Wydanie 12/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Budma 2007 |
Zapraszamy na Targi
Serdecznie zapraszamy wszystkich Czytelnikow i Klientów
Szczegółowe informacje na temat imprezy odnajdą Państwo na stronie www.budma.pl
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Elewacja szklana jako system zapewniający komfort i bezpieczeństwo |
W dniu 4 grudnia 2006 odbyło się Seminarium Techniczne zorganizowane przez redakcję „Świata Szkła” – miesięcznika dla profesjonalistów z branży szklarsko-okiennej.
Redakcja zaprosiła do współpracy merytorycznej pracowników czołowych instytutów naukowo-badawczych zajmujących się badaniem i certyfikacją wyrobów szklarskich i stolarki budowlanej.
Zaproszeni prelegenci wygłosili następujące referaty:
- Ściany słupowo-ryglowe – zagadnienia konstrukcyjne, mgr inż. Krzysztof Mateja, Zakład Badań Lekkich Przegród i Przeszkleń, Instytut Techniki Budowlanej,
- Ściany kurtynowe – bezpieczeństwo pożarowe, dr inż. Zofia Laskowska, prof. dr inż. Mirosław Kosiorek, Zakład Badań Ogniowych, Instytut Techniki Budowlanej,
- Fasady – rozwój i nowoczesność; Szkło i światło w architekturze, mgr inż. Tadeusz Tarczoń, Instytut Szkła i Ceramiki
- Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła ścian słupowo ryglowych, dr inż. Andrzej Zacharski, dr n. t. Katarzyna Firkowicz-Pogorzelska, Zakład Fizyki Cieplnej, Instytut Techniki Budowlanej
- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych, dr inż. Katarzyna Zielonko-Jung, Wydział Architektury, Politechnika Warszawska
W seminarium uczestniczyło prawie 100 osób – przedstawicieli firm zajmujących się projektowaniem i montażem fasad szklanych lub produkujących elementy do ich wykonania.
Zgromadzeni goście wspólnie z redakcją „Świata Szkła” świętowali okrągłą rocznicę: 10 lat istnienia na rynku naszego miesięcznika! Pierwszy kawałek okolicznościowego tortu przypadł Janowi Zioberskiemu z Biura Inżynierskiego Zioberski.
Natomiast w nastrój zbliżających się Świat Bożego Narodzenia wprowadzała słuchaczy prezentowana przez firmę GUARDIAN choinka wykonana ze szkła float, która również wzbudzała żywe (do chęci zawłaszczenia włącznie) zainteresowanie zaproszonych gości.
Po seminarium, na obiedzie, goście mogli w swobodniejszej atmosferze dyskutować tematy nurtujące branżę, dzielić się swoimi doświadczeniami i poznawać się osobiście, co zawsze wpływa pozytywnie na późniejszą współpracę na rynku budowlanym.
Wszyscy słuchacze otrzymują certyfikaty uczestnictwa w naszym seminarium.
Zapraszamy Państwa na kolejne Seminarium Techniczne, które odbędzie się 29 marca 2007 roku.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Architektura i Budownictwo |
Część dyskusyjna rozpoczęła się, 22 listopada 2006 roku, wykładem inauguracyjnym Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji pt. Wrażliwość na niepełnosprawność. Po wykładzie miał miejsce premierowy pokaz filmu „Polska bez barier” z barierami architektonicznymi w tle. Materiał dokumentalny został zrealizowany przez Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy, na zlecenie Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji. Jego bohaterkami są, poruszające się na wózkach inwalidzkich, modelki ze Śląska. Film pokazuje, z jakimi problemami, wynikającymi z braku właściwych rozwiązań architektonicznych, muszą radzić sobie każdego dnia w swojej pracy.
Seminariom i dyskusjom towarzyszyć będą szkolenia i warsztaty pod patronatem Instytutu Techniki Budowlanej.
Przedstawicieli branży szklarsko okiennej najbardziej zainteresowały wykłady:
- Kierunki rozwoju stolarki budowlanej i jej montażu we współczesnej architekturze – organizator Centrum Informacji Branżowej.
- Znaczenie izolacyjności przegród budowlanych w procesie certyfikacji energetycznej budynków – organizator Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska
- Problemy akustyczne występujące w budownictwie mieszkaniowym – organizator Instytut Techniki Budowlanej
Na targach prezentowaliśmy swoje publikacje: „Świat Szkła” (miesięcznik dla profesjonalistów branży szklarsko-okiennej), „Katalog Firm” oraz wydania specjalne „Szkło we Wnętrzach” i „Szyby Samochodowe”.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Szyby zespolone z europejskim certyfikatem |
Po serii badań w Instytucie IFT Rosenheim oraz inspekcji zakładowej kontroli produkcji przeprowadzonej przez Zakład Certyfikacji Instytutu Szkła i Ceramiki z Warszawy, Vitroterm-Murów, jako pierwsza polska firma, uzyskał formalne potwierdzenie, że:
- stosowane najwyższej jakości surowce,
- szkolenia i posiadana przez pracowników firmy wiedza,
- prowadzona dokumentacja procesów produkcyjnych,
- rygorystyczna kontrola jakości,
- urządzenia produkcyjne i badawcze,
- system pakowania wyrobów,
Znak „CE” jest formalnym potwierdzeniem, iż Vitroterm-Murów S.A. deklaruje zgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa obowiązującymi na terenie krajów Unii Europejskiej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Budowa bez ograniczeń |
Bosch-Elektronarzędzia w swojej ofercie posiada elektronarzędzia z linii niebieskiej (dla profesjonalistów), przeznaczone do pracy na budowie. O ich zaletach można się było przekonać na konferencji prasowej zorganizowanej dla dziennikarzy prasy budowlanej na placu budowy firmy Hochtief – IBC2, przy ulicy Polnej w Warszawie. Celem konferencji była prezentacja nowych produktów wprowadzanych jesienią bieżącego roku na rynek. Nowe elektronarzędzia zostały wyposażone w funkcje, dzięki którym praca w trudnych warunkach, jakim jest plac budowy, może być komfortowa, wydajna i bezpieczna. Wybór placu budowy na miejsce prezentacji miał podkreślać przeznaczenie prezentowanych produktów, jak również stwarzał możliwość przetestowania elektronarzędzi przez dziennikarzy w realnych warunkach.
Spotkanie składało się z trzech części. Najpierw zostaliśmy przywitani przez Jacka Siwińskiego dyrektora handlowego Bosch-Elektronarzędzia, który ogólnie przedstawił ofertę firmy Bosch dla firm budowlanych. Następnie specjaliści od poszczególnych wyrobów zapoznali szczegółowo słuchaczy z właściwościami i możliwościami nowych produktów.
Ponieważ spotkanie odbywało się na placu budowy organizator zadbał o zagwarantowanie wszelkich zasad bezpieczeństwa, które panują na budowie. Temat bezpieczeństwa na budowie przedstawili również dwaj prowadzący – Grzegorz Malec, odgrywający rolę Kierownika Budowy oraz gość specjalny – Andrzej Kopiczyński, znany wszystkim z roli inż. Karwowskiego z serialu „Czterdziestolatek”.
Następnie nadszedł czas na część praktyczną. W zaaranżowanych pięciu „strefach pracy”, pracownicy firmy Bosch prezentowali dziennikarzom działanie sprzętu. Każdy mógł dokładnie obejrzeć i samodzielnie wypróbować w działaniu:
- młot udarowy GSH 16, który uzyskuje najszybsze tempo kruszenia betonu wśród młotów klasy 16 kg – w ciągu godziny może skruszyć 1700 kg betonu B25/30;
- piłę szablastą GSA 1200 E Professional i GSA 900 E Professional, umożliwiającą łatwe, równe i gładkie cięcie cegieł i gazobetonu;
- szlifierki kątowe GWS 11-15 H – wyposażone w liczne funkcje poprawiające bezpieczeństwo pracy;
- narzędzia pomiarowe takie, jak np. najmniejszy na świecie dalmierz laserowy DLE 50, czy liniowy BL 2L, wyznaczający na ścianie linie pionowe, poziome czy też siatki w cztery sekundy;
- wiertarko-wkrętarkę GSR 36 V-LI i wiertarkę udarową GSB V-LI wyposażonych w akumulator litowo-jonowy 36 V gwarantujący niezmienną moc urządzenia niezależnie od stopnia naładowania.
Po prezentacjach goście zostali zaproszeni na poczęstunek zaaranżowany obok stanowisk prezentacyjnych. Potrawy jak i sposób podania utrzymane były w klimacie budowy. Podczas poczęstunku goście mogli podziwiać wystawę wielkoformatowych zdjęć elektronarzędzi.
K.Z.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
10. EQUIP’BAIE i 5. METAL EXPO |
Przyjęta formuła targów specjalistycznych, uzupełniających ogólnobudowlane targi BATIMAT sprawdziła się doskonale. EQUIP’BAIE potwierdził swoją wysoką pozycję jako wydarzenie, które łączy różne sektory przemysłu okien i drzwi oraz pokrewne działalności (okna, drzwi, okiennice, rolety, żaluzje, markizy, napędy i sterowanie, itp.). Targi te są skierowane do wszystkich graczy na tym rynku – poczynając od producentów komponentów do produkcji skończywszy na wykonawcach budowlanych. METAL EXPO jest natomiast największym we Francji spotkaniem branży konstrukcji metalowych.·
411 wystawców na EQUIP’BAIE i 69 na METAL EXPO: obie wystawy w tym roku powitały wielu ważnych nowych uczestników. EQUIP’BAIE powiększył swoją przestrzeń wystawową o 9%, METAL EXPO o 27%.
Liczba odwiedzin na stoiskach targowych wzrosła o 2%. Ogólnie biorąc, EQUIP’BAIE i METAL EXPO odwiedziło łącznie 26 536 gości, pomimo problemów spowodowanych przez strajk pracowników transportu w dniu 17 listopada.
Analiza gości – EQUIP’BAIE i METAL EXPO 2006
Geograficzny rozkład gości: region Paryża 27%, Francja północno-zachodnia 19%, Francja północno-wschodnia 19%, Francja południowo-wschodnia 16%, Francja południowo-zachodnia 8%, goście zagraniczni 11%.
Zawodowy rozkład gości: inwestorzy 6%, projektanci 13%, wykonawcy budowlani 50%, dystrybutorzy 11%, producenci 16%, inni 4%
EQUIP’BAIE i METAL EXPO 2006: co mówią wystawcy
Wystawcy tego roku zauważyli wyraźny wzrost w ruchu na ich stoiskach, co z kolei prowadziło do znacznego wzrostu w liczbie poważnych biznesowych spotkań.
Dierre
Nasz udział w EQUIP’BAIE był rzeczywistym ważnym wydarzeniem w tym roku. Nasi klienci polubili nasze stoisko - zanotowaliśmy ponad niż 300 nowych ważnych kontaktów przez 4 dni – Christophe Rucho, Kierownik Sprzedaży, Dierre Francja.
Faber
Możemy spokojnie powiedzieć, że to zdarzenie przyniesie nam ogromny sukces. Ostatni raz braliśmy udział w EQUIP’BAIE 8 lat temu i ludzie byli tym bardziej zapaleni by zobaczyć nas. Odwiedziło nas więcej niż 1,800 gości – część z nich była już naszymi klientami a część jeszcze nie sprzedawcy detaliczni, instalatorzy, projektanci, prasa i nawet kilku z naszych kolegów z konkurencji – przyszli odwiedzić nas i byli zaskoczeni prezentacją naszej nowej kolekcji i nowych produktów. Wszystkie spotkania przebiegały w miłej przyjacielskiej atmosfere – Marie Claire Comby, Dyrektor Marketingu, Faber.
K·Line
EQUIP’BAIE było najbardziej doniosłym wydarzeniem dla K·Line w tym roku. Na naszym stoisku przeprowadziliśmy ogromną ilość spotkań iprezentowaliśmy nasze nowe rozwiązanie – uchylno-przesuwne okno. Przez cztery dni mieliśmy około 950 poważnych spotkań czyli o 30% więcej niż 2004 edycji, która w pełni nas zadowoliła. Z każdą edycją, EQUIP’BAIE potwierdza swoją rolę jako gwóźdź programu w kalendarzu branży okien i drzwi – Jean Pierre Liébot, Dyrektor ds. Łączności z Klientami, K·Line.
Nice
EQUIP’BAIE jest zasadniczą wystawą w tym sektorze, co edycja w 2006 udowodnia jeszcze raz. Pokaz tego roku przekroczyła nasze oczekiwania jeżeli chodzi o zarówno liczbę jak i jakość odbytych spotkań. Targi umożliwiły to abyśmy przedstawili nasze nowe produkty i odświeżyli nasze relacje z już zdobytymi klientami i abyśmy pozyskali nowych. Życzymy sobie tego również w edycji 2008! – Fanny Landes, Dyrektor Marketingu, Nice Francja.
Veka
Udział w targach był bardzo korzystny dla nas – zobaczyliśmy szeroki strumień gości przewijających się przez nasze stoisko. Witaliśmy dużo naszych stałych klientów, którzy wyrażali swoje zadowolenie ze wspólpracy i odwiedzali nasze stoisko by zobaczyć nowe rozwiązania – Patrick Rousseau, Kierownik Sprzedaży, Veka Francja.
EQUIP’BAIE i METAL EXPO, witryny technologii dla sektorów okien i drzwi oraz konstrukcji metalowych, są oklaskiwane jako kluczowe targi „business to business” i kluczowe forum dla profesjonalistów z tych przemysłów.
Następna edycja EQUIP’BAIE i METAL EXPO będzie mieć miejsce 18-21 listopada 2008 r. w Paryżu.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Weekend z FAKRO |
W dniach 17-19 skumulowały się wydarzenia, w których główną rolę grała firma FAKRO. W piątek, 17 listopada zakończyły się w Krakowie Mistrzostwa Świata Młodych Dekarzy, których FAKRO było głównym sponsorem (w obu rozgrywanych kategoriach mistrzostwo wywalczyły polskie ekipy). W tym samym czasie odbywał się 54 Kongres Światowej Federacji. Dekarzy, którego FAKRO jest członkiem partnerskim.
Z kolei następnego dnia, w zakładzie firmy w Nowym Sączu, została otwarta nowa linia produkcyjna, na której produkowane będzie okno PTP – pierwsze w świecie okno dachowe o konstrukcji aluminiowo-tworzywowej (opisujemy je na str. 49 bieżącego numeru „Świata Szkła”).
Zaproszeni goście zebrali się w Krakowie, gdzie w hali „Chemobudowy” trwały ostatnie konkurencje Mistrzostw Świata Młodych Dekarzy. Na przygotowanych dla każdej ekipy jednakowych modelach dachów dekarze demonstrowali swój kunszt i wytrenowane czynności. Między innymi należało wmontować w pokrycie dachowe okno. Między stanowiskami pracujących ekip przechodziło wielu widzów, którzy mieli możliwość porównania jakości wykonania zadań konkursowych.
Wieczorem odbyła się konferencja prasowa poświęcona mistrzostwom z udziałem kierowników polskiej ekipy i członków Światowej Federacji Dekarzy.
Następnego dnia w Nowym Sączu, w siedzibie FAKRO, na konferencji prasowej przedstawiono nowy produkt firmy – aluminiowo-tworzywowe okno dachowe PTP. Uczestnicy konferencji, obok informacji technicznych, usłyszeli też nieco o strategi marketingowej dotyczącej tego wyrobu oraz o planach firmy na najbliższe lata.
Potem, w nowej hali fabrycznej, odbyła się uroczystość otwarcia linii produkcyjnej okien PTP. Po przecięciu wstęgi ruszyły maszyny i po kilkunastu minutach pierwsze okno zeszło z linii produkcyjnej.
Po oficjalnych uroczystościach goście mogli zobaczyć gospodarzy w luźniejszej już atmosferze, podczas przejażdżki quadami po okolicach Krynicy i na wieczerzy w gospodzie „U Krakowiaka”, gdzie wraz z uczestnikami Mistrzostw i Kongresu Dekarzy mogli biesiadować do rana.
W.K.
Podpisy:
Ekipa polskich dekarzy w czasie zawodów
Element artystyczny twarcia linii produkcyjnej
Przecięcie wstęgi
Nakładanie elementów aluminiowych
Zgrzewanie profili
Taśma ruszyła
Pierwsze okno schodzi z taśmy
Toast z okazji wyprodukowania pierwszego okna
Przed wyprawą w nieznane
Trochę informacji na temat nowych okien
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Glasstec 2006 – potargowe podsumowania |
Samonośna struktura całoszklana
W dniach 24 do 28.10.2006 r. miały miejsce międzynarodowe targi GLASSTEC w Düsseldorfie. C.D.A brała w nich udział jako wyłączny przedstawiciel i dystrybutor na rynek europejski firmy Preference Manufacturing – Singapore.
Pomimo faktu, iż stoisko należało do Preference Manufacturing, logo i obecność C.D.A były bardzo mocno zaakcentowane, aby podkreślić ponad 3-letnią owocną współpracę pomiędzy tymi dwoma firmami.
Konstrukcja stoiska firmowego (wszystkie elementy szklane) oparta była na okuciach, które Preference Manufacturing/C.D.A posiada w swoim asortymencie. Dało to możliwość zaprezentowania różnorakich zastosowań okuć, systemów przesuwnych, mocowań punktowych i innych akcesoriów używanych w montażu struktur ze szkła hartowanego.
Targi Glasstec dały możliwość zaprezentowania szerszej publiczności wszelkich nowości, które pojawiają się w ofercie i CDA taką możliwość wykorzystała.
Na stoisku zaprezentowała m.in. takie nowe produkty jak:
- system KELLAN SPIDER,
- system składano-przesuwny SLF100,
- system składany harmonijkowo SLF200,
- okucia do mocowań punktowych.
Wyżej wymienione produkty znalazły już zastosowanie w niektórych projektach w Europie - prosimy zobaczyć stronę www.preference.com.sg References
Zastosowanie samonośnej struktury całoszklanej, jako elementu zabudowy stoiska, wzbudziło duże zainteresowanie wśród osób odwiedzających targi, zarówno stałych klientów firmy, jak i potencjalnych nowych klientów, architektów wnętrz oraz osób prywatnych.
Jednocześnie firma CDA i Preference Manufacturing chciałaby niniejszym SERDECZNIE PODZIĘKOWAĆ wszystkim odwiedzającym nasze stoisko, stałym i nowym klientom.
CENTRUM DYSTRYBUCJI AKCESORIÓW Sp. z o.o.
50-513 Wrocław, ul. Gazowa 24/25
tel. (0-71) 797 80 28, 794 62 00, fax: 797 80 27
www.cdakcesoria.pl; e-mail:
Dow Corning® Quality BondTM – program współpracy w kreatywnym szkleniu strukturalnym fasad
Na targach Glasstec w Duesseldorfie (Niemcy) firma Dow Corning zaprezentowała innowacyjny program współpracy z wykonawcami szklenia strukturalnego i szyb zespolonych.
Program nazwany Quality BondTM, czyli „Jakość połączenia” ma na celu zbliżenie do siebie deweloperów, inwestorów, architektów, konstruktorów, dostawców systemów i wykonawców zespoleń, uczestniczących w projektach szklenia strukturalnego i technolgii klejenia silikonami. Poprzez wdrożenie tej inicjatywy, firma Dow Corning pragnie podzielić się ze wszystkimi, którzy są związani z procesem projektowania i realizacji projektu, swoją szeroką wiedzą i doświadczeniem w zakresie klejenia fasad strukturalnych.
Inicjatywa ta jest obecnie promowana w Europie, na Bliskim Wschodzie oraz w Azji i bazuje na ponad 35-letnim zaangażowaniu Dow Corning w technologię przeszkleń strukturalnych i podnoszenie standardów bezpieczeństwa.
Program Quality BondTM ma na celu wdrażanie na całym świecie najlepszych praktyk i najwyższej jakości produktów i wykonania, ale także wysokich standardów w odniesieniu do bezpieczeństwa, długowieczności i trwałości elementów i projektów oszklonych strukturalnie.
Partnerzy programu Quality BondTM mogą korzystać z aktywnej pomocy i doradztwa technicznego polegającego na wprowadzaniu ścisłego reżimu jakościowego, szerokiego programu badań i rozszerzonych gwarancji projektowych.
Quality BondTM umożliwi architektom, projektantom i konsultantom dostęp do szerokiej wiedzy posiadanej przez Dow Corning już na wczesnym etapie projektowania budynków i opracowywania indywidualnych rozwiązań technicznych.
Na żądanie Dow Corning udostępni dane członków programu wszystkim zainteresowanym.
Dow Corning jest pionierem i globalnym liderem w technologii rozwiązań szklenia strukturalnego i pragnie w ten sposób podkreślić swoją ponad 35-letnią obecność w tym segmencie rynku. Jesteśmy przekonani, że program Quality BondTM umożliwi nam dalszy rozwój i obecność na rynku, a architektom i projektantom pomoże w realizacji wyzwań związanych z realizacją nowoczesnych konstrukcji fasad budynków.
Szymon Nadzieja
Dow Corning Construction
www.qualitybond.com
Wysoka jakość i rozsądna cena
Firma Morad po raz pierwszy brała udział w targach Glasstec w Dusseldorfie. W swojej ofercie posiadamy okucia do kabin prysznicowych oraz do szkła hartowanego. Z przyjemnością stwierdzam, że nasze produkty cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem nie tylko gości z Niemiec, ale również
z bardzo dalekich krajów. Wysoka jakość i rozsądna cena przyciągnęły uwagę wielu klientów. Liczymy na rozpoczęcie owocnej współpracy z wieloma zagranicznymi firmami właśnie dzięki kontaktom zdobytym podczas targów.
Aleksandra Bernatek
MORAD
Po pierwsze wizerunek
Prezentacja i promocja wizerunku firmy oraz jej produktów podczas najbardziej prestiżowej imprezy wystawienniczej w Europie dla branży szklarskiej były głównym celem naszego uczestnictwa w tegorocznej edycji międzynarodowych targów Glasstec w Düsseldorfie.
Decyzja o udziale naszej firmy w targach zbiegła się w czasie z wprowadzeniem na rynek naszego nowego produktu – butylu pod nazwą handlową IGS 100.
Ogromne zainteresowanie masami do produkcji szyb zespolonych oferowanymi przez naszą firmę potwierdziło słuszność decyzji o uczestnictwie w targach oraz zaowocowało nawiązaniem licznych kontaktów z producentami szyb jak również z dystrybutorami materiałów dla przemysłu szklarskiego niemal z całego świata.
Andrzej Konieczny
KADMAR
PPHU „KADMAR” Sp. z o.o.
ul. Katowicka 23a, 43-603 Jaworzno
tel./fax: (00 48) 32 615 61 86, tel. (00 48) 32 615 62 33
www.kadmar.pl;
Największa!
Na targach GLASSTEC firma Adelio Lattuada zaprezentowała produkty:
GIANT-83
Największa maszyna CNC jaka kiedykolwiek została wyprodukowana,
z 5 osiami do szlifowania i polerowania krawędzi i faz na szkle z wewnętrznymi i zewnętrznymi krzywiznami, krawędzi prostoliniowych i szlifowania naroży. Maszyna ta może też wykonać otwory do wstawiania kołków i śrub oraz wewnętrzne i zewnętrzne frezowanie.
GIANT-83 może przetwarzać szkło o wymiarach do 8300x3210 mm!
Maszyna jest zaopatrzona w wał obrotowy o mocy 14 kW, który może mieć maksymalne pochylenie do 90o (pozioma pozycja). Ta cecha pozwala szlifować krawędzie i fazy szkła o dużej grubości z wymaganym kątem szlifu (fazy) i stosowanie ściernic garnkowych zamiast obwodowych.
GIANT-83 może obrabiać szkło albo kamień do maksymalnej grubości 100 mm.
Stół roboczy może być podzielony na dwie sekcje, każda jest zaopatrzona w 12-elementową stację narzędzi, z automatyczną wymianą i magazynowaniem. Wyposażenie obejmuje:
- oprogramowanie CAD-CAM,
- teleassistance przez modem,
- specjalny system polerowania krawędzi z tarczami filcowymi i tlenkiem ceru.
GIANT-83 był używany by wyprodukować największe na świecie samonośne schody ze szkła, przedstawione na Glasstec przez firmę Seele.
BEM 31
BEM 31 jest 3 osiową maszyną CNC: może szlifować i polerować krawędzie na szkle z wewnętrznymi i zewnętrznymi krzywiznami, krawędzie prostoliniowe i szlifować naroża. Może też wykonać otwory do wstawiania kołków i śrub oraz wewnętrzne i zewnętrzne frezowanie.
Możliwe jest przetwarzanie różnych typów, kształtów i grubości szkła jedno po drugim, bez specjalnych operacji dostosowywania maszyny. Dzięki skanerowi kodu kreskowego maszyna „dowiaduje się”, jaki typ obróbki musi zastosować na dostarczonej formatce szkła i automatycznie się dostosowuje.
Maszyna jest też szczególnie przystosowana do przetwarzania szkła niskoemisyjnego Low-E, ponieważ powierzchnia powlekana nie ma nigdy kontaktu z przyssawkami czy rolkami.
W wyposażeniu:
- 15 elementowa stacja narzędzi narzędzia pozycji z automatycznym wyborem z automatyczną wymianą i magazynowaniem,
- oprogramowanie CAD-CAM,
- system myjek dla obrabianego obszaru,
- teleassistance przez modem,
- ładowanie i rozładowywanie na przechylnym stole.
Min. wielkość obrabianego szkła: 600x400 mm (350x300 mm, na żądanie); wielkość max.: 3200x1650 mm.
BEM 31 jest uzupełniany wiertarką NC – DRILL-31 – z jedną podwójną głowicą do wykonywania otworów.
Charakteryzuje sie ona automatyczną regulacją obrotów, zależną od wymiarów narzędzia skrawającego oraz automatyczną wymianą dolnego i górnego wiertła.
Do pięciu razy sztuka…
W dniach od 24 do 28 października 2006 r. nasza firma po raz kolejny brała udział w Międzynarodowych Targach Technologii Szkła – Glasstec 2006. Była to dziewiętnasta edycja Targów Maszyn, Oprzyrządowania, Zastosowań i Wyrobów ze Szkła odbywających się w Düsseldorfie (Niemcy). DIAMENT Sp. z o.o. już po raz piąty uczestniczyła w tych największych w Europie i prestiżowych targach szkła jako wystawca i promowała polskie produkty na tej międzynarodowej wystawie. Należy, bowiem podkreślić, że nasze narzędzia trafiają zarówno do polskich, jak i zagranicznych odbiorców, przy czym eksport stanowi duży i systematycznie wzrastający udział w ogólnej sprzedaży firmy. Spółka od 1990 roku odnotowuje intensywny rozwój, sukcesywnie poszerzając ofertę swoich narzędzi i ciągle doskonaląc ich jakość.
