzje), ale dla uzyskania multifunkcyjności ściany, coraz częściej projektowane są w postaci modułów PV, a ostatnio także elementów zintegrowanych z kolektorami cieplnymi. Łączenie elementów żaluzjowych z modułami PV i kolektorami ciepła należy uznać za jedno z bardziej uzasadnionych i obiecujących rozwiązań w aspekcie zintegrowania wielofunkcyjnych ścian aktywnych słonecznie z architekturą.
Charakterystyczna tendencją jest proces estetycznego łączenia technologii kolektorów cieplnych z fasadą obiektu. To, co w latach 90-tych zaistniało w technologii fotowoltaicznej i zyskało miano fotowoltaiki zintegrowanej z budynkiem (BIPV – ang. Building Integrated Photovoltaics), w tej chwili pojawia się na gruncie technologii kolektorów słonecznych.
Godne uwagi jest również łączenie ścian kolektorowych – a więc nietransparentnych ścian słonecznych z technologią fotowoltaiczną.
Należy spodziewać się dalszych interesujących rozwiązań. Postęp w zakresie kształtowania ścian helioaktywnych będzie szedł głównie w kierunku udoskonaleń: adaptacyjno-estetycznych, funkcjonalno-użytkowych, ekonomicznych i rzecz jasna, technologiczno-energetycznych. Optymalne rozwiązania znajdą szersze zastosowanie w nowoczesnej architekturze proekologicznej.
Dr inż. arch. Janusz Marchwiński
patrz też:
- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,
- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2007
- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007
- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007
- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007
- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007
- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007
- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007
- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006
- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006
- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006
- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006
- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005
- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005
- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Do przeniesienia na szkło kolorowego wzoru, czy obrazu używane są specjalistyczne materiały, których cechą charakterystyczną jest zdolność do łączenia się ze szkłem w trakcie wypału w piecu. Są to różnego rodzaju farby szkliwne i ceramiczne, szkliwa i fryty szklane. Ich wytwarzanie zajmuje się m.in. firma Szklifarb z podwarszawskiego Halinowa.
Farby szkliwne
Są mieszaniną szkła w fazie szklistej topnikowej (topnik, fryta szklana) i wysokotemperaturowego pigmentu, pozwalającego na uzyskanie kolorów: białego, czarnego, patyny, bezbarwnego matowego, zielonego, niebieskiego, żółtego, czerwonego, brązowego, pomarańczowego (farba czarna i brązowa cechuje się bardzo dobrym kryciem nie przepuszczającym światła).
Topnik z pigmentem łączy się poprzez jednoczesne mielenie w młynie kulowym, następnie suszy się i przesiewa. Po tych czynnościach farba jest gotowa do połączenia z medium. Wg zapotrzebowania odbiorcy i docelowego zastosowania można ją połączyć z medium wodnym lub opartym na specjalnych rozcieńczalnikach. Wtedy otrzymujemy farbę w postaci pasty.
Taką farbę można nanosić na wyrób szklany za pomocą sitodruku lub natrysku.
Następnie po wysuszeniu wypala się wyroby w specjalnie do tego celu przystosowanych piecach w temperaturze od 550oC – 750oC, w zależności od wyrobu.
Farby można łączyć z niewymagającym suszenia medium termoplastycznym i wtedy używa się ich do zdobienia np. opakowań szklanych za pomocą sitodruku, na specjalnych automatach wielofunkcyjnych, dzięki którym można prawie w jednym czasie nałożyć kilka kolorów.
Aby farba nadawała się do danego wyrobu szklanego zawarty w niej topnik musi mieć zbliżony liniowy współczynnik rozszerzalności cieplnej do szkła na jakie jest nanoszona. Temperatura rozpłynięcia farby musi być zgrana z punktem mięknięcia szkła (wyrobu szklanego), na które jest nanoszona. Jeśli spełni się ten warunek to farba na trwale połączy się ze szkłem.
Farby szkliwne używane są do zdobienia wyrobów gospodarczych, kloszy oświetleniowych lub do zdobienia szkła płaskiego hartowanego lub bezpiecznego. Mogą być też stosowane do produkcji kalkomanii na szkło i na ceramikę.
Farby szkliwne witrażowe
Bezbarwne i kolorowe (patyna) oraz konturowe brązowe i czarne o temperaturze wypału 520÷650oC.
Farby ceramiczne naszkliwne
O temperaturze wypału 750÷850oC, w szerokiej palecie kolorów: biały, czarny, zielony, niebieski, żółty, czerwony, brązowy, pomarańczowy.
Emalie na emalie
O temperaturze wypału 800÷850oC, w kolorach: białym, czarnym, zielonym, niebieskim, żółtym, czerwonym, brązowym, pomarańczowym, służące do zdobienia emaliowanych wyrobów metalowym.
Farby naszkliwne (ceramiczne), farby witrażowe, emalie na emalie różnią się od siebie topnikiem, który w zależności od farby ma inny współczynnik rozszerzalności cieplnej i inną temperaturę rozpłynięcia. Poza tym wszystko jest podobne jak w farbach szkliwnych.
Szkliwa ceramiczne
Bezbarwne i kolorowe, kryjące, do temperatury 960÷1150°C.
Dostarczane są w postaci płynnej (zawiesiny wodnej). Oferowane
są m.in. szkliwa bezbarwne transparentne, białe kryjące,
zielone, brązowe, niebieskie (kobaltowe), wrzosowe, czarne.
Fryty szklane kolorowe
Produkowane są w Polsce tylko przez Szklifarb. Są to szkła barwne zabarwione w masie poprzez wytapianie szkła z barwnikami w piecach szklarskich. Następnie fryty rozdrabnia się w młynach kulowych i przesiewa na odpowiednie frakcje o granulacji max. 0,2 mm.
Fryty te służą do produkcji wyrobów szklanych powlekanych z zewnątrz lub wewnątrz w temperaturze formowania wyrobu w hucie szkła. Fryty dostarczane są w kolorach: czerwonym, żółtym, niebieskim, oranżowym, turkusowym, białym (mlecznym), czarnym, zielonym fioletowym.
Fryty szklane stosowane są także do zdobienia szkła płaskiego i różnych form artystycznych jak np. modny ostatnio fusing.
Dane techniczne:
Barwy podstawowe: biała (mleczna), fioletowa, niebieska, turkusowa, zielona, żółta, oranżowa, czerwona, brązowa, czarna.
Dostępne są również barwy pośrednie, pastelowe.
