Wydanie 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Opis typu szyb zespolonych izolacyjnych jest zawsze wymagany w zakresie normatywnym oraz zalecany w części informacyjnej, zwłaszcza jeśli producent przewiduje dalszy rozwój wyrobu. Za przygotowanie opisu typu odpowiedzialny jest producent.
Opis typu, zwany także w przepisach prawa budowlanego jako deklarowane cechy techniczne typu, obowiązuje również, gdy specyfikacja techniczna wyrobu nie zawiera wymagania w tym zakresie.
Opis typu
Opis komponentów stanowi zakres normatywny, obowiązujący producenta. Na podkreślenie zasługuje obowiązek prowadzenia rejestru wypełnień, wkładek i nazw komponentów, w powiązaniu z numeracją warstw uszczelnienia. Dla każdego komponentu należy prowadzić obszerny zbiór danych, które przykładowo przedstawiam.
Komponenty - opis, powinien zawierać:
• układ ponumerowanych komponentów w przekroju warstw,
• rejestr wypełnień zagłębienia i wkładek,
• rejestr nazw komponentów w powiązaniu z numeracją warstw.
• zbiór danych dla każdego komponentu, który co najmniej obejmuje:
- numer, nazwę funkcjonalną i nazwę handlową,
- nazwę dostawcy i producenta,
- opis głównego materiału użytego w komponencie,
- zalecane/wymagane wymiary geometrii lub wymogi procesowe (szczeliwa, wkładki i osuszacz).
Opis uszczelnienia stanowi zakres normatywny, obowiązujący producenta. Powinien on tworzyć spójną całość z rysunkami wypełnień, zestawieniem parametrów procesu napełniania gazem, rejestrem wypełnień i wykazem limitów, w tym limitów absolutnych.
Jeśli wykaz nie zawiera limitów absolutnych, wówczas limity działania służą za limity absolutne.
Uszczelnienia - opis, powinien zawierać:
• szczegóły (rysunki) wypełnienia przestrzeni uszczelnianej, np.:
- ciągłość wstęgi (sekcji) uszczelnienia,
- ciągłość wstęgi, gdy badanie w próbkach,
- ciągłość wstęgi na narożach.
Parametry procesu gazowania,
powinny opisywać:
• pozycje i wymiary otworów do gazowania,
• wyposażenie do gazowania,
• materiały i metodę zatykania otworów po napełnieniu gazem.
Rejestr wypełnień i pasm, składa się z:
• kolejno następujących ponumerowanych pasm,
• limitów absolutnych zużycia w miesiącu na jedną szybę lub uszczelnienie w oparciu o ekonomicznie uzasadniony, tzw. czas życia; należy podać przykładowo:
- dopuszczalne pęcherze w uszczelnieniu zewnętrznym i wewnętrznym,
- długość przerw w wewnętrznym uszczelnieniu,
- wykaz limitów absolutnych, wskazujący kombinacje wypełnień i uszczelnień.
Część informacyjna opisu, powinna zawierać dane o:
• materiałach i komponentach, tj. wymagane właściwości fizyko-chemiczne do ich wymiany,
• możliwości zastępstwa komponentów,
• właściwościach stosowanych w nich materiałów,
• badaniach niezależnych laboratoriów, takich jak: atesty i wyniki badań, np. krzywe naprężeń, przenikania pary wodnej i/lub wypływu gazu przez szczeliwa.
W opisie typu powinny być ujęte próbki testowe, reprezentatywne. Test próbek reprezentatywnych powinien uwzględniać przewidywane odchyłki od stanu idealnego, także określonego w wykazie limitów. Część informacyjna opisu typu powinna też zawierać wszystkie informacje potrzebne do wymiany materiałów i komponentów.
Szczególnie ważne mogą okazać się raporty z testów, przeprowadzanych przez niezależne laboratoria badawcze.
Jeśli w opisie typu szyb zespolonych izolacyjnych zostały przewidziane odchyłki od stanu idealnego, powinny być one uwzględnione w próbkach testowych, natomiast gdy nie przewiduje się żadnych odchyleń, wtedy wyroby gotowe wykazujące odchyłki nie mogą być przedmiotem obrotu i stosowania.
Zamiana komponentów jest związana z właściwościami uszczelnienia krawędzi oraz trwałością SZI, określanymi przez:
• wskaźnik przenikania pary wodnej,
• wytrzymałość uszczelnienia,
• szybkość ubytku gazu,
• adhezję (przyleganie) szczeliwa.
Zmiana komponentu lub materiału jest możliwa po przeprowadzeniu procedur walidacji, szczegółowo określonych w EN 1279-1, zał. normatywny B. Warto pamiętać, że każda zamiana komponentów powoduje zmiany właściwości uszczelnienia krawędzi. Należy wówczas przeprowadzić walidację według procedur szczegółowych. W procedurze walidacji można uwzględnić raporty z testów z wynikiem pozytywnym, w których dany komponent został użyty do wytworzenia innego typu szyby zespolonej izolacyjnej.
Ocena zgodności
Oceny zgodności wyrobu budowlanego dokonuje z zasady producent, stosując systemy wskazane we właściwej, zharmonizowanej specyfikacji technicznej, lub w Polskiej Normie, względnie w Aprobacie technicznej, nie mającej statusu dokumentu wycofanego. Oceny zgodności dokonuje producent samodzielnie bądź z udziałem akredytowanej albo notyfikowanej jednostki i laboratorium, według systemu zgodności wskazanego w specyfikacji technicznej lub według zasad podanych w przejściowych przepisach wykonawczych, gdy specyfikacja techniczna nie określa systemu zgodności.
Wynikiem przeprowadzenia oceny zgodności jest deklaracja zgodności, w której producent na swoją wyłączną odpowiedzialność oświadcza, że wyrób budowlany (typ wyrobu) jest zgodny ze specyfikacją techniczną. System zgodności określa zawsze zadania dla producenta oraz może wskazywać zadania dla jednostek upoważnionych, a także wymagane dokumenty zgodności. Poniższe tablice przedstawiają te systemy oceny zgodności, które dotyczą wszelkich typów szyb zespolonych.
Tablica 3 przedstawia systemy oceny zgodności, przyporządkowane typom szyb zespolonych przeznaczonym do stosowania jako pojedyncze wyroby budowlane. Typy szyb zespolonych izolacyjnych zgrupowane według przewidywanego zastosowania w kolumnie 4 tablicy 3 będą mieć odniesienie do systemów jakości z kolumny 1 dopiero wtedy, gdy nastąpi wprowadzenie w całości do stosowania zharmonizowanej normy PN h EN 1279.
W tablicy 4 przedstawione są szyby zespolone izolacyjne, które są przeznaczone do zastosowania jako zestawy ze spoiwem konstrukcyjnym. Typy konstrukcji uszczelnienia szyb ze spoiną klejoną, zgrupowane według przewidywanego zastosowania w kolumnie 4 tablicy 4, będą mieć odniesienie do systemów jakości z kolumny 1 też wtedy, gdy nastąpi wprowadzenie w całości do stosowania zharmonizowanej normy PNhEN 1279. Do tego czasu specyfikację techniczną dla szyb zespolonych stanowi norma PN-B-13079 i właściwe Aprobaty techniczne, a spowoduje to istotne problemy w atestacji i ocenie zgodności szyb zespolonych.
W treści normy PN-B-13079 brak charakterystyk użytkowych szyb zespolonych i odpowiednich dla nich wymagań, co powoduje, że utrudnione jest deklarowanie zgodności w oparciu o tę normę według definicji deklaracji zgodności zawartej w §3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 11 sierpnia 2004 r (Dz. U. Nr 198, poz. 2041) w brzmieniu: Wyrób budowlany jest zgodny ze specyfikacją techniczną, jeżeli spełnia, odpowiednie do jego przeznaczenia wymagania, określone w tej specyfikacji, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych.
Problemy oceny zgodności według PN-B-13079 zaostrza przepis podany w §15 w/w Rozporządzenia, gdyż norma nie wskazuje systemu zgodności, a deklarowanie zgodności przez producenta może być wtedy oparte tylko na wykonaniu zadań wynikających z systemu 1. W systemie zgodności 1, zadaniem producenta jest zakładowa kontrola produkcji (ZKP) i sondażowe badanie próbek według planu badań, natomiast zadaniem jednostki upoważnionej jest wstępne badanie typu, wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego oraz ciągły nadzór, ocena i akceptacja ZKP, a dokumentem zgodności jest Certyfikat zgodności, wystawiony przez tę jednostkę.
Z powyższego przepisu wynika, że do czasu ogłoszenia normy PNhEN 1279, wszelkie typy wytwarzanych szyb zespolonych, przeznaczonych do obrotu i trwałej zabudowy w obiekcie budowlanym, podlegają ocenie według systemu 1, za wyjątkiem zestawów i oszkleń, dla których wydano aprobaty techniczne przed 1 maja 2004 r. według kryteriów technicznych powołanych w ważnej aprobacie.
Do czasu wejścia w życie normy PNhEN 1279, producenci SZI wystawiają Krajową Deklarację Zgodności na podstawie Krajowego Certyfikatu Zgodności z normą PN-B-13079:1997 oraz stosowną Aprobatą techniczną.
Krajowy Certyfikat zgodności powinien jednoznacznie identyfikować typ szyby zespolonej, numer normy i aprobaty, tytuł i rok wydania aprobaty technicznej oraz nazwę jednostki aprobującej. Dane te Producent wpisuje do Deklaracji zgodności. W podsumowaniu chcę zwrócić uwagę na treść punktów 2, 5 i 6 tej deklaracji, która, w odróżnieniu od poprzednich wzorów, nie dotyczy partii produktów ale dotyczy typu wyrobu budowlanego.
W pozycji 2 należy podać i określić typ szyby zespolonej. W pozycji 5 należy powołać normę lub/i aprobatę, z których wynika pełna charakterystyka typu i podstawa do złożenia deklaracji zgodności ze specyfikacją techniczną. W pozycji 6 należy wymienić deklarowane cechy techniczne danego typu np. klasę odporności, współczynnik U, współczynnik Rw (C/Ctr) itd., z których wynika, że określony i zidentyfikowany typ szyby zespolonej jest objęty planem badań i jest zgodny z dokumentami odniesienia.
Wojciech Korzynow
SZKLAREXPERT www.szybexp.of.pl
inne artykuły autora:
- Czy rzeczywiście alternatywa? , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009
- Ocena zgodności typu szkła warstwowego , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub szyb zespolonych izolacyjnych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 3/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2009
- Planowanie badań szyb hartowanych lub zespolonych izolacyjnych. Część 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 12/2008
- Szkła budowlane o podwyższonej wytrzymałości , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2007
- Deklarowanie zgodności typów szkła dla budownictwa , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 9/2007
- Wady szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 1/2007
- Badanie wytrzymałości szkła hartowanego , Wojciech Korzynow , Świat Szkła 10/2006
- Ważniejsze parametry wyrobów ze szkła, niezbędne do deklarowania zgodności z określonym przeznaczeniem , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 6/2006
- Deklarowanie zgodności typu szyb zespolonych z zastosowaniem szkieł bezpiecznych i ochronnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2006
- Badania komponentów przy produkcji szyb zespolonych izolacyjnych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 11/2005
- Wady szkła float i szyb zespolonych , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 5/2005
- Typy szyb zespolonych. Część 3 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 4/2005
- Typy szyb zespolonych. Cz. 2 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 2/2005
- Typy szyb zespolonych. Cz. 1 , Wojciech Korzynow, Świat Szkła 1/2005
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Trwa proces dostosowania przepisów i norm przedmiotowych do unormowań unijnych. W dziedzinie budownictwa podstawowym dokumentem jest Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich nr 89/106/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych. Celem dyrektywy jest stworzenie warunków umożliwiających wolną wymianę handlową wyrobami budowlanymi między Państwami Członkowskimi Wspólnoty.
Do osiągnięcia tego celu niezbędne jest usunięcie barier technicznych wynikających z rozbieżności postanowień krajowych norm na wyroby budowlane, niejednolitych kryteriów przyjmowanych przy ocenie nowych wyrobów wchodzących na rynek, zróżnicowanych procedur przy atestacji i certyfikacji wyrobów.
Wstęp
Należy podkreślić, że w obecnej chwili żadna z norm europejskich z dziedziny szkła nie ma statusu normy zharmonizowanej z dyrektywą, chociaż pojawiły się arkusze norm zawierające załączniki harmonizujące (normatywne) ZA, które określają systemy badań, certyfikacji i deklaracji zgodności wyrobu z odpowiednimi normami. Dokumenty te są tłumaczone z języka angielskiego i wprowadzane do zbioru PKN stopniowo. Jest w nich, niestety, sporo niejasności np. co do badań w odniesieniu do grup wyrobów. Nie wynika z normy jakie grupy wyrobów należy wyodrębnić z asortymentu produkcji i czy ma to zrobić instytucja zewnętrzna czy sam producent. Istnieją poglądy, że sam producent, gdyż większość wyrobów szklanych będzie podlegała 4 systemowi kontroli jakości, tzn. badaniom w laboratorium producenta i na tej podstawie wystawiane będą deklaracje zgodności.
Jak wiadomo obowiązek certyfikacji na znak bezpieczeństwa ,,B" ustał z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej tj. 1 maja 2004 r. Wprawdzie ze znowelizowanego prawa budowlanego wynikał obowiązek znakowania każdego wyrobu budowlanego znakiem budowlanym B (który zaświadczać miał o zgodności wyrobu budowlanego z odpowiednią Polską Normą lub aprobatą techniczną).
Jednocześnie wiadomo, że od dłuższego czasu stosowanie norm jest dobrowolne (o ile nie wprowadzono obowiązku stosowania konkretnych norm dla określonych wyrobów innymi przepisami). W okresie więc po 1 maja 2004 r. przestały obowiązywać przepisy o obowiązkowej certyfikacji niektórych wyrobów budowlanych na znak bezpieczeństwa "B". Jednakże w umowach, przetargach i odbiorach technicznych nadal ceryfikaty jakości na znak bezpieczeństwa funkcjonowały - jako dobrowolne, pomimo że ze względu na brak harmonizacji norm nie został określony w Dzienniku Urzędowym Unii - okres przejściowy, w czasie którego obowiązywałyby równocześnie albo dobrowolny, krajowy system certyfikacji wyrobów, albo system badań i deklaracji zgodności, stosowny do wymagań europejskich norm zharmonizowanych wraz z oznaczaniem wyrobów znakiem CE. Lukę tę w pewnym sensie wypełniło Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dziennik Ustaw Nr 198 z dnia 10 września 2004 r. Poz. 2041). Rozporządzenie to weszło w życie po 30 dniach od daty ogłoszenia tj. od 11 października 2004 r. Rozporządzenie wyznacza okres przejściowy do końca 2006 r., i w załączniku 3 w pozycji 15 wymienia wyroby ze szkła i ceramiki objęte systemem oceny zgodności. Są to te same wyroby, które dotychczas podlegały obowiązkowej certyfikacji na znak bezpieczeństwa ,,B":
• Szkło budowlane, płaskie, walcowane zbrojone według SWW 1511-12
• Szkło budowlane, profilowe według SWW 1511-2
• Szkło budowlane, kształtki według SWW 1511-3
• Szkło budowlane, hartowane płaskie, według SWW 1511-1
• Szkło budowlane zespolone, według SWW 1513.
Należy zaznaczyć, że w Załączniku 1 do rozporządzenia wymieniono elementy budowlane, dla których systemy oceny zgodności są wymagane w związku z Decyzjami Komisji Europejskiej w sprawie procedury atestowania zgodności wyrobów budowlanych zgodnie z art. 20 ust. 2 Dyrektywy Rady 89/106/EWG. W załączniku tym nie wymieniono ani jednego wyrobu ze szkła.