Zaprezentowaliśmy całą gamę narzędzi do obróbki szkła i ceramiki – obecna oferta obejmuje ponad 2000 różnych wyrobów. W odpowiedzi na odnotowane potrzeby rynku skupiliśmy się na narzędziach diamentowych do obróbki szkła płaskiego. Nasze stoisko odwiedziło ponad stu przedstawicieli i gości polskich i zagranicznych firm, z czego wielu było bardzo zainteresowanych podjęciem dalszej współpracy. W ciągu tych kilku dni mieliśmy okazję do spotkań i rozmów z wieloma naszymi stałymi partnerami biznesowymi, pozyskaliśmy również wielu nowych ciekawych partnerów. Rozmowy te wskazały nam z jednej strony rosnące potrzeby klientów na rynku, podkreślając często fachowe kwalifikacje i kompetencje zwiedzających, poszukujących rzetelnych, technicznych informacji, jak również stopień zadowolenia z dotychczasowej współpracy.
Reasumując możemy uznać te targi za udane i jesteśmy przekonani, że nawiązane kontakty pozytywnie wpłyną na dalszy rozwój naszej firmy a zastosowane przez nas indywidualne podejście do klienta i elastyczność przyniosą długookresowe korzyści. Udział w tej imprezie wykorzystamy w pełni jako doskonałe narzędzie marketingowe, w pozytywny sposób wpływające na podejmowanie decyzji handlowych w naszej firmie.
Bezpośredni kontakt
Targi „Glasstec” w Dusseldorfie cieszą się renomą na całym świecie. Wystawy i prezentacje wyrobów oraz najnowszych technologii można tam podziwiać co drugi rok.
Podążając za wyzwaniami coraz trudniejszego rynku Zakład Wyrobów Metalowych „Melka” postanowił osobiście ugościć grono zainteresowanych Klientów zapraszając ich na stoisko D 41 w hali 13.
Podstawą rozwoju firmy „Melka” jest ciągłe doskonalenie we wszystkich obszarach swej działalności. Pozwala to na umacnianie pozycji firmy na rynku oraz utrzymanie opinii partnera rzetelnego i godnego zaufania. ZWM „Melka”
– jako producent maszyn i urządzeń do obróbki, transportu, magazynowania szkła i okien
– dużą uwagę kładzie na podkreślenie wysokiej jakości wytwarzanych wyrobów.
Jednym z najlepszych sposobów reprezentowania firmy jest bezpośredni kontakt z potencjalnymi i efektywnymi Odbiorcami na międzynarodowych targach. Wykorzystując tę szansę oraz ogromne możliwości, jakie dało polskim firmom przystąpienie do Unii Europejskiej, firma „Melka” zapewnia
wyroby o jakości satysfakcjonującej oczekiwania Klientów oraz spełnia ich ciągle rosnące wymagania.
Na tegorocznej wystawie Zakład Wyrobów Metalowych „Melka” zaprezentował wózek do pionowego transportu szkła, magazyn przesuwny do składowania tafli szkła i szkła w skrzyniach. Zainteresowanie wzbudzała także szlifierka taśmowa do szlifowania krawędzi i obrzeży szkła płaskiego (formatek).
Stoisko odwiedziło wielu zainteresowanych z krajów europejskich ale także z pozostałych kontynentów. Zanotowano liczne zapytania ofertowe, udzielano fachowych wyjaśnień i prezentacji. Kontakty nawiązane podczas trwania „Glasstec” 2006 z pewnością przyniosą oczekiwane korzyści. Firma „Melka” pozytywnie ocenia „Glasstec” 2006, mimo iż impreza targowa ma odmienny charakter od Międzynarodowych Targów Poznańskich „BUDMA”, które w odczuciu firmy wzbudzają jeszcze większe zainteresowanie.
Zakład Wyrobów Metalowych „Melka” zaprasza na kolejne imprezy targowe w Polsce i na Ukrainie. Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej www.melka.com.pl
O akcesoriach do szkła hartowanego ciekawie
Bezramowe konstrukcje szklane cieszą się w architekturze nieustajacą popularnoscią, przede wszystkim ze względu na lekkość, estetykę oraz nieograniczone kombinacje elementów.
Jako dostawcy akcesoriów do wyżej wymienionych zabudów pragniemy naszym klientom proponować coraz to nowsze i ciekawsze rozwiązania.
Pozwoliły na to w pełni bardzo prestiżowe targi szklarskie GLASSTEC 2006, które odbyły się w dniach 24-28.10.2006 r. w Dusseldorfie.
Ponad 1000 wystawców ze wszystkich kontynentów na 60 000 m2 powierzchni wystawowej zaprezentowało całą gamę działalności rzemieślniczej: od szkła artystycznego, poprzez zastosowanie szkła płaskiego wewnątrz i na zewnątrz budynków aż po szyby samochodowe.
Na naszym stoisku pragnęliśmy zaprezentować w sposób jak najciekawszy wszelkie akcesoria do szkła hartowanego, które posiadamy w ciągłej sprzedaży. Przedstawiliśmy kilkanaście rodzajów okuć i zawiasów do kabin prysznicowych, zabudów całoszklanych, daszków, drzwi przesuwnych oraz innych nietypowych rozwiazań.
Pojawiło się też wiele nowości:
. Seria SMT, czyli zawiasy i punktowe mocowania do kabin prysznicowych,
. E i F – zawiasy do kabin, gablot oraz mniejszych przeszkleń,
. Seria ARCO – do zabudów całoszklanych o bardzo futurystycznych kształtach.
Na targach GLASSTEC gościlismy po raz pierwszy. Przyjęto nas bardzo ciepło i z wielkim zainteresowaniem z powodu wielu nowatorskich rozwiazań, z czego jesteśmy bardzo dumni.
Same targi zrobiły na nas wrażenie, zarówno pod względem organizacyjnym, jak i mnogością prezentowanych produktów.
Mamy nadzieję, że zaspokoilismy naszych klientów oferowaną przez nas wiedzą na temat szkła i jego wykorzystania w architekturze.
Takie wydarzenie, jakim był GLASSTEC utwierdza nas tylko w przekonaniu, że po stagnacji, jaka panowała w Europie następuje rozwój, dla którego warto tworzyć i pokazywać coraz to nowsze rozwiązania. Jest to wskazówka, że nadszedł czas, by patrzeć w przyszłość z większym zaufaniem i wykorzystać okazję do spotkań handlowych, które z pewnością zaowocują za kilka lat.
Kacper Sawicz
PM POLSKA
Simon Choi (PM CHINA) i Kacper Sawicz (PM POLSKA)
PM Polska
05-810 Piastów, ul. Godebskiego 23
tel.: (022) 42-42-777, fax: 723-35-87, tel.komórkowy: 0-604-260-789
www.pmpolska.pl; e-mail:
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Następna edycja GLASSTEC 2008 - więcej informacji
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Doświetla z płyt trapezowych i falistych z PCW ONDEX HR® |
Doświetla z płyt z twardego PCW są bardzo ekonomiczną opcją zapewnienia odpowiedniego doświetlenia budynków. Koszt tego typu świetlika jest trzykrotnie niższy niż analogicznego świetlika z poliwęglanu lub akrylu.
Podstawową zaletą płyt trapezowych i falistych z PCW jest fakt, że profil tej płyty jest identyczny z profilem blachy już leżącej na dachu. Montaż nie wymaga żadnych obróbek. Po prostu kładziemy płytę na dachu i przykręcamy do płatwi.
Płyty z twardego PCW francuskiej firmy ONDEX produkowane są w unikalnej technologii dwuosiowego orientowania, co znacznie zwiększa ich wytrzymałość w stosunku do płyt ze standardowego PCW. Płyty te nadają się do zastosowania zarówno na dachy, jak i na ściany, w celu zapewnienia maksymalnego dostępu światła naturalnego do budynku za rozsądną cenę.
Przezroczystość płyt z twardego PCW dochodzi do 90% i nie zmienia się przez wiele lat. Występują one w trzech grubościach: Ecolux – 0,8 mm, Sollux – 1 mm i Super HR – 1,2 mm.
Firma Plastics Group ma w swojej ofercie płyty faliste i trapezowe o profilach dopasowanych do profili blach najczęściej występujących na polskim rynku. Są to między innymi profile trapezowe dopasowane do blach Pruszyńskiego 130/20 i 210/35, do blach Haironville 3.333/39, 183/40, 250/43, do blach Ruukki 250/50, 137,5/20 i 207/35, jak również płyty pasujące do blach firm Metalex, Kolbis, Huta Florian, Hoesch, Fischer i Balexmetal.
Należy również wziąć pod uwagę bardzo wysoką odporność płyt z PCW na czynniki zewnętrzne, w tym zarówno na korozję i agresywne związki chemiczne, jak i na czynniki biologiczne. Płyty te stosuje się więc wszędzie tam, gdzie materiały tradycjne (blachy stalowe) narażone są na ryzyko korozji atmosferycznej lub chemicznej. Przykładem takiego zastosowania płyt są okładziny ścienne zakładów chemicznych, wytwórni nawozów sztucznych, oczyszczalni ścieków czy też ubojni. Coraz popularniejsze staje się użycie płyt z twardego PCW w budynkach rolniczych, które nie wymagają dodatkowego ogrzewania, ze względu na ciepło generowane przez zwierzęta przebywające w pomieszczeniu. Pasma doświetlające umieszczone na dachu znacznie zmniejszają koszta energii niezbędnej do oświetlenia budynków gospodarczych i magazynów.
Prawidłowy dobór profilu związany jest ze spadkiem dachu, odległością okapu od kalenicy, oraz rozstawem podpór (wynikającym ze statyki konstrukcji i funkcji przewidzianych dla budynku). Uwzględniając te parametry należy dobrać taki profil płyty, który pozwoli na odpowiednio szybkie odprowadzenie wody deszczowej, wykluczając możliwość przelewania się wody przez grzbiety fal płyt nawet w czasie gwałtownej ulewy.
Zaletą dachów i elewacji z twardego PCW jest także ich wyjątkowo łatwy i przede wszystkim tani montaż. Płyty te przymocowuje się do płatwi dachowych przy pomocy wkrętów do drewna lub metalu z uszczelką z EPDM. Istnieje oczywiście kilka zasad montażu, których należy bezwzględnie przestrzegać, lecz nawet amator jest w stanie go wykonać Płyty na dachu przykręca się zawsze na szczycie fali lub trapezu stosując podkładki dystansowe z tworzywa sztucznego, natomiast na ścianie można mocować płyty przykręcając je w dolinie fali.
Cięcie płyt można wykonywać ręczną piłką do metalu lub piłą mechaniczną o drobnych zębach. Płytę podczas cięcia należy unieruchomić, aby uniknąć wibracji.
Płyty faliste i trapezowe układa się zawsze kolejno rzędami w kierunku przeciwnym do przeważającego na danym terenie kierunku wiatru, kładąc je stroną zabezpieczoną przed działaniem promieniowania UV ku górze.
Nie należy chodzić bezpośrednio po płytach. Trzeba posłużyć się deską co najmniej 3 razy dłuższą niż szerokość płyty i oprzeć ją o elementy konstrukcyjne.
Płyty z PCW ulegają dylatacjom cieplnym, więc otwory wiercone pod śruby powinny być o 3 mm szersze od trzpienia śruby. Otwory należy wiercić zwykłymi wiertłami do metalu, które można lekko stępić przy pomocy papieru ściernego. Odległość otworu montażowego od brzegu płyty nie może być mniejsza niż 40 mm.
Elementy konstrukcji stykające się z płytą należy pomalować na biało. Nie wolno kłaść płyt na czarnych lub ciemnych dachach, np. na papie.
Płyt z PCW nie należy stosować na dachach o nachyleniu mniejszym niż 6o. Spadek dachu większy niż 10° zapewnia samozmywalność.
W czasie składowania płyty należy chronić przed bezpośrednim działaniem słońca i wody. Najlepiej jest przykryć je jasną, odbijającą światło, nieprzemakalną folią. Nie wolno kłaść ich na rozgrzanych powierzchniach. Stos składowanych płyt nie powinien przekraczać 50 cm.
Wojciech Szeleszyński
PLASTICS GROUP
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Klapy dymowe i świetliki dachowe |
Firma HEXADOME POLSKA Sp. z o.o. jako przedstawiciel francuskiego producenta klap dymowych i świetlików dachowych wprowadza na polski rynek te produkty oznakowane znakiem CE.
Klapy dymowe
Klapy dymowe są powszechnym elementem czynnej ochrony budynków przed zadymieniem. Umożliwiają ewakuację z zagrożonych pożarem pomieszczeń, dymu, szkodliwych produktów spalania oraz chronią konstrukcję budynku przed działaniem wysokiej temperatury. Zasada działania klap dymowych jest niezwykle prosta i polega na ich pełnym otwarciu w celu wywołania efektu oddymiania przez wymuszenie obiegu powietrza w zagrożonych pomieszczeniach.
Klapy dymowe firmy HEXADOME mają stalową konstrukcję podstawy o wysokości od 30 do 50 cm. Na podstawie osadzona jest rama aluminiowa z zawiasami i skrzydłami klapy. Skrzydła klapy wypełnione są płytami z poliwęglanu komorowego zazwyczaj w kolorze „mlecznym” lub przezroczystym co sprawia, iż klapa dymowa spełnia również rolę doświetlenia pomieszczeń światłem naturalnym. Mechanizm otwarcia klap dymowych bazuje na siłownikach pneumatycznych, otwieranych za pomocą sprężonego dwutlenku węgla zmagazynowanego w nabojach, umieszczonych bezpośrednio w klapie wyposażonej w wyzwalacz termiczny lub w nabojach, umieszczonych w skrzynkach alarmowych podłączonych do klap dymowych za pomocą systemu rurek miedzianych. Wykonanie pełnego systemu oddymiania w oparciu o rurkę miedzianą i skrzynki alarmowe z nabojami umożliwia ręczne sterowanie oddymianiem.
Zastosowanie takiego systemu daje również możliwość podziału instalacji oddymiania na strefy i grupy, co jest często wymagane przy realizacji systemu oddymiania w budynkach wielkokubaturowych, jak hale produkcyjne czy magazynowe. Klapy dymowe wykonywane są w szerokim typoszeregu wymiarów, co pozwala na dostosowanie ich odpowiedniej ilości i wielkości do konstrukcji dachu obiektu, z jednoczesnym zapewnieniem wymaganej powierzchni oddymiania. Klapy dymowe firmy HEXADOME mogą być również wyposażone dodatkowo w siłowniki elektryczne, w celu wykorzystania klap dymowych do przewietrzania pomieszczeń, jednakże funkcja oddymiania klap jest funkcją priorytetową.
Świetliki dachowe
Firma HEXADOME posiada w swojej ofercie również świetliki dachowe przeznaczone do doświetlania pomieszczeń światłem naturalnym. Wykorzystanie świetlików dachowych niesie ze sobą wiele korzyści. Pierwszą z nich jest komfort pracy w pomieszczeniach doświetlonych światłem naturalnym, co sprawia, iż przebywające w pomieszczeniach osoby nie męczą się z powodu braku odpowiedniego natężenia światła, a przy świetle sztucznym ich wydajność z powodu zmęczenia wzroku spada. Drugą korzyścią płynącą z zastosowania świetlików jest oszczędność energii elektrycznej przeznaczonej dla źródeł światła sztucznego.
Świetliki dachowe oprócz funkcji doświetlenia mogą spełniać również rolę elementów wykorzystanych do przewietrzania pomieszczeń, a więc do zapewnienia odpowiedniego komfortu termicznego. Wystarczy wyposażyć świetliki w siłowniki elektryczne i za pomocą przycisków otwierać je dostarczając świeże powietrze. Świetliki firmy HEXADOME mają stalową konstrukcję podstawy o wysokości od 30 do 50 cm. Na podstawie osadzona jest rama aluminiowa, w której z kolei osadzone są płyty z poliwęglanu komorowego, zazwyczaj w kolorze „mlecznym” lub przezroczystym.
Pasma świetlne
Pasma świetlne są niczym innym jak świetlikami dachowymi z tą różnicą, iż ich konstrukcja jest konstrukcją modułową, która umożliwia ich zaprojektowanie na dowolną długość. Korzyści płynące z zastosowania tego typu systemu doświetlenia pomieszczeń są takie same jak dla świetlików dachowych wspomnianych wcześniej. Jednakże pasma świetlne mają jeszcze jedną dodatkową zaletę. Mogą być wyposażone w zintegrowane klapy dymowe. A więc przy zastosowaniu pasm świetlnych możemy uzyskać dużą powierzchnię doświetlenia i jednocześnie zadbać o ochronę obiektu przed zadymieniem, montując w pasmach klapy dymowe.
Pasma świetlne zbudowane są z profili aluminiowych z osadzonym poliwęglanem komorowym. Profile aluminiowe oparte są na podstawie wykonanej z blachy stalowej wysokości od 30 do 50 cm. Zarówno podstawa pasm jak i profile aluminiowe mogą być malowane proszkowo na wybrany kolor z palety RAL, co pozwala na dostosowanie kolorystyki pasm do kolorystyki obiektu. Wykorzystanie pasm świetlnych dla funkcji oddymiania wiąże się z zainstalowaniem na ich konstrukcji dwuskrzydłowych, nakładkowych klap dymowych. Mechanizm otwarcia klap dymowych bazuje na siłownikach pneumatycznych otwieranych za pomocą sprężonego dwutlenku węgla (jak w opisie powyżej). System sterowania dla klap dymowych zintegrowanych w pasmach może być wykonany w taki sam sposób jak system dla klap dymowych omówionych już w tym artykule.
Piotr Kapuściński
HEXADOME
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych |
Ściany elewacyjne budynku należą do grupy elementów, które najsilniej wpływają na jego zewnętrzny wyraz. Określają one jego formę i wyznaczają granicę między przestrzenią wewnętrzną a otoczeniem. Elewacje przeszklone od ponad wieku inspirują projektantów i producentów do poszukiwań coraz bardziej efektownych, śmielszych i doskonalszych rozwiązań.
Geneza współczesnej myśli architektonicznej dotyczącej elewacji budynku
Architektura XIX wieku utożsamiła budynek z jego fasadami. Stanowiły one element wiążący zabudową otaczającą i najczęściej nie wykazywały żadnego związku z konstrukcją i układem wnętrza budynku. Momentem przełomowym dla rozwoju myśli architektonicznej dotyczącej elewacji stało się rozpowszechnienie założeń modernizmu, które uwolniły ściany elewacyjne od ciężaru konstrukcji i uczyniły z nich element osłonowy, podkreślający lub nawet pozostający w tle struktury przestrzenno-konstrukcyjnej całego budynku.
Le Corbusier sformułował „pięć zasad nowej architektury”, były to:
- dom podniesiony na słupach,
- ogród na dachu,
- swobodny plan, niezależny od elementów konstrukcyjnych,
- swobodna elewacje, niezależna od konstrukcji,
- pasma okienne w miejsce dotychczasowych „dziur” w ścianach.
Aż dwie z tych pięciu zasad bezpośrednio dotyczą ściany elewacyjnej, co dowodzi jak ważna dla ideologii modernistycznych była transformacja tego elementu. Modernizm śmiało określił dążenie do zaniku właściwości materialnych granicy budynku, jaką tworzą jego elewacje. Tym samym przekształcił on dotychczasowe wyobrażenie zewnętrznej ściany budynku jako muru z otworami okiennymi w element całkowicie przezroczysty i płaski. Wzajemną relację elewacji i układu przestrzenno-konstrukcyjnego budynku modernistycznego określała popularna wówczas analogia do skóry i kości. Budowle szkieletowe obudowane lekką transparentną osłoną miały sprawiać wrażenie, że zamykają w swoim wnętrzu wolną przestrzeń, w przeciwieństwie do budowli tradycyjnych, które wyglądają tak, jakby wypełniała je ciężka, nieprzenikliwa materia.
Technologia, jaką dysponowali moderniści, nie pozwoliła w pełni zrealizować tego założenia. Oczywiście, przeszklone fasady różniły się znacznie od tradycyjnych, pełnych ścian z oknami, ale nie pozwoliły w widoczny sposób odsłonić wnętrza budynku i wyeksponować jego układu konstrukcyjnego. Niezbyt duże tafle szkła wymagały własnej, dość masywnej konstrukcji, dającej wyraźny rysunek pionowych i poziomych elementów. Wymarzony efekt lekkości i przezroczystości okazał się niemożliwy do uzyskania. Pojawiło się także wiele problemów użytkowych dotyczących chociażby bezpieczeństwa na wypadek rozbicia szkła czy niedoskonałości termicznych, których pełne wyeliminowanie do dziś stanowi wyzwanie dla producentów systemów elewacyjnych. O tym jak dalekie były marzenia wielkich architektów modernizmu od ich możliwości realizacyjnych, świadczy różnica między ich wizjami a obiektami zrealizowanymi. Projekt studialny Miesa van der Rohe z 1920 r. przedstawiał drapacz chmur, w którym przeszklona fasada opina konstrukcję niczym niewidoczna elastyczna powłoka. W realizowanych przez niego wieżowcach łącznie z legendarnym Seagram Building w Nowym Jorku z 1958 r., bryła budynku pokryta jest masywnymi w odbiorze ścianami o charakterystycznej słupowo-ryglowej konstrukcji. Nie dawała ona zbyt dużych możliwości w zakresie różnicowania podziałów i komponowania plastycznego elewacji. Budynki wznoszone w ten sposób były mało charakterystyczne i bardzo podobne do siebie, co złożyło się zapewne na fakt, że styl ten nie został zaakceptowany społecznie.
Późniejsze kierunki architektoniczne, które nie następowały kolejno po sobie, lecz niejednokrotnie trwały równocześnie, prowadziły wzajemne spory na temat znaczenia elewacji dla całości budynku.
Kierunki zakorzenione w ideach modernizmu, takie jak funkcjonalizm, strukturalizm przestrzenny, brutalizm czy high-tech zwany też późnym modernizmem nadawały elewacji znaczenie podrzędne, ściśle podporządkowane ogólnej koncepcji przestrzennej budynku. Postmodernizm zaś głosił, że istota architektonicznej estetyki leży w fakturze i traktowaniu ścian, w ich ornamencie i detalu.
Choć kierunek ten sięgnął swoich form krańcowych i nie jest już kontynuowany w czystej formie we współczesnej architekturze, to argument, którym posługiwali się postmoderniści, aby poprzeć słuszność tego twierdzenia jest wielce przekonywujący. Porównali oni dwa kościoły o identycznym układzie przestrzennym: kościół św. Marka w Wenecji oraz kościół St. Front we francuskiej miejscowości Perigieux. Pomimo uderzających podobieństw oba kościoły prezentują inne style i w inny sposób działają na odbiorców, czego powodem są zupełnie różne rozwiązania fakturalne, dekoracyjne i świetlne ścian.
Rozwijany w latach 70. i 80. XX wieku kierunek high-tech powrócił do stosowania całkowicie przeszklonych fasad o dużych powierzchniach. Jego wynalazkami były system szklenia strukturalnego o konstrukcji schowanej wewnątrz budynku oraz stworzona dla biurowca w Ipswich (proj. Norman Foster) ściana kurtynowa, podwieszona do stropodachu z punktowym mocowaniem tafli. Dzięki nim z zewnętrznej powierzchni przeszkleń zniknęły elementy konstrukcyjne. Przeszklenia stały się jednolite, podzielone jedynie nikłymi liniami zaznaczonymi przez krawędzie modułów. Możliwości barwienia szkła oraz nanoszenia specjalnych powłok na jego powierzchnię pozwoliły na uzyskiwanie zupełnie nowych możliwości plastycznych. Charakterystyczne dla high-tech było powszechne niemal stosowanie powłok refleksyjnych, które dawały efekt gładkiej, „mokrej” powierzchni opinającej bryłę budynku. Elewacja tego rodzaju nie odsłaniała wnętrza, chyba że po podświetleniu pomieszczeń o zmroku (jak we wspomnianym biurowcu w Ipswich), ale czyniła z niego pełną, ciężką i nieprzeniknioną bryłę. Efekty estetyczne tego rodzaju nie przetrwały jednak próby czasu, a nieumiejętnie stosowane duże powierzchnie szkła refleksyjnego do dziś w wielu polskich miastach dowodzą jak fatalne efekty daje szafowanie odbiciem lustrzanym, zwłaszcza gdy powielamy obraz mało interesujących fragmentów miasta (fot. 1).
Fot. 1. Budynek biurowy przy ul. Puławskiej w Warszawie. W elewacji ze szkła refleksyjnego widać odbicie sąsiedniego budynku |
Kształtowanie plastyczne współczesnej elewacji
Koncepcje współczesnych elewacji przeszklonych czerpią z doświadczenia ostatnich kilkudziesięciu lat, wzbogacając je o nowe wartości oparte na coraz większych możliwościach technologicznych. Kierunki, jakim podlega myślenie o elewacji, są mocno zakorzenione w pierwszych, modernistycznych wzorcach. Można zaobserwować podobne, modułowe traktowanie podziałów elewacyjnych nawiązujących do układu konstrukcyjnego budynku. Nowe możliwości technologiczne sprawiają, że nawet prosta, słupowo-ryglowa konstrukcja jest dużo bardziej subtelna niż ta sprzed kilkudziesięciu lat.
Współczesne rozwiązania coraz częściej poszukują jednak sposobów ucieczki od monotonii powtarzanych wielokrotnie segmentów, która sprawia, że szklane budynki stają się podobne do siebie i zlewają się w jeden nijaki styl.
Architekci sięgają więc po oryginalny detal i ornament, niedozwolony w epoce modernizmu. Pojawiają się różnorodne motywy graficzne: napisy, wzory, obrazy, które naniesione bezpośrednio na taflę szkła mogą być swobodnie rozmieszczane na płaszczyźnie elewacyjnej zacierając sztywność modularnych podziałów (fot. 2).
Fot. 2. Motyw graficzny na elewacji domu handlowego Galeria Lafayette w Berlinie (proj. J. Nouvel) |
Inną metodą jest stosowanie zróżnicowanych, wysmakowanych w kształcie profili, które zdobią i pozwalają na osiągnięcie efektu mocniejszych i słabszych linii tworzących oryginalny rysunek podziałów fasady. W wielu współczesnych realizacjach przeszklonych ścian można zaobserwować grę plastyczną, analogiczną do klasycznych porządków artykulacji fasady – zaznaczenie cokołu, gzymsów pośrednich podkreślających poszczególne kondygnacje i gzymsu głównego wieńczącego budynek (fot. 3 i 4).