Uziarnienie:
a) fryty – max. 0,2 mm
b) grysy – 1÷3 mm (na specjalne zamówienie 3÷5 mm)
Współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej
w zakresie 20÷300oC α = 94±2 ˙ 10-7 K-1
Dolna temperatura odprężania td 425÷450oC
Temperatura transformacji Tg 460÷475oC
Górna temperatura odprężania tg 475÷490oC
Dylatometryczna temperatura mięknięcia DTM 520÷540oC
Temperatury charakterystyczne w mikroskopie grzewczym Leitz’a:
zaoblenie się próbki 610±10oC
przybrania kształtu kuli 705±10oC
przybrania kształtu półkuli 800±10oC
rozpłynięcie się na podłożu alundowym 930±10oC
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Zdobienie metodą malowania ręcznego znane jest prawie tak długo, jak sam sposób wytwarzania szkła i stosowane jest nadal. Techniki tej nie wyparły wysokonakładowe metody dekorowania, jak sitodruk pośredni i bezpośredni, opisane w pierwszych dwóch częściach cyklu.
Malarstwo na szkle znane już było w
starożytności, w Egipcie i Rzymie. Metodę
tę wykorzystywano w XIII i XIV wieku
w świecie arabskim, głównie w celu maskowania
wad powstałych w trakcie produkcji
szkła. Pod koniec XIX wieku malowanie
szkła stało się ponownie bardzo
popularne. Współczesne dekoracje malowane
na szkle zgodne są zazwyczaj
z ogólnymi trendami w sztuce i cieszą
się niesłabnącym popytem na rynku.
Technika malowania ręcznego polega
na nanoszeniu na szkło farb przy pomocy
pędzla lub innych narzędzi, jak tampony,
stemple, szablony lub gąbki. Uzyskiwana
w ten sposób barwna powłoka
pokrywa zwykle część powierzchni szkła
tworząc wzory stanowiące kombinację
rysunku i barwy. Metoda jest bardzo pracochłonna
i wymaga od wykonawcy wysokich
kwalifikacji, a wręcz talentu.
Istnieją dwa zasadnicze sposoby malowania
szkła:
malowanie nietrwałe zwane „malowaniem
na zimno”, z zastosowaniem
farb, które nie przylegają trwale do
szkła,
malowanie trwałe wymagające zastosowania
farb ceramicznych i wypalania
w stosownej do rodzaju szkła
temperaturze.
Zdobienia wykonywane sposobem
„na zimno” są zwykle mało odporne na
ścieranie, rysowanie, a także na działanie
wody i czynników atmosferycznych.
Malowanie farbami ceramicznymi,
dzięki zastosowaniu procesu wypalania
dekoracji, zapewnia trwałe spojenie farby
ze szkłem.
Techniką malowania ręcznego zdobione
są głównie: galanteria szklana,
szkło gospodarcze i witrażowe (fot.1).
Proces zdobienia wyrobów szklanych
metodą trwałego malowania ręcznego
składa się z następujących etapów:
zaprojektowanie dekoracji dostosowanej
do rodzaju i kształtu wyrobu,
przygotowanie wyrobu do malowania,
przygotowanie farb do malowania,
przygotowanie narzędzi,
malowanie,
wypalanie.
Zaprojektowanie dekoracji
Projekt może obejmować zdobienie
wraz z formą samego wyrobu lub wyłącznie
wykonanie wzoru na gotowym przedmiocie
szklanym. Jednak niezależnie, czy
mamy do czynienia ze standardowym
wyrobem z oferty hut szkła, czy przedmiotem
wykonanym na specjalne zamówienie,
należy pamiętać, że zdobienie ma
za zadanie uwydatnić lub poprawić walory
estetyczno-użytkowe wyrobu.
Bardzo często projekt powstaje wyłącznie
jako wizja artysty i jest urzeczywistniany
dopiero podczas malowania
– w ten sposób powstają dekoracje Krystyny
Kruszewskiej (fot. 2).
Dzięki jej uprzejmości, autorki niniejszego
artykułu mogły być świadkami
powstawania dekoracji w jej pracowni
PorcelanaArt.
Przygotowanie wyrobu
do malowania
Przygotowanie wyrobu do malowania
jest bardzo istotnym etapem, często
mającym decydujący wpływ na końcowy
efekt zdobienia.
Dekorowana powierzchnia szklana
musi być czysta i odtłuszczona. Najlepiej
do mycia stosować roztwór detergentów
w ciepłej wodzie. Po myciu szkło
powinno schnąć samo, gdy zachodzi
potrzeba szybkiego wysuszenia można
zastosować do przemycia alkohol etylowy
(fot. 3).
Powierzchnię przeznaczoną pod dekorację
należy zabezpieczyć przed ponownym
zabrudzeniem – najlepiej przystąpić
do zdobienia bezpośrednio po
umyciu i wysuszeniu wyrobu.
Wyrób przed zdobieniem należy dokładnie
obejrzeć w celu zlokalizowania
ewentualnych wad szkła, co umożliwi
rozmieszczenie dekoracji tak, aby je
w miarę możliwości zamaskować.
Częstą praktyką w malowaniu ręcznym
jest tzw. znaczenie, polegające na
zaznaczaniu na wyrobie rozmieszczenia
i obrysu wzorów, zgodnie z projektem
dekoracji.
Przygotowanie farb
do malowania
Zastosowanie farb kryjących, transparentnych
lub matujących, jak również
odpowiedniej ich kolorystyki, zależy od
rodzaju zdobionego szkła. Przykładowo,
szkło witrażowe dekoruje się zwykle farbami
transparentnymi i matującymi, zaś
kryjących używa się tylko do naniesienia
konturów.
Pasty do malowania ręcznego sporządza
się ucierając starannie na palecie
proszek farbowy z medium organicznym
lub wodnym (fot. 4). Jako medium
organiczne często stosowana jest
terpentyna, z dodatkami olejków poprawiających
spoistość i opóźniających wysychanie
pasty. Do przygotowania past
używa się również wody z dodatkami,
np. cukru. Doświadczeni malarze mają
opracowane własne, często skrzętnie
skrywane receptury „mikstur” do zarabiania
farb. Dostępne są również media
wodne i organiczne produkowane przez
specjalistyczne firmy.
Przygotowanie narzędzi
Przygotowana pasta nanoszona
jest na zdobiony wyrób przy pomocy
pędzli z cienkiego i elastycznego włosia
zwierzęcego, zwykle z bobra lub kuny.
