Określenia „skóra budynku” powszechnie używa się do opisu zewnętrznych warstw budynku. Istnieje przeświadczenie, że rozwój technologii produkcji szkła sprawi, że fasady budynków przyszłości coraz bardziej będą przypominać złożoność prawdziwej skóry i będą pośredniczyć w interakcji między wewnętrznymi i zewnętrznymi środowiskami. Jednak pozostaje pytanie, czy technologia zacznie tworzyć architekturę i czy architektura będzie wspierać technologię? Jeśli technologia tworzy architekturę, to czy to jest architektura zrównoważonego rozwoju?
Można wyłonić dwie główne tendencje stosowane w projektowaniu skóry budynku. Pierwsza z nich jest wypromowana przez nowinki techniczne. Zaliczają się do nich m.in. systemy rainscreen, fasady produkujące energię elektryczną, fasady multimedialne – tutaj zewnętrzna cześć budynku jest w dużej mierze niezależna od części wewnętrznej.
Jednak w większości projektanci chcą aby okno pełniło swoje tradycyjne funkcje i aby z tego powodu fasada była elastyczna – miejscami bardziej transparentna, a innymi mniej. Dobra fasada powinna być również zmienna, tak jak zmienne są dzień i noc, pory roku oraz intensywność i kąt padania promieni słonecznych. Nowinki techniczne przykuwają uwagę, zachęcając w ten sposób do zapoznania się z budynkiem. Również wskazują na postęp technologiczny i nowoczesność, natomiast w przypadku grupy kilku takich budynków, można mówić o istnieniu wyścigu technologicznego, tak aby każdy z nich mógł się wyróżnić. Pierwsze wrażenie odbiorcy jest bardzo ważne, ponieważ dotyczy całego budynku i jego zarządcy. Ważne jest aby nie przedobrzyć z technologią, budynek powinien stawiać na uzasadnioną nowoczesność i technologię, a wygląd jego elewacji powinien być dopasowany do funkcji jaką pełni.
Obecnie w ogóle obserwujemy tendencję wzrostową realizacji wykorzystujących nowe formy oświetlenia i obrazowania. Jest to ściśle związane z rozwojem nowoczesnych technologii. Tutaj namacalny staje się wpływ technologii na architekturę. Obiekty zmieniają swój wygląd, dzięki wykorzystaniu medialnego osprzętu integrowanego z zewnętrzną strukturą budynku. Wynikiem tego jest nowa forma detalu: detalu medialnego. Oczywiście początkowo tworzenie zamierzonego efektu oświetleniowego wymagało wykonania studium światła oraz wykonania wizualizacji i prototypów elementów i efektów świetlnego detalu. Niekiedy badania trwały kilka lat. Projektanci szybko wypracowali schematy integracji medialnego osprzętu dla realizacji struktur i przestrzeni. Jednak nie można ich powtarzać automatycznie, gdyż za każdym razem wymagają indywidualnego podejścia, tak aby stanowiły spójną i integralną całość koncepcji architektonicznej. Należy pamiętać, że detal medialny powinien być elementem wynikowym, a nie dominującym. Warto wykorzystać zdobycze techniki do osiągnięcia ciekawych efektów, tj. głębi, świetlno-materiałowych faktur oraz widocznej wielowarstwowości projektowanych powierzchni [1].
Współczesne budynki wyglądają błyskotliwie. Obecnie również pracuje się nad budynkami, które jednocześnie mogłyby być tanie w użytkowaniu. Dotyczy to realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju, gdzie nasze myślenie o architekturze powinno wybiegać w przyszłość, gdy budynek zacznie być już użytkowany. Ponieważ istnieje obawa, że zasoby materialne świata zostaną wkrótce zniszczone i ludzkość stanie przed perspektywą braku podstawowych warunków do życia, postanowiono zadbać aby, w harmonijny sposób, zachować ciągłość i różnorodność ekosystemów. Definicję zrównoważonego rozwoju ogłoszono 1992 roku na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro. Zrównoważony rozwój zaspokaja potrzeby żyjących dziś ludzi bez ograniczenia zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania swoich własnych potrzeb.