Powstaje więc szereg pytań i wątpliwości co do tego, jakie obowiązują wymagania jakościowe oraz dotyczące atestacji i oznakowania wyrobów budowlanych ze szkła i to zarówno w wymianie handlowej krajowej, jak i z pozostałymi krajami Unii. Zdarzają się przypadki kwestionowania niesprecyzowanych w umowie wymogów, żądania spełnienia pewnych warunków z powoływaniem się na różne akty normatywne, takie jak: normy krajowe i europejskie, kryteria techniczne, rozporządzenia, prawo budowlane itd. Jest to wdzięczne pole do działania dla sądów, adwokatów i biegłych zwłaszcza, że Rozporządzenie Ministra Infrastruktury nie określa według jakich norm należy dokonywać oceny jakości wyrobów.
Artykuł ten ma na celu przynajmniej w części wypełnić lukę braku jednolitych i przejrzystych kryteriów oceny jakości wyrobów szklanych.
Szkło hartowane
Szkłem wyjściowym do termicznego hartowania jest szkło float. Wymagania dotyczące szkła float jako szkła wyjściowego do dalszego przetwarzania w wyroby o określonych właściwościach i określonym przeznaczeniu charakteryzują normy serii PN-EN 572:
Wymagania te dotyczą przede wszystkim dostaw fabrycznych, a wadliwość określa się w odniesieniu do 20 Mg szkła.
Zalecenia co do systemu konstrukcji Norm Europejskich w zakresie kontroli zgodności produkcji wyrobów podlegających Dyrektywie 89/106/EEC określają Załączniki ZA do normy EN 5729:2003 (E). Zalecenia te zostały przyjęte przez Komisję Europejską mandatem M135 „Szkło płaskie, szkło profilowe oraz bloki szklane" dla Europejskiego Komitetu Normalizacji (CEN). Przywołuje ponownie systemy atestacji i kontroli zgodności (1, 3 lub 4) określone w Dyrektywie 89/106/EEC.
Załącznik ten określa również co powinien zawierać certyfikat EC oraz Deklaracja zgodności dołączana do znaku CE.
Proces hartowania szkła.
Szkło float poddaje się procesowi termicznego hartowania, poprzez nagrzanie tafli szklanej do temperatury
bliskiej temperaturze mięknięcia szkła i nagłemu schłodzeniu obydwu przeciwległych powierzchni tak, aby w warstwach zewnętrznych wystąpiły trwałe naprężenia ściskające, a w warstwach wewnętrznych - rozciągające. Wykorzystuje się tutaj właściwość-parametr współczynnik rozszerzalności liniowej szkła. Wynosi on około 90x10-7 K-1 dla sodowo-wapniowego szkła float. Uzyskuje się w ten sposób 4-, 5-krotny wzrost wytrzymałości szkła na zginanie, na udar oraz na rozciąganie. Nie następuje w tym procesie jakaś zmiana struktury zdefektowanej sieci krzemo-tlenowej szkła w kierunku wytworzenia nowej fazy, jak to ma miejsce na przykład w stali. Nazwa jest tutaj taka sama, jednak mechanizm jest zupełnie inny. Zaznaczyć należy, że szczególnie trudne jest hartowanie szkła cienkiego (poniżej 3 mm) ze względu na trudność wytworzenia gradientu temperatury pomiędzy środkiem przekroju tafli szkła a jej warstwami zewnętrznymi. Drugim ograniczeniem jest niski współczynnik cieplnej rozszerzalności, wynikający m.in. ze składu chemicznego szkła, gdzie efekt hartowania termicznego jest znacznie słabszy, np. w szkłach sodowo--borowo-krzemianowych typu PYREX, których współczynnik rozszerzalności cieplnej wynosi 33x10"7K"1. Szkła kwarcowego w ogóle nie można zahartować, nawet wkładając go do wody, gdyż jego współczynnik rozszerzalności cieplnej wynosi zaledwie 5x10"7K"1.
Szyby hartowane termicznie można podzielić na:
• szyby hartowane termicznie i wzmacniane termicznie (półhartowane) oraz
• szyby hartowane termicznie - bezpieczne.
Szyby termicznie hartowane - bezpieczne
Szyby bezpieczne - hartowane są to szyby, które w przypadku rozbicia stanowią stosunkowo niewielkie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Szyba bezpieczna powinna w określonych warunkach nie rozbić się lub rozbić w sposób bezpieczny, to znaczy: w przypadku szyby hartowanej - rozpaść się na drobne kawałki o zaokrąglonych brzegach, bez „igieł" i klinów ostro zakończonych, a w przypadku szkieł klejonych - nie ulec rozbiciu lub spękać bez oddzielenia się ostro zakończonych
odłamków, mogących podczas uderzenia człowieka w szybę (np. wystawową, drzwiową) uszkodzić ciało w sposób zagrażający zdrowiu, a nawet życiu.
Wymagania odnośnie szkła hartowanego precyzuje norma PN-EN 12150-1:2002 Szkło w budownictwie -Termicznie hartowane bezpieczne
szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe - Część 1: Definicje i opis.
Poza parametrami wymiarowymi kształtu, otworów, wykończenia obrzeży, tolerancji grubości, podstawowymi kryteriami jakościowymi są:
• fragmentacja czyli tzw. siatka spękań, wg PN-EN 12150-1:2002
• wytrzymałość na zginanie, wg PN-EN 12150-1:2002 i PN-EN 1288-3
• odporność na uderzenie wahadłem, wg PN-EN 12 600
Stanowisko do badania siatki spękań przedstawiono na fot. 1
Prasę do badania wytrzymałości mechanicznej na zginanie pokazano na fot. 2.
Badanie według normy PN-EN 1288-3:2000 Szkło w budownictwie -Określenie wytrzymałości szkła na zginanie - Część 3: Badanie na próbkach podpartych w dwóch punktach (cztero-punktowe zginanie).
Badanie wytrzymałości na uderzenie wahadłem według PN-EN 12600 Szkło w budownictwie - Metoda badania i klasyfikacja wytrzymałości szkła płaskiego na uderzenie wahadłem.
Stanowisko do badania przedstawiono na fot. 3.
mgr inż. Tadeusz Tarczoń, ISiC Oddział w Krakowie
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Przez wiele lat swojego funkcjonowania, firma KERAGLASS zdołała się wyróżnić na tle konkurentów dzięki umiejętności dostarczania kompletnych rozwiązań dla branży szklarskiej w sektorze hartowanego szkła płaskiego i krzywoliniowego oraz w sektorach grawerowania i emaliowania.
KFO Keraglass Flat Oscillating Furnace
Jest to najbardziej zaawansowana rodzina oscylacyjnych pieców do hartowania każdego typu szkła płaskiego oraz specjalnego szkła float, najnowszej generacji. Wyróżnia się przede wszystkim dzięki swojej niezawodności, jakości hartowania i prostocie użytkowania. Dostępna jest szeroka gama wymiarów urządzenia, od 1250x2400 mm, aż do wersji jumbo: 3210x7000 mm.
KFO Convection
Rodzina pieców oscylacyjnych przeznaczona dla firm specjalizujących się w obróbce szkła do architektury, szczególnie przydatna do produkcji dużych serii. Konstrukcja obejmuje pre-komorę umiejscowioną przed zwykłą komorą ogrzewczą. Taka sekcja ma te same wymiary co sekcja promieniowa-
nia, a proces ogrzewania zachodzi dzięki systemowi konwencji wzmocnionej. Ogrzewanie szkła w dwóch stadiach pozwala na uniknięcie szoku termicznego, zniekształceń w tafli na początku cyklu, a ponadto zmniejsza się czas obróbki, podnosząc wydajność, przy jednoczesnym zachowaniu perfekcyjnej jakości.
KUF
Grupa pieców hartowniczych doskonałych szczególnie do hartowania dużych serii, także tafli o niewielkich grubościach (2,8-10 mm), jak na przykład: szkło do produkcji kabin prysznicowych, sprzętu AGD, dodatków do mebli, ekranów telewizyjnych itd. Typoszereg zawiera urządzenia od 37 do 55 mt, z otworem wejściowym do 1250 mm.
KBFO
Najnowsze produkty, urządzenia o najwyższym poziomie technologicznym, przeznaczone do hartowania szkła płaskiego oraz krzywoliniowego. Wszechstronne w użytkowaniu, o wysokiej jakości, nadają się również do obróbki szkła w branży samochodowej.
Software
„Serce" każdego z wymienionych urządzeń, zostało rozwinięte w prosty instrument, pozwalający na zarządzanie każdym parametrem w najmniejszych detalach. By dodatkowo ułatwić pracę i kontrolę nad strefą ogrzewania, każde urządzenie jest wyposażane w IR Scanner, który kontroluję temperaturę szkła. Tak otrzymane dane pozwalają „na własne oczy" ocenić temperaturę w każdym punkcie tafli i dokonać ewentualnych korekcji.
Rozwiązania Keraglass pozwalają na:
• Hartowanie szkła nawet bardzo cienkiego
• Hartowanie małych elementów
• Hartowanie dużych tafli
• Hartowanie szkła niskoemisyjnego
• Hartowanie szkła o zakrzywieniu cylindrycznym i sferycznym
• Utrzymywanie jakości wymaganej w sektorze samochodowym
• Utrzymywanie jakości geometrycznej, która umożliwia późniejsze laminowanie tafli
Piece firmy Keraglass znajdują się ofercie firmy ITALCOMMA sp. z o.o. ze Skórzewa,
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Szkło płaskie w procesie jego obróbki jest wielokrotnie przenoszone ze stanowiska na stanowisko. Tafle szklane dostarczane są do zakładów przetwarzających szkło płaskie w postaci różnej wielkości formatów, z których najpopularniejszymi są rozmiary Jumbo oraz pół-Jumbo. W dalszym procesie przetwarzania dostarczone tafle podlegają rozkrojowi wtórnemu na mniejsze formatki , które kolejno mogą przechodzić dodatkowe operacje szlifowania, wiercenia, frezowania, fazowania itp.
Standardowe arkusze szkła float są produkowane w grubościach od 2 do 19 mm. Ciężar właściwy szkła to 2,473 g/cm3. Zatem formatka szkła o powierzchni 1 m2 i gr. 15 mm to ciężar ok. 47 kg, a formatka o gr. 4 mm i powierzchni 1 m2 waży ok. 10 kg
Przenoszenie takich formatek to duży wysiłek a ponadto należy pamiętać , że szkło po rozkroju ma powierzchnię gładką i śliską a krawędzie ostre i stanowi duże zagrożenie dla pracowników .
Zastosowanie różnego rodzaju manipulatorów pozwala na pewne i bezpieczne przenoszenie arkuszy szkła ze stanowiska na stanowisko , z magazynu szkła na przenośniki i stoły robocze maszyn szklarskich.
Manipulatory do transportu międzyoperacyjnego szkła ARMATEC
1. Manipulator typ EASY-LIFT.
Mały ciężar własny urządzenia zapewnia lekka aluminiowa konstrukcja. Charakteryzuje je łatwe, „miękkie" podnoszenie i opuszczanie ładunku. Urządzenie Easy-Lift umożliwia:
• podnoszenie i opuszczanie,
• obrót oraz uchylenie.
Próżnia wytwarzana jest za pośrednictwem dyszy Venturiego lub pompy próżniowej.
Urządzenia są produkowane w kilku zakresach ciężaru udźwigu: 150, 250, 350 daN (kg).
2. Manipulator ISOLIFT typ Handy, jednokolumnowy
Służy do szybkiego, łatwego i bezpiecznego transportowania szkła w pozycji pionowej.
Wykonywane jest w wersjach do podnoszenia i opuszczania, a także z możliwością uchylenia i obrotu ładunku, w wersjach 150 i 250 daN (kg).
3. Manipulator ISOLIFT IZ
• IZK
Głównie stosowany do transportu ciężkich arkuszy szkła, o dużych gabarytach. Urządzenie posiada takie same funkcje jak Iso-lift HANDY. Wykonywany jest w wersjach: 250, 500, 650 daN (kg).
• IZDEN
Specjalnie zbudowany do transportu szkła dla pionowych szlifierek krawędziowych. Wykonywany w wersjach: 250, 500, 650 daN (kg).
• IZDEK
Wielofunkcyjny manipulator dla różnych zastosowań, przeznaczony dla bardzo ciężkich formatek. Wykonywany w wersjach: 250, 500, 650 daN (kg).
4. Rama ssawkowa z zasilaniem akumulatorowym typ ADK V 500
Manipulator bez zewnętrznego zasilania elektrycznego oraz bez zewnętrznego zasilania w sprężone powietrze. Obrót arkusza ręczny. Uchylanie za pomocą ręcznej pompy hydraulicznej. Wykonywany w wersjach 150 i 250 daN (kg).
5. Ramy ssawkowe, typ GS
• Rama ssawkowa GSR
Standardowy manipulator do transportu pionowego ciężkich paneli i arkuszy szkła. Wykorzystywany przy magazynowaniu i składowaniu szkła na stojakach magazynowych. Produkowane są wersje o udźwigu: 250, 350, 500, 1000 daN (kg).
• Rama ssawkowa GFSR-V-1000
Przeznaczona do transportu pionowego arkuszy szkła o wymiarze 3,2x6 m. Specjalnie dostosowana do załadunku szkła na stoły krojące. Udźwig 1000 daN (kg).
• Rama ssawkowa GST
Bardzo lekka rama ssawkowa do pionowego transportu szkła. Może być zawieszana na przekładni łańcuchowej wyposażonej w hak. Produkowana w wersjach o udźwigu: 250, 500, 600 daN (kg).
6. Manipulatory podwieszane na hakach
• Manipulator MSDR
Do podwieszania na hakach urządzeń dźwigowych. Stosowany do transportu ciężkich arkuszy szkła przy szlifowaniu na pionowych szlifierkach krawędziowych. Produkowane są wersje o udźwigu: 250, 500, 1000 daN (kg).
• Manipulator SDR
Urządzenie ssawkowe do pionowego transportu arkuszy szkła. Możliwy jest obrót arkusza. Do zastosowania w pionowych liniach produkcyjnych, np. do zespalania szkła. Produkuje się wersje o udźwigu: 150 i 250 daN (kg).
• Manipulator GMLK
Do podwieszania na hakach urządzeń dźwigowych. Ma możliwość zmiany pozycji z pionowej na poziomą. Do różnych zastosowań. Produkowany w wersjach o udźwigu: 250, 500, 1000 daN (kg).
Przykłady zastosowania manipulatorów:
1. Suwnica bramowa (X-Y) wyposażona w manipulatory
Taki układ suwnicy umożliwia poruszanie manipulatora w płaszczyźnie poziomej X-Y oraz w osi pionowej X.
Współrzędne X-Y są ograniczone wymiarami suwnicy bramowej, natomiast ruch w osi Z jest limitowany wysokością podnoszenia manipulatora. Przesuw manipulatora w osiach X-Y obsługa może wykonać ręcznie lub mechanicznie.
Zalety suwnicy bramowej:
• duży zakres operacyjny,
• możliwość obsługi pojedynczych, nietypowych projektów w zależności od zamówienia.
2. Urządzenia dźwigowe z wysięgnikiem typu żuraw
Rozwiązanie to jest tańsze od suwnicy bramowej. Duży promień operacyjny uzyskany został dzięki długiemu i obrotowemu wysięgnikowi. Kąt obrotu kolumny 210o/270o (obrót ręczny). Długość wysięgnika - do 6 m. Manipulator na wysięgniku może poruszać się na jednej lub dwu szynach.
3. Kompletny system do przenoszenia arkuszy szkła, wykorzystujący urządzenie dźwigowe z wysięgnikiem
Powierzchnia robocza określona jest okręgiem o promieniu równym maksymalnej długości wysięgnika. Kąt obrotu kolumny: 210o. Przesuw manipulatora manualny. Produkowany jest w różnych wariantach udźwigu: 150, 250, 350 daN (kg). Maksymalna długość wysięgu: 6 m. Posiada system podwójnych szyn z kółkami obrotowymi na łożyskach kulkowych.
