Szkło artystyczne w architekturze i projektowaniu wnętrz, Część 2 |
Układając tafle szkła w elektrycznych piecach możemy zmienić ich chłodny charakter i przygotować specjalnie ukształtowane elementy, wzbogacone o kolor i fakturę, mogące posłużyć do budowy w pełni rzeźbiarskich kompozycji (il. 22, 23).
 |
| Fot. 22. Sándor Erdei – Varoshaza, Solgotarjan, Węgry |
 |
| Fot. 23. Âgnes Kertészfi – Zászlók – Pécs, Węgry |
Przy pomocy tego samego pieca, ale nieco innej technologii – topienia szkła w specjalnych gipsowych formach, a następnie szlifowania – powstały zadziwiające kolorem i budową bryły, które mogą stać się ozdobą każdego wnętrza. Wspomniana para artystów Stanislav Libensky-Jaroslava Brychtova stworzyli swój własny, rozpoznawalny styl windując swoje szklane obiekty na szczyty najwyższego uznania i technologicznej doskonałości (il. 24, 25, 26). Profesor Libensky pozostawił po sobie liczne grono uczniów, którzy, starając się odnaleźć swoją własną artystyczną tożsamość, podążają wytyczoną przez niego drogą.
 |
| Fot. 24. Stanislav Libensky, Jaroslava Brychtová – Green Eye of the Piramid – The Corning Museum of Glass, USA wys. 1.85 m, szer. 2.85 m |
 |
| Fot. 25. Stanislav Libensky, Jaroslava Brychtová – Arkus I – wys. 75 cm, szer. 98 cm |
 |
| Fot. 26. Stanislav Libensky, Jaroslava Brychtová – Table I – wys. 35 cm, szer. 68 cm |
Kto miał okazję odwiedzić hutę szkła wie, ile magii zawartej jest w przygotowaniu masy szklanej i jej bezpośrednim kształtowaniu tuż przy piecu - „na gorąco” – gdy o kształcie i powodzeniu zamierzenia decydują sekundy. Wykonane tą metodą obiekty lub kompozycje, zbudowane z hutniczych elementów, są bardzo często przeznaczone do określonych wnętrz.
Ilu artystów tworzących w tej technice, tyle różnorodnych artystycznych propozycji, z których wybieram tylko kilka przykładów.
Jako pierwszy „guru” współczesnego szkła amerykańskiego Dale Chihuly, którego internetową stronę (www.chihuly.com) polecam każdemu, bo nie sposób opisać jego artystycznych zainteresowań i dokonań. Niech za przykład posłużą trzy prace: sześćdziesięcioelementowa kompozycja barwnych form –muszli, jedna z kolekcji ogromnych instalacji prezentowanych na licznych światowych pokazach (Włochy, Izrael, USA, Irlandia…) oraz tchnąca dalekowschodnim duchem kompozycja składająca się z kolosalnych, kolorowych szklanych kul prezentowana w salach Corning Museum of Glass (il. 27, 28, 29).
 |
| Fot. 27. Dale Chihuly – Persian Sea Form Garden – wys. 1.8 m, szer. 3.5 m |
 |
| Fot. 28. Dale Chihuly – Fern Green Tower – wys. 3.35 m |
 |
| Fot. 29. Dale Chihuly – Niijima Floats – The Corning Museum of Glass, USA |
Inny Amerykanin Steve Tobin wykreował gigantyczne kokony, które znalazły swoje miejsce do prezentacji nie tylko w sakralnych i prywatnych wnętrzach, ale także w jaskiniach, nawiązując tym do ich organicznego kształtu (il. 30, 31, 32).
 |
| Fot. 30. Steve Tobin – The Cocoons/Ascension – Antwerpen installation – wys. 10 m |
 |
| Fot. 31. Steve Tobin – The Cocoons/Cocoons in Venice – wys. 3 m |
 |
| Fot. 32. Steve Tobin – The Cocoons/Cocooons in the cave – wys. 3 m |
Jego kolega Michael Scheiner zbudował swoją 7-metrową instalację dla jednego z biur na Manhattanie z połączonych, klejonych na zimno elementów-rur, wykonanych techniką hutniczą (il. 33).
 |
| Fot. 33. Michael Scheiner – Natural Progression – wys. 7 m, szer. 13.7 m |
Inna artystka z USA Joey Kirkpatric proponuje nam, abyśmy znaleźli w swoich wnętrzach miejsce na jej gigantyczne owoce, wiernie naśladujące naturę (il. 34).
 |
| Fot. 34. Joey Kirkpatrick, Flora Mace – Fruit – wys.60 cm |
W Europie nie brak przykładów artystów, dla których gorące szkło jest najwłaściwszym tworzywem do kreacji szklanych kompozycji. Jeden z nestorów czeskiego szkła Rene Roubicek jest autorem kompozycji złożonej z 5 szklanych kolumn, które z powodzeniem mogą znaleźć się zarówno w przestrzeni otwartej, jak i we wnętrzu (il. 35).
