Podstawowe zasady doboru szkła na fasadę 
Część 1


Jedną z form wsparcia technicznego, jakie firma Guardian oferuje swoim klientom jest pomoc w doborze szkła dla konkretnych zastosowań np. fasady, świetliki, balustrady itd. Rekomendując poszczególne zestawy szklane oraz przeprowadzając obliczenia statyczne opieramy się na odpowiednich krajowych przepisach i normach, ale przede wszystkim korzystamy z niemieckich zasad technicznych. 

Zasady te bardzo kompleksowo omawiają różne typy przeszkleń. Opisane w nich wymagania są jasno i czytelnie sprecyzowane. Zasady te dotyczą przeszkleń przebadanych i znajdujących zastosowanie w praktyce. Kierując się nimi nie musimy przeprowadzać dodatkowych badań ani uzyskiwać specjalnych pozwoleń.

 



Wymogi ogólne oraz materiały konstrukcyjne
   Wszystko to, co nie jest ujęte w omawianych zasadach, nie jest automatycznie zabronione. Jednakże w sytuacji, gdy projektujemy przeszklenia niezgodne z tymi zasadami, musimy uzyskać odpowiednie pozwolenia oraz wykonać konieczne badania.



   Niemieckie zasady techniczne dotyczą trzech typów przeszkleń:
- przeszklenia mocowane liniowo – zasady TRLV (Technische Regeln für Verwendung von linienförmig gelagerten Verglasungen),
- przeszklenia zabezpieczające przed wypadnięciem – zasady TRAV (Technische Regeln für die Verwendung von absturzsichernden Verglasungen),
- przeszklenia mocowane punktowo – zasady TRPV (Technische Regeln für die Bemessung und Ausführung punktförmig gelagerter Verglasungen).



Przeszklenia mocowane liniowo
    Zasady techniczne TRLV dotyczą przeszkleń mocowanych liniowo przynajmniej po dwóch przeciwległych stronach. Natomiast nie dotyczą przeszkleń, które dodatkowo mocowane są punktowo, np. przeszklenie prostokątne mocowane liniowo na bokach krótszych, a na bokach dłuższych – punktowo. Kombinowane mocowania liniowo-punktowe są nieuregulowane.



   W zależności od kąta nachylenia przeszklenia w stosunku do słupka kratownicy dzielimy je na:
- przeszklenia nad głową: kąt nachylenia > 10°
- przeszklenia pionowe: kąt nachylenia ≤ 10°



   Podstawowym kryterium rozgraniczającym pomiędzy przeszkleniami nad głową a pionowymi były własności nośności szczątkowej wymagane przy przeszkleniach nad głową. Przeszklenia pionowe podparte ze wszystkich stron liniowo – nawet takie ze szkła hartowanego ESG (Einscheiben-Sicherheitsglas) – w przypadku pęknięcia szkła zostają w znacznym stopniu utrzymane dzięki obramowaniu, podczas gdy oszklenia nad głową – już choćby z powodu niekorzystnie działającej masy własnej szkła – rzadziej posiadają tę własność. Należy także pamiętać, że wytrzymałość szkła na rozciąganie spada wraz ze wzrostem obciążenia. Podczas gdy przy przeszkleniach pionowych przeważają obciążenia wynikające z oddziaływania krótkotrwałego (np. wiatr), to wraz ze wzrostem nachylenia od linii pionowej nabierają znaczenia stałe naprężenia zginające związane z masą własną.



   Zasady techniczne TRLV nie obejmują klejonych elementów elewacji. Oznacza to, że coraz częściej oferowane na rynku kolektory słoneczne z wyłącznie klejonymi szybami kolektorowymi, należy zakwalifikować jako nieuregulowane. Zasady te nie dotyczą również giętych oszkleń nad głową, ale dotyczą giętych oszkleń pionowych. W obszarze elewacji gięte szyby pojawiają się częściej. Dlatego zostały one uwzględnione w tychże zasadach i nie wymagają procedury uzyskiwania zgody. Należy jednak pamietać, że wymiarowanie takich oszkleń wymaga szczególnych nakładów obliczeniowych. Zwłaszcza w przypadku szyb zespolonych.