Istnieje przekonanie, że zewnętrzna powłoka jest czymś w rodzaju ekologicznego filtra, który jest decydującym elementem w architekturze pasywnej (m.in. są to takie elementy jak ekrany przeciwsłoneczne, zacieniacze, powłoki refleksyjne czy efekt szklarniowy do pozyskiwania energii cieplnej). Często ekologia w architekturze łączy się lub współpracuje z rozwiązaniami, które są zaawansowane technologicznie lub opierają się na zupełnie odmiennym podejściu do problemu. Ekologia jest tym czynnikiem, który zmusza technologię do zrównoważonego rozwoju. Stawianie wyłącznie na rozwój technologii, mógłby doprowadzić go do niekontrolowanego rozwoju, a tym samym do strat wielu ważnych dla nas wartości i zasobów.
Słońce to możliwość ekonomicznego pozyskiwania energii, dzięki fasadom. Najnowsze rozwiązania to systemy zintegrowane z architekturą budynku, tzw. BIPV. Dają one architektom możliwość eksperymentowania z nową technologią. Jednocześnie jest to technologia, która pozwala wykorzystać potencjał energii słonecznej. Nie musi to być jedynie zastępowanie materiałów elewacyjnych ogniwami PV. Wielu specjalistów opracowało rozwiązania, które można wykorzystać, tworząc architekturę podporządkowaną koncepcji fotowoltaiki, starając się podnosić wydajność systemu. Czyli są to formy o odpowiednio zorientowanych i nachylonych pod optymalnym kątem płaszczyznach ścian zewnętrznych z wyeksponowanymi systemami paneli PV, które informują użytkowników o świadomości ekologicznej inwestorów.
Centrum handlowe Star Place w Kaohsiung City w Taiwanie
Jest przykładem połączenia detalu medialnego z oryginalnym detalem, jaki tworzy struktura fasady (fot. 1). To właśnie dopasowanie obydwu detali stanowi sukces w odbiorze budynku, tak w dzień, jak i w nocy. Fasada budynku jest krzywoliniowa i została całkowicie oszklona. Następnie nałożono na nią strukturę złożoną z zacieniaczy słonecznych i barier pogodowych. Do realizacji detalu wykorzystano badania prototypowych rozwiązań materiałowych i oświetleniowych oraz wizualizacje parametryczne. Krzywoliniowa ściana kurtynowa o kształcie wklęsłej soczewki ma zamontowane w poziomie aluminiowe lamele oraz pionowe, prostokątne szklane tafle, na których skrajnych bokach umieszczono źródła światła (rys. 1). Oczywiście, wszystko tak dopasowano, aby jak najbardziej efektywnie i równomiernie rozprowadzić światło na całej powierzchni szklanego zacieniacza. Zastosowano trójkolorowe diody RGB LED o dużej mocy i dwie soczewki, tak aby światło padało na tafle pod zaprojektowanym kątem. Liniowe oświetlenie wertykalnych szklanych tafli, może rozprzestrzeniać delikatne kolory do intensywnych iluminacji. Oświetlenie jest kontrolowane cyfrowo, można także zmieniać choreografie i kolor światła. Należy też podkreślić, że pozycja i rozmiar każdego elementu fasady został opracowany indywidualnie, z zastosowaniem projektowania parametrycznego. Zamierzeniem również było, aby fasada była w relacji do wewnętrznej organizacji budynku. Dlatego wewnątrz zorganizowano przestrzeń wokół nieregularnie spiralnych ciągów komunikacyjnych, będących również charakterystycznym elementem budynku. Dla obserwatora przejeżdżającego obok wklęśnięcie na frontowej części sprawia ciekawe wrażenie zmieniających się płynnych form, zwłaszcza kiedy patrzymy na nie ze zmieniającego się dystansu. Również widoczne jest to dla obserwatorów obecnych wewnątrz budynku, podróżujących na spiralnych schodach ruchomych [1].
Rys. 1. Star Place w Kaohsiung City, Taiwan, 2008 r. Budynek: centrum handlowe (fot.: skyscrapercity.com, rysunki wg [6])
Ściana zero energetyczna Greenpix w Beijing, Pekin
Budynek handlowo-usługowy, zrealizowany w 2008 roku (fot. 2). Posiada ścianę medialną, która jest złożona z ogniw BIPV (Building-Integrated Photovoltaics) zintegrowanych z koncepcją fasady medialnej zasilanej diodami LED. Dzięki temu rozwiązaniu pozyskana energia za dnia pokrywa całkowite zapotrzebowanie ekranu reklamowego, posiadającego 2292 diody RGB LED, dając w ten sposób możliwość tworzenia medialnego spektaklu nocą. Ściana kurtynowa wykonana jest z wielowarstwowych, laminowanych ogniw fotowoltaicznych, łączonych warstwowo ze szkłem. Są one rozmieszczone na fasadzie budynku, która stanowi ścianę medialną o powierzchni 2200 m2. Ściana jest efektem technologii opracowanej w kooperacji czterech firm Schueco, SunWays, Giostra i Arup. Geometria zagęszczenia wzorów zgrana jest z funkcją budynku, tak aby nie zaciemniać pomieszczeń i jednocześnie nie dopuścić do nadmiernego ich nasłoneczniania. Zamierzeniem jest aby ogniwa ekranizowały niekorzystne nasłonecznienie, podnosząc efektywność energetyczną budynku [3].