Fot. 3. Budynek biurowy Focus w Warszawie (proj. S.Kuryłowicz) |
Fot. 4. Budynek biurowy Saski Business Center w Warszawie (proj. M. Grzegorczyk, B. Taillandier) |
Dzięki niej szklane elewacje mają dół i górę, początek i koniec, przestają być fragmentem siatki bez wyraźnie określonych granic. Skrajnym przypadkiem swobodnego zdobnictwa przeszklonych elewacji jest twórczość holenderskiego architekta Erica van Egeraata, który przez część swojej kariery współtworzył grupę Mecanoo. Jego styl nazywany jest współczesnym barokiem. Projektowane przez niego przeszklenia często dzielone są profilami w nieregularny sposób. Linie przez nie zarysowane przerywają się i uskakują tworząc bardzo charakterystyczną kompozycję graficzną płaszczyzny elewacyjnej (fot. 5).
Fot. 5. Ściana elewacyjna biblioteki uniwersyteckiej w Delft (proj. grupa Mecanoo) |
Innym kierunkiem zaznaczonym w projektowaniu współczesnych przeszkleń jest skrajny minimalizm, według którego idealna ściana przeszklona to taka, której nie widać.
Mocowania punktowe tafli, łączenia klejone, konstrukcje cięgnowe lub szklane – to zdobycze technologii służące właśnie tej myśli, mającej wiele wspólnego z niezrealizowanymi marzeniami modernistów. Wiele spektakularnych realizacji lat 90. XX wieku dowodziło, że możliwa jest niemal całkowita wizualna dematerializacja granicy między wnętrzem budynku a tym, co go otacza. Czas zweryfikował sens tak skrajnych poszukiwań. Między innymi dlatego, że chętnie oglądamy dobrze wyeksponowane wnętrze wraz z przybywającymi w nim ludźmi, jednak nie czujemy się dobrze jako użytkownicy wystawieni na widok przechodniów. XXI wiek przynosi rozwiązania mniej dosłowne i wieloznaczne. Dematerializacja budynków wciąż stanowi ważny cel wielu architektów, jednak ma ona polegać na niedopowiedzeniu, zatarciu ostrości widzenia, grze następujących po sobie planów czy wreszcie zmienności budynku w czasie. Elewacja ma zmieniać swoje oblicze w zależności od potrzeb, czy pór dnia, ma także stać się medium informacyjnym, rodzajem ekranu, który przedstawia coś więcej niż plastyczną artykulację ściany budynku. Są to marzenia zbliżające architekturę do stylistyki rzeczywistości wirtualnej, wygenerowanej przez erę komputera. Współczesna technologia nie pozwala jeszcze ich w pełni realizować, tak jak nie pozwalała niemal sto lat temu urzeczywistnić śmiałych koncepcji modernistów. Możliwości takie otworzą się jednak na pewno dużo szybciej niż za kolejne sto lat. Jedynym problemem możemy być my sami jako użytkownicy architektury, nie gotowi zaakceptować tego rodzaju rozwiązań na szeroką skalę.
Aspekt środowiskowy
Na kształt współczesnej elewacji oprócz doświadczeń minionych stylów i kierunków architektonicznych oraz obecnych dążeń estetycznych wpływa szereg czynników wynikających z zachodzących obecnie przemian cywilizacyjnych. W ciągu ostatnich dwudziestu lat koncepcję ściany elewacyjnej uzupełniono o pomijany przez prawie wiek aspekt środowiskowy. Kryzys energetyczny przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych oraz wynikające z niego prognozy dotyczące rychłego wyczerpania i zdegradowania dóbr środowiska naturalnego spowodowały konieczność zweryfikowania ówczesnego modelu gospodarczego, opartego na nieracjonalnym użytkowaniu pozornie taniej energii wytwarzanej.
Skala problemu dotyczącego odbudowania właściwych relacji człowiek – środowisko i jego złożoność okazała się możliwa do ogarnięcia dzięki zastosowaniu teorii systemów. Pozwoliła ona ująć zagadnienia ekologiczne w sposób całościowy i rozwinąć koncepcję zrównoważonego rozwoju jako propozycję przezwyciężenia kryzysu cywilizacji industrialnej. Dzięki niej zaczęto postrzegać budynek nie jako prostą sumę elementów i związanych z nimi zagadnień lecz jako system wzajemnych powiązań, jakie te elementy i zagadnienia tworzą między sobą. Wskutek rozważań na temat modelu przepływu energii między budynkiem a jego otoczeniem wyodrębniono szereg elementów budynku, które są szczególnie ważne dla racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi, minimalizowania strat środowiskowych i tworzenia optymalnych dla człowieka warunków życia. Do elementów tych zaliczono obudowę elewacyjną budynku. Wiele jej właściwości, takich jak współczynnik przenikania ciepła, masa termiczna, stopień przepuszczalności dla promieni świetlnych, możliwości w zakresie wentylacji pomieszczeń i inne, ma wielkie znaczenie dla kształtowania środowiska fizycznego wnętrz budynku.
Realizowane masowo w latach 70. i 80. budynki zdane w pełni na klimatyzację i przez stosowanie szkła refleksyjnego czy barwionego – na sztuczne oświetlenie przez większą część dnia, okazały się nie tylko niezwykle energochłonne ale także niekorzystne dla człowieka.
Współczesne układy klimatyzacji uległy znacznemu udoskonaleniu w stosunku do tych sprzed trzydziestu lat, zwiększyła się także dbałość o ich konserwację, której brak jest główną przyczyną spadku jakości higieny powietrza w pomieszczeniach. Jednak możliwość otwierania okien oraz odczuwanie temperatury adekwatne do pór roku jest jedną z najczęściej podkreślanych potrzeb użytkowników względem wnętrz, w których przebywają przez znaczną część dnia. Aby było to możliwe konieczne jest wypracowanie innego modelu energetycznego niż ten, który zakłada, że wnętrze budynku jest sztucznie wykreowanym wyizolowanym z naturalnych warunków otoczenia. Elementem kluczowym dla takiego modelu jest niewątpliwie przegroda zewnętrzna, która powinna funkcjonować inaczej niż jako szczelna bariera. Efektem takiego myślenia o ścianach budynku jest koncepcja elewacji nazywanej w wielu źródłach inteligentną.
Określenie to stosowane w odniesieniu do obiektów architektonicznych lub ich elementów wywołuje liczne kontrowersje. Wielu naukowców uważa za niestosowne przypisywanie przedmiotom cech charakteryzujących wyłącznie organizmy żywe. Ponadto nadużywanie tego określenia w literaturze popularnej i mediach sprawia, iż bywa ono traktowane niepoważnie. Dlatego trafniejszym wydaje się mniej rozpowszechnione określenie tego rodzaju elewacji jako interaktywnej. Koncepcja ta zakłada większy niż dotychczas stopień integracji elewacji ze strukturą budynku i powierza jej szereg dodatkowych funkcji.
Elewacja ma pełnić rolę filtra. W przeciwieństwie do szczelnych ścian osłonowych działających jako bariera izolująca wnętrze od otoczenia, elewacja-filtr ma przepuszczać do wnętrza czynniki wpływające pozytywnie na jakość klimatu wewnętrznego i zatrzymywać te niepożądane. Istotą jej działania jest adaptacyjność, czyli zdolność przystosowywania swoich właściwości do zmiennych warunków środowiska naturalnego w sposób minimalizujący zużycie energii budynku i zapewniający wysoką jakość fizycznych warunków wnętrza, zgodną z jego potrzebami. Oczywiście jest to teoretyczny model działania, postulat, któremu próbują sprostać różnorakie rozwiązania elewacyjne.
Rys. 1. Systematyka rozwiązań ściany zewnętrznej budynku jako elewacji interaktywnej |
Rozpoczęto poszukiwania i badania nad różnymi sposobami realizacji tego modelu. Powstała liczna grupa rozwiązań, które w bardzo zróżnicowany sposób ingerują w kwestie środowiska wnętrza budynku dostosowując się jednocześnie do zmieniających się wymagań estetycznych i plastycznych stawianych współczesnej elewacji (rys. 1).
Rozwiązania te można podzielić na dwa zasadnicze kierunki działań. Pierwszy z nich można nazwać działaniem w skali MAKRO. Polega on na rozbudowywaniu zestawu szklenia o dodatkowe elementy, które mają minimalizować charakterystyczne dla dużych powierzchni szklanych, a niekorzystne dla wnętrza zjawiska fizyczne (np. nadmierne przegrzewanie i wychładzanie). Najprostszym rozwiązaniem tego rodzaju są półki świetlne ograniczające dostęp promieniowania słonecznego. Do bardziej złożonych należą ściany z zewnętrznymi systemami zacieniającymi – stałymi lub ruchomymi. Jest to bardzo bogata grupa rozwiązań, pełna nowatorskich pomysłów, które w dużym stopniu wzbogacają wyraz estetyczny elewacji. Najśmielszą i najbardziej skomplikowaną próbą stworzenia przegrody interaktywnej skali MAKRO są dwuwarstwowe ściany szklane, czyli zestaw szklenia uzupełniony dodatkową taflą. Osobną grupę tworzą systemy wzorowane na organizmach żywych - autorskie, innowacyjne rozwiązania traktujące ścianę jako układ ruchomych elementów, funkcjonujący w sposób zainspirowany mechanizmami występującymi w przyrodzie, np. reakcjami termicznymi skóry zwierząt.
Cechą charakterystyczną elewacji interaktywnych skali MAKRO, zwłaszcza tych bardziej rozbudowanych, jest to, że przestają być odbierane jako prosta obudowa dwuwymiarowa typu powierzchniowego, a przekształcają się w ustrój trójwymiarowy, dużo bardziej złożony, przypominający nieraz skomplikowane technologicznie urządzenie.
Drugim kierunkiem poszukiwań przegrody interaktywnej są działania w skali MIKRO polegające na wykorzystaniu możliwości tkwiących w budowie samego szkła. Technologia produkowania tafli szklanej pozwala na uzupełnianie jej pierwotnej struktury bardzo cienkimi warstwami, które mogą zmienić jej właściwości fizyczne. Jest to dynamicznie rozwijająca się dziedzina technologii. Poziom jej osiągnięć, przynajmniej tych, które można wprowadzić do masowej produkcji, jest wciąż niewystarczający, ale stwarza wielkie nadzieje na znaczny postęp w tej mierze w stosunkowo krótkim okresie czasu.
Najprostszym tego przykładem są techniki emaliowania lub drukowania szkła. Pozwalają one nie tylko na osiąganie zróżnicowanych efektów plastycznych, bardzo chętnie stosowanych przez współczesnych architektów, ale mogą także ograniczać dostęp promieniowania słonecznego do wnętrza lub rozpraszać bezpośrednie promieniowanie świetlne. Innym przykładem wykorzystania warstwowej budowy tafli szkła są powłoki niskoemisyjne (ang. low-e glazing). Redukują one transfer wypromieniowywanego ciepła z powierzchni szyb przez blokowanie dopływu promieniowania podczerwonego, dzięki czemu poprawia się znacznie współczynnik termoizolacyjności zestawu szklenia. Możliwe jest także integrowanie ogniw słonecznych z taflą szkła.
Dotychczas tworzyły one osobne zespoły umieszczane na specjalnej konstrukcji, najczęściej szpecąc sylwetkę budynku. Dzięki nowej technologii mogą być nanoszone bezpośrednio na powierzchnię tafli w postaci zespołów grupowanych w pasy lub prostokątne pola, pełniąc przy okazji rolę zacieniającą. Do rozwiązań prototypowych należą systemy holograficzno-dyfrakcyjne zwane skrótowo HDS. W tafli szkła zatopione są ruchome mikrosystemy złożone z luster i pryzmatów, które dają na powierzchni szklenia efekt kolorowego hologramu. Sterując ich położeniem za pomocą lasera można dowolnie przekierowywać promienie słoneczne. Rozwiązanie to stanowi jedną z pierwszych prób stworzenia systemu w skali MIKRO, który mógłby dostosowywać się do warunków pogodowych.
Kolejną, doskonalsza formą tego rodzaju rozwiązań są szkła typu switchable glass, o zmiennych właściwościach fizycznych (w tym także zmiennym wyglądzie) w zależności od warunków świetlnych. Ich wynikiem są m. in. szkła fotochromatyczne, termotropowe, elektrochromatyczne czy, ostatnio opracowane, szkło zespolone z warstwą ciekłych kryształów. Istotą ich działania są złożone reakcje chemiczne zachodzące wewnątrz struktury tafli, czego efektem są zmiany fizyczne przegrody. Rozwiązania te ze względu na wysoki koszt wytwarzania długo czekają na wejście do masowego zastosowania. Od niedawna dostępny jest na rynku jeden system tego rodzaju, ale powiększanie oferty i poprawianie możliwości tego rodzaju rozwiązań jest kwestią czasu.
Niniejszy artykuł jest początkiem kilkuczęściowego cyklu, który będzie kontynuowany w kolejnych numerach „Świata Szkła”. Wymienione wyżej, bardzo ogólnie zaprezentowane współczesne rozwiązania zostaną w nim szerzej omówione. Wyłoni się z nich obraz współczesnych zdobyczy technologii w zakresie możliwości projektowania szklanych elewacji, które w dużej mierze podyktują przyszłe kierunki ich rozwoju.
dr inż. arch. Katarzyna Zielonko-Jung
patrz też:
- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,
- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2007
- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007
- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007
- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007
- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007
- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007
- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007
- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006
- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006
- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006
- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006
- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005
- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005
- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe, Część 1 |
Fascynacja szkłem we współczesnej architekturze osiąga swe apogeum w tworzeniu całkowicie przeszklonych budynków, stanowiących swoisty rodzaj struktur szklarniowych. Szkło jako materiał budowlany wciąż pozostaje symbolem postępu i nowoczesności. Szczególny podziw, wśród tego typu struktur wzbudzają budynki wielkoskalarne, w których zalety szkła jako elementu budowlanego, ale i artystycznego środka wyrazu, wyrażają się najpełniej. Jednocześnie jednak w budynkach takich, jak żadnych innych, pojawiają się problemy natury użytkowej, a w szczególności problem utrzymania właściwych warunków mikroklimatycznych spowodowany efektem szklarniowym. Do rozwiązania pozostają też inne kwestie użytkowe, jak kontrola dostępu światła słonecznego, kontakt wzrokowy z otoczeniem – problemy, które nigdzie indziej nie występują z taką mocą. Budynki takie stanowią wielkie wyzwanie dla rzeszy projektantów, technologów i konstruktorów. Implikują jednak nietuzinkowe rozwiązania, które w wielu przypadkach popychają współczesną architekturę naprzód i z tego względu warte są przytoczenia.
Budynki będące tematem artykułu to struktury, których nie tylko ściany, ale i dach stanowi całkowicie przeszkloną przegrodę zewnętrzną.
Rzec można – wszystko zaczęło się od „Crystal Palace” autorstwa Josepha Paxtona – obiektu wystawowego w postaci szklarni o olbrzymiej skali (600 m dł., 96 tys. m2 szklenia). Budynek stanowił manifest możliwości i osiągnięć budownictwa „ery przemysłowej” XIX wieku. Niedoskonała technologia szklenia i brak doświadczenia w kształtowaniu „szklanych domów” o tak dużej skali sprawiała, że w rezultacie efekt szklarniowy powodował silne przegrzewanie się wnętrza, mimo zastosowania systemu otworów wentylacyjnych i żaluzji. Oddziaływanie bezpośredniego światła słonecznego o nadmiernym natężeniu powodowało częste oślepianie użytkowników. Wprowadzenie przez Charlesa Foxa płóciennych osłon w obrębie dachu tego obiektu należy uznać za uzasadnioną, lecz dość nieudolną próbę zażegnania tych niedogodności.
Fakt ten uzmysłowił silne związki pomiędzy kształtowaniem struktur szklarniowych a komfortem użytkowania, w szczególności wskazując na problem odpowiedniego wykorzystania efektu szklarniowego oraz światła słonecznego w aspekcie kreowania komfortowego środowiska atmosferycznego i świetlnego przeszklonego wnętrza. Jednocześnie jednak zapierający dech w piersiach efekt architektoniczny stał się motorem do dalszego poszukiwania udoskonalonych rozwiązań „szklanych domów”.
Współczesna wiedza na temat kształtowania architektury bioklimatycznej i – w węższym ujęciu – architektury słonecznej, opartych na gruntownej analizie relacji budynku z otoczeniem, a także zaawansowane rozwiązania w zakresie instalacji i technologii materiałowej dają coraz większe możliwości wznoszenia budynków wielkoskalarnych jako struktur szklarniowych, w których negatywne konsekwencje użytkowe mogą być wyeliminowane, a rozwiązania przepełnione racjonalnymi przesłankami w tym względzie.
Cechą wspólną poniżej opisanych obiektów jest całkowite przeszklenie ich bryły oraz przeznaczenie funkcjonalne. Są to budynki biurowe lub o przeważającej funkcji biurowej, jako funkcji wymagającej wysokiej jakości środowiska atmosferycznego i świetlnego. Są to więc budynki, w których wypracowanie odpowiednich rozwiązań projektowych stanowi, w omawianym kontekście, największe wyzwanie.
Pomimo wspólnych cech, budynki dowodzą zróżnicowania strategii projektowych, zarówno przestrzennych, jak i technologicznych.
Rys. 1a. Budynek „UNESCO Laboratory and Workshop” koło Genui – bryła i lokalizacja [opr. aut.na podst.Renzo Piano Building Workshop] |
Powstają śmiałe projekty, których celem jest wytyczenie nowych dróg w architekturze „szklanych domów” – projekty prototypowe o nowatorskich i interesujących rozwiązaniach architektonicznych.
„Unesco Laboratory and Workshop” koło Genui
Budynek „Unesco Laboratory and Workshop” powstał w nadmorskiej miejscowości Vesima koło Genui (Włochy, arch. Renzo Piano). Tworzy go pięć przeszklonych brył złączonych ze sobą dachem, które stanowią zespół samodzielnych struktur szklarniowych.
Całkowite przeszklenie w ciepłym śródziemnomorskim klimacie wymagało wdrożenia szeregu strategii zmierzających do redukcji negatywnych skutków efektu szklarniowego, lecz również wykorzystaniu go w porach grzewczych. Powstał projekt w myśl zasad kształtowania architektury słonecznej ze szczególnym podejściem do aspektów lokalizacyjnych – odpowiedniego doboru otoczenia i jego zagospodarowania, a także bryły i rozwiązań materiałowych.
W celu optymalnego wykorzystania energii słonecznej, budynek usytuowano na południowo-wschodnim stoku schodzącym bezpośrednio do morza (Zatoki Genueńskiej). Obiekt położony jest w otoczeniu rolniczym. Przylegające do niego tarasy uprawne zaadaptowano do celów rekreacyjnych dla pracowników budynku oraz do stworzenia ogrodów, w których hoduje się rośliny do badań nad zastosowaniem konstrukcji z materiałów naturalnych w budownictwie.
Schodkowy profil tarasów, opadający w kierunku południowo-wschodnim, zapewnia całkowitą ekspozycję słoneczną dla przeszklonych ścian i dachu budynku. Przekrój stoku pozwala także na całkowite „wtopienie” budynku w grunt od strony północno-zachodniej, zapewniając ochronę przed niekorzystnym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.
Masywna posadzka i ściany wewnętrzne oraz bufor ziemny, a także nieutwardzone tereny wokół stanowią magazyn ciepła pochłaniający jego nadwyżki. Szklane dachy zostały wyposażone w system automatycznie otwieranych klap wentylacyjnych oraz system żaluzji weneckich.
Bryła budynku jest zwarta - cechuje się niską wartością wyrażoną stosunkiem całkowitej powierzchni ścian zewnętrznych do kubatury, co czyni budynek energooszczędnym.
Wszystkie te rozwiązania służą nie tylko aspektom energetycznym, ale także uzyskaniu komfortowych warunków mikroklimatycznych we wnętrzu szklarni. Dowodzą swej skuteczności, nawet w ciepłym klimacie śródziemnomorskim. Jedynie w skrajnych warunkach pogodowych, konieczne jest stosowanie klimatyzacji mechanicznej.
Śmiała koncepcja zrealizowana w pięknym nadmorskim otoczeniu zaprocentowała uzyskaniem wspaniałych efektów architektonicznych, zwłaszcza we wnętrzu obiektu.
Przestrzeń wewnętrzną, stanowiącą biura, laboratoria i prototypownie zaprojektowano tak, by pracownik nie odczuwał faktu, że znajduje się w pomieszczeniu zamkniętym. W każdym niemal miejscu pracy ma zapewniony kontakt wzrokowy z otaczającą budynek przyrodą.
Zieleń przenika do wnętrza, zacierając jeszcze silniej podział na część zewnętrzną i wewnętrzną. Ma to związek z programem funkcjonalnym, który w celach badawczych wymaga zarówno wprowadzenia zieleni do wnętrza, jak i pozostawienia jej na zewnętrznych tarasach budynku.
Tradycyjne pojmowanie przestrzeni uległo transformacji. Czuje się echo założeń F.L. Wrighta, Le Corbusiera i Miesa van der Rohe, mówiących nie o jej ograniczeniu i skończoności, lecz raczej o przepływie.
Nie istnieją tu tradycyjne, silnie zaakcentowane podziały przestrzenne na część produkcyjną, badawczą, magazynową, biurowo-administracyjną, socjalną i in. Każdy z pięciu segmentów charakteryzuje się otwartością planu. Pracownicy bezproblemowo mogą porozumiewać się ze sobą, nie doznając poczucia alienacji. Porządkujący podział funkcji osiągnięto tu dzięki schodkowemu przekrojowi budynku. Każdy segment mieści inne funkcje, które przy tradycyjnym, poziomym układzie musiałyby zostać rozdzielone. Segmenty te, choć znajdują się na różnych poziomach, są sprzęgnięte ze sobą w jedną całość. Wizualną funkcję integrującą pełni pochyły szklany dach, wspólny dla wszystkich segmentów. Pracownicy mogą przedostawać się na inne poziomy schodami, umieszczonymi wewnątrz obiektu i tworzącymi poprzeczny, względem tarasów, pas komunikacyjny.
Otwarta przestrzeń szklarniowa jest ważnym generatorem wymiany myśli wśród pracowników, co stanowi istotny czynnik funkcjonowania obiektu, kolokwialnie nazywanego „wylęgarnią pomysłów” (ang. think-tank).
Intelektualny charakter pracy może powodować obciążenia neuropsychiczne pracowników. Piękny widok na Zatokę Genueńską i otaczający krajobraz pełni w tym przypadku rolę skutecznego remedium, podobnie jak wykorzystanie materiałów naturalnych. Dominują kamień i drewno (m.in. drewniane belki konstrukcyjne). Zastosowanie tych naturalnych elementów należy także traktować jako jeszcze jeden przejaw proekologicznego podejścia w kształtowaniu architektury budynku.
Rys. 1b. Budynek „UNESCO Laboratory and Workshop” koło Genui – wnętrze [Renzo Piano Building Workshop] |
Wszechobecna bogata roślinność, sprzyja uzyskaniu wysokiej jakości powietrza na działce i wewnątrz budynku. Bliskość morza ma wpływ na zmniejszenie wysokich temperatur letnich.
Green Building w Londynie
Prototypowy obiekt zaprojektowany przez angielskich architektów Jana Kaplicky’ego i Amandę Levet we współpracy z inżynierami środowiskowymi stanowi jedną z pierwszych prób stworzenia budynku biurowego o zredukowanej potrzebie wykorzystania klimatyzacji mechanicznej na rzecz wentylacji naturalnej.
Cechą charakterystyczną budynku jest jego całkowicie przeszklona bryła o futurystycznym jajowatym kształcie. Bryłę tę wsparto jest na trójpalczastym układzie megasłupowym, ułożonym ostrosłupowo, do którego zostały podwieszone stropy. W centralnej części znajduje się atrium wewnętrzne zaprojektowane na rzucie trójkąta, które przebiega przez wszystkie kondygnacje budynku. Powłokę zewnętrzną tworzy podwójna elewacja szklana. Jest to główny element odpowiedzialny za naturalną wentylację wnętrz, jednocześnie pełniąc ważną funkcję izolacji akustycznej i ochrony przed napływem zanieczyszczeń w dużym mieście, jakim jest Londyn.
Forma przestrzenna budynku jest wynikiem doświadczeń w tunelu aerodynamicznym. Zmniejsza opór przed napływem zimnego niekorzystnego strumienia wiatru, nie powodując przemarzania w okresie grzewczym. Jednocześnie jest zoptymalizowana w aspekcie doprowadzania i przepływu powietrza w centralnym atrium i podwójnych elewacjach szklanych, umożliwiając efektywną naturalną wentylację wyporową.
Powietrze przedostaje się do atrium i, ogrzane w wyniku wypromieniowania ciepła z pomieszczeń biurowych, unosi się, zasysając świeże chłodne powietrze. Powietrze to przedostaje się kanałami wentylacyjnymi w dolnej partii budynku. Jednocześnie ogrzane powietrze unosi się w przestrzeni międzypowłokowej podwójnej elewacji i uchodzi w górnych partiach budynku. W przestrzeni tej powstaje podciśnienie. Kiedy okna biur są otwarte możliwe jest wyprowadzanie z nich ciepłego „zużytego” powietrza i wprowadzenie świeżych mas powietrza z atrium. W okresach grzewczych chłodne powietrze zewnętrzne, wprowadzane u dołu, zostaje wstępnie podgrzewane dzięki odzyskowi energii termicznej z ogrzanego powietrza wewnętrznego.
Elementy te w postaci półek przeciwsłonecznych i żaluzji są ruchome i regulowane od strony wewnętrznej.
Światło dochodzi do biur z dwóch kierunków – od strony elewacji i wewnętrznego atrium, przez co powierzchnie te mogą maksymalnie długo korzystać ze światła naturalnego. Dodatkowo, specjalnie ukształtowany sufit zwiększa efektywność jego dystrybucji. Stropy pełnią też rolę magazynów ciepła, pochłaniając jego nadwyżkę w ciepłe dni. Nocna wentylacja pomieszczeń powoduje ich ponowne schładzanie, co pozwala na zachowanie cyklu.