   Obowiązek przestrzegania zasad TRLV nie istnieje w przypadku oszklenia szklarni oraz oszkleń pionowych, których górna krawędź znajduje się na wysokości do 4 m nad powierzchnią komunikacyjną (np. oszklenie okien wystawowych). Uzasadnione jest to mniejszym ryzykiem w razie uszkodzenia takich oszkleń, w porównaniu z uszkodzeniem oszkleń na wyższych wysokościach, względnie w obszarze nad głową.



Zezwolenie to obowiązuje także dla wewnętrznych oszkleń w budynkach wielokondygnacyjnych, zawsze do 4 m wysokości nad najniższą graniczną powierzchnią, przeznaczoną na cele komunikacyjne, jednak nie w przypadku oszkleń zabezpieczających przed wypadnięciem. Jednakże nawet oszklenia pionowe do tej wysokości, pod którymi mogą zatrzymywać się ludzie np. w obszarze wejść powinny być wykonane zgodnie z zasadami technicznymi.



Do wykonania oszkleń mocowanych liniowo można zastosować następujące materiały konstrukcyjne:
szkło float SPG (Spiegelglas),
szkło walcowane (zbrojone, ornamentowe – Gussglas (Drahtglas, Ornamentglas),
szkło hartowane ESG (Einscheiben-Sicherheitsglas),
szkło hartowane ESG-H poddane poddane obróbce termicznej Heat Soak Test (Heißgelagertes Einscheiben-Sicherheitsglas),
szkło laminowane bezpieczne VSG (Verbund-Sicherheitsglas) z folią poliwinylobutyralową PVB,
szkło laminowane VG (Verbundglas) wykonane z pozostałymi warstwami pośrednimi.



Stopień wygięcia profilu podporowego nie może przekraczać 1/200 długości szyby do osadzenia, maksymalnie może jednak wynosić 15 mm. Dotyczy to nie samego oszklenia, a konstrukcji podpory. Podanego ograniczenia ugięcia należy przestrzegać w każdym przypadku.



Odnosi się ono do podpieranej długości pojedynczej szyby. Górna granica 15 mm dotyczy więc ugięcia podpór szyb o podpieranej długości bocznej przekraczającej 3 m.



Spełnienie tego warunku ma umożliwić – przy ustalaniu wielkości przekroju szyb, niezależnie od faktycznie istniejącego ugięcia podpór – założenie sztywno podpartej płyty. Jeśli producent szyb zespolonych zaleca mniejsze ugięcia graniczne, to należy ich oczywiście przestrzegać także w zakresie podpór.



 

 

 

Przeszklenia nad głową

W przypadku przeszkleń nad głową w oszkleniach pojedynczych oraz w dolnej szybie izolacyjnej szyby zespolonej można zastosować tylko szkło zbrojone i szkło laminowane bezpieczne  VSG wykonane ze szkła float lub szkła półhartowanego TVG. Szkła te mają gwarantować wymaganą nośność szczątkową. Natomiast w charakterze górnej szyby w izolacyjnej szybie zespolonej można stosować wszystkie wyroby szklane dopuszczalne przez zasady TRLV.



Szyby wykonane ze szkła VSG o rozpiętości powyżej 1,20 m powinny być mocowane na wszystkich krawędziach. Należy zachować stosunek boków nie większy niż 3:1. Łączna grubość folii PVB powinna wynosić minimum 0,76. Jedynie w przypadku mocowania na 4 krawędziach i rozpiętości w głównym kierunku nośności nie przekracającej 0,8 m dopuszczalna jest grubość folii 0,38 mm. Natomiast szkło zbrojone można zastosować przy rozpiętości, która w głównym kierunku nośności nie przekracza 0,7 m. Głębokość osadzenia szkła zbrojonego musi wynosić przynajmniej 15 mm.



W przypadku szkła laminowanego bezpiecznego VSG wykonanego ze szkła półhartowanego TVG w celu umocnienia przejściowych listew zaciskających dopuszczalne są wiercenia i wykroje w szybach.



 

 

Przeszklenia pionowe

Oszklenia pojedyncze wykonane ze szkła float, ornamentowego lub laminowanego muszą być mocowane na wszystkich krawędziach. Wiercenia i wykroje dozwolone są tylko w szybach wzmacnianych (szkło hartowane ESG, szkło hartowane poddane obróbce termicznej Heat Soak Test ESG-H, szkło półhartowane TVG) lub w szybach wykonanych ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG.