Rama ssawkowa z zasilaniem akumulatorowym typ ADK V 500
Dużym zainteresowaniem użytkowników cieszy się rama ssawkowa ADK V500. Posiada ona własne zasilanie elektryczne w postaci akumulatora i nie wymaga dodatkowego zasilania w sprężone powietrze. Te cechy czynią urządzenie bardzo uniwersalnym i przydatnym w miejscach, gdzie dostęp do elektrycznego zasilania oraz sprężonego powietrza jest utrudniony. Dotyczy to placów budów, magazynów i tym podobnych miejsc.
• Udźwig 500 daN (kg)
• Wymiar ramy ssawkowej może być różny, zależnie od konfiguracji (rysunek obok)
• Obrót ładunku ręczny
• Uchylenie ładunku 0-90o za pomocą ręcznej pompy hydraulicznej
• 4 ssawki o średnicy 300 mm każda
• Próżnia uzyskiwana za pomocą pompy próżniowej
• Zasilanie: bateria akumulatorów 12 V/7,2 Ah
• Ilość cykli pracy: około 150 razy
• Ładowanie akumulatora napięciem 230 V
• Urządzenia bezpieczeństwa: wskaźniki próżni
• Ciężar własny: 50 kg
• Standardowy kolor: białe aluminium RAL 9006.
Ustawienie ramion manipulatora może być dowolne. Poniższe zdjęcia obrazują rozstawienie ramion oraz ssawek oraz możliwe zastosowania manipulatora.
Stanisław Witek
MC DIAM Sp.z o.o.
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
Dwukolumnowy IZK
Dwukolumnowy IZDEN
Dwukolumnowy IZDEK
Rama typ GSR
Rama typ GFSR-V-1000
Rama typ GST
Manipulator MSDR
Manipulator SDR
Manipulator GMLK
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Duże powierzchnie przeszklone są charakterystyczne dla współczesnej architektury. Wypełnione światłem pomieszczenia mieszkalne i biurowe mają znaczny wpływ na jakość współczesnego życia. Jednak wysoka przezroczystość szkła może prowadzić do przegrzania pomieszczeń latem i utraty ciepła zimą.
Zapotrzebowanie na szkło energooszczędne gwałtownie wzrosło w ciągu ubiegłych 10 lat. W regionach o chłodniejszym klimacie, wysokie koszty energii grzewczej oraz międzynarodowe porozumienia o ograniczeniu emisji „gazu cieplarnianego" - CO2 wymusiły stosowanie szkła o podwyższonej izolacyjności cieplnej. Przepisy prawne dotyczące oszczędności energii, wprowadzone w wielu krajach europejskich (szczególnie w Niemczech, które przodują w tej dziedzinie), wymagają stosowania szkła o podwyższonej wydajności termicznej zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i biurowych. Wymogi te prowadzą do wzrostu popytu na szkło przeciwsłoneczne o zwiększonej izolacyjności cieplnej.
W regionach o gorącym klimacie coraz bardziej powszechna jest wiedza, że odbicie bezpośredniego, krótkofalowego promieniowania słonecznego w ciągu dnia to tylko jedna strona medalu. Przewodzenie ciepła (promieniowanie długofalowe) z otoczenia do klimatyzowanych wnętrz można wyeliminować wyłącznie za pomocą skutecznej powłoki niskoemisyjnej (low-e).
Straty ciepła przypadające na promieniowanie długofalowe stanowią 2/3 ogólnych strat ciepła w przegrodzie szklanej, zatem wyeliminowanie strat tego typu jest bardzo istotnym zagadnieniem (rys. 1).
Z drugiej strony, przenikanie energii słonecznej przez przeszkolone fasady budynków komercyjnych prowadzi do nadmiernych kosztów klimatyzowania wnętrz.
Rys. 2 ukazuje przenoszenie energii słonecznej w szybach izolacyjnych.
Jest oczywiste, że najbardziej skutecznym sposobem na ograniczenie całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego (wartości g) jest zwiększenie bezpośredniego odbicia energii na zewnątrz. Większe odbicie ogranicza bezpośrednie przenoszenie energii, a także nagrzewanie przegrody szklanej wskutek absorpcji energii. Połowa wartości ciepła wtórnego (promieniowanie długofalowe) przypada na bezpośrednie przenikanie do wnętrza, zatem odbicie energii jest bardziej skuteczne niż jej absorpcja.
Aby uzyskać odpowiednie odbicie energii, konieczne jest pokrycie szkła specjalną powłoką. Szkło o najlepszych parametrach optycznych i energetycznych uzyskuje się zwykle przez magnetronowe napylanie powłoki zawierającej warstwę srebra. Wada tego rozwiązania to ograniczenie możliwości obróbki i produkcji. Zazwyczaj powłoki nanosi się wyłącznie na szkło poddane uprzednio obróbce (wzmacniane termicznie, laminowane, pokryte sitodrukiem). Natomiast szkło powlekane metodą pyrolityczną jest bardzo trwałe i może być wzmacniane termicznie, ale nie osiąga tak wysokich parametrów.
Wysoka selektywność - nieograniczone zastosowania
Zalety powłok niskoemisyjnych spowodowały zaostrzenie wymogów w zakresie wydajności energetycznej - łączą one bowiem wysoką selektywność z dużą przeni-kalnością światła widzialnego. Wyroby serii SUN-GUARD® High Performance produkcji Guardian Industries ograniczają przenoszenie niepożądanej energii słonecznej, gwarantując maksymalne przenikanie światła widzialnego w dosłownie każdych warunkach. Nie tylko spełniają zwykłe wymogi dotyczące nowoczesnego szkła selektywnego - takie jak jednolita kolorystyka, optymalne współczynniki przenoszenia światła i energii oraz izolacyjności cieplnej - lecz także mają niemal nieograniczone zastosowanie, a ponadto ich obróbka jest bardzo prosta.
Przeciwsłoneczne szkło serii SUN-GUARD® HP jest produkowane za pomocą zastrzeżonej technologii firmy GUARDIAN - Silacoat® - która obejmuje stosowanie specjalnych materiałów i specjalistycznego wyposażenia do nakładania powłok. Efektem jest wyrób łączący atrakcyjność z użytecznością oraz stwarzający szerokie możliwości obróbki po naniesieniu powłoki.
Powłoka SUN-GUARD® HP, w tym także funkcjonalna warstwa srebra (rys. 3), wykazuje doskonałe właściwości w zakresie:
• przenikania energii słonecznej wysoka selektywność gwarantuje najwyższą oszczędność energii przy dużej przenikalności światła widzialnego
• przenikania energii cieplnej wydajna izolacja cieplna zapewnia niskie wartości współczynnika U bez dodatkowej powłoki niskoemisyjnej
Rys. 4 wyraźnie pokazuje znaczne zwiększenie selektywności. W porównaniu ze zwykłym powlekanym szkłem refleksyjnym serii SUN-GUARD® Solar, wyroby o podobnej przepuszczalności światła z serii SUN-GUARD® HP charakteryzują się o wiele niższym przenikaniem energii.
Ponadto wyroby SUN-GUARD® HP mają wyższą trwałość - zarówno chemiczną, jak i mechaniczną - niż tradycyjne szkło powlekane, a przy tym charakteryzują się podobną lub lepszą wydajnością energetyczną i jakością szkła po nałożeniu powłoki.
SUN-GUARD® HP to pierwsze szkło selektywne o wysokiej wydajności, które można obrabiać po nałożeniu powłoki.
Hartowanie
Wszystkie rodzaje SUN-GUARD® HP mogą być hartowane. Sieć certyfikowanych zakładów przetwórczych gwarantuje zachowanie parametrów wyrobu po opuszczeniu fabryki.
Gięcie
Układ niezwykle trwałych warstw w powłoce Silacoat® umożliwia gięcie wszystkich wyrobów serii SUN-GUARD® HP. Przeprowadzono liczne badania w wielu zakładach przetwórczych na całym świecie, aby spełnić wymagania odbiorców w tym zakresie.
Laminowanie od wewnątrz
Specjalny układ warstw powłoki umożliwia laminowanie szkła SUN-GUARD® HP od wewnątrz (powłoka od strony folii PVB). Przyczepność warstwy laminatu jest nawet nieco wyższa niż przyczepność warstwy PVB do szkła. Niektóre rodzaje szkła o wysokiej selektywności można dzięki temu stosować jako pojedyncze tafle.
Sitodruk
Na szkło serii SUN-GUARD® HP można nanosić emalię metodą sitodruku w celu zmodyfikowania wyglądu i właściwości szkła. Szkło takie można zastosować do produkcji szyb izolacyjnych.
Podsumowanie
SUN-GUARD® HP to pierwsze selektywne szkło z napylaną magnetronowo powłoką które stwarza niemal nieograniczone możliwości obróbki i produkcji. Zróżnicowany wygląd zewnętrzny szkła serii SUN-GUARD® HP daje architektom maksymalną swobodę podczas projektowania. Obróbka jest prosta - pojedyncza powłoka zapewnia pożądaną charakterystykę przenoszenia energii cieplnej i słonecznej oraz pozwala na skrócenie terminów realizacji zamówień na produkcję i wymianę szyb.
Ralf Greiner , GUARDIAN INDUSTRIES
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Klejenie szkła wymaga przede wszystkim zastosowania środków, wyłącznie takich, co do których właściwości adhezyjnych nie można mieć wątpliwości. Dodatkowo muszą one gwarantować, że pod wpływem warunków atmosferycznych nie stracą przejrzystości, ani wytrzymałości. Te warunki spełniają kleje światłoutwardzalne (promieniami UV).
Poniżej opisane rodzaje klejów zalecane są do stosowania w połączeniach elementów szklanych (również szkła kryształowego) oraz do łączenia szkła z innymi materiałami np. metalami, drewnem, kamieniem. W celu utwardzenia klejów należy stosować lampę UV. Przy prawidłowym użytkowaniu kleju oraz stosowaniu wskazówek dotyczących sposobu naklejania uzyskuje się wyrób o bardzo wysokiej jakości.
Szczególnie polecane są do wykonywania szklanych mebli - łączenia ścianek, przyklejania półek, metalowych zawiasów do szkła. Warunkiem otrzymania wysokiej wytrzymałości połączonych elementów jest gładka i czysta powierzchnia w miejscu klejenia. Należy ją dokładnie oczyszcić i odtłuścić. Bezwzględnie należy zwrócić uwagę na to, czy z powierzchni została usunięta wilgoć.
Łączenie elementów przy użyciu klejów UV powinno odbywać się w suchym pomieszczeniu, w temperaturze pokojowej. Przed samym procesem utwardzenia należy sprawdzić, czy między klejonymi powierzchniami nie znajdują się pęcherzyki powietrza, gdyż utwardzenie jest procesem nieodwracalnym. Kleje UV charakteryzują się doskonałą adhezją. Praktycznie po ich utwardzeniu nie jest możliwe dokonanie jakichkolwiek korekt.
Obok dane użytkowe przykładowych klejów utwardzanych UV.
UROBOND
- bezbarwny - pojemność 50 ml, 200 ml
- kolorowy (niebieski, czerwony, żółty) - pojemność 50 ml
Skład
Metakrylan 2-hydroksyetylu R36/38, R43 Metakrylan 2-etylhexylu R36/37/38, R43, R50/53 rodzina chemiczna: ester metakrylanu Podstawowym składnikiem klejów serii Eurobond jest Izobornyl-akrylan (Xi). Kleje te są ciekłymi, nierozpuszczalnymi w wodzie substancjami o charakterystycznym ostrym zapachu.
Właściwości fizyczne i chemiczne
- Nie ma właściwości wybuchowych
- Wrażliwy na światło
- Gęstość - 1100 g/cm3 w temperaturze 20oC
- Substancja - wzbogacony preparat
- Stan fizyczny - substancja ciekła
- Wygląd / zapach - bezbarwna, słaby zapach
- Rozpuszczalność w wodzie - nierozpuszczalna
- Gęstość względna - 1,030
- Lepkość - 600 mPas
- Substancje lotne - brak
- Lotne związki organiczne <5g/l
- Temperatura zapłonu - 180o C
Stabilność i reakcyjność
- Stabilność - substancja stabilna
- Materiały, których należy unikać - kwasy, zasady, nadtlenki
- Produkty rozkładu stanowiące zagrożenie - tlenek węgla, dwutlenek węgla
- Warunki polimeryzacji stanowiące zagrożenie - nadmierne ciepło, światło lub brak czynników hamujących może spowodować polimeryzację.
Szczególne skutki zdrowotne
Może powodować przejściowe podrażnienie oczu. Pomimo, iż nie prowadzono prób dotyczących długookresowych efektów zagrożenia, w oparciu o informacje nt. składników ocenia się, że jego poziom toksyczności jest niski.
Informacje ekologiczne
Nie stwarza zagrożenia dla środowiska. Nie stwierdzono toksyczności w wodzie.
PERMABOND
- bezbarwny - poj. 200 ml
Skład
- Metakrylan 2-hydroksyetylu R36/38, R43
- Metakrylan 2-etylhexylu R36/37/38, R43, R50/53
Właściwości fizyczne i chemiczne
- Substancja - wzbogacony preparat
- Stan fizyczny - substancja ciekła
- Wygląd / zapach - bezbarwna, słaby zapach
- Rozpuszczalność w wodzie - nierozpuszczalna
- Gęstość względna - 1,030
- Lepkość - 600 mPas
- Substancje lotne - brak
- Lotne związki organiczne <5g/l
- Temperatura zapłonu - 89oC
Stabilność i reakcyjność
- Stabilność - substancja stabilna
- Materiały, których należy unikać - kwasy, zasady, nadtlenki
- Produkty rozkładu stanowiące zagrożenie - tlenek węgla, dwutlenek węgla
- Warunki polimeryzacji stanowiące zagrożenie - nadmierne ciepło, światło lub brak czynników hamujących może spowodować polimeryzację
Szczególne skutki zdrowotne
Klej może powodować uczulenie, podrażnia oczy, częsty, wydłużony kontakt może podrażniać skórę i powodować uczulenie
Informacje ekologiczne
Nie stwarza zagrożenia dla środowiska. Nie stwierdzono toksyczności w wodzie.
Iwona Małaszewska , PUJAN
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Ludzie już w czasach starożytnych szukali różnych sposobów na łączenie materiałów budowlanych w celu budowania coraz to większych, wyższych, okazalszych budowli. Wraz z rozwojem cywilizacji wzrosły aspiracje architektów. Budowniczowie poszukiwali sposobów na realizacje swoich wizji projektowych. Z biegiem czasu pojawiły się pierwsze zaprawy wapienne, które spełniały role spoiw i pozwalały na łączenie materiałów budowlanych dostępnych w tamtych czasach.
Wraz z upływem wieków i konstruowaniem coraz wyższych budowli ciężar własny konstrukcji stał się ograniczeniem. By go zminimalizować architekci zaczęli wykorzystywać inne materiały budowlane. Pojawiły się także inne sposoby łączenia elementów konstrukcyjnych: gwoździe, śruby, nity. Rozwój nauk przyśpieszał postęp techniczny. Chemia dostarczyła światu nowe materiały: tworzywa sztuczne. Polimery podbiły rynek jako materiały lżejsze, o większej wytrzymałości i odporności chemicznej. Pierwsze kleje elastyczne pojawiły się w latach 60. XX wieku jako produkty uboczne przy pracach nad uszczelniaczami.
Kleje dzielą się na sztywne, plastyczne i elastyczne (fot. 1). Sztywne nie zmieniają swojego kształtu pod wpływem przyłożenia siły. Elastyczne natomiest posiadają tzw. odkształcalność powrotną, to jest zdolność do uzyskania pierwotnego kształtu po usunięciu siły nacisku. Ta właściwość powoduje, że kleje elastyczne znalazły tak wszechstronne zastosowanie na rynku.