Budynek pozostał w fazie projektowej, jako prototyp dla niskoenergetycznych budynków biurowych bazujących na wentylacji naturalnej, pasywnym ogrzewaniu słonecznym i naturalnym oświetleniu pomieszczeń. Stał się inspiracją dla wielu realizacji, wykorzystujących szklane struktury dla tworzenia architektury przyjaznej człowiekowi i środowisku.
Rys. 2. Idea kreowania naturalnego mikroklimatu wnętrza w studialnym obiekcie „Green Building” [2] |
Całkowite przeszklenie pozwala na zyski cieplne z nasłonecznienia i wykorzystanie ich w pasywnym ogrzewaniu pomieszczeń biurowych oraz atrium. Podwójne elewacje szklane wyposażone są w przestrzenne elementy zacieniające, które optymalizują dopływ ciepła i światła słonecznego do wnętrza.
Budynek biurowy w Catanii
Model koncepcyjny biurowca zaprojektowanego dla miasta Katanii (pd. Włochy) przez arch. Mario Cucinellę ma formę 5-kondygnacyjnego szklanego prostopadłościanu. Jeszcze cieplejszy klimat śródziemnomorski, niż w Genui (por. budynek „Unesco” w Vesima) wymaga szczególnej ochrony przed ciepłem słonecznym. Główną innowacyjną cechą budynku są szklane wieże kominowe nazwane kominami słonecznymi. Elementy te „przebijają” kubaturę budynku. Mają spełniać dwie podstawowe funkcje: naturalnego chłodzenia budynku i dystrybucji światła naturalnego do wnętrza.
Koncepcja biurowca polega na zbadaniu możliwości wykorzystania chłodzenia naturalnego cieczą za pomocą kominów słonecznych.
Kominy zostały rozmieszczone modularnie w przestrzeni wewnętrznej, tak aby możliwe było zachowanie jak największej elastyczności kształtowania przestrzeni wewnętrznej. Dla efektywnego wykorzystania kominów, stanowiska robocze zostały maksymalnie zbliżone do ich ścian. Kominy funkcjonują także jako dukty wyciągowe, wyprowadzając w nocy nagrzane powietrze z powierzchni biurowej na zewnątrz.
Forma kominów lekko rozszerza się ku podstawie. Kształt ten uznano za optymalny w kontekście dystrybucji schłodzonego powietrza, a także doprowadzania światła dziennego do wnętrza.
Kominy słoneczne można uznać za przetworzoną, tj. wysmukloną formę atriów wewnętrznych. Ich zaletą jest niewielki udział powierzchniowy, swoboda w możliwości równomiernego rozmieszczenia. To z kolei daje swobodę w planowaniu głębokości traktów użytkowych budynków biurowych, bez pogorszenia możliwości naturalnego chłodzenia, wentylacji i oświetlenia pomieszczeń. Mogą być one dowolnie głębokie, wymagając jedynie dodatkowego rzędu kominów.
Szklana kubatura chroniona przed przegrzewaniem elementami zacieniającymi w postaci systemów żaluzji, wraz ze szklanymi kominami pozwala także na maksymalne wykorzystanie światła naturalnego wewnątrz biur, co przekłada się na redukcję zapotrzebowania energetycznego budynku na oświetlenie sztuczne.
Rys. 3a. Koncepcja budynku biurowego w Catanii z wykorzystaniem kominów słonecznych [4] |
Strategia chłodzenia zwana downdraught evaporating cooling polega w tym przypadku na schładzaniu ciepłych mas powietrza w górnej partii komina z wykorzystaniem cieczy, która przez parowanie schładza powietrze i powoduje jego opadanie. Dzieje się tak, dzięki zastosowaniu mikronizerów (ang. micronisers) – cieczowych elementów chłodniczych ulokowanych na szczytach wież.
Rys. 3b. Zasada funkcjonowania kominów słonecznych w biurowcu w Catanii [4] |
Akademia Mont-Cenis w Herne
Akademia „Mont-Cenis”, to jedno z najbardziej śmiałych rozwiązań szklanej architektury ostatnich lat. Budynek użyteczności publicznej z funkcją biurową powstał w mieście Herne w Zagłębiu Ruhry (Niemcy, arch. Jourda&Perraudin).
Jest w tej chwili jedną z największych struktur szklarniowych tego typu na świecie. Bryłę budynku stanowi ogromnych rozmiarów szklarnia wolnostojąca o wymiarach 72x168 m, która przekrywa dwa „skrzydła” mniejszych obiektów. Jest to prototyp tzw. osłony bioklimatycznej jako obiektu o charakterze proekologicznym. Głównym celem przedsięwzięcia było stworzenie komfortowego mikroklimatu we wnętrzu przez cały rok, w sposób całkowicie naturalny. Założono uzyskanie parametrów zbliżonych do klimatu śródziemnomorskiego, przy zachowaniu cech budynku niskoenergetycznego i przyjaznego środowisku.
W tym celu zastosowano szereg nowoczesnych technologii proekologicznych i wdrożono zasady kształtowania architektury słonecznej.
Główną strategią projektową jest wykorzystanie energii słonecznej, zarówno w sposób bierny jak i aktywny, oraz maksymalne wykorzystanie wentylacji naturalnej oraz pasywnego chłodzenia.
Szklarnia w połączeniu z betonową i żwirową posadzką, masywnymi ścianami budynków oraz wewnętrznym zbiornikiem wodnym, które stanowią masę termiczną obiektu, stanowi pasywne rozwiązanie słoneczne, działając jednocześnie przez cały rok, jako „bufor cieplny”.
Dachowe moduły PV tworzą zgrupowania o różnej intensywności zagęszczenia ogniw PV – 63%, 73% i 86% i występują na przemian z panelami szklanymi. Elementy te filtrują odpowiednio światło naturalne napływające do wnętrza. Elewacyjne moduły PV umieszczone są w części środkowego pasa przeszklonej ściany południowej tak, by nie zakłócały kontaktu wzrokowego z otoczeniem.
Zastosowanie modułów PV na całej niemal powierzchni olbrzymiego dachu powoduje, że obiekt posiada w tej chwili jedną z największych instalacji fotowoltaicznych na świecie zamontowanych w pojedynczym obiekcie (ponad 10 tys. m2 powierzchni całkowitej o łącznej mocy 1 MW). Prąd elektryczny uzyskiwany dzięki instalacji przekracza potrzeby energetyczne budynku. Jego nadwyżki zasilają pobliskie budynki, czyniąc „Akademię Mont-Cenis” swoistym rodzajem elektrowni słonecznej (więcej: „Świat Szkła” 11/04).
Naturalną wentylację umożliwiają klapy i otwory cyrkulacyjne w przegrodach szklanych. W ciepłych okresach świeże powietrze zewnętrzne jest wprowadzane przez uchylone klapy wentylacyjne w dolnych partiach elewacji oraz przez otwory drzwiowe u wejścia do budynku. Powietrze cyrkuluje pomiędzy budynkami i ogrzane wydostaje się górą przez uchylone klapy wentylacyjne w szklanym dachu oraz górnej części elewacji. Jedynie niektóre z pomieszczeń budynków są wentylowane mechanicznie. Wspomniane klapy wentylacyjne w nocnej porze letniej zostają otwarte celem wietrzenia nocnego.
Świeże, chłodne powietrze napływa do wnętrza także przez podziemny wymiennik ciepła w postaci długich rur zagłębionych w gruncie. Ich ujścia doprowadzone są do posadzki z jednej strony, z drugiej wyprowadzone na pewną wysokość po stronie zewnętrznej budynku. Powietrze przepływające przez podziemne rury zostaje wstępnie podgrzane zimą (w wyniku ogrzewania gruntowego) lub schłodzone latem (w wyniku chłodzenia gruntowego).
Pasywne chłodzenie zapewniają masywne elementy strukturalne budynków, zbiornik wodny, posadzka oraz bogata zieleń.
Do innych rozwiązań o charakterze proekologicznym i energooszczędnym zaliczyć należy zastosowanie rekuperatorów ciepła. Umieszczone w górnej części szklarni odzyskują ciepło z nagrzanego powietrza wewnętrznego. Elementy te zostały powiązane z podziemnym kamiennym zbiornikiem ciepła.
Inne rozwiązania proekologiczne, to zbiorniki wodne, które zbierają deszczówkę dla potrzeb użytkowych budynku.
Zwraca wreszcie uwagę konstrukcja szklarni w postaci słupów i kratownic wykonanych z drewna klejonego. Jest to jeszcze jeden przejaw proekologicznego podejścia w kształtowaniu budynku, z wykorzystaniem materiałów odnawialnych i o niskiej energii wewnętrznej (ang. embodied energy), tj. energii potrzebnej do jego wytworzenia.
Ze względu na niespotykanie dużą skalę i rodzaj rozwiązania szklarniowego, „Akademia Mont-Cenis” stanowi także obrazowy przykład wpływu rozwiązań szklarniowych na zwiększenie powierzchni użytkowej w omawianych rodzajach budynków
Szklana obudowa wpływa na niemal trzykrotne zwiększenie wewnętrznej powierzchni parteru.
Wnętrze szklarni cechuje się znacznymi walorami estetycznymi. Układ umieszczonych w niej budynków powoduje powstanie centralnego traktu komunikacyjnego, wypełnionego tropikalną zielenią, zbiornikiem wodnym, drewnianą konstrukcją oraz powierzchniami żwirowymi i betonowymi.
Cała wewnętrzna przestrzeń szklarni jest jednym wielkim ogrodem zimowym, przeznaczonym na pracę, naukę, rekreację i nawiązywanie kontaktów interpersonalnych.
Jej zastosowanie związane ze zwiększeniem powierzchni użytkowej i bogactwem programu funkcjonalnego budynku powoduje, iż „Akademia Mont-Cenis” zyskuje nie tylko wydźwięk proekologiczny, ale i społeczny.
Opisane powyżej budynki stanowią interesujący materiał badawczy dla scharakteryzowania rozwiązań służących uzyskaniu komfortowych warunków środowiska wewnętrznego w strukturach szklarniowych. Zestawienie porównawcze rozwiązań architektonicznych i techniczno-budowlanych oraz przyjętych strategii kształtowania niematerialnego środowiska wewnętrznego, jako czynników mających wpływ na uzyskanie komfortu użytkowania, obniżenie zużycia energii i ekologiczny profil struktury szklarniowej pokazuje zamieszczona tabela,.
Rys. 4a. „Akademia Mont-Cenis” w Herne – część frontowa |
Przed nadmiarem ciepła i światła słonecznego we wnętrzu chronią elementy szklanej powłoki w formie modułów PV z rozsuniętymi ogniwami PV wewnątrz, które stanowią rodzaj szklenia przeciwsłonecznego.
Rys. 4b. „Akademia Mont-Cenis” w Herne - wnętrze |
Tab. 1 Udział elementów i strategii projektowych mających wpływ na uzyskaniu komfortu użytkowania, obniżenie zużycia energii i ekologiczny profil budynku jako struktury szklarniowej (opr. autor) |
dr inż. arch. Janusz Marchwiński
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie
Bibliografia:
1. Akademie im Glashaus, Baumeister, October 1996.
2. Compagno A.: Intelligent Glass Facades, Basel-Boston-Berlin 1999.
3. Daniels K.: The Technology of Ecological Building, Basel-Boston-Berlin 1997.
4. Francis E., Ford B.: Recent Developments in Passive Downdrought Evaporative Cooling (w: European Directory of Sustainable and Energy Efficient Building 1999), London 1999.
5. Herzog T.: Solar Energy in Architecture and Urban Planning, Munich-New York 1996.
6. Marchwiński J.: Fabryka w dobie rewolucji informatycznej, „Archivolta” 2/2001.
7. Marchwiński J.: Rola pasywnych i aktywnych rozwiązań słonecznych w kształtowaniu architektury budynków biurowych i biurowo-przemysłowych, praca doktorska – Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005.
patrz też:
- Szkło termotropowe i fotochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2007 ,
- Szklenie gazochromatyczne w architekturze , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2007
- Arkada słoneczna budynku „Solar Fabrik” we Freiburgu , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2007
- Interaktywne, adaptacyjne, multimedialne – elewacje przyszłości , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 4/2007
- Szklenie elektrochromatyczne w budownictwie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2007
- i-modul Fassade – przełom w regulacji mikroklimatu budynku , Marcin Brzeziński, Świat Szkła 2/2007
- Możliwości technologiczne szkła a poszukiwanie rozwiązań proekologicznych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 2/2007
- Wielowarstwowe elewacje przeszklone a koncepcja przegrody interaktywnej , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 1/2007
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 1/2007
- Fasady. Rozwój i nowoczesność , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 1/2007
- Kierunki rozwoju w projektowaniu elewacji przeszklonych , Katarzyna Zielonko-Jung, Świat Szkła 12/2006
- Budynki wielkoskalarne jako struktury szklarniowe cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2006
- Problem kształtowania okien słonecznych cz. 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2006
- Budynek Centrum Olimpijskiego w Warszawie , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2006
- Technologia fotowoltaiczna na dachach budynków - spojrzenie architektoniczne , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2006
- Kompleks biurowy RONDO-1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 5/2006
- Energetyczna rola szklenia w zewnętrznych przegrodach budowlanych, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 12/2005
- Fasadowość architektury słonecznej - na przykładach budynków biurowych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 11/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 10/2005
- Wielofunkcyjne ściany aktywne słonecznie w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 9/2005
- Przestrzeń wewnętrzna atriów przeszklonych , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 8-8/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 2 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 6/2005
- Funkcja estetyczna struktur szklarniowych w architekturze. Część 1 , Janusz Marchwiński, Świat Szkła 4/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 2, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 3/2005
- Aspekt użytkowy przestrzeni szklarniowych w budynkach biurowych i przemysłowych Część 1, Janusz Marchwiński, Świat Szkła 2/2005
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Występujące na świecie zjawiska natury oraz incydenty, spowodowane celowym lub nieumyślnym działaniem człowieka powodują narażenie budynków na różnego rodzaju zniszczenia, mogące mieć bardzo poważny wpływ na zdrowie i życie ludzi.
Pojawienie się zagrożenia spowodowanego potencjalnym atakiem terrorystycznym oraz ryzyko bezpośrednich i pośrednich zniszczeń z tym związanych, skłoniły władze różnych państw, aby bardziej zadbać o bezpieczeństwo ludzi, narażonych na takie ataki oraz postawiły przemysłowi budowlanemu, w tym producentom szkła, aluminium, szczeliw, nowe wyzwania do opracowania rozwiązań i produktów, zapewniających dodatkowe zabezpieczenia i tym samym zmniejszających ryzyko narażenia ludzi.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
45 lat stosowania w Polsce szyb zespolonych |
W dzisiejszym budownictwie trudno sobie wyobrazić oszklenie budynków bez zastosowania i obecności szyb zespolonych. Ten element techniki budowlanej miał swoje narodziny, początkowy, trudny okres stosowania, czas doskonalenia i dzisiejszy szeroki zakres stosowania.
Od Vilaplexu...
Pierwszy ze znanych elementów, który można nazwać szybą zespoloną, to wprowadzony pod koniec lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku wyrób belgijskiej firmy Glaverbel o nazwie „Thermopane”. Produkt ten wzbudził duże zainteresowanie wśród architektów i technologów budowlanych.
Wprowadzenie nowego oszklenia w postaci dwóch szyb w stałym zespoleniu i w układzie hermetycznym stanowiło przełom w dotychczasowym sposobie oszklenia stolarki i ślusarki budowlanej, w postaci podwójnego oszklenia szybami pojedynczymi.
Odpowiedzią na ten stan rzeczy było podjęcie prac badawczych i wdrożeniowych nad możliwościami produkcyjnymi podobnego zestawu szklanego w Polsce. Promotorem prac był ówczesny kierownik Zakładu Instalacji Sanitarnych Katedry Budownictwa na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej prof. Eugeniusz Kostewicz. Katedra Budownictwa w porozumieniu i współpracy oraz przy finansowaniu prac przez ówczesne Sosnowieckie Zjednoczenie Przemysłu Szklarskiego przyjęła do realizacji na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku plan badań wraz z opracowaniem technologii produkcji szyb zespolonych o krajowej konstrukcji.
Badania cieplne na modelach prowadzone były w oparciu o opracowane wcześniej teoretyczne podstawy dotyczące termodynamiki przepływu ciepła przez takie oszklenia oraz rozważania dotyczące szczelności połączeń szyb na kształtce przegrodowej wraz z wynikającymi stąd przesłankami technologicznymi. Po wykonaniu badań i ocenie wyników podjęto działania mające na celu próbną produkcję niewielkich partii szyb zespolonych w oparciu o uzyskane rezultaty teoretyczne i pomiarowe. Pierwsze partie takich szyb zespolonych zostały wykonane w Hucie Szkła Okiennego „Szczakowa”. Produkcja partii doświadczalnych szyb zespolonych oraz ich montaż w konstrukcjach przeszkleń prowadzone były pod nadzorem pracowników Katedry Budownictwa.
Rys. 1. Budowa pierwszej polskiej szyby zespolonej „Vilaplex” 1. Szyby okienne gr. 4-5-6 mm, 2. Kształtownik przegrodowy z neoprenu, 3. Spoina z kleju Butapren, 4. Szczelina powietrzna wypełniona suchym azotem, 5. Okucie obrzeża szyby blachą aluminiową gr. 0,6 mm |
Budowa pierwszej polskiej szyby zespolonej przedstawiała się następująco: dwie szyby okienne, ówczesnej produkcji HSO „Szczakowa”, zespolone zostały na płaskowniku neoprenowym przy połączeniu klejem „Butapren”. Z wnętrza szczeliny międzyszybowej zostało usunięte powietrze i w jego miejsce wprowadzono azot.
Stosowano grubości szyb od 4–6 mm, a grubość szczeliny (rozstaw szyb) wynosiła 12 mm jako optymalna w świetle wykonanych badań cieplnych. Szyba zespolona nosiła nazwę firmową „Vilaplex”, co stanowiło odzwierciedlenie zastosowanych materiałów (lamina, plexus). Szyby zespolone o takiej budowie zostały zastosowane (jako partie próbne) w kilku budynkach z rozwiązaniami przeszkleń o konstrukcji drewnianej, aluminiowej i stalowej, dostosowanych do tego wyrobu.
Na rys. 1 przedstawiono budowę pierwszej polskiej szyby zespolonej, a na rys. 2 niektóre z pionierskich zastosowań tych szyb zespolonych.
Rys. 2. Przykładowe realizacje z doświadczalnym zastosowaniem szyb zespolonych „Vilaplex”: 1. Hala sportowa w Zakopanem. Zastosowana czteroszybowa szyba zespolona „Vilaplex” w ramiaku aluminiowym. 2. Hotel „Orbis” w Krakowie. Zastosowana dwuszybowa szyba zespolona „Vilaplex” w ramiaku aluminiowym, obecnie wymieniona na nowe przeszklenie. 3. Budynek Urzędu Rady Ministrów w Zakopanem-Antałówce. Zastosowana szyba zespolona „Vilaplex” w ramiaku aluminiowym, ze szczeliną międzyszybową gr. 6 mm. 4. Przeszklenie pawilonu handlowego w Krakowie. Zastosowana trójszybowa szyba zespolona „Vilaplex” w ramiaku stalowym. |
Po pierwszym okresie obserwacji montażowych i eksploatacyjnych, uzyskane wyniki badań teoretycznych, produkcyjnych i montażowych zostały przedstawione w zbiorze referatów, wygłoszonych na Sympozjum Naukowym „Izolacyjne przegrody szklane jako przegrody zewnętrzne w nowoczesnej architekturze i budowie” w 1962 r.
Były to referaty traktujące o zagadnieniach dotyczących szczelności złącz obrzeżnych szyb zespolonych, wyniki badań cieplnych, rozważania dotyczące sposobów wymiany powietrza w szczelinie międzyszybowej na suchy gaz, sposoby mocowania i podparcia szyb zespolonych w ramiakach okiennych oraz cały szereg zagadnień towarzyszących produkcji i montażu tych elementów. W realizacjach prototypowych, przedstawionych na rys. 2, zostały zastosowane zestawy dwuszybowe, trójszybowe a nawet czteroszybowe, dla uzyskania najszerszego zakresu obserwacji eksploatacyjnych.
Podstawiony zestaw badań cieplnych, technologii wytwarzania i dotyczących eksploatacji, a także próbne, doświadczalne realizacje, zostały wykonane w 1961 r., stąd za początek okresu stosowania szyb zespolonych w Polsce należy uznać tę datę.
...do Termizolu
Po pierwszym okresie stosowania w budynkach szyb zespolonych typu „Vilaplex” pojawiają się następne jego modyfikacje, powstające w oparciu o doświadczenia płynące z obserwacji eksploatacyjnych i produkcyjnych. Jednym z efektów wprowadzenia zmian, podjętych przez krajowych producentów szyb zespolonych było wprowadzenie nowego typu złącza szyb z zastosowaniem listwy przegrodowej z blachy aluminiowej (antikorodal) i wypełnionej sorbentem wilgoci.
Wprowadzono również nowe szczeliwa i kleje bazujące na bitumach. Jest to następny typ krajowej szyby zespolonej o nazwie „Termizol”, wykorzystujący nowe opracowania teoretyczne, a także wyniki badań nad eksploatacją pierwszych, próbnych partii szyb zespolonych. Partie tych szyb, zastosowane jako doświadczalne, przetrwały w niektórych budynkach do dzisiaj, inne zostały wymienione na bardziej doskonałe techniczne w następnych wersjach produkcyjnych. Na rys. 3 pokazano budowę tej szyby.
Rys. 3. Budowa szyby zespolonej „Termizol” 1. Szyby okienne gr. 4-5-6 mm 2. Kształtka przegrodowa z blachy aluminiowej gr. 0,55 mm, 3. Przetłoczenia w półce górnej kształtki przegrodowej dla umożliwienia wymiany powietrza, 4. Granulowany sorbent wilgoci, 5. Szczelina miedzyszybowa wypełniona osuszonym powietrzem, 6. Szczeliwo bitizol, 7. Ochronna folia aluminiowa |
Przedstawiając pierwsze typy krajowych szyb zespolonych należy wspomnieć o ich modyfikacjach już wtedy istniejących. Były to rozwiązania stosujące szyby antyinsolacyjne, bazujące na stosowaniu szyb absorpcyjnych oraz takie, które wprowadzały w szczelinę międzyszybową wypełnienie z włókna szklanego, mające na celu uzyskanie lepszych własności termoizolacyjnych (wersja szyby zespolonej nieprzejrzystej).
Należy wspomnieć również o towarzyszącym wprowadzaniu szyb zespolonych do budownictwa krytycznym i nieprzychylnym działaniu części ówczesnych środowisk inżynierskich a nawet szklarskich, bazujących na opiniach i działaniach negujących stosowanie szyb zespolonych w budownictwie.
Z dzisiejszego punktu widzenia działania te wydają się całkowicie nieuzasadnione, jednak na początku lat sześćdziesiątych wyrządziły one wiele szkód i przyczyniły się do opóźnień w propagowaniu tego nowego rodzaju oszklenia.
Dzisiejszy rozwój oszklenia termoizolacyjnego, nowej techniki w tym oszkleniu, rozwój techniki szklarskiej w dziedzinie szyb budowlanych z powłokami nie przywodzi niestety na myśl, że u podstaw tej techniki leży również nasza polska myśl techniczna. Współczesna technika budowlana zawdzięcza krajowym działaniom badawczym i eksploatacyjnym znaczący wpływ na rozwój i doskonalenie tego rodzaju nowoczesnych przekształceń w budownictwie.
Andrzej Bojęś
Politechnika Krakowska
patrz też:
- Architektura budynków przeszklonych szybami giętymi , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 5/2009
- Oszklenia bezpieczne w budynkach sportowych , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 12/2008
- Przeszklone ściany osłonowe - prognozy rozwoju , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 9/2008
- Nowe technologie oszkleń w budynkach zabytkowych , Andrzej Bojęś, Anna Bojęś-Białasik Świat Szkła 5/2008
- Lekkie ściany osłonowe z oszkleniem strukturalnym - architektura, konstrukcja, estetyka , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 11/2007
- Między klockiem a rzeźbą , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 9/2007
- Oszklenia bezpieczne w przegrodach budowlanych a obowiązujące wymagania , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 6/2007
- 45 lat stosowania w Polsce szyb zespolonych , Andrzej Bojęś, Świat Szkła 12/2006
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacji: Świat Szkła 12/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Okna drewniane a warunki atmosferyczne |
O jakości okien drewnianych, a przede wszystkim o ich trwałości decydujące znaczenie mają dwa elementy:
• optymalny dobór drewna na ramy okienne,
• jakość powłok ochronnych.
Drewno
Najpopularniejszym drewnem, z którego wykonuje się ramy okienne jest drewno sosnowe. Drewno to charakteryzuje się dobrymi parametram technicznymi ponadto jest powszechnie dostępne w Polsce. Jest także w swojej budowie wyraźnie anizotropowe (w zależności od przekroju posiada różny układ słojów).
Dlatego też dobór odpowiednich przekrojów drewna ma duże znaczenie i wywiera znaczący wpływ na jakość ram okien drewnianych, a głównie na ich trwałość i stabilność, tj. niezmienność kształtu. Dobór drewna (głównie jego usłojenie) ma również decydujący wpływ na trwałość wszelkiego rodzaju powłok ochronnych.
Powłoki ochronne
Drugim zasadniczym elementem jakości
i trwałości okien drewnianych są same powłoki ochronne. Jest szereg ich rodzajów i technologii ich wykonywania.
Ogólnie można je podzielić na:
- powłoki kryjące (całkowicie zakrywające rysunek drewna),
- powłoki przeźroczyste (z widocznym rysunkiem drewna).
Każda powłoka ochronna dobrej jakości powinna składać się z następujących warstw:
- warstwa impregnująca,
- warstwa podkładowa,
- warstwa nawierzchniowa.
Warstwa impregnująca
Wykonuje się ją przez nałożenie impregnatu na surowe ale odpowiednio przygotowane drewno, stosując natrysk, zanurzenie lub metodę ciśnieniową.
Ta ostatnia jest najskuteczniejsza ale rzadko stosowana, ponieważ wymaga wykorzystania w procesie technologicznym autoklawu. Niewielu producentów posiada autoklawy.