W przypadku oszkleń, których powierzchnie przeznaczone są do chodzenia oraz przy oszkleniach stanowiących zabezpieczenie przed wypadnięciem należy uwzględnić dodatkowe wymagania.


 

 

Przeszklenia przystosowane do chodzenia po nich

Przeszklenie, które jest przystosowane do chodzenia po nim i które jest mocowane liniowo na wszystkich krawędziach, znajduje zastosowanie jako stopień schodowy lub jako element podestowy. Jego powierzchnia nie jest natomiast przystosowana do jeżdżenia po niej i nie może być wystawiana na działanie stałego wysokiego obciążenia. Ze względu na okoliczności użytkowania nie może być narażona na zwiększone niebezpieczeństwo uderzenia.



Przeszklenia tego nie można stosować w miejscach, w których określono wymagania przeciwpożarowe.



 Przeszklenia zabezpieczające przed wypadnięciem

Przeszklenia zabezpieczające przed wypadnięciem podlegają technicznym zasadom TRAV, które są rozwinięciem omówionych powyżej zasad TRLV.



Przeszklenia zabezpieczające przed wypadnięciem dzielimy na trzy kategorie:

Kategoria A – przeszklenia pionowe mocowane liniowo bez nośnego rygla podokiennego lub bez przedniej poręczy zamontowanej przed konstrukcją szklaną na wysokości wymaganej do przyjęcia poziomego obciążenia.

Pojedyncze przeszklenia kategorii A powinny być wykonane ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG.

Natomiast w przypadku szyb zespolonych tzw. powierzchnie robocze, czyli szyby oszkleń izolacyjnych, które narażone są na bezpośrednie uderzenie, powinny być wykonane ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG, szkła hartowanego ESG lub szkła laminowanego bezpiecznego VSG wykonanego ze szkła hartowanego ESG.



 Kategoria B – nośne balustrady szklane, mocowane liniowo na dolnej krawędzi w konstrukcji zaciskowej, których poszczególne szyby połączone są za pomocą zamontowanej stałej poręczy.

Poręcz poza ochroną górnej krawędzi balustrady musi zagwarantować także bezpieczne przejęcie planowanych obciążeń poziomych na wysokości dźwigara, również podczas wypadnięcia szyby.

Do budowy tego typu przeszklenia można zastosować tylko i wyłącznie szkło laminowane bezpieczne VSG.



 Kategoria C – oszklenia zabezpieczające przed wypadnięciem, które nie służą do przejmowania obciążeń poziomych na wysokości poręczy.

Dzielimy je na podgrupy:
C1 – wypełnienia balustrad mocowane liniowo i/lub punktowo po przynajmniej dwóch przeciwległych stronach;
C2 – oszklenia pionowe mocowane liniowo po przynajmniej dwóch przeciwległych stronach, znajdujące się poniżej rygla poprzecznego, który przejmuje obciążenie i usytuowany jest na wysokości poręczy;
C3 – oszklenia kategorii A z przednią poręczą przejmującą obciążenia poziome, znajdującą się na wysokości określonej w przepisach prawa budowlanego.



 Wszystkie pojedyncze przeszklenia kategorii C powinny być wykonane ze szkła  laminowanego bezpiecznego VSG. Jedynie przeszklenia kategorii C1 i C2 mocowane na wszystkich krawędziach, mogą być wykonane ze szkła hartowanego ESG.



Do produkcji szyb oszkleń izolacyjnych, które są bezpośrednio narażone na uderzenie, można zastosować tylko szkło hartowane ESG lub szkło laminowane bezpieczne VSG.



Celem podziału przeszkleń zabezpieczających przed wypadnięciem było uwzględnienie różnych zagrożeń wynikających z różnych wymogów.



Można by doprowadzić do rozwiązań nieekonomicznych, gdyby wymogi wobec przeszkleń wysokoprzestrzennych stawiać także wypełnieniom szkieletu barierki.



Wolne brzegi wypełnień balustrad mocowanych na krawędziach muszą być chronione przez konstrukcję balustrady lub przez przyległe szyby przed niezamierzonymi uderzeniami.



