Okna i elewacja powinny podlegać równoczesnej termomodernizacji ze względu na koszty, mostki termiczne oraz optymalizację pozyskiwanej energii solarnej. Jeśli tak nie jest, zaleca się stosowanie poniższych wskazówek.
Przypadek 1: okna jako pierwszy krok, ocieplenie jako drugi
Wszystko zależy od pozycji okna
Nagroda Component Award 2015 premiowała rozwiązania, które w odniesieniu do kosztów inwestycji i energii oraz podczas całego cyklu użytkowania okien były tanie i funkcjonalne.
Rozwiązanie jest zaskakująco proste: okno jest montowane w jednej płaszczyźnie (zlicowane) z murem zewnętrznym, a powstała fuga wypełniana jest starannie elastyczną masą uszczelniającą. Idealna dla takiego rozwiązania jest rama zintegrowana, w której rama ościeżnicy zakrywa ramę skrzydła. Ramy pasywne są znakomite dla takiej pozycji okna. W przypadku ram standardowych może dojść do krytycznych temperatur na styku okna z murem na wewnętrznej stronie ościeżnicy (rys. 1). Później, gdy elewacja też zostanie poddana termomodernizacji, rama okienna bez szczególnych trudności może zostać zaizolowana.
Rys. 1. Wymiana okien – od złych do perfekcyjnych
Inne pozycje okazały się niekorzystne: jeśli rama montowana jest głębiej w otworze okiennym (ościeżu), wyraźnie zwiększa się montażowy mostek termiczny w stanie gotowym. Izolacja ościeża powoduje dodatkowe koszty i wzrasta także zacienienie otworu okiennego. Pozycja wewnątrz przyszłej płaszczyzny izolacji jest w odniesieniu do montażowych mostków termicznych oraz zacienienia otworu okiennego bardziej korzystna. Ale montaż przed ścianą powoduje dodatkowe koszty, a izolacja powstałego wykuszu jest trudna. Ponadto Jurorzy konkursu Component Award 2015 ocenili takie „wykuszowe“ rozwiązanie jako nieakceptowalne z punktu widzenia tego projektu.
Zacienienie/rolety
Skrzynki na rolety są jednym z najsłabszych punktów fasady budynku: najczęściej nie są szczelne powietrznie (hermetyczne) i trudno je uszczelnić i zaizolować, gdy jest to istniejący element ściany zewnętrznej. Przez to powstają duże straty ciepła. Nie zmienia się to prawie wcale, jeśli roleta zostanie zaizolowana od zewnątrz, bo do wnętrza skrzynki dociera zimne powietrze zewnętrzne. Zalecane jest więc usunięcie wraz z oknem także starej skrzynki na roletę, montujemy nową skrzynkę termicznie zaizolowaną od zewnątrz i hermetycznie uszczelnioną (aby zimne powietrze nie wniknęło do wnętrza skrzynki) i w taki sposób uzyskujemy skuteczną ochronę przeciwsłoneczną. W nowej skrzynce mogą być montowane rolety albo żaluzje zewnętrzne, które później można będzie zintegrować z nową izolacją. W celu zmniejszenia montażowego mostka termicznego należy pomiędzy ramą a roletą przewidzieć termiczne oddzielenie (odizolowanie).
Rys. 2. Lewe: okna istniejące; Środkowe: nowe okna jako krok pośredni termomodernizacji; Prawe: termomodernizacja z nowymi oknami i nową izolacją elewacji
Jeszcze lepszą możliwością, nagrodzoną także w konkursie Component Award 2015, jest montaż akcesoriów przeciwsłonecznych (rolet, żaluzji) w przestrzeni powietrznej pomiędzy zewnętrzną, pojedynczą taflą szkła i wewnętrzną szybą ciepłochronną. Koszty inwestycyjne w przypadku takiego rozwiązania dotyczącego zacienienia są mniejsze o połowę w porównaniu z żaluzjami zewnętrznymi.
Dodatkowymi zaletami jest ochrona akcesoriów przeciwsłonecznych przed działaniem czynników atmosferycznych, mniejszy mostek termiczny i uproszczony montaż a także skrócenie czasu montażu. Wadą jest to, że szerokość górnej belki ramy trochę się zwiększa przez skrzynkę żaluzji lub rolety. W wyniku wymiany powietrza między przestrzenią, gdzie znajduje się żaluzja (lub roleta) a atmosferą zewnętrzną – żaluzja (roleta) oraz wewnętrzna powierzchnia szyby mogą ulec zabrudzeniu. Przyklejenie taśmy uszczelniająco-filtrującej może pomóc w unikaniu dodatkowego czyszczenia. To rozwiązanie zwane „oknem zespolonym“ zwykle oferowane jest tylko dla okien uchylno-rozwiernych
Przypadek 2: izolacja cieplna jako pierwszy krok, okna jako drugi
W praktyce termomodernizacja okien i elewacji rzadko odbywa się równocześnie, mimo iż jest to sensowne ze względu na łączne koszty, unikanie mostków termicznych oraz optymalizację pozyskiwania energii słonecznej. Jeśli najpierw wykonuje się izolację cieplną a potem przystępuje do wymiany okien, to należy skorzystać z poniższych pomocnych informacji.
(...)
dr inż. Benjamin Krick
Instytut Domów Pasywnych, Darmstadt
Artykuł powstał na podstawie referatu wygłoszonego przez dr. B. Kricka na VIII Forum Budownictwa Pasywnego i Efektywności Energetycznej, które odbyło się w dniach 8-9.02.2017 w trakcie Targów BUDMA w Poznaniu.
Artykuł publikujemy dzięki uprzejmości Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej im. Güntera Schlagowskiego z Gdańska – akredytowanego przez Passive House Institute (PHI) z Darmstadt.
Więcej informacji: www.pibp.pl
INFO
Instytut Domów Pasywnych oferuje w ramach prowadzonej certyfikacji okien także możliwość specjalnego zaprojektowania okna do etapowej termomodernizacji. Dalsze informacje znajdą Państwo na: http://passiv.de/downloads/03_certification_criteria_transparent_components_en.pdf
Treści niniejszego opracowania zostały stworzone głównie w ramach wspieranego przez UE projektu EuroPHit. W efekcie tych prac powstał podręcznik Step by Step retrofits with Passive House components, który mogą znaleźć Państwo do bezpłatnego ściągnięcia na http://europhit.eu.
Dalsze informacje na temat okien i termomodernizacji oraz budowie nowego domu pasywnego na: www.passipedia.de
Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym
Inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne
Więcej informacji: Świat Szkła 03/2017