 |
| Fot. 35. Réne Roubiček – Don’t worry be happy – wys. 228 cm |
Do weneckiej tradycji wydmuchiwania szkła nawiązuje w swych pracach, niestrudzony propagator szkła z Murano, Lino Tagliapietra. Uczestnicząc w prezentacjach i nauce zapomnianych technik szklarskich podróżuje po nieomal całym świecie, dając pokazy wysokiej klasy rzemiosła i propagując sztukę szkła wśród młodych artystów. Używając wspomnianej techniki buduje wieloelementowe kompozycje, podkreślające tradycję, piękno i kruchość szkła (il. 36).
 |
| Fot. 36. Lino Tagliapietra – Metamauco – 120x200x60 cm |
Do artystów korzystających z gorącej masy szklanej, ale formujących ją przez odlewanie do form gipsowych, metalowych, grafitowych czy piaskowych należą tacy artyści, jak:
. Szwed Bertil Vallien, którego gigantyczne łodzie i pozostałe, utrzymane w archaizującym stylu, kompozycje zdobią wiele prywatnych i publicznych wnętrz (il. 37, 38);
 |
| Fot. 37. Bertil Vallien – Voyage of Janus – The Corning Museum of Glass, USA – dł. 4 m |
 |
| Fot. 38. Bertil Vallien – Heads – wys. 185 cm /z podstawą/ |
. Japonka Ruri Iwata budująca szklane obiekty z elementów, jakby żywcem przeniesionych z otaczającej nas technicznej infrastruktury czy architektury (il. 39);
 |
| Fot. 39. Ruri Iwata – For Mother – The Corning Museum of Glass, USA |
. Brytyjczyk Peter Layton, którego pasją stało się budowanie gigantycznych instalacji zdobiących współczesne transatlantyki, a którego realizację jednej z pierwszych wieloelementowych kompozycji – Piramidy – miałem okazję oglądać w czasie międzynarodowego sympozjum szkła w Nowym Borze (Czechy), w 1988 roku (il. 40);
 |
| Fot. 40. Peter Layton – Piramid – 160x160x200 cm |
. Amerykanin Howard Ben Tre, odlewający obiekty ze szkła dużej skali, łączone później z innymi materiałami, na przykład z patynowanym brązem (il. 41).
 |
| Fot. 41. Howard Ben Tré - Bearing Figure with Alabastron |
Prof. Kazimierz Pawlak
ASP Wrocław
Bibliografia:
. Susanne K. Frantz: Stanislav Libensky i Jaroslava Brychtová – A 40-year collaboration in glass. The Corning Museum of Glass 1994 (il. 1, 2, 3, 24, 25, 26)
. Chloe Zerwick: A short history of glass. Harry N. Abrams, Inc. 1990 (il. 4)
. Beáta Balgavá, Titus M. Eliëns: Thinking in glass. Václav Cigler and his school. Waanders Publishers, Zwolle i Gemeetemuseum, The Hague 2005 (il. 5, 6, 7)
. Kinga Veress: Glass in architecture. Hungarian Glass Art Society 2001 (il. 8, 9, 10, 11, 16, 22, 23, 54)
. Janne Norrie: All that glitters at the V and A. „New Glass” 3/94 (il. 12)
. Susanne K. Frantz: Seven Glass Sculptures. The Corning Museum of Glass 1993 (il. 13, 17, 29, 37, 39, 57)
. „3 Internationale Ausstellung Glasplastik und Garten”. Munster, Germany 2000 (il. 14)
. „New Glass Review 13”. The Corning Museum of Glass 1992. „New Glass” 2/92 (il. 15)
. Attilia Dorigato, Dan Klein: Venezia Aperto Vetro-Internatioonal New Glass. Arsenale Editrice 1996 (il. 18, 20, 36, 38, 41, 45, 48, 49)
. Helmut Ricke: New Glass in Europe/50 artists-50 concepts. Kunstmuseum Dusseldorf im Ehrenhof 1990 (il. 19, 21, 35)
. „Connections – The Borowsky Collection of Contemporary Glass” (il. 27)
. „The Corning Museum of Glass - Annual Raport 2000” – (il. 28)
. „Steve Tobin” – Carpie Diem Gallery, Paris Francja 1992 (il. 30, 31, 32)
. Susanne K. Frantz: Some of the best in recent glass. „New Glass Review 18”, The Corning Museum of Glass 1997 (il. 33)
. Pilchuck works. Pilchuck Glass School, Fall 1992 (il. 34, 44)
. „III Interglass Symposium” – Nov? Bor, Czechy 1988 (il. 40)
. Gerard Capazza: Galeria Capazza-art contemporain. 1989
. Christiana Schroeter: Metaphors in glass-the role of glass in contemporary arts. „New Glass” 2/96
. „A new century in European design” – Tokyo Metropolitan Teien Art Museum, Japonia 1994
. „The Corning Museum of Glass - Annual Raport 1994”
. „Středni Uměleckoprůmyslová Škola Sklárska – Kamenicky Šenov 1856-2002” – Antonin Langhamer 2002
. Verre and création. „Contemporary Glass Newsletter” nr 8/1997