Już w latach 80. ubiegłego stulecia kleje elastyczne z powodzeniem stosowano
w przemyśle samochodowym. Doświadczenia uzyskane w tej branży pozwoliły na użycie tych klejów w budownictwie (fot. 2). Dotychczas dużym ograniczeniem w łączeniu budowlanych materiałów konstrukcyjnych była ich rozszerzalność termiczna. Pod wpływem temperatury elemen-
ty konstrukcyjne ulegają wydłużeniu lub skróceniu. W związku z tym na dwa połączone ze sobą elementy działają różne naprężenia: ściskające, rozciągające, ścinające, odrywające (fot. 3). Kleje elastyczne ulegają deformacji pod wpływem działających naprężeń, w ten sposób przenosząc obciążenia. Dzięki wysokiemu poziomowi odkształcalności powrotnej (kleje elastyczne mają odkształcalność
powrotną na poziomie powyżej 80%) klej elastyczny powraca do pierwotnego kształtu powodując jednocześnie powrót elementów konstrukcyjnych do kształtów pierwotnych (fot. 4). Dzięki temu, że kleje
łączą elementy na całej powierzchni styku, rozkład naprężeń jest zupełnie inny niż w przypadku łączenia tradycyjnego (nity, gwoździe). Rozkład ten przedstawiony jest na poniższym zdjęciu (fot. 6). W przypadku wykorzystania tradycyjnych łączników lub kleju sztywnego naprężenia występują w miejscach połączeń lub na krawędziach styku. Mają w tych miejscach bardzo wysokie wartości i nieregularny rozkład, co widać na wykresie. Kiedy w analogicznej sytuacji wykorzystamy klej elastyczny, rozkład naprężeń będzie miał
przebieg taki jak na wykresie w dolnej części fot. 7. Naprężenia mają rozkład jednostajny, a ich wartości są niższe dzięki temu, że rozkładają się na całej powierzchni spoiny. Porównanie wartości naprężeń można zaobserwować na kolejnym zdjęciu (fot. 8). Wartości tych naprężeń można zmniejszyć przez zwiększenie powierzchni styku spoiny z elementami łączonymi.
Następną właściwością działającą na korzyść połączeń elastycznych jest ciężar konstrukcji. W przypadku połączeń wyko-
rzystujących kleje elastyczne obniżamy ciężar konstrukcji, eliminując łączniki mechaniczne. Kleje elastyczne pełnią także rolę izolatorów. Spoina klejowa zatrzymuje ruch elektronów pomiędzy materiałami o różnych potencjałach standardowych. Wynikiem tego jest możliwość łączenia elementów wykonanych z różnych metali bez obaw o powstanie mikroogniw galwanicznych, a co za tym idzie korozji na styku połączenia. Kleje elastyczne są materiałami, które uzyskują najlepsze parametry przy pewnej grubości spoiny. Grubość
ta została określona doświadczalnie i wynosi 2-4 mm. Dzięki temu też są one materiałami tolerującymi niewielkie nierówności łączonych elementów. Kleje elastyczne zapewniają w pełni szczelne połączenie.
W połączeniach np. spawanych lub lutowanych mogą pojawić się mikronie-szczelności, które mogą wpłynąć na wytrzymałość połączenia. Jedną z ważniejszych zalet klejów elastycznych jest estetyka połączenia. Klejenie elastyczne pozwala na niewidoczne mocowanie różnych elementów konstrukcyjnych np. paneli elewacyjnych czy też pakietów
w szkleniu strukturalnym. Niewidoczne mocowanie znacznie poprawia estetykę elewacji. Aby zobaczyć różnice wystarczy porównać dwa zdjęcia (fot. 8 i 9).
Klejenie elastyczne dzięki wykorzystaniu materiałów jednoskładnikowych, które są gotowe do natychmiastowego użycia, pozwala na szybszą aplikację niż w przypadku wykorzystania połączeń tradycyjnych.
Podsumowując można zaznaczyć, że kleje elastyczne stanowią rozwiązanie przyszłości w dziedzinie łączenia elementów konstrukcyjnych. Dzięki swoim właściwościom materiały elastyczne mogą z powodzeniem zastąpić produkty tradycyjne. Odporność na różne rodzaje naprężeń
pozwala na łączenie elementów o niemal dowolnych kształtach. Obniżony ciężar konstrukcji pozwala na budowanie coraz wyższych budynków. Elastyczność daje architektom swobodę wcielania w życie swoich wizji poprzez wykorzystanie różnych materiałów konstrukcyjnych w dowolnych zestawieniach (fot. 10, 11, 12).
Daniel Wiśniewski , SIKA
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Nawet pozornie proste przedmioty codziennego użytku, otaczające nas od wieków, zmieniają się coraz szybciej. Jednym z takich "przedmiotów codziennego użytku" są także szyby okienne.
Towarzyszą nam one na co dzień, jednak zazwyczaj ich nie zauważamy, chyba tylko w sytuacjach nadzwyczajnych lub wtedy, gdy musimy podjąć decyzję o zainwestowaniu w remont czy budowę nowego obiektu.
Szkło nie jest już tylko barierą, chroniącą siedziby ludzkie przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi, lecz spełnia także inne, ważne funkcje, np. izolacji termicznej lub akustycznej, ochrony osób i mienia, ochrony przed różnego rodzaju promieniowaniem, architektoniczne funkcje estetyczne, czy też inne, specyficzne funkcje, związane przede wszystkim z komfortem rozwiązań wnętrza budynków. Innymi słowy - stosując odpowiednie szyby okienne oszczędzamy na ogrzewaniu, chronimy nasze zdrowie, a także zapewniamy sobie przyjemne warunki mieszkaniowe.
Pierwszoplanową funkcją okien pozostaje nadal zapewnienie naturalnego oświetlenia pomieszczeń, jednak aspekty energetyczne i akustyczne coraz częściej brane są pod uwagę w przepisach dotyczących projektowania konstrukcji budowlanych, a także przez samych użytkowników. Dzięki nowym technologiom możliwe było udoskonalenie konstrukcji szklanych, co z kolei wyraźnie obniżyło koszty eksploatacji budynków. Podwójne szyby izolacyjne, dziś już powszechnie stosowane na naszym rynku, mogą więc nie tylko redukować utratę ciepła w okresie zimowym, ale także zmniejszyć niepożądane efekty energetyczne na skutek promieniowania słonecznego w okresie letnim.
Efektywność obecnych i dawnych konstrukcji najlepiej uwidaczniają parametry szyb Planibel Energy N i ich hartowanego wariantu Planibel Energy NT. Szyby podstawowe Planibel Energy N lub Planibel Energy NT, będące jednym z komponentów szyb izolacyjnych, to efekt wieloletnich doświadczeń w użyciu wysoko efektywnych (selektywnych) szyb typu Stopray, wykorzystywanych w elewacjach.
Dzięki dostosowaniu parametrów tych szyb do potrzeb budynków mieszkalnych, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji oświetleniowej przy zachowaniu izolacji termicznej, ochrony przed słońcem i neutralnego wyglądu, powstały wspomniane wyroby Planibel Energy N i Planibel Energy NT. Ich zastosowanie w podwójnych szybach wyraźnie zmniejszyło straty termiczne w okresie zimowym, dzięki bardzo niskiemu współczynnikowi przenikania ciepła U (zgodnie z EN 673). W ten sposób szyby stały się niezwykle efektywnym elementem izolacji termicznej. Natomiast w lecie - odwrotnie - niepożądany zysk energetyczny redukowany jest aż o 60%, co zapewnia komfort przebywania wewnątrz pomieszczeń w gorące, letnie dni.
Biorąc pod uwagę fakt, iż ogólna strata ciepła (zysk energetyczny) przez okna wynosi w przypadku domów jednorodzinnych około 35%, możemy przekonać się, jak bardzo zastosowanie efektywnych podwójnych szyb nowej generacji przyczynia się do zmniejszenia zużycia energii. Oszczędność ta wyraża się nie tylko w zmniejszeniu kosztów eksploatacji budynków, ale także w ograniczeniu emisji CO2, powstającej przy wytwarzaniu energii potrzebnej do ogrzewania. Ponieważ w państwach UE zużycie ciepła do ogrzewania budynków stanowi około 20% zużycia energii, nie powinniśmy mieć wątpliwości co do tego, że stosowanie tego rodzaju szyb jest nie tylko ekonomiczne, ale także ekologiczne.
Marek Majewski , GLAVERBEL Polska
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
"Nie przeginaj" tak wielokrotnie mówimy lub myślimy, gdy któryś z naszych zleceniodawców, inwestorów pyta, czy możemy wykonać szkło gięte do elewacji.
Odpowiedź przez lata była zawsze jednakowa, ależ oczywiście, tylko czy Pan to na pewno przemyślał? ...bo koszty, ...a czas oczekiwania ...i dziesiątki innych powodów, by skutecznie projektanta lub inwestora zniechęcić do tego pomysłu.
A przecież szkło gięte jest obecnie wszędzie wokół nas. Jest taką samą formą fizyczną, jak normalne szkło płaskie i powszedniejsze rzeczywiste stosowanie go jest wyłącznie sprawą zwiększonych kosztów dostawy i dłuższego czasu realizacji projektu.
Pogięta architektura
Jak nieuchronne jest coraz częstsze stosowanie szkła giętego w architekturze, niech służy przykład motoryzacji. Branża ta, jak wiadomo, najwcześniej wykorzystuje powszechnie wszystkie możliwości technologiczne. Czy możemy podać przykład jeżdżącego obecnie po naszych drogach auta, które ma boczne szyby hartowane płaskie? To PF 126p. Ale... to już historia. Jego następca ma wszystkie szyby gięte. To bardzo dobra ilustracja tezy, że jeśli tylko będą możliwości, to projektanci coraz częściej i śmielej będą z nich korzystać.
Zgodnie z tą tezą spółka GLASPO uruchomiła w Grzegorzowie nowoczesną linię technologiczną do gięcia i hartowania szkła. Inwestycja ta, wykonana w 2004 roku, jest unikalna w skali naszego kraju.
Szkło gięte w wykonaniu ESG może być dostarczone w rozmiarach 2000 x 2400 mm, w rozwinięciu arkusza przy gięciu dłuższej krawędzi. Grubość tafli poddawanej obróbce mieści się w zakresie od 3 do 10 mm. Strzałka ugięcia szyby jest zależna od promienia gięcia, który może być zadany w zakresie od 400 do 20000 mm.
Wykonując zlecenie na szyby zespolone gięte, należy zachować szczególną staranność przy ustalaniu z zamawiającym parametrów fizycznych pakietu giętego. Nie możemy bowiem wykonywać operacji technologicznej gięcia dla pewnych określonych rodzajów szkieł powlekanych. Projektując budowę szyby zespolonej, musimy pamiętać, że powłoka na szybie musi znajdować się zawsze na powierzchni wewnętrznej walca opisanego na giętej formatce. Dla szkieł funkcyjnych wykonać można gięcie wyłącznie na szkle, które ma powłokę odpowiednią do hartowania np. Sun-Guard.
Z uwagi na proces rozciągania, ściskania powierzchni szkła, podczas gięcia warstwa funkcyjna np. „refleksu", która jest naniesiona na płaskim szkle float, jest poddana silnym naprężeniom. Naprężenia te są oczywiście odwrotnie proporcjonalne do promienia zadanego w procesie. Dlatego należy się liczyć z tym, że im promień gięcia jest mniejszy, tym częściej wystąpić mogą różne wady powierzchniowe, np.: pęknięcie powłoki, ubytki itp. Zachęcamy w tej materii do konsultacji i wykonania niezbędnych testów przed podjęciem zobowiązań wobec klientów.
Na schematach pokazaliśmy dwa zasadnicze rodzaje gięcia szkła:
• rys. 1. sferyczne, wraz z przykładowymi zastosowaniami,
• rys. 2. cylindryczne,
• rys. 3. przedstawia budowę szyby zespolonej giętej cylindrycznie i możliwe do uzyskania minimalne promienie gięcia.
Szkło gięte hartowane jest szkłem bezpiecznym o szerokim zastosowaniu np.: w barierach schodów, szklenia szybów windowych, kabinach prysznicowych, dachach i zadaszeniach, a w wykonaniu jako szyby zespolone, w elewacjach fasadowych budynków.
Na szkło gięte możemy nanieść warstwę silikonu i otrzymać produkt odpowiadający tradycyjnym płaskim spandrelom lub uszlachetniony naniesionym sitodrukiem.
Szyby zespolone możemy wykonać zarówno w standardzie tradycyjnym z zastosowaniem tiokolu, jak też użyć do zespolenia silikonów odpornych na UV. Czas wykonania zlecenia jest tylko nieco dłuższy od czasu wykonania tradycyjnych zleceń obiektowych.
Michał Kolczyński, GLASPO
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Stal jako materiał budowlany, pozwalający realizować niekonwencjonalne projekty, promujące nowoczesną architekturę, zajmuje tak ważną rolę w budownictwie dzięki swojej wysokiej wytrzymałości, która pozwala na konstruowanie smukłych elementów dających wrażenie przestrzenności wnętrz i lekkości konstrukcji. Architekci wciąż poszukują jednak bardziej estetycznych materiałów, z których wykonywane są elementy nośne. Coraz częściej, również konstrukcje szklane stają się elementami przenoszącymi obciążenia. Żebra szklane, stopnie schodów, podłogi szklane - to tylko niektóre z przykładów takich zastosowań.
Wszystkie te możliwości pojawiły się dzięki opracowaniu metody hartowania szkła. Od tego momentu elementy budowlane wykonane ze szkła monolitycznego mogły być poddawane znaczącym obciążeniom zginającym i ściskającym.
Szkło hartowane termicznie jest oferowane na rynku przez wiele firm produkcyjnych. Należy jednak pamiętać, iż pod nazwą „hartowane" kryje się szereg parametrów technicznych, które pozwalają wyróżnić, spośród wszystkich oferowanych, produkt najwyższej jakości.
Wymogi dotyczące minimalnej wytrzymałości mechanicznej, charakteru siatki spękań, wymiarów i tolerancji oraz wykończenia obrzeży podaje norma PN-EN 12150-1 i kryteria techniczne 27/S/2003 Instytutu Szkła i Ceramiki.
Grupa Press-Glas, czołowy producent szkła zespolonego dla budownictwa, posiadający w swojej ofercie również szkło hartowane, przeprowadziła szczegółowe badania produkowanego w swoich zakładach hartowanego szkła float o grubości nominalnej 4 mm.
Otrzymane wyniki wykazały, iż produkt oferowany przez Press-Glas posiada wytrzymałość mechaniczną osiągającą 235 N/mm2 czyli dwukrotnie przewyższającą wymogi normy PN-EN 12150-1. Klienci firmy mogą być pewni, iż otrzymują produkt najwyższej jakości.
Badania wykazały również, że szkło hartowane produkcji Press-Glas spełnia wszystkie pozostałe wymogi PN-EN 12150 i KT 27/S/ /2003. Szczególną uwagę należy zwrócić na wyniki sprawdzenia kształtu i wymiarów, zwłaszcza w świetle licznych sporów dotyczących wypukłości szkła powstających w procesie hartowania, powodujących niekorzystne zjawiska wizualne na fasadach budynków.
Należy podkreślić, iż w chwili obecnej nie jest wykorzystywana technologia, która pozwoliłaby uniknąć zniekształceń szkła powstałych w procesie hartowania w pozycji poziomej. Press-Glas chcąc jak najbardziej zniwelować ten efekt produkuje szkło hartowane z wykorzystaniem najnowocześniejszego pieca hartowniczego posiadającego zintegrowany system programowania i kontroli procesu produkcji. Ocena kształtu wykazała, iż wypukłość całkowita oraz wypukłości lokalne są znacznie mniejsze od wartości dopuszczalnych.