Impregnat do impregnacji ram okiennych musi spełniać następujące warunki:
- musi być skuteczny, czego wskaźnikiem jest długotrwała ochrona drewna przed rozkładem
- musi maksymalnie zabezpieczać drewno przed wpływem warunków atmosferycznych, a głównie wnikaniem wody w drewno,
- musi być kompatybilny z następnymi warstwami powłok ochronnych,
- musi maksymalnie głęboko wnikać w drewno,
- powinien w swoim składzie zawierać środki hydrofobowe, zabezpieczające drewno przed wnikaniem w niego wilgoci, grzybów i bakterii, powodujących rozkład drewna,
- impregnat musi właściwie przygotowywać powierzchnię drewna przed nałożeniem kolejnych warstw zabezpieczających.
Impregnacja drewna to podstawowy element zabezpieczenia ram okiennych powłokami ochronnymi, od którego zależy wygląd i trwałość tych ram. Niestety, wielu producentów, upraszczając proces produkcji, prawie zawsze go pomija. Jest to błąd, który wyraźnie osłabia trwałość powłok ochronnych, narażając odbiorców na konieczność szybszej i częstszej renowacji, szczególnie jeśli powłoki ochronne wykonano nanosząc farby lub lakiery akrylowe na bazie wodnej. Środki te nie mają tendencji do złuszczania się, jak powłoki chemoutwardzalne, ale są przepuszczalne dla wilgoci w postaci pary wodnej, którą to wilgoć z powietrza drewno wchłania, a powoduje ona jego degradację.
Bez dobrej impregnacji nie można też przygotować powierzchni drewna pod nałożenie gładkiej warstwy podkładowej i nawierzchniowej. Zawarta w warstwach tych woda wnika w drewno, które pęcznieje, uwypuklając słoje.
Stają się one bardzo widoczne, psują estetykę wykonania i narażają powłokę na jej przetarcie w czasie transportu czy montażu.
Bez właściwej impregnacji okna drewniane nie powinny być przeznaczone do obrotu. Polska Norma dotycząca stolarki określa minimalną grubość zaimpregnowanej warstwy drewna na 2,0 mm. A taką impregnację można uzyskać tylko przy zastosowaniu klasycznego impregnatu do drewna.
Warstwa podkładowa
Po starannym przygotowaniu powierzchni drewna poprzez dokładne szlifowanie, uzupełnienie drobnych ubytków szpachlowaniem i powtórne szlifowanie (głównie miejsc szpachlowanych) należy nanieść warstwę podkładową farby lub lakieru. Najlepszym sposobem nanoszenia tej warstwy jest natrysk hydrodynamiczny (nie powietrzny).
Przy natrysku powietrznym mikrokuleczki środka ochronnego są powierzchniowo osuszane przez powietrze, co powoduje, że nanoszona warstwa ma porowatą strukturę. Zjawisko to jest znacznie mniejsze w przypadku natrysku hydrodynamicznego, gdzie środek błonotwórczy oddziaływuje bez użycia powietrza. Rozpylenie środka błonotwórczego następuje przez podanie go do pistoletu natryskowego pod bardzo dużym ciśnieniem. W efekcie nakładana warstwa ma bardzo jednolitą strukturę, przez co jest trwalsza i skuteczniejsza.
Po nałożeniu warstwy podkładowej wysuszona powłokę należy delikatnie przepolerować (gąbkami lub włókninami polerskimi) w taki sposób, aby nie zetrzeć lub uszkodzić warstwy błony podkładowej, w celu usunięcia resztek włókien drzewnych, które mogą się pojawić w wyniku absorpcji wody z warstwy podkładowej. Po zakończeniu polerowania ramy okienne są przygotowane do pokrycia ich zewnętrzną powłoką ochronną.
Warstwa nawierzchniowa
Zewnętrzna powłoka ochronna w oknach drewnianych ma podstawowe znaczenie dla ich jakości i dlatego powinna być wyjątkowo wysokiej klasy.
Powinna spełniać następujące wymagania:
- dobrze przylegać do warstwy podkładowej,
- odznaczać się elastycznością, a jednoczesnie wystarczającą twardością,
- być odporna na działanie promieni UV,
- tworzyć gładką warstwę, jednolitej grubości na wszystkich powierzchniach profilu ramy, ze szczególnym uwzględnieniem wyokrąglanych załamań.
Prawidłowa powłoka ochronna na drewnianych ramach okiennych powinna odznaczać się jednakową grubością na wszystkich powierzchniach ram okiennych i ściśle do nich przylegać. Musi być dostatecznie elastyczna i trwała.
Dobór właściwych środków ochronnych, o wysokiej jakości, do zabezpieczaniaram okiennych i technologia ich nanoszenia jest kluczem do trwałości i estetyki wyglądu wszystkich okien drewnianych.
mgr inż. Andrzej Podobas
Zdjęcia: SOKÓŁKA Okna i Drzwi
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Jakość cieplna okien w aspekcie użytkowym, Część 1 |
W zagadnieniach związanych z jakością cieplną przegród budynku zwykle rozpatruje się ich rolę w zapewnieniu wymaganych cieplnych i wilgotnościowych warunków użytkowania pomieszczeń oraz ich stan wynikający z zachodzących w przegrodzie i na jej powierzchniach złożonych zjawisk, związanych z przenikaniem ciepła, wilgoci oraz powietrza, pod wpływem środowiska i wewnętrznych warunków eksploatacji.
Niedostateczna jakość cieplna przegród budowlanych z oszkleniami (okien, drzwi, lekkich ścian osłonowych) oraz ich połączeń z innymi przegrodami, może przyczyniać się do występowania niekorzystnych zjawisk, takich jak:
- nadmierne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania lub chłodzenia pomieszczeń,
- ich niedogrzewanie lub przegrzewanie i w konsekwencji odczucie dyskomfortu cieplnego przez użytkowników,
- powierzchniowa kondensacja pary wodnej na oknach, połączeniach z obudową, w miejscach najsłabszych pod względem izolacyjności cieplnej.
- współczynnika przenikania ciepła U, w W/m2·K (w normach PN-EN oznaczanego Uw)
- liniowych współczynników przenikania ciepła Ψ połączeń okna z obudową, np. ze ścianą w nadprożu lub z podokiennikiem, w W/m·K,
- współczynnika przepuszczalności całkowitego promieniowania słonecznego g w odniesieniu do oszklenia (przeważnie podawanego wraz z współczynnikiem przenikania ciepła w odniesieniu do środkowej części oszklenia Ug i jego charakterystykami optycznymi),
- temperatury wewnętrznej powierzchni Θsi, w °C, przy określonych wartościach temperatury środowiska zewnętrznego i wewnętrznego lub niezależnie od tych wartości, przy użyciu bezwymiarowej temperatury fRsi (określanej w normach PN-EN czynnikiem lub współczynnikiem temperaturowym).
Aktualnie obowiązujące przepisy budowlane sformułowano biorąc pod uwagę fakt, że typowe okna charakteryzują się gorszą jakością cieplną w porównaniu do nieprzezroczystych przegród budynku i w związku z tym są łagodniej traktowane w warunkach technicznych:
- mogą mieć kilkakrotnie gorszy współczynnik przenikania ciepła niż ściany, przy czym w bilansie cieplnym pomieszczenia ich słabsza izolacyjność cieplna jest częściowo rekompensowana tym, że przez oszklenie może docierać do pomieszczenia energia promieniowania słonecznego,
- w nieklimatyzowanych pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, w tzw. warunkach obliczeniowych dopuszcza się możliwość występowania kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni przegród przezroczystych (na powierzchni przegród nieprzezroczystych występowanie tego zjawiska jest niedopuszczalne).
Kryterium powierzchniowej kondensacji pary wodnej na oknach wg PN-EN ISO 13788:2003
Okna, podobnie jak drzwi, czy lekkie ściany osłonowe, charakteryzują się małą bezwładnością cieplną i relatywnie szybko reagują na zmiany temperatury środowiska. Ich powierzchnie są zabezpieczone przed kondensacją pary wodnej jeżeli ich temperatura jest wyższa od punktu rosy powietrza (wartości temperatury, w której powietrze zawierające określoną ilość pary wodnej osiąga stan nasycenia φ =1,0 (100%). W odniesieniu do materiałów o budowie kapilarno-porowatej, pochłaniających wilgoć z powietrza, np. ceramicznych, wapienno-piaskowych, betonów komórkowych, gipsów i zapraw, ze względu na zjawisko tzw. kondensacji kapilarnej, stawia się wymaganie, aby temperatura powierzchni była wyższa niż wartość, w której wilgotne powietrze osiąga stan φ = 0,8 (80%).
Zawartość pary wodnej w powietrzu określa się podając:
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej p, w Pa, lub
- wilgotność względną φ, czyli stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej w powietrzu o temperaturze Θ do ciśnienia cząstkowego pary wodnej w stanie nasycenia psat w tej samej temperaturze.
(1)
Wartość ciśnienia cząstkowego pary wodnej w stanie nasycenia może być, zgodnie z ww. normą obliczona wg wzorów:
(2)
(3)
Rys. 1. Zależność punktu rosy od wilgotności względnej powietrza o temperaturze 20°C |
W ww. normie temperatura wewnętrznej powierzchni Θsi, określana jest bezwymiarowo, przez podanie wartości fRsi, która jest równa różnicy temperatury powierzchni Θsi i temperatury środowiska zewnętrznego Θe, podzielona przez różnicę temperatury środowiska wewnętrznego Θi i zewnętrznego Θe.
(4)
Wartość fRsi charakteryzuje jakość cieplną z uwagi na temperaturę powierzchni okna w sposób niezależny od wartości temperatury środowisk. W odniesieniu do dowolnego zestawu wartościΘi i Θe, wartość temperatury powierzchni, w warunkach ustalonych, może być obliczona wg poniższego wzoru (przykłady podano na rys. 2):
Rys. 2 |
(5)
Kryterium, z uwagi na ochronę przed powierzchniową kondensacją pary wodnej jest podane w następującej postaci:
(6)
Rozkład wartości fRsi, przy określonej wartości oporu Rsi, zależy od jakości cieplnej:
- oszklenia,
- ramki międzyszybowej,
- ramy okna,
- połączenia ramy okna z obudową.
- nawiewnika.
Do ww. kryterium konieczne jest określenie minimalnej wartości fRsi w odniesieniu do wewnętrznej powierzchni okna.
Wartość dopuszczalną fR si,dop określa się z uwzględnieniem intensywności wentylacji i emisji wilgoci w pomieszczeniu. W odniesieniu do zewnętrznych przegród budowlanych i typowych warunków wymiany ciepła w użytkowanym pomieszczeniu mieszkalnym, przyjmuje się w różnych krajach europejskich wartości fR si,dop od 0,65 do 0,75.
Określanie minimalnej wartości fRsi,min
W ościeżach, w ramie okna i oszkleniu przy styku z ramą pole temperatury ma charakter wielowymiarowy. Rozkład temperatury na wewnętrznej powierzchni w takim przypadku można wyznaczyć na podstawie wyników symulacji komputerowej, wg PN-EN ISO 10211-1. Na rys. 3 pokazano przykład obliczonego rozkładu izoterm w przekroju poziomym przez połączenie okna ze ścianą.
Rys. 3 |
(7)
Normowa wartość oporu przejmowania ciepła Rsi jest równa 0,13 m2·K/W.
Określanie parametrów powietrza do wyznaczenia wartości
Warunki eksploatacji mogą być scharakteryzowane przez podanie wartości następujących parametrów powietrza wewnętrznego:
- temperaturyΘi,
- wilgotności względnej φi.
- temperaturę powietrza wewnętrznego Θi, zależnie od przeznaczenia budynku, przyjmuje się wg przepisów krajowych;
- wilgotność względną φi przyjmuje się:
– jako wartość stałą, jeżeli jej niezmienny poziom jest zapewniony dzięki działaniu klimatyzacji,
– lub oblicza się wg wzoru:
(8)
w którym pi,sat(Θi) oblicza się wg wzorów (2) i (3).
Wartość ciśnienia cząstkowego pary wodnej w powietrzu wewnętrznym pi oblicza się wg wzoru:
(9)
w którym:
pe – ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu zewnętrznym, w Pa,
Δp– nadwyżka ciśnienia cząstkowego pary wodnej w pomieszczeniu, w Pa.
Wilgotność powietrza wewnętrznego można również określić posługując się, wyrażoną w kg/m3, wilgotnością powietrza wewnętrznego na jednostkę objętości νi, określoną wg wzoru:
(10)
w którym:
νe – wilgotność powietrza zewnętrznego na jednostkę objętości,
Δν – nadwyżka wilgotności na jednostkę objętości.
Wartości nadwyżek Δp lub Δν uzależnione są od emisji wilgoci w pomieszczeniu i intensywności jego wentylacji. Są one określane w następujący sposób:
- na podstawie danych normowych w odniesieniu do założonej klasy wilgotności pomieszczenia, rys. 4.
Rys. 4. Nadwyżka ciśnienia cząstkowego wg normy, w odniesieniu do następujących klas wilgotności pomieszczeń, w budynkach w krajach Europy Zachodniej, następującego przeznaczenia: 1 – magazyny; 2 – biura i sklepy; 3 – mieszkania z małą liczbą lokatorów; 4 – mieszkania z dużą liczbą lokatorów; 5 – specjalne np. pralnia, browar, basen. |
- na podstawie obliczeń, wg wzoru:
w którym:
G – strumień emisji wilgoci w pomieszczeniu, kg/h,
n – krotność wymiany powietrza, h-1,
V – objętość pomieszczenia, m3.
Dobowy strumień zysków wilgoci w modelowym mieszkaniu w budynku wielorodzinnym, zamieszkałym przez rodzinę 4-osobową, zawierającym kuchnię gazową, łazienkę oraz oddzielne WC (wg oszacowań COBR TI „Instal”), przedstawia się następująco:
– zyski wilgoci od ludzi 3600 g/d,
– zyski wilgoci od gotowania i zmywania 2800 g/d,
– zyski wilgoci od kąpieli i pryszniców 2500 g/d,
– zyski wilgoci od prania i suszenia bielizny 1150 g/d,
– zyski wilgoci od roślin doniczkowych 1950 g/d,
– inne 200 g/d
łącznie 12170 g/d.
Z badań i ekspertyz dotyczących wentylacji w mieszkaniach wynika, że decydujący wpływ na jej intensywność (krotność wymiany powietrza) mają lokatorzy. Mogą oni ograniczać wentylację np.:
- unikając regularnego, okresowego „przewietrzania” pomieszczeń i używania tzw. mikrouchyłu skrzydeł okiennych,
- zabudowując meblami lub celowo zasłaniając tzw. kratki wentylacyjne,
- całkowicie zamykając nawiewniki powietrza, jeśli takie zostały zastosowane.
W czasie bardzo silnych mrozów ograniczanie wymiany powietrza wentylacyjnego jest reakcją na fakt, że napływ do pomieszczenia powietrza zewnętrznego staje się dla lokatorów nieprzyjemnie odczuwalny.
Często stwierdza się przypadki złej wentylacji w mieszkaniach,
w których stosuje się opłatę za ciepło do ogrzewania ustalaną na podstawie odczytów z podzielników.
Orientacyjnie można przyjąć, że krotność wymiany powietrza we współczesnych mieszkaniach, w najzimniejszym okresie sezonu grzewczego, nie jest większa niż 1 h-1, a przy znacznym ograniczeniu intensywności wentylacji przez lokatorów spada poniżej 0,5 h-1.
Przykładowo obliczono wg wzoru (11) i przedstawiono na rys. 5 wartości Δν w zależności od krotności wymiany powietrza, w mieszkaniu o kubaturze 210 m3 i o wyżej opisanej emisji. Uzyskane wartości Δν odpowiadają wszystkim ww. normowym klasom wilgotności.
Rys. 5 |
Na rys. 6 przedstawiono wyniki przykładowych obliczeń wartości fR si,dop, przy przyjęciu następujących założeń:
- w obliczeniach dotyczących ochrony przed kondensacją na wewnętrznej powierzchni okien należy wg normy przyjmować średnią roczną minimalnej dziennej temperatury zewnętrznej (do obliczeń przyjętoΘe=–20°C, równą obliczeniowej temperaturze zewnętrznej w odniesieniu do III strefy klimatycznej w Polsce i dodatkowo wyższe wartości);
- wilgotność względna zewnętrznego powietrza φe=95%, wg normy;
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej pe w powietrzu zewnętrznym obliczono ze wzoru (3), przy przyjęciu ww. wartości parametrów powietrza;
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej pi w powietrzu wewnętrznym obliczono ze wzoru (9).
Rys. 6 |
Robert Geryło
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Bezpiecznie wymieniamy szybę |
W trakcie użytkowania okien zdarza się, że jesteśmy zmuszeni do wymiany zespolonego wkładu szybowego. Taka konieczność może nastąpić w przypadku:
• pęknięcia jednej z szyb
• zarysowania lub uszkodzenia mechanicznego
• rozhermetyzowania komory międzyszybowej
• wymiany wkładów w celu zwiększenia izolacyjności termicznej.
W przypadku wymiany wkładu szybowego w oknach PVC, operacja ta jest stosunkowo prosta natomiast, gdy zachodzi konieczność wymiany szyby w oknie drewnianym jest to czynność o wiele bardziej skomplikowana i wymagająca określonych umiejętności. W oknach drewnianych uszczelnienie szyby zespolonej z ramą okienną uzyskuje się przy pomocy mas plastycznych – kitów silikonowych, natomiast w oknach PVC uszczelnienie to uzyskuje się przy pomocy uszczelek typu TPE i EPDM – jest to tzw. „suche” szklenie. W tym artykule zajmiemy się wymianą szyby zespolonej w oknie drewnianym.
Wyjęcie starej szyby
Decydując się na wymianę szyby należy pamiętać o tym, że tego typu roboty powinny być wykonywane w czasie suchej pogody i przy temperaturze powyżej +5°C. Proces wymiany rozpoczynamy od odcięcia uszczelnienia silikonowego od płaszczyzny szyby wewnętrznej.
Do tego celu doskonale nadają się noże używane przez tapeciarzy. Kolejną czynnością będzie ewentualne usunięcie uszczelnienia akrylowego z połączenia listwy przyszybowej
z ramą okienną. Tego typu uszczelnienie nie jest obligatoryjne z punktu widzenia technologii produkcji okien, lecz wielu producentów stosuje je z uwagi na poprawę estetyki wyrobów. Usunięcie tego rodzaju uszczelnienia jest stosunkowo łatwe i można to zrobić przy pomocy szpachelki, płaskiego wkrętaka, klina z drewna lub PVC itp. Usuwając to uszczelnienie należy zwrócić uwagę żeby nie uszkodzić krawędzi ramy okiennej lub listwy przyszybowej.
Rys. 2. Szczegóły osadzenia i uszczelnienia szyb zespolonych |
Kolejną czynnością będzie demontaż wewnętrznych listew przyszybowych, które przymocowane są do ramy okiennej za pomocą stalowych sztyftów wbitych w specjalny wrąb listwy i zakrytych uszczelnieniem silikonowym (rys. 2). Jest to operacja najtrudniejsza w całym procesie wymiany szyby. Demontaż listew rozpoczynamy od odcięcia uszczelnienia silikonowego łączącego szybę z listwą przyszybową (fot. 1). Jako pierwszą wyjmujemy listwę najdłuższą. Pomiędzy listwę i ramę okienną, w połowie długości, ostrożnie wkładamy np. szpachelkę lub cienki klin z twardego drewna lub PVC, w celu stopniowego rozdzielenia tych elementów (fot. 2 i 3). Wraz z powiększaniem się szczeliny między listwą a ramą okienną wprowadzany element grubszy typu klin drewniany lub PVC. Jeżeli listwa przyszybowa wykonana jest prawidłowo, tzn. z drewna bez sęków i bez zawiłego układu włókien, będziemy mogli swobodnie ją odkształcić uzyskując strzałkę ugięcia w graniach 2–3 cm. Takie odgięcie listwy pozwoli nam na uwolnienie się od mocowań przy pomocy zszywek a tym samym swobodne wyjęcie listwy z narożnych połączeń uciosowych. W czasie demontażu pierwszej listwy należy zwrócić uwagę żeby nie uszkodzić krawędzi listwy lub ramy skrzydła. Po zdemontowaniu pierwszej listwy demontaż pozostałych jest bardzo prosty. Kolejne listwy wyjmujemy przy pomocy tych samych narzędzi, z tą różnicą, że proces oddzielania listwy od ramy skrzydła rozpoczynamy od „wolnego” końca a nie od środka listwy. W tym przypadku trzy pozostałe listwy dadzą się zdemontować bez większych problemów.
Cały czas zachowujemy dużą ostrożność, by nie uszkodzić listew lub ramy skrzydła. Gdy mamy wyjęte listwy przyszybowe, możemy wtedy swobodnie wyjąć wkład szybowy. Kolejną czynnością będzie usunięcie zszywek ze zdemontowanych listew oraz ich oczyszczenie z pozostałości silikonu i uszczelniania akrylowego. Ramę skrzydła okiennego również należy oczyścić z takich elementów jak:
- przekładka z gumy neoprenowej z przylgi zewnętrznej,
- pozostałości silikonu i akrylu (fot. 4),
- ewentualnie zszywek mocujących listwę przyszybową, które pozostały w ramie.
Po oczyszczeniu listew i ramy skrzydła można uzupełnić ewentualne ubytki lub uszkodzenia powłoki malarskiej, które mogły powstać w trakcie demontażu listew.
Przygotowanie do montażu nowej szyby
Teraz należy sprawdzić drożność kanałów do wentylacji wrębów na szybę oraz sprawdzić czy zamontowane podkładki podporowe i dystansowe są przyklejone do ramy skrzydła kitem silikonowym. Podkładki podporowe i dystansowe winny być rozmieszczone jak na rys. 1.
Rys. 1. Układy podkładek podporowych i dystansowych w zależności od położenia osi obrotu skrzydła. P – podkładka podporowa, D – podkładka dystansowa, a=1/6 L |
Szyba zespolona powinna opierać się na dwóch podkładkach z tworzywa sztucznego, ułożonych na dolnym ramiaku lub szczeblinie. Podkładki te powinny znajdować się w odległości 1/6 L od naroża szyby (L – długość szyby zespolonej). Grubość podkładek powinna wynosić od 3 do 5 mm. Podkładka powinna podpierać obie płyty szklane szyby zespolonej tak, aby nie mogło nastąpić przesunięcie się jednej szyby względem drugiej. W celu zapewnienia prawidłowego luzu bocznego i górnego między szybą i ramiakiem należy stosować podkładki dystansowe o grubości o 1 mm mniejszej niż istniejący luz między szybą i ramiakiem, stabilizujące dodatkowo szybę zespoloną. Układ podkładek podporowych i dystansowych powinien być dostosowany do rodzaju okna. Po sprawdzeniu i ewentualnym uzupełnieniu podkładek przystępujemy do przyklejenia do przylgi zewnętrznej podkładki z gumy neoprenowej (rys. 2 poz. 1).
Tak przygotowana rama okienna gotowa jest do włożenia wkładu szybowego, który przed włożeniem powinniśmy sprawdzić czy nie ma pęknięć i szczerb na krawędziach oraz czy powierzchnia szyb jest sucha i czysta. Operację włożenia szyby, zamocowania listew przyszybowych i uszczelnienia szyby wskazane jest wykonywać w układzie poziomym, tzn. po zdjęciu skrzydła z ościeżnicy i położeniu go na stole. Na wykonywanie tych prac w układzie pionowym – gdy skrzydło jest zawieszone – mogą sobie pozwolić osoby mające duże umiejętności, szczególnie
w nanoszeniu uszczelnienia silikonowego.
Montaż
Ramę skrzydła okiennego kładziemy stroną wewnętrzną do góry na stole lub na specjalnych stojakach (kobyłki) a następnie wkładamy ostrożnie szybę zespoloną we wrąb ramy. Po włożeniu sprawdzamy czy określone wcześniej luzy są zachowane. Gdy luzy są za małe lub za duże należy wyjąć szybę i wymienić podkładki dystansowe dobierając ich właściwą grubość. Wkładając szybę należy zwrócić uwagę na włożenie jej właściwą stroną. Najczęściej szyby zespolone mają oznaczenie, która strona jest do wewnątrz budynku. W przypadku braku takiego oznaczenia należy użyć prostego przyrządu (detektora) do wykrywania warstwy metalicznej na szybie wewnętrznej ze szkła niskoemisyjnego.
Następną czynnością będzie mocowanie listew przyszybowych. Listwy pozbawione elementów mocujących, tj. sztyftów stalowych, dają się włożyć bez problemu. Włożone listwy muszą dociskać szybę do wrębu skrzydła a narożne złącza uciosowe winny być równe i bez szczelin. Listwy mocujemy ponownie za pomocą sztyftów stalowych – szczegóły pokazano na rys. 2. Jeżeli dysponujemy urządzeniem (pneumatyczne lub elektryczne) do wbijania sztyftów, wbijamy je w miejscach obok otworków, w których były sztyfty przed demontażem listew (fot. 5).
Wbijając sztyfty przy pomocy urządzenia mechanicznego należy pamiętać o ustawieniu prowadnicy pistoletu pod właściwym kątem względem płaszczyzny szyby. Niewłaściwe ustawienie prowadnicy może spowodować, że sztyft stalowy trafi na krawędź szyby, co może być w przyszłości przyczyną pęknięcia szyby wewnętrznej. Jeżeli nie dysponujemy urządzeniem mechanicznym, sztyfty możemy wbijać ręcznie przy pomocy niewielkiego młotka i dobijaka. W tym przypadku sztyfty wbijamy w istniejące otworki w listwach zwiększając ich głębokość o 5 mm. Przy tej operacji należy pamiętać, aby zabezpieczyć powierzchnię szyby przed porysowaniem lub uszkodzeniem – np. paskiem cienkiej tektury.
Uszczelnienie
Po zamocowaniu listew przyszybowych przystępujemy do obustronnego uszczelnienia szyby kitem silikonowym, wypełniając nim przestrzenie między ramiakiem skrzydła i szybą od strony zewnętrznej oraz między szybą a drewnianą listwą przyszybową – od strony wewnętrznej. Silikon powinien być naniesiony w sposób ciągły, na całym obwodzie skrzydła, a jego powierzchnia powinna być gładka i nachylona do szyby zgodnie ze skosami na ramiaku skrzydła oraz na listwie przyszybowej. Takie ukształtowanie silikonu umożliwia swobodny spływ wody (rys. 2). Do nanoszenia silikonu służą pistolety pneumatyczne lub ręczne, powszechnie dostępne w sklepach z materiałami budowlanymi (fot. 6).