Rys. 2. Ściana zero energetyczna Greenpix w Beijing, Pekin, 2008r. Chiny. Budynek: handlowo-usługowy (fot.: flavorwire.files.wordpress.com, rys.: wg [6])
Projektanci ciągle na nowo szukają interesującej odpowiedzi dla współczesnego wzornictwa. Jest to nieprzerwane szukanie nowych estetycznych efektów lub rozwijanie istniejących technologii. Dzięki umiejętności wykorzystania wysokiej jakości materiałów i ułatwionemu czyszczeniu, produkty mogą być przeznaczone dla dużych frontowych powierzchni lub w powierzeniach rozległego użycia, zanieczyszczonych czy wilgotnych.
Centrum Handlowe Nowy świat w Rzeszowie z 2009 roku
Ma cztery kondygnacje i powierzchnię 22 tys. m2. Od strony ul. Krakowskiej obiekt nocą mieni się w różnych kolorach, dzięki iluminowanej fasadzie. Fasada galerii jest innowacyjna, utkana ze stalowej siatki, otacza budynek niczym woal świecący tysiącami kolorowych światełek (rys. 3). Natomiast wewnątrz uwagę przykuwa owalny, oszklony dach, tworzący dziedziniec we wnętrzu galerii. Wokół owalnego dziedzińca, skupia się wnętrze galerii, a szklana konstrukcja tworzy jasną przestrzeń wypełnioną światłem naturalnym, docierającym na wszystkie poziomy galerii. Oczywiście prace nad budową i efektem fasady, były poprzedzone testami i próbami montażu unikalnych, szklanych paneli, ze względu na krzywoliniowy kształt budynku. Przeprowadzano również testy oświetlenia. Na fragmencie ściany rozciągnięto siatkę, która została podświetlona lampami LED. Została użyta nowa technologia, oferująca produkty będące kombinacją architektonicznych, stalowych struktur, takich jak siatki i sita o różnej gęstości oraz płyt systemowych z oświetleniem LED, dostarczających optymalnego rozwiązania dla projektantów szukających inspiracji. Przeznaczona jest do wykorzystania np. w pasażach handlowych, lotniskach, dworcach kolejowych, parkingach wielopoziomowych, muzeach, uniwersytetach, biurach, reprezentacyjnych hollach.
Rys. 3. Centrum Handlowe Nowy świat, Rzesz.w, 2009r., Polska. Budynek: centrum handlowe (fot. i rys.: wg [6])
Richard Desmond Children Eye Center w Londynie
Podobne myślenie o ciekawym efekcie na elewacji wykorzystano w dziecięcym szpitalu oka, będącego częścią kompleksu szpitalnego londyńskiego Moorfields Eye Hospital (fot. 4). Jest to budynek całkowicie przeszklony, a w odległości 75 cm od szklanej ściany osłonowej rozpięto przewody na wysięgnikach, zamocowanych na szczycie i dole elewacji. Do przewodów zamocowano elementy aluminiowe o różnych podłużnych kształtach, które przez twórców zostały nazwane mianem „mew”. Przewody zostały dodatkowo usztywnione poprzez poprzeczne pomosty na każdym poziomie podłogi, do których przymocowano oświetlenie RGB LED skierowane od spodu i pod kątem 50o na aluminiowe elementy. O zmierzchu diody zalewają budynek kolorowym oświetleniem, które jest tym bardziej intensywne im bliżej budynku się znajdujemy. Natomiast im wyżej i dalej tym oświetlenie jest skromniejsze i nie razi oczu pacjentów wyglądających przez okna. Cała instalacja jest lekka, tworzy ciekawą przestrzenną formę na budynku i jest zarazem systemem aluminiowych żaluzji chroniących przed nadmiernym nasłonecznieniem budynku. System zacieniający dodatkowo uzupełniają wewnętrzne rolety. Dużym atutem tego rozwiązania jest również niewielki udział środków pieniężnych do wykonania tego rodzaju efektu [1].