W tablicy 1 przedstawiono stosowane
rodzaje pędzli, umożliwiające osiągnięcie
różnych efektów malarskich – cienkich
linii, napisów, pasków, pokrywania
dużych i małych powierzchni. Należy
podkreślić, że uzyskanie zamierzonego
efektu zdobienia zależy w dużym stopniu
od prawidłowo dobranego pędzla
(fot. 5). Po zakończeniu pracy pędzle
należy starannie oczyścić z resztek
pasty, płucząc je w odpowiednim rozpuszczalniku
w przypadku stosowania
medium organicznego lub w wodzie, gdy
stosowany jest zaprawiacz mieszający
się z wodą. W przypadku nanoszenia
powtarzających się wzorów, farbę
można nakładać używając stempli, tamponów,
szablonów i gąbek.
Stemple – metalowe, plastikowe,
drewniane lub kauczukowe matryce –
służą do odbijania na szkle drobnych
fragmentów rysunku.
Tamponami nazywamy wypełnione
watą małe woreczki z irchy lub gazy, służące
do dokładnego rozprowadzania farby
na większych powierzchniach.
Używając zwykłej gąbki, w zależności
od jej struktury (patrz fot. 6-7) można
osiągnąć bardzo interesujące efekty
dekoracyjne.
W celu usprawnienia malowania
obwódek lub pasków na szkłach o
kształtach obrotowych, jak również
niekiedy do malowania tła stosuje się
tarcze obrotowe zwane krążkami malarskimi.
Jak wynika z powyższego, narzędzia
do malowania ręcznego mogą być bardzo
różne, ale zawsze powinny ułatwiać
malującemu osiągnięcie zamierzonego
efektu zdobniczego.
Malowanie
Po przygotowaniu narzędzi i farb
można przystąpić do urzeczywistnienia
projektu – naniesienia farb na wyrób
szklany (fot. 8-9).
Funkcjonują reguły, zgodnie z którymi
maluje się poszczególne fragmenty zaprojektowanego
wzoru. Zwykle najpierw
pokrywa się największe powierzchnie,
następnie mniejsze, a na końcu uzupełnia
się drobne fragmenty – kropki,
kreski, linie. W trakcie nadawania obrazowi
światłocieni oraz nakładania jednej
barwy na drugą, nanosi się zwykle farby
ciemniejsze i bardziej nasycone na jaśniejsze.
Należy tu podkreślić, że istotna
jest znajomość właściwości proszków
farbowych, uwzględniająca możliwości
nakładania kolejnych warstw farb
na siebie. W tym celu należy korzystać
z informacji technicznych od producenta
środków zdobniczych, ewentualnie przeprowadzić
własną próbę naniesienia i
wypalenia farb przed zastosowaniem na
właściwym wyrobie.
Wypalanie
Wypalanie wyrobów z dekoracjami
malowanymi ręcznie prowadzone jest
zwykle w piecach komorowych. Dobór
warunków wypalania (temperatura, czas,
sposób ustawienia w piecu, atmosfera)
odbywa się zgodnie z ogólnie stosowanymi
zasadami dotyczącymi wyrobów szklanych,
które zostały opisane w artykułach
poświęconych technice sitodruku.
Bardzo często wyroby zdobione ręcznie
posiadają niestandardową formę
(kształt i grubość szkła). W takim przypadku
proces wypalania wymaga szczególnej
uwagi, zwłaszcza ze względu na
możliwość powstawania naprężeń termicznych.
W celu uniknięcia deformacji
lub całkowitego zniszczenia wyrobu,
wzrost temperatury nie może być zbyt
gwałtowny, również studzenie winno być
prowadzone niezbyt szybko (fot. 10).
Technika malowania ręcznego to zwykle
domena artystów. Przedstawienie tej
metody w postaci gotowej do stosowania
„instrukcji” jest praktycznie niewykonalne.
Możliwe jest jedynie podanie ogólnych
zasad, których stosowanie zapewnia
poprawność wykonania zdobienia.
Dopiero nabywana z czasem wprawa połączona
z przynajmniej odrobiną talentu
gwarantuje tworzenie naprawdę niepowtarzalnych
dzieł (fot. 11). Trwałość namalowanych
na szkle wzorów zapewnia
zdobienie z zastosowaniem farb ceramicznych.
Jest ono, co prawda, bardziej
pracochłonne i kosztowne niż malowanie
„na zimno”, chociażby poprzez konieczność
zastosowania procesu wypalania,
gwarantuje jednak możliwość podziwiania
tworzonych dzieł przez wiele lat.
Malowanie ręczne jest metodą, która
chętnie łączona jest z innymi technikami
dekorowania, na przykład ze zdobieniem
natryskowym, o czym napiszemy
w jednym z najbliższych numerów
„Świata Szkła”.
mgr inż. Małgorzata Marecka
mgr inż. Irena Witosławska
Instytut Szkła i Ceramiki
Zakład Badawczo-Produkcyjny
Farb Ceramicznych
Zdjęcia:
mgr inż. Małgorzata Warda,
Małgorzata Witosławska
patrz też:
- Wyroby ze szkła zdobione farbami ceramicznymi – wymagania i badania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2009
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2006
- Techniki zdobienia szkła - Matowanie , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2006
- Techniki zdobienia szkła - Natrysk , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2005
- Techniki zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 10/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk bezpośredni , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 7-8/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk pośredni (kalkomania) , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 5/2005
oraz:
- Techniki Zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione,
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Stale rosnące zainteresowanie samoprzylepnymi taśmami ołowianymi, wymusiło na producentach wprowadzenie nowości w tym asortymencie. Popularne dotąd taśmy w kolorach naturalnych - stare złoto, mosiądz, czarny metalik, grafit, platyna oraz biały - zostały uzupełnione taśmami we wszystkich możliwych barwach, jak np. czerwonym, zielonym, żółtym itd. Barwienie wykonywane jest na życzenie odbiorcy.
Kolorowe, samoprzylepne taśmy ołowiane zostały zaprojektowane do stosowania na wewnętrznych szklanych powierzchniach, szczególnie na szklanych wypełnieniach frontów meblowych, drzwi wewnętrznych, lustrach itp. Są produkowane przede wszystkim z myślą o zastosowaniu do wykonywania nowoczesnych form witrażowych. Nadają one dodatkowy kolor aplikacjom witrażowym.
Nowe kolory uzyskano stosując specjalne powłoki, wybrane ze względu na ich trwałość i niestandardowość. Kolorowa taśma ma zapewnić alternatywny, nowoczesny wygląd w porównaniu z wieloma tradycyjnymi taśmami ołowianymi.