Nanoszenie silikonu wymaga dużej wprawy i umiejętności, dlatego sugeruję, aby tę czynność wykonywała osoba z doświadczeniem. Jeżeli natomiast wykona to początkujący szklarz, niewątpliwie zajdzie konieczność wyrównania i właściwego ukształtowania powierzchni silikonu. Jest to proces nazywany potocznie „obciąganiem”, który wykonuje się przy użyciu szpachli z tworzywa sztucznego. W celu zabezpieczenia powierzchni szyb, listew przyszybowych i ram skrzydła okiennego przed zabrudzeniem silikonem w trakcie wykonywania „obciągania”, należy te strefy zwilżyć mieszaniną wody z dodatkiem detergentu. Innym sposobem zabezpieczenia przed zabrudzeniem i uzyskaniem prostej linii spoiny jest oklejenie ich taśmą maskującą, którą usuwa się natychmiast po naniesieniu silikonu. Jeżeli pomimo zabezpieczeń dojdzie do zabrudzenia powierzchni, czyścimy je benzyną lakową bezpośrednio po naniesieniu.
Po ukształtowaniu powierzchni uszczelnienia silikonowego pozostawiamy oszklone skrzydło w pozycji poziomej lub pionowej na kilka godzin, w celu wstępnego związania silikonu, które następuje pod wpływem wilgoci z powietrza – jest to tzw. sieciowanie. Jeżeli wymieniamy szybę w okresie letnim, należy unikać pozostawiania takiego skrzydła okiennego na działanie wysokich temperatur, a szczególnie na intensywne promieniowanie słoneczne, ponieważ znacznie wydłuża to czas wstępnego związania silikonu. Po okresie wstępnego utwardzenia silikonu okno może być użytkowane w pełnym zakresie swoich funkcji, natomiast związanie silikonu nastąpi po około 24 godzinach. W przypadku, gdy dokonujemy wymiany szyby antywłamaniowej w oknie drewnianym, mamy ułatwiony demontaż listew przyszybowych, które w takich oknach mocowane są przy pomocy wkrętów do drewna, a nie przy użyciu wbijanych sztyftów stalowych. W takim przypadku – po odcięciu silikonu od płaszczyzny szyby – wykręcamy wkręty mocujące listwy i po prostu wyjmujemy je. Po wymianie szyby, listwy mocujemy przy użyciu takich samych wkrętów i w tych samych miejscach. Natomiast proces uszczelnienia szyby silikonem jest identyczny jak opisany powyżej.
Zdzisław Maliszewski
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Nowa norma EN 12101-2 (Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła, cz.2: Wymagania techniczne dotyczące klap dymowych), precyzuje wymagania dotyczące tradycyjnych klap dymowych montowanych na dachu oraz klap dymowych montowanych w ścianie, zwanych potocznie oknami oddymiającymi.
Norma ta została wprowadzona do obligatoryjnego stosowania we wszystkich krajach UE od 1 kwietnia 2004r., równolegle z regulacjami krajowymi. Od 1 września 2006r. nowe regulacje europejskie ostatecznie zastąpiły krajowe regulacje, także w Polsce.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Okno we mgle |
Termoramka jest jednym ze skutecznych sposobów walki z wilgocią i parą wodną. Fot. Oknoplast
Problem zaparowanych szyb dotyka nas szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Wtedy to na naszych oknach osiada wilgoć, z czasem przybierająca postać małych, wodnych kropelek a nas samych częściej atakują migreny czy też choroby dróg oddechowych.
Skraplanie pary wodnej na szybach to zupełnie naturalny proces fizyczny. Codziennie sami przyczyniamy się do jego powstawania. Dorosły, odpoczywający człowiek „produkuje” trzy litry pary wodnej na dobę.
Codzienne czynności, takie jak gotowanie, pranie czy prasowanie znacząco zwiększają jej ilość w powietrzu. Dodatkowo zwiększa się w ten sposób prawdopodobieństwo wykroplenia pary wodnej.
Proces skraplania jest uzależniony od wilgotności powietrza i temperatury. Z tego też powodu najczęściej jest on widoczny przy złej wentylacji pomieszczeń.
Aby zapobiec takiej sytuacji warto pamiętać o przestrzeganiu pewnych zasad przy systematycznym wietrzeniu pomieszczeń.
W okresach wiosennym, letnim i jesiennym napływ świeżego powietrza powinien być zapewniony przez mikrowentylację, czyli rozszczelnienie okna.
W okresie zimowym natomiast pomieszczenia powinny być wietrzone przez chwilowe otwarcie okna na oścież, aby powietrze zostało wymienione nagle i szybko.
W ten sposób nie dopuścimy do wychłodzenia ram okna i muru oraz ułatwimy ogrzanie powietrza w pomieszczeniu po zamknięciu okna.
W warunkach dużej wilgotności korzystnym jest również stosowanie specjalnych nawiewników montowanych w oknie, których czujniki uzależniają dopływ świeżego powietrza do domu od poziomu wilgotności wewnątrz pomieszczenia.
Innym sposobem walki z wilgocią i parą wodną, jest odpowiednia budowa okna. Głębokość osadzenia szyby i rodzaj ramki stosowanej w szybie ma bardzo duży wpływ na skraplanie się pary wodnej. Para wodna zawsze skrapla się w najchłodniejszym miejscu. W oknie jest to na ogół dolna część szyby, tuż przy listwie przyszybowej.
Ma na to wpływ, między innymi, materiał, z którego jest wykonana ramka w szybie zespolonej. Zastosowanie np. ramki ze stali szlachetniej w bardzo dużym stopniu ogranicza możliwość tworzenia się tzw. „mostków cieplnych” między stroną zewnętrzną i wewnętrzną okna. To okna z szybami zespolonymi o przenikalności termicznej 1,0 W/m2K i termoramka ze stali szlachetniej gwarantują największy komfort użytkowania.
Anna Czarkowska, Kuba Matuszkiewicz
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Chemiczna odporność szkła to zdolność przeciwstawiania się niszczącemu działaniu aktywnych środków chemicznych. Przy czym szkło, w porównaniu z innymi materiałami, odznacza się dużo większą odpornością na warunki atmosferyczne i na działanie substancji chemicznych. Ze względów praktycznych odporność na działanie wody ma największe znaczenie, zwłaszcza że tlen rozpuszczony w wodzie przyśpiesza procesy korozyjne szkła.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Zdobienie szkła w procesie formowania |
Kolejna część cyklu o technikach zdobienia szkła poświecona jest zdobieniu w trakcie formowania. Istnieje kilka technik dekorowania określanych wspólnym mianem zdobienia w procesie formowania. Należą do nich metody hutnicze oraz technika fusingu
Zdobienie sposobami hutniczymi
Z historii szklarstwa wynika, że zdobienie sposobem hutniczym znane było wcześniej, niż dekorowanie szkła uformowanego i odprężonego, czyli wyrobów gotowych do użytku. Ze względu na uciążliwość i pracochłonność wykonywania tego rodzaju zdobień, do współczesnych czasów przetrwały głównie sposoby wymagające najmniejszych nakładów pracy i kosztów.
Warto jednak wspomnieć nawet o tych, nie stosowanych aktualnie metodach, aby pokazać, jak powstawały przedmioty, będące obecnie zabytkami sztuki szklarskiej.
Pośród wyrobów zdobionych metodą hutniczą na uwagę zasługują:
• szkła zdobione wzorami optycznymi,
• szkła powlekane:
– od wewnątrz,
– od zewnątrz,
• szkła inkrustowane:
– nakrapiane,
– nitkowane,
– filigranowe,
– mozaikowe,
• szkła barokowe.
Fot. 1-6. Wyroby zdobione metodą hutniczą (HS MAKORA) |
Szkła zdobione wzorami optycznymi
Uzyskiwanie efektów optycznych jest jednym z najprostszych sposobów zdobienia metodą hutniczą. W metodzie tej wstępnie uformowaną masę szklaną wprowadza się do przedformy, w której na szkle odciskają się wzory w kształcie podłużnych, poprzecznych, spiralnych pasków lub kratek, kropek, guzków, oczek, itp. Tak przygotowana bańka szklana trafia do formy właściwej, w której przy rozdmuchiwaniu, połączonym z obracaniem piszczeli, zewnętrzna powierzchnia szkła staje się gładka, zaś wzór odciśnięty w przedformie pojawia się na wewnętrznej powierzchni wyrobu, wywołując odpowiedni efekt optyczny.
Szkła powlekane
Mianem tym określamy wyroby, które powstają poprzez łączenie warstw szkła. W zależności od umiejscowienia cienkiej warstwy szkła barwnego wyróżniamy powlekanie od wewnątrz oraz z zewnątrz. Stosowane bywają również oba sposoby powlekania łącznie, szczególnie przy wytwarzaniu naczyń płaskich i otwartych, jak talerze i patery.
Szkła wielowarstwowe otrzymujemy przez powlekanie od zewnątrz kilkoma warstwami o różnych barwach. Istnieją różne kombinacje łączenia warstw szkła prowadzące do powstania efektownych wyrobów np. warstwowych powlekanych ażurowo.
Szkła inkrustowane
Celem inkrustowania jest uzyskanie efektów zdobniczych poprzez wtapianie, przypajanie lub przyklejanie do powierzchni szkła różnej wielkości szkieł barwnych lub innych materiałów, np. złoto, srebro, miedź, aluminium.
Najłatwiejszym wariantem inkrustowania jest wytwarzania szkieł nakrapianych. Do tego celu może służyć zarówno szklany grys barwny, zwykle o uziarnieniu 1-2 mm, jak i farba ceramiczna. Istnieją dwa sposoby nakrapiania – wtapianie i przypajanie.
Wtapianie polega na zanurzaniu w grysie lub farbie masy szklanej nabranej na piszczel. Grys lub farba przykleja się do szkła i wtapia. Porcję szkła podgrzewa się i formuje bańkę, na którą nabiera się następną porcję masy szklanej i wydmuchuje wyrób. Otrzymane przedmioty zawierają barwne plamy wewnątrz szkła (fot. 1-6).
W metodzie przypajania całą porcję masy szklanej nabranej na bańkę zanurza się w grysie lub farbie, a następnie formuje się wyrób przez wydmuchanie. Szkła uzyskane tym sposobem posiadają barwne plamy na swojej powierzchni.
Szkła nitkowane powstają przez wtapianie w nie nitek szklanych o barwie innej niż szkło podstawowe. W tym sposobie zdobienia nitka, ciągniona z kropli masy szklanej, nawijana jest na ostatecznie lub wstępnie uformowane gorące szkło. Barwny wzór tworzy się poprzez wtopienie nawiniętej nitki. W zależności od zamierzonego efektu końcowego można w ten sposób uzyskać wzór nieregularny, niesymetryczny lub uporządkowany.
Istnieją trzy możliwości wykonywania tego rodzaju dekoracji, w zależności od etapu procesu formowania wyrobu, w którym następuje nawijanie nitki:
- na bańkę przybraną – na otoczoną w kształtowniku, nabraną na bańkę masę nawijana jest nitka, a następnie po nabraniu na nią kolejnej porcji masy, formowany jest wyrób,
- po nabraniu masy na bańkę – kształtowanie wyrobu w formie następuje po nawinięciu nitki na masę nabraną na bańkę,
- na wyrób już ukształtowany – nitka nawijana jest na ukształtowany, ale jeszcze gorący wyrób, który dodatkowo, w celu lepszego wtopienia nitki, jest ogrzewany do temperatury mięknięcia.
W efekcie zdobienia pierwszym sposobem otrzymujemy wewnątrz szkła wzór złożony z niezbyt wyrazistych nitek barwnych, imitujący marmur.
W ostatnim sposobie uzyskuje się cienkie nieco wypukłe nitki, co sprawia wrażenie oplecenia wyrobu barwnym drutem lub siatką.
Większy stopień komplikacji występuje przy wytwarzaniu szkła filigranowego. Metoda ta wymaga przygotowania półproduktu w postaci pręcików z bezbarwnego szkła inkrustowanych spiralnie nitkami szklanymi lub w postaci plecionek „utkanych” z włókna szklanego.
Na zdjęciu nr 7 przedstawiono fragment szkła filigranowego z wtapianymi nitkami ze szkła mlecznego.
Fot. 7 |
Do pracochłonnych i kosztownych sposobów inkrustowania zaliczamy wytwarzanie szkieł mozaikowych.
Polega ono na przypajaniu uprzednio przygotowanej szklanej mozaiki barwnej do powierzchni świeżo nabranej masy szklanej. Najtrudniejszym elementem tego procesu jest dobranie płatków odpowiednich pod względem właściwości estetycznych – zestawienie barw oraz właściwości fizykochemicznych - zgodny ze szkłem podstawowym współczynnik rozszerzalności cieplnej.
W muzeach możemy podziwiać wytworzone w przeszłości kunsztowne szkła rzymskie, tzw. murrino i weneckie – millefiori. Na zdjęciach 8-9 przedstawiono fragmenty zdobień wykonanych techniką millefiori (tysiąc kwiatów).
Fot. 8-9 |
Szkła barokowe
Znaną metodą, ulubioną zwłaszcza przez szklarzy weneckich, było dolepianie do formowanego wyrobu różnorodnych ozdób z masy szklanej, tej samej , co zdobiony przedmiot lub szkła barwnego. Ten trudny sposób dekorowania rozpowszechnił się w okresie baroku i stąd powstało określenie „szkła barokowe”. Fragmenty szkła mogą być ukształtowane i dolepione tak, że funkcjonują jako nóżki, ucha lub uchwyty, czasami spełniają rolę wyłącznie ozdobną.
Zdobienie techniką fusingu
Istotą techniki fusingu jest kontrolowane kształtowanie szkła w wysokiej temperaturze. Materiałem wyjściowym jest szkło płaskie, zarówno białe, przezroczyste, jak i barwne. Stosowane są tu łączenia szkieł, gięcie, formowanie i dekorowanie. Zdobienia nanoszone są zarówno pomiędzy warstwami szkieł, jak również na powierzchni.
Jako środki zdobnicze służą farby ceramiczne, grysy, metale i tlenki metali.
Technika fusingu w połączeniu z wyobraźnią projektantów pozwala stworzyć niezwykłe przedmioty różnorodne pod względem formy i wielkości (fot. 10-15).
Fot. 10-15. Fusing. Wyroby firmy UWAGA SZKŁO |
Elementy wycięte ze szkła płaskiego, zwykle dwie lub więcej warstw, nakładane są na siebie i stapiane w temperaturze dostosowanej do stopnia komplikacji wzoru. W zależności od rozmiaru wytwarzanego przedmiotu stosowane są odpowiednie piece. Na zdjęciach przedstawiono przykłady pieców przeznaczonych do stapiania małych (fot. 17 i 18) i dużych (fot. 16) elementów.
Fot. 16-18 |
Pod wpływem temperatury płaskie szkło staje się plastyczne i dostosowuje kształtem do odpowiedniej formy – przykładowe formy pokazane są na fot 19-22.
Fot. 19-22 |
Przedmioty wykonane techniką fusingu często poddaje się końcowej obróbce z zastosowaniem operacji polerowania, piaskowania, fazowania, cięcia i klejenia. Mogą też być łączone z innymi tworzywami, jak drewno, metal.
Metodą fusingu wytwarzane są szkła artystyczne, użytkowe, a także wielkogabarytowe elementy wystroju wnętrz – ściany działowe, parawany, osłony grzejników, drzwi czy blaty stołów. Przykłady wyrobów przedstawiono na zdjęciach 10-15 oraz 23-29.
Fot. 23-29. Wyroby autorstwa Beaty Knapik |
Szkło to tworzywo szczególne i nawet w naturalnej postaci, bez dodatkowego zdobienia, głównie dzięki swoim właściwościom optycznym, jest atrakcyjne i piękne. Jednak, aby stało się jeszcze piękniejsze rozwijała się przez wieki sztuka jego zdobienia. Pierwotnie dekoracje wykonywali sami hutnicy podczas procesu formowania, później rozwijały się działy zdobienia szkła już ukształtowanego.
W cyklu artykułów poświęconych technikom dekorowania szkła przedstawiono przegląd metod zarówno hutniczych, jak i zdobniczych. Na podkreślenie zasługuje fakt, że
w większości opisanych technik znajdują zastosowanie ceramiczne środki zdobnicze, opracowywane i produkowane w Instytucie Szkła i Ceramiki w Warszawie.
mgr inż. Małgorzata Marecka
mgr inż. Irena Witosławska
Instytut Szkła i Ceramiki, Warszawa
patrz też:
- Wyroby ze szkła zdobione farbami ceramicznymi – wymagania i badania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2009
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2006
- Techniki zdobienia szkła - Matowanie , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 3/2006
- Techniki zdobienia szkła - Natrysk , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 12/2005
- Techniki zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 10/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk bezpośredni , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 7-8/2005
- Techniki zdobienia szkła - Sitodruk pośredni (kalkomania) , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła 5/2005
oraz:
- Techniki Zdobienia szkła - Malowanie ręczne , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska, Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione,
- Techniki zdobienia szkła - Zdobienie w procesie formowania , Małgorzata Marecka, Irena Witosławska Świat Szkła - Wydania Specjalne/Szkło zdobione
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Technologia i urządzenia WATERJET dla branży szklarskiej |
Technologię waterjet, budowę urządzeń do cięcia strumieniem wody i ich zastosowanie w branży szklarskiej opisałem w artykule w nr 1/2006 „Świata Szkła” oraz przedstawiłem na Seminarium Technicznym „Świata Szkła” pt. Najnowsze techniki obróbki szkła, stosowane w celu kształtowania jego własności fizycznych i estetycznych, które odbyło się w dn. 30.03.2006 r.
Technologia UHP (Ultra High Pressure) – przecinanie różnych materiałów strumieniem wody pod bardzo wysokim ciśnieniem – jest obecnie najnowocześniejszą i najszybciej się rozwijającą metodą obróbki materiałów w wielu branżach. Niezależnie od rodzaju materiału możliwe jest jego precyzyjne przecinanie do grubości 200 mm, czego nie zapewnia żadna inna technologia cięcia.
Technologia waterjet polega na wykorzystaniu skoncentrowanej energii strumienia wody sprężonej do max. ciśnienia 4200 barów (słup wody o wysokości 42 km). Woda wypływająca z głowicy tnącej osiąga bardzo dużą prędkość. Wyzwolona olbrzymia energia kinetyczna wody wykonuje pracę cięcia. Od ok. 1990 r. budowane są urządzenia do cięcia w technologii abrazywnej – z dodatkiem drobnoziarnistego piasku granatu.
Obecnie standardowym ciśnieniem pracy jest 3800 bar. Kilka firm na świecie (m.in. UHDE) buduje pompy wodne wysokociśnieniowe do 6000 bar. Wyższe ciśnienie wody zwiększa wydajność produkcji (szybsze cięcie grubszych i twardszych materiałów) przy mniejszym zużyciu piasku granatu. W przypadku abrazywnego cięcia twardych materiałów woda jest tylko nośnikiem piasku, który przecina materiał ostrymi krawędziami ziaren.
Technologia cięcia strumieniem wody rozwija się bardzo dynamicznie – w Europie w wielu branżach pracuje kilka tysięcy urządzeń. W Polsce jej rozwój nastąpił dopiero w połowie lat dziewięćdziesiątych. Początkowo z powodu wysokich cen wycinarek mogły je kupić nieliczne firmy. Obecnie urządzenia są tańsze i coraz więcej firm inwestuje w tą innowacyjną technologię. Rocznie przybywa kilka nowych urządzeń. W Polsce, w różnych branżach, pracuje ok. 50 wycinarek wodnych, najstarsze od ok. 10 lat. Pięć firm ma po dwa urządzenia, jedna firma ma trzy urządzenia.
W branży szklarskiej liderem produkcyjnym w cięciu szkła wycinarkami wodnymi są firmy Glaspo i Saint-Gobain. Na naszym rynku nie ma używanych wycinarek wodnych, gdyż w tę technologię inwestują przede wszystkim dobre firmy, którym urządzenia bardzo szybko się amortyzują. W Polsce wycinarki wodne są urządzeniami kilkuletnimi, często zdekapitalizowane, mają starsze rozwiązania techniczne (mały stół roboczy, mała moc, ciśnienie i wydatek pompy wodnej), małe szybkości cięcia i przesuwu mostka oraz głowic tnących.
Szybki postęp techniczny w budowie wycinarek wodnych to: wysokowydajne pompy wodne, trwalsze części normalnie się zużywające (uszczelnienia pomp, dysze wodne, rurki fokusujące), precyzyjne rozwiązania mechanizmów napędowych, sterowanie CNC, wydajne licencyjne oprogramowania. Technologia cięcia wodą jest nie tylko konkurencyjna ale także zastępuje i uzupełnia dotąd stosowane tradycyjne, mechaniczne metody cięcia.
Eliminuje przy tym dodatkowe prace wykończeniowe związane z obróbką przecinanych powierzchni i krawędzi, gdyż proces cięcia zapewnia gładkie i ostre krawędzie bez uszkodzeń materiału oraz dużą dokładność obróbki. Szybkość, jakość procesu cięcia i bezodpadowość produkcji zależy od standardu urządzenia i doświadczenia operatora.
Multiplikatorowy wzmacniacz ciśnienia pompy wodnej |
Kompletna wycinarka wodna MODULA z głowicą tnącą 3D |
Technologia jest ekologiczna, używane materiały ścierne są pochodzenia naturalnego. Nie powstają niebezpieczne odpady, woda odpływa do kanalizacji lub płynie w obiegu zamkniętym, nie wydzielają się gazy i kurz. Występuje mała emisja hałasu, poniżej 72,5 dB. Może być zastosowany automatyczny system odbioru i odzyskiwania ścierniwa.
Możliwe jest cięcie płaskie, jednowymiarowe, w układzie 1D – wzdłużne przecinanie materiału o stałej grubości. Najpopularniejsze jest cięcie płaskie dwuwymiarowe w układzie 2D – grubość materiału jest stała. Przestrzennie można przecinać materiały specjalną głowicą tnącą w układzie 3D o pięciu stopniach swobody. Rysunek wycinanej części (który można zmieniać i poprawiać) jest projektowany w programie AutoCAD. W tej technologii nie ma dodatkowego oprzyrządowania obróbczego, wymiany narzędzi i przezbrajania urządzenia przy zmianie przecinanego materiału. Cięcie można rozpocząć i zakończyć w dowolnym punkcie materiału, a wycięte części najczęściej nie wymagają dalszej dodatkowej obróbki mechanicznej.
Pompy wodne wysokociśnieniowe KMT |
Technologia umożliwia jednostkową i seryjną produkcję unikalnych, ze względu na kształt i materiał wyrobów, w nowoczesnym wzornictwie przemysłowym, zapewniając wysoką jakość i precyzję wykonania. Cięcie wodą znajduje szeroki krąg odbiorców: firmy szklarskie, budowlane, architektoniczne i projektanci wnętrz, producenci i technolodzy wyrobów ze szkła. Firmy chętnie specjalizują się w swojej branży, ale posiadanie wycinarki wodnej poszerza profil produkcyjny, możliwości projektowe i wykonawcze przy produkcji skomplikowanych wyrobów z różnych materiałów i daje możliwości świadczenia usług cięcia dla innych branż.
W Polsce rośnie ilość oryginalnych, niepowtarzalnych i nowoczesnych projektów architektonicznych realizowanych przez wymagających odbiorców w ponadstandardowym budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej. Projektanci i architekci współpracują z firmami wykonawczymi stosującymi w cięciu materiałów wycinarki wodne i mogącymi zrealizować skomplikowane projekty, często też narzucają wykonawcom tę technologię przy realizacji projektów. Firma szklarska posiadająca wycinarkę wodną wykonuje własną (jednostkową lub seryjną) produkcję i może świadczyć usługi cięcia innym firmom (szklarskim, kamieniarskim i metalowym). Jest to doskonała technologia do cięcia wielu materiałów z branży szklarskiej, może być przecinany każdy rodzaj szkła, z wyjątkiem szkła hartowanego.
Części szklane po wycięciu wodą mogą zostać następnie zahartowane, gdyż w szkle nie ma naprężeń obróbczych. Szkło jest wyjątkowo kruchym materiałem i bardzo trudnym do obróbki mechanicznymi technologiami (przecinanie tarczami diamentowymi, drutem). Ma dużą wytrzymałość i małe rysy na powierzchni prowadzą do pęknięć. Normalna metoda cięcia szkła polega na wykonaniu rysy, a następnie na przyłożeniu nacisku wzdłuż tego nacięcia.
Tradycyjnymi technologiami cięcie prostoliniowe jest proste, natomiast cięcie krzywoliniowe i skomplikowanych wykrojów, małych i dużych otworów jest trudne lub niemożliwe. Umożliwia to jednak cięcie strumieniem wody pod wysokim ciśnieniem. Pierwszy etap cięcia szkła wodą polega na wykonaniu punktu wejściowego i przebicia szkła wodą pod niskim ciśnieniem rzędu 500 bar.
Następnie zgodnie z oprogramowaniem wycinarki pompa wodna jest automatycznie przełączana na wysokie ciśnienie wody rzędu 4000 bar lub przełączenia dokonuje operator urządzenia i następuje dalsze cięcie obwiedniowe. Standardowa wycinarka wodna jest dodatkowo wyposażona w linii technologicznej w specjalne urządzenia transportujące i podające tafle szkła na stół roboczy (np. podciśnieniowe przenoszenie szkła z zasobników na stół) oraz pozwalające na płynny odbiór wyciętych elementów. Aby przeciwdziałać powstawaniu rys na spodzie tafli szkła przez odbity strumień wody stosuje się specjalne techniki cięcia. Powierzchnia stołu jest zanurzona pod wodą a tafla szkła leży na stole na specjalnych luźnych gumowych podkładkach (aby nie kolidowały z linią cięcia) i wystaje ponad wodę.
Operator w zależności od rodzaju szkła i skomplikowania zaprogramowanego wykroju dobiera m.in. robocze ciśnienia cięcia (min. i max.), jakość cięcia, gradację i ilość ścierniwa, ilość wody, średnicę dyszy wodnej i rurki fokusującej w głowicy tnącej. Po położeniu szkła na stole roboczym, proces cięcia jest uruchamiany automatycznie i przebiega zgodnie z rysunkiem części. Wyeliminowane jest wiercenie otworów w następnej operacji i na innym stanowisku roboczym co powoduje znaczne zwiększenie wydajności produkcji.