Rys. 4. Richard Desmond Children Eye Center, Londyn, 2007 r., Wielka Brytania. Budynek: szpital (fot. od lewej na g.rze: Neil Juggins, cdn.c.photoshelter.com; lumixgexperience.panasonic.co.uk; na dole: centreoftheworld.files.wordpress.com; penoyreprasad.com)
Rozbudowana siedziba SunTech, producenta ogniw fotowoltaicznych z 2009 r. w Wuxi, Chiny
Jest budynkiem zeroenergetycznym i posiada największą fasadę słoneczną (fot. 5). Jest to 20 000 m2 półprzeźroczystych ogniw słonecznych pozwalających na zmniejszenie rocznej emisji CO2 o 600 ton. Fasada zbudowana jest ze ściany kurtynowej laminowanej wielowarstwowej (kompozycji materiałowej). Wewnątrz budynku znajduje się hala produkcyjna, część biurowa i rekreacyjna wraz z wielofunkcyjnym atrium z nasadzeniami i drzewostanem. Pomysłem na koncepcję budynku tak dużej kubatury, było myślenie o nim jako organizmie. Obserwując go wewnątrz, można wyodrębnić jego części. Składa się z korpusu, głowy i skóry. Hala produkcyjna tworzy korpus budynku, natomiast część biurowa i rekreacyjna wyglądają jakby wyrastały z korpusu, jak głowa. Kształt budynku w tym miejscu jest nieregularny i dynamiczny. Hala produkcyjna tworzy zwartą, czteropiętrową formę, a część biurowa i rekreacyjna umiejscowione zostały z południowej strony, pod skośną fasadą słoneczną, w formie organicznych tarasów tętniących życiem wśród drzew i nasadzeń. Jest to zaskakujący widok, będący obrazem wnętrza prostej, jednolitej i skromnej fasady zewnętrznej. Fasada słoneczna i ściana szklana otaczają cały budynek i spajają go, jako jego ekologiczna skóra [3].
Fot 5. Siedziba SunTech producenta ogniw fotowoltaicznych, Wuxi, 2009r., Chiny. Funkcja: biurowa i produkcyjna (fot.: blogs.blouinnews.com; sinovoltaics.com)
Wiadome jest, że słońce z jednej strony doświetla i zarazem kreuje wizerunek. Również pomaga oszczędzać energię. Z drugiej jednak strony należy rozwiązywać problem nadmiernego naświetlenia pomieszczeń z dużymi przeszkleniami – efekt lśnienia, jak i ich przegrzewania. Dlatego w projekcie architektonicznym należy zawsze uwzględnić system ochrony przeciwsłonecznej, tak aby dać możliwość regulacji przesłon. Jeśli zignoruje się ten problem, użytkownicy będą zmuszeni sami sobie poradzić, zaklejając okna „czymkolwiek”. Niestety, ucierpi na tym wizerunek budynku [4].
Showroom Kiefer Technic w Bad Gleichenberg, Austria z 2007 r.
Budynek jest salonem wystawowym szpitalnego sprzętu Kiefer Technic. Jest on zaprzeczeniem tradycyjnych pojęć transparentnego „okna” lub „fasady przeszklonej” oraz ściany pełnej (fot. 6). Dlatego, że budynek jest w całości przeszklony, a za chwilę okazuje się, że jego wszystkie zewnętrzne ściany są pełne, natomiast okno znajduje się tam gdzie akurat je potrzebujemy. Każdy ruchomy panel na elewacji budynku nie tylko pełni funkcję osłony przeciwsłonecznej, ale współuczestniczy w kreowaniu zmiennego w czasie wyglądu elewacji. Fasada jest rodzajem dynamicznej rzeźby – zmienia się każdego dnia, każdej godziny, dzięki inwencji użytkowników, mogących kontrolować przesłony w zależności od indywidualnych potrzeb. Możliwe jest także automatyczne zoptymalizowanie ustawień, podczas nieobecności użytkowników.
Rys. 6. Showroom Kiefer Technic w Bad Gleichenberg, 2007r., Austria. Funkcja: biurowa i showroom (fot.: wg [6])
Oprócz stosowania przesłon w budynkach możliwe jest także zastosowanie szkła o specjalnych właściwościach (fotochromatyczne, termotropowe, itd.), jest to dobre rozwiązanie ponieważ nie wpływa znacząco na architekturę. Jednak jeśli podejmiemy wyzwanie to okaże się że dobór osłon w znaczący sposób wpływa na estetykę obiektu. Jeśli wejdziemy w to głębiej to wywnioskujemy że w niektórych przypadkach taki system tworzy ciekawą architekturę i jest jej głównym elementem. Jeśli lubujemy się w dobrych przeszklonych prostych formach, to warto zastanowić się nad zaawansowaną formą osłon i zacieniaczy. Wtedy koncepcja przysłowiowego szklanego pudełka okaże się oryginalną architekturą [4].