Do produkcji taśm malowanych zastosowano starannie dobrane stopy ołowiu z połyskującą, równo wykończoną powierzchnią, charakteryzujące się dużą elastycznością. Produkowane są one z rozdrobnionych bloków ołowiu (wg standardów L.M.E.), zawierających niewielkie ilości innych metali.
Maksymalna zawartość czystego ołowiu Pb – 99,6%
Minimalna zawartość czystego ołowiu Pb – 99%
Kolorowe taśmy ołowiane dostępne są w szerokościach 4,5 mm, 6 mm, 9 mm i 12 mm. Cechą różniącą je od taśm dotychczas dostępnych na rynku jest występowanie tylko w płaskiej postaci.
Dodatkowo przedsiębiorstwo Pujan, krajowy dystrybutor taśm ołowianych, wprowadza do stałej sprzedaży nowe taśmy, owalne, z kolorowymi powłokami imitującymi metale – srebro (Silver), satynę (Satin) i tytan (Titanium). Są one uzupełnieniem do okuć meblowych i drzwiowych.
Taśmy kolorowe zalecane są przede wszystkim do wykonywania prostych projektów, bez ostrych łuków i drobnych detali.
Nowe taśmy wykazują wysokie właściwości przyczepne – zastosowany, jako środek klejący, 100% akryl, łączący się w sposób krzyżowy, zapewnia doskonałą adhezję do podłoża.
Przyczepność ta zwiększa się w miarę upływu czasu. Przykładowo po 20 minutach wynosi ona 450 N na metr kwadratowy, natomiast po upływie 24 godzin wynosi już 500 N na metr kwadratowy.
Iwona Małaszewska
PUJAN
Informacje techniczne
Ołów Pb: min. 99%
Materiał klejący: akryl, wiązania krzyżowe
Zakres temperatur: -25oC do 100oC
Temperatura w czasie nakładania taśmy: min. 10oC
Dostępna kolorystyka: na zamówienie
Taśm kolorowych nie należy nanosić na szkło przy niskich temperaturach lub w warunkach dużej wilgotności.
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Latem markizy zmieniają balkon i taras w oazy rzucające cień. Także w ogrodach zimowych tekstylna ochrona przeciwsłoneczna upiększa część mieszkalną, chroni meble i rośliny przed skutkami mocnego nasłonecznienia. Sprawne działanie markiz zapewniają elementy napędowe i sterujące, dzięki którym ochrona przed słońcem może odbywać się z minimalnym udziałem człowieka.
CSM-F-868
Nowy napęd CSM-F-868, z wbudowanym
odbiornikiem radiowym został
zaprojektowany do markiz otwartych.
Posiada wszystkie zalety znanych już,
tradycyjnych napędów 868 i może być
uruchamiany bez mechanicznego uderzenia.
Biorąc pod uwagę jego rozszerzone
funkcje będzie zastępował dotychczasowe
systemy CSM-Z-868.
Zapewnia optymalne naprężenie materiału
markizy, jak również zapewnia jej całkowite
zamknięcie, gdy nie jest używana.
Nowe napędy CSM-F-868 dostępne
są w wersjach o różnej mocy i pasują
do wszystkich rozpowszechnionych
średnic wałów, poczynając od 40 mm.
Szereg ww. silników może być również
dopasowany do wewnętrznych rolet materiałowych
typu T8/03/03 odpowiednich
do wałów od rozmiaru 38x1 mm.
Dużą zaletą CSM-F-868 jest łatwość
montażu. W napędach z wbudowanym
odbiornikiem fal radiowych 868 MHz niepotrzebne
jest podłączanie przewodów
sterujących. Oszczędza to bardzo dużo
czasu a instalacja przebiega bez zbędnego
bałaganu.
Uruchomienie napędu CSM-F-868
jest możliwe za pomocą elektrycznego
kabla montażowego lub radiowego nadajnika
ProLine.
UniTec-868
UNI TEC-868 to nowy produkt z serii
ProLine – sterowników nowej generacji.
Jest to nadajnik, dzięki któremu można
sterować roletami, markizami czy żaluzjami.
UNI TEC-868 może być sterownikiem
grupowym bądź indywidualnym. Można
go jednocześnie zaprogramować do
kilku odbiorników. Ma możliwość ustawienia
pozycji pośredniej czyli dowolnie
wybranej pozycji zasłony między górnym
a dolnym położeniem krańcowym. Po
zakończeniu programowania ustawienie
to można osiągnąć z górnej pozycji
krańcowej. Posiada również ustawienie
dogodnych pozycji wentylacji (czy
zwrotu – dla żaluzji), tzn. wybranego
ustawiania pozycji zasłony między dolną
a górną pozycją krańcową. Przy pomocy
tej funkcji można podnieść roletę
z dolnej pozycji krańcowej do takiego
ustawienia, aby szczeliny wentylacyjne
były otwarte.
UNI TEC-868 zaopatrzony jest
w duże, bardzo funkcjonalne i estetyczne
przyciski. W taką obudowę wkomponowany
jest również przełącznik przesuwny,
przy którego pomocy zmienia się
tryb odbioru na ręczny lub automatyczny.
W trybie automatycznym odbiorniki
reagują na wszystkie sygnały, w trybie
manualnym tylko na polecenia przyciskami
GÓRA – STOP – DÓŁ jak również
na polecenia blokady wietrznej.
Wszystkie sterowniki radiowe ELERO,
łącznie z UNI TEC-868 pracują na
częstotliwości 868 MHz. Nadajnik ten
posiada lampkę kontrolną nadawania,
która sygnalizuje, poprzez zaświecenie
się, wysłanie sygnału na falach radiowych.
Kolejną zaletą sterownika jest bardzo
łatwy montaż, bez konieczności prowadzenia
przewodów instalacyjnych.
VarioTel plus 10
Kolejnym produktem z serii ProLine
jest pilot dziesięciokanałowy VarioTel
plus 10. Steruje on dziesięcioma roletami
przez pojedyncze polecenie ruchu
lub grupowo – dziesięcioma roletami
jednocześnie.
Wybór danego kanału zostaje zasygnalizowany
przez błyśnięcie przypisanej
mu diody LED. W przypadku pierwszych
pięciu kanałów dioda świeci się na zielono;
użycie kolejnych pięciu oznaczone
jest przez zapalenie się diody koloru
czerwonego. Jeden dodatkowy kanał
(przypisany automatycznie) zarezerwowany
jest dla polecenia głównego, którego
nadanie zostaje zasygnalizowane
przez błyśnięcie wszystkich pięciu diod
LED na kolor pomarańczowy.