Szkło przecinane jest bardzo szybko (do kilku m/min), czas cięcia zależy od: rodzaju i twardości szkła, jego grubości, skomplikowania i długości linii cięcia, ilości i rodzaju otworów i żądanej jakości powierzchni. Maksymalna grubość przecinanego szkła zależy od wielu czynników technologicznych i technicznych kompletnego urządzenia. Szerokość linii cięcia to ok. 1 mm, powierzchnia szkła po cięciu jest gładka i matowa.
Podstawowe materiały cięte w branży szklarskiej:
- szkło: lite, wielowarstwowe klejone folią lub żywicą, walcowane, pancerne, antywłamaniowe, kuloodporne laminowane – nawet do grubości 100 mm, lustra;
- materiały ceramiczne (płytki ceramiczne, glazura, terakota, ceramika oksydowana, gres, porcelana);
- kamień naturalny (grube płyty: marmur, granit, piaskowiec) i kamień sztuczny (konglomeraty), płyty gipsowe;
- inne materiały: stal konstrukcyjna i nierdzewna, aluminium, miedź, mosiądz, nikiel, tytan, molibden, guma, tworzywa sztuczne, klingeryt, aramid, PTFE, MDF, PCV, plexi, folia, pianki, kauczuk, skóra, filc, papier, drewno, sklejka, korek, grafit.
Mogą być realizowane następujące usługi cięcia:
- skomplikowane zewnętrzne i wewnętrzne kompozycje dekoracyjne łączące ze sobą przez intarsję różne materiały kamienno-metalowe i zestawienia kamienia z innymi materiałami wykończeniowymi (metal, szkło, drewno), np. logo firmy na posadzce, na ścianie, witraże, ornamenty, wykonywanie otworów;
- nowoczesne projekty architektoniczno-budowlane: szklane drzwi, okna, arkusze szkła dekoracyjnego, krzywoliniowe mozaiki posadzkowe i ścienne z różnych materiałów jak kamienia naturalnego, ceramiki, gresu;
- cięcie płytek i płyt, nietypowa glazura i terakota z płytek ceramicznych lub kamienia naturalnego;
- wystrój wnętrz, ściany, fasady, chodniki, wejścia, schody, cokoły, rozety, łuki;
- listwy ozdobne, parapety, blaty kamienne i szklane (łazienkowe, kuchenne, salonowe);
- elementy użytkowe, ozdobne, galanteria kamienna, elementy reklamowe;
- liternictwo, wycinanie i łączenie liter, napisy w różnej kolorystyce i materiałach (małe i duże znaki firmowe i handlowe).
Przygotowanie wycinarki wodnej do pracy
Wycinarka wodna jest sterowana numerycznie i współpracuje z oprogramowaniem AutoCAD oraz NEST (pozwala na najlepsze rozmieszczenie wycinanych części pod względem wykorzystania materiału i najkrótszej drogi cięcia). Projektant lub operator projektuje rysunek części na niezależnym komputerze w programie AutoCAD (format dxf, dwg) i zapisuje go na dyskietce. Następnie wprowadza dyskietkę do pulpitu sterowniczego lub przesyła elektronicznie rysunek do komputera i oprogramowania sterującego wycinarką wodną, a z zaprogramowanych danych systemowych wybiera rodzaj i grubość materiału oraz szybkość cięcia (jakość cięcia).
Po wprowadzeniu danych operator uruchamia proces cięcia, który przebiega dalej automatycznie a głowica tnąca jest precyzyjnie prowadzona po stole roboczym zgodnie z wykrojem części. Sterowanie wycinarką wodną i zmiana parametrów pracy są realizowane z pulpitu sterowniczego i przez joystick. Na monitorze są podane dane techniczne realizowanego procesu cięcia wraz z jego graficzną wizualizacją i położeniem głowicy tnącej.
System sterowania przez oprogramowanie optymalizuje rozmieszczenie części w materiale (minimalne odpady, najkrótsza droga i czas cięcia), oblicza czas cięcia i kontroluje prędkość cięcia (przy wycinaniu łuków następuje automatyczne zmniejszenie prędkości). Koszty technologiczne pracy wycinarki wodnej wynoszą około 100 zł/h, przy cenie zbytu usług cięcia wodą rzędu 200-300 zł/h. Zysk wynosi ok. 100-200 zł/h, co oznacza, że standardowa wycinarka wodna może się zamortyzować w ciągu 2000-4000 h pracy (dwa lata pracy jednozmianowej).
Ceny kompletnych wycinarek wodnych, w zależności od opcji wyposażenia technicznego (wielkości stołu, mocy i rodzaju pompy, ilości i rodzaju głowicy tnącej, systemów dodatkowych) zawierają się w przedziale 100 000-200 000,- Euro.
Andrzej Stryjecki
BIURO BRANŻOWE WATERJET
www.4metal.pl
patrz też:
- STAL-MET – waterjet kluczem do rozwoju firmy , Świat Szkła - portal
- Wydajniej, szybciej i taniej , Świat Szkła 2/2013
- Akademia innowacji w Elblągu , Świat Szkła 1/2013
- Wwiercanie pulsacyjne to innowacja AWJ , Świat Szkła - portal
- Olbrzymi waterjet już w Polsce , Świat Szkła - portal
- MEGAJET tnie 30 cm stali , Świat Szkła 9/2012
- Cięcie wodą szkła , Świat Szkła 4/2012
- Kruche piękno i delikatna moc , Świat Szkła 3/2012
- Technologia cięcia wodą w architekturze i designie , Świat Szkła 3/2012
- Szkolenia WATERJET , Świat Szkła - portal
- Dotacje na maszyny waterjet , Świat Szkła - portal
- Nowa koncepcja stołu roboczego w cięciu szkła strumieniem wody , Świat Szkła 3/2011
- Enduro MAX - technologiczny przełom OMAX , Świat Szkła - portal
- Pokaz maszyn waterjet do cięcia szkła , Świat Szkła - portal
- Siła natury w służbie technologii , Świat Szkła 3/2010
- MAXIEM - Cięcie wodą dla każdego , Świat Szkła - portal,
- Podejmij wyzwanie OMAX i wygraj laptopa z oryginalnym oprogramowaniem , Świat Szkła - portal,
- Pompa do urządzenia waterjet , Świat Szkła - portal,
- Waterjet - urządzenie do cięcia kamienia i szkła , Świat Szkła - portal,
- Finezja w obróbce szkła, Dagmara Wynarska, Świat Szkła 12/2008
- Coraz tańsza technologia, Marcin Cegielski, Świat Szkła 12/2008
- Wycinarki wodne w branży szklarskiej , Andrzej Stryjecki, Świat Szkła 12/2007
- WATERJET w SZKŁO SERVICE , Maciej Sztandar, Świat Szkła 12/2007
- IDRO – centrum obróbcze w technologii waterjet , Świat Szkła 6/2007
- Technologia i urządzenia WATERJET dla branży szklarskiej , Andrzej Stryjecki, Świat Szkła 12/2006 Świat Szkła
- Cięcie szkła strumieniem wody pod bardzo wysokim ciśnieniem , Andrzej Stryjecki, Świat Szkła 1/2006,
- Innowacyjna technologia cięcia szkła strumieniem wody , Świat Szkła 1/2006
inne artykuły autora
- Flotacyjne podczyszczanie ścieków przemysłowych w przemyśle szklarskim. Część 2, Andrzej Stryjecki, Świat Szkła 12/2007
- Flotacyjne podczyszczanie ścieków przemysłowych w przemyśle szklarskim. Część 1, Andrzej Stryjecki, Świat Szkła 9/2007
więcej informacji: Świat Szkła 12/2006
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Pilarki pierścieniowe |
Firma Gemini Saw Company Europe wprowadziła ostatnio na rynek europejski dwie nowatorskie pilarki pierścieniowe do szkła, kamienia i płyt ceramicznych. Posiadają one ciekawe, bardzo użyteczne właściwości. Nietypową ich cechą jest kształt samego brzeszczotu. Jest to cienki pierścień ze specjalnego stopu, z grubą warstwą diamentu ze wszystkich stron.
Brzeszczot jest stale nawilżany i chłodzony, gdyż przechodzi przez zbiornik wmontowany w obudowę. Jest sztywny, nie wygina się jak w pilarkach taśmowych i zapewnia dużą dokładność cięcia. Wycina bez trudu najbardziej skomplikowane kształty – tnie we wszystkich kierunkach, także do tyłu. Co ciekawe, piła szlifuje materiał w trakcie cięcia i pozostawia gładkie krawędzie.
Pilarki pierścieniowe są bardzo proste w obsłudze i bezpieczne dla użytkownika (można np. bez większego ryzyka dotknąć ręką do pracującego brzeszczota piły).
Mimo niewielkich rozmiarów są niezwykle wydajne i trwałe.
TAURUS 3, piła z zespołem napędowym i nawilżającym odłączona od stołu roboczego. Można ją używać do cięcia z ręki. |
TAURUS 3 – średnica pierścienia piły 142 mm, stół roboczy 450x300 mm, waga 6,45 kg.
Wycina dowolne kształty w szkle, kamieniu i płytach ceramicznych do grubości 10 mm
Może być wyposażona w różne rodzaje pierścieniowych pił diamentowych, m.in. w piłę łączoną na zatrzask. Po przewleczeniu takiej piły przez nawiercony w arkuszu otwór można wyciąć dowolny wzór w środku arkusza. Bardzo użyteczną cechą jest także możliwość odłączenia piły z zespołem napędowym od stołu roboczego i używanie jej do cięcia z ręki.
Tak wygląda opatentowany, niezwykły („zewnętrzny”, za pomocą paska) napęd pierścieniowej pilarki Revolution XT |
REVOLUTION XT – średnica pierścienia 250 mm, stół roboczy 680x420 mm, waga 18 kg. Tnie kamień, szkło i inne twarde materiały do grubości 60 mm.
Bez trudu wycina skomplikowane łuki zewnętrzne i wewnętrzne, tnie w przód i do tyłu. Opcjonalne wyposażenie rozszerza zastosowanie o szereg dodatkowych możliwości. Piła wytrzymuje ponad 100 godzin pracy.
Pilarki pierścieniowe TAURUS 3 i REVOLUTION XT zostały uhonorowane specjalną nagrodą za wyjątkowe walory na międzynarodowych targach „KAMIEŃ 2006” we Wrocławiu
Wyłączny dystrybutor w Polsce ARTS&HOBBY CENTRUM
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Przenośny bezinwazyjny analizator gazu w szybach zespolonych |
Szyba stanowi 60-70% powierzchni okna. To najcieplejszy jego element. Dawne pojedyncze szyby (U=5,8) zostały zastąpione przez termoizolacyjne szyby zespolone. Mają one znacznie niższe współczynniki przenikalności cieplnej i akustycznej. Na wartość tych współczynników składa się kilka czynników: rodzaj i szerokość ramki dystansowej, jakość zastosowanych mas uszczelniających, ale również rodzaj gazu wypełniającego przestrzeń między szybami.
W szybach zespolonych przestrzeń wypełnia argon, krypton lub mieszanina gazów szlachetnych. Badania wykazały, że użycie gazu zmniejsza wartość współczynnika przenikalności cieplnej o około 0,2-0,3 W/m2K (w zależności od szerokości ramki dystansowej) oraz kształtuje wartość współczynnika izolacyjności akustycznej nawet na poziomie 30-31 dB.
Stale rosnące wymagania co do jakości produkowanych szyb powodują iż producenci chcąc być pewni, że produkowane przez nich towary są zgodne z obowiązującymi normami, zmuszeni są przeprowadzać badania na większej ilości szyb. W obecnych czasach klienci mają olbrzymi wybór produktów a producenci chcąc utrzymać renomę muszą zapewnić jak najwyższą i stałą jakość swoich produktów.
Stała kontrola wykonanych szyb zespolonych to podstawowy element utrzymania wysokiej jakości u dużych i średnich producentów. Instytucje certyfikujące, jednostki badawcze kontrolują jakość szyb zespolonych za pomocą stacjonarnych, nierzadko inwazyjnych urządzeń badawczych (konieczność zniszczenia szyby podczas badania). Urządzenia tego typu są niejednokrotnie duże, nie uwzględniają wszystkich stosowanych gazów wypełniających, a przede wszystkim bardzo drogie.
Firma Sparklike jest wynalazcą i producentem nowoczesnego, przenośnego urządzenia do pomiaru zawartości gazu z szybach zespolonych, produkt nosi nazwę GASGLASS HANDHELD. Ten nowy projekt daje olbrzymie możliwości całkowitej kontroli szyb zespolonych w dowolnym miejscu – niezależnie, czy szyba jest w hali produkcyjnej (podczas produkcji – badanie każdej szyby lub wyrywkowej kontroli poprodukcyjnej), czy zamontowana w budynku, czy podczas badania w siedzibie jednostki badawczej. Dzięki temu producenci, naukowcy, klienci na całym świecie są w stanie sprawdzić każdą wyprodukowaną szybę bez konieczności jej niszczenia.
Jak to działa?
Urządzenie, wytwarzając wysokie napięcie (1) i emitując je do szyby zespolonej (A), powoduje aktywację cząstek zawartego w szybie gazu, których widmo przechwytuje spektrometr (2), następnie mikroprocesor (3) przetwarza te dane na procentową zawartość gazu w szybie i wyświetla wynik na ekranie LCD (4).
Urządzenie Gasglass jest bardzo szybkie, proste i niezawodne w sprawdzaniu zawartości argonu lub kryptonu w szybach, bez konieczności ich uszkodzenia. Konstrukcja urządzenia jest bardzo lekka i zasilana bateriami.
Urządzenia uruchamia się przez naciśnięcie przycisku, wynik otrzymujemy natychmiast po badaniu. Wszystkie dane z analiz mogą być przesłane do komputera PC.
Urządzenie Gasglass Handheld znajduje zastosowanie u:
Producentów szyb zespolonych
- Produkt jest zgodny z normą EN 1279
- Urządzenie zaakceptowane przez Porozumienie Producentów Szyb Zespolonych
- Możliwość kontroli każdego rodzaju produkowanych szyb zespolonych
- Sprawdzanie zamontowanych okien pod względem trwałości oraz zjawiska wyroszeń w oknach
- Możliwość kontroli produkowanych okien
- Sprawdzenie jakości zakupionych materiałów
- Wykonanie długookresowych badań na nieszczelność przy testowaniu nowych komponentów
Przyrząd skandynawskiej firmy jest już używany przez wiodących producentów szyb zespolonych, instytuty i jednostki certyfikujące na całym świecie.
Umożliwia kontrolę zarówno samych szyb, jak również gotowych i zamontowanych już okien, czego nie zapewniały urządzenia produkowane do tej pory.
Przełom roku 2006/2007 to start na rynku polskim produktów firmy Sparklike, w tym Gasglass Handheld. Urządzenie nie jest rozpowszechnione na polskim rynku ale z uwagi na rosnące wymagania klientów i stale rosnącą konkurencję jest doskonałym rozwiązaniem dla wszystkich producentów stawiających na jakość swoich produktów i zadowolenie klientów.
Dystrybutorem urządzeń firmy SPARKLIKE w Polsce jest firma POLVER z Krakowa.
Urządzenie będzie promowane podczas targów BUDMA 2007 na stoisku dystrybutora.
Dane Techniczne: |
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Dobrowolne dokumenty potwierdzające jakość wyrobów |
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych wdraża do polskiego prawa postanowienia zawarte w dyrektywie 89/106/EWG w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich Unii Europejskiej dotyczących wyrobów budowlanych.
Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. wraz z późniejszymi zmianami, która jest przepisem krajowym nie opartym na żadnych regulacjach europejskich, reguluje stosowanie wyrobów budowlanych. W wyniku wdrożenia do polskich przepisów prawnych tych dwóch ustaw nastąpiło rozdzielenie obrotu od stosowania wyrobów budowlanych.
Ustawa podstawa
Ustawa o wyrobach budowlanych reguluje zasady wprowadzania wyrobów do obrotu oraz zasady ich kontroli, natomiast samo stosowanie wyrobów budowlanych odbywa się w oparciu o postanowienia ustawy Prawo Budowlane.
Ustawa o wyrobach budowlanych odnosi się do wyrobów, które mają wpływ na spełnienie przynajmniej jednego z wymagań podstawowych ustalonych w dyrektywie 89/106/EWG odnoszących się do obiektów budowlanych, w których zostały wbudowane w sposób trwały.
Wszystkie pozostałe wyroby stosowane w budownictwie nie podlegają regulacjom wynikającym z postanowień ustawy o wyrobach budowlanych.
Można tym samym powiedzieć, że wprowadzenie ustawy o wyrobach budowlanych skutkuje podziałem rynku wyrobów budowlanych na obszar regulowany tą ustawą i obszar nieregulowany.
Do obszaru regulowanego ustawą o wyrobach budowlanych zalicza się wyroby objęte mandatami udzielnymi przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych i wytycznych do europejskich aprobat technicznych (ETAG), a także wyroby przeznaczone do jednostkowego zastosowania i tzw. regionalne wyroby budowlane.
Wszystkie pozostałe wyroby, które są stosowane w budownictwie zalicza się do obszaru nieregulowanego, a ich wprowadzanie do obrotu jest uwarunkowane spełnieniem wymagań wynikających z ustawy z dnia 12 grudnia 2003 o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229/2003, poz. 2275).
Niezależnie od powyższych stwierdzeń należy brać pod uwagę fakt, że proces udzielania mandatów przez Komisję Europejską na opracowanie specyfikacji technicznych dla wyrobów budowlanych nie jest zakończony i istnieją wyroby, które mają wpływ na spełnienie wymagań podstawowych przez obiekt budowlany, a które nie są dotychczas objęte zakresem rzeczowym przez żaden z mandatów. Europejska Organizacja Aprobat Technicznych ustaliła również wykaz wyrobów, dla których możliwe jest udzielenie europejskiej aprobaty technicznej bez wytycznych EOTA. Dla wyrobów objętych tą listą nie jest jednak możliwe w świetle postanowień ustawy o wyrobach budowlanych wydanie krajowej aprobaty technicznej. Powstają także wyroby innowacyjne dotychczas nieznane, których wpływ na spełnienie wymagań podstawowych przez budynek, w którym zostaną zainstalowane, nie mógł być dotychczas ustalony.
Rozważając problem dobrowolnych dokumentów wspomagających właściwe stosowanie wyrobów budowlanych nie można pominąć art. 5 ustawy Prawo Budowlane, który wymaga, aby obiekty budowlane były projektowane i budowane w sposób określony w przepisach oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie wymagań podstawowych. Odpowiedzialność za realizację postanowień art. 5 ponoszą organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz jednostki realizujące proces budowlany, do których ustawa Prawo Budowlane zalicza:
• inwestorów,
• inspektorów nadzoru budowlanego,
• projektantów,
• kierowników budów.
Pojęcie „zasady wiedzy technicznej” nie zostało określone w ustawie Prawo Budowlane. Przyjmuje się, że zasady wiedzy technicznej wynikają z dobrej praktyki budowlanej i wcześniejszych doświadczeń uczestników procesów budowlanych i producentów wyrobów budowlanych.
Zasady wiedzy technicznej w obszarze budownictwa są rozwijane również w ramach prac realizowanych w instytutach, uczelniach technicznych oraz jednostkach badawczo-rozwojowych.
Wzrost zainteresowania dobrowolnymi dokumentami wspomagającymi właściwe stosowanie wyrobów budowlanych obserwowany jest w większości krajów Unii Europejskiej. Problem ten stał się przedmiotem dyskusji prowadzonej w strukturach Europejskiej Organizacji ds. Aprobat Technicznych. Instytuty naukowo-badawcze zajmujące się udzielaniem krajowych aprobat technicznych zrzeszone w tej organizacji zgłaszają wzrost zainteresowania dobrowolnymi dokumentami aplikacyjnymi, zarówno ze strony producentów jak również projektantów, inwestorów i wykonawców.
Wychodząc na przeciw oczekiwaniom uczestników procesu budowlanego Instytut Techniki Budowlanej – jako wiodąca jednostka naukowo-badawcza w dziedzinie budownictwa – podjął inicjatywę wydawania dobrowolnych dokumentów w postaci specyfikacji technicznych oraz dokumentów aplikacyjnych, które potwierdzają jakość i spełnienie deklarowanych właściwości oraz przydatność wyrobu do zamierzonego stosowania w obiektach budowlanych.
Dobrowolne Rekomendacje Techniczne ITB
W odniesieniu do wyrobów budowlanych, które nie są objęte mandatami udzielonymi przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych, nie udziela się aprobat technicznych ze względów formalno-prawnych, wynikających z ustawy o wyrobach budowlanych.
Dla wyrobów takich nie są również prowadzone prace normalizacyjne zmierzające do wydania europejskiej normy wyrobu. W tej sytuacji producenci wyrobów, a także pozostali uczestnicy procesu budowlanego, nie mają do dyspozycji specyfikacji technicznej, która ustalałaby poziom właściwości danego wyrobu oraz określała zakres i warunki jego stosowania, zgodnie z oczekiwaniami użytkowników obiektów budowlanych.
Dla takich wyrobów oraz innych wyrobów budowlanych zaliczonych do obszaru nieregulowanego, Instytut Techniki Budowlanej zainicjował i opracował formułę krajowej specyfikacji technicznej, pod nazwą Rekomendacja Techniczna ITB.
Dokument Rekomendacji Technicznej ITB w sensie merytorycznym jest równoważny z dokumentem Aprobaty Technicznej, ale dla wyrobów, dla których zgodnie z postanowieniami ustawy o wyrobach budowlanych nie wydaje się Aprobat Technicznych.
Procedura wydania Rekomendacji Technicznej ITB oraz koszty ponoszone przez wnioskodawcę są podobne jak w przypadku udzielania Aprobaty Technicznej.
Rekomendacja Techniczna ITB stanowi dla producenta specyfikację techniczną, w oparciu o którą dokonywana jest ocena zgodności wyrobu.
Dla wyrobów zgodnych z Rekomendacją Techniczną producent wydaje świadectwo zgodności, a wyrób znakuje dobrowolnym znakiem Rekomendacji Technicznej:
Rekomendacja Techniczna ITB
RT-ITB-xxxx/2006
Rekomendacja Techniczna ITB pomaga uczestnikom procesu budowlanego podejmować właściwe decyzje o zastosowaniu wyrobów budowlanych niepodlegających wymaganiom ustawy o wyrobach budowlanych, za które ponoszą wyłączną odpowiedzialność.
Rekomendacja jest także dokumentem utwierdzającym w przekonaniu uczestników procesu budowlanego, że podjęto właściwe decyzje o zastosowaniu wyrobu niepodlegającego wymaganiom ustawy o wyrobach budowlanych i że producent wykazał należytą staranność w zakresie dokumentowania właściwości wyrobu i zachowania procedur związanych z legalizacją wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu.
Rekomendacja Techniczna ITB może być także wydana dla wyrobów, dla których istnieje norma wyrobu opublikowana jako PN lub PN-EN, stanowiąc w takiej sytuacji dokument aplikacyjny, zawierający wskazania dotyczące zasad i warunków stosowania wyrobów z oznakowaniem CE albo znakiem budowlanym, w zależności od deklarowanych przez producenta konkretnych cech technicznych.
O zakresie stosowania konkretnego wyrobu decydują wyniki porównania zadeklarowanych właściwości użytkowych wyrobu z wymaganiami dotyczącymi konkretnego obiektu i warunków lokalnych. W takiej sytuacji Rekomendacja Techniczne ITB jako dokument aplikacyjny, zawiera niezbędne informacje odnośnie zastosowania wyrobu w konkretnych robotach budowlanych lub powtarzalnych rozwiązaniach technicznych wykonywanych z wyrobów albo zestawów wyrobów, wprowadzanych do obrotu zgodnie z wymaganiami ustawy o wyrobach budowlanych.
Często występuje także sytuacja, gdzie obowiązująca norma dotyczy wyrobu składającego się z wielu różnych zespołów i elementów, które produkowane są przez różnych producentów i wprowadzane do obrotu oddzielnie, a ich kompletacja w gotowy wyrób objęty normą następuje na placu budowy, w fazie jego instalowania w obiekcie budowlanym. W takiej sytuacji Rekomendacja Techniczna ITB może stanowić dokument odniesienia do potwierdzania zgodności danego elementu z normą kompletnego wyrobu.
Rekomendacja Techniczna ITB może być wydana także dla powtarzalnych rozwiązań technicznych potwierdzając, że rozwiązanie spełnia wymagania art. 5 ustawy Prawo Budowlane w zakresie zgodności z wymaganiami przepisów techniczno-budowlanych i zasad wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty budowlane.
Należy podkreślić, że Rekomendacja Techniczna ITB mimo, że jest dokumentem dobrowolnym, może pełnić ważną rolę w krajowym systemie dokumentów wspomagających prawidłowe stosowanie wyrobów budowlanych i uzupełniać istniejące europejskie i krajowe specyfikacje techniczne dotyczące wyrobów budowlanych.
Dlaczego producent powinien ubiegać się o udzielenie Rekomendacji Technicznej ITB
Istnieje kilka powodów, dla których producent powinien zdecydować się na podjęcie procedury uzyskania Rekomendacji Technicznej ITB dla produkowanych wyrobów przeznaczonych do stosowania w budownictwie.
Wśród inwestorów, wykonawców, kierowników budów i inspektorów nadzoru budowlanego istnieje przeświadczenie, wynikające z obowiązujących przepisów, w szczególności z ustawy Prawo Budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych, że stosowane na budowach wyroby budowlane powinny być dopuszczone do stosowania w budownictwie.
Rozróżnienie wyrobów stosowanych do wznoszenia budynków i zaliczenie ich w oparciu o postanowienia ustawy o wyrobach budowlanych do obszaru regulowanego tą ustawą lub do obszaru nieregulowanego jest trudne, a niejednokrotnie skomplikowane i złożone.
W tej sytuacji brak oznakowania wyrobu znakiem CE lub znakiem budowlanym rodzi wątpliwości czy wyrób jest legalnie wprowadzany do obrotu i czy może bez przeszkód być stosowany w budownictwie.
Posiadanie przez producenta lub dostawcę Rekomendacji Technicznej ITB w naturalny sposób eliminuje wszelkie wątpliwości w tym obszarze i utwierdza odbiorcę w przekonaniu, że producent dochował należytej staranności, co do procedury legalizacji danego wyrobu budowlanego poprzez poddane go ocenie przydatności przeprowadzonej przez odpowiednią, kompetentną jednostkę naukowo-badawczą, a udzielona Rekomendacja Techniczna ITB jest oczywistym potwierdzeniem, że wyrób jest zaliczony do obszaru nieregulowanego ustawą o wyrobach budowlanych i nie podlega procedurze potwierdzania zgodności wymaganej dla wyrobów budowlanych podlegających postanowieniom tej ustawy.