Origami Office Building w Paryżu z 2011 r.
Biurowiec powstał na miejscu wyburzonego biurowca z lat 70. ub. w., a mieści się w nim główna francuska siedziba Barclays Capital Bank (fot. 7). Niedaleko od słynnego Łuku Tryumfalnego powstał biurowiec o szklanej fasadzie osłoniętej origami. Ciekawe jest to, że materiałem zacieniacza jest cienko cięty marmur, który docelowo wygląda i przepuszcza światło jak kartka papieru. Ściana osłonowa biurowca jest całkowicie przeszklona, następnie została przesłonięta panelami w stalowej, cienkiej ramce. Panel składa się z podwójnego szklenia i bardzo cienkiej powłoki z marmuru. W ten sposób ekran chroni wnętrza przed zbyt intensywnym światłem słonecznym. Wybrano marmur ponieważ uznano, że najlepiej będzie się komponował z kamiennymi fasadami sąsiednich kamienic. Forma przestrzenna fasady wydaje się być przypadkowa, lecz daje się znaleźć w niej pewien porządek. Fasada biurowca jest częścią zabytkowej pierzei, w której można wyłonić kontynuację i nawiązanie do sąsiednich budynków. Nie tylko poprzez rodzaj wybranego materiału, ale przez stopniowe rozrzeźbienie orgiami, od skraju do centralnej części budynku. Forma fasady zdecydowanie wyróżnia się z pośród innych w otoczeniu, lecz jednocześnie stara się podporządkować pozostałym budynkom z pierzei. Jest to dobrze wkomponowana nowa tkanka w istniejącej zabudowie. Marmurowe panele grupowane po dwa, tworzą trójkątne elementy przestrzenne i wzory zestawione są ze sobą symetrycznie. Co ciekawe, wzór na panelach wygląda niemal identycznie. Wewnątrz pomieszczeń przefiltrowane światło tworzy stonowaną atmosferę, zwiększając poczucie prywatności. Główna, 30-metrowa bryła ciągnie się wzdłuż alei, z tyłu zaś dobudowano do niej drugi, prostopadły blok, z dwóch stron otoczony zielonymi dziedzińcami. Wnętrza zorganizowane zostały wokół porośniętych zielenią wewnętrznych dziedzińców, które widoczne są z przestrzeni ulicy przez całkowicie przeszklone ściany przyziemia. Dlatego hol budynku swą transparentnością zaprasza z miejskiej alei do bardziej odosobnionego zielonego miejsca w głębi. Pod budynkiem pozostawiono czteropoziomowy parking po wyburzonym biurowcu [5].
Rys. 7. Origami Office Building w Paryżu, 2011r., Francja. Funkcja: biurowa (ilustracje: wg [6])
Budynek Q1 w zespole budynków firmy ThyssenKrupp z 2010 r., Essen, Niemcy
Nowo powstała dzielnica miała tworzyć rodzaj firmowego campusu, z zespołem poszczególnych budynków usytuowanych na „zielonym dywanie” z drzewami, łączącymi je ścieżkami i małymi przestrzeniami publicznymi. Budynek Q1 jest łatwo zauważalnym akcentem w centrum osi głównej, wyznaczanej przez zbiorniki wodne (fot. 8). Campus jest całkowicie przeszklony, co symbolizuje otwartość, wspólne spotkania i komunikację, zarówno w dzielnicy, jak i dla obserwatora z sąsiednich dzielnic miasta. Głównym motywem stosowanym na wszystkich nowych budynkach jest zasada „skorupowego rdzenia”. Wszystkie budynki dzielnicy są komponowane z L-kształtnych elementów, zamykających centralną część wspólną. Pozwala to na jasne uporządkowanie nie tylko budynku głównego – Q1, ale także budynku forum – Q2 i sąsiednich budynków biurowych – Q5 i Q7. Istnieją dwa typy elewacji: jedna stanowi lico centralnej, wewnętrznej przestrzeni, druga tworzy lico zewnętrznego wyglądu. Q1 posiada specjalny status w campusie, nie jest to tylko jego wysokość, ale unikalna ekspresyjna forma budynku. Wykorzystanie geometrycznej L-kształtnej formy, pozwoliło stworzyć nie tylko ekscytujący wygląd zewnętrzny ale również fascynujące wnętrza. W centrum budynku znajduje się atrium z przeszklonym dachem. Wznosi się na ponad 10 pięter i jest podzielone na niezliczone antresole i kładki łączące. Dwie monumentalne i krajobrazowe powierzchnie przeszklone ustanawiają dla budynku granice północnej i południowej strony. Nowy, bardzo wydajny system ochrony przeciwsłonecznej stanowi o kluczowym wyglądzie Q1. Około 400 tysięcy blaszek ze stali nierdzewnej porusza się w ślad za zmieniającym położenie słońcem, chroniąc przed nadmiernym nasłonecznieniem i jednocześnie nie ograniczając widoku. Budynek Q1 został nagrodzony złotym certfikatem przez Niemieckie Towarzystwo Budownictwa Zrównoważonego (DGNB). Zresztą, ten budynek był wielokrotnie nagradzany również przez inne instytucje.