Możemy mówić o wystarczającym stopniu ochrony, jeżeli podczas pomiaru w płaszczyźnie szyby pomiędzy graniczącymi częściami konstrukcji nie przekroczono odległości 30 mm.



W przypadku wypełnień balustrad wykonanych ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG, które mocowane są w wierceniach, można zrezygnować z ochrony krawędzi.



 

 

Przeszklenia mocowane punktowo

Przeszklenia mocowane punktowo podlegają zasadom technicznym TRPV. Zasady te dotyczą oszklonych konstrukcji, w których wszystkie tafle szklane mocowane są na zasadzie połączenia kształtowego za pomocą uchwytów mechanicznych. Tafle szklane mogą być ułożone wyłącznie na zasadzie wypełnienia szkieletu konstrukcji. Oznacza to, że każda pojedyncza szyba poddawana jest jedynie takim obciążeniom, które wynikają z jej ciężaru własnego, temperatury oraz oddziaływujących na nią obciążeń poprzecznych (np. wiatr, śnieg). Uchwyty dopuszczalne przez niniejsze zasady to zaciskowe uchwyty brzegowe, obejmujące krawędź szyby w formie litery U oraz uchwyty talerzowe, z dwiema tarczami, połączonymi ze sobą bolcem przechodzącym na wylot przez otwór cylindryczny. Inne typy uchwytów wymagają ogólnego dopuszczenia przez nadzór budowlany.



Górny brzeg oszklenia może być usytuowany maksymalnie 20 m nad poziomem terenu. Maksymalne wymiary tafli szklanych wynoszą 2500 x 3000 mm.



Do budowy przeszklenia mocowanego punktowo można zastosować następujące materiały konstrukcyjne:
szkło laminowane bezpieczne VSG wykonane ze szkła hartowanego ESG,
szkło laminowane bezpieczne VSG wykonane ze szkła półhartowanego TVG,
szyba zespolona mocowana za pomocą uchwytów brzegowych, przynajmniej jedną szybę powinna mieć ze szkła laminowanego bezpiecznego VSG, natomiast druga szyba może być wykonana ze szkła hartowanego ESG, o ile nie znajduje się od strony powierzchni komunikacyjnej.

 

 

 Tabela: Rodzaje szkła dopuszczalne przez zasady techniczne

 w zależności od typu przeszklenia.

 



Grubość folii PVB zastosowana do produkcji szkła laminowanego bezpiecznego VSG musi wynosić przynajmniej 0,76 mm. Wszystkie materiały zastosowane do produkcji tego typu przeszklenia muszą być odporne na działanie promieniowania UV, wodę, środki czyszczące i wahania temperatury w zakresie od -25oC do +100oC, zakładając przy tym możliwość ich fachowej konserwacji i pielęgnacji. Uchwyty punktowe muszą być wykonane ze stali nierdzewnej o przynajmniej II klasie odporności na korozję.



W przypadku oszkleń nad głową, pojedyncza szyba powinna być wykonana ze szkła  laminowanego bezpiecznego VSG wykonanego ze szkła półhartowanego TVG, z szyb o takiej samej grubości (przynajmniej 2 x 6 mm) i folii o grubości nominalnej wynoszącej co najmniej 1,52 mm. Do mocowania przeszkleń nad głową powinny być stosowane uchwyty talerzowe.



Przedstawione w niniejszym artykule informacje są streszczeniem wytycznych technicznych obowiązujących na terenie Niemiec, ze szczególnym uwzględnieniem typów materiałów konstrukcyjnych. W części II zostanie omówiona tematyka dotycząca obciążeń działających na przeszklenie oraz obliczeń statycznych.

 


Monika Magiera
Guardian Częstochowa 


  
 
 

  • Logo - alu
  • Logo aw
  • Logo - fenzi
  • Logo - glass serwis
  • Logo - lisec
  • Logo - mc diam
  • Logo - polflam
  • Logo - saint gobain
  • Logo termo
  • Logo - swiss
  • Logo - guardian
  • Logo - forel
  • vitrintec wall solutions logo

Copyright © Świat Szkła - Wszelkie prawa zastrzeżone.