Rekomendacja Techniczna ITB jest specyfikacją techniczną dla danego wyrobu, w której zostały określone wymagania techniczne oraz metody ich sprawdzania i badania, a także określony został zakres i warunki stosowania wyrobu.
Specyfikacja techniczna w formie Rekomendacji Technicznej ITB zobowiązuje producenta do produkowania wyrobu zgodnie z zawartymi w niej wymaganiami technicznymi, a równocześnie obliguje wykonawcę obiektu budowlanego do jego stosowania zgodnie z warunkami określonymi w Rekomendacji.
W przypadku jakichkolwiek sporów pomiędzy dostawcą a odbiorcą jest dokumentem odniesienia regulującym cały obszar postanowień technicznych dotyczących danego wyrobu. Należy podkreślić, że w przypadku wyrobów zaliczonych w rozumieniu ustawy o wyrobach budowlanych do obszaru nieregulowanego tą ustawą, nie należy spodziewać się ustanowienia europejskiej normy wyrobu, która mogłaby stanowić dokument specyfikacji do potwierdzania zgodności wyrobu i regulujący od strony technicznej wszystkie problemy pomiędzy odbiorcą oraz dostawcą wyrobu, co mogłoby zastąpić dokument Rekomendacji Technicznej.
Uzyskanie Rekomendacji Technicznej ITB może być również pomocne w przypadku produkcji wyrobu, dla którego została ustanowiona europejska norma zharmonizowana wyrobu, wdrożona do zbioru Polskich Norm.
Norma europejska na wyrób budowlany jest opracowywana na podstawie mandatu udzielonego CEN przez Komisję Europejską i Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu.
Warunkiem wystarczającym do umieszczenia na wyrobie oznakowania CE jest spełnienie wymagań wskazanych w załączniku ZA normy, które dotyczą postanowień dyrektywy 89/106/EWG Wyroby budowlane. Zgodność z wymaganiami wskazanymi w załączniku ZA daje podstawę domniemania przydatności wyrobu budowlanego do wskazanego w załączniku zamierzonego zastosowania. Ocena zgodności wyrobu powinna być przeprowadzona zgodnie z systemem oceny zgodności wskazanym w załączniku ZA normy zharmonizowanej, ustalonym w oparciu o odpowiednią decyzje Komisji Europejskiej.
Wymagania dotyczące właściwości wyrobu zawarte w normie są przeważnie dużo szersze niż to określa się w załączniku harmonizacyjnym ZA. Norma nie wymaga jednak potwierdzenia ich zgodności przez producenta na drodze dokonania oceny zgodności.
Niezależnie od właściwości wyrobu budowlanego, mających wpływ na spełnienie wymagań podstawowych dotyczących obiektów budowlanych, określonych w dyrektywie 89/106/EWG Wyroby budowlane, norma zharmonizowana z dyrektywą budowlaną może odnosić się do wymagań podstawowych innych dyrektyw, a spełnienie postanowień odpowiednich rozdziałów normy może być jednym ze sposobów potwierdzenia zgodności z postanowieniami tych dyrektyw.
Przykładem wyrobów budowlanych, na które została ustanowiona europejska norma zharmonizowana, a mimo to uzasadnione jest wstąpienie z wnioskiem o udzielenie Rekomendacji Technicznej ITB są żaluzje zewnętrzne zwijane.
Wyrób ten jest objęty normą PN-EN 13659:2005 (U) Żaluzje. Wymagania eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem.
Norma ma zastosowanie do wszystkich żaluzji, jak również do wyrobów podobnych, niezależnie od ich zastosowania i rodzaju użytych materiałów i obejmuje:
• żaluzje zewnętrzne listwowe,
• żaluzje zwijane,
• okiennice rozwierane, składane, harmonijkowe, przesuwne z systemem odchylania lub bez systemu odchylania.
Powiązania postanowień normy z dyrektywami „Nowego Podejścia” zostały określone w załącznikach informacyjnych ZA i ZB, które stanowią integralną część normy.
W załączniku ZA w odniesieniu do zamierzonego zastosowania jako żaluzji zewnętrznych i postanowień dyrektywy 89/106/EWG Wyroby budowlane, wymagane jest potwierdzenie spełnienia postanowień rozdziału 4 normy – Odporność na obciążenie wiatrem. Właściwość ta powinna zostać potwierdzona przez producenta w systemie 4 oceny zgodności, na podstawie wstępnego badania typu oraz zakładowej kontroli produkcji. Pozytywne wyniki wstępnego badania typu, udokumentowane w formie sprawozdania z badań oraz wdrożony i funkcjonujący w zakładzie producenta system zakładowej kontroli produkcji jest warunkiem wystarczającym do umieszczenia oznakowania CE na wyrobie i wprowadzenia do obrotu zgodnie z postanowieniami ustawy o wyrobach budowlanych. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że żaluzje z napędem innym niż ręczny podlegają wymaganiom nie tylko dyrektywy budowlanej, ale w zależności od zastosowanego napędu również wymaganiom dyrektyw: niskonapięciowej, kompatybilności elektromagnetycznej oraz maszynowej. Przed umieszczeniem oznakowanie CE na wyrobie należy spełnić wymagania tych wszystkich dyrektyw.
Ocena zgodność żaluzji z wymaganiami dotyczącymi tylko odporności na obciążenie wiatrem wg załącznika ZA normy nie obejmuje pozostałych właściwości żaluzji określonych w normie, dotyczących parametrów techniczno-użytkowych, funkcjonalnych i eksploatacyjnych, istotnych z punktu widzenia użytkownika.
Dotyczy to wymagań w zakresie:
• sił operacyjnych,
• konstrukcji mechanizmu sterującego,
• zachowania przy niewłaściwym użytkowaniu,
• obciążeń obrzeży,
• odporności mechanizmu blokującego,
• trwałości mechanicznej wyrażonej w klasach trwałości,
• działania w warunkach mrozu,
• odporności na uderzenie,
• bezpieczeństwa użytkowania,
• higieny, zdrowia i środowiska,
• oporu cieplnego,
• trwałości całego wyrobu w aspekcie niezmienności koloru, występowania pęknięć, odporności korozyjnej, stabilności wymiarowej,
• tolerancji wymiarowej.
W załączniku ZB normy PN-EN 13659:2006 określono powiązania normy z postanowieniami dyrektywy 98/37/WE Bezpieczeństwo maszyn, zmienionej dyrektywą 98/79/WE. Spełnienie wymagań punktów: 4, 5, 7, 8, 9, 14, 15, 19, 20 normy jest jednym ze sposobów osiągnięcia zgodności z wymaganiami dyrektywy 98/37/WE.
Norma nie odnosi się bezpośrednio do wymagań dyrektywy kompatybilności elektromagnetycznej oraz niskonapięciowej.
W tej sytuacji Rekomendacja Techniczna ITB wydana dla określonego producenta jest specyfikacja techniczną do wskazanego rodzaju żaluzji, obejmującą pełen zakres właściwości technicznych, użytkowych i eksploatacyjnych oraz wymagań i metod badań odpowiednich do deklarowanego zakresu stosowania.
Rekomendacja Techniczna ITB potwierdza przydatność żaluzji do zamierzonego stosowania oraz utwierdza odbiorcę, że procedura oceny zgodności wyrobu wskazana w Rekomendacji Technicznej ITB uwzględnia wymagania techniczne i użytkowe wynikające z wszystkich dyrektyw mających zastosowanie do wyrobu.
Innym przykładem wyrobów, dla których uzasadnione jest wystąpienie z wnioskiem o wydanie Rekomendacji Technicznej ITB są wyroby objęte zakresem europejskiej normy wyrobu, zharmonizowanej z dyrektywą 89/106/EWG Wyroby budowlane, tylko w odniesieniu do określonych zamierzonych zastosowań.
Sytuacja taka ma miejsce przykładowo w odniesieniu do okuć objętych takimi normami jak:
• PN-EN 1935:2003 Okucia budowlane. Zawiasy jednoosiowe. Wymagani i badania.
• PN-EN 12209:2005 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań.
W odniesieniu do tych wyrobów powyższe normy są zharmonizowane z dyrektywą budowlaną tylko w stosunku do tych okuć, które są przeznaczone do stosowania w ognioodpornych i/lub dymoszczelnych albo ewakuacyjnych zespołach drzwiowych.
W załączniku ZA norm zostały podane rozdziały, których spełnienie pozwala na oznakowanie wyrobu znakiem CE, ale tylko w odniesieniu do zastosowań okuć w zespołach drzwiowych ognioodpornych i/lub dymoszczelnych albo ewakuacyjnych. Ocena zgodności wyrobów do tych zastosowań powinna być przeprowadzona w systemie 1, czyli niezbędne jest uzyskanie certyfikatu zgodności wyrobu. W stosunku do innych zastosowań nie zostały wskazane właściwości wyrobu, które mają wpływ na spełnienie przynajmniej jednego z wymagań podstawowych, ustalonych dla obiektów budowlanych, w związku z czym nie występuje też harmonizacja w odniesieniu do tych zastosowań z dyrektywą 89/106/EWG. Dla takich wyrobów załącznik ZA nie wskazuje systemu oceny zgodności. Wyroby te są niewątpliwie wyrobami budowlanymi, ponieważ są objęte mandatem na udzielenie europejskiej normy zharmonizowanej, nie zostały jednak objęte zakresem załącznika ZA normy.
W tej sytuacji Rekomendacja Techniczna ITB może być dobrowolną specyfikacją techniczną wyrobu, potwierdzającą przydatność do zamierzonego stosowania, deklarowanego przez producenta. Rekomendacja Techniczna stanowi w tym przypadku dokument odniesienia do potwierdzania zgodności, po przeprowadzeniu której producent może deklarować określone właściwości techniczno-użytkowe i eksploatacyjne wyrobu.
Należy stwierdzić, że Rekomendacja Techniczna ITB jest ważnym uzupełnieniem do istniejących specyfikacji technicznych dla wyrobów stosowanych w budownictwie albo stanowi dokument specyfikacji technicznej dla wyrobów, które są stosowane w budownictwie, a nie są wyrobami budowlanymi w rozumieniu ustawy o wyrobach budowlanych.
Świadectwa ITB przydatności do jednostkowego stosowania
Zgodnie z ustawą wyrobach budowlanych dopuszczone do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym są wyroby, wykonane wg indywidualnej dokumentacji technicznej, sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej, dla których producent wydał oświadczenie, że zapewniono zgodności wyrobu z tą dokumentacją oraz obowiązującymi przepisami.
Projektant obiektu nie musi być specjalistą w wąskich dziedzinach dotyczących specjalistycznych wyrobów, często bardzo złożonych, o specyficznych wymaganiach, których spełnienie warunkuje przydatność do określonych zastosowań. W takich sytuacjach dostawca wyrobu może wystąpić do Instytutu Techniki Budowlanej o wydanie dobrowolnego świadectwa potwierdzającego przydatność wyrobu do jednostkowego stosowania. Świadectwo jest wówczas dokumentem wspierającym projektanta obiektu przy wyborze rozwiązań technicznych wyrobu do danego zastosowania.
Świadectwo wydawane jest w oparciu o wyniki badań właściwości technicznych i wymagań ustalonych dla wyrobu lub specjalistyczne opinie techniczne. W świadectwie określony jest zakres i warunki stosowania wyrobu w zależności od deklarowanych przez producenta konkretnych cech technicznych oraz obowiązujących norm i przepisów techniczno-budowlanych. Informacja o uzyskaniu świadectwa ITB o przydatności do jednostkowego stosowania powinna być podana w oświadczeniu producenta dostarczającego wyrób na plac budowy.
Weryfikacja oznakowania CE lub wyrobów budowlanych
W odniesieniu do wyrobów budowlanych, dla których specyfikacja techniczna pod postacią PN-EN, PN lub Aprobaty Technicznej w zakresie oceny zgodności wyrobu wskazuje system oceny zgodności 3 lub 4, powstaje wiele wątpliwości, co do poprawności postępowania w procedurze oceny zgodności wyrobu prowadzonej przez samego producenta, bez udziału jednostki certyfikującej.
Producenci, umieszczając na wyrobie oznakowanie CE lub mają często wątpliwości, czy przeprowadzona procedura oceny zgodności jest prawidłowa i wyczerpuje cały obszar wymagań dla danego wyrobu, a zastosowane metody są zgodne ze specyfikacją i przepisami techniczno-prawnymi. Producent w przypadku tych wyrobów powinien posiadać zorganizowany system zakładowej kontroli produkcji i powinien prowadzić wymagane specyfikacją techniczną sprawdzenia i badania, a wyniki tych działań zapisywać w formie odpowiedniej dokumentacji. Działania te powinny zapewniać utrzymanie stabilnego poziomu jakości produkowanych wyrobów. Ponadto, w przypadku wyrobów podlegających ocenie zgodność w systemie 3, producent powinien zlecić wykonanie badań typu do akredytowanego lub notyfikowanego laboratorium badawczego, a wyniki tych badań powinny potwierdzać zgodności wyrobu ze specyfikacją techniczną. W systemie 4 oceny zgodności producent może sam przeprowadzić wstępne badanie typu.
Obszar potwierdzania zgodności wyrobów budowlanych oraz ich znakowanie podlega kontroli prowadzonej przez Wojewódzkich Inspektorów Nadzoru Budowlanego, a ewentualne niezgodności i spostrzeżenia mogą skutkować wstrzymaniem produkcji lub wycofaniem zakwestionowanych wyrobów z obrotu.
W celu wyeliminowania takiej sytuacji oraz upewnienia się, że wszystkie procedury w procesie oceny zgodności i znakowania wyrobu zostały zachowane, Instytut Techniki Budowlanej oferuje producentom przeprowadzenie dobrowolnej weryfikacji oznakowania CE lub znakiem budowlanym.
Procedura weryfikacji obejmuje ocenę zgodności wyników badań typu wyrobu oraz ocenę zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji na podstawie inspekcji. Pozytywne wyniki tych działań skutkują wydaniem dobrowolnego świadectwa weryfikacji wyrobu budowlanego i jego oznakowania, utwierdzającego producenta w przekonaniu, że przeprowadzona przez niego procedura oceny zgodności jest zgodna z wymaganiami specyfikacji technicznej wyrobu oraz przepisami techniczno-prawnymi dotyczącymi wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych.
mgr inż. Wojciech Baraniak
Instytut Techniki Budowlanej Oddział Wielkopolski
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Aluminiowo-tworzywowe okno dachowe PTP |
Firma Fakro wprowadza na rynek nowe okno dachowe z profili PVC, produkowane na nowoczesnej linii technologicznej, przeznaczone do pomieszczeń o podwyższonej wilgoci.
Okno można stosować również w pomieszczeniach, w których, zgodnie z życzeniem klienta, ma znajdować się białe, łatwe do utrzymania w czystości okno dachowe.
Okno PTP jest oknem dachowym o konstrukcji obrotowej, wykonanym z wielokomorowych profili PVC-U w kolorze białym, które od wewnątrz wzmocnione są profilami stalowymi. Okno jest trwałe, odporne na korozję i zmienne czynniki atmosferyczne, testowane dla warunków klimatycznych od Skandynawii, poprzez kraje alpejskie do zwrotnikowych. Konserwacja ograniczona jest do niezbędnego minimum. Tworzywo, z którego jest wykonane nie pochłania wilgoci i charakteryzuje się wysoką odpornością na działanie kwasów czy alkoholi.
Okno PTP składa się z 300 elementów, z których 200 wymagało indywidualnego zaprojektowania. Oszklone jest szybą termoizolacyjną, zespoloną na ciepłej ramce dystansowej TGI. Jest to pakiet jednokomorowy 4H-16-4T, z zewnętrzną szybą hartowaną i wewnętrzną ze szkła niskoemisyjnego o współczynniku przenikania ciepła Uszyby=1,0 [W/m2K] wg EN 674.
Klamka w kolorze białym, umieszczona jest w dolnej części skrzydła, co umożliwia łatwą obsługę okna oraz dwustopniowe mikrouchylenie.
Okno dachowe z PVC posiada potrójny system uszczelnień: uszczelkę przylgową ościeżnicy, uszczelkę obwodową i uszczelkę w profilach kryjących bok ościeżnicy.
Od zewnątrz okno PTP osłonięte jest profilami z blachy aluminiowej zabezpieczonej obustronnie powłoką poliestrową, która podnosi trwałość oblachowania i zabezpiecza je przed wpływem czynników atmosferycznych np. promieniowania słonecznego. Z zewnątrz okno PTP nie różni się wizualnie od okien drewnianych. Profile trapezowe są tłoczone z blachy aluminiowej grubości 1,0 mm, co wpływa na sztywność profilu oraz zwiększa odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Okno PTP wzbogacone jest szeroką gamą akcesoriów wyposażenia dodatkowego, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, mocowanych za pomocą wkrętów do profili PVC. Kształt profili głównych zbliżony jest do odpowiednich elementów okien drewnianych. Dzięki temu dodatki wewnętrzne montowane w skrzydle okiennym są dokładnie dopasowane zarówno do okien drewnianych jak i okien z PVC.
Okno może być montowane w dachu o kącie nachylenia od 15° do 90° wraz z kołnierzem uszczelniającym. Posiada fabrycznie zamontowane dolne kątowniki do montażu okna na łatach w konstrukcji dachu. Montaż okna PVC nie wymaga od montażystów dodatkowych umiejętności ponieważ nie różni się on zasadniczo od montażu okna dachowego z drewna.
Okno PTP bez nawiewnika produkowane jest w dziesięciu standardowych rozmiarach okien dachowych. Okno PTP-V z nawiewnikiem pojawi się w ofercie FAKRO w 2007 roku.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Λ Lambda |
Premiera nowego systemu okiennego opracowanego od podstaw przez Eduard
Hueck GmbH&Co. KG miała miejsce na targach BAU 2007 w Monachium.
Są to nowoczesne okna aluminiowe przeznaczone na rynek europejski
Konstrukcja została opracowana jako cztery różne serie okienne, kompatybilne ze sobą i spełniające z powodzeniem wymagania europejskiego rynku okien aluminiowych.
LAMBDA – nazwa całej serii, pochodzi od nazwy normowego współczynnika przewodzenia ciepła dla różnych materiałów (ochrona cieplna profili była najważniejszym wyznacznikiem przy projektowaniu tego systemu).
W zależności od wymagań dostępna jest konstrukcja 2- lub 3- komorowa. Dzięki zastosowaniu nowej pianki izolacyjnej możliwe jest osiągnięcie najniższych wartości U przy minimalnym wymiarze izolatora.
Przemyślana możliwość łączenia ze sobą profili, uszczelek i izolatorów z poszczególnych serii zapewnia otwartość systemu na dalsze kombinacje tak, by dokładnie spełnić konkretne wymagania techniczne dotyczące konstrukcji okiennej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
AKWAGLAS i GLASPUR |
Rok 2006 okazał się szczęśliwy dla OLIVY z Gdyni,
firma otworzyła nowy rozdział w historii farb specjalistycznych.
Pod marką OLIVA COATINGS FOR GLASS firma oferuje dwa
produkty: lakiery AKWAGLAS i GLASPUR.
Obydwa wymienione wyroby są ekologicznymi, wodorozcieńczalnymi, jednoskładnikowymi i transparentnymi lakierami poliuretanowymi. Dzięki zastosowaniu past barwiących możliwości barwienia szkła oraz uzyskiwania różnego rodzaju efektów (połysk, mat) za pomocą GLASPURU i AKWAGLASU są nieograniczone.
Lakier GLASPUR przeznaczony jest do malowania zewnętrznej powierzchni różnego rodzaju
szkieł (przemysł spożywczy, kosmetyczny oraz malowanie przedmiotów artystycznych ze szkła).
Wyroby oferowane pod marką OLIVA COATINGS FOR GLASS cieszą się wśród klientów coraz
większym zainteresowaniem.
Farba GLASPUR nagrodzona została medalem LIDER RYNKU 2006.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Mocny i niewidoczny |
Napęd SWINGDOOR Power Drive 1401, opracowany przez firmę TORMAX, łączy w sobie dużą siłę i zalety niewidocznego montażu w podłodze. Mechanizm pozwala
otwierać i zamykać skrzydła drzwiowe o ciężarze do 450 kg, oferując jednocześnie komfort znany z innych produktów firmy TORMAX.
Pełna regulacja prędkości otwierania i zamykania, inteligentne rozpoznawanie przeszkód z gwarancją ponadprzeciętnego bezpieczeństwa osób, możliwość konfiguracji w szerokim zakresie indywidualnych parametrów pracy – to tylko niektóre zalety nowego rozwiązania.
W przypadku braku napięcia dalszą pracę umożliwia bateryjny system zasilania awaryjnego. Istnieje również możliwość ręcznego używania drzwi. Napęd wyposażono w zaciski, które mogą służyć podłączeniu do centralnego systemu zarządzania obiektem.
Mechanizm Power Drive 1401, z głębokością zabudowy w posadzce tylko 12,5 cm, jest dobrą alternatywą wszędzie tam, gdzie jest zapotrzebowanie na automatykę najwyższej klasy, a jednocześnie z powodów architektonicznych nie może być zamontowany napęd standardowy.
Typowe zastosowanie to: drzwi całoszklane, drzwi przymykowe o nietypowym kształcie, drzwi zabytkowe, gdzie w sposób widoczny zamontowany napęd nie pasowałby do całości.
To rozwiązanie wprowadzone na rynek przez firmę TORMAX znacznie poszerza obszar stosowania automatyki drzwiowej.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Groom 200 |
W październiku DORMA Polska Sp. z o.o. wprowadza do sprzedaży nowy produkt – samozamykacz GROOM 200 o sile 2/3/4/5 wg normy EN 1154.
Francuski producent samozamykaczy, firma GROOM należy do koncernu DORMA. Po udanym debiucie na polskim rynku samozamykacza GROOM 150, przyszła kolej na kolejne produkty tej renomowanej firmy o 100 letniej tradycji.
GROOM 200 to regulowana siła w zakresie 2 do 5 wg EN 1154, hydrauliczne tłumienie otwierania, technologia termozaworów (brak wydłużonego czasu zamknięcia drzwi przy spadających temperaturach), dwa zawory regulujące szybkość zamykania oraz hydrauliczne dobicie. Mamy pewność, że te parametry oraz doskonała cena produktu zapewnią firmie DORMA Polska Sp. z o.o. duży sukces rynkowy.
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Im lepsze okna, tym tańsze ubezpieczenie |
Zakup okien to inwestycja na lata. Dlatego przy ich wyborze należy kierować się przede wszystkim wysoką jakością. Kupując okna sprawdzonej marki możemy liczyć na pomoc doradców-specjalistów, ponadto są one trwalsze i posiadają gwarancję producenta. Często w cenę wliczony jest również profesjonalny montaż. Ale to nie wszystko. Dzięki zamontowaniu wysokiej jakości okien przy ubezpieczeniu mieszkania możemy uzyskać zniżkę na składkę za ubezpieczenie.
Towarzystwa ubezpieczeniowe stawiają swoim Klientom twarde warunki przed ubezpieczeniem mieszkania. Warunki te obejmują również okna i drzwi balkonowe. Regulaminy ubezpieczycieli stanowią, że wszystkie okna, drzwi balkonowe i inne oszklone otwory zewnętrzne muszą być w należytym stanie technicznym, właściwie osadzone i zamknięte, zaopatrzone w sprawny mechanizm zamykający, którego nie można otworzyć z zewnątrz bez włamania, wyważenia lub przy użyciu narzędzi. Trzeba również pamiętać, że żadne towarzystwo ubezpieczeniowe nie wypłaci odszkodowania za straty poniesione w wyniku niedomknięcia okien. Należy pamiętać zatem o zamykaniu wszystkich okien nawet wychodząc z domu na chwilę. (...)
- Szczegóły
- Kategoria: Wydanie 12/2006
Folie witrażowe Rega |
Folie witrażowe Rega – wraz z samoprzylepnymi taśmami ołowianymi oraz bevelami dają nieograniczone możliwości projektowania i wykonywania witraży, pozwalają na uzyskanie efektów i kompozycji niedostępnych w klasycznej technologii witrażu.
Technologia witrażu foliowego stosowana jest w świecie od ponad 25 lat.
Ponieważ folie i taśmy ołowiane nakładane są na jedną taflę szkła, możliwe jest zastosowanie tej technologii w szybach zespolonych. Mogą być także naklejane na lustra, stanowiąc dodatkową dekorację oraz na powierzchnie z tworzyw sztucznych. Można wreszcie naklejać je na powierzchnie zakrzywione.
Firma RegaLead zapewnia dostęp do ponad 250 kolorów i efektów kolorystycznych. Katalog folii Rega zawiera folie różnobarwne w szerokiej gamie kolorów, mieszanek i odmian oraz folie teksturowe, pozwalające na uzyskanie efektu szkła wzorzystego. Bezbarwne folie teksturowe nadają się idealnie do zastosowań, gdzie konieczne jest zapewnienie
prywatności pomieszczeń, bez ograniczania dostępu światła. Nowe odcienie i efekty: marmury, efekty lustrzane i metaliczne, półprzepuszczalne kolory oraz ich mieszanki, w połączeniu z czystymi kolorami dają projektantom jeszcze większe możliwości uzyskania atrakcyjnego efektu końcowego.
Dla klientów produkujących duże ilości elementów witrażowych o tym samym wyglądzie RegaLead oferuje możliwość przygotowania i wydrukowania gotowych kompozycji wielokolorowych. Cały tworzony wzór wkłada się wówczas z jednej, wielobarwnej folii, gotowej do naklejenia.
Folie witrażowe Rega pozwalają na ponad 90 procentową filtrację UV – w przypadku pokrycia folią całości szkła – dzięki czemu zapewniają dodatkową ochronę przedmiotów przed płowieniem.
Zgodnie z wymaganiami amerykańskiej normy ANZI Z97.1-1984 szkło zwykłe (niehartowane) pokryte w 100% folią Rega uważane jest za szkło bezpieczne. Folie witrażowe Rega stosowane są na całym świecie we wszelkich strefach klimatycznych i jak dotąd nie zanotowano uszkodzeń na skutek działania czynników atmosferycznych. Dzięki tak dużej odporności materiału producent udziela 10 letniej gwarancji i zapewnia o trwałości swoich folii przez ponad 25 lat.
Wyłącznym dystrybutorem całej gamy materiałów do witrażownictwa firmy Rega jest firma INTech z Krakowa.