W zakresie bezpieczeństwa dla użytkowników szkło hartowane przez Press-Glas zostało zakwalifikowane do 1 klasy odporności wg normy PN-EN 12600 otrzymując możliwość oznaczania symbolem klasy 1/C/1.
Firma Press-Glas wykonuje szkło hartowane oraz wzmacniane termicznie na bazie:
• bezbarwnego szkła float,
• szkieł ornamentowych,
• szkieł barwionych w masie,
• szkieł z powłoką niskoemisyjną,
• szkieł z powłokami przeciwsłonecznymi,
• szkieł z powłokami selektywnymi (dwu-funkcyjnymi).
Gerard Plaze, PRESS-GLAS
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Firma GMP dostarcza na rynek szeroki asortyment okuć do szkła niemieckiej firmy MEGLA. Produkty znajdują zastosowanie zarówno w meblarstwie jak i budownictwie. Okucia te wykonane są w oparciu o oryginalne patenty, zapewniające im doskonałą formę i bezawaryjne działanie.
CHALET
To seria precyzyjnie wykonanych, mosiężnych zawiasów, przeznaczonych do wszelkiego rodzaju drzwi całoszklanych.
Wbudowany w zawias samozamykacz pozwala na pozostawienie w stanie nienaruszonym wykończonej już podłogi i sufitu. Samozamykające się zawiasy CHALET montowane są w sposób bezinwazyjny w istniejącej przestrzeni otoczenia.
Standardowo zawiasy przygotowane są do mocowania szkła o gr. 8 lub 10 mm, dla innych grubości szkła zawiasy mogą zostać przystosowane na indywidualne życzenie klienta.
Dzięki możliwości wyboru wśród wielu powierzchni wykończeniowych zawiasy CHALET znajdują zastosowanie w zróżnicowanych pod względem funkcji i wystroju wnętrzach prywatnych oraz publicznych.
Seria CHALET PT
To zawiasy do drzwi wahadłowych bezramowych.
Jak cała seria CHALET posiadają wbudowany samozamykacz, oraz trzy pozycje zatrzymania: 0o, 90o i 180o.
Linia CHALET PT składa się z dwóch modeli: z płytką mocującą do ściany oraz zawiasem z mocowaniem szkło-szkło. Oprócz standartowych wykończeń powierzchni - chrom polerowany, chrom matowy, stal nierdzewna satynowa, mosiądz, 24-karatowe złoto, biały malowany proszkowo - wybrać można jedną z dwu wersji kształtu: forma prostokątna lub wyoblona o miękkiej linii krawędzi zewnętrznej.
Maksymalne wymiary tafli szklanej mocowanej przez dwa zawiasy to 100x250 cm a maksymalne obciążenie dla CHALET PT to aż 65 kg.
Seria CHALET AT
To zawiasy do drzwi przymykowych bezramowych oraz drzwi z futryną tradycyjną (z falcem).
Linia CHALET AT podobnie jak PT składa się z dwóch modeli: z płytką mocującą do ściany oraz zawiasu z mocowaniem szkło-szkło. Dziesięć różnych mocowań ściennych pozwala na dobranie najlepszego sposobu zamontowania zawiasu do podłoża oraz na bezpieczne zamontowanie zawiasu do podłoża takiego jak np. drewno (połączenia na bolce stolarskie ukryte, płytki zewnętrzne), stal (płytki zewnętrzne, mocowanie wewnętrzne), podłoże ceramiczne.
Wykończenia powierzchni: chrom polerowany, chrom matowy, stal nierdzewna satynowa, mosiądz, złoty, biały malowany proszkowo, dwie wersje kształtu jak w CHALET PT oraz niewidoczny samozamykacz wbudowany w zawias to standardy, pozwalające zastosować zawiasy AT w każdym pomieszczeniu.
Maksymalne wymiary tafli szklanej mocowanej przez dwa zawiasy to 100x210 cm a maksymalne obciążenie dla CHALET AT wynosi 45 kg.
Akcesoria dodatkowe
Seria CHALET to również wiele elementów uzupełniających, dostosowanych jakością, formą, i wykończeniem powierzchni do prezentowanych wcześniej zawiasów AT i PT. Liczny asortyment pochwytów, klamek, stoperów, klem ściennych oraz zacisków szkło-szkło pozwala zbudować nie tylko drzwi całoszklane lecz również szklaną zabudowę ścienną tworzącą wraz z wbudowanymi w nią drzwiami harmonijną i elegancką całość.
Katarzyna Kaniowska
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Codziennie z nich korzystamy. Zamykają i otwierają dostęp do pomieszczeń, uchylają się lub przesuwają - po prostu funkcjonują. Okucia DORMA zapewniają bezpieczne i wygodne otwieranie drzwi, których całą powierzchnię wypełnia tafla szklana. Dzięki temu drzwi przeobrażają się z powszedniego produktu w piękne wejścia do pomieszczeń.
Okucia są tak zaprojektowane aby obróbka i przygotowanie szkła było jak najprostsze, a ich montaż nieskomplikowany.
Bogaty wybór wzorów okuć, najwyższa jakość stosowanych materiałów, najnowocześniejsza myśl techniczna dają praktycznie nieograniczone możliwości w projektowaniu wnętrz. To nieskończona ilość sposobów kreowania formy i zastosowania konstrukcji ze szkła hartowanego w budownictwie. Dzięki temu mogą być spełnione nawet bardzo specyficzne żądania użytkowników.
Konstrukcje całoszklane są obecne w budynkach użyteczności publicznej, jak i w prywatnych rezydencjach oraz, coraz częściej, stają się popularne w zwykłych domach i mieszkaniach prywatnych.
Szkło bezpieczne
Do drzwi szklanych stosuje się jedynie szkło hartowane, w zależności od wymiarów tafli o grubości 8 mm lub 10 mm. Szkło hartowane ma większą wytrzymałość mechaniczną od zwykłego szkła float, a w przypadku stłuczenia rozpada się na drobne kawałki o nieostrych krawędziach, które nie kaleczą.
Szkło bezbarwne i kolorowe. Najczęściej wykorzystywane jest szkło bezbarwne całkowicie przezroczyste, ale dostępne jest również szkło kolorowe, uzyskiwane ze szkła barwionego w masie. Najbardziej popularne kolory to: brąz, grafit, zieleń.
Szkło ornamentowe. Oferowane jest również szkło z naniesionym w wyniku walcowania wzorem (ornamentem). Szkło to lekko zniekształca obraz, co sprzyja zapewnieniu poczucia intymności. Standardowe ornamenty to: master carre, master point, master rey, master lens, master ligne, sylvit.
Szkło matowe. Szkło z powierzchnią mleczną matowioną chemicznie lub w wyniku piaskowania też ma swoich zwolenników. Technologia piaskowania może być zastosowana do matowienia całej powierzchni lub wykorzystywana do nanoszenia wzorów na szkle przezroczystym (bezbarwnym lub kolorowym). Możliwe jest też wykonywanie w tej technologii głęboko rzeźbionych wzorów, tzw. piaskowanie strukturalne. Szkło z matową całą powierzchnia jest nieprzejrzyste i również może być stosowane w miejscach mających zapewnić intymność np. w łazienkach.
Szkło z aplikacjami. Wygląd drzwi zależy od wyboru technologii zdobienia szkła. Jedną z nich jest naklejanie różnobarwnych aplikacji szklanych na taflę szklaną. Aplikacje te (tzw. bewele) mogą mieć różne formy, kształty i kolory.
Szkło malowane. Inną metodą, w których wzór i kolor uzyskuje się za pomocą nakładanej farby jest technika sitodruku *. Jej trwałość i odporność na ścieranie uzyskiwana jest poprzez utwardzanie farby w trakcie hartowania szyb.
Szkło grawerowane. Innowacyjną metodą zdobienia szkła do drzwi całoszkla-nych jest grawerowanie szkła. Dobranie odpowiedniego frezu, jego szerokości i głębokości umożliwia stworzenie wielu motywów i form oraz w jeszcze większym stopniu wpływa na estetykę wnętrza.
Aldona Czuba, DORMA
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
*) patrz artykuł Techniki zdobienia szkła. Sitodruk pośredni w kolejnym numerze "Świata Szkła".
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Drzwi całoszklane cieszą się coraz większą popularnością, zarówno na wymagającym rynku obiektowym jak też i w domach prywatnych. KFV, jako jeden z wiodących producentów zamków pojedynczych, zamknięć wielopunktowych i systemów kontroli dostępu, podążając za tym trendem rozszerzył swoją ofertę o serię czterech wysokiej jakości zamków do szkła.
Właśnie w tym segmencie produktów zamki są czymś więcej niż tylko elementem funkcyjnym do otwierania i zamykania drzwi - mówi Stefan Fliether, główny zarządzający spółką KFV - mają ogromny wpływ na ogólny wygląd drzwi szklanych. Przy projektowaniu takich drzwi, szczególnie do budynków obiektowych, pomieszczeń biurowych, gabinetów lekarskich lub do urzędów, architekci zwracają uwagę także na takie detale jak zamek drzwiowy i klamka.
Zgodnie z takim trendem zastosowanie różnych materiałów lub powłok powinno sprostać wymaganiom różnorodnych stylów w projektowaniu i wyposażaniu wnętrz. Nowy program wzorniczy KFV określa cztery rodzaje powłoki: błyszczący chrom, błyszczące złoto, matowa stal i matowe aluminium. Zamki, w zależności od potrzeby stosowania, dostępne są z otworem pod wkładkę bębenkową lub klucz tradycyjny, jak też i bez otworu.
Wszystkie zamki posiadają cicho zatrzaskuąjcą się zapadkę, klamka zaś może być dobrana dowolnie. Obok zamka właściwego do programu produktu należy także dwu- lub trój-częściowy komplet zawiasów. Dla skrzydła biernego drzwi dwuskrzydłowych lub też stałego, nieruchomego, szklanego doświetla na przeciwległej stronie skrzydła drzwiowego są odpowiednie puszki zaczepowe, które podobnie jak i zawiasy, wykonane są we wspomnianych czterech wersjach powłok. Cały program wzorniczy dopełnia solidna blacha zaczepowa w kolorach starego srebra, bieli, czerni, mosiądzu zmatowionego i stali nierdzewnej.
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
TORMAX to niezależna i aktywna na całym świecie firma rodzinna z ponad 50-letnim doświadczeniem w zakresie automatyki drzwiowej. Jest kojarzona z bezpieczeństwem i niezawodnością. W 1951 roku TORMAX zamontował w miejscowości Davos pierwszy elektrohydrauliczny napęd w Europie, co było fundamentem dalszego rozwoju firmy.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Systemy Ponzio podlegają ciągłej ewolucji. Opracowywane są nowe rozwiązania, które dają jeszcze większe możliwości konstrukcyjne, pozwalają na zastosowanie szerszej gamy akcesoriów, a także usprawniają montaż konstrukcji.
Przykładem nowego rozwiązania jest Ponzio NT 60PE - trzykomorowy system okienny, który charakteryzuje się zastosowaniem rowka okuciowego tzw. „eurorowka".
Zaprojektowanie nowych profili z „eurorowkiem" pozwala na zastosowanie szerszej gamy okuć oraz ułatwia ich montaż.
W systemie można stosować okucia do okien trapezowych, łukowych, okrągłych, uchylno-rozwieralnych, uchylno-przesuwnych, a także w podwyższonej, 2 klasie antywłamaniowości.
Głębokość konstrukcyjna kształtowników - dla ościeżnic i skrzydeł - wynosi 60-68 mm. NT 60PE doskonale współpracuje z systemami drzwiowymi Ponzio o szerokości ościeżnicy 60 mm.
W systemie istnieje możliwość zlicowa-nia skrzydeł okien (jedna płaszczyzna po stronie zewnętrznej), zastosowania wypełnień o grubości 8-48 mm, a także nowoczesnych uszczelek dwukompo-nentowych z EPDM.
Kolejna innowacja dotyczy rozszerzenia systemu Ponzio NT 60PT.
Jest to system profili drzwiowych o szerokości ościeżnicy 60 mm i trzyko-morowej konstrukcji, z centralnie umieszczoną przekładką termiczną.
Trzykomorowa, symetryczna konstrukcja profili i zastosowanie dwóch złączek skręcanych w każdym narożu pozwalają na wykonywanie stabilnych połączeń narożnych.
W systemie można stosować standardowe zawiasy wiercone, jak również zawiasy wrębowe, co ułatwia montaż skrzydeł drzwiowych i ich pełną regulację.
NT 60PT pozwala na wykonywanie jedno i dwuskrzydłowych drzwi otwieranych na zewnątrz i do wewnątrz o różnych rozwiązaniach progowych.
System zapewnia również prosty montaż akcesoriów, co znacznie przyspiesza tworzenie konstrukcji.
Jego główne cechy to kompatybilność z innymi systemami rodziny Ponzio (zwłaszcza o szerokości ościeżnicy 60 mm), zlicowane skrzydła drzwi współpłaszczyznowych oraz możliwość zastosowania wypełnień o grubości 8-48 mm.
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Finalizacja prac Komitetu Technicznego CEN/TC 33, nad normą określającą właściwości eksploatacyjne okien i drzwi zdaje się być już bliska. Do formalnego głosowania w CEN skierowany został projekt normy prEN 14351-1:2004 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących ognioodporności i dymoszczelności, łącznie z właściwościami dotyczącymi odporności okien dachowych na ogień zewnętrzny.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
W związku ze stale zwiększającym się poziomem hałasu środowiska, coraz częściej istnieje potrzeba stosowania w budownictwie ścian zewnętrznych o stosunkowo dużej izolacyjności akustycznej.
W przypadku usytuowania budynku w centrum miasta lub w pobliżu dużych arterii komunikacyjnych (takich jak drogi szybkiego ruchu, autostrady), wymagana wypadkowa izolacyjność akustyczna ściany zewnętrznej określana jest indywidualnie (na podstawie wyników pomiarów hałasu w otoczeniu budynku, a następnie stosownych obliczeń) i przekracza zazwyczaj 40 dB.
Uzyskanie odpowiedniej izolacyjności ściany zewnętrznej wiąże się przede wszystkim z właściwym doborem okien, bowiem ich izolacyjność odgrywa najczęściej najbardziej istotną rolę.
Izolacyjność akustyczna okien zależy od:
- systemu konstrukcji w jakim są wykonane,
- sposobu ich rozszczelnienia (o ile takie zostało zastosowane) oraz,
- w decydującym stopniu, od izolacyjności akustycznej oszklenia.
Wpływ poszczególnych czynników na izolacyjność okna ilustruje poniższy wzór:
gdzie:
Sj - powierzchnia poszczególnych elementów okna (ramy, oszklenia) [m2]
S - całkowita powierzchnia okna [m2]
Rj - izolacyjność akustyczna elementu składowego [dB]
Rp - obniżenie izolacyjności akustycznej przez przymyki okienne [dB]
Ze względu na fakt, że oszklenie posiada największą powierzchnię, jego udział jest na tyle istotny, że wpływa w sposób najbardziej znaczący na izolacyjność akustyczną okna, a w konsekwencji - na izolacyjność wypadkową ściany zewnętrznej. Znajomość właściwości akustycznej szyb jest zatem koniecznym czynnikiem, który należy brać pod uwagę przy projektowaniu budynków.
Od czego zależy izolacyjność akustyczna szyb zespolonych?
Izolacyjność akustyczna szyb zespolonych zależy od:
- konstrukcji szyb składowych (jednorodne lub warstwowe, klejone folią lub żywicą),
- ich grubości i wymiarów geometrycznych oraz
- od szerokości ramki dystansowej i rodzaju wypełnienia przestrzeni między szybami.