Pilot ten posiada sterowanie manualne
lub automatyczne. W celu przestawienia
na wybrane sterowanie należy
przesunąć suwak zlokalizowany w górnej
części sterownika.
Istnieje również możliwość ustawienia
pozycji pośredniej i wentylacji.
Anna Sarnacka
ELERO
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
We współczesnej architekturze przemysłowej swiatło dzienne odgrywa coraz wiekszą rolę. Hale produkcyjne można równomiernie doświetlać, poprawiają się warunki pracy, podwyższone jest bezpieczeństwo w razie pożaru.
Każde wnętrze ma swoje cechy charakterystyczne i nie każdy rodzaj okna pasuje do każdego wnętrza. Wybranie odpowiedniego do pomieszczenia rodzaju okna, by najlepiej spełniało swoje funkcje, wymaga pewnej wiedzy. Najnowsze kanony wzornictwa proponują dla reprezentacyjnego pomieszcenia przeszklone „ściany” i wieloskrzydłowe drzwi balkonowe. Zatem wybierając okna do salonu w pierwszej kolejności weźmy pod uwagę...
…wymiary
Większość salonów ma wyjście na balkon, taras lub ogród. W nowoczesnym budownictwie, a także w domkach jednorodzinnych wymiary drzwi balkonowych są bardzo różne, a większość osób wybiera okna wpuszczające jak najwięcej światła. W starszych blokach wymiary są ustandaryzowane i wynoszą z reguły około 90x220 cm.
Ruchomy słupek
Jeśli pozwala nam na to konstrukcja domu, warto zdecydować się na drzwi kilkuskrzydłowe. Takie rozwiązanie sprawia, że pokój wydaje się bardzo przestronny i nie mamy wrażenia „podziału” przestrzeni. Jednak decydując się na kilkuskrzydłowe drzwi balkonowe warto zwrócić uwagę, by opierały się na tzw. konstrukcji ruchomego słupka. Przy normalnych, podwójnych drzwiach balkonowych po otwarciu obu skrzydeł, pozostaje pomiędzy nimi słupek od ramy. Konstrukcja z „ruchomym słupkiem” ten problem wyklucza – po otwarciu otrzymujemy szeroką, niczym niezakłóconą przestrzeń.
Tajemniczy Win-Click
Do drzwi balkonowych warto nabyć oferowany przez OKNOPLAST-Kraków system Win-Click. To ciekawe rozwiązanie polega na zamontowaniu na zewnętrznej części skrzydła drzwi balkonowych specjalnego uchwytu, który umożliwia zatrzaskiwanie balkonu od zewnątrz.
Drzwi nie są wtedy zamknięte na klamkę i bez problemu dostaniemy się przez nie z powrotem do środka domu. System Win–Click ma aluminiowy, estetyczny pochwycik. W przypadku porządków na balkonie czy w ogrodzie, nie ma obawy, że otwarte drzwi na skutek przeciągu będą trzaskać i obijać meble czy ściany. Natomiast chcąc poczytać w spokoju na balkonie książkę, nie będą do nas dobiegać hałasy z wnętrza domu czy dźwięki z telewizora.
Niski próg
Drzwi balkonowe oprócz przestronności powinny także zapewniać wygodę. Przy wychodzeniu na balkon, niesieniu tacy z jedzeniem do czekających w ogrodzie gości, wysoki próg balkonowy staje się niewygodnym utrudnieniem. Warto zatem wykorzystać specjalnie obniżony próg balkonowy, jak np. Win-Step produkcji OKNOPLAST-Kraków. Podczas gdy standardowo próg balkonowy ma około 7 cm, Win-Step to tylko 2 centymetry.
Tańsze i droższe
Rodzaj okna możemy także wybrać kierując się ceną. Najtańsze z „dużych” okien są te, które się nie otwierają, a jedynie urozmaicą pomieszczenie swoją przestronnością. Wpuszczają więcej światła, niż okno o standardowych wymiarach, a od zewnątrz nadają konstrukcji lekkości. Okna otwierane dostosowują swoją cenę do sposobu otwierania się skrzydeł.
Nieco tańsze są te, które mają jedynie funkcję otwierania, bez możliwości uchylenia. Jednak różnica w kosztach jest na tyle niewielka, że warto zdecydować się na praktyczniejsze okna rozwierno–uchylne. Droższą opcją są okna z drzwiami przesuwnymi. Są one jednak nieocenione w pomieszczeniach stosunkowo małych, w których chcemy uniknąć zabierania dodatkowej przestrzeni przez otwarte na pokój drzwi.
Zuzanna Reda, Monika Monastyrska
PEGASUS PUBLIC RELATIONS
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
W nowoczesnym budownictwie szczególną rolę odgrywają te elementy obiektów, które podnoszą bezpieczeństwo użytkowania i estetykę. Jednym z nich są daszki, instalowane nad wejściami do budynków.
Zaawansowane technologie produkcji materiałów budowlanych oraz praktycznie nieograniczony dostęp do różnorodnych wyrobów budowlanych, produkowanych tak w kraju, jak i za granicą, daje szerokie możliwości w projektowaniu rozwiązań zadaszeń drzwi wejściowych. Jego główną funkcją jest osłona przechodzących ludzi oraz zabudowanych drzwi przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi jak wiatr, deszcz, śnieg, grad oraz ochrona przed skutkami ewentualnego upadku znajdujących się powyżej elementów budynku lub chociażby kwiatów doniczkowych.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Najpowszechniej stosowane są dwa rodzaje płyt profilowanych z PCW o nazwie Salux: o przekroju trapezowym lub sinusoidalnym. Dostępne są w kilku wariantach kolorystycznych i stanowią ciekawą propozycję przy budowie wiaty, hali produkcyjnej, zadaszenia czy obudowy ganku, altany albo też użycia w pewnych elementach budynku.
Materiał zawdzięcza swoją popularność prostocie montażu oraz ciekawym efektom wizualnym i uniwersalności w stosowaniu. Obok profesjonalistów, chętnie sięga po niego niejeden majsterkowicz przy przebudowach w firmie, domu czy ogrodzie.
Salux jest odporny na działanie wielu szkodliwych substancji chemicznych, w tym kwasów i zasad, ma dużą odporność mechaniczną – producent udziela gwarancji trwałości płyt WHR na grad. Uzyskał aprobatę Instytutu Techniki Budowlanej do zastosowań architektonicznych.
Łatwa obróbka materiału tradycyjnymi metodami: cięcie piłą o drobnych ząbkach, wiercenie, łączenie śrubami, klejenie czy spawanie materiału dają dobre i trwałe efekty.
