Przedmiotem monografii są wizualne aspekty wykorzystania szkła w obiektach zrealizowanych na przełomie XX i XXI wieku. Monografia skupia się na tych cechach, które mają istotny wpływ na budowanie zewnętrznego i wewnętrznego wizerunku budynku oraz na postrzeganie szklanych obiektów w otoczeniu miasta. Pokazuje fenomen współczesnego rozwoju tych obiektów oraz przedstawia ocenę uwarunkowań kształtujących szklaną architekturę.
Głównym celem monografii jest zebranie i uporządkowanie wiedzy dotyczącej współczesnych możliwości wykorzystania szkła w architekturze. Ponieważ problematyka ta jest obszerna i dotyczy wielu różnych obszarów badań, autorka zawęziła zakres badań do aspektów estetycznoprzestrzennych.
W pracy przewijają się również zagadnienia techniczne, społeczne i humanistyczne. Mimo iż mają one bardzo zawężony charakter, dają szeroki obraz prezentowanego zjawiska.
W monografii zgromadzono zasób wiedzy, dotyczący zagadnień związanych z:
- ewolucją wykorzystania szkła i rozwoju szklanej architektury,
- charakterystyką głównych cech współczesnych fasad szklanych,
- możliwościami wykorzystania szkła we wnętrzu,
- wpływem szklanych budynków na otoczenie i strukturę miasta.
W pracy zamieszczono zestawienia tabelaryczne 161 przebadanych obiektów (we wstępie – 13 wybranych obiektów, a w aneksie – pozostałych 148). W aneksie zamieszczono również podsumowanie ankiety przeprowadzonej w grupie 170 osób oraz wyjaśnienie kluczowych pojęć używanych w pracy.
Wzrastająca rola szkła w architekturze została omówiona na tle zmieniającej się techno-logii i techniki budowania. Ten historyczny wstęp pozwolił uchwycić mechanizmy, które sprawiły, że szkło wkroczyło w proces kształtowania środowiska przestrzennego. Wnioski płynące z powyższych rozważań pozwoliły zauważyć, że rozwój technologii był inspiracją do kształtowania nowych rozwiązań architektonicznych, a twórcze idee, wybiegające poza aktualne możliwości realizacyjne, stawały się bodźcem do poszukiwania nowych rozwiązań technicznych i technologicznych.
Zasadnicza część monografii dotyczy architektury najnowszej. Skupia ona uwagę na najbardziej charakterystycznych cechach szklanych budynków. Pozwala też zauważyć, że materia ma wpływ na różnorodną zewnętrzną i wewnętrzną estetykę budynków, a światło, które jest podstawowym czynnikiem wydobywającym jej cechy, decyduje o zmienności i dynamice ich wizerunku. Szczególną uwagę poświęcono tym walorom, które dotychczas nie występowały w szklanej architekturze lub nie były dostatecznie wyeksponowane.
W podsumowaniu pracy podjęto próbę spojrzenia na obiekt szklany w kontekście bliższego i dalszego otoczenia miasta. Zwrócono uwagę na cechy, które sprawiają, że obiekt wpisuje się w otoczenie, w spektakularny sposób zmienia wizerunek miejsca, ukazuje prestiż lub kreuje nocny, bardziej nostalgiczny wizerunek miasta.
Wnioski z powyższych rozważań pozwalają dostrzec i zrozumieć wzajemne zależności pomiędzy materią, formą i estetyką współczesnych budynków, a także indywidualnymi uwarunkowaniami i ograniczeniami związanymi z ich realizacją. Konkluzje te wpisują się w dyskusję na temat możliwości i kierunków rozwoju współczesnej architektury.
Ewa Wala
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
więcej informacj: Świat Szkła 3/2013