Grubość i wymiary szyb składowych mają wpływ na to, w jakich pasmach częstotliwości występują zjawiska rezonansu i koincydencji, powodujące nagły spadek izolacyjności akustycznej. Zjawisko obniżenia się izolacyjności potęguje się w przypadku szyb symetrycznych, o takiej samej grubości.
Rys. 1. Izolacyjność akustyczna właściwa szyb pojedynczych o różnej grubości
Na rysunku 1 przedstawiono zestawienie wyników pomiarów laboratoryjnych przeprowadzonych dla szyb pojedynczych o różnej grubości i takim samym wymiarze 1230 x 1480 mm.
Można zauważyć, że wraz ze zmianą grubości szyby zmienia się częstotliwość koincydencji i częstotliwość rezonansowa. Obniżenie izolacyjności akustycznej w tych pasmach ma znaczący wpływ na wartość wskaźników oceny Rw (C; Ctr).
Rys. 2. Zestawienie izolacyjności akustycznej szyb pojedynczych 4 mm i 8 mm oraz szyby zespolonej 4/16/4
Podobne zjawiska mają miejsce w przypadku szyb zespolonych, a wartości częstotliwości koincydencji i częstotliwości rezonansowej zależą od budowy szyb składowych (rys. 2). Kilka przykładów izolacyjności akustycznej szyb zespolonych o różnej konstrukcji przedstawiono na rysunku 3.
Rys. 3. Izolacyjność akustyczna szyb zespolonych - przykłady
Wpływ wymiarów szyby na częstotliwość rezonansową obrazuje rysunek 4, na którym zamieszczono charakterystyki akustyczne okien różniących się kształtem i wymiarami geometrycznymi, szklonych taką samą szybą zespoloną.
Rys. 4. Izolacyjność akustyczna właściwa okien o różnych wymiarach, oszklonych taką samą szybą zespoloną
Stosowanie gazów ciężkich, jako wypełnienia przestrzeni między szybami, było do niedawna uważane za korzystne pod względem akustycznym, bowiem powodowało zwiększenie wartości wskaźnika Rw. Uwzględnienie kształtu widma hałasu komunikacyjnego oraz krzywej ważenia A za pomocą widmowego wskaźnika adaptacyjnego Ctr prowadzi często do wręcz przeciwnych wniosków. Wartość wskaźnika Ctr jest bowiem w takich przypadkach jeszcze bardziej ujemna, a zatem wskaźnik oceny RA2 = Rw + Ctr może być nawet mniejszy, niż dla takiej samej szyby wypełnionej suchym powietrzem lub argonem.
Dodatkowym, istotnym czynnikiem, mającym wpływ na parametry akustyczne szyb zespolonych, ma jakość wykonawstwa, polegająca na zapewnieniu szczelności osadzenia szyb w ramce dystansowej. Potwierdzają to doświadczenia Zakładu Akustyki ITB, z których wynika, że uzyskana w pomiarach laboratoryjnych izolacyjność akustyczna szyb zespolonych o takich samych parametrach technicznych różni się w zależności od partii badanych próbek, pochodzących od różnych producentów.
Jak określane są parametry akustyczne szyb?
Parametry akustyczne szyb są wyznaczane w warunkach laboratoryjnych, zgodnie z metodą pomiarów podaną w normie PN EN 20140-3:1999 [1]. W normie tej sprecyzowany jest sposób montażu próbki na stanowisku badawczym oraz ściśle określony wymiar wynoszący 1230x1480 mm.
Na podstawie zmierzonej, w pasmach tercjowych lub oktawowych, izolacyjności akustycznej właściwej obliczane są, zgodnie z normą PN EN 717-1:1999 [2], tzw. jednoliczbowe wskaźniki Rw(C;Ctr), gdzie:
- Rw - jest ważonym wskaźnikiem izolacyjności akustycznej właściwej, dB,
- C - jest widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym stosowanym wg ww. normy na przykład dla hałasu lotniczego, dB,
- Ctr - jest widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym stosowanym dla hałasu ulicznego, dB.
Ze względu na najczęściej występujący w środowisku hałas uliczny, podstawowym parametrem oceny akustycznej szyb jest, zgodnie z obowiązującą od 2000 r. normą PN-B-02151--03:1999 [3], wskaźnik RA2 = Rw + Ctr, uwzględniający kształt widma hałasu niskoczęstotliwościowego (charakterystycznego dla hałasu ulicznego) oraz korekcję ucha ludzkiego wg krzywej A. W tym miejscu należy podkreślić, że wartość Ctr jest zawsze ujemna, a zatem wskaźnik RA2 jest zawsze mniejszy od stosowanego do niedawna wskaźnika Rw.
W przypadku występowania hałasu lotniczego lub innego o płaskim widmie (zasady przyporządkowania odpowiednich wskaźników adaptacyjnych podaje norma PN-EN ISO 717-1:1999), wskaźnikiem oceny akustycznej jest RA1 = Rw + C. Podobnie jak w poprzednim przypadku, wartość RA1 jest zawsze mniejsza od Rw.
Wyniki pomiarów laboratoryjnych stanowią najbardziej wiarygodną podstawę do oceny jakości akustycznej szyb o konkretnej konstrukcji, pochodzących od konkretnego producenta. Istnieje jednak możliwość posługiwania się danymi tabelarycznymi, przytoczonymi w trzech normach europejskich, wdrożonych lub przygotowywanych do wdrożenia jako normy PN EN [4, 5, 6].
Wartości wskaźników izolacyjności akustycznej podane w tych normach zostały wyprowadzone na podstawie wyników pomiarów wielu laboratoriów jako „wartość średnia - odchylenie standardowe".
Są to zatem wartości tzw. bezpieczne (zaniżone) i dotyczą jedynie konstrukcji szyb ujętych w zestawieniach. Jako przykład, w tablicach 1 i 2 (opracowanych na podstawie ww. norm) podano parametry akustyczne wybranych rodzajów szyb pojedynczych i zespolonych.
Znajomość parametrów akustycznych szyb jest istotną informacją dla projektantów, których zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego komfortu akustycznego użytkownikom budynków.
W zależności od strefy uciążliwości akustycznej w środowisku i funkcji pomieszczeń w budynku należy bowiem stosować ściany zewnętrzne o wymaganej (zgodnie z normą [3]) izolacyjności akustycznej. Zwykle, przy projektowaniu pod względem akustycznym ściany zewnętrznej, decydującą rolę odgrywa właściwy dobór okien o odpowiednim oszkleniu.
Tablica 1. Właściwości akustyczne szyb pojedynczych jednorodnych i warstwowych (wyciąg z PN EN 12354-3:2002)
Tablica 2. Właściwości akustyczne szyb zespolonych z przestrzenią między szybami wypełnioną powietrzem lub argonem (wyciąg z PN EN 12354-3:2002, W - oznacza szkło warstwowe)
Cytowane normy
[1] PN-EN 20140-3:1999 Akustyka - Pomiar izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych - Część 3: Pomiary laboratoryjne izolacyjności od dźwięków powietrznych elementów budowlanych
[2] PN-EN ISO 717-1:1999 Akustyka - Ocena izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych - Izolacyjność od dźwięków powietrznych
[3] PN-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania.
[4] prPN-EN 12758 Szkło w budownictwie. Oszklenie i izolacyjność od dźwięków powietrznych. Opisy wyrobu oraz określenie właściwości
[5] prEN 14351-1 Windows and external pedestrian doorsets - Product standard - Performance characteristics - Part 1: Products without fire and smoke related characteristics
[6] PN EN 12354-3:2002 Akustyka budowlana - Określenie właściwości akustycznych budynków na podstawie właściwości produktów. Arkusz 3: Izolacyjność od dźwięków powietrznych przenikających z zewnątrz
dr Anna Iżewska
Zakład Akustyki ITB, Warszawa
inne artykuły tego autora:
Izolacyjność akustyczna drzwi, Anna Iżewska, Świat Szkła 3/2010
Ocena akustyczna szyb zespolonych, Anna Iżewska, Świat Szkła 10/2009
Właściwości akustyczne ścian zewnętrznych i okien, Anna Iżewska, Świat Szkła 2/2007
Właściwości akustyczne szyb zespolonych, Anna Iżewska, Świat Szkła 4/2005
patrz też:
Nowy rynek okien, Jacek Danielecki, Świat Szkła 3/2009
Charakterystyka akustyczna budynku, Jacek Danielecki, Świat Szkła 2/2009
Szkło i ochrona przed hałasem, Jolanta Lessig, Świat Szkła 1/2009
Hałas pogłosowy w przestrzeniach przeszklonych, Jacek Danielecki, Świat Szkła 1/2009
Właściwości akustyczne nawiewników powietrza, Jacek Nurzyński, Świat Szkła 9/2008
Deklarowanie wskaźnika izolacyjności akustycznej budynku, Jacek Danielecki, Świat Szkła 7-8/2008
Szklana powłoka budynku, a hałas środowiskowy, Jacek Danielecki, Świat Szkła 4/2008
Akustyczne refleksje po seminarium Świata Szkla, Jacek Danielecki, Świat Szkła 1/2008
Mapy akustyczne miast a okna, Jacek Danielecki, Świat Szkła 12/2007
Wpływ powierzchni okna na izolacyjność akustyczną przegrody zewnętrznej, Jacek Danielecki, Świat Szkła 11/2007
Budynki niebezpieczne akustycznie dla obywatela IV RP, Jacek Danielecki, Świat Szkła 10/2007
Ochrona przed hałasem a miejsce zamieszkania, Gerard Plaze, Świat Szkła 10/2007
Zapotrzebowanie na okna akustyczne w obszarach aglomeracji miejskiej, Jacek Danielecki, Świat Szkła 9/2007
Izolacyjność akustyczna lekkich ścian osłonowych o konstrukcji słupowo-ryglowej, Barbara Szudrowicz, Świat Szkła 3/2007
Ochrona budynku przed hałasem zewnętrznym, Jacek Nurzyński, Świat Szkła 3/2006
Czy pragniesz ciszy? , 5/2005
Efektowne i efektywne realizacje przezroczystych ekranów akustycznych, Beata Stankiewicz, 3/2005
Specyfika przezroczystych ekranów akustycznych, Beata Stankiewicz, 2/2005
Dwuwarstwowe elewacje szklane, a środowisko akustyczne pomieszczeń, Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 3/2004
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Firma REYNAERS wprowadziła do asortymentu oferowanych systemów fasadę elementową o symbolu CW 86-EF. System ten, przeznaczony do wykonywania fasad płaskich oraz wklęsłych i wyoblonych, posiada kilka odmian termoizolowanych i nieizolowanych, w tym wariant strukturalny.
Wariant bez izolacji termicznej (rys. 1) zaleca się w naszej strefie klimatycznej wyłącznie do wykonywania konstrukcji wewnętrznych, np. zabudowy przekrytych patio.
Wariant z izolacją termiczną w postaci pasków poliamidowych posiada dwie odmiany:
• JUNIOR, o szerokości profili 86 mm i głębokości 150 mm, przeznaczony do wykonywania fasad bez elementów otwieranych (rys. 2);
• SENIOR, o szerokości profili 86 mm i głębokości 195 mm, stosowany do fasad wyposażonych w elementy otwierane, tj. okna uchylne na zewnątrz lub wysuwane równolegle na zewnątrz (rys. 3 i 4).
Odmiana strukturalna (rys. 5) może być również wyposażona w okna uchylne na zewnątrz bądź wysuwane równolegle.
Ze względu na bardzo szybki montaż zaleca się stosowanie systemu CW 86-EF do wykonywania fasad wielkopołaciowych. Zakłada się dwie metody montażu: tradycyjną i modularną. Przy montażu tradycyjnym na placu budowy dokonuje się instalacji szkieletu (słupów i rygli), a następnie montuje się kasety dostarczone z warsztatu lub częściowo prefabrykowane elementy. Metoda modularna zakłada wykonanie w warsztacie całkowicie przeszklonych elementów i ich montaż na placu budowy. Ta druga metoda jest bardziej wydajna, więc skoncentrujemy się na jej szczegółowym opisaniu.
Transportu na budowę wykonanych w warsztacie elementów (modułów) dokonuje się zwykle przy wykorzystaniu specjalnych kontenerów, gwarantujących bezpieczny ich przewóz. Kontenery te zazwyczaj rozwozi się transportem pionowym (np. windą) na właściwe piętra. Montażu modułów na danym piętrze dokonuje się bez użycia rusztowań, za pomocą:
• przesuwnego dźwigu z piętra powyżej,
• wciągnika zainstalowanego na zewnętrznej belce (jedna belka obsługuje 4 do 5 pięter),
• żurawia budowlanego wyposażonego w odpowiednią trawersę.
Elementy mocowane są do kotew zainstalowanych na stropie każdego piętra (rys. 6) i łączone ze sobą za pomocą okuć i uszczelek wielokomorowych (rys. 7).
Pierwszym obiektem wykonanym w systemie CW 86-EF był budynek LE FRANCE w Paryżu, gdzie użyto odmiany strukturalnej, zarówno na fasady zewnętrzne, jak i na zabudowę wewnętrznego patio.
Odmiany SENIOR użyto do wykonania elewacji MUNICIPALITY TOWER w Wilnie (fot. 1), budynku CUBS w Londynie (fot. 2), obiektu MANOR ROAD w Oxfordzie, a także REYNAERS INSTITUTE w Duffel (Belgia). Bardzo ciekawym zastosowaniem tego systemu są modularne łączniki terminali lotniska GATWICK & HEATHROW w Londynie (fot. 3). Zalety fasady elementowej to:
• możliwość wykonania całych elementów w warsztacie (co gwarantuje lepszą jakość i uniezależnienie się od warunków atmosferycznych),
• bardzo szybki montaż na placu budowy,
• montaż bez użycia rusztowań,
• możliwość przeniesienia znacznych ruchów budynków (podatność konstrukcji przy zachowaniu szczelności i stabilności fasady),
• ograniczenie przenoszenia się dźwięków pomiędzy kondygnacjami dzięki połączeniu na uszczelkach,
• uproszczenie gospodarki materiałowej i ograniczenie zaplecza na placu budowy.
Oczywiście, podejmować się wykonywania fasad elementowych winny firmy posiadające warsztat, umożliwiający wytwarzanie dużych gabarytowo elementów. Do transportu modułów na plac budowy trzeba używać specjalnie przygotowanego sprzętu, a na placu budowy należy posiadać sprzęt dźwigowy lub wciągniki. Fasad elementowych nie stosuje się do wykonywania pochyłych ścian i konstrukcji dachowych, a standardowe rozwiązania pozwalają na sporządzanie fasad wklęsłych lub wypukłych o kącie przełamania do 5o na jednym połączeniu.
Bardzo wysokie parametry szczelnościowe i wytrzymałościowe fasady elementowej CW 86-EF dają możliwość wykonywania obiektów o wysokości powyżej 100 m, stosowanie w strefach szkód górniczych i podwyższonej aktywności sejsmicznej.
Krzysztof Wiśniakowski
REYNAERS
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Powszechniejsze zastosowanie szkła na elewacjach budynków rodzi pytania potencjalnych inwestorów o konieczność hartowania tafli szklanych. Czy powinny być hartowane, a właściwie co możemy zyskać stosując szyby hartowane?
Nie ma niestety szablonowego rozwiązania. Możemy natomiast śmiało stwierdzić, iż każda realizacja powinna być rozpatrywana oddzielnie, już na etapie projektowym, w celu wyeliminowania późniejszych niespodzianek. Pomocnym okazać się może przybliżenie samego procesu hartowania.
Polega on na równomiernym podgrzewaniu całej tafli szkła w piecu hartowniczym do temperatury około 620oC, a później gwałtownym oziębieniu całej powierzchni strumieniami zimnego powietrza.
W procesie hartowania uzyskujemy szkło, w którym w zewnętrznej warstwie występują naprężenia ściskające, natomiast w rdzeniu naprężenia rozciągające.