Materiał można również montować w łukowatych kształtach, przy zachowaniu odpowiedniego promienia gięcia dla danej płyty, co znacznie zwiększa możliwości użycia tego materiału jako ścianki dzielącej przestrzeń, prz słony, doświetleń w ścianie budynku.
Równie prosta jest konserwacja materiału. Zwyczajne mycie powierzchni nieścieralnymi i nieżrącymi środkami czyszczącymi zapewni mu atrakcyjny wygląd, bez konieczności malowania czy odnawiania.
Przy amatorskich zastosowaniach często istotna jest waga płyt, a strukturalne PCW nie wymaga tak ciężkich konstrukcji nośnych jak np. blacha profilowana. Jednocześnie w ściance wykonywanej z tego produktu nie trzeba instalować okien czy świetlików, aby lepiej doświetlić wnętrze. Ma to praktyczne zastosowanie w przydomowych wiatach garażowych, budynkach gospodarczych, gdzie pewne elementy można wykonać z płyt nieprzezroczystych, a inne (np. dach, lub część ścianek) z transparentnych.
Maciej Engel
ANTALIS
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
W architekturę obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej na stałe wpisały się zadaszenia lub ich elementy wykonane z tworzyw sztucznych. Dzięki poprawianiu jakości tych materiałów i, co za tym idzie, lepszej ich estetyce, coraz częściej spotykane są również w budynkach mieszkalnych i w ich otoczeniu. To dzięki nim naturalne światło słoneczne lepiej doświetla przestrzeń wewnątrz budynków. Werandy i ogrody zimowe zyskują światło, ciepło i bezpieczeństwo a wejścia do budynku osłonięte są przed deszczem i wiatrem. Nowatorskich pomysłów na ich zastosowanie jest wiele i wciąż ich przybywa.
Płyty poliwęglanowe
Jako substytut szkła mineralnego łączą w sobie doskonałe właściwości materiału umożliwiające ich szerokie zastosowanie. Poliwęglan to najbardziej postępowy polimer wśród tworzyw sztucznych, doceniany za nieprzeciętną kombinacją cech jakościowych takich jak m.in.: wytrzymałość, przepuszczalność światła, mały ciężar, elastyczność czy długa żywotność. Poddają się obróbce mechanicznej (piłowanie wiercenie, cięcie), posiadają wysoką odporność chemiczną i ogniową.
Płyty lite są przezroczyste jak szkło, jednak od szkła ok. 200 razy bardziej wytrzymałe na uderzenie, przy jednocześnie o połowę mniejszym ciężarze! Płyty te pozwalają się giąć na gorąco i na zimno, znajdują więc częste zastosowanie w łukowych częściach architektury.
Dzięki ich odporności na pękanie kwalifikują się jako najlepszy materiał do oszkleń zabezpieczających – są niewrażliwe na uderzenie np. młotkiem lub kamieniem, stanowią sposób na obronę przed wandalizmem i zapewniają bezpieczeństwo. Płyty pokryte są warstwą przeciwko promieniowaniu UV (ultrafiolet) i mogą być stosowane na wolnym powietrzu bez obawy przebarwień w temperaturze -40oC do +120oC.
Płyty i panele z poliwęglanu komorowego stanowią najbardziej uniwersalny materiał: świetne parametry optyczne i wytrzymałościowe łączą z doskonałą izolacją termiczną. Znajdują zastosowanie przy szkleniu nowych i renowacji starych zadaszeń, świetlików, basenów, szklarni, dachów szedowych, hal przemysłowych i sportowych, przejrzystych ekranów akustycznych, a w budownictwie mieszkaniowym najczęściej są stosowane w budowie tarasów, markiz, oranżerii, ogrodów zimowych.
Płyty poliwęglanowe, podobnie jak lite, dają się giąć na zimno przy zachowaniu minimalnych promieni gięcia, posiadają również warstwę przeciwko promieniowaniu UV. Dostępne jako płyty lub panele do łączenia modułowego.
Zadaszenia drzwi zewnętrznych
Zadaszenia przeznaczone są do wykonywania osłony zewnętrznych drzwi wejściowych do budynku przed działaniem opadów atmosferycznych i wiatru. Mogą być również stosowane jako osłony balkonów, tarasów, witryn sklepowych, bankomatów. Pełnią funkcję dekoracyjną, podnoszącą walory estetyczne budynków.
Zadaszenie przeznaczone są do samodzielnego montażu, wykonane z wysokiej jakości materiałów (profile aluminiowe malowane proszkowo lub ze stali nierdzewnej, wypełnienie z komorowej płyty poliwęglanowej lub akrylowej). Zadaszenie przewidziane jest do bezpośredniego montażu na ścianie budynku bez podpór pośrednich czy konstrukcji wsporczej, może być uzupełnione
ścianką boczną.
Kształty zadaszeń: łukowe, płaskie, markiza (w wielu wariantach wymiarowych). Kolory: brąz, białe, srebrne oraz inne na zamówienie wg. palety RAL.
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
We współczesnej architekturze przemysłowej światło dzienne odgrywa coraz większą rolę. Hale produkcyjne można równomiernie doświetlać, poprawiają się warunki pracy, podwyższone jest bezpieczeństwo w razie pożaru.
Dzisiaj rozwijamy i projektujemy skomplikowane architektonicznie i technicznie konstrukcje aluminiowo–szklane. Specjaliści firmy NEXT wiedzą, jak budowano dawniej i korzystają z tych doświadczeń. Pozwoliło to na stworzenie systemu profili aluminiowych do konstrukcji świetlików. Natomiast ich podstawowym materiałem, który stosuje się jako wypełnienie, jest poliwęglan, a szczególnie poliwęglan komorowy.
Płyty poliwęglanowe LEXAN® Thermoclear® , jedno- lub wielokomorowe, wykazują następujące cechy: doskonałą termoizolacyjność, (250 razy wyższą niż szkło), wysoką przepuszczalność światła (kontrolowaną przy płytach barwionych), trwałość zachowywaną w szerokim zakresie temperatur (-40 do +120oC), a także lekkość, łatwość obróbki, formowania i montażu.
Jest doskonały do przeszkleń i zadaszeń obiektów przemysłowych, pasaży handlowych, dworców, hal sportowych, stadionów, basenów oraz szklarni i ogrodów zimowych. Na wszystkie rodzaje płyt LEXAN Thermoclear producent udziela 10-letniej gwarancji na zachowanie przepuszczalności światła, koloru i parametrów mechanicznych pod wpływem działania czynników atmosferycznych.