Rys. 8. Q1 w centrum firmy ThyssenKrupp w Essen, 2010r., Niemcy. Funkcja: biurowa (fot.: wg [6], wikimedia.org, archdaily.net)
Budynek Q1 wykorzystuje nowego typu przesłony przeciwsłoneczne. Stalowe elementy zacieniacza zbudowane są ze stali nierdzewnej i składają się z około 3150 młynowych, pionowych, podwójnych oraz około 400 000 poziomych listewek zaryglowanych do nich, a wszystko jest centralnie sterowane i dopasowywane w zależności od położenia słońca. Obracające się elementy pozwalają optymalnie kontrolować słońce z prawie niezakłóconym widokiem. Podział na trapezowe, trójkątne i prostokątne indywidualne elementy tworzy strukturę fasady, w której odbijają się promienie słoneczne ze zmieniającym się natężeniem, wywołując ciekawy efekt. Kluczem do wpisania się w strategię zrównoważnego rozwoju jest koncepcja efektywnego wykorzystania energii. Dlatego kompleks jest ogrzewany i chłodzony energią geotermalną, którą uzupełnia rekuperacja i system regulacji jasności oświetlania.
Word Trade Center III w Chaoyang, Pekin Chiny z 2010 roku
Jest to ekologiczny wieżowiec biurowo-handlowousługowy, z hotelem, posiadający 81 pięter (300 m wys., fot. 9). Posiada certyfikat LEED GOLD i został już 48 budynkiem w Pekinie z tego typu certyfikatem. Jednak dopiero po dotarciu informacji o pierwszym tego typu budynku, wybudowanym w 2004 r. można wyobrazić sobie, jak bardzo ważne stało się ekologiczne myślenie o architekturze i jakie przybiera rozmiary. Budynek uzyskał certyfikat głównie ze względu na energooszczędności, gospodarowanie wodą i kryształową fasadę maksymalizującą dostęp światła dziennego do wnętrz. Fasada posiada również ekrany dźwiękochłonne [3].
Rys. 9. Word Trade Center III w Chaoyang, Pekin, 2010r, Chiny. Funkcja: biurowo – handlowo – usługowa (fot.: wikipedia.org)
Pewne jest to, że rośnie zainteresowanie technologiami fasady, ponieważ generuje ona wiele korzyści, m. in. minimalizację kosztów, oszczędność energii, komfort przebywania we wnętrzach, podkreślenie statusu zarządcy lub jego świadomości ekologicznej. Nadal uczymy się w pełni wykorzystywać potencjał źródeł natury. Jednak ważne jest to, że chcemy być częścią zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym wykorzystaniu i eksperymentowaniu z nowoczesną technologią w osiąganiu celów. Powstał nowy rodzaj detalu architektonicznego, zajmujący się problematyką wielofunkcyjności fasad i ich technologicznego efektu.
[1] Konarzewska B.: Detal medialny. Od zamysłu projektowego do proponowanych rozwiązań technicznych, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej;
[2] Hausler M. H.: Media Facades: History, Technology and Media Content, Avedition, Ludwigsburg 2009;
[3] Jękot B. P.: Felieton ilustrowany – integracje OZE/URE z architekturą, nr 7/2011;
[4] Tymkiewicz J.: Systemy osłon przeciwsłonecznych– wady i zalety różnych rozwiązań. „Czasopismo Techniczne”, zeszyt 11, 2-A/2/2011, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2011.
[5] Marmurowe origami, Sztuka Architektury.