Ze względu na wspomniany stan naprężeń szkło hartowane jest produktem niepodlegającym dalszym procesom obróbki. Nie może być ono szlifowane, cięte, czy poddawane wierceniu otworów, wszystkie te czynności powinny być wykonane przed hartowaniem.
Wymiernym efektem jest uzyskanie produktu o pięciokrotnie podwyższonej wytrzymałości mechanicznej na ściskanie, szkło hartowane jest w stanie przenieść większe obciążenia liniowe i punktowe w stosunku do podobnej tafli ze szkła nie hartowanego. Sugeruje się zastosowanie tafli szkła hartowanego w obiektach z dużymi przeszkleniami ze względu na jego wytrzymałość oraz bezpieczny sposób rozbicia.
Przyjmując kryteria bezpieczeństwa, jako element decydujący o rodzaju szkła zastosowanego na elewacji budynku, wskazują one na szkło hartowane jako jedną z możliwych opcji.
Kolejną zaletą wynikającą z zastosowania szkła hartowanego jest jego zwiększona wytrzymałość na obciążenia termiczne.
Szkło float wykazuje odporność na różnice temperatur w tafli ΔT~40°C, gdy podobne poddane hartowaniu wytrzymuje ΔT~280-300oC. Zaleta ta jest szczególnie istotna w przypadku szkieł przeciwsłonecznych, barwionych w masie lub refleksyjnych charakteryzujących się wysokim współczynnikiem pochłaniania energii słonecznej.
W ekstremalnych warunkach przy dużym nasłonecznieniu na południowej ekspozycji budynku, szkło nagrzewa się i w przypadku różnicy temperatur wynoszącej ΔT~40oC pomiędzy środkiem szyby a jej brzegiem szyba może pękać pod wpływem naprężeń termicznych.
Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu naprężeń termicznych jest zacienienie na szkle, pochodzące czy to od zewnętrznych żaluzji, gzymsu lub innych elementów na elewacji budynku. W przypadku wątpliwości wskazany jest kontakt ze specjalistą z Biura Doradztwa Technicznego.
Powyższe zalecenia dotyczą głównie szkła na elementy okienne, gdyż panele nieprzezroczyste tzw. spandrele, stosowane zarówno jako tafle pojedyncze jak i w postaci szyb zespolonych są obligatoryjnie poddawane procesowi hartowania oraz testowi cieplnemu „heat-soak" będącemu swoistą symulacją ekstremalnych warunków eksploatacyjnych.
Reasumując, po dodatkowej obróbce szkła, jaką jest hartowanie uzyskujemy produkt wytrzymalszy mechanicznie, odporniejszy na szoki termiczne a przede wszystkim produkt bezpieczny.
Dla niektórych realizacji jest on jedyną alternatywą mogącą sprostać złożonym wymaganiom projektowym.
Piotr Oleszyński
PILKINGTON POLSKA
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
W poprzednich numerach "Świata Szkła", pisząc o strukturach szklarniowych i ich przestrzeni wewnętrznej w architekturze, uwagę koncentrowano na aspektach czysto wymiernych związanych z zagadnieniami użytkowymi i relacją z otoczeniem.
Tymczasem, jak pisze Zygmunt Szparkowski podstawą zaistnienia projektu architektonicznego i tego, co w ogólnym pojęciu kojarzy się z architekturą istotna jest funkcja estetyczna. Wielką rolę odgrywa w niej percepcja wzrokowa, która pozwala nie tylko na odbiór bodźców wzrokowych, ale może wywoływać reakcje związane m.in. z odbiorem dotykowym, słuchowym czy też zapachowym.
Pozwala to na kreowanie wrażeń związanych ze sferą psychiczną człowieka, a także wrażeń związanych z zapamiętywaniem, zachowaniem itp. 1
Pora więc rozszerzyć temat struktur szklarniowych w architekturze o sprawy związane z ich rolą jako elementu funkcji estetycznej budynku, która wykracza poza obszar zjawisk wymiernych.
Analiza i ocena funkcji estetycznej, którą wyrażają cechy estetyczne obiektu architektonicznego jest zadaniem trudnym, gdyż cechy te nie podlegają ścisłym regułom i w znacznej mierze mogą być odbierane subiektywnie.
Dla analizy funkcji estetycznej dzieł sztuki i innych przedmiotów, w tym także obiektów architektonicznych, pomocne jest równanie Cohena i Christiansena2, które dotyczy badania odbioru informacji w nich zawartej. Równanie określa percepcję informacji jako funkcję trzech części składowych i wyraża się wzorem:
S = F (Isel, Isem, Iinw)
S - odbiór informacji zawartych w dziele architektonicznym
Isel - informacja selektywna - ma charakter ilościowy i wymierny; może dotyczyć wyczuwania wymiarów, odbioru skali budynku, czy odczytywania powiązań funkcjonalnych między jego strefami;
Isem - informacja semantyczna - jest częściowo wymierna; opiera się na odbiorze pewnych znaków i przetwarzaniu ich na informacje
Iinw - informacja inwencyjna - jest całkowicie niewymierna; odbierana jest poprzez myśli, odczucia i doświadczenie człowieka; tworzona jest przez symbole o dużym bogactwie znaczeń.
W równaniu tym następuje rozbicie zmiennych funkcji na elementy ilościowe i wymierne, a więc obiektywne (informacja selektywna), elementy częściowo wymierne - częściowo subiektywne (informacja semantyczna) oraz elementy całkowicie niewymierne i uczuciowe (informacja inwencyjna), a więc całkowicie subiektywne.
Należy podkreślić, że podział ten stanowi pewne uproszczenie. W rzeczywistości, wyszczególnione powyżej elementy funkcji estetycznej zazębiają się, powodując, że jednoznaczne wytyczenie granicy pomiędzy nimi jest trudne. Niemniej podział ten jest przydatny jako narzędzie pozwalające na przeprowadzenie możliwie pełnej, a jednocześnie przejrzystej i usystematyzowanej analizy.
I tak, w oparciu o powyższe równanie, przyjęto podział na zagadnienia dotyczące:
• geometrii architektury, jako cechy estetycznej budynku o charakterze obiektywnym (cechy oddziałującej na odbiorcę poprzez informację selektywną). Tendencję do geometryzacji uznaje się za naturalną dla człowieka skłonność, wynikającą z jego psychiki. Geometria architektury stanowi zatem podstawę wymiernego, a więc obiektywnego składnika odbioru dzieła architektonicznego.3
• znaczeń semiotycznych budynku (częściowo subiektywnej cechy funkcji estetycznej budynku, oddziałującej na odbiorcę poprzez informację semantyczną);
• ekspresji architektonicznej budynku (cechy subiektywnej, oddziałującej na widza poprzez informację inwencyjną).
Struktury szklarniowe a geometria architektury
A. Forma przestrzenna.
Struktury szklarniowe, takie jak: przeszklone atria, ogrody zimowe, przeszklone pasaże wewnętrzne i zewnętrzne a także szklarnie wolnostojące - samodzielne i tzw. osłony biokli-matyczne są rozwiązaniami kubaturowymi, czyli rozwiązaniami, które da się zdefiniować jako bryłę o określonym kształcie. Fakt ten sprawia, że struktury te mogą wpływać na formę przestrzenną budynku. W przypadku szklarni wolnostojących ich forma przestrzenna definiuje bryłę obiektu, gdyż jest z nią tożsama. Wpływ, o którym mowa, jest na ogół słabszy jedynie w przypadku atriów świetlikowych, będących rozwiązaniami całkowicie zintegrowanymi z bryłą obiektu i przez to od niej zależnymi.
Wydaje się więc słuszna teza, że im większa jest niezależność struktury szklarniowej wobec bryły budynku, tym większy jej potencjalny wpływ na formę przestrzenną.
W biurowcu Tokio Gas Airport w Jokohamie (Japonia, arch. Nikken Sekkei, fot. 1 - zob. też „Świat Szkła" 3/05) szklarnia łączy się z budynkiem tylko jedną ścianą, pozostając z nim w układzie przylegającym. Forma przestrzenna olbrzymiej szklarni o charakterystycznym opływowym profilu determinuje postać przestrzenną obiektu, stając się jego charakterystycznym i najważniejszym elementem formalnym. Dynamiczna bryła szklarni kontrastuje ze spokojną bryłą budynku. Zespół robi jednak wrażenie dobrze powiązanej całości -profil szklarni płynnie przechodzi w kalenicę dachu, a pochyłe elementy wież kominowych głównej bryły budynku świetnie nawiązują do nachylenia szklarni.
Wpływ struktur szklarniowych na formę przestrzenną budynku można rozpatrywać także w kontekście jego organizacji przestrzennej (fot. 2).
Niektórym rozwiązaniom szklarniowym należy przypisywać cechy, które akcentują lub determinują organizację przestrzenną budynku. I tak, organizację centralną i radialną podkreślają lub determinują głównie przeszklone atria centralne, które tworzą przestrzeń otoczoną w wszystkich stron bryłą budynku. Znaczenie to jest spotęgowane, gdy ich szklane przekrycie nie pokrywa się z płaszczyzną dachu budynku, tworząc dominantę przestrzenną, jak ma to miejsce w budynku Reichstagu w Berlinie (arch. sir Norman Foster and Partners, fot. 3). Centralnie umieszczona szklana kopuła stanowi silną dominantę, podkreślając centralną organizację rzutu budynku.
Z kolei, organizację linearną znakomicie akcentują lub wyznaczają przeszklone pasaże. We współczesnych budynkach biurowo-przemysłowych, pełnią często rolę głównego traktu komunikacyjnego, tzw. „kośćca komunikacji poziomej".
Wreszcie struktury szklarniowe mogą podkreślać organizację modularną. Dzieje się tak najczęściej za sprawą zespołu wewnętrznych atriów świetlikowych, tzw. atriów sieciowych, które rozmieszczone są względem siebie w regularnych odstępach, tj. o pewien moduł. Rolę tę pełnią też przeszklone kominy słoneczne, będące odmianą struktur szklarniowych. Sprzyjają temu względy użytkowe, które mogą narzu-
cać rozstawianie kominów zgodnie z przyjęta modularnością układu funkcjonalno-przestrzennego budynku oraz determinują ich formę przestrzenną, jako struktur wertykalnych i wystających poza obrys dachu, a więc odróżniających się od właściwej bryły budynku i przez to tworzących pewien akcent przestrzenny, jak w budynku biurowym ,,BRE" w Garston (Anglia, arch. Feilden Clegg Architects, fot. 4).
B. Postać przestrzenna elewacji.
Wprowadzanie struktur szklarniowych może wiązać się z przekształceniem dwuwymiarowej płaszczyzny w element przestrzenny. Elewacja zyskuje cechy tektoniczne - można w niej wyróżnić plan bliższy i dalszy.
Wpływ ten wiąże się najsilniej ze stosowaniem przeszklonych systemów ścian dwupowłokowych w obrębie elewacji. Zdwojenie ścian elewacyjnych i odsunięcie ich względem siebie powoduje, ze podwójna elewacja szklana zyskuje cechy trójwymiarowe. Przestrzenność elewacji jest szczególnie widoczna w przypadku tzw. elewacji niejednorodnych, tj. takich, w których warstwę wewnętrzną tworzy pełna ściana z oknami.
Podobny efekt ,,uprzestrzennienia" elewacji mogą kreować struktury szklarniowe, gdy charakteryzują się stosunkowo małą głębokością, jak w budynku laboratoryjno biurowym w Kashiwa (Japonia, arch. Nikken Sekkei, fot. 5), w którym wielopłaszczyznowość planów kompozycyjnych na elewacji wzmocniona jest dodatkowo zastosowaniem szklanego systemu ściany dwupowłokowej.
Omawiany wpływ należy ponadto wiązać z wprowadzaniem przestrzennych elementów zacieniających po zewnętrznej stronie ścian przeszklonych, tworzących w ten sposób pierwszy plan elewacji. Mogą to być przykładowo wyeksponowane systemy rolet lub gęsto umieszczonych - jedna obok drugiej, lameli zewnętrznych albo też zespół kilku rodzajów tego typu elementów w obrębie nasłonecznionych ścian elewacyjnych szklarni.
C. Rysunek elewacji - kompozycja płaska.
Przeszklone ściany struktur szklarniowych mogą decydować o kreowaniu rysunku elewacyjnego budynku, kształtując tym samym kompozycję płaską jego elewacji.
Rysunek tworzą głównie elementy konstrukcyjne i technologiczne przeszklonych ścian oraz przestrzenne elementy zacieniające a także różnorodne elementy graficzne na szkle.
Podziały elewacyjne stanowią istotny element kompozycyjny dla tzw. funkcji przedstawieniowej budynku. Podziały te, postrzegane przez odbiorcę znajdującego się na zewnątrz budynku i ujęte w system modularny mogą odzwierciedlać lub sugerować układ konstrukcyjny budynku (np. przebieg stropów lub siatkę słupów konstrukcyjnych). Są też istotnym elementem informującym o skali budynku, np. przez wskazanie na liczbę jego kondygnacji.
Najsilniej odczuwalny wpływ wiąże się ze stosowaniem struktur szklarniowych, których ściany zewnętrzne tworzą całą elewację lub stanowią jej znaczną część. To samo dotyczy szklanych ścian dwupowłokowych, jako przekształconych form szklarni w układzie przylegającym. Te ostatnie wyróżniają się największym bogactwem podziałów elewacyjnych, co wynika z trójwymiarowego charakteru tych rozwiązań. Podziały mogą występować aż w trzech nakładających się na siebie planach kompozycyjnych: płaszczyźnie ściany wewnętrznej, w części międzypowłoko-wej i na szklanej powłoce zewnętrznej.
Elementy struktur szklarniowych, kreując podziały elewacyjne decydują także o ich kierunkowości i hierarchii. Ukierunkowanie podziałów zależy głównie od ułożenia lub kształtu tych elementów. Akcentują one najczęściej kierunek poziomy lub pionowy. Hierarchia podziałów może powstawać w wyniku nałożenia jednego zbioru linii dominujących na zbiór linii słabszych.
Interesujący sposób nadania kierun-kowości i hierarchii podziałów cechuje wspomniany budynek ,,BRE" w Gar-ston. Szklane ściany kominów słonecznych stanowią dominujący element wertykalny kompozycji elewacji, podczas gdy poziome lamele zewnętrzne wprowadzają słabsze podziały poziome i zostają im podporządkowane. Dodatkowe podziały pojawiają się za sprawą pasm okien w głębi oraz cienkich elementów konstrukcji podtrzymujących zespoły lameli.
Podziały elewacyjne stanowią tu cenny element funkcji przedstawieniowej budynku, wskazując na poziomy i pionowy układ konstrukcyjny, co pozwala na trafną ocenę skali budynku.
Przeszklone ściany struktur szklarniowych wpływają także na możliwości oceny skali budynku i tzw. czytelności skali człowieka nie tylko za sprawą podziałów elewacyjnych, ale i pośrednio, poprzez swoją przeźroczystość i możliwość wglądu do środka budynku.
Trafne odczytanie skali budynku umożliwiają bowiem także charakterystyczne elementy wnętrza - schody, windy, pochylnie, zieleń, wyposażenie meblowe itp., a także sylwetki przebywających wewnątrz ludzi, które mogą stanowić, podobnie jak podziały elewacyjne, zespół elementów kompozycji elewacji, pod warunkiem, że są widoczne z zewnątrz. Widoczność tę zapewniają zaś struktury szklarniowe o znacznej powierzchni transparen-tnych ścian osłonowych. Jest ona tym większa, im większa powierzchnia i przejrzystość osłon szklanych oraz im mniejsza łączna powierzchnia elementów zakłócających kontakt wzrokowy z wnętrzem budynku (np. grubość profili konstrukcyjnych przeszklonej ściany osłonowej). Czytelność skali ludzkiej może być omawianym sposobem spotęgowana w nocy przy oświetleniu sztucznym przestrzeni szklarniowej, kiedy osłona szklana przestaje być barierą wizualną.