Praktyczne właściwości płyt z poliwęglanu stanowią uzupełnienie wszystkich zalet. Są one kilkakrotnie lżejsze od szkła, wymagają jedynie lekkich, oszczędnych konstrukcji wsporczych, dają się giąć na zimno, są łatwe w montażu, dają możliwość swobodnego projektowania.
W przypadku zastosowania płyty z poliwęglanu zalecane jest jednak wykorzystanie wyspecjalizowanych firm oferujących pełen zakres usług: projekt, wykonanie i montaż gotowych elementów z zastosowaniem poliwęglanu (świetlików, zadaszeń, ścian, witryn, elementów małej architektury itp.).
Dlaczego świetliki dachowe?
aby uzyskać to samo doświetlenie pomieszczenia, powierzchnia okien musi być aż czterokrotnie większa od powierzchni świetlików dachowych,
dzięki nim można optymalnie doświetlić budynek,
światło wpadające do wnętrza obiektu jest bezpośrednim światłem słonecznym, a nie, jak w przypadku okien, w dużej części światłem odbitym,
niewiele ważą,
cechuje je odporność na korozję.
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
W pracy, w domu czy podczas odpoczynku światło naturalne i świeże powietrze są dla ludzkiego organizmu i dobrego samopoczucia niezbędne. Wpływ tych czynników na wzrost wydajności pracy został już także dowiedziony. Ważnym argumentem w planowaniu nowych inwestycji powinny być oszczędności z wykorzystania światła naturalnego i świeżego powietrza zamiast sztucznego oświetlenia oraz klimatyzacji - światło i świeże powietrze są zawsze i wszędzie dostępne bezpłatnie.
Czynniki te zapewniane są przez oferowane przez UNIMA-Tech systemy naświetli, które mogą być wyposażone w urządzenia sterujące i wykonawcze napędzane ręcznie, pneumatycznie lub elektrycznie. Stosowane przez UNIMA-Tech kopułki naświetli punktowych mogą być wykonane z materiału akrylowego (PMMA) lub poliwęglanu litego (PC). Również – co ważne dla architektów – forma i kształt oferowanych kopuł jest zróżnicowana: od kwadratów poprzez prostokąt, koło, trójkąt, wielokąt.
Czasami nadmiar światła bywa jednak równie uciążliwy jak jego brak. W tych miejscach, gdzie ważna jest ochrona przed nagrzewaniem się pomieszczeń zalecane jest stosowanie kopuł z warstwą „Heat-Stop” – koekstrudowaną warstwą tlenku, która w znacznym stopniu zatrzymuje promieniowanie cieplne.
Zastosowanie tej warstwy daje uboczny skutek, jakim jest ograniczenie również przenikania promieniowania świetlnego. Jednowarstwowa kopuła przeźroczysta posiada przepuszczalność wiatła 92%, natomiast z warstwą „Heat-Stop” 51%. Również w pasmach świetlnych (naświetla pasmowe na dachu) możliwe jest stosowanie płyt wielowarstwowych z powłoką ochronną „Heat-Stop”. Pasma świetlne wykonywane są również w różnych formach: łukowe, półkoliste (h=1/2r), trójkątne, pryzmowe, piramidalne. Stosowane tu wypełnienia – płyty z poliwęglanu komorowego – w zależności od ich grubości, struktury, ilości komór, posiadają zakres współczynnika przenikalności cieplnej od 3,2-1,5 W/m2K.
Nie bez znaczenia jest możliwość zastosowania funkcji bezpieczeństwa pożarowego jakim jest oddymianie. Według statystyk zdecydowana większość ofiar pożarów to zatrucia dymem i gazami powstałymi w procesie spalania materiału. Zastosowanie wyciągu ciepła i dymu ma duże znaczenie również dla ochrony samego budynku.
UNIMA-Tech oferuje tutaj sprawdzone i potwierdzone stosownymi badaniami urządzenia, dla których wydane zostały Aprobaty Techniczne. Urządzenia te dzięki zastosowanym rozwiązaniom i technologicznemu know-how zapewniają nie tylko ochronę w zakresie przeciwpożarowym ale również wysoki komfort użytkowania i pewność działania.
Bardzo istotną funkcję spełniają świetliki punktowe, montowane nad klatkami schodowymi w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, szczególnie, gdy klatka schodowa jest bez okien. W tym przypadku naświetle spełniać może 4 funkcje równocześnie: naświetle, wyłaz dachowy, przewietrzanie i – w razie pożaru – oddymianie.
Obok opisanych wyżej naświetli UNIMA-Tech oferuje również siłowniki i sterowania przewietrzaniem dla okien tradycyjnych, a także, w zakresie ochrony pożarowej, systemy oddymiania. Większość z tych urządzeń jest własnej produkcji. Inne dostarczane są przez uznanych i sprawdzonych producentów europejskich.
Wszystkie oferowane przez UNIMA-Tech urządzenia do ochrony pożarowej zostały przebadane w Polskich instytucjach badawczych (ITB, CNBOP) i posiadają stosowne certyfikaty. Szczegóły oferowanych rozwiązań przedstawiamy na naszej stronie internetowej: www.unima-tech.pl
K. Grygier
UNIMA-Tech
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Świetlik o ciekawej formie zbudowano w budynku gimnazjum przy ul. Van Gogha w Warszawie. Rozdziela on funkcjonalnie pomieszczenia na część dydaktyczną i sportowo-widowiskową (sala gimnastyczna, aule, pomieszczenia administracyjne).
Całkowita długość świetlika wynosi 66 m.
Jedna z jego osi podłużnych ma stałą
wysokość 80 cm, wysokość drugiej natomiast
zmienia się od 80 do 250 cm. Jednocześnie
osie te nie są równoległe do
siebie: szerokość świetlika w rzucie poziomym
zmienia się od 200 do 560 cm.
Zmiana wysokości i szerokości dotyczy
tej samej osi.
Przeszklenie wykonano ze szkła zespolonego
6 mm hart/16 Ar/ 3.1 natomiast
aluminiową konstrukcję świetlika zbudowano
na bazie systemu fasadowego Poliedra-
Sky 50. Gwarantuje to prawidłowe
odprowadzenie wody ze szklanych połaci
dachowych, które na ostatniej kondygnacji
osiągają znaczne rozmiary.
Świetlik został wykonany przez Manufakturę
Szkła Artystycznego z Kalisza.
W budynku gimnazjum wszystkie konstrukcje
okienno-drzwiowe oraz fasadowe
oparto o systemowe rozwiązania firmy
Metra.