Dodajmy tu, że problem czytelności skali budynku i skali człowieka jest szczególnie istotny w przypadku obiektów wielkogabarytowych, do których na ogół należą budynki biurowe a zwłaszcza biurowo-przemysłowe. Brak elementów skalujących powoduje niekorzystne wrażenie „gigantyczności" i ,monumentalności" bryły obiektu oraz wrażenie przytłoczenia przez budynek, co często doświadczamy w architekturze socrealizmu.
Mówiąc o odczuwaniu i wrażeniowo-ści wchodzimy tym samym w obszar zagadnień niewymiernych lub wymiernych jedynie częściowo.
Struktury szklarniowe a znaczenia semiotyczne budynku
Semiotyka to w najkrótszej definicji teoria znaku.4 Przyjmując m.in. za Um-berto Eco5, że dzieło architektoniczne stanowi zespół znaków oddziałujących na odbiorcę lub przynajmniej pozostaje to w gestii zadań architektury, należy wskazać w tym aspekcie również na rolę struktur szklarniowych jako architektonicznego składnika budynku.
Wydaje się, że znaczenie struktur szklarniowych w architekturze najdobitniej wydobywa się poprzez wpływ na budowanie wrażeń w odbiorze obiektu jako:
• formy lekkiej i otwartej,
• formy dynamicznej,
• struktury zaawansowanej technologicznie.
Wpływ ten polega na przełożeniu powyższych wrażeń na język symbolu, metafory i informacji, który kreuje znaczenia semioty-czne budynku.
A. Postrzeganie budynku jako formy lekkiej i otwartej.
Wszystkie struktury szklarniowe, których ściany tworzą elewację budynku lub stanowią dominującą jej część mogą powodować wrażenie lekkości budynku. Wpływ ten zależy w głównej mierze od przejrzystości osłon szklanych oraz proporcji i gabarytów elementów w jej obrębie lub sąsiedztwie (m.in. przekroju elementów konstrukcyjnych). Przejrzysta bryła budynku nabiera lekkości, tj. wydaje się lżejsza od identycznej bryły, lecz nieprzejrzystej.
Fakt ten ma niebagatelne znaczenie w aspekcie znaczeń semiotycznych. Po pierwsze, dotyczy kategorii ekologicznych. Bryła postrzegana jako lekka może być utożsamiana jako nieingerująca w zastane otoczenie lub przynajmniej struktura, która nad nim nie dominuje, tworząc ukryty przekaz przyjazności środowiskowej. Po drugie, w omawianych budynkach „lekkość" przekłada się na symbolikę nowoczesności, co wykorzystywane jest często do akcentowania profilu i pozycji firmy zajmującej obiekt.
Z przejrzystością bryły łączy się też wrażenie otwartości budynku. Możliwość wglądu do środka, zacieranie granicy pomiędzy wnętrzem a otoczeniem może symbolizować lub informować o jawności procesów zachodzący wewnątrz budynku. Może też stanowić element zapraszający osoby spoza budynku do wnętrza, symbolizując gościnność właściciela lub chęć utrzymania więzów z otoczeniem. Przenikanie przestrzeni zewnętrznej i wewnętrznej ze sobą akcentuje także związki ze środowiskiem zewnętrznym, często środowiskiem naturalnym, wskazując na ich harmonijne relacje i akcentując tym samym ekologiczny charakter budynku i działalności jego użytkownika.
W tym kontekście, przejrzystość ma duże znaczenie w przypadku budynków biurowo-przemysłowych, wskazując na czystość środowiskową zachodzących w nich procesów.
Interesujący przykład stanowi tu Fabryka Mebli w Bad Munder (Niemcy, arch. Thomas Herzog, fot. 6).
Struktura szklarniowa stanowi osobną bryłę, stojącą obok właściwego budynku fabryki. Szklana „kostka" obudowuje technologiczne i uznawane za „brudne" elementy kotłowni zakładu. Z tego powodu, elementy te zwykle nie są eksponowane. Tu jednak fakt ten został celowo wykorzystany do wykreowania ukrytego przekazu. Eksponując elementy kotłowni w szklanej bryle podkreślono, że w fabryce w Bad Munder nie ma „brudnej" strefy. Trudno o bardziej dobitną manifestację proekologicznego charakteru zakładu.
Należy dodać, że lekkość i otwartość szklanej bryły zależy nie tylko od przejrzystości osłon szklanych, ale także elementów konstrukcyjnych i technologicznych w jej obrębie. Przykładowo, grube profile konstrukcji drewnianej wydają się cięższe, niż filigranowa siatka konstrukcji stalowej lub aluminiowej. Grubość tych profili decyduje także o wrażeniu otwartości budynku poprzez wpływ na powiązanie wzrokowe wnętrza z otoczeniem.
B. Postrzeganie budynku jako formy dynamicznej.
Zdynamizowanie formy przestrzennej następuje poprzez nadanie bryle zdecydowanego ukierunkowania, co sugeruje ruch. Efekt ten może powstać za sprawą zastosowania struktur szklarniowych o pochylonym lub łukowym profilu przeszklonych ścian Ma to często związek z poszukiwaniem optymalnego kąta nachylenia oraz geometrii przeszklenia w aspekcie energetycznym, tj. względem oddziaływania promieni słonecznych lub wiatru, jak np. w budynku Tokio Gas Airport. Opływowy kształt szklarni w tym budynku jest rezultatem badań zmierzających do redukcji negatywnego wpływu północnych wiatrów. Pochylenie bryły szklarni wpłynęło na zdynamizowanie bryły całego obiektu.
W aspekcie znaczeń semiotycznych, dynamiczna forma przestrzenna budynków może utożsamiać cechy, które w sensie metaforycznym kojarzone są z ruchem i kierunkiem, jak np. postęp, otwartość na zmiany, dynamiczny rozwój.
Sens znaczeń semiotycznych znakomicie oddaje budynek Microelectronic Center w Duisburgu (Niemcy, arch. sir Norman Foster and Partners, fot. 7).
Zdynamizowanie formy przestrzennej budynku uzyskano przez wprowadzenie łukowego profilu osłon szklanych, które przekrywają wewnętrzne dziedzińce. Przeszklone dziedzińce stanowią formę pasywnego rozwiązania słonecznego w postaci szklarni w konfiguracji penetracyjnej względem budynku. Profil osłon szklanych został dostosowany do kąta padania promieni słonecznych tak, by zoptymalizować wykorzystanie energii słonecznej w przestrzeni wewnętrznej w zakresie pasywnego ogrzewania, naturalnej wentylacji i oświetlenia. Dynamiczna forma przestrzenna symbolizuje postęp, nowoczesność i rozwój. Znakomicie koresponduje tym samym z przeznaczeniem funkcjonalnym budynku, który jako Centrum Mikroelektroniki mieści firmy związane z jedną z najnowocześniejszych i najszybciej rozwijających się obecnie gałęzi przemysłu.
C. Postrzeganie budynku jako struktury zaawansowanej technologicznie.
Wykreowanie wrażenia lub zaakcentowanie zaawansowania technologicznego budynku może być wynikiem zastosowania wszystkich rodzajów struktur szklarniowych, które charakteryzują się znacznym powierzchniowym udziałem osłon szklanych w kształtowaniu „obudowy" budynku. Jest ono tworzone przez nowoczesną technologię szklenia (np. szkła termotropowego, szkła laminowanego z ogniwami fotowoltai-cznymi), konstrukcję osłon szklanych (np. układy kratownicowe, wyeskponowane profile mocowania punktowego), rozbudowane systemy elementów refleksyjno-zacieniających (np. ruchomych systemów lameli) oraz ich konstrukcję, zaakcentowanie otworów cyrkulacyjnych, jako form przemysłowych itp.
Zaawansowanie technologiczne budynku może być postrzegane zarówno przez osoby znajdujące się na zewnątrz jak i wewnątrz budynku, zależnie od cech przestrzennych i umiejscowienia szklarni. Szklarnie ze ścianami elewacyjnymi mogą oddziaływać na odbiorcę stojącego na zewnątrz jak i wewnątrz budynku. Z kolei szklane ściany dwupowłokowe na ogół silniej oddziałują na widza znajdującego się na zewnątrz - w pewnej odległości od budynku, zaś atria świetlikowe na obserwatora wewnątrz ich przestrzeni.
Obraz budynku zaawansowanego technologicznie kreuje symbolikę nowoczesności - nie tylko w odniesieniu do samego budynku, ale i jego właścicieli. Dlatego znamienne jest posługiwanie się tym środkiem we współczesnych komercyjnych budynkach biurowych oraz obiektach biurowo-przemy-słowych z obszaru nowoczesnych, dynamicznie rozwijających się gałęzi przemysłu.
W budynku „Solar Fabrik" we Freiburgu (Niemcy, arch. Rolf+Hotz, fot. 8), producenta technologii słonecznej, ogromna tafla szklenia zamykająca ogród zimowy wzbogacona została modułami fotowoltaicznymi (PV). Wyeksponowane moduły PV, zwłaszcza moduły w formie półek przeciwsłonecznych wraz z konstrukcją i taflą szkła odpowiedzialne są za wytworzenie wizerunku nowoczesności zakładu. Elementy te usytuowano od strony wejściowej i tworzą fasadę zakładu, przez co oddziałują głównie na widzów znajdujących się na zewnątrz budynku.
Z kolei w zakładzie konkurencyjnej firmy „Shell" w Gelsenkirchen (Niemcy, arch. Hohaus, Hinz&Seifert, fot. 9), połączenie struktury szklarniowej z technologią fotowoltaiczną można podziwiać równie dobrze od strony wejścia do budynku jak i od środka. Silne pochylenie i łukowy profil przeszklonej ściany wyposażonej w ogniwa PV, która tworzy przeszklony dziedziniec (strefę wejściową) dobitnie podkreśla nowoczesny charakter procesów produkcyjnych zachodzących w budynku.
Pochylanie, zakrzywianie ścian, to także element służący pobudzeniu emocjonalnemu odbiorcy - spotęgowaniu ekspresji architektonicznej budynku. Dochodzimy tym samym do trzeciego (opierając się na równaniu Cohea i Christainsena) obszaru funkcji estetycznej - obszaru całkowicie niewymiernego i subiektywnego.
Złożoność zjawiska dotyczącego kreowania ekspresji architektonicznej z udziałem struktur szklarniowych wymaga szerokiego omówienia, co znajdzie miejsce w drugiej części podjętego tematu.
Podsumowanie
Szkło - wszechobecne w architekturze budynków biurowych i coraz odważniej wkraczające do architektury przemysłowej jest domeną naszych czasów. Struktury szklarniowe o znacznych powierzchniach osłon szklanych wywierają wpływ na wyraz architektoniczny budynku, stając się tym samym zasadniczym elementem jego funkcji estetycznej.
Jak wykazano powyżej, estetyczne znaczenie struktur szklarniowych dotyczy zarówno obiektywnego obszaru estetyki, związanego z geometrią architektury, jak i obszaru w niepełni wymiernego, tj. tworzenia ukrytych przekazów-znaczeń semiotycznych.
Ten rozległy wpływ wskazuje, że stosowanie struktur szklarniowych musi być działaniem całkowicie przemyślanym i racjonalnym nie tylko w odniesieniu do zagadnień konstrukcyjnych czy użytkowych, lecz także, a może przede wszystkim w aspekcie funkcji estetycznej budynku. Mówiąc o racjonalności w estetyce nie chodzi tu o zabijanie pierwiastka artystyczne-
go, jego spontaniczności i nieograni-czoności, lecz raczej o stosowanie się do podstawowych zasad kształtowania formy architektonicznej, o czym pisali m.in. Juliusz Zórawski6 i Bolesław Szmidt7.
Struktury szklarniowe mogą stać się znakomitym narzędziem w poszukiwaniu uporządkowania i ładu w architekturze. Stają się też, co pokazuje przykład budynku Reihstagu, elementem akcentującym istniejącą organizację przestrzenną obiektu. Sprzyjają wreszcie kreowaniu odważnych i nowatorskich form przestrzennych, jak w biurowcu Tokyo Gas Airport.
Podziały elewacyjne na szklanych fasadach dają możliwość łatwego zrozumienia skali budynku, wprowadzają interesującą grę kierunków linii poprzez ich ukierunkowanie i zasadę zhierarchizowania. Bogactwo środków w tym aspekcie, w postaci elementów technologicznych i konstrukcyjnych osłon szklanych a także elementów zacieniających, głównie zewnętrznych, lecz nie tylko, pozwala na tworzenie interesujących i nietuzinkowych kompozycji elewacyjnych. Uzyskiwanie trójwymiarowości elewacji jest tu dodatkowym walorem, choć trzeba dodać, że nadmiar i przypadkowe nakładanie się linii może zakłócać czytelność i logikę organizacji przestrzeni wewnętrznej, powodując chaos i nieporządek.
Wreszcie świadomość znaczeń semiotycznych, jakie niosą ze sobą struktury szklarniowe, może i powinna przyczyniać się do kształtowania architektury wielowymiarowej, dającej możliwość ponownego jej odkrywania, architektury odrzucającej płytkie i tymczasowe kanony gustów i mody.
dr inż. arch. Janusz Marchwiński
Bibliografia:
1. Cohen J., Christiansen T., Information and Choice, Edinburgh 1970.
2. Eco U., Struktura nieobecna, Warszawa 1996.
3. Marchwiński J., Rola pasywnych i aktywnych rozwiązań słonecznych w kształtowaniu architektury budynków biurowych i biurowo-przemysłowych (praca doktorska WA PW), Warszawa 2004.
4. Szmidt B., Ład przestrzeni, Warszawa 1998.
5. Szparkowski Z., Architektura współczesnej fabryki, Warszawa 1999.
6. Żórawski J., O budowie formy architektonicznej, Warszawa 1973.
patrz też:
- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,
- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2007
- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007
- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007
- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007
- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007
- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007
- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007
- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006
- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006
- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006
- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006
- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005
- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005
- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005
więcej informacji: Świat Szkla 4/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 4/2005
Z właścicielem Grupy Kapitałowej Press-Glas, Arkadiuszem Muś, rozmawia Krzysztof Zieliński
• Historię opisują punkty zwrotne w dziejach. Jakie punkty zwrotne zawiera historia Press-Glasu?
W 1992 roku kupiłem w zasadzie zbankrutowaną firmę, którą musiałem dokapitalizować, aby zaczęła prawidłowo funkcjonować. Dwa lata później przenieśliśmy się do Nowej Wsi koło Częstochowy, kupiliśmy ten teren na własność i wtedy zaczął się dynamiczny rozwój firmy. W 1995 kupiliśmy nową linię do zespalania szyb firmy Lisec. Był to „strzał w dziesiątkę", ponieważ posiadanie linii bezawaryjnej i funkcjonującej 24 godziny na dobę, zapewniło nam pozycję rzetelnego partnera dla firm produkujących okna. Nasz klient miał pewność, że jak się u nas zamówiło szyby, to dotarły one do niego w umówionym terminie i ściśle według specyfikacji. Dzięki rzetelności i zapewnieniu odpowiedniej jakości produktu w atrakcyjnej cenie szybko zdobywaliśmy nowych klientów. Aby sprostać rosnącym zamówieniom zwiększaliśmy możliwości produkcyjne - co roku kupowaliśmy nową linię do zespalania (w tej chwili w całej grupie mamy 9 linii). W 2001 kupiliśmy Celt-Tychy, który został przekształcony w Celt-Glas i po rozbudowie w 2002 roku powierzchnia produkcyjna w Tychach zwiększyła się z 2000 m2 do 11 000 m2. W 2004 wybudowaliśmy zakład w Tczewie z halą o powierzchni 12 000 m2 (mamy tam 2 linie).