Przeszklone ściany fasadowe wykonano
w systemie słupowo-ryglowym Metra
Poliedra-Sky 50, spełniającym w zakresie
termicznym warunki grupy materiałowej
2.1.
W niektóre pola tworzone przez aluminiowe
słupy i rygle wpięto okna systemu
Metra NC 68 STH, oparte na trzykomorowych
profilach z przekładką termiczną.
Pozostałe okna oraz drzwi wykonano
również w tym systemie, który, podobnie
jak fasada, spełnia wymagania termiczne
grupy 2.1.
Konstrukcje aluminiowe pokryte są lakierem
proszkowym w kolorze RAL 9007,
co zrobiono u dostawcy systemu, zachowując
wymagania jakościowe normy
QUALICOAT.
Włodzimierz Rutkowski
METRA
System fasadowy Poliedra 50 został
opracowany z myślą o realizacji dużych,
wielopłaszczyznowych przeszkleń; ścian
osłonowych, dachów, ogrodów zimowych
oraz wszelkiego rodzaju patio i wykuszy.
Duży wybór kształtowników umożliwia
wykonanie nawet bardzo skomplikowanej
konstrukcji aluminiowej, takiej jak piramida,
kopuła lub świetlik o zmiennych kątach
nachylenia połaci. Gamę kształtów konstrukcji
pomnaża możliwość gięcia profili
tej serii w łuki, w dowolnej płaszczyźnie.
Poliedra znajduje też zastosowanie
w obiektach restaurowanych, gdzie trzeba
poprawić estetykę oraz izolacyjność
akustyczną i termiczną budynku.
Konstrukcja składa się ze słupów oraz
poprzeczek o przekroju prostokątnym lub
– zaprojektowanym na życzenie projektantów
– teowym.
System NC 68 STH to trzykomorowy
profil z przegrodą termiczną,
o grubości ościeżnicy 60 mm, stosowany
do okien, drzwi wejściowych i witryn.
Dzięki zaokrąglonym liniom istnieje możliwość
stosowania w obiektach zabytkowych.
Współczynnik U profilu jest mniejszy
niż 2,8 W/m2K. Posiada aprobatę ITB
na okna i drzwi balkonowe oraz drzwi
zewnętrzne.
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Realizacja prywatnej kliniki Novum, przy ulicy Bocianiej w Warszawie, jest dowodem na to, iż dobra architektura nie musi być zlokalizowana w prestiżowym miejscu, ani wyróżniać się ogromną kubaturą. Projekt kliniki, będący dziełem Andrzeja Kicińskiego, potwierdza wysoki kunszt tego zasłużonego warszawskiego architekta. Na co dzień rzadko spotykamy się z projektami prywatnych klinik, tak więc tym bardziej ciekawy jest efekt koncepcji i realizacja wizji projektanta.
Obiekt o przyjaznej, kameralnej architekturze, zrealizowany został w niezbyt ciekawej okolicy warszawskiego Ursynowa, przy niezwykle ruchliwej arterii komunikacyjnej, jaką bez wątpienia jest ulica Puławska. Zorientowana prostopadle do Puławskiej działka wymogła podłużne rozmieszczenie kompleksu kliniki. Zarówno w kubaturze jak i w planie, widoczny jest wyraźny podział na trzy główne części: część recepcyjną, ukształtowaną w formie łagodnego półkola, gabinety lekarskie oraz wycofaną część kliniczno-laboratoryjną.
Dwukondygnacyjny budynek na pierwszy rzut oka zdradza podobieństwa do innych projektów Andrzeja Kicińskiego. Masywny parter pokryty piaskowcem, ażurowa konstrukcja drugiej kondygnacji, z wysokiej jakości detalami betonowych półkolumn oraz wyrazisty dach przekryty patynowaną blachą miedzianą, przypominają wcześniejsze realizacje takie jak Szara Willa, przy Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.
Zapewnienie dobrego samopoczucia pacjentom korzystającym z tego obiektu możliwe było poprzez zastosowanie wielu naturalnych materiałów. Duże znaczenie ma ogromna ilość światła dziennego, dostająca się do wnętrza budynku, dzięki zastosowaniu całkowicie przeszklonej kondygnacji drugiej, dwuspadowego świetlika doświetlającego główny korytarz komunikacyjny a także przeszklonych klatek schodowych.
Uzyskanie efektywnego doświetlenia budynku światłem naturalnym i potrzeba zredukowania do minimum przepuszczalności cieplnej energii słonecznej, przegrzewającej pomieszczenia w okresie lata, zaowocowały zastosowaniem wysoko przetworzonego szkła Pilkington SuncoolTM Brilliant 66/33. Produkt ten, o współczynniku selektywności równym 2, zapewnia wysoką przepuszczalność światła na poziomie 66%, przy niskiej przepuszczalności energii słonecznej na poziomie 33%.
Ważnym aspektem przy doborze szkła były również aspekty akustyczne. Bliskość ruchliwej ulicy, jak również bezpośrednie sąsiedztwo korytarza powietrznego warszawskiego Portu Lotniczego, wymusiło konieczność zastosowania szyb zespolonych o podwyższonych parametrach akustycznych.
W modyfikowanych, w zależności od potrzeb, szybach zespolonych Pilkington InsulightTM Sun zastosowano hartowaną szybę zewnętrzną 8 mm Pilkington SuncoolTM Brilliant T 66/33 i szkło laminowane Pilkington OptilamTM 8,8 jako taflę wewnętrzną na świetliku.
Od strony wizualnej szkło Pilkington SuncoolTM Brilliant 66/33, ze swoim niskim współczynnikiem odbicia światła i lekko zielonkawym odcieniem, idealnie współgra z okładziną piaskowca, surowymi betonowymi detalami architektury i patynowaną miedzianą blachą dachu.
Zrealizowany obiekt Przychodni Leczenia Niepłodności Novum, jest kolejnym przykładem wspaniałej architektury, niekoniecznie podążającej za technologicznym stylem ostatnich lat, która pokazuje, iż właściwe użycie zaawansowanych technologii w budownictwie może nosić niepowtarzalne cechy pracowni autorskiej.
Piotr Oleszyński
Pilkington
więcej informacji: Świat Szkla 10/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 10/2005
Zakładając, że zaprojektowane przeszklenia spełniają wszelkie wymagania techniczne i użytkowe dotyczące właściwości mechanicznych i izolacyjnych, należy pamiętać, że są one także istotnym elementem formy architektonicznej, w której tworzeniu architekt powinien wykorzystać odpowiednio efekty wizualne jakie daje szkło.